CHINA IN NOOD
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 21 Augustus 1927
Derde Blad No. 23744
BUITENL. WEEKOVERZICHT
78iie Jaaraang
,,Doe maar geen moeite vriend. Ze doen toch niet open"
GEMENGD NIEUWS
LAND- EN TUINBOUW
DE GEENSZINS ROOSKLEURIGE
INTERNATIONALE TOESTAND.
Sinds onze beschouwing van verleden
mek, hebben de vijandelijkheden tusschen
Japan en China verwoed voortgang gevon-
óen en onze kijk op den gang van zaken is
toen zeker niet te somber geweest.
Van dag tot dag is men in de afgeloopen
wee opgeschrikt door berichten over bom
bardementen. branden, vernietiging van
tallooze menschenlevens en bezittingen,
het wegtrekken van angstige vluchtelingen
enz. De strijd is met verbitterde kracht
toegenomen, met alle noodlottige gevolgen
van dien.
Op tallooze plaatsen, dikwijls ver van el
kander verwijderd, wordt gevochten en 't
ziet er waarlijk niet naar uit, dat daarin
yoorloopig verandering zal, of kan komen.
In het Verre Oosten heerscht, zoowel in
letterlijken als in figuurlijken zin, zwaar
weer en vermoedelijk is er nog zwaarder
weer op komst!
Vooral sinds de militaire partij in Japan
't heft in handen schijnt te hebben, het
geen o m. blijkt, uit de verklaring van den
minister van oorlog Soegiayma, waarin
deze wijst op de noodzakelijkheid het te
genwoordige bedrijfsleven om te zetten in
een op oorlog ingesteld bedrijfsleven, met
de instelling van controleerende bureaux.
Reeds eerder is door de militairen ge
tracht dit plan, door de regeering Hayasji
ten uitvoer te laten brengen, maar dit is
hun toen niet gelukt. Thans wisten zij er
in te slagen en dat opent angstige perspec
tieven Zoo zijn er nog meer bewijzen aan
te voeren, dat het vermoedelijk hard tegen
hard zal blijven gaan, in leder geval totdat
de Japansche militaire partij op voldoende
glorieuse feiten kan wijzen.
Intusschen heerscht officieel nog steeds
vrede en vinden de onderhandelingen
voortgang. Niet slechts de Chineesche en
Japansche regeering onderling, doch ook
met de groote mogendheden, die hun neu
traliteit angstvallig bewaren.
Hun vertoogen tot bijlegging van het
conflict leden jammerlijk schipbreuk, even
als de Britsche poging tot instelling eener
neutrale zone rond en in Sjanghai. Men
kon van te voren uitrekenen, dat dit voor
stel niet zou worden geaccepteerd, 't Sprak
vanzelf, dat Japan zou antwoorden zijn
eigen burgers in Sjanghai te kunnen be
schermen.
Doch dit alles is draalen om de groote
zaak heen. Een ieder weet. ook zonder zulk
een voorstel, dat, naar verluidt, als achter
grond had de Japansche bewering op de
jroef te stellen, dat zij slechts te Sjang-
ïai opereeren, teneinde de levens en eigen
dommen der Japanners te beschermen, dat
Japan ook in Sjanghai nog andere zaken
nastreeft en dat die bescherming der Ja
pansche onderdanen slechts een bijkom
stigheid is. Overigens lijkt 't ons niet vol
komen logisch, dat een mogendheid een
zoodanige bescherming niet aan een ander
land overdraagt, alleen omdat zulks aan
geboden wordt. Ieder land zal in zulk een
geval denken: „Wij kunnen onze eigen
boontjes wel doppen!"
De toch reeds in Engeland tegenover
Japan niet gunstig gezinde stemming, zal
tr echter na deze weigering, zeker niet op
rerbeteren. Het volgendeuittreksel uit een
trtikel in de „Times" over de gebeurtenis
sen in het Verre Oosten, geeft wel een kijk
op de Britsche gezindheid.
,.De jongste activiteit van Japan in N.
China hebben het de sympathie van de
Tereld doen verliezen. Zijn onstuimig
avontuur te Sjanghai is waard, dat het iets
meer dan sympathie verliest.Het is
filé, dat Japan weet, dat de bewegingsvrij
heid, welke zij in Oost-Azië opeischt in
geen geval de vergunning, te spelen met
de wettige belangen van Groot-Brittanniè,
Impliceert".
Japan moge zich een dergelijke Engel-
sche zienswijze van een toonaangevend
blad als de „Times" voor gezegd houden.
De eenige oplossing om buitenlandsche
belangen in China te beschermen, zou een
daadwerkelijke actie moeten zijn. Doch dit
rou een verschrikkelijke internationale oor
log inhouden. En daar men die, ten koste
van alles, wil vermijden, kan Japan dat
dit zéér wel weet zijn gang blijven gaan.
