Bloemenpracht te Oegstgeest nieuwe malta aardappelen
7te Jaargang
DONDERDAG 29 APRIL 1937
No. 23647
STADSNIEUWS
malta (spreng) aardappelen
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Dit nummer beslaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
Morgen de vlaggen uit
LEIDSCH
DAGBLAD
PRTJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque* en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn.:
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.18
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden -f- portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mndj
DR. v. d. SLEEN OVER SURINAME.
Voordracht voor dc Ned. Mij. voor
Nijverheid en Handel.
Suriname ls een heel ongelukkig land,
zoo ving dr. W. G. N. van der Sleen zijn
voordracht aan over Suriname, die hij gis
teravond in „Amicitia" voor de leden van
de Nederlandsche Maatschappij voor Nij
verheid en Handel hield.
Te voren was een kort inleidend woord
gesproken door den voorzitter der Leid
sche afdeeling, den heer N. C. F. van
Ginkel.
Doch aan den anderen kant, zoo ver
volgde dr. v. d. Sleen, is Suriname een zeer
rijk land met een plantengroei zoo fraai
als nergens ter wereld wordt aangetroffen
en niettegenstaande deze groote rijkdom
men heerscht er toch de bitterste armoe
de. De reden hiervan is niet ver te zoeken.
Java en Suriname zijn in oppervlakte even
groot. Het Oost-Indische eiland telt een
bevolking van 40 millioen zielen, de West-
Indische kolonie heeft slechts 150.000 in
woners. Van deze 150.000 inwoners heeft
het grootste deel voor de kolonie niet de
minste beteekenls. In de allereerste plaats
zijn er de Indianen, de oorspronkelijke be
woners die op zoo'n laag beschavingspeil
staan, dat zij eerder tot last dan tot voor
deel zijn.
Na de afschaffing der slavernij kwamen
de voor dien tijd uit Afrika ingevoerde
negers vrij. Zij trokken zich terug in de
bosschen en tot op den huidigen dag wei
geren zij om regelmatig arbeid te verrich
ten. Toen dus de slaven in vrijheid waren
gesteld, moesten nieuwe arbeidskrachten
worden aangevoerd en de regeering liet
Javanen naar West-Indië komen. Zij zijn
het met een 30.000 Hindoes uit Britsch In-
dié, die feitelijk al het werk verrichten.
Nut voor de kolonie hebben zij echter niet,
want zoodra zij tot eenigen rijkdom zijn
gekomen, keeren zij naar hun vaderland
terug. Tenslotte zijn er dan nog 50.000
Kreolen, die grootendeels in Paramaribo
wonen. De armoede onder deze bevolkings
groep is buitengewoon groot; zij zien kans
om met 10 personen een week lang van
1.0.25 te leven.
Na deze inleiding vertoonde dr. v. d.
Sleen een groot aantal lantaarnplaatjes en
enkele films, waarin het geheele leven in
deze ver afgelegen kolonie aan het oog
voorbij trok.
De uit zoo talrijke elementen samenge
stelde bevolking draagt nog altijd haar
oorspronkelijke kleederdracht en het is te
begrijpen, dat dit aan de enkele steden,
die Suriname telt een zeer bijzonder ca
chet geeft. Veel, aldus dr. v. d. Sleen,
wordt er de laatste jaren over kolonisatie
voor Suriname gesproken, doch volgens
hem. zal het voor Nederlanders buitenge
woon moeilijk zijn om er als landbouwer
ol boer een bestaan te vinden.
Met een kort woord dankte de heer Van
Ginkel dr. v. d. Sleen voor zijn interes
sante causerie.
VER. NEDERLANDSCH FABRIKAAT.
■Dl i /~N EERSTE AANVOER VAN
Foto Van Vliet Heden ontvangen de bekende
VLASVELD VLASVELD
Oude Singel 120 - Leiden - Doezastraat 22
Tel. 719 Tel. 2825
424 (Ingez. Med.)
PROV. Z.-H. VEREENIGING TOT
BESTRIJDING DER T.B.C.
<jrV h
Bloemen en planten zijn 't voorjaarsweer, dat tot nu toe zoo guur en koud bleef,
verre vooruit. Zij ontloken tot vollen luister, ondanks het feit, dat de zon zich in
't algemeen nog schuil hield In Oegstgeest werden wij o.a. getroffen door den
schitterenden aanblik die een prachtig bloeiende Magnolia ons biedt in den fraaien
tuin van huize „Sonne-Wende" aan de Julianalaan. Moge de naam der villa en
deze betooverende plantenweeide de voorboden zijn van zonneschijn en heerlijke
lentedagen, waarnaar wij allen verlangen en waarop wij in de komende Mei-maand
toch zeker eindelijk wel eenig recht hebben!
