Patriottisme doet zijn intrede in
Sovjet Rusland
Onze Indische Luchtpostbrief
7k Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Woensdag 5 Mei 1937
Vierde Biad No. 23652
RECHTZAKEN
Raken de oude leerstellingen in de vergetelheid
Opportunisme in de Sovjetpolitiek - De val van
Jagoda - De „eerste Lebemann" in een
proletarischen staat
TJOM/IATLUXE CHOCOLADE
TJOKLAT RELIEF PASTILLES
TJOKLAT RELIEF OUBLIES
TJOKLATJES
alles 30 cent per ons, of
Oud-ijzer rage r De goede zijde der depressie-jaren
De loonen van de inlanders
FINANCIEN
Neem dbt van
mij aan
haagsche politierechter.
Mishandeling.
A S. uit Katwijk had op afbetaling een
naaimachine gekocht, doch met de afbe
taling wilde het niet erg vlotten.
De incasseerder werd telkens van de deur
«ewezen onder de verklaring dat S. geen
geld had. Maar op zekeren dag liet S. die
verklaring vergezeld gaan van een trap
tegen de maag van den incasseerder, zoo
dat hij nu wegens mishandeling terecht
atond.
De officier merkte op dat S, ongunstig
bekend staat, en vroeg drie weken gevan
genisstraf.
De politierechter vonniste tot een week.
C. A. v. d. A. uit Stompwijk was klaar
blijkelijk bijzonder op den groet van zijn
rwager gesteld, want toen deze eens niet
terug groette, had v. d. A. hem dat zeer
kwalijk genomen, en een stomp gegeven.
Volgens verdachte was dat niet gebeurd,
doch de mishandelde zei dat hij een groote
bult op z'n voorhoofd had gekregen. Dus
moest er wél wat gebeurd zijn.
Op grond hiervan vroeg de officier tegen
verdachte, die meer blijken van los-han-
dieheid heeft gegeven, f. 25 boete.
De politierechter verhoogde die straf
tot f. 30 subs. 30 dagen.
Diefstal.
Op de groentenveiling te Stompwijk had
B. f'. de R. boerenkool weggehaald.
Volgens den verdachte was het maar een
beetje doorgedraaide groenten voor de ko
nijnen, doch de veldwachter, die verdachte
had betrapt, zei dat het een behoorlijk
maal was geweest. Doorgedraaid was er
dien dag niets.
Op grond hiervan, vroeg de officier f. 25
boete subs 25 dagen hechtenis.
De politierechter vonniste tot f7 subs.
7 dagen.
M. H. uit Stompwijk zou den vorigen
verdachte geassisteerd hebben bij den
diefstal van boerenkool.
Volgens dezen verdachte had hij alleen
maar een handje kool van de R. gekregen,
waarna de officier f. 15 boete vroeg.
De politierechter legde f. 7 subs. 7 da-
jtn op.
KANTONGERECHT TE LEIDEN.
Volgende vonnissen zijn geveld:
M. C„ Katwijk, overtreding motor- en
Hjwielregl. f.10 of 4 d. en f.5 of 2 d.; J.
