Rusland vernietigt menschen,
vee en goederen
Lionel Barrymore in
„Duivelsche Poppen"
Een ernstig
filmwerk van Reinhold Schünzel
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 2 Juli 1937
Vierde Blad No 23701
Chaotische toestanden
78ste Jaargang
Cum Laude geslaagd!
FINANCIEN
„Zestien jaar" (Das Madchen Irene")
f (Van onzen Russischen correspondent)
In den laatsten tijd komen er geen be
richten meer uit Sovjet-Rusland over
massa-executies van vooraanstaande be
windslieden. Een verklaring daarvoor is
misschien, dat de meeste bolsjewiken, die
„iets op hun geweten hadden", uitgeroeid
zijn. Toch gaat de „zuiveringsactie" in 't
bolsjewistische „paradijs" nog door. Over
al verdwijnen er nog menschen, wier na
men in geen enkele courant gepubliceerd
worden. De geheime politie is wel actiei.
In één bericht werd gemeld, dat na de ont
dekking vnn de samenzwering in het
Roodc Leger, 4000 terechtstellingen plaats
gevonden zouden hebben. Niemand heeft
het aantal slachtoffers echter geteld en
nergens is een statistiek over dit bloed
vergieten bijgehouden. In een ander be
richt wordt weer beweerd, dat Toechat-
schewski, vóór zijn dood, 182 medesamen
zweerders. die allen onmiddellijk geëxecu-
tcero zouden zijn, verraden heeft. Maa*.
wij zullen geen smet werpen op den vroe-
gtren maarschalk van het Roode Leger.
Uit Polen en Letland stammen de be
lichten dat vele officieren deserteeren en
zich over de grens in veiligheid brengen.
In geval van oorlog zou dit vluchten van
tallooze officieren het Roode Leger wei
eens noodlottig kunnen worden.
Omdat deze „zuivering" niet alleen .11
het Roode Leger, maar in alle lagen der
bevolking plaats vindt, kan men de vraag
stellen of deze massamoorden niet van in
vloed zijn op het bevolkingspeil. Vroeger
stond men in West-Europa altijd verbaasd
over het groote aantal geboorten in Rus
land. Daar, volgens de in 1926 gehouden
volkstelling, in Rusland 158.5 millioen in
woners leefden, nam men aan, dat bij het
toenemend aantal geboorten de bevolking
in Rusland tot 200 millioen zou stijgen en
men had het over het Russische gevaar,
evenals voor den wereldoorlog over het
„gele gevaar". In 1936 vond in de Sovjet-
Unie een volkstelling plaats. Daaruit bleek
dat de vrees voor een meer en meer toe
nemende Russische bevolking zeer over
dreven is. Officieel deelde men mede, dat
men vorig jaar 168 millioen inwoners van
Rusland had geteld, maar Ossimsky. de
chef van het bureau voor statistiek, heeft
verraden dat het werkelijke cijfer siechlr.
159 millioen was. Practisch is de bevolking
in de laatste 10 jaar dan ook met toegeno
men en de vele geboren kinderen hebben
slechts de gaten kunnen aanvullen, die
ooor den dood, op natuurlijke of op ge
welddadige wijze, in de gelederen der Sov
jetburger.-. geslagen zijn.
De moeilijk levensomstandigheden en de
massa-executies hebben tot gevolg gehad,
dat het bevolkingspeil in dit kinderrijke
land. op dezelfde hoogte blijft, inplaats van
toe te nemen. Voor de onthulling van dit
feit is de chef van het bureau voor sta
tistiek gearresteerd. Hij zal de gebruikelijke
stral wel niet ontgaan.
