BINNENLAND
TffEE
Sétek/
dO hoofd-
rr
DOUWE
Ofi 3 fiunten
De Engelsche ministerwisseling
Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Dinsdag 25 Mei 1937
Derde Blad
No. 23667
LUDtn 1
Instantfne
Neville Chamberlain volgt Baldwin op
1753
De Tromp in zijn element.
H.M. de Koningin verrichtte
den doop.
Na de rede van den heer Goedkoop,
welke wij gisteren nog vermeld hebben,
was het oogenblik daar van de te water
lating van de „Tromp"!
Het was vijf minuten voor half vier
toen H.M. de Koningin den ivoren
hamer ter hand nam en de volgende
woorden, die door de luidsprekers over
het geheele terrein werden voortge
dragen, sprak: „Alvorens dit schip aan
zijn element toe te vertrouwen, wensch
ik het den naam te geven van de beide
groote vaderlandsehe zeehelden, Maar
ten Harpertszoon en Cornclis Tromp.
Mogen de opvarenden hun voorbeeld
steeds voor oogen houden en onder
welke omstandigheden ook bereid zijn
de eer van onze vlag hoog te houden
en 't belang van den Staat te dienen".
Dan slaat de hamer op het zilver cr bijl
tje. De doopflesch slaat met een zwaai
tegen den ijzeren scheepswand en spat
uiteen. Tegelijkertijd valt het valgewicht
en met een fllmken klap wordt het laatste
beletsel, de klink, die het schip nog op de
belling houdt, weggeslagen. Er volgen eenige
oogenblikken van intense spanning. Het
schip komt nog niet dadelijk in beweging,
dooh weldra klinkt gejuich; langzaam komt
er beweging in de ..Tromp", die allengs
sneller en sneller de helling afglijdt en,
hij zich in zijn element bevindt, zich
een weg van schuim baant over het water
vlak. Sirenes loeien oorverdoovend. Een
groot enthousiasme maakt zich van de toe
schouwers meester. Gejuich klinkt op,
boeden worden gezwaaid, armen wuiven,
kettingen ratelen en langzaam wordt de
„Tromp" .afgeremd". Wannieer het schip
tot stilstand is gekomen en rustig op het
water drijft, komen zijn slanke vormen nog
meer uit.
Terwijl aller blikken nog met bewon
dering op den oorlogsbodem rusten, klin
ken wederom de eerste tonen van het Wil
helmus. Hare Majesteit neemt afscheid en
verlaat de werf. De Koninklijke Standaard
op de dooptribune daalt langzaam neer.
Als de Vorstin In de koningssloep heeft
plaats genomen en de roeiers Haar van
den oever wegvoeren, klinkt het gejuich
van de duizenden op de werf Haar na over
bet zonbeschenen water.
het definitieve museumgebouw, dat aan
den rand van de groote weide werd ge
bouwd.
Wij gaven hier een opsomming welke
uiteraard onvolledig moest blijven, maar
die eeniger mate een indruk kan geven van
hetgeen er thans aanwezig is: zeer veel
van groote cultuurhistorische waarde in
een schilderachtige omgeving samenge
bracht uit het geheele land. Moge de be
langstelling voor dit nationale instituut in
Nederland groeien en de verzamelingen
worden verrijkt met al datgene wat in de
cultuur van het platteland een rol heeft
vervuld. En moge ook het bestuur in staat
worden gesteld spoedig weer te bouwen
aan de voltooiing van het museumgebouw
aan de groote weide.
ANNO
Had de „Sarkani"
contrabande aan boord
De regeering is van het tegendeel
niet overtuigd.
Antwoord op vragen van den heer
Wijnkoop.
Op de vragen van den heer Wijnkoop
betreffend het niet convooieeren van den
vrachtvaarder Sarkani door den kruiser
Java, en de bevrijding van de bemanningen
van de Andra en de Sarkani, heeft de mi
nister van buitenlandsctoe zaken, mede
namens den minister van Defensie a. i. en
Sen minister van Handel. Nijverheid en
Scheepvaart, het volgende geantwoord:
De commandnt van H. Ms. „Java" wei
gerde konvooi aan den Nederlandschen
vrachtvaarder „Sarkani" omdat hij hiertoe
opdracht had van den minister van
Defensie a. i.