B, gesch. vr. van H. v. d. D., Oegstgeest,
overtr. der wet op woonwagens en woon-
Khepen f. 15 of 5 d.; J. A. v. H., Oegstgeest,
overtr. arbeidswet f.10 of 4 d B. B.,
Ouderkerk a. d. IJssel, overtr. bevrach-
tingswet f. 15 of 5 d.; C. v. d. S., overtr. bo-
terwet f. 15 of 5 d.; A. E. F., Arnhem, over
treding Kon. Besl. Bevolkingsboekhouding,
1.3 of 1 d.; A. H. J. L.- idem f. 3 of 1 d.;
1. v. V. idem f.3 of 1 d.; T. G„ Leiderdorp,
overtr vaarwegenregl. Zuid-Holland, f. 3
of 1 d.; C. v. N., Amersfoort, geen geldig
rij- en nummerbewljs vertoonen, 2-maal
f. 7.50 of 2-maal 3 d.; J. H. W„ Hilversum,
keen geldig nummerbewijs vertoonen f. 7.50
of 3 d.; A. M. S., Den Haag, overtr. motor
en ïijwielregl., f. 5 of 2 d.; P. J. G., Haar
lem, wielrijden over een gesloten verklaar
den weg, f. 2 of 1 d.; R. E., wielrijden zon
der bel, f.3 of 1 d.: P. J. K., Noordwijk, id.,
13 of 1 d.; W. J. M. de B„ wielrijden zon
der licht, f. 3 of 1 d.; A. de G. idem f.3 of
ld.; A. A. G„ Noordwijk, idem, f.3 of 1
dCH. S„ Stompwijk, wielrijden zonder
bel en zonder reflector 2-maal f. 1 of 2-
maal 1 d.; A. A. R., te Leiden zonder nood
zaak wielrijden over een trottoir, f. 2 of 1
dM. A. H„ Leiderdorp, te Leiden als be
stuurder van een rijwiel daarmede over den
openbaren weg een persoon vervoeren, f.2
ol 1 d.; A. J. M., Oegstgeest, idem, f.2 of
1 <L: A. v. d. N„ Voorhout, te Voorhout
zonder noodzaak wielrijden over een trot
toir, f.2 of f d.; Th. Th. v. L., Noordwijk,
slrooperij, f.3 of f d.; J. K., zwervende,
openbare dronkenschap, gepleegd bij 2de
herhaling, 6 dagen hechtenis; J. de W.,
Haarlem, loopen op verboden grond, f. 5 of
21; J. de W„ idem idem f. 5 of 2 d.; G.
A. v. d. M., huisvr. van H. K., Warmond,
overtr. leerplichtwet, f. 3 of 1 d.; P. J. M.,
idem. f.3 of 1 d.; J. W. S„ Voorschoten,
Idem, f. 2 of 1 d.; J. H, zwervende, te Lei
den zonder vergunning op den openbaren
'eg liedjes zingen, f. 2 of 1 d.; J. K„ Zaan
dam, te Leiden zonder vergunning ven
ten f. 2 of 1 d.: C. de V., Alphen a. d. Rijn,
idem. f.2 of 1 d.; J. R te Warmond zonder
vergunning venten, f.2 of i d.; H. B. B„
Bchlebroek, overtr motor- en rijwielwet,
115 of 5 d.; J. B. L., Kaag, loopen op ver
boden grond, f.5 of 2 d.; I L„ overtr. mo
tor- en rijwielregl., f. 15 of 5 d.; C. V., Ha-
zerswoude. overtr. motor- en rijwielwet,
1.3 of 1 d.; C. F. S., Noordwijk, idem, f.5
of 2 d.; K. W. V. R„ Den Haag, idem. f. 7.50
3 d.; N. L. M. J„ overtr. spoorwegwet, f. 3
1 d.; H. v. d. V., motorrijden met on
deugdelijke remmen, f. 5 of 2 d.; B. E„
autorijden zonder rood achterlicht, f. 5 of
d.; J. v. d. E., Zoeterwoude, autorijden
'onder licht, f. 7.50 of 3 d.; J. 't H„ Rot
terdam, autorijden zonder spiegel, f. 5 of 2
d-t W. M. B... wielrijden zonder bel, f. 3 of
j d.; W. M. D., idem f 3 of 1 d.; A. R. idem
■3 of 1 d.; A. H U.. Hazerswoude, idem,
3 of 1 d.; M. J. W., Noordwijkerhout. id.
[•3 of 1 d.; C. P„ wielrijden zonder licht,
{■3 of 1 d.; R. P.. idem, f. 3 of 1 d.; M. J.
b. Noordwijkerhout, idem, f.3 of 1 d.;
1 Ph. S., overtr. verord. Katwijk op het
Verkeer, f.2 of 1 d.; P. H„ Roelofarends-
Veen, overtr. verord. Alkemade betreffende
w beschikbaarheid van drinkwater ln wo
rsen en werkplaatsen, f. 10 of 4 d.; J. T„
mjnsburg, overtr. arbeidswet, f. 5 of 2 d.;
L., zwervende, overtr. vaarwegenregl.
