BINNENLAND
I
Wollen Badpakken
Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 5 Juni 1937
Vierde Blad
No. 23678
Minister Gelissen ontvangt de
handelsmissie.
tvaai
Dtiemaal per weeft naar
Indië.
De electriciteits-voorziening.
ederl. Indië op de Jamboree
Vervoer van wapenen
naar Spanje.
Hoopvolle verwachtingen voor relaties met
Zuid-Amerika.
Een Zomerweekend
zonder badpak
dat gaat niet
voor
Wollen Kinderbadpakjes
vanaf 58 cent
EDO BERGSMA
JAAR.
KiL.M.-cftenst zal vermoedelijk op
1 November a.s. in dezen zin
worden uitgebreid.
De directeur-generaal der P.T.T. is
met de K.L.M. overeengekomen, oin,
zoodra zij over voldoende materieel en
personeel beschikking liecft, den dienst
op Nederlandsch-Indië, die nu twee
maal per week plaats heeft, drie maal
per week te doen geschieden.
Aan een gisteravond, onder presi
dium van den minister van Binnen-
landsche Zaken. mr. J. A. de Wilde,
gehouden maaltijd, ter inwijding van
de nieuwe regeling, waarbij de regel
matige postweg tusschen Nederland en
Insulinde van zee naar de lucht is
verlegd, heeft de minister van Water
staat, jhr. dr. O. C. A. van Lidth de
Jeude, medegedeeld, dat hij zich met
dat plan heeft vercenigd.
Naar wij van de zijde der K.L.M. ver
namen, hoopt zij dezen dienst te doen
beginnen op 1 November a.s.
Geen concessies noodig voor gemeentelijke
distributiebedrijven.
Memorie van antwoord aan de
Tweede Kamer.
peerinrichting wordt
Indisch.
specifiek
Df voorbereidingen voor de overkomst
x Jamboree en het verblijf des Indische
ionsens in ons land, zijn thans In een sta-
im gekomen, waarin enkele definitieve
edeelingen kunnen worden gedaan.
In verband met de veel omvattende
kzaamheden voor de inrichting van het
-p. wordt het voorkamp niet op Beu-
woud gehouden, maar wordt op 24 Juli
t het kamp op het jamboreeterrein
Jrokken, omdat de bouw van de pen-
po minstens 7 dagen vordert.
Dc kampeerinrichting wordt specifiek
'iich. Het voornaamste deel wordt een
doppo met een oppervlakte van ca. 100
rk. meter, welke voor dagverblijf wordt
ruikt en waarin tevens een expositie
n handenarbeid wordt gehouden.
Er komt een Inheemsche troep van 4
jtrouilles, een troep vreemde Oosterlin-
n (Arabieren en Chineezen) van 3 pa-
"tlilles en een gemengd Europeesche
p van 5 patrouilles, waarbij ook de
rlofgangers zijn ingedeeld. Het totale
ntingent telt 97 man.
De groote demonstratie in de arena zal
i der hoofdpunten van het programma
naken, waarmee Indië zal bewijzen,
t het iets wil en kan presteeren. Deze
onstratie, de 5 geschenken van den
ian geheeten, zal een serie folklore-
nonstraties omvatten van alle rassen,
deel uitmaken van de bevolking van
ërlandsch-Indië, het geheel gegoten in
romantisch geheel met passende klee-
"dracht. vuurwerk en verlichting, bij el-
ar ea. 1 'li uur durende.
Ook aan de kampvuren en in het theater
rilen kortere nummers inheemsche en
ineesche dansen, worstelkunst, fluitcon-
t, enz. gegeven worden.
Het contingent brengt een geschenk
'e van Djokja's kunstzilversmeedwerk
Prinses Juliana en Prins Bernhard.
•araan alle Indische padvindsters en
(binders, van welpen en kabouters tot
Wers en commissaris hebben bijgedragen.
bijdragen zijn uitsluitend bijeen ge
acht door zelfverdiend geld uit arbeid,
deelnemers aan de jamboree hopen in
gelegenheid te worden gesteld dit ge-
enk persoonlijk te overhandigen.
Edo Bergsma.
