TRIUMPH
BUITENLAND
PEREZ—
Wat 'n Triomf van Smaak!
LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Vrijdag 9 April 1937
IO VIRGINIA CIGARETTES
PERZISCHE TAPIJTEN
RECHTZAKEN
DE ALGEMEENE TOESTAND
België los van Locarno-
verplichtingen.
De suikerconferentie en Duitsche
economische inzichten.
Britsche officieele kringen geven te
kennen, dat begin volgende week
een Fr&nsch-Britsche verklaring open
baar lal worden gemaakt, waarbij Bel
gië van zijn tegenwoordige, uit het
verdrag van Locarno voortvloeiende,
verplichtingen zal worden ontheven.
Deze verklaring is het gevolg van de ge
dachten wisselingen, welke sedert eenlge
weken tusschen Londen, Parijs en Brussel
worden gevoerd.
Men meent te weten, dat deze diploma
tieke daad waarschijnlijk eenerzijds zal
bestaan in den Fransch-Brltschen tekst,
waarbij België wordt ontheven van de ver
plichtingen welke het verdrag van Lo
carno en de besprekingen, welke na de op
zegging van dit verdrag door Duitschland
op 7 Maart 1936 zijn gehouden, voor België
medebrengen en anderzijds uit een soort
Belgisch antwoord.
De regeering te Brussel zou er, nadat zij
haar vrijheid zou hebben herkregen, op ge
steld zijn te bevestigen, dat België trouw
blijft aan de verplichtingen, welke het bij
het Volkenbondsverdrag heeft aangegaan
en, mlssohlen ook, dat het de doeltreffend
heid van haar landsverdediging met vol
doende zorg zal verzekeren om iederen
aanslag op het Belgische grondgebied te
ontmoedigen.
Een reis, welke Eden einde dezer maand
naar Brussel zal maken, staat in nauw
verband met de gedachtenwlssellngen.
welke thans worden gevoerd tot hernieu
wing van den status der betrekkingen van
België met zijn drie groote buurstaten.
In hoofdzaak als gevolg van de uiteen-
loopende gezichtspunten van Engeland en
Frankrijk en Italië en Duitschland heeft
men besloten het Belgische probleem op te
lossen.
Van Ribbentrop heeft zich gisteren naar
het Foreign Office te Londen begeven. Men
meent te weten, dat Eden hem op de
hoogte heeft gesteld van de gedachten-
wisselingen, v/elke zullen leiden tot de ver
klaring. waarbij België van zijn verplich
tingen wordt ontheven De minister zou de
teleurstelling, welke de jongste Duitsche
nota heeft gewekt, niet hebben verheeld.
Men zou de sluiting van nlet-aanvals-
pacten tusschen Belgie en de omringende
landen onder oogen zien.
Onder voorzitterschap van MacDonald
is gisteravond de Suikerconferentie in ple
naire zitting bijeengekomen. Voordien had
het bureau der conferentie beraadslaagd
over de vragenlijst, die zou worden voor
gelegd aan de gedelegeerden in de ple
naire vergadering en die, zoo meent men,
betrekking zou hebben op problemen als
de reglementeering van den export en de
productie door de uitvoerende landen. In-
tusschen verwacht men, dat de landen,
die. zooals Rusland en Portugal, hun op
vattingen nog niet ter conferentie uiteen
gezet hebben, dit zullen doen. De andere
te bestudeeren problemen zijn:
De contingenten, de stabilisatie der prij
zen, de capaciteit der vrije en lndividueele
markten, zooals de Scandlnaafsche mark
ten en gedeeltelijk de Britsche markt en
ook de kwestie van de toeneming der hoe
veelheden en imperiale suiker. Het is
waarschijnlijk, dat de beraadslagingen in
verband met de gecompliceerdheid van
het sulkervraagstuk langdurig zullen zijn.
Het doel der besprekingen is te zien, of
het mogelijk is voor de suiker een inter
nationaal controlesysteem in te stellen,
eooals dit bestaat voor rubber en tin.
