STARK'S K
Binnenland Grootsche „Bloembollenplcmtdag" te Noordwijk
LEIDSCH DAGBLAD, Donderdag 14 October 1937
Derde Blad No. 23789
78ste Jaargang
GEMENGD NIEUWS
LUCHTVAART
Een juichende kinderschaar op het „Koningin Sfnma-duin"
O I Hl\l\ pasta
wiel van vrachtauto over
het hoofd.
Omstreeks 1 uur gistermiddag geraakte
het 15-jairig meisje F. C. G. uit de Obrecht.
straat te Den Haas in de Javastraat onder
hen haar passeerende vrachtauto. Een der
achterwielen van den wagen, die bestuurd
werd door den 36-jarigen chauffeur M. J.
V. te Rotterdam, sine het ongelukkige kind
over het hoofd.
De geneeskundige dienst vervoerde haar
naar het ziekenhuis aan den Zuldwal, waar
zti is opgenomen.
Haar toestand het meisje heeft ver
moedelijk een schedelbassisfractuur en
Heeft veel bloed verloren is zeer ernstig.
jongen verdronken.
De 15-jarige W Windrake. wonende aan
den Schans te Rotterdam, is bij den visch-
»fsl3g aan den Westkousdijk bij het spelen
te water geraakt en verdronken. Hoewel
de 'cewustelooze knaap spoedig op het
droge was gebracht, mocht kunstmatige
atöfinhaHng niet meer baten.
legervliegtuig maakt
noodlanding.
Ben legervliegtuig van de Kooi maakte
listermorgen om kwart voor twaalf een
ifcodlanding op een welland bij de Molen-
Wart te Anna Paulowna. Het toestel vloog
in groepsverband en bij een zwenking is
het waarschijnlijk door een der andere
toestellen geraakt. Nadat althans de be
stuurder. sergeant Herter een klap tegen
het toestel had gevoeld bleek het hoogte
stuur niet meer in orde. Daardoor kon de
piloot het vliegtuig ook niet in den goeden
«tand od den grond zetten Het sloeg bij
fiet neerkomen over den kop. waarbij de
schroef en de vleugels werden vernield.
De bestuurder bleef ongedeerd.
MAN DOOR MACHINE GEGREPEN.
In de maalderij van D de Bruin te
Raamsdonk heeft een ongeluk plaats ge-
(Taö, meldt het „D.v.N.B." Terwijl de man
zijn ruwoliemotor op gang wou maken
schijnt hij met zijn jas in aanraking te
zijn gekomen met de machine, waarna hij
wellicht eenige malen mee rondgeslingerd
is en toen met geweld tegen den grond ge
smakt. De zoon, die boven werkzaam was,
merkte dat er iets niet in orde was met
den motor. In de machinekamer gekomen
trof hij daar zijn vader aan, hevig bloe
dend en kreunend van pijn. Onmiddellijk
werd dr. Lips opgebeld, die den ongeluk
kige onmiddellijk naar het ziekenhuis liet
vervoeren. 'sMans toestand is zorgwek
kend.
schuur met graan afgebrand.
Door tot nu toe onbekende oorzaak is
gisteimdddag omstreeks vijf uur brand
ontstaan in de kapitale schuur van den
landbouwer A. H. v. d. Wiel aan de Peli
kaan. té Klundert
De schuur, die tot den nok met graan
gevuld was. brandde tot den grond toe af.
Een koe kwam in de vlam/men om
Het woonhuis kon door de brandweer
van Klundert behouden worden De schade
die f .30 a 40.000 bedraagt, wordt door ver
heit e'rtng gedekt.
bejaarde wielrijder door auto
aangereden en gedood.
Gistermiddag omstreeks half zes is de
10-jarige heer J. Weersma te Leerdam, op
den nieuwen verkeersweeter hoogte van
het Hoogeind, door een uit de richting
Leerdam komende personenauto, bestuurd
door den heer K. uit Meerkerk, aange
reden en een vijftigtal meters meegesleurd.