In verband met de uitgesproken ver
onderstelling, dat het volkomen zou vast
staan, dat het schip te Rotterdam alleen
levensmiddelen innam, wordt medegedeeld,
Jat zulks juist niet volkomen vaststond,
omdat de reeder verzuimd had bijtijds
konvooi aan te vragen, ofschoon op de
noodzakelijkheid daarvan ten einde af
doende controle op lading en reisroute te
sunnen uitoefenen, uitdrukkelijk gewe
ien was. De verklaring van de rijksambte
naren van invoerrechten en accijnzen, be
helsde slechts de mededeeling, dat met
hun medeweten geen andere lading
dan levensmiddelen was geladen, terwijl de
Rotterdamsche rivierpolitie weigerde een
verklaring af te geven, dat er geen andere
lading kon zijn ingenomen. Dat het s.s.
-Sarkani" na. Rotterdam geen enkele
haven meer aandeed, stond eveneens niet
vast.
Het zou uiterst nadeelig voor de Neder-
andsehe scheepvaart en voor den Neder-
andschen handel geacht moeten worden,
Men door Nederlandsche oorlogsschepen
vrachtvaarder zou zijn beschermd.
Jaarvan niet volkomen vaststond, dat
geen vrijwilligers, wapens of munitie
'oor Spanje vervoerde, zulks te meer waar
hoi schip in kwestie reeds bij een vorige
'as in dit opzicht onder verdenking stond.
Voor zoover de regeering bekend, zouden
jjh twee- en twintigtal opvarenden varf
hot onder Panameesche vlag varende s.s.
rtadra" zich momenteel in een gevangenis
de omstreken van San Sebastian en de
•ovarenden van het Nederlandsche s.s.
■Sarkani" zich aan boord van hun schip
de haven van Ceuta bevinden. Er is bij
«"haling bij de betrokken Spaansche
Jachthebbers op aangedrongen de Neder-
-odsche opvarenden van de bovenbedoel-
schepen spoedig weder in vrijheid te
Rollen.
Het veertigjarig regeerings-
jubileum van de Koningin.
In verband met bestaande voor
nemens van verschillende zijden om
H.M. de Koningin geschenken aan te
bieden ter gelegenheid van het veertig
jarig regeeringsjubileum in 't komende
jaar, wordt ter algemeene kennis ge
bracht, dat aangezien in de laatste
jaren bij gelegenheid van bijzondere
dagen in het Koninklijk Huis reeds
meermalen voor verschillende doel
einden gelden zijn ingezameld Hare
Majesteit met volle waardeering voor
de gevoelens, waaraan de bestaande
voornemens zijn ontsproten, den wensch
heeft te kennen gegeven, dat bij deze
gelegenheid daarvan worde afgezien en
dat het regeeringsjubileum geen aan
leiding geve tot een beroep op de in
gezetenen tot storting van bijdragen
voor aanbieding van een huldeblijk.
Vrijdag zal Baldwin het premierschap
van Groot-Brittannië neerleggen en zal
Neville Chamberlain tot zijn opvolger be
noemd worden.
1896
(Ingez. Med.)
Het Nederlandsch
Openluchtmuseum.
De verzamelingen van oude
plattelandscultuur op den
Waterberg te Arnhem.
(Speciale G.P.D.-berichteving.)
bouwman zet zijn actie voort.
Raar de katholieke bladen meiden heeft
R.K. Staatspartij bericht ontvangen van
';'d heer De Greeve, dat dezen is mede-
weid dat de heer Bouwman zijn politieke
"Be niet zal staken.
Het bestuur van het Nederlandsch Open
luchtmuseum te Arnhem heeft dezer da
gen in verband met de naderende herden
king van het 25-jarig bestaan der Vereeni-
ging .Het Nederlandsch Openluchtmuseum"
een groot aantal persvertegenwoordigers
aan een koffiemaaltijd in het museum
restaurant op den Waterberg vereenigd.
