666
BUITENLAND
Inzet van het Japansche
offensief tegen Nankau
E L T A X
LAATSTE BERICHTEN
LEIDSCH DAGBLAD Eersle Blad
Donderdag 12 Augustus 1937
De strijd in Spanje
Binnenland
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Spanning in 't Verre Oosten - Italiaansch
protest tegen 't bombardement der
„Mongioia" - Litwinoff in
Weenen.
De situatie in het Verre Oosten wordt
met den dag meer gespannen, gelijk o.m.
uit de gevechten rond Nankau blijkt. Hier
uit zou men concludeeren, dat de gang van
zaken steeds meer op een oorlog gaat uit-
loopen, hoewel men bij landen als China
en Japan nu eenmaal uiterst moeilijk be-
oordeelen kan of dit groote gevaar werkelijk
aanwezig is. In dit verband merkt Reuter
op, dat het gevecht nabij Nankau van
plaatselijken aard was en dat niets erop
wijst, dat het tot een belangrijk conflict
zal uitgroeien.
Intussohen doen de meldingen inzake
hevige gevechten en de beschieting van
Nankau zonder dat er nog van een wer-
kelijken oorlog hoewel 't er buitenge
woon veel op lijkt! sprake is, voor Wes-
tersche denkbeelden wel zeer vreemd aan.
De Italiaansche zaakgelastigde te Lon
den heeft zich naar het Ministerie van
Buitenlandsche Zaken begeven en Sir Mou-
ney. die tijdelijk Lord Plymouth, den voor
zitter der non-interventie commissie, ver
vangt, een protest der Italiaansche regee-
rlng overhandigd wegens het bombarde
ment van de „Mongioia" door Spaansche
regeeringsvliegtuigen. Het protest brengt
in herinnering, dat zich een Hollandsche
waarnemer aan boord van het schip be
vond, dat niet alleen de Italiaansche vlag,
doch ook die der non-interventie-commis-
sie voerde. Dientengevolge is de aanval,
die het leven heeft gekost aan den kapi
tein van het schip niet alleen tegen Italië
gericht geweest, doch ook tegen de non-
interventiecommissie.
Litwinoff, de Russische volkscommissaris
van Buitenlandsche Zaken, die met vacan-
tie vertrokken en tijdelijk door den sub
volkscommissaris Potemkin vervangen
wordt, vertoeft thans streng incognito te
Weenen. Als reden voor zijn verblijf geeft
men op, dat hij professor Eppinger moet
raadplegen.
Over enkele dagen zal hij naar Karls
bad vertrekken.
DUITSCHLAND
Theosofische loges ontbonden.
De leider van de „Gestapo", Himmler, heeft
27 organisaties, „die analoog zijn aan de
vrijmetselaarsloges", ontbonden. Het gaat
hier o.m. om den „maconnieken arbeiders
bond" te Dresden, de „Internationale loge
van arbeiders" te Hamburg en verschei
dene theosofische genootschappen. Hun
goederen zijn in beslag genomen, als ge
diend hebbende tot het „begunstigen van
aan volk en staat vijandige tendenties".
ENGELAND
De manoeuvres van de luchtmacht.
De nachtelijke manoeuvres van de lucht
macht boven Londen, welke werden uitge
steld in verband met de slechte weersom
standigheden. zijn gisteravond te zes uur
hervat. De militaire objecten rond de stad
worden beschermd door negentien escadril
les jachtvliegtuigen, bijgestaan door zoek
lichten, luisterposten en luchtdoelartillerie.
Het aantal jachtvliegtuigen der verdediging
bedraagt 222. terwijl de aanvallende macht
bestaat uit 150 lichte en middelzware bom
menwerpers en 26 zware bombardements
vliegtuigen.
ZWITSERLAND
Besluit van het Zionistisch Congres.
Het Zionistisch congres te Zürich heeft
met 300 tegen 158 st m resolutie aangeno
men. waarin het zich, hoewel het 't ver-
deelingsplan van Palestina verwerpt, be
reid verklaart, onder zekere voorwaarden
met Groot-Brittannië te onderhandelen.
ITALIË.
Mussolini te Catania.