Morgen viert de bekende oud-burge
meester van Enschedé, de heer Edo Bergs
ma. te Arnhem, zijn 75sten verjaardag.
Edo Bergsma werd 6 Juni 1862 te Mak-
kum (Fr.) geboren en was eerst werkzaam
ter secretarie te Leeuwarden. In 1886
volgde zijn benoeming tot gemeente
secretaris van Idaarderadeel en in 1892
werd hij burgemeester van Het Bildt (Fr.i.
Na vier jaar vertrok hij naar Enschedé
In zijn memorie van antwoord aan de
Tweede Kamer over 't wetsontwerp inzake
de electriciteitsvoorziening geeft dc minis
ter van Waterstaat toe, dat liet wetsvoor
stel niet een volledige regeling van de
electriciteitsvoorziening zal brengen, maar
dit kan de minister op zichzelf niet als een
bezwaar erkennen. Hij acht beperking en
behoedzaamheid vooralsnog geboden. Ove
rigens komt het twijfelachtig voor. of de
Instelling van 'n publiekrechtelijk lichaam
voor de behartiging van deze aangelegen
heid de goedkeuring van de Staten-Gene-
raai zou wegdragen.
De minister kan het niet als een leemte
van het ontwerp beschouwen, dat daarin
ten aanzien van de samenwerking tus
schen de productie- en distributiebedrijven
geen voorziening is getroffen. Die kan im
mers worden geregeld in nadere overeen
komsten, zoowel in het geval, dat een dis
tributiebedrijf wel, als in dat. waarin een
zoodanig bedrijf niet in het bezit eener
concessie is.
In de bemoeiing, welke bij de concessie
aan den minister van waterstaat ten aan
zien van de voorwaarden van stroomleve-
ring zal worden opgedragen, is de waar
borg gelegen, dat de belangen van de alge-
meene stroomvoorziening behoorlijk tot
hun recht zullen komen.
Tegenover het ernstige bezwaar, dat door
sommige leden tegen het stelsel van con
cessie-uitgifte is geuit, moge, voor zooveel
nog noodig, in herinnering worden ge
bracht. dat dit stelsel in zekeren zin ook
leeds vervat is in de provinciale verorde
ningen. Er is geen enkele aanwijzing, dat
dit stelsel niet goed zou hebben gewerkt.
De minister blijft van oordeel, dat
het voorshands onnoodig is, de distri
butie-bedrijven van de gemeenten aan
het vereischte van concessie te binden.
De genoemde bedrijven zullen niet geheel
waar hij burgemeester is geweest tot 1932 vrij zijn in de vaststelling hunner tarieven.
Deze zullen immers rekening moeten hou
den bepaaldelijk met de regelingen, welke
de productiebedrijven ten aanzien van de
stroomlevering treffen, terwijl deze laatste
bedrijven op hun beurt weder afhankelijk
zijn van het welnemen van het centrale ge
zag, dat volgens het wetsontwerp de gele
genheid zal krijgen zich op dit punt te
doen gelden. Aldus kan worden voorkomen,
dat de winsten der distributiebedrijven te
hoog zouden worden opgevoerd, zoo, dat zij
voor de ontwikkeling van ae electriciteits
voorziening inderdaad een hinderpaal zou
den worden. Langs dezen weg zal, mede
overeenkomstig den wensch door eenige
leden uitgesproken, voor de gemeenten, in
de nabijheid van groote steden gelegen en
ook verder voor het platteland de stroom
levering tegen behoorlijke voorwaarden
en welke gemeente onder zijn leiding zeer
is gegromd en waar de 75-jarige zeer po
pulair was.
De heer Bergsma heeft ook enkele jaren
voor den Vrijheidsbond deel uitgemaakt
van de Eerste Kamer, waar hij o.m. heeft
geijverd voor de invoering van de Plaat
selijke Keuze.
In den lande is de heer Bergsma vooral
bekend geworden als voorzitter van den
A.N.W.B., welke functie hij reeds sinds
1894 bekleedt. Ook is de heer Bergsma voor
zitter van den Boschraad.