Aan tafel deed de heer J. D. v. d. Ven
een verheugende mededeeling. In Neder
land zijn geen plattelandsbierbrouwerijen
meer op één uitzondering na. Er is nog een
enkel brouwerijtje in Ulvenhout tN.-Br.) en
(Ie heer v. d. Ven heeft een propaganda-
tocht door het land ondernomen om deze
inrichting, een bak- en brouwhuis" voor
het Openluchtmuseum aan te kunnen koo-
pen. Hij slaagde er in een bedrag van f. 459
bijeen te brengen, welke som door 't be
stuur tot f. 500.— werd afgerond. De nog
ontbrekende f. 1000.— zijn nu geschonken
door dr. P. H, Heiniken te Amsterdam, zoo-
dat het geld voor den aankoop bijeen is.
ES- zal nu nog geld moeten worden gevon
den, voor het afbreken, overbrengen naar
het Museumpark en het daar weder op
bouwen. Na de koffietafel volgde een wan
deling door het museum-park en het in
oogenschouw nemen van gebouwen en ver-
amelingen.
Het Nederlandsche Openluchtmuseum
kwam tot stand op den Waterberg, een oud
landgoed dat deel uitmaakte van de Sons-
beeksche gronden, Het is een schittereno
boschpark met prachtig hout. Aan den
voet van de heuvelhelling en in het ter
rein vindt men een paar stille boschvijvers
in een omgeving, welke wanneer 't zon
licht door het gebladerte der boomen
dringt sprookjesachtig kan worden ge
noemd.
De bezichtiging begon met hei Hulpmu
seum-gebouw aan den Schelmschen weg
waar vele oude boerenwagens bijeen zijn
gebracht, die door hun bonte beschildering
en dikwijls mooi snijwerk de aandacht
trekken. Het ligt in de bedoeling om bij
de viering van het 25-jarig bestaan een
tentoonstelling te houden van oude bedrij
ven, ook een houtsnijder uit Meerkerk, die
zich nog bezighoudt met het snijden van
figuren voor versiering van boerenwagens,
zal daar zijn kunst uitoefenen. In dit ge
bouw zijn ook vele mooie arresleden met
fraaie decoratieve paneelen, sjeezen, enz.
tentoongesteld.
De wandeling door het park voerde langs
de z.g. Volendammerhut, een visschersver-
blljf dat eenmaal aan de overzijde van het
IJ stond en een Drentsche plaggenhut, naar
liet oude Saksisch-Twentsche „losse huis"
Daarna werd vertoefd aan den rand van
oe groote weide, waar verschillende molen
typen zijn opgesteld. Langs de weide is nu
ook een oude vinkenbaan opgesteld, af
komstig uit Heemstede met het huisje,
waarin de man zat die de netten dicht
trok, ook kooien voor lokvogels en een veld
waarop de netten werden gespannen.
Tot de merkwaardigheden van 't Open
luchtmuseum behoort verder een oud Am-
sterdamsch doolhof, dat nu mooi is dicht
gegroeid en waarvan de toegang wordt ge
vormd door een hoog inrijhek van een oude
Hollandsche buitenplaats. In de nabijheid
daarvan vindt men in een gebouwtje een
Hindeloopen-kamer ingericht met authen
tieke betimmeringen en huisraad uit Hin-
deloopen. Zeer merkwaardig is voorts de
oude papiermolen bij de vijvers, zooals men
er vroeger honderden op de Veluwe aan
trof, doch die nu allen zijn verdwenen.
Oude plattelandsbedrijven werden ver
eenigd in een gebouw nabij den vleugel van
De voorbereidingen voor de
Jamboree.
Eerste spade gestoken door den
hoofdverkenner.
Opening door H.M. de Koningin
Nu de voorbereidingen van het groote
internationaal gebeuren, de Jamboree in
Nederland, thans zoover zijn gevorderd, dat
daarvan de eerste tastbare resultaten in
oogenschouw konden worden genomen,
heeft het Jamboree-comité de pers in de
gelegenheid gesteld, een overzicht te krij
gen van 't voor dit doel zoo schitterend ge
legen terrein en van de indeeling in sub
kampen voor de bijna 25.000 padvinders.
