STADSNIEUWS
De nieuwe Rijnbrug gelegd
No 23716
78ste Jaargang
DINSDAG 20 JULI 1937
De groote uitvinder Marconi
overleden
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Op den leeftijd van 63 jaren
Di) nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
tfIJN/T IK IETTEIEN
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons BLad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
■van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindspiein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijHÏ
per 3 maanden f. 2.35
per week .'.'.vrr.'.v. f.O.l®
Franco per post t. 2:35 per 3 maanden portokosten.'
(voor binnenland f.0.80 per 3 mnd.>)
Foto van Vliet.
BOOTTOCHT L.W.V.
Gistermiddag maakten de kinderen
der leden van de Leidsche Werkloozen-
Vereeniging een rondvaart over de Kager-
en Brasemerpiassen per s.s. Wilhelmina.
De belangstelling was zoo groot, dat velen
teleurgesteld moesten achterblijven. Door
de medewerknig van vele winkeliers en
firma's konden deze kinderen getracteerd
worden op koek. chocolade, krentebollen,
ijs en limonade. Het orgel van den heer
Pardon zorgde aan boord voor de vroolijke
stemming. Verder waren aanwezig de Leid
sche Reddingsbrigade en de E. H. B. O.
De L. W. V. kan met genoegen terugzien
op dezen goed geslaagden boottocht.
Op 23 Augustus wordt een boottocht naar
Amsterdam georganiseerd voor werkloozen
en hun vrouwen.
„DE NATUURVRIEND".
Heden is de nieuwe Rijnbrug, aan dc i smederij in samenwerking met de N. V.
Rijnstraat, op haar plaats gelegd. Verleden I Hollandsche Constructiewerkplaatsen,
jaar September is de aannemersfirma Th. Over een maand hoopt men de brug weer
t. J. Zitman, alhier, met dit groote werk
begonnen. De nieuwe brug, die hedenmor
gen per schuit op haar plaats werd ge-
voor het verkeer te kunnen openstellen.
Onze foto werd genomen op het moment,
dat de 22.000 K.G. wegende brug tusschen
bracht, werd geconstrueerd door de Grof-I de brughoofden werd gevaren.
DR. WIERSMA TOT GENEESKUNDIGE BIJ
DE GEMEENTE DEN HAAG BENOEMD.
De gemeenteraad van den Haag benoemde
gistermiddag tot geneeskundige (psychiater)
bij den Gemeentelijken Geneeskundigen- en
Gezondheidsdienst, dr. D. Wiersma alhier.
CHR. BESTURENBOND.
De heer G. Hordijk tot voorzitter gekozen.
De Leidsche Chr. Besturenbond kwam
gisteravond in het gebouw Patrimonium in
vergadering bijeen. Hoofdzakelijk was deze
samenkomst, die onder leiding stond van
den tweeden voorzitter, den heer H. van
Cittert, belegd om te voorzien in de vaca
ture van voorzitter, daar deze functie door
het bedanken voor zijn benoeming van den
heer Jac. van Es, nog steeds onvervuld is.
Verder moest het bestuur met twee leden
worden uitgebreid.
De heer van Cittert las bij opening Jesaja
55 waarna hij een kort inleidend woord uit
sprak. Vervolgens werden de notulen door
den secretaris, den heer W. Veerman, gele
zen en door de vergadering goedgekeurd.
Na een voorafgaande bespreking
werd tenslotte met op twee naalge-
meene stemmen de heer G. Hordijk,
bondsvoorz. van den Chr. Metaal-
bewerkersbond in Nederland, tot
voorzitter van den Leidschen Chr.
Besturenbond gekozen.
Voorts werden als nieuwe leden in het
bestuur gekozen de heeren M. van Hilten.
afd.-voorzitter van den Bond van Christ.
Politieambtenaren en A. Knetsch. tweede
voorzitter van de afd. Leiden van den Chr.
Ambtenaarsbond.