Lezing van den heer K. van der Veer.
Gisteravond hield de afdeeling Leiden
van de Vereeniging „Nederlandseh Fabri
kaat" in de groote zaal van het Nulsge-
bouw een bijeenkomst, waar als spreker
optrad de heer K. van der Veer. werkzaam
aan het Koloniaal Instituut te Amsterdam.
De belangstelling hiervoor was maar
heel matig, want er waren nauwelijks
twintig personen aanwezig, het bestuur
inbegrepen.
De voorzitter der afdeeling, de heer Hk.
Pel, heette allen hartelijk welkom en
zeide, dat de voordracht van den heer van
der Veer zou gewijd zijn aan het onder
werp: Ned. Indische producten en hun
bereiding.
Op de vraag, welke men zou kunnen
stellen, waarom niet alleen over Ned.
fabrikaat werd gesproken, antwoordde spr.,
dat er een wederzijdsch nauw contact tus-
schen Nederland en Nederlandseh Indië is
tot stand gekomen, waaruit waardeering
voor eikaars belangen ontstond en waar
door men elkaar kan helpen.
Hierna werd het woord verleend aan den
heer K. van der Veer, die door 25-jarige
ervaring in Indië een goede kijk op de
Indische producten heeft gekregen.
De heer v. d. Veer herinnerde er aller
eerst aan. dat het juist de Leidsche afdee
ling is geweest, die de aandacht op de In
dische producten heeft gevestigd door het
voorste! ter laatste algemeene vergade
ring over de industrialisatie van Indië.
Spr. vroeg hierna de aandacht voor de
Ned. Indische producten en hun bereiding.
Hit den grooten voorraad deed spr. echter
een selectie.
De Indische producten zijn voornamelijk
agrarische. Van den tropischen landbouw
loven in onze Oost 62 millioen menschen,
over duizenden eilandjes verspreid. Nauwe-
"Iks een kwartmillioen Europeanen Ls
daarbij, zoodat spr. vermoedt, dat er naai'
verhouding in Leiden meer Indiërs wonen
dan Nederlanders in Indië.
De cultures in Indië zijn voor ongeveer
Europeesch .voor de andere 93 °/o ech
ter is het irüandsche landbouw.
Spr. ging hierna op uitvoerige wijze na
hoe Indië voor drie eeuwen ontdekt werd
Hoe de Hollanders de Portugeezen ver
drongen en hoe verbitterd de strijd was
"jeer wij in het bezit kwamen van de noot-
5««aat. peper, foelie, kruidnagelen enz.
"aast deze werden er ook andere produc-
viïï naar vr.dië gebracht als koffie, thee,
™ta, cacao, rubber, oliepalm en sesam.
Tal van bijzonderheden werden daarover
door den heer v. d. Veer medegedeeld, doch
het zou ons te ver voeren hierop in den
breede in te gaan.
Een ander groot landbouwproduct in
Indië is de rijst, waarvan 4'/: millioen H.A.
is uitgezet op Java. Toch kan Java niet
voldoende produceerer. voor haar eigen 40
millioen inwoners.
Een tweede gewas van groot financieel
belang van Java is de suikerproductie. Per
H.A. wordt op Java ook vijfmaal zooveel
suiker geoogst als b.v. op Cuba, doch het
daarvoor betaalde loon is ook naar even
redigheid grooter.
De thee werd in 1826 uit China overge
bracht doch het duurde toch tot 1877 al
vorens zij behoorlijk op de markt kwam.
Achtereenvolgens behandelt spr. dan de
overbrenging van koffie, cacao, tabak, olie-
palm, tapioca, enz., vertelt daarvan tal van
bijzonderheden om tenslotte het gespro
kene nog wat te verduidelijken door een
serie lantaarnplaatjes.
Aan het slot van zijn welverzorgde cau
serie werd den heer v. d. Veer hartelijk
dank gezegd.
DE TREINENLOOP
MET HEMELVAARTSDAG.
Door de Ned. Spoorwegen zullen Hemel
vaartsdag twaalf extra voortreinen tus-
schen Amsterdam en Rotterdam worden
ingelegd, terwijl alle treinen versterkt zul
len worden. Bovendien zal er een groot
aantal goedkoope treinen loopen (ook naar
Hillegom en Lisse voor een bezoek aan de
bollenveldenl en extra treinen voor ver
voer van gezelschappen.