Tot het eventueel wat verhoed moge
worden! figuurlijk of letterlijk zekere
trenzen mocht overschrijden.
De strijd wordt dus verwoed gevoerd.
Doch 't is nu stellig nog te vroeg, zich een
oordeel te kunnen vormen, over 't verlopo
daarvan. Overwinningsberichten komen nu
eens van de eene, dan weer van de andere
zijde en in meerdere gevallen zouden zij
..overweldigend" zijn. Het is zeker goed,
dergelijke mededeelingen met een korreltje
zout te wegen. Uit die veelheid van tegen
stellingen is 't onmogelijk de juiste situatie
te bepalen, want deze wisselt met den dag,
zoo niet met 't uur. De strijd is ingewik
keld en dreigt nog ingewikkelder te wor
den, tenzij China „water in zijn wijn" zou
doen.
Waar echter al zeer weinig kans op be
staat, hoewel in 't Oosten de grootste ver-
lassingen nimmer uitgesloten zijn. Dat
beeft 't verleden bewezen! Te minder lijkt
ons een tegemoetkomende houding van
China waarschijnlijk, nu aan den Chinee-
ectien minister v. Financiën Koeng die
zij Europeesche reis in meerder opzicht
niet ongebruikt heeft gelaten! van be
langrijke zijden financieelen steun is toe
gezegd. hetgeen China, dat militair reeds
beter toegerust schijnt te zijn dan in 1932.
nu ook in geldelijk opzicht in een voor-
deeliger positie plaatst, dan 't monetair
zwak staande Japan.
Doch de Japansche noodzaak tot expan
sie, die voor dit land een absolute levens
kwestie vormt en de hoofdoorzaak van alle
wrijving in het Verre Oosten blijft, over-
vleugelt blijkbaar alle bedenkingen, hoe
zeer de „onstuimige militaire actie" Japan
Wellicht nu reeds mag tegenvallen. Want
zoo gemakkelijk als eenige jaren geleden
gaat 't ditmaal blijkbaar niet. De tijd zal
®oeten leeren, of 't schuitje, dat Japan
thans gekozen heeft en waarin 't nu een-
faal zit, het land tenslotte weer in een
.veilige" haven kan brengen. Om van de
noodlottige gevolgen voor China maar niet
ee"s te spreken
De wereld heeft verwonderd opgekeken.
,öei zij las over de totaal onverwachte
vrrbrekenig van de diplomatieke betrek
ken door Portugal met Tsjecho-Slo-
Wakije.
Reden tot ernstige bezorgdheid geeft dit
conflict zeker niet, hoewel hettoch niet
bevorderlijk is voor de internationale sfeer.
Want grootere landen worden er met woor
den in betrokken en lanceeren weer eens
„vriendelijkheden" tegen elkaar.
Dat door deze kwestie ook Moskou, na
tionalistisch Spanje. Berlijn en Rome weer
danig in 't geding gekomen zijn, werkt na-
deeliger ten behoeve van een rustige in
ternationale sfeer dan het conflict zelve,
dat bij handiger diplomatiek gemanoeu
vreer niet openbaar had behoeven te wor
den. Een zoodanige oneenigheid is juist in
tijden van overspanning, waarin wij nu
leven, al zeer onwelkom!
Franco en zijn mannen trekken op naar
Santander. Hoe belangrijk dit voor hen op
zichzelve ook is, immers, wanneer het
Baskische land geheel in hun handen
mocht vallen, zullen zij zich ook meer op
den strijd te Madrid kunnen gaan toeleg
gen, het wil nog niet zeggen, dat daar
mee de burgeroorlog in Spanje ten einde
gaat loopen. Daartoe moeten nog veel
weerstanden overwonnen worden.
Intusschen heeft Engeland zijn houding
ten opzichte van de onveilige Middelland-
sche Zee, in verband met de vele aanvallen
op schepen, bepaald. Het is stellig niet on
mogelijk, dat een optreden der Britten daar
weer tot nieuwe complicatie's aanleiding
zal geven.
Al met al ziet de internationale situatie
er dus geenszins rooskleurig uit, temeer,
omdat het ook tusschen Engeland en
Duitschland, getuige de definitieve uitwij
zing van den „Times"-correspondent, nog
in 't geheel niet „botertje tot den boom" is.
In de, naar 't heet, zoo goede verstand
houding tusschen Duitschland en Italië,
blijft ook veel duisters, getuige de toena
dering van Mussolini tegenover Engeland,
hoewel1 hij de as Berlijn-Rome in zijn
groote rede zoo juist nog een werkelijkheid
heeft genoemd.
WIELRIJDSTER GEDOOD.