Verder is in deze samenkomst nog mede
gedeeld, dat er 31 Augustus een bloempjes
dag gehouden zal worden ten bate van het
T.B.C.-fonds „Draagt Elkanders Lasten",
waarvoor collectanten en collectrices zich
kunnen melden bij den heer van Hilten,
Acaciastraat 3 en vervolgens, dat voor de
Chr. Georg. Werkloozen in September oen
boottocht zal worden georganiseerd. Giften
hiertoe worden gaarne ingewacht bij den
heer van der Reijden, Oude Vest 183.
ZILVEREN JUBILEUM VAN DEN HEER
VORST.
Zooals reeds door ons gemeld, herdenkt
de heer J. L. Vorst heden zijn 25-jarig
jubileum in dienst van de firma E. J. J.
van der Linden, boek- en lichtdrukkerij,
Vliet 4a. alhier.
De jubilaris werd hedenmorgen ten huize
van zijn patroon, den heer E. J. J. van der
Linden, waar zich ook het geheele perso-
nee' had verzameld, ontvangen.
De heer v. d. Linden roemde den heer
Vorst als een ijverig en nauwgezet werker
en dankte hem voor de groote toewijding
waarmede hij in de afgeloopen 25 jaar de
nrma heeft gediend. Als bewijs van er
kentelijkheid en dank bood spr. een en
veloppe met inhoud aan.
De heer R. van Remund. die namens het
Personeel sprak, overhandigde den jubila
ris een schilderij, terwijl mevr. Vorst bloe-
'j ontvangst had te nemen.
"a deze officieele huldiging bleef men
eenlgen tijd gezellig bijeen.
ORGELCONCERT HOOGL. KERK.
Morgenavond zal de heer Feike Asma het
6e programma uitvoeren der orgelconcerten
serie in de Hooglandsche Kerk.
Dit programma, beginnend en eindigend
met koraalbewerkingen van Jan Zwart, ver
meldt verder het le deel der 5e Orgelsym-
phonie van Widor, een Toccata van Grison
e.a. De toegang is vrij.
Geen fusie met „Scatofagus Argus".
Bovengenoemde vereeniging hield gister
avond een buitengewone ledenvergadering
in Huize van Wijk ter bespreking van het
fusie-voorstel met de vereeniging Scatofa
gus Argus. Nadat de secretaris de betreffen
de correspondentie voorgelezen had, gaf de
voorzitter, de heer W. Zwart, een uitvoerig
resumé van de op 12 Juli j.l. gehouden ge
combineerde bestuursvergadering.
Verschillende voor- en tegenstanders over
deze voorstellen voerden hierna het woord,
waarna het voorstel verworpen werd. Om
de tot stand gekomen samenwerking niet
af te breken, werd met algemeene stemmen
besloten dat ook personen niet-leden. aqua
ria kunnen inzenden voor de tentoonstelling.
TERAARDEBESTELLING VAN DEN HEER
T. F. VLIELAND.
Op de begraafplaats het Groene Kerkje
had hedenmiddag in allen eenvoud de ter
aarde bestelling plaats van het stoffelijk
overschot van wijlen den heer T. F. Vlie
land.
Onder de aanwezigen merkten wij o.a.
op mr. A. Gruben, chef van het bijkantoor
der Tuinbouw-Onderlinge te Den Haag,
den heer L. Schouten uit Oegstgeest,
vriend van den overledene, den heer C. F.
Hemerik, oud-secretaris van de Ver. voor
Bloembollencultuur afd. Oegstgeest, ds. S.
Cler, emeritus-predikant van de Waalsche
gemeente te Leiden, den heer G. Lubbe
Tzn. als voorz. van Bloembollencultuur
afd. Oegstgeest en tevens als voorzitter
van de vereeniging van detailhandelaren
in zaden, den heer G. Hogervorst, secr.
van Bloembollencultuur afd. Oegstgeest
en omstreken, den heer Jac. Uitden-
bogaard, bestuurslid van Bloembollencul
tuur, den heer A. van Farik, eerelid dier
ver., den heer J. Kriest, secr. v. d. Mij.
voor Tuinbouw en Plantkunde afd. Lei
den en prof. dr. N. J. Krom, ouderling der
Waalsche gemeente.