Bij ons bezoek troffen we reeds een drie
tal Australische padvinders aan, die deel
uitmaken van het uit 100 man bestaande
Australische contingent, dat uit en thuis
ongeveer zeven maanden Onderweg is. Na
de kroning in Londen te hebben bijge
woond, trekken deze scouts eerst nog eeni-
gen tijd door Europa, en komen dan ter
J amboree.
Naar wij vernamen, mag wel met
eenige zekerheid worden aangenomen,
dat de Koningin of de openingsplech
tigheid op 31 Juli zal verrichten, dan
wel gedurende de jamboree het kamp
met Haar bezoek zal vereeren.
Eveneens wordt de verwachting uit
gesproken, dat de verecnigde inter
nationale jeugd gelegenheid zal krij
gen, haar hulde tijdens een défilé aan
ons Prinselijk^echtpaar te betuigen.
„Groote gebeurtenissen werpen haar
schaduwen vooruit". Daarvan waren we
gisteren getuige, toen onder het getimmer
bij den bouw der inrichtingen op het
ruime „marktplein" de hoofdverkenner,
staatsraad Rambonnet, de eerste spade in
den grond stak en aldus de symbolische
daad verrichtte van de ingebruikneming
van het Jamboree-terrein. Deze gebeurte
nis werd gevolgd door het „breken van de
vlag", een plechtigheid, welke door alle
aanwezigen met grooten eerbied werd ga
degeslagen en beëindigd werd met een
driewerf „Leve de Koningin".
Een grootsch moment: Onze nationale
driekleur, wappert aan den langen mast
en daarmede is dit fraaie terrein in dienst
gesteld van de organisatie, welke met
overwinning van zoo talrijke moeilijkheden
het houden van de Jamboree in ons land
heeft weten mogelijk te maken en daar
door ons nationale belang in hooge mate
heeft gediend.
De werkzaamheden "vorderen thans snel,
dank zij de medewerking van allerlei in
stanties, en ook de regeeringsgedelegeerde,
ir. Hoytema, heeft gistermiddag getuigd
van de groote belangstelling, welke de
regeering heeft voor de toewijding, welke
de organisatoren aan deze zaak hebben
betoond.
Baldwin.
GEWETENSBEZWAREN INZAKE DEN Z.G.
STEMPLICHT.
De minister- van binnenlandsche zaken
heeft aan de burgemeesters de volgende
circulaire gezonden:
„Gelijk U bekend, hebben in de laatste
jaren opvolgende ministers van binnen
landsche zaken en van justitie bij verschil
lende gelegenheden, o.a. bij de behandeling
van de rijksbegrooting in de Staten-Gene-
raal en meer in het bijzonder fdoor tus-
schenkomst van de Commissarissen der
Koningin) aan de burgemeesters, van hun
standpunt doen blijken, dat gewetensbe
zwaren kunnen worden aangemerkt als een
in de artikelen 149 en 150 der Kieswet be
doelde geldige reden van verhindering tot
nakoming van de wettelijke verplichting-
tot opkomst bij de stemming.
Ook door mijn ambtgenoot van justitie
en mij wordt, dat standpunt gehuldigd.
Ofschoon ik reden heb, aan te nemen,
dat in het algemeen de burgemeesters,
waar het geldt de toepassing hunnerzijds
van artikel 149 der kieswet, zich bij boven
bedoeld standpunt aansluiten, schijnen te
dezen toch nog uitzonderingen te bestaan,
althans bij de behandeling van de ont-
werpbegrooting van mijn departement voor
Stanley Baldwin werd op den derden
Augustus 1867 geboren als zoon van een
groot-industrieel en eigenaar van groote
kolenmijnen. Hij behoort tot de rijkste
menschen in Engeland. Reeds op 21-jarigen
leeftijd vervulde hij een belangrijke func
tie in de firma zijner familie. Toen zijn
vader in 1908 stierf werd hij diens opvolger,
ook als afgevaardigde der conservatieve
partij in het Lagerhuis. In 1917 werd hij
minister van Financiën, in 1921 minister
van Economische zaken in het coalitie-ka
binet van Lloyd George om in 1922 kanse
lier van de Schatkist te worden onder de
conservatieve regeering van Bonar Law. Na
Law's dood werd Baldwin leider der con
servatieve partij, als hoedanig hij in 1923 de
opdracht kreeg een kabinet te vormen. Zijn
overwegend conservatieve ministerie werd
echter in 1924 door Mac Donald ten val
gebracht.