Op de voornaamste stations zullen extra
treinstellen gereed gehouden worden, om
bij buitengewone drukte dienst te kunnen
doen.
Op de lijn Leiden-Woerden-Utrecht
zullen geen extra-treinen loopen, maar
zullen de treinen met het oog op het ver
voer van gezelschappen versterkt worden,
terwijl verschillende motortreinen op de
lijn Leiden-Alphen a. d. Rijn door Diesel-
electrische treinen vervangen zullen wor
den.
OPENBARE OPLEIDINGSSCHOOL VOOR
U.L.O. LANGEBfct'G A.
DE VERJAARDAG VAN DE PRINSES-
De Contactcommissie bericht or.s, dat
voor dc morgenmiddag in de Stadsgehoor
zaal te geven kindervoorstelling een zoo
danig groote belangstelling bestaat, dat
th ins reeds geen plaatsen meer beschik
baar zijn, terwijl voor het bonte program
ma van morgenavond nog slechts een be
perkt aantal kaarten verkrijgbaar is. Het
Muziekgezelschap P C, en L. geeft, zooals
reeds eerder gemeld, morgenavond een con
cert op het terrein aan de Steenstraat.
Morgenochtend zal het Politiemuziek-
gezelschap ter gelegenheid van den ver
jaardag van H.K.H. Prinses Juliana een
muzikale wandeling maken.
Vertrokken wordt om elf uur van het
Politiebureau. De volgende route zal wor
den genomen:
Nieuwsteeg. Rapenburg. Breestraat. Hoo-
gewoerd, Watersteeg, Hooigracht. Pelikaan
straat, Haarlemmerstraat. Prinsessekade,
Kort Rapenburg, Breestraat, Steenschuur.
Langebrug, Politiebureau.
Ouderavond.
In het gymnastieklokaal van bovenge
noemde school weid gisteren de eerste
ouderavond van dit jaar gehouden, welke
zich in een druk 'oezoï'k mocht verheugen.
Het hoofd der school, de heer D. Bosma,
heette in zijn openingswoord allen van
harte welkom, doch in het bijzonder den
heer dr. M. D. Horst, directeur van den
Geneeskundigen Dienst van Leiden, die
zoo welwillend was voor de ouders een in
leiding te willen houden over het onder
werp „Vaccinatie tegen pokken". Verder
was het hem een genoegen te mogen be
groeten den heer Harting, voorzitter van
den Centralen Ouderraad, die voor de eer
ste maal aan deze school een ouderavond
bezocht. Spr. hoopt, dat de indrukken,
welke hij meeneemt van dezen ouderavond
voor hem aanleiding megen zijn, ook in 't
vervolg deze avonden bij te wonen.
Vervolgens werd het weerd gegeven aan
dr. Horst, die zijn rede aanving met de
mededeeling, dat hij met veel genoegen
aan de uitnoodiging gevolg had gegeven,
aangezien het te behandelen onderwerp
van het grootste belang is.
Uitvoerig werden de voor- en nadeelen
verbonden aan de vaccinatie door spr. be
handeld, een en ander toegelicht met
plaatjes en was-afbeeldingen, welke voor
deze gelegenheden steeds welwillend wor
den afgestaan door het Instituut veer Pre
ventieve Geneeskunde alhier.
Bijna alle menschen. aldus spr., zijn voor
pokken vatbaar. Sedert de vaccinatie niet
meer verplicht, is, zijn er in ons land pl.m.
anderhalf millioen kinderen dfe niet tegen
pokken zijn ingeënt, zoodat ons land voor
een pokkenepidemie openstaat.
Spr. ziet hierin een taak voor de medici
om de ouders dit duidelijk te mak:-n en hen
veer te lichten. De ouders moeten dan zelf
weten wat zij doen.
Met groote belangstelling werd deze rede
door de aanwezigen gevolgd en de heer
Bosma sprak dan ook zeer zeker uit naam
van alle ouders, teen hij dr. Horst harte
lijk dankte voor zijn, leerrijke lezing.
Hierna volgde de pauze, waarin door
eenige dame thee werd gepresenteerd,
terwijl de ouders zich naar de klassen be
gaven om het werk der kinderen in te
zien en zich met het personeel der school
te onderhouden.
Wegens aftreding van mevr. W. Sehaick
werd in haar plaats als lid der olidercom-
missie gekozen mevr. J. C. Tjaberings.
De heer Harting wekte allen op tot
krachtige samenwerking in het belang van
de openbare school en wees er uitdrukkelijk
op, dat bij het openbaar onderwijs plaats
is voor alle kinderen, van welke richting
ook.