Het slachtoffer was od slag dood.
De heer Weersma was oud-gemeente
ontvanger van Leerdam.
auto tegen boom gereden.
Gistermiddag omstreeks vier uur reed op
den Sleenerweg te Schoonoord (Dr. i een
personenauto, welke uit de richting Schoon
oord kwam. Op een gegeven oogenblik
raakte de bestuurder, de 41-jarige handels
reiziger v. d. V. uit Mieppel, de macht over
zijn stuur kwijt, met het gevolg, dat de
vagen tegen een boom reed en vervolgens
over den kop sloeg
v. d. V.. die alleen in den wagen zat,
*erd ernstig gewond. Na ter plaatse door
dokter Pybas te zijn verbonden, is het
slachtoffer met hoogst ernstige kwetsuren
naar het Wilhelmina-ziekenhuis te Assen
vervoerd.
geld uit een aangeteekenden
brief vermist.
Op 27 September werd uit een aange-
teekenden brief, welken notaris J. Mulder te
Uithuizen (Gr.) aan den ontvanger der
registratie te Winsum had verzonden, een
bankbiljet van honderd gulden vermist.
Aanvankelijk meende men. dat er vergis
sing in het spel was. waardoor geen aangifte
bü de politie werd gedaan.
Thans is echter gebleken, dat het geld
wel degelijk verzonden is.
Het is de recherche tot nu toe niet ge
lukt, den dader te arresteeren
de postvluchten.
^Vanmorgen te zeven uur ls de ,3uizerd"
var. Schiphol vertrokken voor den tocht
•J.aar In<Uë. Gezagvoerder is de heer Sille-
rieré i t3°ord zijn negen passagiers. On-
hü j® ,kotnen nog twee reizigers aan
ooorü. Medegenomen is 463 Kg. briefpost
Pakketpost en 52 Kg. vracht.
'uitreis) is gisteren in
«andoeng geland.
Tollen moeten verdwijnen.
Maatregelen ten aanzien van gemeen
telijke tollen op tertiaire wegen.
Ingediend Is een nadere nota van wijzi
gingen betreffende het wetsontwerp tot
wijziging van de motorrijtuigen belasting
wet en van de wet van den 6den October
1934 tot instelling van een verkeersfonds,
inzonderheid met het ooer od het belang der
tertiaire wegen.
In het voorgestelde artikel 38bis, lid 1.
van de motorrijtuieen/belastingwet wordt j
bepaald, dat ten behoeve van wegen, od
welke tol wordt geheven, geen uitkeering
zal worden gegeven. Dit ls in overeenstem
ming met artikel 35. vijfde lid. van die wet,
waar wordt bepaald, dat wegen, op welke
tol wordt geheven, niet od de wegemlijsten
kunnen worden geplaatst.
Ten einde afschaffing van tollen, welke
door laatstgenoemde bepaling reeds wordt
bevorderd, nog te bespoedigen, heeft artikel
32. onder 6e. van de wegen'oelastingwet. de
latere motorrijtuigenbelastingwet thans
artikel 3. 6e. van de wet tot instelling van
een verkeersfonds)het mogelijk gemaakt,
dat bijdragen svorden gegeven door afkoop
van tollen, krachtens octrooi of concessie
geheven. De gemeentebelastLngtollen zijn
daarbij niet genoemd, omdat men er van
uitging, dat deze geheven werden op de
wegen, niet bestemd voor doorgaand ver
keer. Deze onderstelling is niet geheel
juist Ook od wegen voor doorgaand ver
keer worden wel gemeentebelastingtollen
aangetroffen. Wel kan echter worden ge
zegd. dat die tollen goeddeels worden aan
getroffen od de tertiaire wegen
Er is nu naar het oordeel van de
regeering alle aanleiding om ten aan
zien van deze laatste wegen op gelijke
wijae te handelen als voor secundaire
wegen thans in het algemeen geschiedt
en dus mogelijk te maken, dat naast
de gewone uitkeering, ingevolge de wet
ook nog (te voren) een bijdrage voor
de afschaffing van tollen zal worden
gegeven.