Het politieke schouwspel veranderde nu
zeer vlug. want in hetzelfde jaar. nadat de
conservatieven bij de verkiezingen de meer
derheid in het parlement veroverd hadden
kwam Baldwin wederom aan het bewind.
Toen in Mei 1929 tengevolge van denieu
we verkiezingen MacDonald zijn kabinet
formeerde, werd Baldwin leider der oppo
sitie in het Lagerhuis. In den herfst van
1931 zag hij zich echter als „president van
den Raad" in de op de nieuwe conserva
tieve meerderheid en de Simon-liberalen
steunende nationale rëgeering opgenomen.
Vooral in deze positie zal hij bij velen be
kendheid hebben verworven. Baldwin nl.
bleek de hevige gevechten, welke hij vroe
ger tegen MacDonald moest voeren, geheel
te hebben vergeten en met de sportiviteit
van den Engelschen gentleman ondersteun
de hij de politiek van zijn ouden tegen
stander op waarlijk zeer royale wijze.
Hoe meer Mac Donald de laatste jaren
als gevolg van zijn slechten gezondheids
toestand op den achtergrond moest treden,
des te sterker kwam Baldwin naar voren.
In het Lagerhuis is hij herhaaldelijk de
spreker geweest voor de regeering.
Toen in 1935 het door Mac Donald om ge
zondheidsredenen gevraagde ontslag werd
verleend, werd Baldwin, zooals algemeen
werd verwacht belast met de vorming van
een nieuw ministerie.
Behoudens kleine wijziging van onderge
schikt belang is dit nog aan het bewind.
Men zal zich herinneren welk een groote
rol Baldwin heeft gespeeld bij de kroonwis-
seling, die nog zoo versch in het geheugen
ligt. Beslist, maar gentleman-like was zijn
houding en Engeland en het Britsche impe
rium zijn hem voor zijn houding tijdens
zulke moeilijke tijden grooten dank ver
schuldigd.
Baldwin is een typisch voorbeeld van de
echte Britsche conservatief.
Tijdens den wereldoorlog stortte hij vrij
willig een vierde deel van zijn vermogen in
de schatkist.
Als een groot staatsman zal de geschie
denis hem wel niet beschouwen, maar toch
als de man. die mede de democratie in
Engeland veilig heeft gesteld en al zijn
kracht heeft gegeven aan zijn land.
Neville Chamberlain.
Neville Chamberlain.
Arthur Neville Chamberlain werd den
18den Maart 1869 als tweede zoon van den
beroemden Joseph Chamberlain en broer
van Austen Ch. geboren.
Na zeven jaar als vertegenwoordiger van
een handelsonderneming op de Bahama-
eilanden te hebben doorgebracht werd hij-
in 1915 als opvolger van zijn vader tot bur
gemeester van Birmingham gekozen.
In 1916 werd hij benoemd tot directeur
van de „National service". Zijn taak was
controle uit te oefenen op de samenwer
king tusschen de burgerlijke en de mili
taire autoriteiten. Maar zijn werk leed
schipbreuk en een jaar later moest hij ont
slag nemen.
Op 50-jarigen leeftijd, in 1918 werd hij in
het Lagerhuis gekozen.
Aanvankelijk hoorde men van den nieu
we afgevaardigde niets, doch in 1919 werd
hij belast met de leiding van de Engelsche
posterijen en een jaar later werd hij be
noemd tot minister van Volksgezondheid.
In Augustus 1923 stond zijn benoeming
tot minister van Financiën reeds vast,
doch tengevolge van het aftreden van het
geheele kabinet, kwam daar toen niets van.
Toen hij in November 1924 in de conser
vatieve regeering weer minister van volks
gezondheid werd, wijdde hij zich aan de
oplossing van sociale vraagstukken.
In 1929, toen de arbeiderspartij aan het
bewind kwam trad hij af. In Januari 1930
nam hij de leiding voor de conservatieve
partij op zich.
