"SSS Anarchisten-opstand in Catalonië STARK'S m LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad Woensdag 5 Mei 1937 KERK- EN StHOOlNIEUW? Wijziging der Lager onderwijs'wet «BÜJO. <§s CEBUTO-AGENTSCHAP Eerste Kamer kan er zich mee vereenigen Instantine De toestand zeer onoverzichtelijk m m m m m PREDIKBEURTEN. VOOR DONDERDAG 6 MEI. LEIDEN. Evang. Lüth. Gem.: Voorm. halfelf, ds. de Meijere. AALSMEER. Ned. Herv. Kerk Dorp: Voorm. 10 uur, ds. Alkema. Ned. Herv. Kerk Oost: Voorm. 10 uur. ds. van der Linde. Gerei. Kerk: Voorm. 10 uur. ds. Knopt? persen. Doopsgez Kerk: Geen dienst Chr. Gerei. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Heerma. A AR LANDER VEEN. Ned. Herv. Kerk: Voorm. halltien ds. v. Beusekom. Gerei. Kerk: Voorm. halltien, ds. H. M ooihuizen. ALPHEN AAN DEN RIJN. Ned. Herv. Kerk Julianastr.: Voorm. 10 uur, ds.' G. Ph. Scheers. Evangelisatie Hooltstr.: Voorm. halltien, de heer Dekker. Gerei. Kerk. Hooltstr.: Voorm. 10 uur ds. Hartkamp. Gerei. Kerk, Raadhuisstr.: Voorm. 10 uur ds. Bosch. Martha-Stichting: Voorm. 10 uur, ds. Meijer. Chr. Gerei Kerk v. Reedestr.: Voorm. 10 uur ds. Prins van Amsterdam. Lok. v. Mandersloostr.: Voorm. halltien leesdienst. BENTHUIZEN. Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien, ds. Bieshaar. Gerei. Gem Voorm. halltien, ds. Stui- venberg. BODEGRAVEN. Ned. Herv. Kerk: Voorm. halltien, ds. Klüsener. Gerei. Kerk: Voorm. halltien. ds. Dam. Evang. Luth. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Pel. Gerei. Gem.: Nam. 3 uur, ds. Ligtenberg van Lisse. BOSKOOP. Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien, ds. Jacobs. Gerei. Kerk: Voorm. halltien, ds. Pe tersen. Chr. Gerei. Kerk: Voorm. halftien, lees- dienst. Geref. Gem.: Nam. halfdrie, ds. Hofman van Moercapelle. HAZERSWOUDE. Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Kiehl. Geref. Kerk: Voorm 10 uur. ds. Heuzen- veldt. HOOGMADE. Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Vrielink. DE KAAG. Ned. Herv. Kerk: geen opgave. KATWIJK AAN DEN RUN. Ned. Herv. Kerk: Voorm. halltien. ds. Warmoltz. Geref. Kerk: Voorm. halftien, ds. Meije- ring. KATWIJK AAN ZEE. Oude Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Broeyer. Geref. Kerk: Voorm. 10 uur. ds. Ingwer- sen. Geref. Gem. iRemisestraat)Voorm. 10 uur. leesdienst; hedennam. 8 uur, ds. Lig tenberg van Lisse. KOUDEKERK. Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien, ds. Odé. Geref. Kerk: Voorm. halftien, ds. Kaspers. LEIDERDORP. Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Streeder. Geref. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Dijk. LEIMUIDEN. Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien, ds. Jongens. Geref. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Aalders. LISSE. Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Bos nia, van Wassenaar. Geref. Kerk: Voorm. halftien dr. Ruys. Chr. Geref. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Ponstein. Geref. Gem.: Voorm. halftien ds. Ligtem- berg. Oud Geref. Gem.: Voorm. halftien en 'smiddags halfdrie: Leesdienst. NIEUWVEEN. Ned. Herv. Kerk: geen dienst. Geref. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Speel man. Evangelisatie: Voorm. halftien. de heer van Scherpenzeel. NIEUW VENNEP. Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien. ds. de Vries. Geref. Kerk: Voorm. halftien, ds. Smilde. Chr. Geref. Kerk: Voorm. halftien, lees dienst; nam. halfdrie, ds. Heerma van Aalsmeer. NOORDEN. Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien, de heer Wildschut van Rotterdam. Geref. Kerk: Voorm. halftien, leesdienst. NOORDWIJK AAN ZEE. Geref. Kerk in H. V. Egbert de Groot straat): Voorm. 10 uur, ds K. H. Kroon. NOORDWIJKERHOÜT. Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur. ds. Van Noort. OEGSTGEEST. Pauluskerk: Voorm. 10 uur, ds. Jansen Schoonhoven. OUDE WETERING. Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien, ds. Geerling. Geref. Kerk: Voorm. halftien, ds. v. d. Bos. Remonstr. Kerk: Geen dienst. RIJNSATERWOUDE. Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien, ds. H van Dijk. Chr. Geref. Kerk: Voorm. halftien, lees dienst. Blijkens het voorloopig verslag over het ontwerp van wet tot wijziging van de Lager-Onderwijswet 1920 verklaar den vele leden zich in het algemeen daarmede te kunnen vereenigen. De instemming, in de Tweede Kamer be tuigd met het openen van de mogelijkheid om onderwijs in een streektaal te geven, konden eenige leden niet aeelen. Zij acht ten zoodanig onderwijs onnoodig en zonder practisch nut. meenden integendeel, dat het onderwijs in het algemeen er onder zal lijden tot schade van de leerlingen, die in hun streektaal worden onderwezen en zich later naar andere deelen des lands be geven. Eveneens oordeelden zij overbodig de voorgestelde aanvullingen van de vak ken vaderlandsche geschiedenis en kennis der natuur. Andere leden huldigden deze opvatting geenszins. Zij verstonden zeer wel het ver langen naar onderwijs in de streektaal, daar waar deze naast de Nederlandsche taal in levend gebruik is, al zou liet alleen zijn om haar ook behoorlijk te kunnen schrijven. Voorts achtten zij het onder de tegen woordige omstandigheden zeker niet zonder belang, dat onder vaderlandsche geschie denis zal zijn begrepen „de eenvoudigste kennis der gemeente-, provinciale- en staatsinrichting van Nederland" en onder kennis der natuur „de eenvoudigste kennis van gezondheidsleer". Sommige leden duchtten, als gevolg van de nieuwe bepalingen ten aanzien van de oudercommissies, het gevaar, dat deze col leges zich meer bevoegdheden zullen gaan aanmatigen, dan hun toekomen. Aan een nieuwe officieele instantie, als waartoe de oudercommissie zich nu vermoedelijk veelal zal ontwikkelen, bestaat, naar hun gevoe len geen behoefte. Weliswaar is samenwer king tusschen huis en school vaak ge- wenscht en werpt zij goede vruchten af. doch ook het tegendeel doet zich voor. De voorgestelde verscherping van het impe ratief karakter van de bepaling betref fende het instituut der oudercommissie had daarom niet de instemming dezer leden. Ook de instelling van een ouderraad acht ten zij overbodig en ongewenscht De ge meenschappelijke belangen van de open bare scholen kunnen, voor zoover zij aan de aandacht der overheid mochten dreigen te ontgaan, huns inziens beter op andere wijze, b.v. door bemiddeling van de orga nisaties van onderwijzend personeel, wor den behartigd. Bij het afdeelingsonderzoek van het tweede wetsontwerp tot wijziging der La ger-Onderwijswet 1920 herinnerden ver schillende leden aan den gang van zaken ten aanzien van het openbaar en het bij zonder lager onderwijs sinds 1933. In den kring van het openbaar onderwijs werd door den ambtsvoorganger van den mi nister groote teleurstelling gewekt. Op straffe wijze immers, aldus de leden, hier aan het woord, zocht deze bewindsman de „concentratie" bij het openbaar onderwijs te bevorderen, doch hij ging niet na, of tevens beperking van het aantal bijzondere scholen technisch en politiek mogelijk zou zijn. Hij