Het oude Gravensteen
CfViTtr**
Fl. 1.95
78sfe Jaargang
VRIJDAG 24 SEPTEMBER 1937
No. 23773
INTERLOCK
NACHTHEMD
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Installatie eener
Restauratie-commissie
Onder voorzitterschap
van ir. G. L. Driessen.
Het feest van Leiden's
Ontzet.
Dit nummer beslaat uit ZES bladen
EERSTE BLAD
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
"Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
■van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen, gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f.0.18
Franco per post t. 2:35 per 3 maanden portokosten.'
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mndJ
HET GRAVENSTEEN ZOOALS HET ER IN VROEGER JAREN UITZAG.
Zooals wij reeds onlangs meldden, heeft
het bestuur van de Ver. „Oud-Leiden" het
Initiatief genomen tot het voeren van een
actie, welke uiteindelijk de dringend-ge-
wenschte restauratie van het middeleeuw-
sche Gravensteen beoogt.
Genoemd bestuur had daartoe gistermid
dag een aantal belangstellenden in „Gra
vensteen" genoodigd teneinde hen in een
commissie te vereenigen en gezamenlijk de
middelen te beramen, welke tot het ge-
wenschte doel zouden kunnen leiden
Onder hen bevonden zich ook onze bur
gemeester, mr. A. van de Sande Bakhuyzen,
de heer B. C. Helbers, secretaris van de
Monumentencommissie voor Zuid-Holland,
zoomede prof. Vogel, voorzitter van het in
stituut Kern, dat in dat gebouw is gehuis
vest en aan het gezelschap gastvrijheid ver
leende.
De voorzitter van „Oud-Leiden", prof. dr.
L. Knappert sprak een kort welkomstwoord,
in het bijzonder tot den Burgemeester en
zette het doel eener Gravensteen-commis
sie uiteen, n.l. belangstelling te wekken
voor dit oude gebouw, verder verval te voor
komen en, zoo mogelijk, in de naaste toe
komst te komen tot restauratie.
Aldus beschouwd maakt het werk der
commissie deel uit van het groote streven,
waarvan spr. de strekking wil samenvatten
in het woord „beschermen".
Dat is een edel werk. waaraan het een
voorrecht is, te mogen deelnemen.
Samenstelling der commissie.
Ten slotte verzocht prof. Knappert den
burgemeester het eere-voorzitterschap der
commissie te willen aanvaarden, waartoe
deze zich onder instemming der vergadering
bereid verklaarde.
Op voorstel van den inleider werd ir. G.
L. Driessen, oud-directeur van Gemeente
werken, bij acclamatie aangewezen als voor
zitter en ir. Hugo A. van Oerle als secretaris.
In de werkcommissie namen voorts zitting
de heeren ir D. Boogerd. A. Bicker Caar-
ten, mr. dr. N. G. Geelkerken en L. H. N.
F. M. Bosch Ridder van Rosenthal.
Het algemeen comité bestaat verder uit
de heeren prof. dr. J. N. Bakhuizen van den
Brink, prof. dl'. J. A. J. Barge, A. M, de
Blaauw, mr. E. J. M. H. Bolsius, mr. P. E.
Briët, prof. dr. A. W. Bijvanck, D. ten Cate
Brouwer, mej. D. Coebergh, N. C. F. "an
Ginkel, T. S. Goslinga, ir. F. H. F. Guljé.
B. C. Helbers, J. W. Hcnny. J. Heringa, prof.
dr. J. Huizinga, prof. dr. L. Knappert, J.
H. A. Manders, prof. dr. W. Martin, C.
Ponsen, mr. P. A. Pijnacker Hordijk, M. H.
de Reede, N. J. Swierstra, M. G, Verweij,
prof. dr. J. Ph. Vogel, G. P. E. Weyer en
E. W. Wichers Rollandet.
De burgemeester zeide zich zeer vereerd
te gevoelen door het tot hem gerichte ver
zoek om als eere-voorzitter te willen optre
den, waaraan hij dan ook gaarne heeft vol
daan.
Spr. is het bestuur van „Oud-Leiden" er
dankbaar voor. dat het uitvoering heeft
willen geven aan een door hem gedane
suggestie en de zoo Juist geïnstalleerde com
missie heeft samengesteld. Het is immers
in hooge mate gewenscht de burgerij te
wijzen op de groote waarde van het bezit
van een dergelijk bouwwerk ais het Gra
vensteen is en het zoodanig in bet cen
trum der belangstelling te plaatsen, dat tot
de dringend noodzakelijke restauratie kan
worden overgegaan, wanneer het oogenblik
daartoe gunstig schijnt. In het bijzonder
geldt die erkentelijkheid den voorzitter van
„Oud-Leiden", prof. Knapperi. die de histo
rie onzer stad kent als weinig anderen en
den oud-directeur van Gemeentewerken,
ir. Driessen, van wiens gewichtige vondsten
op het gebied van oud-Leiden het ge
meentebestuur bij herhaling en nog dage
lijks profiteert.