Uiteraard behoeven daarvoor slechts die
bedragen worden beschikbaar gesteld, die
naast de bijdragen van de streek, welke in
dezen in elk geval moet voorgaan, noodig
zijn. terwijl bovendien rekening zal zijn te
houden met de sommen, welke na de af
schaffing van den tol voor den betrokken
weg krachtens de gewone regelen in zake de
financiering der tertiaire wegen zullen
worden beschikbaar gesteld.
Daar. gelijk hierboven is gezegd, de op
de tertiaire wegen voorkomende tollen
veelal gemeentelijke belastingtollen zijn. is
het. om tot het deel te geraken, noodig. dat
de be'emmering om bijdragen voor ge
meentelijke belastingtollen te verleenen. uit
de wet verdwijnt. Daartoe strekt de thans
voorgestelde wijziging.
Foto Van Vliet.
Onder enorme belangstelling vond gisteren te Noordwijk de eerste ..Bloembollenplant dag" plaats en de doopplechtigheid van het
„Koningin Emmaduin" aan den Beethoven weg. Hierboven de enorme kinderschaar, aie de planting verrichtte, luisterend naar
de woorden van Burgemeester v. d. Mortel
Zes jaar werk voor
's Rijks munt.
Aanmaak van 720 millioen bronzen
centen voor Indië.
Ingediend is een nota tot wijziging van
de begrooting van het staatsmuntbedrijf
voor 1938.
Hierbij wordt het totaal zoowel van de
lasten als van de baten van de exploitatie
verhoogd met f. 50.254, en het totaal der
kapitaalsuitgaven en der ontvangsten elk
verhoogd met f. 135.700.
Deze verhooging houdt verband met de
uitvoering van de wet van 17 Juli 1936 tot
nadere wijziging en aanvulling van de In
dische muntwet 1912. krachtens welke wij
zigingswet de in Nederlandseh-Indië in
omloop zijnde koperen centen door bron
zen zullen worden vervangen. Van genoem
de muntsoort zijn naar raming in Ned.-
Inaie ongeveer 720.000.000 stuks in omloop,
's Rijks munt kan per jaar ongeveer 120
millioen nieuwe bronzen centen afleveren.
Dit beteekent, dat het muntbedrijf gedu
rende een reeks van jaren met de aanmun
ting van bronzen muntstukken zal zijn
belast.
De bedoeling van het thans gedane voor
stel is de outillage van 's Rijks munt in
dier voege uit te breiden, dat de beschik
king wordt verkregen over een installatie
voor de vervaardiging van muntbrons. Uit
een ingesteld onderzoek is nj. gebleken,
dat een fabricage in eigen beheer goed-
kooper uitkomt dan wanneer de bronzen
muntplaatjes, als in voorkomende gevallen
tot dusverre geschiedde, uit het buitenland
worden betrokken. Naar raming is het te
bereiken voordeel te stellen op ongeveer
f. 29 per 100 K.G. muntbrons, hetgeen per
jaar, bij een verwerking van 480.000 K.G.,
een besparing van rond f. 139.000 betee
kent. waardoor de geheele nieuwe kapi-
taal-lnvesteering in een jaar geheel ver
diend is.
Voor 's Rijks munt blijft de installatie
steeds haar beteekenis behouden, gezien de
groote circulaties aan bronzen pasmunt,
zoowel hier als in Ned.-Indië. Bovendien
kunnen twee aan te schaffen electrische
smeltovens ook voor het smelten van zil
ver worden gebruikt, waardoor een zeer
waardevolle vernieuwing en verbetering
van dat smeltpoces wordt verkregen.
Afgezien van de belangrijke besparing,
die een verwerking van koper tot munt
brons in eigen bedrijf boven aanschaffing
in het buitenland oplevert, is het voorstel
van belang met het oog op de daaraan
verbonden werkverruiming.