Als de menschen in Rusland al op deze
zin- en doelloozc manier vernietigd wor
den, waarom zou het met het vee dan
betei gaan? Reeds in 1932 was de veesta
pe! nog maar de helft van die, waarop men
voor den wereldoorlog kon bogen. Hel ge
brek aan trekdieren kon men ten deelc door
mechanische kracht ondervangen, maar 'I
vleeschgebrek was bijna catastróphaal. In
den laatsten tijd beschikte men slechts
over 480.000 ton vleesch per jaar. Als men
dit verdeeld zou hebben, dan had iedere
burger per jaar 3 KG en per maand 115
gram vleesch gekregen. Feitelijk kwam het
voor de consumptie ter beschikking staan
de vleesch slechts ten goede aan bevol
kingsgroepen. die bijzondere voorrechten
hadden, terwijl het meerendeel der bevol
king het zonder vleesch moest stellen, het
geen bij tijden zeer gezond moet zijn
Om den veestapel op een hooger peil te
brengen liet het Volkscommissariaat van
landbouw fokstieren van de beste rassen
uit Engeland en Amerika komen. Op deze
wijze werden jaarlijks groote geldsommen
besteed. Men rekende er zelfs op, dat in een
nabije toekomst levende dieren en vleesch
naar 't buitenland geëxporteerd zouden
kunnen worden Maar wat geschiedde er in
1 werkelijkheid? Juist in de Oekraïne, waaz
de Engelsche en Amerikaansche fokstieren
heengebracht waren en men op buitenge
wone resultaten hoopte, ging de veestapel
verder achteruit, ja. dreigde zelfs geheel
uit te sterven. Dat kon alleen dooi het in
grijpen van kwaadwilligen veroorzaakt
zijn, want de natuurwetten gelden overal
op dezelfde wijze. Een diepgaand onder
zoek leidde tot de ontmaskering van een
wijdvertakte organisatie met den waarn.
Volkscommissaris van landbouw, Tschulko,
aan het hoofd en waarvan de leden den
maatregel volkomen saboteerden. Tschulko
en zijn medeleden werden gearresteerd,
maar... is men er zeker van dat zijn op
volgel niet een anderen vorm van sabotage
zal vinden en ten uitvoer brengen'
De posterijen in Rusland vervoeren ook
geldbrieyen en pakketten, zooals in West-
Europa. Maar de voor de post bestemde
spoorwagons worden zeer vaak bestolen,
waarbij de geldbrleven geheel en al ver
dwijnen. terwijl men uit de pakketten de
gebruikelijke dingen, zooals levensmidde
len, kleeren, schoenen enz enz. steelt en
vervangt door steenen of afval. Men heeft
reeds meermalen de uit de postwagons ge
stolen voorwerpen op de markten van na
bijgelegen steden teruggevonden, waar men
zc open en bloot verkocht.
Het door het Volkscommissariaat van
binnenlandsche zaken ingestelde onderzoek
heeft geleid tot de ontdekking van een
eveneens wijdvertakte organisatie, welke
onder leiding van een vrouw. Shdanova ge
naamd, stond. Deze organisatie stelde zich
speciaal het berooven van de postwagens
in treinen ten doel. Daartoe had men zelfs
bijzondere arbeids-, spionnage- en v'er-
koopsmethoden bedacht. De Sovjet-regee-
ring heeft Shdanova en de leden van baar
bende weliswaar onschadelijk gemaakt,
maar men heeft toch 't recht 0111 te vra
gen of niet spoedig iemand anders eer,
nieuwe organisatie in het leven roept om
het lucratieve berooven van de postwagens
over te nemen
Eenigen tijd geleden publiceerde de be
kende econoom M. Komarov; in de
„Prawda" een opzienbarend artikel onder
den titel „Roof en diefstal in de Russischen
handel". Volgens zijn opgave zouden in
1936 in de door den staat ingestelde han
delsorganisaties aan baar geld 217 mriliocn
"11 in de coöperatieve verkoopplaatsen 203
millioen, samen dus 420 millioen roebel,
gestolen zijn. De controle was te slap en
het nazien der bescheiden kon niets aan
het licht brengen, omdat men van te voren
wist. wanneer dit plaats zou hebben en de
tekorten voor die paar uren met gelccr.d
geld aanzuiverde om ontdekking uil te
sluiten. Waren de boeken nagezien dan
werd het geleende geld terugbetaald. In
deze en dergelijke manoeuvres om de com
missies tot het nazien der boeken met een
zoogenaamd kloppende kas te bedriegen,
heeft men het in Rusland heel, heel ver
gebracht enmen gaat zoo jaar in, jaar
uit, door.
Toestanden welke de haren ten berge
doen rijzen ontdekte Komarov 'n het
transportwezen. De goederen worden op
gebrekkige wijze ingeladen vei schimmelen
e:i vervuilen, de transporten worden zeer
slecht bewaakt en de reis wordt bovenma
tig lang vertraagd. Het gevolg is, dat on
gehoord groote hoeveelheden levensmidde
len bederven en weggeworpen worden.