Door zijn buitengewoon grooten invloed
slaagde hij erin de splijtzwam in den boe
zem der partij te verdelgen. Bovendien
wist hij de verzoening tusschen de beide
courantenlords Beaverbrook en Rothermere
tot stand te brengen.
Kort nadat Engeland den gouden stan
daard had opgeheven werd hij minister
van Financiën.
In Febr. 1932 kwam onder zijn leiding de
historische omwenteling voor vrijhandel tot
tarievenpolitiek tot stand. Daarmede be
ëindigde hij het werk van zijn vader, die
reeds zeer vroeg de tolunie van het Empire
had gepropageerd.
Toen MacDonald in 1935 als minister
president aftrad en Baldwin zijn plaats in
nam bleef Chamberlain minister van
Financiën.
Tijdens den ItaliaanschAbessijnschen
oorlog pleitte Ch. voor krachtige sancties
tegen Italië.
Een leven van arbeid voor het welzijn
van het Britsche wereldrijk, zal nu in de
benoeming tot het hoogste ambt van den
staat zijn bekroning vinden.
het dienstjaar 1937 werd nog eens mijn
aandacht voor deze aangelegenheid ge
vraagd. naar aanleiding waarvan ik mij
bereid verklaarde het standpunt te dezen
der regeering nog eens ter kennis van de
burgemeesters te brengen.
Ik heb de eer zulks bij deze te doen,
vooral met het oog op de dit jaar te hou
den verkiezing voor de Tweede Kamer der
Staten-Generaal, onder uitnoodiging, voor
zoover bedoeld standpunt ten aanzien van
de kiezers uwer gemeente onverhoopt nog
niet mocht worden gevolgd, U eveneens
aan dat standpunt te willen gedragen.
Ik moge er overigens nog op wijzen, dat
het hier niet alleen gaat om de persoon
lijke belangen der daarbij betrokken kie
zers. doch ook om het algemeen belang,
gelegen in een gelijke rechtsbedeeling op
bedoeld punt voor alle kiezers in den
lande".
PROPAGANDIST GEARRESTEERD.
De heer Veltmeijer, propagandist van de
Nationaal - Socialistische Beweging. die
dezer dagen een rede te Assen heeft ge
houden. waarin hij de regeering heeft be-
leedigd, is gisteravond te Bussum, toen hij
aldaar een rede wilde uitspreken, gearres
teerd.
AMBTSJUBILEUM BURGEMEESTER
BAUMANN TE OVERSCHIE.
Gisteren herdacht de burgemeester van
Overschie, de heer J. C. Baumann, den dag,
waarop hij voor 25 jaar tot burgemeester
werd benoemd.
Gistermiddag werd in het vereenigings-
gebouw te Overschie een buitengewone
raadsvergadering gehouden, waarin wet
houder Rodenburg den burgemeester hul
digde. Ook het oudste raadslid, de heer
tegen
- kies-
zenuw-
1902
stijf en voorkomt
pijnen!
Ungez. Med.)
ken. Daarna dankte de burgemeester voor
de gebrachte hulde en voor de ontvangen
cadeaux.
Na sluiting van de raadszitting werd het
woord gevoerd door de heer Venselaar, na
mens het gemeentepersoneel, de burge
meesters van 's Gravenhage, Hillegersberg,
Schiedam, Oisterwijk en Apeldoorn en af
gevaardigden van verschillende vereenigin-
gen.
Voorts waren vertegenwoordigd het
hoofdbestuur van het Roode Kruis, de cen
trale bloedtransfusiedienst in Nederland,
de Hollandsche maatschappij van land
bouw en nog tal van anderen.
Na afloop van het officieele gedeelte
vond een druk bezochte receptie plaats.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Bij Kon. besluit is op zijn verzoek met
ingang van den dag van indiensttreding
va» zijn opvolger aan Th G. ten Pol eer
vol ontslag verleend als notaris te Nij
megen.
De Rotterdamsche Lloyd Rapiat in
Elferich, alsmede de gemeente-secretarisaansluiting op het mailschip „Indrapoera
de heer W. B. van de Water, voerden hetwordt morgen te 7 uur 38 voorm. in den
woord, onder het aanbieden van geschen- Haag H. S. verwacht.