diid-Holiand, f.5 of 2 d.; S. S., Amster-
Oam, idem, f. 5 of 2 d.; J. O., zwervende,
®m f.3 of 1 d.; J. B. S.. idem idem, f.3
J- 1 d.; P. B., Voorschoten, openbare
O'onkenschap, f.5 of 2 d.; J. G. K zwer
ende. wielrijden over een gesloten ver
jaarden weg. f.2 of 1 d.: J. Ph. S., idem,
of 1 d.; J. G. v. R., Alphen a. d. Rijn,
jjtnbare dronkenschap f.10 of 4 d.; H. Z„
wassenaar, als bestuurder van een motor-
nj'uig e;een teeken geven bij het veran-
jficn van richting, f. 5 of 2 d M H. J. v.
Amsterdam, idem f. 5 of 2 d.: H. B.,
Jsssenheim. idem f. 5 of 2 d.; C. K.. hvr
I 3. H. S overtr. leerplichtwet, f. 3 of 1
r: C K.. hvr. van J v. R. idem. f.3 of
J. M hvr. van E. G, idem. f. 3 of 1
v. d. T., hvr. van J. v. d. M.. idem,
U of 1 d.
Het voor- en naspel van een
tragedie.
(Van onzen Baltischen correspondent).
Kaunas (Kowno), Mei.
Na de moreele crisis, die het bolsjewisme
een tijdlang deerlijk heeft gehavend, na de
gruwelen welke Trotzki en de zijnen je
gens den staat zouden hebben bedreven,
doet een nieuw verschijnsel zijn intrede in
Sovjet-Rusland: de ontluiking van patriot
tisme in een proletarischen staat.
Er is een tijd geweest, dat de machtheb
bers in de Sovjet-Unie het voor onmoge
lijk hielden een bondgenootschap met een
„kapitaiistischen" staat aan te gaan. Een
dergelijke geste werd als verraad jegens
de revolutie uitgelegd. Die tijd is evenwel
allang voorbij. Het pract-ische leven stelde
zijn eischen, de uitbreiding van de han
delsbetrekkingen ook met fascistische en
semi-fascistisohe landen schiep vele mo
gelijkheden om de interne economische
moeilijkheden te overwinnen, de gedachte
aan het welzijn, aan het welzijn alleen,
van den Sovjet-staat ging alles overheer-
schen en.... de oude doctrlna raakte in
Moscou hoe langer hoe meer in de verge
telheid. Het proletarisohe kapitalisme werd
geboren, het patriottisme had gezegevierd
over het internationalisme....
Deze nieuwe ontwikkeling, welke de Sov
jet-Russische staat doormaakt, wordt in de
bladen niet ontkend, maar wel haasten de
Bolsjewistische schrijvers zich te verklaren
dat het hier om een heel ander soort pa
triottisme gaat dan in de kapitalistische
landen het geval is. Tot dusver bleven zij
echter nog in gebreke aan te toonen, waar
in dan eigenlijk dat wezenlijke onderscheid
bestond.
In toenemende mate is gebleken,.dat bij
de tegenwoordige intellectueelen in Sovjet-
Rusland de gedachte aan het wel en wee
van den eigen staat voorop moet worden
gesteld en dat alle arbeid in het belang
van de wereldrevolutie, waarvan men na
de eerste omwentelingsperiode zoo harts
tochtelijk droomde, op zijn hoogst de
tweede plaats mag Innemen. Het eerst zoo
fel opgelaaide vuur onder de bewogen her
inneringen aan de revolutie is doovende.
Het Sovjet-patriottisme, dat in wezen
nog zoo jong en onvolkomen is, heeft on
der de goedkeurende blikken van Stalin
en zijn medewerkers bereids een vrucht
baren bodem gevonden, in het bijzonder
onder de jongeren, onder de „pioniers".