Mussolini heeft te Catania een groote
menigte toegesproken. Hij verklaarde oa.:
„Ik vestig uw aandacht op het feit, dat de
voorbereiding van het geheele Italiaansche
volk op het militaire leven de basis is van
onze leer". De Duce besloot: .Ben nieuwe
periode in de geschiedenis vangt aan. Er is
een beslissend element van onberekenbare
draagwijdte, dat wij in de volgende eeuw
ontwerpen: het is de stichting van het
Italiaansche Keizerrijk".
RUSLAND
Wederom „Trotzkiïsten" veroordeeld
Onder de wapenen geroepen.
De Oost-Siberische „Prawda" meld^ uit
Irkoetsk. dat 72 functionnarissen van de
Oost-Siberische spoorwegen, beschuldigd
van Trotzkiïsme. sabotage, spionnage ten
gunste van vreemde mogendheden en
kwaadwillig organiseeren van spoorwegon
gelukken. waarbij talrijke menschenlevens
veroren zijn gegaan, ter dood veroordeeld.
Zij zijn reeds terechtgesteld.
TURKIJE
Uitwijzing van uit Duitschland ge
ëmigreerde Joden.
Uit Istanboel wordt gemeld, dat een
tiental uit
aie sedert een
bekleedden bij vooraanstaande firma's,
Turkije hebben moeten verlaten, teneinde
plaats te maken voor Turksche onderda
nen. Voor eenigen hunner, die zich bereid
hadden verklaard, zich tot Turk te laten
naturaliseeren en den Mohammedaanschen
godsdienst aan te nemen, is het uitwij
zingsbevel ingetrokken.
ïboel wordt gemeld, dat een i i i i i
Duitschland uitgeweken joden, Lte stad brandtde spoorwegstations znn reeds bezet
een paar jaar leidende functies IC
Staat van beleg te Sjanghai
SYRIË
De onlusten te Deir el Zor.
Bij de onlusten hebben de rebellen een
douanepost geplunderd en geschoten op
twee officieren, die niet getroffen werden.
Een gemotoriseerd detachement is der
waarts gezonden, terwijl de luchtmacht de
rebellen achtervolgt. Op drie plaatsen heb
ben de vliegtuigen bommen geworpen Daar
de opstandelingen niet reageerden, gelooft
men. dat de beweging onderdrukt is. Te
Djezlreh is een postwagen met de inzitten
den verdwenen Aan het station te Aleppo
is een aanzienlijke zending patronen en
munitie, bestemd voor de opstandelingen
in beslag genomen.
Op bevel van den Commissaris van
Landsverdediging zijn de tweede helft van
VEREENIGDE STATEN
De wet op de hervorming van de
Gerechtshoven aangenomen - De
uitvoer van helium.
Het Huis van Afgevaardigden heeft het
wetsontwerp inzake de hervorming van de
lagere gerechtshoven aangenomen. Hier
mede is een einde gekomen aan de groote
controverse inzake de hervorming van het
Hoog Gerechtshof.
De Senaat heeft met 36 tegen 26 stem
men het wetsontwerp aangenomen, waar
bij een regeertngsmonopolie voor de pro
ductie van hehum wordt ingesteld en de
uitvoer van helium voor verkeersluchtsche-
pen wordt toegestaan. Om te verhinderen
dat het uitgevoerde helium voor militaire
doeleinden bestemd wordt, bepaalt het
wetsontwerp, dat de uitvoer voor ieder af
zonderlijk geval moet worden goedgekeurd
door den .National Munition's Control
Board" en het ministerie -van Binnenland-
sche Zaken.
Naar het agentschap Domei meldt,
zijn gisteren de sinds lang verwachte
gevechten tusschen de Japansche
troepen en de strijdkrachten van het
centrale Chineesche leger in het Zui
den van den Nankau-pas, op 50 KJVÏ.
ten Noorden van Peiping aan de spoor
lijn Peiping-Soei Joean, begonnen.
De Chineezen, die daar in een hevi-
gen strijd met de Japanners verwikkeld
zijn, maken deel uit van de 89ste divi
sie van generaal Wang Tsjoeng Lien.
De Japansche troepen zijn overge
gaan tot een aanval op de stad Nan
kau, die tengevolge van een hevig bom
bardement in vlammen kwam te staan.