Ir. Driessen dankte op zijn beurt voor het
in hgm gestelde vertrouwen c-n sprak er zijn
blijdschap over uit. dat de burgemeester
het eere-voorzitterschap der commissie heeft
willen aanvaarden, waar zijn steun en
voorlichting bij de uitvoering der werk
zaamheden onontbeerlijk is.
Richtlijnen der commissie.
Het doel, aldus spr., dat onze commissie
zich voor oogen stelt, is langs verschillende
wegen te bereiken. In de eerste plaats dient
onder de burgerij propaganda te worden
gemaakt voor onze taak, hetgeen zeer hard
noodig is, waar wellicht nog geen 1% van
de Leidsche bevolking dit gebouw ooit heeft
betreden.
Deze propaganda kan o.a. bestaan uit het
houden van lezingen over het Gravensteen,
zooals bijv. reeds door ir. van Oerle werd
gedaan, door het organiseeren van excur
sies door het gebouw en door geregelde pu
blicaties dienaangaande, in welke richting
de heer Swierstra in het „L. D." ai eerder
verdienstelijk werk deed. Voorts is het nood
zakelijk een onderzoek in te stellen naar
den toestand, waarin het gebouw momen
teel verkeert.
Ongeveer 10 jaar geleden werd door de
Rijkscommissie voor de Monumentenzorg
aan het gemeentebestuur een uitvoerig
rapport uitgebracht omtrent den ultwendi-
gen toestand van het gebouw, waarin zij
tot de conclusie kwam, dat het Gravensteen
uiterlijk sterk verwaarloosd is.
Dit onderzoek dient thans herhaald en
aangevuld met een beschrijving der inwen
dige situatie. Het deed spr. genoegen te
kunnen mededeeien, dat ir. van Oerle, die
van dit gebouw een diepgaande studie
maakte, zich bereid heeft verklaard zich
met dat onderzoek te willen belasten en
daarbij een globale kostenberekening der
restauratie-werkzaamheden zal overleggen.
Zijn deze gegevens eenmaal bekend, dan
rijst de vraag op welke wijze de benoodigde
gelden kunnen worden verkregen. Spr.
denkt daarbij in de eerste plaats aan de
gemeente, die zich als eigenaresse moeilijk
onbetuigd kan laten, hetgeen trouwens een
eerste voorwaarde is voor de verkrijging van
subsidiën van Rijk en Provincie.
Daarnaast hoopt spr. ook op den finan-
tieëlen steun van vermogende Leidsche in
gezetenen. Weliswaar ligt het niet in de be
doeling om een beroep te doen op de bur
gerij in haar geheel, zooals bijvoorbeeld ten
aanzien van het carillon voor den Stad
huistoren, doch het spreekt vanzelf, dat
iedere gift ten bate van de restauratie van
het oude Gravensteen de commissie wel
kom zal zijn.
Nadat uit de vergadering nog eenige vra
gen waren gesteld en door den heer Dries
sen waren beantwoord, sloot deze de eerste
bijeenkomst der Gravensteen-commissie
met het uitspreken van de beste wenschen
voor het welslagen van haar arbeid.
Tot besluit van deze eerste bespre
king werd onder deskundige ieidiugcen
rondgang door het gebouw gemaakt,
waarbij de leden der commissie er zich
van konden overtuigen, dat bun toe
komstige arbeid dringend noodzakelijk
is. Zij kunnen zich tevens overtuigd
houden, dat het nageslacht hun voor
het hopelijk succesvol resultaat van
hun arbeid dankbaar zal zijn.
Moge in het belang van de restaura
tie van dit historisch en architectonisch
zoo belangrijke bouwwerk de commis
sie in breeden kring de belangstelling
en medewerking ondervinden, welke
haar doelstelling ten volle verdient!
K. J. M. V. ST. PETER KANIS.
De eerste bijeenkomst in het
gerestaureerde „Eigen Huis".
Gisteravond hield de KJM.V. St. Peter
Kanis een ledenvergadering in het geheel
gerestaureerde „Eigen Huis" aan de Mare.
Aan de vroeger kale muren is een fraaie
lambrlzeering aangebracht, terwijl het ge
heel met een gele tint in een terra-roode
omlijsting is afgewerkt. Ook de indeeling
van het gebouw heeft vele veranderingen
ten goede ondergaan, terwijl het naastge
legen perceel tot fietsenstalling is inge
richt, wat ongetwijfeld een belangrijke
verbetering zal blijken te zijn. Een bloe
metje en wait groenversiering gaven het
geheel een feestelijken indruk.