Door het uiterst langzame transport en
het treurige laden, gaat elk jaar in Rus
land een groote hoeveelheid aardappelen,
ter waarde van 500 millioen roebel verloren
Aan het slot van zijn artikel schrijft
Komarov; „Alle dieven die deel uitmaken
van het Volkscommissariaat van binnen
landsche zaken zijn verraders van het volk
en moeten zonder vorm van nro'es gel'u-
slleerd worden. Zij hebben het Russische
volk voor honderden millioenen roebel be
stolen en beroofd."
In Moskou bestaat ook een door den
staat ingestelde Bank van Leening, die
zeer druk bezocht wordt. Er zijn dagen
waarop meer dan 10.000 transacties plaats
hebben en de jaaromzet is in den laatsten
tijd tot 130 millioen roebel gestegen. Des
ondanks functioneert deze Staatsbank niet
zoo snel en eenvoudig als dergelijke in
stellingen in de kapitalistische landen.
Eerst moet men in Moskou opgave doen
hoe hoog het bedrag is, dat men leenen
wil en wat het „voorwerp" is, dat men
daarvoor in pand wil geven. Heeft men
hierop dan eindelijk toestemming verkre
gen, dan moet men voor het hek gaan staan
eu al naar de lengte van de file. soms uren
achtereen wachten. Deze trage gang van
zaken is echter niet het ergste. Daarmede
kan men zich nog verzoenen, wan liter er
geen andere dingen, die niet dooi den beu-
Ge! kunnen, plaats hadden. Een voorbeeld?
In de eerste plaats de gouden horioges
Deze schat men op 250 roebei, terwijl zij
momenteel in Rusland 1000 roebel en mee':
kosten. Voorts kan men er niet meer dan
130 roebel op beleenen. Op het lommerd
briefje wordt echter noch het merk, noch
de naam van de fabriek, die het horloge
fabriceerde, aangegeven. Heeft iemand b.v.
een gouden horloge van de wereldbekende
Fa. Paul Bourrc beleend en komt hij he|
eenigen tijd later inlossen dan krijgt hij
een in Rusland vervaardigd horloge van
„Amerikaansch goud" Idoublé) terug Het
br,efje biedt hem geen gelegenheid tot pro-
testeeren. Verzuimt degeen die het horloge
beleende, om het voor het verstrijken van
den aflossingstermijn in te lossen, dan
knjgt hij op z'n hoogst enkele honderden
roebel terug van het bedrag, dat het bij
den verkoop opgebracht heeft.
Wat gebeurt er met deze gouden horlo
ges? Het uurwerk wordt er uitgehaald en
aan de handelstrust „Mostorg" te Moskou,
overhandigd. Het goud wordt zorgvuldig
gewogen en naar de Staatsbank gebracht
De laatste vergroot op deze wijze haar
goudvoorraad. Men moet inderdaad toe
geven, dat de leiders van de Russische f'-
nancieele politiek, veel vindingrijker zijn
dan hun West-Europeesche collega's.
In Juni van dit jaar, hebben de nog in
leven zijnde, hoogste leiders van 't Roodc
Leger te Moskou zeer lang geconfereerd.
Hierbij werd het besluit genomen, ter ver
sterking en uitbreiding van de wapenin
dustrie. een groote leening te sluiten. Ir.