Van de rondvraag werd geen gebruik ge
maakt, waarna de heer Bosma te omstreeks
elf uur namens de oudercommissie dezen
avond sloot, onder dankzegging aan de
ouders voor hun opkomst.
Jaarverslag van het Districts-Consultatie-
Eureau Leiden.
Aan bovengenoemd verslag is het vol
gende ontleend:
Er zijn bij de beschouwing van de resul
taten der werkzaamheden van het Distr.-
Consultatie-Bureau Leiden enkele punte,
die bijzonder op den voorgrond treden. Al
lereerst is daar de belangrijke teruggang
der tuberculose. Deze teruggang is niet
afhankelijk van een minder bezoek aan
het Bureau. Het aantal nieuw ingeschre
ven personen is immers nauwelijks min
der dan over het voorgaande jaar. Echter
is onder deze nieuw ingeschrevenen het
aantal lijdenden aan tuberculose met 25»/o
verminderd: 234 over 1936 tegenover 308
over 1935!
Het tweede punt, eenszins in verband
met het vorige, is dat het aantal ernstige
patiënten zooveel is verminderd: 48 zieken
van Stadium 3 in 1936 tegenover 94 in
1935.
De open t.b.c.-lijders in de jaren 1934 en
1935. resp. 66 en 62, waren over 1936
slechts 37 in getal, een teruggang derhalve
in grooter procent dan het totaal aantal
t.b.c.-lijders.
Gering is eveneens het aantal kinderen,
dat over 1936 lijdende bleek aan t.b.c.
Juist de kinderen met hun primaire afwij
kingen weerspiegelen getrouw den stand en
den omvang der besmetting.
Zoo zijn hier dus hoopvolle teekenen aan
te wijzen in het verloop der t.b.c. De sterf-
te-curve der t.b.c. daalt over het geheele
land.
Dit is dus zeer moedgevend, te meer daar
de bestrijding der tuberculose deels bestaat
uit voorzorg en juist deze de laatste jaren
meer en meer op den voorgrond treedt.
Immers de wet van 7 Dec. 1934 op de ver
plichte keuring der onderwijzers is in
hoofdzaak een maatregel van voorzorg.
Tengevolge van dit onderzoek werd in 1936
in Leiden één onderwijzer, die sterk posi
tief sputum had en 5 anderen, bij wie ge
vaar van besmetting was te duchten, afge
keurd. Van ongeveer 1320 onderwijzers
werd aan 38 een voorwaardelijke verkla
ring gegeven, wat er praktisch op neer
komt, dat op deze wijze 38 lijdenden aan
of verdachten van t.b.c. werden ontdekt
er. voorloopig onder toezicht van het Con
sultatie-Bureau werden gesteld.
Er werden over 1936: 79 personen in
Sanatoria izeehospitia medegerekend) op
genomen, 65 in Ziekenhuizen, samen 144:
in Sanatoria werden een gering aantal
minder opgenomen dan over 1935.
De gunstige loop van de tuberculose
laat echter geen verslapping in waak
zaamheid toe. De verbreiding in gezin en
school bij degenen, die in nauw contact
met een open t.b.c.-lijder verkeeren. blijft
loeren en toont zich soms zeer duidelijk!
Er werden wederom enkele klassen
schoolkinderen op het C. B. onderzocht.
Overtuigende opgehoopte besmettingen
werden niet gevonden: hier en daar een
enkel verdacht geval.
Nieuw ingeschreven werden in 1936 1815
personen.
Het aantal consulten op de verschillende
bureaux bedroeg in totaal 5066.
Op 1 Januari j.l. hadden 1444 gezinnen
huisbezoek.
„DOOR EENDRACHT VERBONDEN."
Maandelijksche vergadering.
Gisteravond hield de Leidsche Tuinier
en Bloemistenvereeniging „Door Eendracht
Verbonden" haar maandelijksche vergade
ring in Café Royal.
Deze vergadering was hoofdzakelijk be
legd voor het uitreiken der prijzen, in
dezen winter behaald met het kweeken
van tulpen in pot door de leden en welke
moesten worden ingeleverd in de maanden
Januari, Februari en Maart. De resultaten
waren zeer goed. Prijswinners werden H.
T. Kok le pr. met wisselplaquette met 69"!
p.. J. Stokkermans, le pr. met 68V2 p., A.
Wenst 2e pr. met 621/! p.; 2e pr. Th. Buys
met 62 p„ 3e pr. P. W. Schenkeveld 60Vi
p„ 3e pr. W. v. Oosten 57'/« p„ 3e pr. H.