De nieuwe koers in de Sovjet Russische
politiek werd gerechtvaardigd door de we
tenschap. dat de bevolking elk beleid, el-
ken maatregel, billijkt, waarbij de handel
in de Sovjet-Unie wordt gediend. Zoo kon
den de verscherpte tegenstellingen in de
doeleinden der buitenlandsche politiek van
Duitschland en Sovjet-Rusland niet ver
hinderen, dat de wederzljdsche handelsbe
trekkingen een stijgende lijn vertoonden,
waarbij nog opgemerkt dient te worden,
dat Rusland een land is, dat alle grond
stoffen bezit, welke de Duitsche oorlogs
industrie noodig heeft. Een ander recent
voorbeeld is de toeneming van onzen eigen
handel met Sovjet Rusland, al zijn wij
met Zwitserland de eenige Europeesche
staten, die den Sovjet-staat niet hebben
erkend. Ondanks het voortgaande indu
strialisatie-proces binnen de grenzen van
het Russische rijk, heeft dit land zijn aan-
koopen in Nederland verhoogd van
f. 7.900.000 in 1934 tot f. 17.434.000 in 1936.
DIEFSTAL IN CONSERVEN-FABRIEK
TE ALKMAAR.
De Alkmaarsche arrondissementsrecht
bank heeft gisteren den brutalen diefstal
behandeld, gepleegd in het tijdvak Sept.
1936—Maart 1937, ten nadeele van de „N.V.
Nederlandsche fabriek van verduurzaamde
levensmiddelen voorheen W. Hoogenstraa-
ten en Co." In genoemd tijdvak was er
ten nadeele van genoemde N.V. voor een
bedrag van f. 3100 aan blikgroenten ont
vreemd, zonder dat er van dezen diefstal,
die toch over een groot tijdsverloop plaats
vond, aanvankelijk ook maar iets was ge
merkt. De dieven waren zeer geraffineerd
te werk gegaan en hadden met behulp van
een vrachtauto in nachtelijke uren hon
derden, ja zelfs duizenden blikken groenten
uit de fabriek gestolen.
Als verdacht van dezen diefstal hadden
zich te verantwoorden de losse arbeiders
Berend Martinus P. te Alkmaar, benevens
de aardappelhandelaar Nicolaas K. uit
St. Pancras. Van het drietal had M. zich
belast met de „bezigheden" binnenshuis,
omdat hij langen tijd in dienst van de
N.V. was geweest en dus met den toestand
in de fabriek goed op de hoogte was. P.
had over een groot tijdsverloop gecontro
leerd wat de gunstigste uren waren om het
ontvreemde materiaal uit de fabriek te
vervoeren, terwijl K. zich met het vervoer
van de groenten naar de opkoopers In Am
sterdam en omstreken had belast.
De officier van justitie, mr. Van der
Feen de Lille, oordeelde in zijn requisitoir
het gebeurde zeer ernstig. Spr. vond het
niet noodig in dit geval eenig onderscheid
tusschen de verdachten te maken, wat be
treft hun aandeel in het misdrijf. In dit
verband requireerde spreker tegen Berend
M. een gevangenisstraf voor den tijd van
twee jaar en vier maanden, tegen Marti-
nuh P. twee jaar en zes maanden op grond
van dienst strafrechterlijk verleden en
tegen Nicolaas K. een gevangenisstraf voor
den tijd van twee jaar.
De rechtbank zal Dinsdag a.s. uitspraak
doen.
Van proletariër tot „Lebemann".
Het kon niet anders of de nieuwe lente
in het Sovjet-regime moest worden inge
luid met een algeheele zuivering in het
belang van den staat. De binnenlandsche
vijanden, al of niet vermeend, waren het
ln de eerste plaats, die de bolsjewistische
crisis in een acuut stadium brachten met
het spook van Trotski op den achtergrond.
Een verschijnsel dat dermate verontrustend
op Stalin en de zijnen inwerkte, dat dras
tische maatregelen in verrassend tempo
werden genomen. Tot de slachtoffers, die
van hun voetstuk vielen en zich in eens
binnen de grauwe wanden van een Russi-
schen kerker zagen verplaatst, behoort ook
de gewezen chef van de Ge Pe Oe. Hen
drik Jagoda.
Vogels van diverse pluimage pleegf men
onder de hooge functionarissen in de Sov
jet-Unie te vinden. Naast een proletariër
in merg en been, als maarschalk Jegorow.
die van fabrieksarbeider opklom tot chef
van den generalen staf, een gewezen aris
tocraat als Toechadsjewski in het gene-
raaisambt, bovendien regelrecht uit het
keurkorps van den iaatsten Tsaar aller
Russen voortgekomen. Een zeldzamen ont
wikkelingsgang maakte de vroegere em
ployé van de Poetilow-werken, Jagoda,
door. Hij zag kans op het toppunt van zijn
macht gekomen de „eerste Lebemann van
den proletarischen staat" te worden en
wat veel erger is daarop prat te gaan.