Reuter meent te weten, dat de sfeer,
waarin deze week de besprekingen gevoerd
zijn, volstrekt vriendschappelijk ls ge
weest. De in zekere kringen uitgesproken
veronderstelling, dat de Suikerconferentie
gevaar loopt uiteen te spatten, is bela
chelijk voorbarig, zoo verklaarde een hoog
geplaatst functionaris, aangezien de con
ferentie de eigenlijke problemen nog niet
heeft aangesneden.
Van Duitsche zijde toont men waardee-
rlng voor de pogingen om tot betere han
delsbetrekkingen te komen. De half-offi-
cieele „Deutsche dlplomatisch-politische
Korrespondenz" zegt o.a.:
Uitgaande van het vaak met nadruk
aangegeven princlpieele standpunt, dat ten
doel stelt met de andere volken vanaf
den grondslag eer.er gezonde nationale
economie een zoo levendig mogelijk han
delsverkeer te onderhouden, volgt hieruit
de bereidheid van Duitschland om van
zijn kant een bijdrage te leveren, zoodra
het internationale saneeringsstreven een
feitelijk succes belooft.
Het wegblijven van Duitschland van de
werkzaamheden van zekere Geneefsche
commissies bewijst niet het tegendeel,
maar wordt zeer eenvoudig verklaard door
den gemotiveerden Dultschen afkeer van
doelloos lijkende discussies eji vooral van
economische conferenties, die eventueel
zouden kunnen worden beschouwd als een
omweg voor de bereiking van zeer bepaal
de politieke effecten
Het noodzakelijkste en de voornaam
ste voorwaarde voor het slagen van iedere
Internationale actie is begrip voor eigen
aard en de omstandigheden van den ander
Toegepast op Duitschland beteekent dat
het volgende: de wereld moet inzien, dat
Duitschland zijn bijdrage tot de saneering
van de wereldhuishouding slechts kan le
veren, wanneer bepaalde, uit de bijzon
derheid van den Duitschen toestand voort
vloeiende voorwaarden vervuld zijn.
Daartoe behoort, dat. behalve de rege
ling der buitenlandsche schulden, een op
lossing van het grondstoffenvraagstuk en
in dit kader ook van het koloniale pro
bleem gevonden wordt en dat aan den an
deren kant de stabiliteit van de Duitsche
valuta gewaarborgd blijft.
Duitschland handhaaft dus in zijn eco
nomische politiek den eisch naar koloniën!
BELGIË
De strijd tusschen van Zeeland en Degrelle
In zijn blad. „Ie Pays Reel" handhaaft
Degrelle zijn bewering, dat van Zeeland
zijn instemming heeft betuigd met een
verbond tusschen Rex en de Frontisten.
In de omgeving van den minister presi
dent verklaart men, dat de rexistlsche
senator Paul de Mont, die in Vlaamsche
kringen grooten invloed heeft, in Juli 1936
den ministerpresident in kennis heeft ge
steld van zijn voornemen, te streven naar
toetreding der Vlaamsche activisten tot de
nationale eenheid, welk plan bij den pre
mier natuurlijk instemming vond.
Tusschen den premier en den senator is
daarop eenige correspondentie hierom
trent gevoerd.
Paul de Mont las daarover op een ver
gadering van Rex een uittreksel voor uit
een brief, welke van Zeeland hem 12 Juli
1936 heeft gezonden en waarin hij schreef:
.ma mijn terugkeer uit Londen heb ik uw
schrijven van 22 Juli ontvangen met de be
geleidende nota. Ik heb er met belangstel
ling kennis van genomen. Ik ben overtuigd,
dat u uw best zult doen het standpunt, dat
u mij heeft uiteengezet, te handhaven, in
een geest van verheven vaderlandsliefde.
Ik zou zeer verplicht zijn, als u mij op de
hoogte hield van den loop der besprekin
gen".
De Mont zeide verder: „indien het dan
al juist is, dat van Zeeland geen kennis
heeft genomen van de uiteindelijke tekst
van de op schrift gestelde overeenkomst,
dan is het toch niet minder waar. dat hij
het in beginsel hiermede eens was"
In een Interview met het blad „Ie Solr"
heeft minister-president van Zeeland ver
klaard, dat hij destijds met voldoening
kennis had genomen van de plannen van
de Mont, zooals deze tijdens zijn bezoek uit
een had gezet. „Ik bleef" aldus van Zee
land. „trouw aan mijn politiek tot bevor
dering der nationale eenheid. De Mont
deed mij mededeeling van bepaalde parti
culiere gesprekken, die hij had gevoerd, en
stelde mij eenige aanteekeningen ter hand.
