Het eindspel acht ik voor
Euwe gewonnen
De revanche-match Euwe-Aljechin
begonnen
Er is twee jaar pauze geweest
78sie Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Woensdag i October 1937
Derde Blad
No. 23782
De Hollander in grootschen vorm
Eerste partij afgebroken in voor Euive
stand
gunstigen
De huisvlijt-variantdoet tveer dienst
door S. Reshewsky
Onder vrij groote belangstelling is gister
avond in de zaal van den Haagschen Die
rentuin de eerste revanche-partij gespeeld
om het wereldkampioenschap schaken
tusschen dr. M. Euwe en dr. A. Aljechin.
Deze eerste partij werd bij den 41-en zet
afgebroken in zeer gunstigen stand voor
dr. Euwe, die met wit speelde. Hedenavond
te half zeven wordt de partij voortgezet in
Hotel Wittetorug te 's-Gravenhage.
Euwe's druk op den damevleugel
leidde spoedig tot de verovering van
een pion en hoewel Aljechin nog
trachtte door dameruil een kans op
remise te scheppen en zich ook voor
het overige met man en macht te
weer stelde, gelukte het hem niet
tegen het klassieke spel van zijn
tegenstander stand te houden. De
wereldkampioen verkreeg twee ver
bonden pionnen op den koningsvleu
gel en maakte er een toreneindspel
van. Daarna werd de winst feitelijk
slechts een kwestie van techniek
en daar wereldkampioenen nog al
tijd een benijdenswaardige techniek
hebben vertoond, stond het resultaat
der partij vrijwel vast. Toch wist de
voormalige kampioen de partij tot het
einde der zitting te rekken. De afge
broken stelling is echter nog steeds
zeer gunstig voor dr. Euwe.
Deze eerste partij verliep als volgt:
Wit dr. M. Euwe.
Zwart: dr. A. Aljechin.
1. d2d4 d7d5
2. c2c4 c7c6
3. Pgl—f3 Pg8—f6
4. Fblc3 d5xc4
5. a2—a4 Lc8—f5
6. Pf3e5 Pb®d7
7. Pe5 x c4 Dd8—c7
8. g2g3 e7e5
9. d4xe5 Pd7—e5
10. Lel—g2 Pf6d7
11. Lflg2 f7— f6
Deze variant, die een der meest karak
teristieke elementen in de matches Euwe-
Aljechin schijnt te zullen gaan uitmaken
(zij werd in verschillende partijen van de
eerste match, oa. partij no. 1 aangewend)
eou men bijna met den naam „huisvlijt-
variant" willen betitelen. Immers nadat dr.
Euwe met zwart spelend de eerste
partij van de eerste match had
verloren, slaagde hij erin. klaarblijkelijk na
grondige studie, zoowel met wit als met
zwart dezelfde variant tot een overwin
ning voor hem te voeren (20ste en 21ste
partij). Dat dr. Aljechin deze voortzetting
opnieuw kiest, bewijst dat hij intusschen
dc overtuiging heeft opgedaan, er met
zwart een gelijk spel mede te kunnen be
reiken.
12.
13.
0—0
Ddl—cl
Ta8—d8
Lf5e6
Deze stelling werd ook in de 21ste partij
van de eerste match bereikt en ont
wikkelde zich toen in het voordeel van
zwart (Euwe), voor dr. Aljechin blijkbaar
thans aanleiding, zich er met een gerust
geweten op in te laten.
De voortzetting zou echter den naam
„huisvlijtvariant" niet waardig zijn. in
dien er thans niet hier of daar een noviteit
ten tooneele werd gevoerd.
14. Pc3e4!
Veel sterker dan in de geciteerde partij,
waarin hier 14. Pc4xe5 geschiedde besluit
wit Pc4 op het bord te laten. Het is duide
lijk, dat dit paard bestemd is. zoo lang
mogelijk druk op de zwarte stelling uit te
oefenen (d6).
De tekstzet is geheel nieuw.
