De Kroning van
Koning George VI
Het grootste
Nederlandsche schip
No. 23629
PEPSODENT!
LEgDSCH DAGBLAD, Donderdag 8 April 1937
Derde Blad
Wordt Zaterdag te water gelaten
78ste Jaargang
In de historie gewortelde tradities. - De oorsprong
van de Court ol Claims. Gebruiken die toch
verloren gingen
GEMENGD NIEUWS
LAND- EN TUINBOUW
Interessante gegevens over
de Nieuw Amsterdam".
NIEUW! „EXTRA ZACHT*
HOOGGLANS
(Van een specialen Reuter-correspondent).
I.
De Court of Claims, het speciale Kro
ningshof. dat de aanspraken had te onder
zoeken van de verschillende candidaten. die
bij de kroningsplechtigheid een offlcieele
handeling hebben te verrichten. Is onder
leiding van den Earl Marshal, den Hertog
van Norfolk, met zijn taak gereed gekomen
Nu men na deze formeele voorbereiding
van het Kroningsfeest met man en macht
aan het werk is gegaan om met de daad
werkelijke voorbereiding tijdig gereed te
ziin. stuit men herhaaldelijk op tal van
traditioneele Instellingen en gebruiken, die
indertijd stellig eenigen practlschen zin
hebben gehad, doch waarvan men zich
thans bij herhaling afvraagt, waaraan zij
hun ontstaan te danken hebben.
De oudste kroning, die in de geschiedenis
der Britten bekend is. is die van Koning
Aidan. in het iaar 520. Deze kroning, die
geschiedde door den later heilig verklaar
den St. Columba. vindt men uitvoerig be
schreven in het nog bestaande handschrift
van St. Adamnan. Abt van lona, waaruit
bliikt, dat Aidan zoowel gezalfd als ge
kroond werd.
Maar alle hoofdlijnen van de kronings-
rplechtigheid, zooals deze op 12 Mei a.s. zal
plaats vinden, vindt men reeds terug in de
kroning van Willem den Veroveraar in 1066,
toen de plechtigheid in de Westminster
Abbey in wezen reeds bestond uit dezelfde
reeks van gebruiken, die men door de
eeuwen heen bijna duizend jaar lang tot
op dezen dag heeft bewaard.
Veel daarvan, wat thans slechts als eer
biedwaardige overlevering deel van de
plechtigheid uitmaakt, blijkt ontsproten te
zijn uit de noodzaak van die verre dagen.
Tenslotte was de kroning van Willem den
Veroveraar de kroning van een zegevieren
den vreemden indringer, die er op moest
Tekenen, omgeven te zijn door tal van hem
vijandige, van wraakgevoelens bezielde te
genstanders. Daarom werd een ieder, die
uit hoofde van ambt of rang in aanmerking
wenschte te komen voor het waarnemen
van een functie bij de kroningsplechtigheid
door een speciaal voor dit doel ingesteld
-hof aan een scherp verhoor onderworpen,
waardoor moest komen vast te staan, dat
men niets kwaads in het schild voerde. De
Court of Claims is sedert dien tot op den
huidigen dag blijven bestaan en nog steeds
moeten de voornaamste hoogwaardigheids-
bekleeders er voor verschijnen, waarvan
zelfs de Aartsbischop van Canterbury niet
wordt vrijgesteld,
In vroeger dagen maakte de Court of
Claims zelfs uit. wie den Koning op den
kroningsdag van wijn en voedsel zou voor
zien, Een groote verantwoordelijkheid
drukte op de schouders van dezen functio
naris en van hen, die hem aanwezen, want
het was zijn taak er voor te waken, dat
geen van de vijanden des Konings, waarvan
heel de bloedige geschiedenis van Engeland
vol is. de kans zouden krijgen den vorst
juist op dezen bijzonderen feestdag te ver
giftigen.
Een schilderachtig gebruik, dat zich niet
heeft kunnen handhaven en dat men na
de kroning van George IV heeft laten ver
vallen. is de uitdaging door den kampioen
Het tot zinken brengen van
de „Andra".
Hoeveel Nederlanders waren
er aan boord?