Door een taxi nabij Eindhoven aangereden
Omstreeks half twee reed gistermiddag
een vrachtauto van den expediteur Spoo-
renberg uit Bergeyk over den Aalsterweg
te Eindhoven in de richting Aalst en wilde
links den weg naar den Philips-woning-
bouw Inslaan. Tengevolge van het losklap-
peren van het zeil van den wagen ken de
chauffeur van een taxi. uit Eindhoven, die
achter de vrachtauto reed, niet zien. dat
de chauffeur van de vrachtauto naar links
wilde gaan. Toen dit plotseling gebeurde
trachtte de taxi-chauffeur een aanrijding
te voorkomen door eveneens naar links te
gaan rijden, waarbij hij echter op 't fiets
pad terecht kwam en een wielrijdster aan
reed. Deze werd van haar rijwiel geslin
gerd, waardoor zij met haar op de bagage
drager gezeten achtjarig dochtertje in een
droge sloot terecht kwam. Het. meisje was
er met eenige bloedende wonden aan het
gelaat afgeknmen. De moeder evenwel, de
vrouw van den caféhouder Smets uit Val-
kenswaard, die het bewustzijn verloor,
kreeg ernstige verwondingen. Onmiddellijk
werd geneeskundige en geestelijke hulp in
geroepen. Reeds na een kwartier, nog voor
dat de ziekenauto uit Eindhoven gearri
veerd was. had het slachtoffer reeds den
geest gegeven.
DOODELIJK ONGELUK IN EEN
HOUTZAGERIJ.
Gistermiddag kreeg op de houtzagerij van
de firma Aarden te Zevenbergen, de 34-
jarige arbeider M. K. bij het zagen van een
boom een klap van het werkstuk tegen net
hoofd, welke zoodanig aankwam, dat de
dood na enkele oogenblikken intrad. De
man was gehuwd en vader van vier kin
deren.
VAN TWEE VERGETEN HENGELAARS.
Twee dagen en nachten zaten zij op een
akkertje in de Loosdrechtsche plassen.
Twee hengelaars, die van plan waren
een middagje op de Loosdrechtsche Plassen
te visschen, hebben tegen hun wil twee da
gen en nachten op het water doorgebracht
Een bootverhuurder hadden zij gevraagd
hen naar een akker te brengen. De boot
verhuurder bracht hen naar het dorado
van de hengelsport en men maakte een af
spraak, dat de man de twee visschers des
avonds weer zou komen halen. Welgemoed
wierpen de hengelaars hun simmen uit en
het eene vischje na het andere werd door
hen verschalkt. De middag verstreek en 't
werd later en later, maar nog steeds kon
den de beide visschers geen bootje bespeu
ren, dat in hun richting kwam. Het werd
schemer en spoedig brak de donkere avond
aan. Nog maar steeds zaten de mannen op
den akker, turende in de wijde verte. De
avond verstreek en het werd nacht en de
beide mannen begonnen in te zien, dat zij
op den akker zouden moeten overnachten.
De dageraad brak weer aan en hiermede de
hoop op redding uit hun isolement. Weder
om verstreek de dag en weer werd het
avond, gevolgd door een donkeren nacht,
zonder dat de bootverhuurder kwam opda
gen. Nadat zij beiden ook dezen nacht een
zaam op den donkeren plas hadden door
gebracht, verscheen gelukkig in den mor
gen een schuitje en dit vaartuig had hen
beiden spoedig in de gaten en pikte de on
fortuinlijke hengelaars op. Nu was 't leed
gauw geleden en werd de terugtocht aan
vaard. De man die hen zou komen opha
len zooals afgesproken was, vertelde dat
hij wel naar hen toegegaan was, maar dat
hij niet meer wist op welken akker zij za
ten en toen hij hen niet kon vinden, dacht
hij wel dat zij op een andere manier zou
den probeeren van den akker af te komen.
„Tel."
MONOPOLIEHEFFING INGEVOERDE
BLOEMBOLLEN.
De Minister van Economische Zaken
heeft aangewezen als Crisisorgantsatie,
bedoeld in artikel 2 van het Bloembollen-
saneeringsplan 1937 (Invoermonopolie)de
Stichting Nederlandsche Sierteeltcentrale,
gevestigd te 's-Gravenhage en voorts be
paald dat het verschil tusschen den prijs,
waarvoor de Stichting Nederlandsche Sier
teeltcentrale haar monopolieproducten zal
mogen koopen en verkoopen, zal bedragen
voor: le. bollen van tulpen f. 0.75 per 100
stuks; 2e. bollen van hyacinthen f. 3.25 per
100 stuks: 3e. bollen van narcissen f. 0.08
per kg., met dien verstand dat dit prijs
verschil, in afwijking van het voorgaande,
f. 0.10 per 1000 stuks zal bedragen voor:
le. bollen van narcissen van de sooïteiv
Paperwhite en Double Roman, alsmede
bollen van hyacinthen van de soort Ro-
meinsche hyacinthen; 2e. bollen van bota
nische soorten, die uitsluitend in het bui
tenland groeien; 3e. bollen, welke ondec
goedkeuring van de Nederlandsche Sier
teeltcentrale in 1936 voor acclimatiseering
in het buitenland werden opgeplant en in
1937 naar Nederland worden terug
gezonden.