Van de van zijn hand verschenen publi
caties noemen we zijn reeds in 1936 ver
schenen werk: De uitvoering der Armen
wet in Friesland en de bijzondere oorzaken
voor den grooten omvang der burgerlijke
armverzorging in die provincie.
Waarschuwing aan Nederlanders.
Op bescherming van de regeering
voortaan niet meer te rekenen.
Regeeringspersdienst meldt:
Sedert het uitbreken van de vijandelij k-
"en in Spanje is het meermalen voorge-
'n. dat Nederlanders aldaar in moei-
eden zijn geraakt tengevolge van het
s'. dat zij op een of andere wijze betrok-
'aren bij den toevoer of het vervoer
wapentuig en/of vrijwilligers naar
der strijdende partijen in Spanje. Met
e hebben de Nederlandsche opvaren-
'an schepen onder vreemde (o.a. Pa
teschei vlag. die tijdens het vervoer
wapentuig naar Spanje door de oor-
"hepen van een der strijdende partijen
sPanje werden aangehouden en opge-
dit moeten ondervinden,
"aar aanleiding hiervan wordt er thans
aandacht op gevestigd, dat Nederlan-
die zich op de een of andere wijze
S houden met, of betrokken zijn bij
toevoer of het vervoer van wapentuig
vrijwilligers naar Spanje, ook voor
'er het hierbij personen betreft, die
reeds uit dien hoofde onder de Ne-
adsche strafwet mochten vallen,
aan niet behoeven te rekenen op de
terming der Nederlandsche regeering.
o
Op een receptie in het Departement
van Handel, Nijverheid en Scheep
vaart heeft minister Gelissen de
handelsmissie naar Zuid-Amerika ont
vangen en het hoofd der missie, jhr.
mr. dr. -H. A. van Karnebeek. mede
gedeeld. dat H. M. de Koningin hem
bij bevordering het commandeurs
kruis in de orde van den Nederland-
schen Leeuw heeft verleend, aldus de
geheele missie eerend.
Van de Regeering waren op deze recep
tie met minister Gelissen aanwezig de
ministers De Graeff en Slingenberg. Voorts
de secretarissen-generaal, mr. dr. Schol-
tens en mr. dr. Van Rhijn, de diploma
tieke vertegenwoordigers van de regeerin
gen der staten, welke de missie bezocht
heeft en tal van hoofdambtenaren van de
Departementen van Handel. Nijverheid en
Scheepvaart, van Buitenlandsche Zaken,
van Koloniën en van Sociale Zaken. Ook
had minister Gelissen een grooten kring
van vooraanstaande personen uit het
handels- en bedrijfsleven, alsmede uit de
financieele wereld tot deze ontvangst ge-
noodigd.
Toen allen zich in een der zalen hadden
verzameld, trad minister Gelissen met het
hoofd der missie, mr. dr. van Karnebeek,
binnen.
Minister Gelissen voerde hierna het
woord en wees er op. dat de missie te Rio
de Janeiro een voorloopig handelsverdrag
en een overeenkomst tot liquidatie der
achterstallige handelsvorderingen gesloten
heeft.
Naar gerechtvaardigde verwachting zal
de totstandkoming van uitgebreider han
delsrelaties. alsmede de deelneming van
Nederland aan openbare werken in Argen
tinië mogelijk zijn. Van het bijzondere ver
langen van Argentinië, als ook van
Uruguay waar de missie slechts gedu
rende drie dagen geconcentreerd heeft
moeten werken naar immigratie van
Nederlandsche landbouwers werd voorts
met belangstelling kennis genomen. Wat
de gevoerde handelspolitieke besprekingen
betreft, heb ik goede hoop. dat een voor
beide partijen gunstige oplossing zal kun
nen worden gevonden.
Omtrent de werkzaamheden van de mis
sie in Chili, beschik ik nog niet over vol
doende gegevens. De gevoerde handels
politieke besprekingen hebben o.a. geleid
lot welwillendheidsverklaringen van de
kunnen worden verzekerd en daarbij, tot
voordeel van stad en land, voor de indus
trie de mogelijkheid van vestiging buiten
de groote bevolkingscentra kunnen worden
geopend.
