Het Duitsche pantserschip „Deutschland door Spaansche bommen getroffen EEN RAAD LEIDSCH DAGBLAD, Maandag 31 Mei 1937 Derde Blad No. 23673 22 dooden en 60 gewonden Officieele opening van het Boschpark te Alphen 78sie Jaargang Een lustoord, dat ieder bekoort LAND- EN TUINBOUW Laat nooit het urinezuur Uw organisme verontreinigen De „Deutschland". Nabij de haven van Ibiza, op de Balearen, hebben Spaansche regeeringsvliegtuigen bommen geworpen op het Duitsche pantserschip „Deutschland", dat deelneemt aan de internatio nale controle. Gedood werden 22 personen, gewond 60. Het Duitsche schip is te Gibraltar aangekomen met dezen droeven last. Ziedaar de ernstige tijding die uit Spanje komt! Over het gebeurde zijn twee lezingen, een Duitsche en een Spaansohe. De Spaansche lezing luidt aldus: „Zaterdagmiddag om vijf uur maak ten twee vliegtuigen verkenningsvluch ten boven de Balearen. Toen zij Ibiza passeerden opende een oorlogsschip, hetwelk zich op ongeveer 200 meter uit de kust bevond, met zijn luchtaf weergeschut een hevig vuur op de vliegers, ofschoon deze geen enkele daad van agressie hadden begaan te gen genoemd oorlogsschip of tegen schepen in de haven van Ibiza. De twee vliegers beantwoordden den aanval door twaalf bommen uit te werpen, waarvan er vier op het oorlogsschip tot ontploffing kwamen en brand veroorzaakten. Het communiqué van Valencia zegt ver der. dat buitenlandsche oorlogsschepen, velke met de controle belast zijn. hun taak moeten vervullen op een afstand van min stens tien mijl uit de kust. Het Duitsche oorlogsschip bevond zich echter in de baai van Ibiza en dichtbij dc pier. Bovendien, zoo zegt Valencia verder, be rust de controle in de streek van Ibiza overeenkomstig het besluit der non-inter- ventie-commissle bij een Fransch smaldeel en heeft een Duitsch oorlogsschip derhalve niet het recht zich in de betrokken Spaan sche wateren te bevinden. Daartegenover geeft Berlijn volgende lezing: „Nadat enkele dagen geleden roode vliegtuigen de, in de haven van Majorca liggende Engelsohe, Duitsche en Italiaan- sche schepen met bommen hadden be stookt en daarbij op een Italiaansch schip zes officieren doodden., werd aan de Duit sche schepen het verdere verblijf in deze haven verboden. Op Zaterdag 29 Mei lag het pant serschip „Deutschland" op de reede van Ibiza. Het schip behoort tot de strijdkrachten, welke bestemd zijn voor de internationale controle ter zee. Niettemin werd tusschen zes en zeven uur 's avonds het pantserschip plotseling door twee in glijvlucht da lende vliegtuigen van de rtoode regce- ring te Valencia met bommen be stookt. Daar het schip in rust lag. bevon den de manschappen zich in de voor haar bestemde onbeschermde ruimte in het voorschip. Zooals onlangs bij het Italiaanscbe schip dc bom in (ie officierscantine terecht kwam, zoo viel zij ditmaal in de cantine der ma trozen. 22 dooden en GO gewonden zijn het gevolg van dezen misdadigen aan slag. Een tweede bom trof het zijdek, doch richtte daar slechts geringe scha de aan. Het pantserschip, dat geheel gevecht=- klaar was en gereed om op te stoomen, vertrok naar Gibraltar, om daar de gewon den aan land te brengen. Het schip had geen schot op de vlieg- '•uigen gelost. Nadat de roode regeering te Valencia tweemaal door de non-interven- w-commissie en door de Duitsche regee- hng is gewaarschuwd, geen verdere aan vallen te doen op de schepen, welke in dienst staan der internationale controle, dringt deze nieuwe misdadige aanslag op «n Duitsch schip de Duitsche regeering 'et maatregelen, welke zij onverwijld aan non-lnterventie-commissie zal mede delen", Vlaggen te Gibraltar halfstok. Toen de ..Deutschland" met zijn dooden h gewonden aan boord en de vlag half- 'S de haven van Gibraltar binnenkwam, tfschen alle Britsche en buitenlandsche •rilogsschepen eveneens de vlaggen half- jWc. Zoodra de „Deutschland" aan de '"de gemeerd was, werden de gewonden ®et den grootsten spoed naar het hospi- .tri gebracht; alle artsen waren dringend '«boden. Er zijn maatregelen getroffen rif de begrafenis der dooden, welke waar- pijnlijk vandaag zal plaats hebben. De Duitsche regeering bijeen. Het bericht over het incident met de "thtschland" werd te Berlijn eerst na jddemacht bekend. Hitler, die zich te "lachen bevond voor het openen van een landbouw-tentoonstelling, ontving de mededeeling gedurende de openingsplech tigheid. De rijksminister van Buitenland sche Zaken von Neurath had zich 's mor gens naar München begeven en confe reerde met Hitier; later kwamen ook generaal von Blomberg en admiraal Rader per vliegtuig te München aan. Om vier uur vertrokken Hitier, Rader en Blomberg naar Berlijn, waar om halfzeven in de rijkskanselarij een bespreking plaats had, later in den avond gevolgd door een zitting van het voltallige kabinet. Een zegsman van het ministerie van Marine heeft medegedeeld, dat alleen matrozen om het leven gekomen zijn, daar de eerste bom in liet manschap penverblijf terechtkwam. Tot dc doo den en gewonden behoort geen enkele officier of onderofficier. De „Deutschland" staat onder bevei van commandant Fanger; ook de chef van 't Duitsche flottilje in de Spaansche-wate- ren, admiraal van Fischel, bevond zich aan boord. De Duitsche regeering besloot maat regelen te treffen, welke zij aan de non-interventie-coinmissie zal mede- deelen. Van welken aard deze maat regelen zijn, is nog niet bekend. De indruk te Londen en Parijs. Hoewel het bericht, volgens hetwelk de Duitsche regeering maatregelen zou nemen ter beantwoording van het bombardement van de „Deutschland" eerst laat bekend werd, heeft het zoowel te Parijs als te Londen eenige bewogenheid in politieke kringen doen ontstaan. Men weigert even wel te gelooven, dat Duitschland de ver antwoordelijkheid voor een onmiddellijke actie op zich zal nemen. Door een dergelijk onmiddellijk optreden, aldus zegt men. zouden ernstige internationale gevolgen kunnen ontstaan, jdoordat de commissie voor de niet-inmenging voor een voldon gen feit geplaatst zou zijn, alvorens zij in de gelegenheid betrokken zou zijn en over maatregelen beraadslaagd zou kunnen hebben. Non-interventie-commissie gaat beraadslagen. Op haar eerstvolgende vergadering, wel ke voorloopig is vastgesteld op morgen, zal de non-interventie-commissie nagaan, welke stappen kunnen worden genomen om te voorkomen, dat oorlogsschepen, wel ke uit hoofde der non-interventie de Spaansche kust bewaken, door Spaansche schepen of vliegtuigen gemolesteerd wor den. Vrijdag j.l. heeft de commissie een reso lutie aangenomen, waarin het verlies werd betreurd van Italiaansche marine-officie ren bij een luchtaanval op Palma en het feit, dat bommen werden uitgegooid nabij Engelsche. Duitsche en andere Italiaansche schepen. De commissie heeft onafhanke lijke rapporten aangevraagd omtrent deze incidenten. Aan den Engelschen zaakge lastigde te Valencia is toezegging gedaan, dat een gebied te Palma door dc Spaan sche regeering zal worden aangewezen, waar