Ik weiger te gelooven, aldus dë premier, dat
de Mont deze brieven en notities aan de
openbaarheid prijs zal geven, daar zij een
strikt persoonlijk karakter droegen, ik
haast mij hieraan toe te voegen, dat, in
dien de Mont mij om toestemming had ge
vraagd om deze correspondentie te publl-
ceeren, ik deze onmiddellijk zou hebben ge
geven. Wat lk afkeur ls de wijze van doen.
Wat de tusschen de belde betrokken par
tijen gevoerde onderhandelingen betreft,
die geleid hebben tot het geheime accoord
tusschen Rex en het Vlaamsch nationaal
verbond, te dien aanzien heb ik/aldus be
sloot van Zeeland, in volstrekte onwetend
heid verkeerd.
De onderteekenlng van het accoord heeft
mij evenzeer als u verrast".
In politieke kringen stelde men terecht
vast, dat er geen tegenspraak bestaat tus
schen de verklaringen van van Zeeland
aan de „Solr" en die van Paul de Mont.
Maar opgelost is er feitelijk niets.
OOSTENRIJK
Een felle Duitsche
perscampagne.
In de Duitsche pers ls een nieuwe cam
pagne tegen Oostenrijk ontketend tenge
volge van het vonnis tegen een gepensio
neerd Oostenrijksch ambtenaar, die op
Allerzielen van het vorig Jaar, zonder hier
toe gemachtigd te zijn, namens de Oosten-
rij ksche gemeente Morzg, nabij Salzburg,
een.krans heeft gelegd op het graf van de
ouders van Hitier op het kerkhof van Leon-
dlng bij Llnz.
Genoemde ambtenaar is een gepensio
neerd ambtenaar van de spoorwegen,
Brueckner genaamd en hij werd veroor
deeld tot 250 schilling boete en verlies van
zijn pensioen. Hij heeft voor onbepaalden
tijd uitstel van betaling van de boete ge
kregen, doch het verlies van zijn pensioen
blijft gehandhaafd bij beslissing van de
autoriteiten, gedateerd 3 Februari.
Gedurende twee maanden heeft de Duit
sche pers hierover gezwegen en thans, kort
voor het bezoek van den chef van den pers
dienst, kolonel Adam, aan Berlijn, om met
zijn Duitsche collega's een verbetering van
de pers-betrekkingen tusschen beide landen
te bespreken, wordt plotseling in de Duit
sche pers een campagne ontketend.
De „Völkische Beobachter" schrijft o.a.:
„Heel Duitschland en Duitschland
strekt zich verder uit dan zijn staatsgren
zen voelt zich ten diepste getroffen.
Wij zijn geschokt door de ruwheid van
gevoel van een systeem, dat toch steeds bij
zonderen nadruk-legt op zijn christelijke
eigenschappen.
Het staat thans slechts aan de laatst-
verantwoordeltjke instanties van den
Oostenrij kschen staat, zonder de gewone
voorbehouden alstublieft, tegen de schand
daad van Linz stelling te nemen.
De politiepost van de graven der ouders
van Adolf Hitler moet verdwijnen en het
heele Duitsche volk verwacht een verkla
ring, die tenminste een de aangedane be-
leediglng nabij komende genoegdoening
verschaft."
Het „Berl. Tageblatt" zegt, dat de we
reld thans de ware houding van Oosten
rijk leert kennen, nu zelfs een daad van
piëteit in Oostenrijk op zulk een wijze be
oordeeld wordt.
De „Deutsche Allgemeine Zeitung" zegt:
„Hier worden menschelijke gevoelens aan
getast en met politieke verkeerdheden ver
mengd. die niets meer met beschaving te
doen hebben, maar tot het gebied der bar
barij behooren. De verontwaardiging in
Duitschland ls geweldig".
De „Berl. Lokalanzeiger" spreekt van een
..ongehoord geval van tactloosheid, ja, van
vijandigheid, dat ten diepste moet schok
ken."