verband hiermede heeft het presidium van
het Centraal Uitvoerend Comité ccn
plaatsvervangend commissaris benoemd,
wien het doorvoeren van de nieuwe plannen
toevertrouwd is Deze nieuwe commissaris,
Jwan Tewosjan, is 35 jaar oud en sinds
1927 als ingenieur en als deskundige op
hel gebied van de metaalertsbewerking in
de fabriek „Electrostat" werkzaam ge
weest. Na hetgeen men in hel voorgaande,
over de activiteit van verschillende orga
nisaties ten nadeele van den Staat, gelezen
heeft, mag men aannemen, dat geen ver
standig mensch vrijwillig inleekenen zal op
een Russische staatsleening. Dit weei de
regeering dan ook heel goed. Daarom heeft
zij reeds maatregelen genomen om deze
leening, met dwang, te doen gelukken. Van
1 Juli af wordt bij het uitbetalen van het
loon aan de arbeiders en het salaris van
ambtenaren, een vastgesteld percentage
afgehouden. Deze gang v.an zaken zal
maand na maand voortgezet worden. Heeft
nel afgehouden deel van het loon oi salaris
een zekere hoogte bereikt, dan wordt daar
voor een obligatie van de nieuwe leening
gegeven. Dit spelletje wordt net zoo lang
voortgezet tot de groote Russische leening,
ten behoeve der wapenindustrie, geheti vol-
tiekend en betaald is. Een ding heeft men
echter vergeten vast ie stellen. Men laat
htl aan dc vindingrijkheid en smaak van
e->n enkeling over om een antwoord te ge
ven op de vraag wat de Russische burgers
.net deze obligaties moeten beginnen
KARI, TI ANDER,
Mede doordat de zenuiwen gekalmeerd waren
en de geest helder bleef door 't gebruik van
Mijnhardt's Zenuwtablet te n
Zenuwstillend Zenuwsterkend.
Buisje 75 ct. Bij Apothekers en Drogisten.
3899 (Ingez. Med.)
NOORD-HOLLANDSCHE LEVENS
VERZEKERING-MAATSCHAPPIJ N.V.
VAN 1891, TE ALKMAAR.
Aan het verslag over 1936 ontleenen wij
het volgende:
Verleden jaar wezen wij op het geluk,
dat de gulden op peil was gebleven en op de
beteekenis van de waardevermindering van
ons betaalmiddel, speciaal voor onze verze
keringnemers.
Hoewel wij niet mogen spreken van een
devaluatie en alleen zooals tijdens den
wereldoorlog nog eens is geschied de gul
den niet meer aan het goud is gekoppeld,
heeft de handeling van het loslaten van de
goudwaarde ontegenzeggenlijk invloed ge
had op de resultaten der levensverzeke-
ring-mijen over 1936.
Nieuwe verzekeringsvormen werden inge
voerd en de levensverzekering toegepast op
tot heden onontgonnen sociaal-economi
sche gebieden en dienstbaar gemaakt aan
verschillende maatschappelijke verschijnse
len.
Reeds werden in 1936 de vruchten geplukt
van deze opvatting, doch het begin van 1937
teekent nog duidelijker de goede resultaten.
Einde 1936 telde de Maatschappij 309.130
polissen, tegen uit. 1935 285 823 polissen,
zoodat het aantal vermeerderde met 23.307
polissen.
Op einde 1936 bedroeg het verzekerd ka
pitaal inclusief de verzekerde rente (ren
te gekapitaliseerd op de gebruikelijke wijzei
f. 43.530.183. Op 31 Dec. 1935 was de stand
f. 41.092.360. In 1936 vermeerderde het ver
zekerd bedrag met f. 2.437.823.
I11 herverzekering werd afgestaan
f. 493.212, terwijl door ons in herverzekering
en retrocessie mocht worden ontvangen een
bedrag van f. 453.110.
Ook over 1936 waren de financieele resul
taten zeer bevredigend, terwijl de bedrijfs
resultaten eveneens gunstig blekgn te zijn.
Besloten werd aan de premie-reserve een
extra-toevoeging te doteeren van f. 65.000,
waardoor de onzichtbare negatieve reserve
op O is gebracht, f. 14.716 te reserveeren
voor de onverdiende premie V.V., af te
schrijven op de vaste eigendommen f. 57.254
debiteuren f. 18.811 en meubilair-inventaris
f. 9883, te zamen f. 85.948, toe te voegen aan
de extra-reserve f. 100.00, uit te keeren aan
dividend, gewone aandeelen, f6600. aan di
vidend, oprichtersaandeelen f2650, tan
tièmes f8000, te zamen f17.250, te reser
veeren voor dividend- en tantièmebelasting
f. 1848 en over te boeken op nieuwe reke
ning f51, totaal f. 205.098.