de schepen veilig kunnen ankeren. Dc commissie is van oordeel, dat ook een veilig ankergebied beschikbaar moet wor den gesteld voor buitenlandsche oorlogs schepen, welke de maritieme controlemaat regelen uitvoeren. Er zijn echter compli caties in verband met het feit, dat Palma de voornaamste maritieme en vliegtuig basis van de nationalistische strijdkrach ten in de Middellandsche Zee is. Palma is ook de voorradenbasis voor Italiaansche oorlogsschepen, die deelnemen aan de non-interventiebewaking. Van 't front. Hoewel Mola in Biskaje spreekt van eeni ge kleine vorderingen is er over 't alge meen weinig gebeurd aan hel oorlogsfront. Vliegtuigen van Franco hebben een aan val ondernomen op Barcelona. Er zijn vijftig personen gedood en hon derd gewond. Het waren zes driemotorige bommenwer pers. Zij lieten 'een vrij groot aantal bom men vallen op verscheidene stadswijken. Terstond werd alarm gemaakt en opende het luchtdoelgeschut het vuur op de vlieg tuigen. die onmiddellijk met mitrailleur- vuur antwoordden. Eenige huizen zijn ingestort. Alvorens in de richting van de zee te vertrekken, lieten de vliegtuigen nog bom men vallen op het dorp Gramanet del Be- sos, waar eveneens eenige bewoners wer- aen gedood en eenigen gewond. Schepen bij Barcelona aangevallen. Het ministerie van nationale verdediging te Valencia deelt mede, dat een duikboot van onbekende nationaliteit bij Barcelona twee torpedo's heeft afgevuurd op een Spaanschen koopvaarder, de „Zorroza". Eenige uren later bracht dezelfde duik boot. die zich schuil had gehouden, het vrachtschip „Ciudad de Barcelona", met een torpedo tot zinken. Twee watervlieg tuigen die het. schip bsechermden, bom- i bardeerden de duikboot, welke zioh niet meer liet zien. Latere berichten uit Barcelona mel den. dat de eerste aanval het petro- leumtankschip „Rhumb" uit Barcelona gold. Eenige oogenblikken later werd de „Ciudad de Barcelona" op dezelfde plaats tot zinken gebracht. Het aantal slachtoffers zou aanzienlijk zijn, daar het schip inct vele passagiers uit Mar seille was vertrokken. De resolutie van den Volkenbondsraad. De Volkenbondsraad heeft Zaterdag de debatten over de aangelegenheden in Spanje besloten en eenstemmig een motie aangenomen, waarin gewezen wordt op de aanbevelingen van den raad van 12 De cember 1936 inzake de territoriale on schendbaarheid en de politieke onafhan kelijkheid der staten, welke tot den Vol kenbond behooren. Verder wordt hierin tot uitdrukking gebracht, dat de raad met vol doening heeft kennis genomen van het initiatief der niet-inmengingscommissie tot terugtrekking van alle buitenlandsche vrij willigers, welke aan den burgerstrijd deel nemen. De raad hoopt, dat deze terug trekking zoo spoedig mogelijk werkelijk heid zal worden, daar zij het veiligste mid del beteekent om de politiek der niet-in- mengingscommissie volledig recht te doen wedervaren De raad veroordeelt het ge bruik van middelen, welke indruischen te gen het Volkerenrecht, alsook het bombar deeren van open steden. De pogingen, wel ke in het werk worden gesteld om de bur gerbevolking in veiligheid te brengen, wor den levendig begroet. Een verklaring van minister Giral. In een verklaring voor de pers heeft de minister van buitenlandsche zaken van Valencia. Giral, medegedeeld, dat de nieu we regeering in de komende zitting van de Cortes de kwestie van vertrouwen zal stel len. De regeering weigert iedere opschor ting der vijandelijkheden, voorafgaande aan een volksstemming of