14- Lf8b4
Dit is beter dan Le7, daar zwart nu over
öe mogelijkheid beschikt, met a7—a5 een
belangrijk steunpunt te verkrijgen en
daarop een tegenactie te baseeren. Wan
neer men in aanmerking neemt, dat
Aljechin hier vermoedelijk voor een ver
rassing was geplaatst, kwam zijn antwoord
vrij snel (ongeveer na tien minuten).
15. a4a5!
Met de kennelijke bedoeling a7—a5 te
verhinderen. Intusschen blijft wit's druk
bestaan, zelfs wordt, deze door den tekstzet
nog versterkt. De schermutselingen zijn in
vollen gang.
15.
16.
a5a6
0—0
Geheel in overeenkomst met den geest
van zijn meeste partijen met Aljechin,
leidt de wereldkampioen, nauwelijks nadat
het openingsstadium achter den rug is, de
felst mogelijke actie in. Na 16. Ta4, dat
algemeen werd verwacht, is weliswaar
t®. c5 niet goed mogelijk wegens
17. Pe5:, fe5: (gedwongen, daar Lb4 „in"
staat wegens de penning van pion 15), 18.
Tb4:. ef4-, 19. Pg5 met aanval op e6 en
b7, maar de looper gaat naar e7 terug
U6. Le7) waarna de partij uiterst
moeilijk te beoordeelen valt. De tekstzet
leidt in ieder geval tot een positief resul
taat, t.w. de verzwakking van c6.
16- b7 x a6
Nu de verzwakking van c6 toch niet te
vermijden is. besluit Aljechin door de voor-
loopige winst van materiaal althans in
troebel water te visschen.
17. Pc4 x e5 Pd7 x e5
Dat is „des Pudels Kern". Zwart mag
niet met den pion nemen (17. Fe5:)
wegens 18. Pg5!, Lb3, 19. De3 Ld5. (Deze
zet is nu mogelijk omdat pion c6 niet meer
geopend is), 20. Ld5: -f. Cd5:, 21. Dd3 (Met
aanval op d5 en h7) Pf6, 22. Pe6 met ver
overing van de kwaliteit.
18. Pe4c5
Met zijn karakteristieke doelbewustheid
blijft Euwe streven naar een tastbaar voor
deel, liever dan zich met 18. Le5:, Fe5:!
(niet De5: wegens Dc6:, Ld5, Da6:i Le4,
Dc4t), 19. Pg5, Lb3. 20. Dc6:, 21. Lc6: in
onoverzienbare mogelijkheden te storten.
Zwart moet thans allereerst het looperpaar
opgeven.
18. Lb4xc5
Gedwongen, want anders volgt Pa6: enz
en op 18. Lc8 volgt 19. Le5
gevolgd door 20. Dc 4 enz.
19. Dclxc5
Men ziet nu wat wit heeft bereikt:
zwarts verzwakte damevleugel vormt een
overduidelijk doelwit. Bovendien heeft wit
voorloopig de beide raadsheeren.
19.
g7-
Zwart wil een der beide loopers onscha
delijk maken, hetzij door ruil van Lf4 tegen
Pe5, hetzij door afruil van Lg2. Op dadelijk
Ld5 zou eventueel e4 hebben kunnen vol
gen. Wil wit Lf4 niet ruilen, dan moet hij
met dien Looper juist pion e2 blokkeeren.
En zwart vreest blijkbaar Le5: niet, in ver
band met een eventueelen inval op d2.
20. Lf4e3 Le6—d5
21. Talxa6 Ld5xg2
22. Kgl x g2 Tf8—f7
Wederom in het vooruitzicht, om na
algemeenen ruil op a7 met TdS naar d2 te
komen.
23. Tfl—al Dc7—d6
Reeds moet zwart zich bij het vooruit
zicht van pionverlies neerleggen.
24.
Dc5 x d6
Td8 x d«
25.
Ta6 x a7
Tf7 xa7
26.