achtte het voldoende den wensch te kennen te geven, dat het bijzonder on derwijs zou volgen. Het resultaat werd zeer gering. Het was bij het geldend onderwij srecht. dat voor de stichting van bijzondere scholen slechts 'n bepaald aantal kinderen en een waarborg som vordert, bezwaarlijk anders denkbaar. Toetsing der gezindheden vindt niet plaats. De groote fout van dien minister was echter, dat hij, terwijl hij ten aanzien van het bijzonder onderwijs geen enkelen maat- regel kon treffen, zich met alle macht richtte op beperking van het aantal open bare scholen. De voorstanders van bijzon der onderwijs hebben daarbij indirect hun steun verleend. 1 Ten opzichte van het bijzonder onderwijs wordt in principe niets veranderd. Terwijl volgens het ontwerp van 1935 opheffing', van bijzondere scholen zou kunnen plaats, hebben naar subjectieve opvattingen, be rust deze thans, overeenkomstig den wensch, der tegenstanders van paragraaf 12, opi objectieve normen. Wat echter de open bare school betreft wordt een wijziging vani groote beteekenis voorgesteld. Evenals voor de bijzondere school} zullen thans namelijk ook voor haarl normgetallen worden gesteld. De hierj aan het woord zijnde leden vroegen) zich af, of dit niet in strijd is met hetl wezen van het openbaar onderwijs, met grondwet en wet en het gezag der overheid, aan wie de zorg voor het openbaar onderwijs is opgedragen. Vele andere leden spraken hun voldoe ning er over uit, dat in gemeen overleg een compromis is gevonden in 't zoo moei lijke vraagstuk der „concentratie" van scholen, waarmede vrijwel alle groepen zich hebben kunnen _vereenigen en waarbij het beginsel van de vrijheid van onderwijs ongerept werd bewaard. He! leven koml ons onaangenaam, zelfs ondragelijk voor. Slechts één wensch beziel! ons: de pijnen kwij! fe raken Inslanline vervul! snel en zeker dezen wensch zonder de minste schadelijke nevenwerkingen stilt en voorkomt niinpn I 798 (lngez Med.) 2 dagen België f 17.- 2 Vi Ardennen Dinant. 23.- 4 M 29 50 5 Parijs, Expositie 50.- 6 60.- 6 door Vier landen 48.- 2 Duit5chland, 2Va Königswinter 16.- Eifel, Königswinter 23.- 2 Dusseldorf 14.75 4 langs den Rijn 29 50 6 H*rra*b«»rgte 47.- Inlichtingen en Reisgids bi) H. HEESTERMANS. LEIDEN TEL 1532 Steenstraat 24 (hoek Beestenmarkt) TT rr^ REIZEN ZONDER ZORGEN iyadoinxveen. Ned. Herv. Kerk: Vqprm. 10 uur, ds. L. Vroeg-ln-de-Weij. Geref. Kerk: Voorm. 10 uur. ds. Smidt. Chr. Afg. Gem.: Voorm. halftien, ds. Van der Kraats. Gebouw Centrum? Nam. 6 uur, ds. de Rover van Vlaardingen. wassenaar. Dorpskerk: Voorm. 10.05 uur. dr. Honders. Kievietkerk: Voorm. 10.05 uur, ds. ten Kate. zevenhoven. Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien, de heer A. Blijleven van Stadskanaal. Geref. Kerk: Voorm. halftien, ds. W. v. Dijk. zoetermeer. Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, dr. Wolder.dorp. Geref. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Versluys. Geref. Gem.: Voorm. halftien, leesdienst. Ver. tot Verbreiding der Geref. Waar heid: Voorm. halftiep, de heer Vroeg-in- de-Welj van Middelharnis. zoeterwoude. Ned. Herv. Kerk: Voorm 10 uur, de heer e. L. de Witt van Noordwijk-aan-Zee. zw amsterdam. Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien, ds. van Woerden. Geref. Kerk: Voorm. halftien, ds. Zwaan. Rem. Geref. Gem.: Geen dienst. 785 (lngez. Med.) RIJNSBURG. Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, as. H. v. d. Akker, van Marken. Geref. Kerk (Rapenburg): Voorm. 10 uur ds. v. d. Loo. Chr. Geref. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Baan. SASSENHEEVI. Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Krijkamp. Geref. Kerk Voorm. halftien, ds. Kuiper. Chr. Geref. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. De Bruine. Pinkstergemeente: Vrijdagnam. 8 uur.de heer A. J. Sohoeman, van Johannesburg (Z.-A.) TER AAR. Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien, ds. Hoeufft van Velsen. Geref. Kerk: Voorm. halftien, leesdienst. VALKENBURG. Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Steenbeek. VEUR-LEIDSCHENDAM. Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Vermet. Getef. Kerk: Voorm. 10 uux, ds. Bou- kema. VOORHOUT. Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Klamp. VOORSCHOTEN. Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Fortgens. Geref. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Hout zagers. GEREF. KERKEN. Tweetal: te Zaandam (3e pred.pl.) dr. P. G. Kunst te Deventer en dr. H. N. Ridder bos te Eefde-Gorsel. GEREF. GEMEENTEN. Bedankt: voor Rijssen J. Vreugdeiihil te Kampen. GEREFORMEERD SCHOOLVERBAND. De algemeene vergadering. Onder presidium van dr. C. Bouma, Geref. predikant te Den Haag-Oost. kwam het Gereformeerd Schoolverband heden te Utrecht in K. en W. in Jaarlijksche alge meene vergadering bijeen. De bijeenkomst was druk bezocht. De voorzitter opende hedenmorgen om half elf de vergadering met het doen zin gen van Ps. 89 1, het lezen van Hebr. 11 23—30 en gebed. Hierna kwamen de jaarverslagen aan de orde. Aan dat van den secretaris, den heer J. v. d. Waals van Nijkerk, ontleenen we dat het aantal aangesloten thans bedraagt 386. Drie scholen traden toe en vier zegden het lidmaatschap op. Op deze 386 scholen gaan totaal 60,762 leerlingen terwijl er 1685 leerkrachten aan zijn verbonden. In de plaats van prof. dr. A. Noordtzij trad als voorzitter op dr. C. Bouma. De commissie van uitvoering vergaderde driemaal. Het orgaan „De Geref. School" verscheen Iedere maand. Het rapport van den paeda- gogischen adviseur, prof. dr. J Waterink, hoogleeraar aan de V. U„ maakt meldfng van het geven van 192 schriftelijke en 117 In Catalonië is een opstand uitgebroken der anarchisten, die gesteund werden door de communisten. Over eenheid in het linksche Spanje gesproken Over het verloop van zaken vertelde iemand, die per vliegtuig uit Barcelona te Perpignan (Frankrijki arriveerde: De regeering van Valencia had de be noeming voorgesteld van een generaal die het commando zou moeten voeren over de Catalaansohe strijdkrachten. De anarchis ten weigerden evenwel deze benoeming van een militair te aanvaarden. De regeering van Valencia wilde toen dit veto van de anarchisten eenvoudigweg negeeren, waar op de strijd onmiddellijk uitbrak. Óp ver schillende punten van de stad werden tanks en mitrailleurs ln stelling gebracht. Het schijnt vast te staan, dat de re- gcering van de. generaliteit meester is van het centrum van de stad, terwijl de Iberische anarchistische federatie meester is van de voorsteden en van de periferie der stad. Om twee uur gisternamiddag telde men, nog steeds volgens denzelfden ooggetuige, reeds een honderdtal dooden, terwijl de ziekenhuizen overvol waren met gewonden. Aangezien de telefonisohe verbindingen met Barcelona eohter verbroken zijn, is het onmogelijk een bevestiging te verkrijgen. Het radio-station van de generaliteit deelde gisteravond mede, dat de twee lan delijke comité's van de socialistische Unión general de los trabajadores en van de syn dicalistische