Door de nieuwe werkzaamheden toch
wordt werkgelegenheid geschapen voor on
geveer 36 man.
Het was wel onder buitengewoon groote
belangstelling, dat deze eerste „Bloembol-
;enplantdag" te Noordwijk werd gehouden.
Zeer velen hebben gelijk gemeld gis
teren de prachtige omgeving van den Beet-
hovenweg opgezocht, om getuige te zijn
van wat daar ging gebeuren!
Het mooie duin (thans „Koningin Emma
duin") was met oranje en vlaggen afgezet.
terwi.il de duingrond. waarin ongeveer 2000
schoolkinderen 20.000 bollen zouden planten
reeds was omgewoeld. Boven od het duin
was tuschen een fraaie versiering van
bloemen een codium opgericht teneinde de
talrijke genoodigden te kunnen ontvangen.
Aan het andere eind van het duin. even
eens od een top. was het bord opgesteld, dat
nog met een oranje-kleed omhuld was, doch
dat na de inwijdingsplechtigheid den naam
van het duin zou aanduiden.
Onder de genoodigden merkten wij op
het college van B. en W. van Noordwijk.
verschillende leden van den raad. voorts
dr. Verhagen, voorzitter der Alg. Ver. voor
Bloembollencultuur uit Haarlem, jhr. G F
van Tets van Goidschalxoord. voorzitter
der Kon. Ned. Maatschappij van Tuinbouw
en Plantkunde, dr. K. Volkertz. Rijks tuin
bouwconeulent te Lisse, ir. J. R Koning, dir.
der afd. beplantingen te Amsterdam en de
heeren S. Doorenbos, dir. afd. beplantingen
te Den Haag. J. Baak insp. L O. te Leiden
en H de Boer. voorzitter der afd. Noord-
wiik Kon. Ned. Mij. van Tuinbouw en
Plantkunde te Zeist
Een indrukwekkend gezicht was de aan
komst der honderden .schoolkinderen, die
van twee kanten tegelijk od het duin aan
kwamen, vergezeld door drie muziekcorp
sen. Een zee van oranjevlaggetjes wap
perde in de lucht Ieder der kinderen had
een zakje met bollen in de hand.
De voorzitter van het comité de heer S
P C. v. Wely riep alle aanwezigen een
hartelijk welkom toe. Onder leiding van
den heer Th. Polman zongen dan de kinde
ren „Waar de blanke top der duinen".
De burgemeester, de heer v. d. Mortel,
sprekende namens het gemeentebestuur,
heette speciaal jhr Tets welkom. Wij zijn
thans, aldus spr. in de 2e phase van onze
ontdekkingsreis in Noordwijk. Immers: wij
hebben ontdekt dat.Noordijk behalve ..zee
ook „bloemen" heeft, maar nu iuist moet
er oók de verbinding zijn tusschen „blogpien
en zee". Een ander land zou dit zeker uit
buiten, daarom willen ook wij komen tot
dit ideaal „Noordwijk bloemenbad-
plaats".
Het behaagde H.M, de Koningin, toestem
ming te geven, dat dit duin zou heeten
„Koningin Emmaduin". Bij deze woorden
werd het oranjekleed weggenomen en werd
het monumentje zichtbaar, waarop met
duidelijke letters het opschrift „Koningin
Emmaduin" te lezen was. Hierna zongen
kinderen en volwassenen het „Wilhelmus"
en het fraaie bed „Aan mijn Noordwijk".
od de tekst van J. E. Kok en gecomponeerd
door den heer Th. Polman.
Hierna sprak jhr. van Tets eenige woor
den over de gedachte „Eendracht
De heer H. de Boer. de bekende voor
zitter van de afd. Noordwijk was dankbaar
voor de uitnoodiging Hii Ls dus ook ge
komen uit liefde voor Noordwiik en zijn
I bewoners, uit liefde voor de jeugd en uit
liefde voor de duinen. Vooral nu aan deze
duinen een naam verbonden is, die hun
glorie nog meer zal doen uitstralen!