ONZE TELEFOONNUMMERS:
REDACTIE 1507
DIRECTIE en ADMINISTRATIE
2500 (op 2 lijnen)
De bekende Amerikaansche acteur Lio-
ïtet Barrymore if deze week te zien in de
scannende film: „Duivelsche Poppen",
waarin hij de rol uitbeeldt van een waan
zinnig genie die menscheUjke wezens in
duivelsche poppen verandert, 't Is een der
meest sensatloneele Barrymore-rollen, die u
in samenwerking met Frank Lawton, Mau
reen O'Sullivan en Rafaela Ottiano doet
griezelen.
EEN WONDERLIJKE ROMANCE.
Het Shanty-volk van de
Mississippi.
Kunnen wij in Europa ons wel een goede
voorstelling maken van de raadselachtige
bekoring, die uitgaat van de eindeloos-
groote rivier de Mississippi? Zij vormt een
gansche wereld op zichzelf (zooals ook de
Wolga in Rusland doet), maar daarbij
heeft ze in den loop van anderhalve eeuw
een reeks van eigen tradities, eigen folk
lore en eigen romantiek weten te verwer
ven, welke alleen voor de bewoners harer
oevers bestaan en dit grootendeels onbe
kend gebleven zijn.
Allermerkwaardigst is bijv. het bestaan
der „Chevaliers de Fortune" oorspronkelijk
Fransche edellieden, die in de tweede helft
der achttiende eeuw naar de Nieuwe We
reld getogen waren, om er een nieuw be
staan te veroveren en die op en aan de
Mississippi 'n soort hoffelijke kwartjesvin
ders zijn begonnen, welke eigenlijk heden
ten dage nog niet heelemaal uitgestorven
is. Bij dit curieuze bedrijf werd met angst
valligheid een vertoon van goede manieren
en hoofschheid in acht genomen. De
slachtoffers, die werden uitgeplunderd,
konden zich niet beklagen, dat zij niet bij
zonder beleefd waren behandeld!
Maar, al zijn deze Chevaliers nog niet
gansch en al van het tooneel verdwenen,
toch is hun aantal zeer verminderd en zijn
zijzelf geheel en al veramerikaniseerd.
Ten tweede is de Mississippi al zeker
honderd jaren beroemd om haar reusach
tige rader-stoombooten. drijvende steden
van geweldige afmetingen. Daarmee kon
den de enorme afmetingen, welke deze ein-
aelooze rivier kent. op comfortabele wijze
worden afgelegd. En onder die schepen
waren de „Showboats" befaamd, de drij
vende theaters, die met een groot vertoon
van feestelijkheid van dorp tot dorp en
van stad tot stad voeren, daar geweldig
bonte parades vertoonden en dan voorstel
lingen gaven aan boord, waar een complete
theaterzaal aanwezig bleek te zijn.
Maar het allerinteressantste van heel
deze rivierwereld, het minst bekend en on
derzocht, is het „Shanty-volk", waarover
nog maar bitter weinig is geschreven en
waarvan buiten Amerika slechts zeer wei
nigen het bestaan weten. Men zou dit
„Shanty-volk" eigenlijk
de zigeuners van de rivier
moeten noemen. Zij wonen op kleine, ruw
getimmerde en primitieve woonschuiten,
die gewoonlijk elk drie of vier gezinnen
huisvesten en waarmee ze rusteloos de
Mississippi bevaren. Dit volkje bemoeit zich
weinig of niet met de bewoners, het is
uiterst arm en ook uiterst bescheiden in
zijn behoeften. Het is lui en het leeft een
beetje van de vischvangst, een beetje van
diefstal en een beetje van musiceeren, dat
zij af en toe doen op feesten in dorp en
stad. Want de Shanty-menschen zijn on
gelooflijk musicaal, het zijn geboren zan
gers dansers en musici.
Men weet, dat de Mississippi (en ook
hierin stemt zij overeen met de Wolga 1 de
moeder is van een gansche reeks melodieën
en zij stammen altijd weer van het Shan-
Iv-volk af. voor zoover niet de negers van
de katoen-plantages de oorspronkelijke
toondichters zijn. Oer-muzikaal.dat
moet men van dit volkje getuigen. Al zijn
zij ook ruw en rauw en haveloos, vlug van
vechten, toomloos en onhandelbaarzij
hebben op stuk van zaken een dichterlijke
natuur.