Het blad zegt, dat dit geval nog slechts
één parallel heeft: te Moskou staat op het
graf van de eerste vrouw van Stalin voort
durend een beambte van de tsjeka, om elke
manifestatie te verhinderen.
Te Weenen vraagt men zich af wat de
reden hiervan kan zijn. De pers blijft ge
reserveerd in afwachting van de stappen,
die de regeering zal doen.
Verder wordt te Weenen in welingelichte
kringen ontkend, dat een wacht zou zijn
geplaatst bij het graf van de ouders van
Hitier, zooals ln de Duitsche pers wordt be
weerd.
9326
(ingez. Med.)
DUITSCHLAND
Goering en Rust aan 't woord.
Generaal Goering heeft tijdens het con
gres van gemeenten een redevoering uitge-1
sproken over de rol, die de gemeenten moe
ten spelen in het vierjarenplan.
.Sprekende over de moeilijkheden van dit
plan, zeide Goering o.m„ dat de leiders de
impopulariteit kennen, welke dikwijls het
gevolg ls van de door den staat uitgevaar
digde maatregelen.
De leiders der gemeentebesturen heb
ben den plicht, voor zoover dit moge
lijk is, maatregelen te nemen, want „ik
weet, dat gedurende het vierjarenplan
de moeilijkheden niet altijd kunnen
worden vermeden. Men zal niet altijd
plaatselijke spanningen op de levens
middelenmarkt kunnen oplossen.
Wanneer zich ln een of andere stad
schaarschte voordoet, zal men niet onmid
dellijk hemel en aarde moeten bewegen om
aanvullende rantsoenen uit Berlijn te krij
gen.
De leiders der gemeente hebben dan
den plicht, de bevolking de oorzaken
uiteen te zetten van de schaarschte,
maar ik garandeer het dagelljksch
brood".
De rijksminister van onderwijs, Rust,
herinnert alle Duitsche leeraren en stu-
I denten die naar 't buitenland gaan, er aan,
i dat zij gehouden zyn zich direct na aan
komst in verbinding te stellen met de
nationaal-soclallstlsche afdeelingen ln het
land, waarheen zij zich begeven.
De circulaire voegt hieraan toe: „Dit
contact ls ln het bijzonder noodig ln lan
den, waar het Jodendom een vooraan
staande positie inneemt en waar emigran
ten probeeren zich naar voren te dringen
bij alle kwesties, welke betrekking hebben
op het Duitsche oultureele leven. Het ls
onontbeerlijk, dat de Dultschers door de
nationaal-soclallstlsche organisaties wor
den voorgelicht over den ln het land be-
staanden toestand.
'S-GRAVENH AGE
NOORDEINDE J40C
Zichtzendingen met eigen
wagens door het geheele land
9325
(Ingez. Med.)
HONGARIJE
De begrooting Communist geeft
zich gevangen.
De minister van financiën. Tihamer
Fablnyi heeft de begrooting 1937/38 inge
diend. Het deficit bedraagt 68 millioen
pengoe, meer dan zeven millioen minder
dan de vorige begrooting. De totale inkom
sten worden geraamd op 1199 millioen
pengoe.
De vroegere Hongaarsche communisten-
leider, Rudas, die tijdens het roode bewind
onder Bela Kun president van het revolu-
tionnair tribunaal is geweest, ir. welke
functie hij duizenden personen heeft laten
dooden, is indertijd met Bele Kun naar
Rusland gevlucht.
Thans ls hij vrijwillig naar Hongarije
teruggekeerd waar hij zich ter beschikking
heeft gesteld van de politie vap Boedapest.
ITALIË.
VLIEGENIERS ONDER DE WAPENEN.
Gunsten voor Mohammedanen.
Een aantal vliegers van de militaire re
serve ls voor zestig dagen onder de wa
penen geroepen. Het zijn de officieren-
vliegers cn de houders van het militair
vliegbrevet, wonend in Italië of Libye, die
gedurende 1938 niet In actieven dienst zijn
geweest. Verder de soldaten en gegradu
eerden. geboren in 1914, die deel uitmaken
van de tweede groep van de lichting 1934
en die ingedeeld werden bij de speciale
hulpdiensten van radio- en automobiel-
afdeellngen, doch niet ln actieven dienst
zijn geweest.