Behalve de ingebruikneming van het
„nieuwe" Eigen Huis had tevens de instal
latie van den nieuwen moderator kape
laan Paap plaats.
In zijn toespraak schetste de nieuwe mo
derator de eenvoud en vriendschap, die
hun stempel moeten drukken op een ver-
eeniging als de K.J.M.V. en hoe die ver-
eeniging een kern moet vormen waarvan
een groote kracht uitgaat. Al spoedig had
den de K.J.M.V.ers in moderator Paap een
nieuwen vriend gevonden.
Van de vergadering, die na deze instal
latie werd gehouden, noemen we de vast
stelling van het winterprogramma, dat er
voor het a.s. seizoen weer keurig verzorgd
uitziet, en in geen enkel opzicht voor de
uitstekende programma's der vorige jaren
behoeft onder te doen.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Bevorderd tot doctor in de wis- en na
tuurkunde, op proefschrift getiteld: „De
structuurbepaling van Agatheen-Dizuur",
de heer H. Jakobs, geboren te Weltevreden.
Geslaagd voor het doctoraal examen rech
ten de heeren B. J. Aalders (Den Haajf), S.
H. Krabshuis (Wassenaar) en P. Moll (Den
Haag)voor het doctoraal examen Indisch
Recht: de heer K. T. Ebes (Den Haag);
voor het doctoraal examen Indisch Recht:
mej. A. C. H. Heyning (Den Haag) en voor
het artsexamen 1ste gedeelte de heer C. J.
Leene (Voorburg) en voor het economisch
doctoraal examen Indologie: de heeren I.
J. Crince le Roy (Haarlem), J. E. Statius
Muller (Den Haag).
van prima kwaliteit
in zalm en bleu
alle maten
8137
(Ingez. Med.)
De „Koraalmuziek".
Regeling van den Eerste Hulpdienst.
De z.g. .Koraalmuziek" op 3 October in
het Van der Werfpark heeft, vooral in de
laatste jaren, een groeiende belangstelling.
Behalve dat er door het zingen der oude
melodieën tradities van ons volksbestaan
in eete worden gehouden, dringt den laat-
sten tijd toch ook meer en meer weer het
besef door, dat zang, dus zelf musiceeren
met het instrument dat ieder van nature
kreeg, niet alleen een goede, maar ook een
kern-gezonde levensuiting is.
Uit den aard der zaak vormen de oude
melodieën (uit den bekenden bundel) de
hoofdzaak van het programma.
Toch zal er dit jaar een geheel nieuw
lied aan toegevoegd worden, een lied dat
geheel betrekking heeft op de stad Leiden.
't Betreft een gedicht van de hand van
mevr. dr. Selma de Jong, (een oud-stad-
genoote) dat verleden jaar kort na de 3
October-viering in ons Blad werd opgeno
men. Het luidde:
O Leiden, gij oude, mooie stad
Die ééns een Prince Willem
Op zijne wallen had!
Uw roemrijk, groot verleden,
Straalt nog in dezen tijd;
U schonk een Prince Willem
De éérste Universiteit.
Zoovele Nederlanders,
Vol geest en rijk verstand
Zond Uwe Alma Mater
Door héél ons Nederland!
Musea, huizen grachten.
Staan nog in ouden trant!
Ik heb U lief, mijn Leiden,
Gij „trots" van Nederland!.
De tekst van dit gedicht werd getoonzet
door Leo Mens en de muziek werd even
als het gedicht opgedragen aan onzen bur
gemeester, mr. Van de Sande Bakhuyzen.
Een en ander gaf het bestuur der 3 Octo
ber-Vereeniging aanleiding om dit jaar
twee repetities, nl. op Maandag 27 en Don
derdag 30 September 's avonds te half 9 in
de Waag, uit te schrijven. Bestuur en diri
gent rekenen er op dat beide repetities
door allen, die meezingen, zullen worden
bijgewoond.
De Gemeentelijke Eerste-Hulpdienst werkt
als gewoonlijk, is telefonisch op te roepen
(645i; het bureau van den Geneeskundi
gen Dienst blijft geopend van 8 uur v.m.
8 uur nm.
Verder zal hulp worden verleend door
de Eerste Leidsche E.H.B.O. Brigade in
samenwerking met de afd. Leiden van het
Nederlandsche Roode Kruis, en door de
afd. Leiden van de Ned. Vereeniging voor
E.H.B.O. (later te noemen de Vereeniging).
Gedurende de taptoe op 1 October (des
avonds) zal een pok gevestigd zijn in het
gebouw van den R.-K. Volksbond, Steen-
schuur 15 (Ver.i
Het feestterrein zal als gewoonlijk ver
zorgd worden door een post in het school
gebouw (Ver.), van 10 uur vjn. tot 1 uur
n.m.; ook zorgt de Vereeniging voor eerste
hulp in het Waaggebouw bij de uitdeeling
van haring en wittebrood.