een wapenstil stand. die de waarschijnlijkheid van een accoord tusschen haar en de rechtsehen zou veronderstellenjSDit, aldus Giral. zou beteekenen, dat de rechtsehen als bellige- renten worden erkend. De regeering eischt de onvoorwaardelijke overgave. Wij aanvaarden, zoo vervolgde Giral. het beginsel van terugtrekking uit den oorlog van alle buitenlandsche elementen en eischen deze zelfs. Wij wijzen in het bij zonder op de rol der Marokkaansche troe pen. omdat hetgeen men Spaansch-Ma- rokko noemt, met uitzondering van Ceuta en Melilla, welke steden geheel onder onze souvereiniteit staan, in werkelijkheid niet anders is dan een protectoraat, waarvan de inwoners van den sultan afhangen. In dien de niet-inmengingscommissie ons een pian wil voorleggen dat zonder een wa penstilstand te omvatten, de middelen aan geeft om de buitenlanders uit Spanje te rug te trekken, zullen wij dit met de mees te aandacht bestudeeren. Giral zeide niet te gelooven in den pa radox. die men humaniseering van den oorlog noemt. Hij beschuldigde de recht sehen ervan, te zijn begonnen met het bombardeeren van open steden, en wees op do beschieting van Madrid, waar, naar hij zeide, meer gevaar voor de non-combat tanten bestaat dan aan het front Om dan ook te geraken tot een accoord. waarbij de open steden van bombardementen worden uitgesloten, zullen hierin tevens worden opgenomen die, welke door de artillerie worden uitgevoerd. ai Hierboven een gedeelte van het te Alphen geopende Boschpark. Op den achtergrond de woningen aan de Dr. Lovinklaan. DE LANDBOUWGEWASSEN IN HAARLEMMERMEER. Volgens deskundige opgave is de uitge strektheid bezet met onderscheiden land bouwgewassen in Haarlemmermeer als volgt: De totale oppervlakte bedraagt bijna 14000 hectaren. Granen: Wintertarwe 4100 HA. Zomer - tarwe 92 H.A., Rogge 350 HA.; Wintergerst 170 H.A., Zomergerst 650 H.A., Haver 1300 H.A. Totaal 6662 H.A. Peulvruchten: Veldboonen 400 H.A., Erw ten 1200 H A., Bruine en Witte Boonen 50 H.A. Totaal 1650 H.A. Handelsgewassen: Koolzaad 80 H.A.; Br. Mosterdzaad 2 H.A., Geel Mosterdzaad 50 H.A.. Karwijzaad (oogst 1937) 670 H.A.. Blauwmaanzaad 20 H.A., Vlas 350 H.A.. Ka nariezaad 45 H.A.; andere, zooals roode en witte kool, tuinkers, tuin- en spercieboo- nen. sla, wortelen enz. 80 H.A. Totaal 1297 H.A, Landbouwzaden: Suikerbietenzaad 5 K.A., Spinaziezaad 400 H.A., Knol- en Raapzaad 0 H.A.. Uienzaad 1 H.A., Radijs zaad 8 H.A.; andere zooals koolrapen, boe renkool, wortelen, voederbieten enz. 40 H.A. Totaal 460 H.A. Knol- Wortel- en Bolgewassen (als hoofdgewas geteeld Consumptie-aardap pelen 750 H.A., Suikerbieten 1825 H.A.. Mangelwortels en voederbieten 300 H.A. Koolrapen en Knollen 5 H.A.. Witlof 100 H.A.. Uien 1 H.A.. andere zooals sjalotten kroten enz. 140 H.A. Totaal 3121 H.A. Groenvoedergewassen (als hoofdgewas geteeld): Roode klaver 300 H.A., witte kla ver 4 H.A., Lucerne 15 H.A., Kunstweiden 450 H.A.. andere zooals groene mais 20 H.A. Totaal 789 H.A. Eindelijk was dan Zaterdagmiddag het lang verwachte moment gekomen, dat Alphen's eerste Boschpark officieel door den burgemeester den heer P. A. Colijn kon worden geopend! Hiervoor waren, behalve de meeste raadsleden aanwezig, de heeren van de commissie van den vakcursus voor jeugdige werkloozen. de gemeente-archi varis de heer W. C. Regt, een afgevaardigde van de Ned. Heide-Maatschappij en de hee ren Ir. Waardenburg en de Raad, resp. directeur en opzichter van gemeente-wer ken. Nadat de genoodigden