De heer Verhagen, voorzitter der Alg.
Ver. voor Bloembollencultuur richtte zich
speciaal tot de kinderen, die de bollen zou
den planten en sprak over de bloembollen
zélf.
Tenslotte sprak nog de heer A. Dorsman
oud voorzitter van V V V. een kort woord
van waardeering tot den voorzitter van het
comité den heer v. Wely.
Nadat de burgemeester en de genoodig
den eenige bollen hadden geplant, kregen
ook de schoolkinderen gelegenheid tot het
pooten hetgeen een alleraardigst gezicht
opleverde. Onder luid gejuich en het
zwaaien van honderden vlaggetjes werd de
duin bestormd en In een minimum van tijd
1 was het duin met bollen beplant. Er
'neerschte een drukte en een vroolijkheid
van belang!
De heer van Wely dankte tenslotte allen
hartelijk vooral ook de kinderen welke
hierna met muziek voorop, naar hun scho
len konden terug keeren.
In de raadszaal zijn de genoodigden na
afloop de gasten geweest van het gemeente
bestuur waar nog enkele goede woorden
zijn gesproken.
Deze eerste „Bloembollenplantdag" is
voorbri; de verwachtingen over de resul
taten in het komend voorjaar zijn nu hoog
gespannen. De uitkomst kan bijzonder mooi
zijn, hetgeen vurig verlangd wordt. Moge
Noordwijk zijn naam van „Bloemenbad-
Plaats" in 1938 nog meer eer aandoen, dan
zulks in 1937 reeds het geval was!
HISTORISCHE BEHANGSELS.
Een tentoonstelling van historische be
hangsels wordt tot 20 October gehouden in
de toonzalen van de behangselpapier!a -
briek van Rath en, Doodeheefver N.V.,
T K TVTTN TTIVT T1 T T Tm"DTT117 tomaten den geheelen zomer laag in prijs
LAIN IJ- tilN 1 UI1N Ds-J U W zijn geweest of wel onverkoopbaar, terwijl
Alg. Vergadering
R.K. Diocesane Land- en
Tuinbouwbond.
Openingsrede van den heer
Kamps chöer.
Vandaag is te Haarlem in het St. Bavo-
gebouw de algemeene vergadering van
den R.-K Diocesanen Land- en Tuin
bouwbond in het bisdom Haarlem (L.T.B.)
gehouden.
De vergadering werd geopend door den
algemeen-vooratter. den heer G. W.
Kampschöer te Monster, die in zijn ope
ningswoord een wat optimistischer geluid
dan den vorigen keer meende te mogen
laten klinken De opleving, welke in de
industrie, sedert het loslaten van den
gouden standaard hier en daar kan wor
den waargenomen, heeft helaas in de
land- en tuinbouw niet d i e beteekenis.
Wel kan gezegd worden, dat het in den
landbouw beter gaat, dan vorige jaren. Er
moet evenwel heel wat ten gunste veran
deren om het landbouwbedrijf op gezonde
basis te krijgen.
De toestand in den tuinbouw is bepaald
ongunstig, ondanks het feit, dat de totale
exportcijfers hooger liggen dan het vorige
jaar. De resultaten bij den intensieven
tuinbouw zijn dit jaar slecht, wijl de
Prinsengracht 730736, te Amsterdam. Het
betreft hier voornamelijk een belangwek
kende collectie van het Duitsche behang
selpapier-museum te Kassei, welke daartoe
welwillend door den conservator, prof. dr.
Heinrich Apell ter beschikking is gesteld.
verspreide berichten.
De gewone audiëntie van den minis
ter van financiën zal op Woensdag 20 Oct.
niet plaats hebben.
de druiven zeer slechte prijzen maakten
I en dit zijn wel de hoofdproducten. Daarbij
komt. dat bepaalde bedrijven door mis
oogst ernstig zijn getroffen.