Gedurende den wielerwedstrijd zullen
vijf posten door de Brigade en door het
Roode Kruis worden opgesteld, nl. bij den
start (Levendaal), op de Geeregracht, den
Lammenschansweg, bij de Cronesteinkade
en op de Plantage.
De Brigade zorgt verder voor een post
in de Gehoorzaal gedurende den optocht
en zendt eenige helpers naar de opstelling
(Burggravenlaan); deze loopen mede en
vereenigen zich met den post in Hortus-
zicht, waar de pauze wordt gehouden.
Ook bezet de Brigade van 12 uur v.m,
tot 12 uur n.m. een hulppost in het wacht
huisje op de Lammermarkt.
Bij de koraalmuziek zullen enkele leden
van de Vereeniging aanwezig zijn. Alle
helpers zullen voorzien zijn van een roode
kaart met stempel van den Geneeskundi
gen Dienst, waarop vermeld naam, post,
diensturen en datum.
BINNENLAND.
Er is een commissie ingesteld, welke zal
trachten te komen tot restauratie van
het Gravensteen. (Stadsnieuws, le BI.)
Wijziging dienstplichtwet; hroederdienst en
loting wordt afgeschaft; eerste oefe-
ningstijd voor onberedenen tot II
maanden verhoogd. (3e Blad).
Voortzetting van den wegenbouw; 26 mil-
lioen voor 1938. (3e Blad).
De strijd in Salland gestaakt. (4e Blad),
Middenstandsdemonstratie te 's-Graven-
hage. (Binnenland, 3e Blad).
De match Euwe-Aljechin. (4e Blad).
BUITENLAND.
Groote verontwaardiging in Engeland en
Amerika over de bombardementen van
Nanking en Kanton. (3e Blad).
Verdere vorderingen der Japanners in N.
China. (3e Blad).
Mussolini's Duitsche reis. (3e Blad en Laat-
ste Berichten, le Blad).
Een spoor van den verdwenen Rnssischen
generaal Miller gevonden? (Buitenl*
le Blad).
Pogingen Italië nader te brengen tot Lon
den en Parijs. (Buitenland, le Blad).
Een resolutie der kleine mogendheden in
zake de ontwapening. (Buitenl., le Bi),
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
HERWONNEN LEVENSKRACHT.
Bovengenoemde vereeniging houdt a.s.
Zondag hier ter stede haar jaarlljkschen
speldj esverkoop.
Moge Zondag a.s. opnieuw en overtui
gend blijken, dat .Herwonnen Levens
kracht" zich bij voortduring mag verheu
gen in de sympathie en den daadwerke
lijken steun van Leiden's ingezetenen.
MILITARIA.
Bij K. B. is met ingang van 1 October
a.s. op hun verzoek eervol ontslag uit den
militairen dienst verleend aan de reserve
kapiteins F. H. M. Verbeek van het 4de
regiment infanterie en L. A. van Andel
van het 6de regiment veldartillerie. Tevens
is eervol ontslag verleend aan de reserve-
eerste-luitenants W. H. G. Fakkeldij en
H. J. Sohulte en aan den tijdelijk benoem
den reserve-eerste-luitenant J. J. Halle
beek. allen van 4 R. I.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving:
P. van den Broek en Zoon, Mare 64, Lei
den. Lood en zinkwerken, aanleg van gas-
en waterleiding; sanitaire installaties. Ven-
nooten: P. F. van den Broek en P. F. M.
van den Broek, Leiden.
Wijzigingen
J. W. Cahen, Agent voor Leiden en Om
streken v/h N.V. British Holl. Coal Co. Am
sterdam. Nieuwe Rijn 40, Leiden. Brand-
stoffenhandel. Wijziging handelsnaam in:
J. W. Cahen. Cahen's Kolenhandel „De
Wales-Specialist".
N.V. De Conventie. Korte Mare 16, Lei
den. Stoomschelpenzuigerij. Procuratie ver
leend aan: Mej. H. J. Klootwijk, Leiden.
(Beperkende Bepalingen).
A. van Bennekom. Weipoort B. 38, Zoe-
terwoude. Metselaarsbedrijf. Uittredend
eigenaar: A. van Bennekom. dd. 23 Sept.
1937. Wijziging handelsnaam in: A. J. van
Bennekom.
RAAD VAN ARBEID.
Bij beschikking van den minister van
Sociale Zaken zijn de heeren ir. J. J. G.
van Hoek en W. Schrandt, beiden alhier,
met ingang van den eersten Dinsdag van
October 1937 voor den tijd van drie jaren
benoemd tot werkgevers-leden van den
Raad van Arbeid te dezer stede, terwijl de
heeren J. B. H. Grotenhuis en J. J. van
Stralen zijn benoemd tot arbeiders-leden.