aan den ingang van het park bijeen waren gekomen werd eerst een rondwandeling gemaakt. Men bleek algemeen vol lof over den aanleg, be planting en inrichting. Zeer fraai en aan trekkelijk is ook de hertenkamp en het her tenhuisje! Komende bij het park, waarvan de toegangsweg nog in aanleg is. de z.g. Parklaan, vindt men bij den ingang een tweetal monumentale banken met bloem bakken en lantaarns; aan den ingang van het linkergedeelte, waar ook de herten kamp ligt. heeft men gelegenheid tot plaat sing van rijwielen. Overal treft men tal van banken aan, die met de rustieke bruggen over de vijvers met de natuur goed harmo nieeren. Deze, alsmede de afrasteringen en het fraaie smeedwerk der lantaarns etc. werden vervaardigd door de leden van den vakcursus voor jeugdige werkloozen, terwijl het geheel in werkverschaffüng werd aan gelegd. Na deze bezichtiging kwamen de genoo digden bijeen in de Trouwzaal van het Huis der Gemeente, waar de burgemeester de opening verrichtte. Spr. wees er op. dat het lang niet allen bekend zou zijn. dat nu juist 100 jaar ge leden de gemeente Alphen wat betreft het gedeelte voormalig Oudshoorn reeds over een Boschpark zou hebben kunnen beschikken, ware het niet, dat de raad dier gemeente toen een spaak in het wiel had gestoken. Hieruit blijkt, dat het ook in den ouden tijd niet altijd beter was dan nu. Uit het boekje van den archivaris den heer W. C. de Regt, omtrent „Alphensch Buiten plaatsen in vroeger tijd" citeerde spr. een gedeelte betreffende de buitenplaats „Rijn oord", thans bewoond door dr. v. Wermes- kerken welke buitenplaats met uitgestrekte moestuinen en watervallen toen eigena res Mevr v. Poelje aanleiding tot een kwestie gaf tusschen haar en de polder meesters. Mits het in ongeschonden staat bleef, wilde de eigenares het gratis aan) de gemeente voor wandelpark afstaan, doch de raadsleden gelijktijdig de poldermees ters wezen dit van de hand, met het ge volg dat de eigenares, ontdaan door zooveel vandalisme, het geheel met den grond ge lijk liet maken en naar Dordtrecht vertrok. In dit opzicht aldus spr. heeft de tegenwoor dige raad een beteren kijk op de zaak, om, naarmate de buitenplaatsen in onze ge meente verdwenen, op andere wijze het wandelend publiek en het verkeer tegemoet te komen, teneinde Alphen's aantrekkings kracht als woonplaats niet te verliezen. De burgemeester ging dan na, hoe in 1935 het plan rijpte tot aanleg van dit park. Een park van 6 H.A. werd geprojecteerd, waar van nu 3 H.A. is aangelegd: de mogelijk heid was aanwezig door uitvoering in werk verschaffing. Nadat de plannen door den raad waren goedgekeurd, kon de fa. Lemkes alhier opdracht worden gegeven 'n ontwerp te maken. De bedoeling was 'n bosch en een stukje natuur als b.v. de Scheveningsche Boschjes. waarven de kosten van onder houd redelijk zouden zijn. Tenslotte werd het plan van bosch en park gekruisd; van daar dat men tot een boschpark kwam. Aanvankelijk zal het dus méér park en na eenige jaren meer den vorm van een bosch aannemen, welke vorm welbewust is geko zen. In Sept. 1935 werd met het werk begon nen en een gedeelte reeds beplant, daarna in het begin van 1936 en het restant in het najaar van 1936, In totaal hebben ongeveer 60 personen een jaar hieraan gewerkt, on geacht het werk dat door de jeugdige werk loozen werd uitgevoerd. Over het geheel kwamen weinig moeilijkheden voor. Als werkverschaffing was het een zeer ge schikt object: ongeveer een bedrag vair f. 40.000.werd