De Italiaansche pers blijft sterke be
langstelling toonen voor de Mohamme-
daansche onderdanen, aan wie alleriei
gunsten worden verleend. Zelfs moeten
ruim 1500 Ethlopiërs op kosten van de
regeering naar Mekka zijn geweest. Maar
de protestantsche zendelingen in Ethiopië
zijn het land uitgezet.
POLEN
Interview met Beek - Duitschland tevreden
gesteld.
Voor zijn vertrek uit Cannes, heeft de
Poolsche minister van bultenl. «aken Beek
In een Interview met een der Fransche bla
den nog gezegd:
De Poolsche politiek blijft gegrondvest op
de vitale belangen des lands. Ik zal er steeds
naar streven deze volkomen in evenwicht
zijnde belangen te doen eerbiedigen. Er
bestaat echter, voor zoover ik weet, op het
oogenbllk geen enkel motief voor wijziging
van onze houding ten opzichte van onze
Duitsche buren.
Beck is er van overtuigd, dat de goede
betrekkingen met Frankrijk binnenkort
gelukkige vruchten zullen afwerpen. Hij is
verheugd over de verbetering ln de ver
standhouding tusschen Frankrijk en Polen,
de rechtstreeksche besprekingen hebben In
staat gesteld heel wat misverstanden recht
te zetten. Het is een feit, dat Frankrijk en
Polen meer „met elkaar vertrouwd" zijn dan
verleden jaar.
De Poolsche regeering heeft de houding
van degenen, die aanspraak maakten op
den corridor, gedesavoueerd en Duitech-
land is daarmede tevreden gesteld.
ENGELAND
Eischen der spoorwegmannen.
Uit Indië.
Onafhankelijk van elkaar hebben de
drie groote vakvereenlgingen der Engel-
sche spoorwegarbeiders, de National Union
of Railwayman, de Associated Society of
Locomotive Engineers and Firemen en
de Railway Clerks Association, bij de vier
groote Engelsche Spoorwegmaatschappijen
verschillende eischen gesteld, waarvan de
voornaamste zijn:
Terugkeer tot het loonpeil van voor de
crisis van 1931 en toekenning van een
Jaarlijksche vacantle van twee weken met
behoud van loon.
Het standpunt van de Britsche regeering
ten aanzien van den toestand, ontstaan
door de weigering van het Indische Con
gres tot samenwerking, is gistermiddag ln
het Lagerhuis uiteengezet. Butler deed al
lereerst opmerken, dat het voor de gou
verneurs onmogelijk is zich te verbinden
nooit gebruik te maken van hun speciale
bevoegdheden, die hun door de grondwet
worden toegekend. Het Is natuurlijk moge
lijk, dat de congreslelders bij het formu
leeren van dezen elsch, zich niet bewust
gemaakt hebben van alles, wat dat met
zich meebrengt en dat er misverstanden
bestaan. Wanneer de gouverneurs er ln
zouden hebben toegestemd dat te beloven,
zouden zij de verantwoordelijkheden afge
wezen hebben, die hun opgelegd zijn door
het parlement krachtens de India Act.,
Voorts zouden zij hun particuliere Instruc
ties hebben verworpen en terzelfdertijd de
verplichtingen, die zij op zich genomen
hebben, o.m. ten aanzien van de minder
heden.
JAPAN.
De crisis.
Met de z.g. nieuwe partij wil het nog
altlld niet. Een bezoek dat Hajasjl aan
prins Konoie heeft gebracht, heeft vermoe-
deiUk ten doel gehad den prins te verzoe
ken de leiding van de nieuwe party op zich
te nemen. Het staat wel vast dat prins
Konoje geweigerd heeft dit te doen
Nu worden de vroegere premier Hlrota of
de minister van finaclën Yuki als zoodanig
gedoodverfd, maar de waarschUnlljkheld
daarvan is ook al niet groot.
Het kabinët heeft besloten, by den nieu
wen Landdag een programma in te dienen,
dat gericht ls op de versterking van de
landsverdediging volgens zuiver militaire
zlenswyzen. Verlangd wordt de mobllisee-
rlng van alle volkskrachten voor de lands
verdediging, vervolmaking der bewapening
van leger en vloot, organiseering der In
dustrie uit een oogpunt van de defensie
politiek. opheffing der Invoerrechten op
iizer en invoering van beschermende rech
ten op lnheemsche bedrljfsstoffen.