Tal x a7
Pe5c4
27.
Le3c5
27.
Td6e6
28.
Lc5d4
Zonder twijfel de eenvoudigste voortzet
ting en als zoodanig dus het meest in over
eenkomst met den stijl van dr. Euwe.
Anders kwam ook 28. b3 in aanmerking:
28. Pd2, 29. Le3! En nu zou na Pb3:?
het paard verloren gaan: Ta3! Daarente
gen is 28. Te7, Te7, 29. Le7, Kf7, 30. La3,
Ke6 veel minder overtuigend.
2g
29. Ld4 X f6
Feitelijk Is nu de strijd
Te6xe2
g5—g4
in hoofdzaak
reeds gestreden, wat overigens ook reeds
tot de toeschouwers was doorgedrongen,
getuige het kenmerkende geroezemoes, dat
onder zulke omstandigheden pleegt op te
treden. De tekstzet dreigt weliswaar mat in
twee zetten (Pe3 en Tel), maar wit's
gedwongen antwoord maakt aan allen te
genstand een einde.
30. Kg2—fl Te2c2
Ook andere zetten baten niet.
31. Ta7—g7j Kg8—f8
32. Tg7 x g4 Pc4 x b2
33. Lf6xb2 Tc2xb2
34. Tg4c4 Tb2—b6
Tot overmaat van ramp moet de zwarte
toren een defensie positie innemen.
35. Kfle2 Kf8—f7
En ook met den koning kan zwart zich
niet vrij bewegen:
35. Ke7?, 36. Th4 en pion h7 valt.
36. Tc4h4 Kf7—g6
37. Th4—f4
Snijdt den zwarten koning af en bereidt
den opmarsch der eigen majesteit voor.
Vooral niet argeloos 37. Kd3, Tb3 -) 38.
Kd4? wegens Tf3 en zwart maakt remise.
37. Tb6—b3
Zwart op zijn beurt moet, wil hij wit's
koning afsnijden, pion c6 in den steek
laten.
38. Tf4c4 Th 3h3
Men ziet nu, dat wit langzaam maar
zeker vordert.
39. Ke2e3 Kg6—f5
40. g3g44- Kf5—e6
Op Kg5 volgt 41. Kf3 (dreigt Tc5-j-l,
Tb3 -j- Kg2, eventueel gevolgd door h3 en
f4
Dr. Euwe gaf hier zijn 41en zet in cou
vert af.
Maar schaaklievend Neder
land is al weer in
koorts-stemming.
(Van onzen redacteur).
Wat is er eigenlijk voor nieuws onder
de zon?
Lr de groote zaal van den Haagschen
Dierentuin voeren Euwe en Aljechin hun
strijd aan het schaakbord en in dikwijls
zeer opgewonden gesprekken (feller naar
mate het einde nadert!) volgen Pers en
publiek hun handelingen met nauwletten-
den iiver om in eindelooze discussies te ver_
vallen zoodra één der tegenstanders met
een energiek gebaar weer een schuivende
beweging over het bord der 64 velden heeft
gemaakt
Er is twee jaar pauze geweest, maar het
lijkt of alles slechts op den ouden voet is
voortgezet. En instemmend wordt er ge
knikt als iemand aan de Perstafel spreekt
van „deze één-en-dertigste partij...."!
Zonder fanfares.
Om tien minuten over halfzeven ls de
revanche-match begonnen. Zonder volks
liederen. zonder gejuich en fanfares zijn de
spelers binnen gekomen en feitelijk heeft
niemand er iets van gemerkt.
„Max 1st schon oben" stelt meester Ma-
roczy plotseling vast als hii in druk gesprek
in de zaal staat en ter verwelkoming spoedt
hij zich naar het podium, waar dr. Euwe,
tegen 'n tafeltje geleund, de drukte om hem
heen staat aan te zien. Ineens bevindt ook
Aljechin zich bij hen. stroef, bijna onvrien
delijk kijkend, maar welvarender dan ooit!