De val van dezen man, die als hoofd van
de georganiseerde terreur ln den Sovjet
staat nog niet zoo lang geleden vrijwel
onbeperkte maoht kon laten gelden, is dan
ook des te grooter.
Bij al hetgeen hem ten laste wordt ge
legd door den procureur-generaal van de
Sovjet-Unie het voorbereiden van een
aanslag tegen Stalin en Worosjilow, hulp
verleening aan eenige ter dood veroordeel
den in het Trotskistenproces o.m. rekent
men hem als een van zijn grootste vergrij
pen aan, dat hij ambtsgelden tot het ver
bijsterende bedrag van anderhalf millioen
roebel heeft verduisterd. Omdat hij boven
dien wist. dat zijn dagen als volkscom
missaris voor het post- en telegraafwezen
wftren geteld, moet hfjDsJera.den en groote
sommen gelds naar banken in het buiten
land hebben weten te dirigeeren (o.a. in
Philadelphia!Jagoda zqu verder het snoo-
de plan hebben gekoesterd zich naar het
verre Oosten te laten zenden voor een mi
litaire inspectie-reis en die gelegenheid
waarnemen om via Mandsjoerije en Japan
naar Amerika te vluchten. De „Prawda"
weet zelfs te berichten, dat Jagoda alle
politieke misdrijven ontkent, doch toegeeft
gelden verduisterd en op illegale wijze naar
het buitenland te hebben gebracht. Aldus
de bekentenis van een man. die koelbloedi;
in den loop der laatste jaren ongeveer
veertig „contra-revolutionairen" bijna zon
der vorm van proces liet terechtstellen.
Twee tragedies houden verband met de
praal en val van Jagoda: een voorspel en
een naspelHet voorspel bestond hier
in, dat een arbeider van dezelfde metaal-
warenfabriek, waar Jagoda vroeger ook
gewerkt had, zich in het openbaar er over
beklaagde, dat het hoofd van de Ge Pe Oe
door zijn geschenken aan vriendinnen,
welke bestonden uit kostbare pelzen en
sieraden naar verboden aristocratischen
trant, door zijn champagnefuiven in zijn
villa met zes kamers fondanks den wo
ningnood. die nog steeds in de Russische
steden bestaat) en zijn twee dure auto's
een slecht voorbeeld aan het Russische
proletariaat gaf. Deze arbeider, Wanja
Dsjerwolski, werd op last van Jagoda ge
arresteerd, maar toen de rechter van on
derzoek bezwarend materiaal tegen den
chef van de Ge Pe Oe verzamelde, stierf
deze een gewelddadigen dood, Dsjerwolski
werd in zijn cel dood aangetroffen (hij
zou zelfmoord hebben gepleegd) en alle
processtukken verdwenen spoorloos. Toen
de vrouw van Dsjerwolski bij de begrafe
nis van haar man een incident verwekte,
door luide te verkondigen, dat Jagoda haai
man had laten dooden. werd de ongeluk
kige vrouw, zelve schrijfster van enkele
schoolboeken, in hechtenis genomen en
later naar een krankzinnigengesticht ge
bracht, waar zij een jaar later inderdaad
waanzinnig stierf.
Het naspel van Jagoda's ontmaskering is
de oorzaak geweest, dat zijn eigen vrouw
zich kortgeleden van het leven beroofde.
Eerst na de arrestatie van haar echtge
noot vernam zij, dat deze niet meer dan
vier vriendinnen had, waaronder een ac
trice van den Staatsschouwburg in Mos
kou. Deze vier vrouwen zijn het. die tot
de belangrijkste getuigen behooren, zoodra
l-.et proces zijn beloop krijgt in de hoofd
stad des rijks.
het beste, dat met de hedendaagsche techniek bereikbaar is.