De Japansche troepen hebben heden
morgen het spoorwegstation van Nan
kau bezet.
Verder heeft het Japansche garnizoen te
Tientsin medegedeeld, dat Hankau van
daag tegen den middag zal worden inge
nomen. De minister van oorlog heeft Prins
Konoye laten weten, dat nabij deze stad
de vijandelijkheden met het centrale leger
geopend zijn. De minister-president en
zijn minister hebben hierover 'n uur lang
in het grootste geheim geconfereerd.
De Nankau-pas.
Nagasaki te verzoeken de Chineesche bewo
ners van Japan in deze havensteden te con-
centreeren en vandaar naar China in te
schepen.
Naar gemeld wordt, zal de regeering van
Nanking zes stoombooten huren voor dit
transport.
Sjanghai gelijkt Japansche
oorlogshaven.
Opnieuw zijn 7 Japansche oorlogssche
pen te Woesoeng nabij Sjanghai aangeko
men, zoodat zich daar thans 27 schepen be
vinden. Vijfhonderd soldaten en mariniers
zijn aan wal gegaan.
De haven van Sjanghai gelijkt op het
oogenblik een Japansche vlootbasis. In de
haven liggen vier Japansche kruisers en
acht torpedojagers, terwijl buitengaats nog
tal van Japansche oorlogsbodems voor an
ker liggen. De oorlogsschepen, welke kort
geleden zijn aangekomen, hebben een ge
weldige hoeveelheid munitie en levensmid
delen gelost. Het schijnt, dat de Japansche
troepen geweld zullen gebruiken, wanneer
de Chineezen blijven weigeren hun troepen
uit Sjanghai terug te trekken en de verster
kingen te slechten.
De Japansche strijdmacht te Sjanghai
bestaat uit ongeveer 4000 mariniers.
Een Japansch vllegtuigmoederschip is op
ongeveer 50 k.m. van Woesoeng voor anker
gegaan en men verwacht, dat bij een even-
tueelen Japanschen aanval vooral gebruik
zal worc!°n gemaakt van de luchtmacht.
De Nankau-pas ligt in een zeer moeilijk
begaanbaar bergterrein en vormt strate-
De situatie te Sjanghai
De aankomst van Japansche oorlogs-
tegen Kalgan.
4556
(Ingez. Med.)
Bommen op Britsch
oorlogsschip.
Twee bommen, uitgeworpen door een
vliegtuig der nationalisten, zijn neer
gekomen nabij den Britschen torpedo
jager „Foxhound". Het schijnt, dat ook
granaten, afgevuurd door oorlogs
bodems bij het Britsche oorlogsschip
ontploften.
De „Foxhound" voer nabij de Spaan
sche kust in een gebied, waar een zee
gevecht werd geleverd tusschen den
torpedojager van de Spaansche regee
ring „Ciscar" en den mijnenlegger „Ju-
pitor" van de nationalisten, bijgestaan
door het gewapende koopvaardijschip
„Ciudad de Palma". De mogelijkheid is
niet uitgesloten, dat de rechtsche sche
pen het Britsche schip voor hun tegen
stander hielden.
Raad van Aragon ontbonden.
De minister-president heeft bij decreet
den Raad van Aragon ontbonden. Het deel
van Aragon, dat in bezit van de regeerings-
troepen is, zal onder een gouverneur-
generaal worden geplaatst, die dezelfde
bevoegdheid zal krijgen als een gouver
neur van een provincie.
Het doel van deze maatregelen is, de
staatsautoriteit meer te concenfcreeren in
verband met de noodzakelijkheid van een
heid van actie.
De regeering heeft een bekendmaking
gepubliceerd, volgens welke Joachim As-
caso, de voorzitter van den zoo juist ont
bonden Raad van Aragon. in hechtenis
genomen is, onder beschuldiging van het
smokkelen van juweelen.
Heropening van de Cortes.
Krachtige tegenstand.
Het schijnt, dat de Japanners bij hun
aanval op Nankau. terstond op krachtigen
tegenstand gestooten zijn, die door hen
beantwoord werd met een zwaar artillerie-
bombardement, waarbij granaten gebruikt
werden met sterk explosieve kracht en
brand veroorzakende werking, waardoor
dus Nanking in brand geschoten werd.