Aan het graf werd gesproken door ds.
S. Cler en de heeren Lubbe en W. Prins,
de laatste als voorzitter van diakenen der
Waalsche gemeente te Leiden.
Door een zoon van den overledene wer
den woorden van dank gesproken.
HANDELSREGISTER KAMER VAN
KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijvingen.
Jachtwerf „De Bolder", Zoutkeetlaan 1,
Oegstgeest.
Eigenaar: H. F. B. M. Kortmann, Oegst
geest.
„Stichting tot werkverschaffing aan jeug
dige werkloozen, ter verstrekking van wo
ningen aan ouden van dagen". Marnlx-
straat 11, Leiden.
Wijziging.
N.V. Automobielhandel Vreeken en Schu-
del. Papenstraat 4 en 5b, Leiden.
Uittredend directeur: W. M. Vreeken, d.d.
10 Juli 1937.
Opheffingen.
P. Koning J.Jzn.. houthandel „Rijnlust",
Hooge Rijndijk F 101, Zoeterwoude.
Joh. Kraneveld, Morschweg 46. Leiden.
Handel in schrijfbehoeften, boekhoud
machines, enz.
MULO-EXAMENS.
Door de dames: Leni Bleijie, Jennie Dragt,
Nell Dekkers, Henny Messcher, Greet Kuik
en Jo v. Drunick. leerlingen van de Meisjes
school Breestraat (hoofd mej. Wissel), werd
het Mulo-diploma A behaald.
Voor het examen Engelsche handels
correspondentie Ver. van Leeraren, slaagde
te Den Haag de heer J. Kooiman, alhier,
leerling van mej. Nell Kagie.
Aan de Middelbaar Chemische schooi
alhier slaagde voor het eindexamen de
heer I. A. Blaauw te Slochteren (Gron.)
Aan de Academie voor Beeldende
Kunsten (afd. M.T.S.) te 's-Gravenhage,
slaagde voor het eindexamen Bouwkunde
onze stadgenoot, de heer H. de Wolf.
Geslaagd is voor het eind-examen M.
T.S. te Haarlem afd. weg- en waterbouw
kunde, de heer S. den Blaauwen, alhier.
Onze stadgenoot J. Boogaarts, leerling
M.T.S. afd. electrotechniek. is van het 2de
leerjaar naar het practisch jaar bevorderd.
In den afgeloopen nacht om half vier
is de grOote uitvinder op het gebied van
draadlooze telegraphie markies Gug-
lielmo Marconi overleden in den leeftijd
van 63 jaar.
Guglielmo Marconi, zoon van een Ita-
liaanschen vader en een Iersche moeder,
heeft op 25 April 1874 te Bologna het levens
licht aanschouwd. Reeds als knaap toonde
hij een groote belangstelling voor natuur
kunde en electriciteitsproblemen boeiden
zijn aandacht daarbij in het bijzonder. Op
grond van de wiskundige berekeningen van
Clerk Maxwell en van de proefnemingen
van Hertz. Lodge. Righi en anderen, kwam
Marconi in 1895 tot de overtuiging, dat een
telegrafiesysteem practisch bruikbaar ge
maakt zou kunnen worden door toepassing
van electro-magnetische golven. In het be
gin van den zomer van dat jaar reeds nam
hij een aantal desbetreffende proeven in het
landhuis van zijn vader te Pontecchio nabij
Bologna. Hoe onbeholpen zijn apparaten in
het begin ook waren, spoedig verkreeg Mar
coni opmerkelijke resultaten. Hij slaagde er
n.l. in, een draadlooze verbinding tot stand
te brengen over afstanden van omstreeks
twee kilometer.