(Indische dansen)
(Croquantvulling, 48 stuks in een ons)
in fraaie Luxe Doozen
en
Bonbonnières, tot diverse prijzen.
Bij eerste klas banketbakkers
of chocolateries verkrijgbaar.
WELDRA KOMT HET TJOKLAT SAGEN ALBUM UIT.
N.V. HOLLANDSCH ZWITSERSCHE CHOCOLADEFABRIEK
Relief Oublies
Indische Dansen
786
(ingez. Mea.)
VOLLEDIGE SAMENWERKING TUS
SCHEN DE FRIESCH GRONINGSCHE
HYPOTHEEKBANK N.V. EN DE NED.
HYPOTHEEKBANK TE VEENDAM.
Naar wij vernemen ligt het in de bedoe
ling van de besturen der Friesch-Groning-
sche Hypotheekbank te Groningen en de
Nederlandsche Hypotheekbank te Veen-
dam de tusschen deze instellingen _reeds
jaren bestaande samenwerking volledig te
maken door het brengen van beide instel
lingen onder dezelfde directie, onder toe
zicht van de gezamenlijke commissarissen,
van welke de president-commissaris der
Nederlandsche, jhr. mr. D. R. de Marees
van Swinderen te Groningen, tevens die
functie bij de Friesch Groningsche zal be-
kleeden.
BATAVIA, d.d. 28 April.
Sinds vele jaren fungeert Japan hier in
Indië als opkooper van oud ijzer, en bij
de groote verkoopingen, die op geregelde
tijden plaats hebben van overtollig mate
riaal als oude rails, afgebroken bruggen en
piepende spoorwagons, Is Japan ook steeds
de grootste opkooper. Thans, nu de vraag
naar dit metaal door den bewapenings
wedloop en de stijgende conjunctuur is
verveelvuldigd en de ijzerprijzen met 200%
zijn opgeloopen, is daarbij het verzamelen
van oud ijzer een loonende bijverdienste
geworden voor den Inlander.
Men heeft er een frisch bad voor over
en duikt naar oud roest in het haven
kanaal als naar parels. Erger is echter, dat
de diefstallen van ijzer vooral bij de spoor-
en tramwegen een ontstellende toeneming
vertoonen, waardoor de kans op ongeluk
ken aanzienlijk wordt vergroot. Alles be
gint te verdwijnen, hectometerpalen. ijze
ren dwarsliggers, railspijkers, bouten uit
machines, en de opkooper, die zich in de
dessa heeft neergelaten cn den Inlander
er opuit stuurt om dit alles te verzamelen,
komt met rijken buit beiaden naar de stad
terug.
De aanvoer uit het achterland is zoo
doende verdubbeld. Voor den onontwik-
kelden landbouwer zijn echter nog enkele
onverwachte kwade gevolgen aan deze
rage verbonden.
Door de opkoopers wordt nJ. het
praatje rondgestrooid, dat de prijzen
van oud-ijzer zoodanig zijn gestegen,
dat hij gerust zijn landbouwgereed
schappen kan verkoopen. Hij kan im
mers voor het geld gemakkelijk weer
aan nieuwe gereedschappen komen!
De arme boer weet echter nog niet, dat
ook de prijzen van nieuwe gereedschap
pen zijn gestegen. Door deze en andere
praatjes is de opkoop alleen in Batavia
voor de kleinere objecten, waarbij de
groote stukken dus nog niet zijn inbe
grepen, reeds circa 60 ton per dag.
Dat hierdoor ook nog moeilijkheden van
anderen aard zullen rijzen, is algemeen te
verwachten. De mogelijkheid voor het ver
krijgen van de noodige grondstoffen voor
de metaalgieterijen levert reeds dusdanige
bezwaren op, dat op het departement van
Economische Zaken een bespreking is ge
houden. die echter nog niet tot eenig re
sultaat heeft geleid.
Zoo brengt de nieuwe conjunctuur on
middellijk weer haar eigen moeilijkheden
met zich. welke echter tenslotte toch onder
een bemoedigender licht zijn op te lossen
dan de donkere jaren zouden hebben doen
verwachten. Toch komt ook bij de be
schouwing van verschillende economische
gegevens over de afgeloopen jaren meer
malen het bijzonder feit naar voren, dat
bepaalde gebeurtenissen, dwars tegen de
conjunctuur in, verbeteringen te zien heb
ben gegeven.