Een Japansch verkenningsvliegtuig heeft
gemeld, dat de Chineesche troepen de
spoorlijn PeipingSoei Joean op drie pun
ten bij Nankau hebben opgeblazen.
Aan dezen strijd nemen geen troepen
van het negen en twintigste Chineesche
leger.
Het agentschap Domei meldt nog het
verloop van de eerste botsing tusschen de
Japansche troepen en het centrale Chi
neesche leger aan den pas van Nankau.
De Chineesche strijdkrachten bestonden
uit drie regimenten van de 89ste divisie,
die zich in versterkte stellingen genes
teld hadden. Hun bewapening was goed.
Zij waren uitgerust met artillerie en ander
zwaar geschut. De totale sterkte der Chi
neesche troepen In het gebied Kalgan en
Tsjahar wordt aangegeven met vier divi
sies.
Domei meldt verder, dat de zuiverings
actie van het Japansche garnizoen ln
Noord-China, t.w. in het gebied van Pei
ping en Tientsin, in vollen gang is. Alle
hoofdverkeerswegen zijn gezuiverd van de
overblijfselen van het 29e leger. De toe
stand in Sjanghai is uiterst gespannen. De
eisch der Japansche autoriteiten inzake
terugtrekking der Chineesche troepen uit
de omgeving van de Japansche concessie
en inzake vernieling van alle versterkte
stellingen door de Chineezen is tot dus
ver nog niet nagekomen.
Staat van beleg te Sjanghai.
In de Chineesche wijk van Sjanghai is de
staat van beleg afgekondigd.
Deze stad ls omsingeld door 100.000 man
Chineesche troepen, terwijl 10.000 Chinee
zen samengetrokken zijn binnen het ge
bied, waarvoor de wapenstilstandsovereen
komst van 1932 geldt. Zij zijn uitgerust met
machinegeweren, veldgeschut en loopgraaf-
mortieren, hetgeen in strijd is met deze
overeenkomst.
Melding wordt gemaakt van oorlogsvoor
bereidingen en van een antl-Japansche
stemming.
In de kringen van de Japansche kolonie
te onbehaaglijkheid. Men vreest, dat de
onderhandelingen tot regeling van het in
cident op het vliegveld Hoengjau zullen
worden afgebroken.
De Japansche autoriteiten eischen de be
straffing der Chineesche wacht, welke vol
gens hen op den Japanschen officier en
den Japanschen marinier heeft geschoten
de aanbieding van verontschuldiging en
waarborg, dat zich geen herhaling zal voor
doen, schadeloosstelling aan de families der
slachtoffers en tenslotte de terugtrekking
uit het gebied van Sjanghai van de politie-
troepen.
Hoewel officieel commentaar ontbreekt,
wordt vernomen, dat ;de burgemeester de
drie eerste eischen misschien zal aanvaar
den, doch de vierde zeer zeker van de hand
zal wijzen, daar dit de terugtrekking van
alle Chineesche troepen uit het gebied van
Sjanghai zou beteekenen. Het Chineesche
ministerie van Buitenlandsche Zaken en de
Chineesche militairen wachten vol onge
duld op den uitslag der onderhandelingen.
De Chineesche autoriteiten hebben de Chi
neesche pers verzocht zich van commen
taar te willen onthouden uit vrees, dat dit
den voortgang der onderhandelingen op
nadcelige wijze zou kunnen beïnvloeden.
Peiping geïsoleerd.
Volgens een telegram, dat de Britsche
journalisten te Peiping gemeenschappelijk
hebben verzonden, ls de stad nu geheel ge,
isoleerd. De telegraaf- en telefoonverbln.
dingen zijn verbroken en tengevolge van de
wanorde op het postkantoor te Tientsin
komen brieven zeer ongeregeld op hun
plaats van bestemming. Slechts een trein
rijdt per dag van Peking naar Tientsin, met
honderden Chineezen, die de stad verlaten
In de stad heerscht groote opwinding.
Een sterke Japansche troepenmacht,
voorzien van tanks, ls uit Peiping vertrok-
ken in de richting van Hankau. Veie vluch
telingen van het platteland trachten nog
Peiping binnen te komen, zoodat zich voor
de poorten een enorme menigte verzamelt,
Men koestert bezorgdheid voor de voed
selvoorziening.