Overigens bedoelt de wet bemoeiing van
de provinciale besturen met de gemeente
lijke distributiebedrijven mogelijk te ma
ken.
Het verheugt den minister, dat algemeen
wordt toegejuicht, dat den electriciteits-
raad een wettelijke basis zal worden ge
geven en dat een betere outillage van dien
raad wordt voorbereid. Een betere outil
lage van het departement van Water
staat is tevens ncodig. daar dit, indien de
voorgestelde regeling tot stand komt, een
uitgebreidere taak zal hebben.
De minister maakt van deze gelegenheid
gebruik een redactiewijziging aan te bren
gen, waardoor buiten twijfel wordt gesteld,
dat de provincie ten aanzien van de rijks
regeling aanvullende bevoegdheid zal krij
gen.
Ir. J. W. ALBARDA 60 JAAR.
J. W. Albarda
Vandaag viert het Tweede Kamerlid, de
heer J. W. Albarda, fractieleider van de
S.D.A.P. in ons parlement, zijn 60 sten ver
jaardag.
Johann Willem Albarda werd 5 Juni 1877
te Leeuwarden geboren en studeerde aan
de Polytechnische school te Delft om in
1903 werktuigkundig ingenieur te worden.
Van 19031911 was hij leeraar in de wis-
en natuurkunde te Almelo en te Den Haag.
Van 19111913 was hij directeur van de
Gem. Arbeidsbeurs te Amsterdam. In
laatstgenoemd jaar trad hij in de Tweede
Kamer voor de S.D.A.P. en sinds 1926 is
hij voorzitter der fractie. Ir. Albarda was
van 19151927 lid van den gemeenteraad
van 's Gravenhage en van 19171923 wet
houder van Onderwijs, Van 19161919 had
hij ook zitting in de Prov. Staten van
Zuid Holland. Een groot aantal geschriften
en bijdragen in tijdschriften en bladen zag
ran zijn hand het licht.
VERKORTING ARBEIDSDUUR BIJ
OPENBARE WERKEN.
Regeering wil ratificatie niet voorstellen.
r Z^t«tg^1eoSr\7maLdsï de^weedef Kamer doen1 toelwmen^eep' mrta
k? gedaan in het belang van het aan- betreffende de ontwerpverdragen:
Ie. de regeling van zekere bijzondere
halen van de banden van vriendschao
en wederzijdsch begrijpen tusschen
Nederland en de bezochte Zuid-Ame-
rikaansche staten. Wanneer ik bij het
vertrek der missie op dit punt ver
wachtingen koesterde, dan kan ik
thans slechts constateeren, dat mijn
verwachtingen zijn overtroffen.
Zonder eenige reserve kan ik ver
klaren, dat de zending haar taak naar
ons aller oordeel op voorbeeldige wijze
heeft vervuld".
Voortgaande zeide de Minister:
Het is mij een groot genoegen u mede te
deelen, dat het H. M. de Koningin behaagd
heeft jhr. van Karnebeek voor de ten
dezen aan den lande bewezen diensten te
bevorderen tot commandeur in de orde van
den Nederlandschen Leeuw.
De minister hing hierop jhr. Van Kame
heek het commandeurslint om en spelde
hem het kruis op de borst.
Jhr. van Karnebeek dankte voor de eer,
aan de missie bewezen. Hij zeide verder dat
het naar het oordeel der missie goed is ge
weest, dat tot haar uitzending werd over
gegaan. Op gindsche landen, waar de toe
komst haar tenten heeft opgeslagen, en die
wat de buitenlandsche verhoudingen en de
binnenlandsche rust betreft, den toets der
vergelijking met menig ander werelddeel
zou kunnen doorstaan, is de aandacht van
de gansohe wereld gevestigd en om hunne
markten wordt gevochten.
Het staat voor ons vast, dat ons land
goed zal doen, vóór het te laat ls, het voor
beeld van andere landen te volgen en een
toenemend aandeel te nemen in de voor
uitzichten en mogelijkheden, die in menig
opzicht in die landen nog aan den vreem-
stelsels van werving van arbeiders
2e. de verkorting van den arbeidsduur bij
de openbare werken;
3e. de jaarlijksche vacantie met behoud
van loon.