Confederación nacional del trabajo te Barcelona ziln bijeengekomen en op het oogenblik beraadslagen, om een op lossing te vinden van het conflict, dat beide organisaties reeds geruimen tijd ten (prooi maakt aan een hevigen strijd. In een door dë vertegenwoordigers van )beide comité's uitgevaardigde proclamatie worden de arbeiders van de aan den gang zijnde onderhandelingen in kennis gesteld en uitgenoodigd, het vuren te staken en hun kalmte terug te vinden. Over den radiozender van de Confedera tion nacional del trabajo heeft Garcia Oli- 'ver, vertegenwoordiger van de C.N.T. in de |regeering van Valencia, een dringenden oproep gericht tot de Catalanen om de eenheid te herstellen. Na hem verzocht ook Companys over denzelfden zender ln een irede, waaruit angstige bezorgdheid sprak, de bevolking met aandrang, de. eendracht te bewaren. De anarcho-syndicalistisohe zender van Barcelona heeft een oproep aan de politie van Catalonië gericht, om de wapens neer te leggen en naar de anarchisten en syn dicalisten over te loopen. Woordelijk werd in dezen oproep gezegd: ..Blijft niet bij hen, die ons door duistere manoeuvres willen uitroeien. Wij hebben tegen het fascisme voor onze vrijheid gevochten, echter niet, om vermoord en uitgebuit te worden. Legt de wapens neer, verbroedert u met ons op straat en op de barricades." De anarcho-syndicalistische beweging zou zich reeds over het geheele Catalaan sohe gebied hebben uitgebreid. In vele dor pen moet de politie bereids ontwapend zijn. De opstand zou gedeeltelijk ook op het gebied van Aragon zijn overgeslagen. Volgens de laatste berichten uit Barce lona zouden de anarchisten zich hebben meester gemaakt van het grootste gedeelte der stad na afloop van gevechten met de politie in de omgeving van het telefoon gebouw. De president der generaliteit. Luis Companys, zou de regeering van Valencia verzocht hebben, hem troepen te zenden. ,Le Journal" bericht uit Perpignan dat de opstand in Catalonië is ontstaan door een ultimatum van het anarchistisch co mité te Barcelona aan de regeerlng-Com- panys. De anarchisten eischten, dat de generaliteit alle macht af zou staan aan hen. omdat zij, naar zij zelden den oorlog leidden, zoodat zij ook de geheele macht in Catalonië moesten hebben. De generaliteit weigerde en eischte dat de comité's hun actie zouden staken en dat alle burgers ontwapend zouden wor den, zij riepen de Catalaansche troepen aan het front van Aragon terug om de wettige regeering te steunen. De F. A. J. beantwoordde dit weer met het isoleeren van de generaliteit. Troepen gewapende anarchisten trokken door de straten en arresteerden alle soldaten en politiemannen, die zich voor de generali teit verklaarden. Onder bedwang van ge weren en handgranaten werden deze lie den naar ver verwijderde buitenwijken ge- braoht, waar zij onder bewaking van de arbelders-comité's werden geplaatst. Na de generaliteit zoo van de meesten harer aan hangers te hebben beroofd, eischten de anarchisten dat hun kameraden, die de laatste dagen waren gearresteerd, vrijge laten zouden worden. De generaliteit trachtte ziah nog te verzetten en zond een afdeeling guerdiade asalto naar het tele foongebouw in het centrum der stad. dat in handen van de F. A. I. was, doch deze afdeeling werd met zware verliezen terug geslagen. Vervolgens trok een groep anar chisten naar het palels van de generali teit, de wacht poogde hen te verdrijven, doch slaagde hierin niet. Er ontwikkelde zich een vuurgevecht, waarbij verscheidene dooden en