De Japansche versterkingen in Noord-
Chlna blijven toestroomen. Hun strijd
krachten schijnen reeds gestegen te zijn tot
60.000 man. Volgens berichten uit Japansche
bron zouden 200 Russische officieren in
Tsjahar zijn aangekomen om het roode
Chineesche leger te leiden tegen de Japan-
neezen. Generaal Soeng Tsje Joean ls uit
Pauting Foe vertrokken ln de richting van
Hotsjien, op 50 k.m. ten Zuiden van
Tientsin.
Officieuze Japansche kringen geloo-
ven, dat een Japansch offensief op
handen zal zijn, wanneer de troepen
der Centrale regeering, welker strijd
krachten in Noord-China het cijfer
300.000 bereiken, voortgaan zich uit
Zuid-Hopei naar het Noorden te bege
ven.
Onderhandelingen van Kawagoe.
De Japansche ambassadeur Kawagoe ls
uit Tientsin ln Sjanghai aangekomen cn
streeft naar het op gang brengen van de
J apanschChineesche onderhandelingen.
Naar verluidt zijn afgezanten van de Cen
trale regeering van Nanking ln Sjanghai
geweest, om contact te zoeken met Kawa
goe.
Besprekingen te Nanking.
Generaal Tsaltlngkai, de bevelhebber
van het 19de leger, is ln gezelschap van
verscheidene leiders en onderleiders naar
Nanking vertrokken, waar zij besprekingen
zullen voeren met Tsjang Kal Tsjek.
De veiligheid der buitenlandsche
concessies.
De consul van Noorwegen te Sjanghai
heeft ln zijn hoedanigheid van deken van
het consulaire korps den Chlneeschen bur.
gemeester van Sjanghai een nota overhan
digd, waarin wordt verlangd, dat de vei
ligheid der buitenlandsche concessies, ln
geval van vijandelijkheden ln de stad
gegarandeerd zal worden. De burgemeester
verzekerde, dat de Chineesche troepen de
neutraliteit der concessies zou eerbiedigen,
mits de Japanners niet opnieuw de inter
nationale concessie zouden gebruiken als
operatie-basis, zooals dat ln 1932 ls ge
schied. De burgemeester ried verder aan
een soortgelijken stap bij de Japansche
autoriteiten te ondernemen.
Overstroomingsgevaar in het
Jangtse-gebied.
In het Jangtsegebied dreigen overstroo
mingen. De scheepvaart op de groote zij
rivier van de Jangtse, den Han, moest
reeds worden gestaakt. De dijk van den
Han is doorgebroken. Anjang en andere
sleden in Noord-Honan staan onder water.
Door hoog water in het Keizerkanaal zijn
Pisien, Tssitsjlen en Lijan in Noord-Klang-
soe overstroomd.
Tijdens de vergadering van den kabi- te Sjanghai wint de meening veld. dat men
- - netsraad hebben de ministers den minis- zal trachten een „opgelapten vrede" af te
de hchtine 1915 de eerste helft was re'-ds ter-president gemachtigd met den voorzit-wenden, doch dat de Japansche regeering
vorig laar opgekomen de geheele ken'ms ter van de Cortes overeen te komen het dringend zal worden verzocht drastisch op
van 1916 en leden van oudere lichtingen, parlement in de tweede helft van Augustus j te treden, teneinde de Chineesche regee-
die uitstel hadden gekregen, tier 1 Septem_ wederom bijeen te roepen. ring en de bevolking te dwingen haar hou-
ber onder de wapenen geroepen, zulks op De minister van landsverdediging diende ding te herzien.
grond van de wet van 1936 waarin de leef- een ontwerp in. strekkende tot het ver- Uit Nanking wordt gemeld, dat de Chl-
tyd om onder de wapenen te komen, met plichtend stellen van een militaire oplei- neesche regeering besloten heeft de Chi-
twee jaar verlaagd is. jding voor alle jongelieden van 18 tot 20 Jaar neesche consuls te Yokohama, Kobe en
De onderaardsche gang
onder den IJsel te Gouda.
Nieuw onderzoek met de
wichelroede.