Ten aanzien van het onder le bedoelde
ontwerp-verdrag heeft de regeering haar
standpunt nog niet bepaald.
Het onder ten 2e genoemde ontwerp
verdrag regelt den arbeidsduur van per
sonen, onmiddellijk werkzaam in 't bouw
bedrijf en bij de burgerlijke bouwwerken,
welke door de centrale regeeringen betaald
of gesubsidieerd worden. Als norm wordt
gesteld, dat de gemiddelde arbeidsduur in
den regel niet meer dan 40 uur per week
mag bedragen.
Het standpunt, dat de regeering ten op
zichte van het vraagstuk der verkorte
werkweek (40-uren week) inneemt, is aan
de Staten-Generaal bekend.
In de nota. welke op 30 November 1936
door de regeering aan de Tweede Kamer
der Staten-Generaal werd gezonden ter
zake van de ontwerp-verdragen betref
fende de verkorting van den arbeidsduur
tot veertig uur per week, betreffende de
verkorting van den arbeidsduur in de
flesschenfabrieken en betreffende de her
ziening van het verdrag nopens den duur
van den arbeid in de kolenmijnen, werden
de redenen uiteengezet, waarom door de
regeering geen voorstellen van wet ter zake
van die ontwerp-verdragen werden gedaan.
Om die zelfde redenen meent de regee
ring ook In zake het ontwerp-verdrag be
treffende de verkorting van den arbeids
duur bij de openbare werken geen voorstel
van wet te moeten doen.
Hier zij er nogmaals op gewezen, dat de
3.75 - 2.95 - 2.75 - 2.50
1.75 - 1.55 - 1.50 - 1.45
lio 95 cent
(Ingez. Med.)
GEEN SUBSIDIE UIT HET
WERKLOOSHEIDSSUBSIDIEFONDS.
Vragen aan den minister.
De heer Drees heeft aan den minister
van sociale zaken de volgende vragen ge
steld:
Is dezer dagen aan een aantal gemeen
ten door rijksinspecteurs voor de werkver
schaffing, namens den minister van sociale
zaken schriftelijk bericht, dat van een be
paalden datum in Juni af tot nader aan
kondiging aan die gemeenten geen sub
sidie zal worden uitgekeerd uit het werk-
loosheidssubsidiefonds?
Mocht de eerste vraag bevestigend wor
den beantwoord, wil de minister dan me-
dedeelen:
a. aan welke gemeenten een dergelijk
bericht is gezonden?
b. of de minister het in overeenstem
ming acht met de billijkheid en met de
strekking van het werkloosheidssubsidie-
fonds, dat gemeenten, die zich aan de
rijksregelen hebben onderworpen en waar
nog werkloozen in steun zijn, geen sub
sidie meer zullen ontvangen, hoewei zij
evenzeer als andere gemeenten ten be
hoeve van het fonds een belangrijk deel
van hun belastingcapaciteit moeten mis
sen?
c. of hét de bedoeling van den minister
is. dat in de gemeenten, aan welke tijde
lijk geen bijdrage wordt verleend, voorloo
pig aan werkloozen in het geheel geen
steun meer zal worden toegekend of en
kel onderstand Ingevolge de armenwet?
BETROUWBAARHEID
OFFICIEREN.
VAN
Geen aanleiding tot een onderzoek.
De heer L. de Visser had den minister
van Defensie a.i. vragen gesteld over de
publicaties van den heer F. W. Wessels te
Utrecht met betrekking tot eventueele on
betrouwbaarheid van officieren en amb
tenaren in verband met hun verhouding
tot de N-S.R. en buitenlandsche fascisti
sche staten.
De minister heeft thans geantwoord,
dat er bij de regeering geen aanleiding
bestaat, bijzondere stappen te ondernemen
met betrekking tot de in bedoelde
vragen voorkomende mededeelingen.
DE TUNNELBOUW TE ROTTERDAM.