Voorts wordt geëischt hervorming van
staatsbestuur, van het kiesrecht en hervor
mingen op het gebied van de belastingen
en ftnanciën.Het geheele school- en opvoe
dingswezen moet uit een oogpunt van ver
dieping van de Japansche staatsgedachte
en van de lichamelijke opvoeding worden
herzien.
MEXICO
Een algemeen drankverbod.
President Lazaro Cardenas heeft aange
kondigd dat hij van plan ls wetten In te
dienen welke practlsch een nationaal
drankverbod ln Mexico zullen beteekenen.
Vrijdag Zaterdag en Zondag zullen alle
tapperijen gesloten moeten zijn, en gedu
rende de overige dagen mag alleen ge
schonken worden in plaatsen waar geen
Indianen wonen. Dat beteekent practlsch
dat nergens meer alcohol te krijgen zal
zijn. Als reden voor dit drastisch optreden
gaf de President op, dat hy langen tyd de
vreeseiyke gevolgen van het drankmisbruik
in Mexico had gadegeslagen en dat hy tot
de overtuiging gekomen was, dat de drank
handel in handen gekomen was van
onscrupuleuze personen, die op die wyze
invloed op het volk kregen. De President
heeft reeds alle speelhuizen in Mexico doen
sluiten, ofschoon de schatkist daardoor
groote inkomsten derft.
Te vreezen is dat Mexico nu alle narig
heid der Vereenigde Staten zal hebben
door te maken
BULGARIJE
Bigde gebeurtenis verwacht.
Koningin Joanna van Bulgarye heeft al
haar afspraken afgezegd, aangezien zy
een biyde gebeurtenis verwacht. Hiermede
is de hoop op de geboorte van een kroon
prins herleeft.
Het gerucht gaat, dat, indien ln Mei een
zoon wordt geboren, de koning en
koningin van Italië de ouders van
koningin Joanna een bezoek aan Sofia
zullen brengen om den kroonprins ten
doop te houden.
DANZIG
Geen Neurenbergsche wetten.
Van officieele zijde wordt verklaard, dat
de mededeelingen der Joodsche wereldor
ganisatie over een invoering der Duitsche
raswetgeving ln Danzlg geheel onjuist zyn
en beschouwd moeten worden als een
nieuwe poging om de opheldering ln de
aangelegenheden van Danzlg stelselmatig
te riet te doen.
VEREENIGDE STATEN
De stakingsactie.
Omtrent de staking by de Chrysler-
fabrieken, die vyf weken geduurd heeft,
weet de „Daily Telegraph" te melden, dat
het productieverlies geschat wordt op on
geveer 150,000 personen- en vrachtauto's,
Desondanks zullen echter naar de meening
van de 'leiders der fabriek, de verdiensten
en de productie over de eerste zes maan
den van dit jaar nagenoeg geiyk zyn aan
die ln de overeenkomstige periode van het
vorige Jaar. De eerstkomende maanden zal
de fabriek op volle kracht arbeiden.
De feitelijk gedupeerden van de staking
zijn de arbeiders, die naar schatting min
stens 18 millioen gulden aan loonen ge
derfd hebben. Ofschoon Lewis zelf zyn
tevredenheid heeft geuit over de bereikte
regeling, ls de triomfantelijke stemming
onder zijn aanhangers, volgende op de eer
ste berichten, spoedig ln bitterheid ver
keerd, toen zy de voorwaarden vernamen.
Na een staking van dertig dagen hebben
de 11.000 arbeiders van de Hudson Motor
car Company besloten het werk te her
vatten, na de overeenkomst, welke tot
stand ls gekomen tusschen den bond van
arbeiders in de automobielindustrie en de
maatschappy.
Het internationale syndicaat van arbei
ders ln de automobiel-industrie heeft nu
ln de fabrieken van de General Motors ln
Canada de algemeene staking afgekon
digd. Dit syndicaat ls lid van het In
dustrieel organisatie-comité, aan welks
hoofd John Lewis staat.
BIJ deze staking zyn 4000 arbeiders be
trokken.