In Juni 1896 kreeg Marconi in Engeland
het eerste patent, dat ooit verleend was
voor draadlooze telegrafie. Hij zette zijn
experimenten in Londen voort, demon
streerde er zijn uitvinding voor de post-
autoriteiten en wist de afstanden tusschen
de uitzendende en ontvangende stations
steeds grooter te maken. In 1897 bracht hij
te Spezia verbinding tot stand tusschen een
aan land opgericht station en oorloggsche-
pen op een afstand van een mijl; hetzelfde
jaar nog werd een maatschappij te Londen
opgericht, de Wireless Telegraph en Signal
Cy. Ltd., welke naam later veranderd werd
in Marconi's Wireless Telegraph Company
Ltd. In 1899 kreeg Marconi gelegenheid het
practische nut van zijn uitvinding duidelijk
aan te toonen bij een scheepsramp, welke
dank zij de draadlooze berichten tot ge
ringe afmetingen kon worden terugge
bracht. Draadlooze verbindingen waren het
jaar te voren geïnstalleerd over het Kanaal
tusschen Engeland en Frankrijk, terwijl te
vens de draadlooze telegrafie bij vlootma-
noeuvres beproefd werd. Men kwam toen
reeds tot verbindingen over afstanden van
omstreeks 74 mijl. Steeds grooter werden de
afstanden en in 1901 slaagde Marconi er
voor de eerste maal in seinen over te bren
gen over den Atlantischen Oceaan, van
Poldhi in Cornwall naar St. John op New
foundland. Het moeilijkste werk was achter
Marconi.
den rug, de basis was gelegd, de wereld was
een communicatiemiddel rijker geworden,
dat diep in het moderne leven zou ingrijpen
en zonder hetwelk men de tegenwoordige
wereld niet meer zou kunnen begrijpen.
Ontzettend snel is de verdere ontwikkeling
gegaan.
In 1909 kreeg Marconi de groote erken
ning van zijn werk in den vorm van den
Nobelprijs voor natuurkunde. Hetzelfde jaar
werd hij door den Italiaanschen koning be
noemd tot lid van den Italiaanschen Senaat.
Tevens is hij eere-burger van tal van steden
in Italië en eere-doctor van een reeks uni
versiteiten.
In 1929 kreeg hij van den Italiaanschen
koning den titel van Markies.
Marconi voelde zich gisteravond niet
bijzonder wel, reden waarom hij gister
avond al zijn afspraken heeft afgezegd en
met name een ontmoeting, welke hij met
Mussolini zou hebben in het Palazza Ve-
niza. Men vermoedde evenwel niets ern
stigs.
Bij wijze van voorzorg was markiezin
Marconi, die des ochtends naar Viareggio
was vertrokken, waar zich hun dochter be
vond, gewaarschuwd. Twee beroemde ge
neeskundigen, de hoogleeraren Frugoni en
Pozzi werden later aan het ziekbed van
den uitvinder ontboden, die met de mar
kiezin bij het overlijden tegenwoordig
waren.
Het stoffelijk overschot
naar de Academie.
Het stoffelijk overschot van den beroem
den Italiaanschen geleerde zal worden op
gebaard in een tot chapelle ardente inge
richte zaal van het paleis der Italiaansche
Academie. Het publiek zal in de gelegen
heid worden gesteld langs de baar te
defileeren.
Reeds vanochtend vroeg was een groote
menigte samengestroomd voor de woning
van de familie Marconi aan de Via del
Condotti.
Vooraanstaande leden van regeering en
partij hebben zich in de ochtenduren naar
het sterfhuis begeven.
Mussolini heeft zich vanochtend in ge
zelschap van den secretaris van zijn kan
selarij en den kanselier der Koninklijke
Italiaansche Academie naar het sterfhuis
begeven, waar hij een laatste hulde bracht
aan den overleden uitvinder.
Morgenavond om zes uur
begrafenis op staatskosten.
De teraardebestelling van het stoffelijk
overschot van Marconi zal morgenavond
om zes uur op staatskosten geschieden.