De melkkuur schijnt hem goed te hebben
gedaan.
t Is Ermelo.
Als Euwe de witte d4-pion verschoven
heeft, heeft de kamp. die in ieder geval tot
half December duren zal. een aanvang ge
nomen en een leger van fotograven heeft
zich uitgesloofd het belangrijke feit op de
gevoelige plaat te vereeuwigen.
Maar is er dan werkelijk geen nieuws
onder de zon?
Uw verslaggever is geen schaak-expert.
Hij luistert liever en kijkt wat rond in plaats
van te analyseeren. En hy verbaast zich
dat de anderen zich bepalen tot het no-
teeren der zetten, die in ongeloofehjk snel
tempo worden gedaan (dertien in de eerste
tien minutenzonder er de moeite van een
aparte studie aan te verbinden.
Collega Zittersteyn, de bekende Haagsche
schaker, spreekt het verlossende woord:
,,'t Is Ermelo!"
Zooals de 21ste partii van de vorige match
te Ermelo verliep, zoo gaat. het ook thans.
Euwe, met wit. speelt gelijk Aljechin tóén
deed met wit en z'n tegenstander gaat er
gretig op hl en wijkt nergens af van de
partij, welke beschreven staat in de boekjes,
die we in de handen van bijna alle schaak,
meesters aantreffen Waarom ook niet.
Aljechin weet dat zwart in Ermelo gewon
nen heeft en dat Euwe's strategie dus tot
een Hollandsche nederlaag voeren moet
indien hij op den ingeslagen weg blijft
voortgaan.
Zoo wachten we op Euwe's verrassing, die
noodwendig komen moet en inderdaad bii
den 14en zet ook komt. Bijna een halfuur
heeft de wereldkampioen over z'n zet na
gedacht en dat hii goed is bewijst Aljechin's
houding, die nerveuzer en nerveuzer wordt,
en zeer lang te peinzen zit voordat hij z'n
plan de campagne heeft vastgesteld
Op pantoffels.
Een interessant beeld biedt inmiddels de
zaal!
Vooraan op het podiumde beide strijders
om den keizerskroon der schakers: Euwe
ih den beginne nog vroolijk en lachend,
later ernstig en starend: Aljechin uiterst
zenuwachtig, tientallen malen door de zaal
ioopend. over z'n haren strijkend, zitten
gaande en direct weer van z'n plaats
rijzende.
Daarachter, aan een lange tafel: Maroczy
de wedstrijdleider, met het statige, vrien
delijke uiterlijk van een ouderwetschen
schoolmeester in gekleede jas en gekleurd
vest. met naast hem de onverstoorbaar
schrijvende Fine (Euwe's secondant) en
Eliskases, op pantoffels(en in een soort
uniform dat aan een Tiroolschen houtves
ter doet denken.
Een beweeglijke, blonde jongeman schrijft
de zetten men krijt op een schoolbord en
had men daarvoor een beteren knaap
kunnen uitkiezen dan dezen, die den echt
Hollandschen naam „Piet Hein" draagt?
Het voorste gedeelte van de zaal is ge
reserveerd voor officials en Pers, terwijl het
publiek zich achter een breede balustrade
vrij rondbewegen kan, ifverig de partii op
zakschaakbordjes volgt of geïnteresseerd de
heftige 'oetoogen nabij de demonstratie
borden beluistert.
Dat publiek omvat nu nog slechts enkele
honderden, maar snel zal de spanning en
daarmede de belangstelling stijgen en het
is niet moeiliik te voorspellen dat wij in
Leiden op 21 October haast ruimte te kort
zullen komen als ons Blad de achtste party
organiseert in de Gehoorzaal....
DE EERSTE PARTIJ tusschen Aljechin en Euwe
Om te beginnen een kort overzicht van hetgeen ik
over spel en spelers vertellen kan:
Dr. Euwe opende met de Dame-pion en Dr. Aljechin ant
woordde met de Tsjechische verdediging!de geliefde ver
dediging van den titelhouder, wellicht een psychologische
zet van Aljechin om den wereldkampioen te ontmoedigen
door zijn eigen verdediging toe te passen.