gewonden vielen. Companys vertoonde zich op het balkon doch hij werd uitgescholden en moest zich terugtrekken." De regeering te Valencia heeft een com muniqué uitgegeven, waarin wordt gezegd dat de regeering den geheelen dag den abnormalen toestand te Barcelona heeft besproken. Op het oogenblik is de rust weergekeerd, de vakvereenigingen en politieke partijen hebben opdracht ontvangen, dat vandaag ieder weer aan den arbeid moet gaan. In den ochtend zal een groep Catalaansche afgevaardigden naar Valencia komen om verslag uit te brengen van de gebeurte nissen. De regeering heeft alle maatrege len genomen om zoo spoedig mogelijk den toestand in Catalonië te regelen, men ver- waaht evenwel, dat geen krachtige maat regelen noodig zullen zijn en dat ieder zijn werk zal hervatten. Overzichtelijk is de situatie allerminst! Van 't front. Aan de fronten heersoht in hoofdzaak rust, In Biskaje duurt Mola's „zuivering' nog voort, terwijl de Basken tegenaanval len doen. Het bombardeeren van open steden. In de gisteren gehouden bijeenkomst van de onder-commissie der non-lnterventie- conunissie is een Britsch voorstel bespro ken, dat beoogt aan de beide partijen m Spanje te verzoeken, zich te onthouden van het bombardeeren van open steden. De bestudeering van deze kwestie zal m de volgende bijeenkomst, die op Vrijdag is vastgesteld, worden voortgezet. In den tus- schentijd zullen de delegaties zich over dit vraagstuk met hun regeeringen heraden. fttd -vwA mondelinge adviezen aan leerkrachten en resp. 61 en 29 aan schoolbesturen over het jaar 1936. Het aantal adviezen omtrent paedagogische moeilijkheden met kinderen enz. bedroeg totaal 2141 of ruim 600 meer dan in 1935. In 1927 was het getal 54 zoo dat deze uitbreiding den hoogleeraar zorg baart. Het aantal candidaten voor M. O. acte A en B bedraagt thans 67. Het ver slag van den penningmeester, den heer K. v. d. Graaf te Hlversum maakt melding van een eindcijfer van de rekening groot f. 6191.06 en een batig saldo van f. 150.18. De rekening van het Leerstoelfonds sluit met een eindcijfer van f. 3326.78 en van het reservefonds f 3414.33. De verslagen wer den onder dankzegging goedgekeurd. Besloten werd de volgende jaarvergade ring op Woensdag 25 Mei 1938 te Utrecht te houden. De contributie werd bepaald op f. 2.75 per onderwijzer es) voor wie(n) vergoe ding van rijk of gemeente genoten wordt. In de middagvergadering kwam aan de orde het referaat van prof. dr. J. Wate rink, hoogleeraar aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, over: „Het Gereformeerd beginsel en de richtlijnen voor de Didac tiek". Na bespreking van dit referaat werd de vergadering op gebruikelijke wijze gesloten. Weer een fabriek die groot werd door doelmatig adverteeren. Toen de productie der Schiok Dry Shaver Inc. (fabrikanten van een electrisch scheerapparaat) in 1935 meer dan 80.000 van haar apparaten kon afwerken per Jaar, durfde men pas met adverteeren beginnen. Men plaatste voor Kerstmis in enkele plaatsen advertenties in dagbladen. Al de winkelvoorraden verkocht men met deze reclame-campagne meteen Nadat de productie in Juli weer bij was, adverteerde men opnieuw: nu in meer plaatsen. Hoewel de voorraad 750.000 had bedragen, was men weer uitverkocht. 808 Het is te begrijpen, dat de firma be sloot haar productie voor 1937 tot anderhalf millicen apparaten op te voeren. Met de zoo doelmatige adver tenties in dagbladen, zal zij die stel lig verkoopen. 2-3

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1937 | | pagina 10