Roman met 56 p.. J. J. Keuning eveneens
met 56 p A. Klinkhamer en J. Ponsteia
4e pr. met beiden 54 p. Troostprijzen ver
wierven mej. Versprille. H. Lens en J. v. d.
Zeeuw.
Tenslotte werd nog gesproken over de ^e
houden Tuin- en Kweekwedstrijden.
HET ZILVEREN AMBTSJUBILEUM VAN
PROF. DE ZWAAN.
Prof. dr. J. de Zwaan verzoekt ons mede
te deelen, dat hij Zaterdag, den dag van
zijn zilveren ambtsjubileum, niet hier tér
stede zal zijn.
TREINVERTRAGING.
Toen gisteravond de electrische trein 3841,
die om 18.14 naar Den Haag moest ver
trekken, op het station alhier binnen
kwam, bleek dat een der assen der rijtui
gen was warm geloopen.
Om vertraging te voorkomen liet men
de reizigers in een anderen trein, 1121. die
om 18.23 naar Den Haag vertrekt, over
stappen. Met ongeveer een kwartier ver
traging vertrok later trein 3841 naar Den
Haag,
BINNENLAND.
Het aantal stemgerechtigden bij de verkie
zingen. (Binnenland, 3e Blad).
Oud-minister Steenberghe over economi
sche vraagstukken van dezen tijd.
(Binnenland, 3e Blad).
Wijziging maximum-formatie gerechtsho
ven en rechtbanken en herklasscering
kantongerechten. (3e Blad).
Het Amsterdamsche Hof heeft tegen Onnes
van Nyenrode opnieuw één jaar met
aftrek van preventief geëïscht. (Recht
zaken, le Blad).
Timmer speelt niet mee in den tenniswed
strijd tegen Zuid-Afrika). Sport, leBl.)
Heden heeft de K. L. M. den 500.000sten
passagier geboekt. (Laatste Berichten,
le Blad).
BUITENLAND.
Durango door Franco's troepen bezet.
(3e Blad).
Eden over de verlossing van België van
Locarno. (Buitenland, 4e Blad).
Overeenstemming ter Suiker-conferentie.
(Buitenland, 4e Blad).
Nieuwe Duitschc actie tegen de R.-K. Kerk.
(Buitenland, 4e Blad).
Sandler over Scandinavië en den Volken
bond. (Buitenland, 4e Blad).
Vincent Auriol over de Fransche finan
ciën. (Buitenland, 4e Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Morgen viert onze geëerbie
digde Kroonprinses haar 28sten
geboortedag. Laat iedereen door
het uitsteken van de Nederland
sche driekleur en het dragen van
oranje openlijk daarover zijn
vreugde toonen.
Landgenooten in Leiden en om
geving, hergeeft de plaats Uwer
inwoning den feestelijken luister
van die blijde Januari-dagen, toen
schier aan geen enkel huis het
nationale dundoek ontbrak en
laat ook de dag van morgen ge
tuigen van veler warme Oranje
liefde!
SCHIETOEFENINGEN VAN DEN B.V.L.
BESLOTEN.
Gisteravond zijn de dezen winter in de
kegelbaan van hotel „Den Burcht" gehou
den schietoefeningen van den B.V.L. met
KSO. 22, welke wedstrijden door gemid
deld 40 schutters werden bezocht, besloten
met een onderlingen wedstrijd, waaraan 48
schutters deelnamen en waarbij voor elk
lid een prijs beschikbaar was.
Deze avond, die onder leiding van den
pl. leider, den res. lsten luitenant Th. W.
Zouteriks stond, werd o.a. bijgewoond door
de heeren Parmentier en Van Seventer,
leden van de plaatselijke Landstormcom
missie.
De wedstrijden werden opgevroolijkt met
muziek. Alvorens aan het eind van den
avond de pl. leider tot het uitreiken van
de prijzen overging, hield hij een korte
toespraak, waarin hij zijn voldoening uit
sprak over de uitstekende opkomst en over
den prachtigen geest, welke in het corps
heerschte.
Bij de prijsuitreiking bleek, dat de
hoogste serie van dezen avond 49 was.
Tenslotte sprak nog de res. luitenant
Noordman, die namens de leden den pl.
leider huldigde voor zijn goede leiding,
waardoor steeds meer leden aan de oefe
ningen deelnemen en waardoor de banden
van kameraadschap meer worden ver
sterkt. dan in het verleden het geval was.
Vanaf 15 Mei a.s. voortaan op Zaterdag
middag zal te Katwiik met scherp worden
geschoten op baan 7.