ONTPLOFFING IN EEN SMEDERIJ
TE ALMELO.
Twee arbeiders gewond.
Te Almelo is gistermiddag een ernstige
ontploffing geschied, waarbij twee men-
schen werden gewond. Omstreeks drie uur-
waren de 37-jarige H. Langendijk en de
18-jarige T. Emmink, knechts van den heer
P. J. Kamphuis, in diens smederij aan de
Rohofstraat bezig met lasschen. Eenige
groote ijzeren roosters moesten worden ge-
lascht, waarbij een laschtoestel met carbid
werd gebruikt. De knechts hebben de groote
carbidbus, die ongeveer 80 cM. lang is en
dus heel wat carbid kan bevatten, bij de
te lasschen voorwerpen laten staan, ter
wijl deze bus bovendien nat was. Tenge
volge van de hitte van de steekvlam van
het laschtoestel is de nog in de bus aan
wezige carbid gaan werken. Op een ge
geven moment is het deksel van de bus ge
vlogen, hetgeen met een hevigen knal en
een groote vlam gepaard ging.
Daar de beide mannen voorover stonden
kregen zij de vlam juist ln het gelaat. Lan
gendijk werd de laschbril van het gelaat
gebrand, terwijl zijn mede-arbeider het
hoofdhaar werd afgeschroeid. Bovendien
liep Langendijk door de explosie bloedende
wonden op, terwijl Emmink voorts ver
wondingen aan het gezicht en de oogen
kreeg. Dokter v. d. Vijver en de oogarts
dokter Bierens de Haan hebben de eerste
hulp verleend. Merkwaardigerwijze is de
materieele schade vrijwel nihil.
De politie onderzoekt de zaak. „Vad."
BOERDERIJ IN VLAMMEN.
De vrouw des huizes met moeite gered.
Gisteravond ruim zes uur is de kapitale
boerderij van den landbouwer M. J. Derks,
gelegen aan den Schayksche straat te
Schayk geheel door brand verwoest. Het
vuur was door onbekende oorzaak ln het
achterhuis ontstaan en vond gretig voed
sel in de aanwezige voorraden hooi en
stroo. Spoedig stond dan ook het geheele
gebouw met het voorhuis in lichter laaie.
De eigenaar was niet thuis. Zijn vrouw,
die met een geblesseerd been te bed lag,
kon met moeite door de buren worden ge
red. De geheele inboedel ging verloren, ter
wijl tevens 15.000 kilogram stroo, een
groote hoeveelheid koren en de landbouw
machines een prooi der vlammen werden.
De plaatselijke brandweer stond met
haar primitief materiaal machteloos. Dank
zij de gunstige windinrichting bleven de
omliggende boerderijen gespaard. Alles was
verzekerd.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
VALSCHE CREDIETBRIEVEN
IN FRANKRIJK.
Gistermorgen heeft een aantal personen,
die tot een georganiseerde bende behooren,
kort na de opening der banken in verschil,
lende provincie steden van Frankrijk val-
sche credietbrieven aangeboden, die alle
een waarde van 65.000 francs vertegen
woordigden. Op enkele plaatsen is deze
poging tot oplichting gelukt, doch te Char-
leville, Orleans en enkele andere plaatsen
in Normandlë konden de aanbieders dezer
credietbrieven worden gearresteerd.
GASHOUDER IN DUITSCHLAND
ONTPLOFT.
Twee dooden.
Bij het leggen van een gasleiding op ae
terreinen van de Siegerland ijzergieterijen
te Wissen in het Rijnland is door een
steekvlam een gashouder ontploft. Zeven
tien arbeiders werden zwaar gewond, twee
arbeiders zijn om het leven gekomen.
MANILLA DOOR AARDSCHOKKEN-
GETEISTERD.
De hevigste sinds 40 jaar.
Twee geweldige aardschokken hebben
gisteravond de stad Manilla geteisterd,
juist op het oogenblik. waarop de Ame-
rikaansche uitgewekenen uit Sjanghai
aankwamen. De schokken hadden een
groote intensiteit. De electriciteitsver-
zorging en het telefoonnet zijn ver
broken, de ruiten der winkels braken.
In allerijl werden de bioscopen ont
ruimd.
De schokken waren heviger, d in men
sinds minstens veertig jaar te Manilia
heeft meegemaakt. Het plaatselijk bureau
van Reuter is ernstig beschadigd.