Men gelooft, dat het afbreken der onder
handelingen, welke de afgeloopen dagen
zijn gevoerd, een gevolg ls van de weige
ring der Canadeesche General Motors, om
de overeenkomst van Detroit te onder-
teekenen.
HOOG MILITAIR GERECHTSHOF.
Het tragisch ongeval bg de leger-
manoeuvres in Brabant.
In September van het vorig Jaar heeft,
naar men zich zal herinneren, tydens de
legermanoeuvres by Roosendaal zich een
tragisch ongeval voorgedaan, dat aan den
soldaat Berkenbosch het leven heeft gekost.
De 22-jarlge wachtmeester W. F. B. deed
dienst bij een geladen 6 c.m. veld-kanon.
Eenige vrienden waren langs gekomen en
hadden hem schertsender wyze gevraagd
het kanon af te schieten.
Het slachtoffer B. was zelfs voor het ka
non gaan staan en had gezegd: „die losse
flodders kunnen my toch niets doen."
Wachtmeester B. had daarop gezegd: „pas
maar op, anders schiet lk", waarna hy aan
het aftrektouw had getrokken. Hy dacht
dit zonder gevaar te kunnen doen, daar de
pal op „veilig" stond. Hoe groot was echter
zyn schrik en die van de omstanders, toen
het kanon inderdaad afging en de houten
kogel Berkenbosch met geweldige kracht ln
het onderlichaam drong.
Zwaar gewond viel deze neer en overleed
eenige oogenbllkken later.
Wegens dood door schuld was wacht
meester B, door den krygsraad veroordeeld
tot een hechtenisstraf van een maand.
Beklaagde was in hooger beroep gekomen,
omdat hij de straf te zwaar vond.
De president mr. Jellinghaus wees er
echter op, dat de heele geschiedenis een
aaneenschakeling van ongeoorloofde han
delingen was geweest.
Beklaagde moest by het kanon de wacht
houden en moest opletten, dat er geen per
sonen voor het kanon langs zouden loopen.
Dit heeft'hy ln de allereerste plaats ver
zaakt.
Bovendien zat hy op het affuit, waar hy
ook niet hoorde, en maakte grapjes met
de voorbygangers.
En hoewel hij zooals hy zelf gezegd
heeft onvoldoende op de hoogte was met
de bediening van het geschut, heeft hg
juist op het moment, dat er iemand vóór
stond, aan het aftrektouw getrokken. Spr.
noemde dit een schandelijke onbedacht
zaamheid, waarvan de tragische gevolgen
niet achterwege zgn gebleven.
De advocaat-fiscaal mr. L. B. J. Vermeu
len wees ln zyn requisitoir allereerst op het
gevaar van het spelenderwys bedreigen
met vuurwapenen. Men heeft dit bedreigen
op zich zelf wel eens strafbaar willen stel
len, gezien de ernstige gevolgen die dikwijls
hieruit voortkomen.
Ook ln dit geval had de grove onvoor
zichtigheid van beklaagde Iemand het
leven gekost,
Spr. vroeg bevestiging van het vonnis
van den krijgsraad.
De verdediger mr. J. W. V. Doornbos
achtte het in de eerste plaats onverant-
woordeiyk, dat men Iemand, die geheel
onkundig ls van de bediening van een
kanon, hlerby de wacht liet houden, waar
door al een zekere gevaarsfactor ontstaan
was.
Voorts concludeerde spr. ln een uitvoerig
pleidooi met aanhaling van zeer veel lite
ratuur en jurisprudentie op formeele gron
den tot vrijspraak.
Tenslotte wees pleiter nog op de omstan
digheid, dat beklaagde tevoren tweemaal
aan het aftrektouw getrokken had, zonder
dat er iets gebeurd was.
Een deskundige van de Hembrug had nu
verklaard, dat, zonder iets aan den stand
van den veiligheidspal te veranderen, het
soms mogeiyk was het kanon af te schieten.
Dit was een eigenschap van hot mate
riaal, waarvoor beklaagde niet verantwoor-
délgk kon worden gesteld.
Zoo het hof niet tot vryspraak mocht
concludeeren vroeg pleiter een clemente,
voorwaardeiyke straf.
2—1