De werkloosheid op het platteland ls nog
altijd zeer groot.
De landbouw wordt op het oogenblik
zwaar getroffen door het zoozeer ge
vreesde mond- en klauwzeer.
Het landbouwbeleid.
Overgaande tot het landbouwbeleid con
stateerde spr.. dat de maatregelen in het
korte tijdsbestek van het optreden van
den nieuwen minister genomen, reden
geven om vertrouwen te schenken in dezen
bewindsman.
Uit dit eerste optreden van den minis
ter blijkt, dat de regeering de regelingen
meer in handen van de belanghebbenden
wenscht te leggen, iets waarnaar de L.T.B.
reeds jaren heeft gestreefd.
Nu getracht wordt de crisismaatregelen
zooveel mogelijk in te krimpen, zal ge
streefd moeten worden naar een beleid,
waarbij voor het bedrijfsleven beslissingen
genomen zullen worden, die de landbouw
niet zoo afhankelijk zullen maken van het
buitenland, zooals dat in het verleden wel
geweest is. Zoolang de export-moeilijk
heden blijven bestaan, zal aan de pro
ductie van eigen bodem een zoodanige be
scherming gewaarborgd dienen te worden,
dat het bedrijf loonend kan worden uit
geoefend. Daarom zullen ordenings. en
steunmaatregelen noodzakelijk blijven.
Spr. wees op het nationale belang dat
met het in stand houden van een gezon
den land- en tuinbouw gediend is. Het
vraagstuk der vaste lasten vraagt drin
gend een oplossing, want zoolang het niet
wordt opgelost, zal er veel steun, bedoeld
voor den producent, niet in zijn zak te
recht komen, doch in die van zijn geld
gever en mist de producent de noodige
middelen om zijn bedrijf goed op peil te
houden.
De regeling voor den kleinen beer heb
ben wij met veel blijdschap aangekondigd
gezien. De uitvoering ervan zal moeten
leeren of de voorgestelde regeling die be
teekenis zal hebben en dat doel zal be-
tttei foti. qetchnM&eto.
7627
(Ingez. aiea.f
reiken, wat de regeering zich daarvan
voorstelt. Dit neemt niet weg. dat wij
gaarne openlijk dank brengen aan de re
geering voor deze daad.
Niets zullen wij, aldus spr nalaten om
deze regeling ook voor de tuinders toege
past te krijgen. Wij hebben gegronde
hoop. dat ons verzoek ten deze zal wor
den ingewilligd.
Laten wij hopen, dat de regeering erin
mag slagen den export van onze agrari
sche producten sterk uit te breiden. Vele
inwonende zoons van land- en tuinbou
wers wachten al jaren om een bedrijf te
kunnen opzetten. Doordat geen uitbrei
ding van tuinbouwbedrijven en sierteelt
bedrijven mag plaats hebben, is dat thans
vrijwel uitgesloten. Een zeer belangrijk
vraagstuk raak ik hier aan aldus spr.. het
beperkt zich helaas niet tot het agrarisch
bedrijf, maar is van algemeenen aard Bij
de oplossing hiervan zal ook aan emigratie
gedacht moeten worden.
vragen en antwoorden.
Vraag Hoe moet men een Hertshoorn-
talen behandelen? Komen hieraan bloe
men? P. J. M. te V.
Antwoord Ook deze planten voel:n
zich echt thuis in een warme, vochtige
omgeving. In een kamer is de atmosfeer
meestal warm en droog. Daarom matig
stoken; in bijv. 60 gr F. kan deze plant
zeer goed gedijen. Veel luchten (luchtver-
verschen) en de bladeren regelmatig stof-
sc'noon maken. De aarde of de turf, waar
op dez? varen veel; groeit ge' :;:eld voch
tig ma'-en. des>-^ "s :-er er-1- :o rut
eninct me biv z:tt::i. De plant
Bloeit practisch niet.
Vragen op Tuinbouwgebied aan de
Redactie onder motto „Tuinbouw".