Eén groot man heeft dit Shanty-volk
voortgebrachtMark Twain, den beroemden
Amerikaanschen schrijver en hij is tot dus
ver de eenige geweest, die op dit typische
volkje de aandacht heeft laten vallen en
dan alleen nog maar terloops. Verder leven
deze vogelvrije, ordèlooze zwervers voor',
gelukkig in hun vergetelheid, onontdekt,
zonder verlangen naar grootheid, opper
best tevreden, wanneer zij tot aan den
jongsten dag zullen kunnen voortgaan met
luieren, musiceeren en droomen, varend
slroomöp- en stroomafwaarts in hun on-
oogelijke schuiten en geregeerd door hun
eigen „rechters", die zoo goed en zoo
kwaad als dat gaat de orde handhaven.
Amerika's nationale muziekinstrument is
de banjo. Alle overige muziekinstrumenten
„Naar een nieuw Leven" Lil Dagover en Karl Schönböck in de film „Zestien jaar"
die deze week hi er vertoond wordt.
Reinhold Schunzel, de regisseur van zoo
vele sprankelende operettefilms wij den
ken aan „Victor en Victoria", „Seizoen in
Cairo", „Het schoone avontuur" en „Am-
phytrion" regisseerde ditmaal een ern
stige film. nJ. „Zestien jaar", naar het be
kende Engelsche tooneelstuk „Sixteen"
van A. en S. Stuart, dat indertijd ook hier
te lande op de planken vertoond werd. Dit
is een sterk dramatisch spel van inner
lijke conflicten, van psychologische verfij
ning. Het resultaat is een groote verras
sing geworden: Schiinzel toch is een man
van groote beschaving met gaven van
hoofd en hart, iemand, die de moeilijkhe
den waarvoor wij menschen vaak komen
te staan, niet alleen voelt, maar óók mee
voelt en daarom geschikt bleek, om de
roerselen van de menschelijke ziel in woord
en beeld te brengen.
Zoo is deze film, waarin de hoofdrollen
weraen vertolkt door Lil Dagover, Karl
ochónböck, Sabine Peters, Geraldine Katt
e.a. geworden tot een, die overal sterk de
aandacht heeft kunnen trekken.
zijn uit Europa geïmporteerd, maar de
banjo Is op en top Amerikaansch en heeft
van de Nieuwe Wereld uit haar zegetocht
door de vijf werelddeelen ondernomen. En
de bakermat van de banjo is: de Missis
sippi, waar de negers haar betokkelen en
waar dit nietige Shanty-volk er wonderen
mee weet te doen. Hierin ligt weer een ver
rassende overeenkomst met de Balalaiki.
die het muziekinstrument van de Wolga
genoemd moet worden, zooals de banjo on
verbrekelijk bij de Mississippi behoort.
Het ligt voor de hand, dat zulk een won
derlijke en geheel eigen muzikaliteit, ge
paard aan zulk een vrijgevochten en eigen
gereid leven op de majestueuze rivier, de
geheimzinnigheid, welke het onbekende
Shanty-volk omhangt en alle overige fac
toren tezamen een ideaal onderwerp vor
men voor een prachtig filmwerk. Toch zijn
jaar na jaar voorbijgegaan, zonder dat
men op het denkbeeld kwam, het filmlicht
te laten vallen op dit even merkwaardige
als boeiende thema. Totdat Harry Hamil
ton zijn roman „Banjo on my Knee"
schreef en daarin, na maandenlange
voorstudie heel het Shanty-volk ten
voeten uitteekende. Deze roman is thans
door de 20th Century-Fox verfilmd en
daarmee is iets belangrijks bijgedragen tot
de kennis van een der onbekendste deelen
van de Vereenigde Staten.
Maar bovendien is hierdoor een „musi
cal" tot stand gekomen, die rasechte Ame
rikaansche poëzie biedt en die in dat op
zicht zeldzaam boeit. De hoofdrollen in dit
zoo bijzondere werk worden vervuld door
Barbara Stanwyck. Joel McCrea, Helen
Westley. Buddy Ebsen, Walter Brennan,
Walter Catlrtt. Anthony Martin, Katherine
de Mille en het Hall Johnson-koor.
De productieleiding werd door niemand
minder dan Darryl F. Zanuck zélf ter hand
genomen, terwijl de regie werd toever
trouwd aan John Cromwell.