Om acht uur vanochtend werd de Paus
in kennis gesteld van het overlijden van
Marconi, die Zaterdagochtend nog een
langdurig bezoek had gebracht aan Castel
Gandolfo. Hoewel Marconi de laatste maan
den lijdende was aan een hartkwaal, voelde
hij zich dezer dagen juist weer tamelijk
goed.
Het nieuws van het overlijden werd in
extra-edities der bladen bekend gemaakt.
Het lid van de Academie Selva zal een
doodenmasker vervaardigen.
Hedenavond te 8 uur 15 zal voor den
K.R.O.-microfoon ir. A. Dubois, president
van de Union International de Radiodiffu-
sion, een korte herdenkingsrede houden
over het leven van den overleden uitvinder.
BINNENLAND.
Het a.s. transport van den tinbaggermoles
Doejoeng naar Indië: een onderhoud
met den sleepbootkapitein. (3e Blad).
Te Den Haag is, 66 jaar oud, overleden de
heer J. Lazonder, oud-directeur van
den Postchèque- en Girodienst. (Bin
nenland, 3e Bdad).
De nieuwe rijwielplaatjes verkrijgbaar
vanaf 22 Juli. (Binnenland, 3e Blad).
Amerika leidt met 21 in den tenniswed
strijd tegen Duitse hl and. (Sport,
3e Blad).
BUITENLAND.
Overleden is, 63 jaar, de groote Italiaan
sche uitvinder Guglielmo Marconi,
(le Blad).
Het schijnt in het Verre Oosten tot strijd
te zullen komen. (3e en le Blad).
Eden optimistisch over den toestand in
Europa. (3e Blad).
Franco ontketent een aanval bij Madrid
(3e Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAG. 1 VAN HET 3e BLAD.
Te Amsterdam slaagde mej. A. W.
Corner, alhier, voor het nijverheidsonder-
wijsexamen, acte N. VIII.
De commissaris van politie te Leiden
maakt bekend, dat zich op het politiebu
reau te Leiden een rijwiel gemerkt „Corso"
bevindt, dat eenigen tijd geleden in beslag
is genomen.
Zij. die inlichtingen omtrent de her
komst van dit rijwiel kunnen geven, wor
den verzocht zich bij de afd. Recherche te
vervoegen.
VEREENIGING TER BEVORDERING
VAN DEN BOEKHANDEL.
De Boekenweek mislukt.
Aan boord van het ms. „Christiaan Huy-
gens" te Amsterdam is gisteren de alge
meene vergadering van de Vereeniging tot
bevordering van de belangen des Boekhan
dels gehouden.
Tot het gewone lidmaatschap zijn toege
laten 35 personen.
Diverse huishoudelijke aangelegenheden
werden afgedaan.
Het jaarverslag van het bestuur over
1936 is goedgekeurd.
De verslagen der onderscheidene commis
sies zijn na ampele discussie eveneens
goedgekeurd.
Een der leden uit Utrecht verklaarde bij
de bespreking over de collectieve reclame,
dat de jaarlijksche Boekenweek als mislukt
moet worden beschouwd. Deze reclame
actie kost 10 a 12 duizend gulden en brengt
geen enkel resultaat op. Is er geen andere
vorm van collectieve weken te organisee-
ren voor sportboeken, jeugdboeken en an
dere speciale vormen? Wij moeten andere
wegen op. aldus deze spreker.
De voorzitter zegde toe. deze aangele
genheid met de desbetreffende commissie
te zullen bespreken.
Tot bestuursleden zijn gekozen de heeren
F. L. van der Bom, M. J. Visser en Jac. van
der Kolk Jzn. Zij vervullen de plaatsen van
de aftredende bestuursleden A B. van Hol-
ksma, J. W. van Benthem Jutting en J. W.
van Kampen.
Eén der leden sprak woorden van hulde
en dank tot den voorzitter, die als be
stuurslid is afgetreden.