Heden hebben te Gouda nieuwe onder
zoekingen plaats gehad naar het bestaan
van onderaardsche gangen onder het kas
teel „Ter Goude". waarin Jacobs van
Beieren, ten tijde der Hoeksche en Kabeï-
jauwsche twisten, haar toevlucht heeft ge
zocht. Het onderzoek, opnieuw verricht
door mevr. N Klein-Sprokkelhorst uit
Zeist met de wichelroede (thans in tegen
woordigheid van meerdere leden van ae
museum-commissie te Gouda, en o.a. jhr.
dr. van Nispen tot Sevenaer, adviseur van
rijks-monumentenzorg, den burgemeester
van Gouda, den heer E. G. Gaarlandt en
den directeur vain gemeentewerken, J. M.
Babber), heeft tot het resultaat geleid, dat
al haar vroegere aanwijzingen niet alleen
werden bevestigd, doch dat nauwkeurig
kon worden aangegeven op welke plaatsen
zich de onderstelde onderaardsche gangen
bevinden, hoe hun loop is en van welken
omvang zij zijn. Nauwkeurig kon mevr.
Klein aanwijzen, dat onder een kaaspak
huis aan de Punt te Gouda, zich de hoofd
ingang moet bevinden ln de onderaard
sche gang, welke vandaar recht door onder
den bodem van den Hollandschen IJssel
loopt en 250 M. verder, aan de Gouderak-
sche zijde van de rivier haar uitgang
heeft.
Volgens haar aanwijzingen ligt deze gang
89 meter beneden het wateroppervlak en
is zij 5 meter breed en 5 meter hoog. De
ingang ligt op Goudschen bodem op 5 me
ter diepte; de uitgang op Gouderaksehen
grond ligt 2'/i meter diep. Ook onder den
molen ,,'t Slot" op de punt en in het aan
grenzende Houtmansplantsoen, dat eer
tijds tot het kasteel heeft behoord, zijn
tal van gangen aangetroffen, welke alle
met elkaar ln verbinding staan. Daar ln
het Houtmansiplantsoen een centraal punt
van deze gangen ls ontdekt, op even 2 meter
diepte, zal het wel mogelijk zijn daar ter
plaatse een onderzoek naar de Juistheid
der aanwijzingen, met betrekkelijk ge
ringe kosten, in te stellen.
Mevrouw Klein heeft bij haar onderzoe
kingen tal van markante aanwijzingen
gedaan, welke direct controleerbaar waren
en juist bleken te zijn.
Hoe de wichelroede werkt, wist mevrouw
Klein niet te verklaren. Zij bereikt haar
resultaat met het eenvoudige apparaat, een
met enkele spiralen .getrokken koperdraad,
door een sterke gedachten-concentratie
op datgene wat zij wenscht. Is dat aan
wezig, dan reageert de wichelroede daarop
terstond en juist. Eerst een jaar geleden
is mevrouw Klein tot de ontdekking go-
komen dat zij gevoelig is om met dit
apparaat experimenten te kunnen ver
richten en bot heden zijn haar aanwij
zingen altijd juist gebleken.
Als het onderzoek te Gouda plaats
heeft, zal kunnen blijken welke geheimen
de bodem op de historische plek van het
kasteel „Ter Goude" verborgen houdt.
CONSUMPTIEMELK REGEERINGS-
CONTRACT.
Nederlandsche Zulvelcentrale, 15 tot en
met 21 Augustus, consumptiemelk regee-
ringscontract, taxe-gedeelte 6,25 cent, even
tueel verhoogd met premie of vermindert
met kwaliteitsafdracht. Overmelk regee-
rtogs-minimumprijs 5,60 cent.
Afdracht bij levering in consumptie van
andere dan taxemelk 2,50 cent.
UIT NED. OOST-INDIË.
DE AARDBEVING VAN GISTEREN.
BATAVIA, 12 Aug. (Aneta/ANP). In zaj1?
de aardbeving, welke gisteren is gemew,
wordt uit de registratie aan het meteorolo
gisch observatorium te Batavia geconcW"
deerd, dat deze op groote diepte heen
plaats gehad, met het epicentrum ln de om
geving van het eiland Hall. Een definitieve
beslissing hieromtrent kan echter een
worden gegeven indien bulletins van ander»
selsmografische stations binnenkomen.
2—1