Zoo steeg in de hausse-jaren 19281929
het inleggerstegoed bij de Rijkspostspaar
bank met slechts f. 800.000. doch nam dit
in 1930 met het dubbele toe en in 1931 met
f. 3 millioen. Zelfs ln het diepste depres
siejaar bedroeg de toeneming nog f. 1 mil
lioen, zoodat per ultimo 1936 het totale ln-
legerstegoed was gestegen tot rond f. 37
millioen. Als men nu ziet, dat dit ultimo
1929 nog geen f.23 millioen was, dan blijkt
daaruit, dat in de zes crisisjaren het tegoed
met ruim f. 14 millioen is toegenomen of
met ruim 60 procent. Wel moet dit cijfer
in absoluten zin hoofdzakelijk op het credit
van de Europeesche inleggers geschreven
worden, maar toch is de Inlandsche be
volking met een toeneming van f 2,8 mil
lioen voor die jaren procentsgewijze niet
achtergebleven, ondanks het feit, dat het
juist deze groep is geweest, die procents
gewijze het zwaarst getroffen is.
Aan den anderen kant is het merkwaar
dig. dat, ondanks de prijsstijgingen dei-
cultuurproducten en de mede daardoor ge
stegen winsten der ondernemingen, het
loonpeil voor de Inheemschen in de cul
tures nog slechts een zeer geringe of gee
nerlei sthgine aanwiïst. Beloofd" weliswaar
minister Cnliin ..dw'neond recht" ten koste
van de ondernemers, die hem ormc-hooot
mochten t"ieurst-'ien in de verwachting,
dat zij ln dezen tijd van opleving en alge-
meene prijsstijging voldoende rekening
zouden houden met de belangen van de
boomarbeiders in Indië, vooral van de In
heemschen, de resultaten van een onder
zoek der Arbeidsinspectie zijn ten deze nog
weinig bemoedigend.
Zoo is thans gebleken, dat het loon
peil in de theecultuur ondanks de
sterke verhooging van den theeprïjs,
nog steeds gehandhaafd wordt op het
peil, waartoe het tijdens de crisis was
ingezakt. Ja, zelfs betalen 39 thee-
ondernemingen ook thans nog- aan de
theepluksters, de groote categorie van
werknemers in deze cultuur, slechts
4'/iT/t cent per dag, en blijft bijna
de helft van alle thee-ondernemingen
beneden een dagloon aan de pluksters
van 10 cent.
In de rubbercultuur zijn op Java de door-
snee-tappersloonen wel iets naar boven
gegaan. Zij bewegen zich tusschen 13 en 20
cent per dag.
Uit de cijfers over Deli ziet men, dat het
uitbetaalde loon belangrijk is terugge-
loopen. nl. van vier tot slechts twee cent.
Dit beteekent derhalve, dat de loonen van
Inlandsche werknemers in deze cultuur
nog zijn gedaald. Op deze wijze profiteert
de koelie at zeer weinig van de betere tij
den en prijzen voor de cultures. Voor den
Europeeschen werknemer daarentegen zijn
de vroegere kortingen ln vele gevallen
reeds teniet gedaan.
(Nadruk verboden)
ben 30 jaar en ge-
trouwd, heb vier lieve kin
deren, dus niet veel tijd om
stil te zitten. Nu zult U den
ken, dat ik dan 's avonds
wel mijn voeten voel. Neen
hoor/ ik draag TIMTUR-
schoenen. Ze zitten verruk
kelijk en behouden altijd
hun eleganten pasvorm.
A propos TIMTUR heeft
een interessant boekje uit
gegeven over het kapittel
„schoenen", dat bij de win
keliers en aan de fabriek te
Waalwijk gratis verkrijgbaar
is. Daarin lees je, hoe je een
schoen moet beoordeelen en
buitendien kun ie met een
éénige prijsvraag f 250.—
verdienen.
Neem dat van mij aan: Wie
prijs stelt op goed schoeisel,
koopt:
807 (Ingez. Med.)