verloond, terwijl de tot standkoming voor de gemeente van zéér groot belang is en de aantrekkelijkheid als woonplaats in belangrijke mate verhoogt. De uitbreiding is zeer gemakkelijk uit te voeren. De burgemeester richtte zich dan tot Alphen's burgers, speciaal tot de jeugd en het onderwijzend personeel met het ver zoek. dat zij zulks weten te waardeeren en dit bezit ongeschonden zullen weten te be waren, zoodat men geen strenge maatrege len zal behoeven te nemen. Tenslotte bracht de burgemeester dank voor de medewerking aan den Minister van Sociale zaken, die bevorderd heeft dat dit object in werkverschaffing kon worden uit gevoerd: aan de Ned. Heide Mij aan den heer v. d. Mortel, inspecteur der rijkswerk- verschaffing; aan de ontwerpers van het plan de fa. Lemkes en haar employé den heer Hansen; aan den heer Waardenburg dir. v. gemeentewerken en aan den heer de Raad die als opzichter nu langzamerhand wel weet, wat de werkverschaffing is, bene vens aan de commissie van den vakcursus van jeugdige werkloozen met haar leider den heer v. Diest en aan allen die tot de tot standkoming hadden medegewerkt. Spr. wees er op, dat dit wel het aardigste plan is geweest dat in een trieste periode werd uitgevoerd, doch tevens het nuttigste en ideëelste. Nadat de thee was aangeboden verklaarde de heer Boeren zich evenals de andere heeren zeer enthousiast over deze tot standkoming, doch hij wees er op hoe een mensch nu eenmaal niet gauw tevre den is. Hij verzocht dan ook aan B. en W. aandacht voor de plaatsing van een tweetal huisjes in het park n.l. een consumptietent en een tolletgelegenheid die beide onont beerlijk zullen zijn. De burgemeester zeide toe. zulks te zullen bezien. Na deze opening bestond ook voor het publiek terstond ge legenheid het park te bezichtigen. Hiervan werd een groot gebruik gemaakt. Ook Zaterdagavond en Zondag was het zeer druk, waarbij vooi' de jeugd de her tenkamp wel het aantrekkelijkste was. Ook het publiek was vol lof en bewondering voor hetgeen men hier in het algemeen belang heeft verricht. Moge een ieder medewerken, beschadi ging te voorkomen! ROTT. LLOYD. INDRAPOERA. wordt 1 Juni v.m. 8 u. van Batavia te R'dam verwacht. IJSELHAVEN, 28 Mei v. Batavia n. R'dam. MIJ NEDERLAND SINGKEP, thuisr.. 29 Mei v. Port Said. BINTANG, uitr., pass. 27 Mei Gibraltar. HOLLAND-AMERIKA LIJN DRECHTDIJK, 29 Mei v. Pacific Kust te R'dam. BURGERDIJK, 28 Mei v. New Orleans n. R'dam. LEERDAM, uitr., pass. 28 Mei Prawlepoint. JAVA—NEW YORK LIJN. MADOERA. 27 Mei v. Montreal te New York HOLLAND- -BRITSCH 1NOIË LIJN. STREEFKERK, 29 Mei v. Br. Indië te R'dam. HOLLAND—O. AZIË LIJN. SEROOSKERK. thuisr., 27 Mei v. Sabang. HOLLAND—AUSTRALIË-LIJN. ALMKERK, thuisr., 27 Mei door Gibraltar gesignaleerd. HALCYON LIJN. STAD DORDRECHT. 29 Mei v. Benisaf te Vlaardlngen. Neem URODONAL: Het verwijdert hef urinezuur, voorkomt veel kwalen er» maakt het leven langer er» aangenomer. 2238 (Ingez. Med.^ MIJ. OCEAAN. PEISANDER, 29 Mei v. Java te Amst. KON NED. STOOMBOOT MIJ. BREDA, thuisr.. 29 Mei te Antwerpen. DIVERSE STOOMVAARTBERICHTEN. MOORDRECHT, 28 Mei v. Las Piedras n. R'dam. MALVINA 28 Mei v. Quebec n. Key West v.o. MARK. 28 Mei v. Stockholm n. R'dam. TUVA, 29 Mei v. Rio Janeiro te Havre. DRIEBERGEN. 31 Mei van Pepel te R'dam verwacht. Ki- LBERGEN, 27 Mei v. Rio Janeiro te Rosario. MAAS. 31 Mei v. Gaboon te R'dam verw. ST. ANNALAND. 28 Mei v. Danzig n. Ant werpen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1937 | | pagina 9