Bij gelegenheid opening Maastunnel.
u .a u ui ui i iiucu i ami uai vicci.i- d Naar wij aldus de Msb. uit handeis-
defing"' en "het" vreemde5 kapitaal' worden vastkoppéling van het onderhavige ont- kringen vernemen, worden er plannen be-
- r J>--i i-1 ->raamd om in Rotterdam een wereldtentoon-
Arbeid zal op 15 Juni met eenig i
ceremonieel aanvangen.
De voorbereiding van den tunnelaanleg
onder de Nieuwe Maas te Rotterdam, is
thans zoover gevorderd, dat op 15 Juni
as. met den eigenlijken bouw kan worden
aangevangen. Het gemeentebestuur zal het
begin van de werkzaamheden met eenig
ceremonieel gepaard doen gaan. Des na
middags te 2.45 uur zullen de daartoe ge-
noodigden zich op het werkterrein aan de
Heuvellaan aan de Westzijde van het park
vereenigen. Na het uitspreken van een
begroetingsrede, door den burgemeester,
welke door den president-commissaris van
de N.V. Maastunnel zalworden beant
woord, zullen te 3.20 uur, nadat daartoe
een signaal is gegeven, drie eerste tran-
sportauto's met te ontgraven grond wor
den gevuld. Na afloop van de plechtigheid
wordt door het gemeentebestuur aan de
genoodigden in café-restaurant „Bellevueu
aan de Parkkade een thee aangeboden.
KRIJGT ROTTERDAM EEN WERELD
TENTOONSTELLING
ingericht, dat zij zich met die van andere
landen kunnen meten, er plaats is voor
het aandeel dat aan Nederland in de han
delsbeweging met Zuid-Amerika toekomt.
In het voor de regeering bestemde eind
rapport, dat u eerlang zal bereiken, zal
een en ander nader worden toegelicht, ook
wat betreft het risico, waaraan het han-
delscrediet blootstaat, waaromtrent in
menig opzicht minder juiste voorstellingen
in omloop zijn.
Wij hebben ondanks den uiterst krap
toegemeten tijd. resultaten bereikt, die,
geloof ik. niet onbevredigend zijn. Het zou
voor de betrekkingen van Nederland met
- - - o«-■ l/UU WtllVill'
zij tengevolge van dergelijke hande- chileer.sche regeering, waarvan ik ver-
'i in Spanje in moeilijkheden zijn ge- j trouw, dat het effect zich weldra zal open-1 de drie betrokken Tanden te betreuren zijn
of dreigen te geraken. I baren. 1 indien zij niet werden aanvaard.
eventueele ratificatie van het onderhavige
ontwerp-verdrag vormt.
Tégenover het beginsel, neergelegd in het
laatstgenoemde ontwerp-verdrag, staat de
regeering niet onsympathiek. Zij heeft
echter dienaangaande haar standpunt nog
niet bepaald.
de opening van de tunnel onder de Maas.
geboden. werp-verdrag aan het zg. beginsel-verdrag,
Dg missie is echter van meening', d&t ingenomen door de 19e internationale stelling te oiganiseeien bij gelegcnneid^van
wanneer de bestaande mogelijkheden op arbeidsconferentie, dat behoud van den
intensieve wijze worden bewerkt en de levensstandaard van de arbeiders bij in-
handelsrelaties op zoodanigen voet worden voering van de 40-uren-week voorschrijft,
een der voornaamste bezwaren tegen een
DE KABINETSFORMATIE.
Colijn confereert met Van Schaik en Oud.
Minister dr. H. Colijn heeft conferenties
gehad met Minister van Schaik en met
Minister Oud,
NEDERLi BOND VAN JONGELINGS-
VEREENIGINGEN OP GEREF.
GRONDSLAG.
Bij de herstemming voor de verkiezing
van een raadsman van den Ned. Bond van
Jongelingsvereenigingen op Geref. grond
slag in de vac. ontstaan door het aftreden
van dr. B. Wielenga. welke herstemming
hij referendum geschiedde, is gekozen met
416 van de 734 uitgebrachte stemmen de
heer A. Janse, hoofd der Geref. School te
Biggekerke, die met ds. F. C. Meyster. Ger.
predikant te Rotterdam, in herstemming
kwam.