Op den veertienden zet bracht Euwe een nieuwigheidje,
welke zwart eenige moeilijkheden bezorgde. Dr. Aljechin
vond niet de beste voortzetting en geraakte m een infe
rieure stelling. Euv/e won een pion in het middenspel. In
één of twee instanties van het eindspel kon m. i. Euwe beter
gespeeld hebben. Aan den anderen kant verdedigde
Aljechin, die een pion minder had en de slechtere stelling,
zich zeer hardnekkig.
De partij zelf is van theoretische waarde. Het middenspel
was gekarakteriseerd door positie-spel.
Het toren-eindspel werd door beide spelers uitmuntend
behandeld.
Dr. Euwe speelde een prachtpartij en het geheel was bizon-
der interessant. - Het eindspel acht ik voor Dr. Euwe ge
wonnen.
Bij den 14den zet introduceerde Dr. Euwe, zooals gezegd,
een nieuwtje. Hij bracht zijn paard van c3 naar e4, met het
doel dit eventueel later naar d6 te kunnen brengen. Zwarts
antwoord was Lf8—b4. Indien in plaats van den tekstzet
14...., Le6xc4; 15. Dclxc4, Pe5xc4; 16. Lf4xc7, Td8c8;
17. Tflcl, Pc4xb2; 18. Lc7a5, gevolgd door Telc2!
Op den 16den zet speelde Euwe a5a6. In plaats hier
van was goed 16. Tala4, Lb4e7; 17. Pc4xe5 Pd7xe5
(f7xe5 dan Lf4g5). 18. Pe4c5, Le6c8 of f7; 19. Delc3.
De 23ste zet van Zwart was niet goed. Veel beter ware ge
weest 23Dc7b8; indien dan 24. Ta6xa7, Dh8xb2;
25. TxT, PxT, met gelijk spel. Indien 24. Le3d4 Td8d5;
25. Dc5c3, Db8b5. 26. e2e4, Td5d7 met goede kansen
voor zwart.
Ook de 25ste zet van wit was niet de beste. Betere kansen
bood 25. b2b4 en zwart heeft geen goede zetten tot zijn
beschikking.
Op den 33sten zet had Euwe beter gedaan in plaats van
Tg7xg4 Tg7xh7 te spelen met het vervolg Pc4xb2; 34. Lf6xb2,
Tc2xb2; 35. Th7h4, Tb2b4; 36. Kf2g2 gevolgd door
h2h3.
Mevr. Aljechin breit.
Vele bekende schaakmeesters volgen den
kamD van naby. Flohr is er met z'n char
mante echtgenoote, dan GrünfeW, Kmoch,
Winter. Landau, Prins, de kleine, energieke
Reshevsky, die er o.m. het Leidech Dagblad
vertegenwoordigt, en de jeugdige, beschei
den Keres. de triomfator van het toumooi
od den Semmering.
Iets missen we: Aljechin's beroemde kater
Chess, die gestolen is. doch tijdelijk door
een andere zou zijn vervangen. Moreelen
steun schenkt hem nochtans de aanwezig
heid van z'n echtgenoote. die aan de offi-
cieele tafel, midden in het gereserveerde
gedeelte, vlak voor het podium, gezeten is.
En breit!
Aljechin en Euwe strijden den strijd van
hun leven en in een geladen atmosfeer vol
gen honderden toeschouwers al hun be
wegingen.
Maar mevr. Aljechin breit alsof zij thuis
was. Rustig tracht zij een kluwen te ont
warren (heel wat rustiger dan haar echtge
noot od het podium Euwe's problemen te
ontwarren poogt i. rustig drinkt zij haar
kwast: en voor de rest: breit ze. Zonder
ook maar heel even een blik te werpen naar
het podium en naar het' bord
Uw verslaggever verstaat niet de diepere
geheimen van het edele schaakspel. Hij ziet
Euwe telkens ruiken aan een fleschje eau-
de-cologne, hij ziet Aljechin meer dan eens
als een slaapwandelaar door de zaal ste
venen, hy ziet het grappige stuivertje-
wisselen lEuwe denktAljechin wandelt:
Aljechin denktEuwe wandelt!) en hij
hoort al vóór halftien eenige experts de
positieve meening verkondigen dat de tac
tiek van Aljechin een wanhoops-tactiek is
en dat Euwe absoluut gewonnen staat
Maar een klein, onbeduidend mannetje, dat
er niets mee te maken heeft en slechts
perscopy wegbrengen moet. merkt als hij
cie verklaringen beluistert wereldwijs op:
„ik zou me maar stil houden, 't Komt bii
die twee toch altijd anders uit dan je
denkt.
En als hii twee uren later het bericht
naar den telefonist moet brengen dat de
partii nog altijd niet beslist is, maar tot
Woensdag wordt verdaagd, geeft hij ons
een Jcnipoogje van verstandhouding.
ZWEMMEN
Poppy le Roy stelt teleur.
Bij de nationale wedstrijden
in Den Haag.
Met roode hoofden, schorre ke en en
opgewonden gemoederen ontruimt m?n
tegen halftwaalf slechts noode de zaal
Nederland is weer door „schakitis" aan
getast. Reeds hebben zioh gisteravond de
eerste symptomen geopenbaard. WeMra zal
de koorts tn haar vollen omvang uit
breken....!
Gisteren heeft Zian in Den Haag natio
nale wedstrijden gehouden ter gelegenheid
van haar 15-jarig bestaan. Interessant was
de laatste serie van de 100 M. borstcrawl
voor dames. Hier kwamen tegen elkaar uit
Poppy le Roy. het Indische zwemstertje,
dat voor de zwemclub „de Baronie" te
Breda startte, R. van Veen (R.D.Z.) en A.
Styi (A.D.Z.) RIe van Veen had den bes
ten start en nam een voorsprong, die ze
allengs vergrootte. Vér als eerste tikte zü
aan met de anderen vrij ver achter zich.
Toen de tijden bekend werden gemaakt,
bleek zij den goeden tyd van 1 min. 8.8
seconden te hebben gemaakt. Tweede werd
G. Sweres uit een vroegere serie, terwyl
A. Stijl de derde plaats bezette. Poppy was
biykbaar nog niet geheel ingezwommen,
want zij was nog ver achter mej. Stijl ge
bleven.
De voornaamste uitslagen luiden:
100 M. borstcrawl dames: 1. R. v. Veen
(R.D.Z.) 1 min. 8.8 sec., 2, G. Sweeres (H.
D.Z.) 1 min. 11.6 sec.. 3. A. Styi lA.D.Z.)
1 min. 12.6 sec.
200 M. schoolslag heeren seniores: 1, H.
Smitshulzen (A.Z.) 2 min. 48.5 sec., 2. P.
Kruithof (R.Z.C.) 2 min. 48.6 sec., 3. H.
Verhoef (Z.I.AH.) 2 min. 54.1 sec.
100 M. rugslag dames: 1. Nida Senff
(AD.Z.) 1 min. 15.4 sec.. 2. I. van Feggelen
(Het IJ) zelfde tyd, 3. C. Kint 1 min. 17.4
sec.
100 M. borstcrawl heeren: 1. K. Hoving
(R.Z.C.) 1 min. 1 sec., 2. Scheffer 1 min.
1.1 sec., 3. Molenaar (Het IJ) 1 min. 3 sec.
200 M. schoolslag dames seniores: 1. J.
Waalberg (AJO.Z.) 2 min. 59.6 sec., 2. J.
Groenendyk (R.D.Z. i 3 min. 7.6 sec., 3.
Stroomberg 3 min 9.8 sec.