Naar wij van de zijde van het Nederland-
eche Bevrachtingskantoor vernemen, heb
ben zich aan boord van het onder Pana-
meesche vlag varend stoomschip „Andra".
dat bij Bilbao door een kruiser van de
Francobeweging aangevallen en tot zinken
is gebracht en omtrent het lot van welker
bemanning nadere mededeelingen ontbre
ken, zeventien Nederlanders bevonden. Het
Nederlandsche bevrachtingskantoor was
voor de reederij. welke haar agent in Bel
gië heeft, als cargadoor opgetreden. Of tij
dens de reis van het schip een aantal Ne
derlanders van boord is weggeloopen, kon
men ons van genoemde zijde niet bevesti
gen. doch dit wordt wel verondersteld.
Dronken autobestuurder
rijdt mijnwerker aan.
Slachtoffer op slag gedood.
Gisteravond is op den Hommertwcg
te Hoensbrock de mijnwerker M., wo
nende te Nuth, die daar op de fiets
reed, gegrepen door een auto, bestuurd
door zekeren S. uit Beek. De mijnwer
ker werd tegen den grond geslingerd
en op slag gedood.
De mijnwerker kwam van den kant van
de Akerstraat en reed, evenals de perso
nenauto, in de richting Schinnen. Zoowel
de lietser als de autobestuurder hielden
oen rechterkant van den weg. De bestuur
der van de auto, die onder den invloed
van sterken drank bleek te verkeeren is
gearresteerd.
des konings. Dit was een traditioneel onder
deel van het kroningsfeest, dat de Koning
direct na de plechtigheid aan het hof en
de Peers aanbood in de oude Westminster
Hall.
De door de Court of Claims daartoe waar
dig gekeurde ridder<reed in een c'er f-paiste
Proef van versiering te Londen.
wapenrustingen des konings tijdens het
feest te paard de Westminster Hall binnen,
wierp kletterend een zijner zware, metalen
handschoenen tegen den grond en daagde
een ieder uit, die het waagde de rechten
des Konings te betwisten
Natuurlijk bleef de handschoen onaan
geroerd op den grond liggen omdat dege
nen, die inderdaad op de rechten des ko
nings iets hadden aan te merken gewoon
lijk wel een betere gelegenheid afwachtten
om daaraan uiting te geven, zooals ons de
Engelsch geschiedenis leert.
Wanneer het duidelijk was. dat niemand
de uitdaging wenschte aan te nemen,
dronk de Koning uit een daarvoor gereed-
staanden gouden beker op het welzijn van
zijn ridderlijken kampioen, die achteraf den
beker, paard en wapenrusting als belooning
van den koning geschonken kreeg.
Met het feest in Westminster Hall is ook
dit oude gebruik vervallen na de kroning
van George IV in 1820.
Andere oude gebruiken zijn vervallen of
gewijzigd als gevolg van den wisselenden
structuur van het Britscbe Rijk. Ditmaal
moest zelfs een speciale Dominion Kvo-
ningscommissie worden ingesteld om de
oude bepalingen, waarbij de overzeesche
deelen van het Rijk zijn betrokken aan te
passen aan den nieuwen status der Domi
nions. zooals deze geregeld is door het Sta
tuut van Westminster.
Auto in het water gereden
te Twelloo.
De drie inzittenden gewond,
van wie één ernstig.
In den afgeloopen nacht om half een is
een personen-auto bij het Wezenveld te
Twelloo tegen een langs den weg staan-
den boom gereden, waarna de wagen over
den kop sloeg en in de wetering terecht
kwam.
De auto, bestuurd door den heer Van
Rijk uit Apeldoorn, was op weg van Apel
doorn naar Deventer en Twelloo. In den
wagen bevonden zich voorts de heer Van
der Beid uit Deventer en mej. A. Hasseltlo
uit Twelloo. Zij maken deel uit van een
orkestje uit Apeldoorn en keerden huis
waarts. De bestuurder reed met groote
snelheid en vermoedelijk tengevolge daar
van vloog de wagen in de bocht bij het
Wezenveld tegen een langs den weg staan-
den boom. De auto sloeg over den kop en
kwam in de wetering terecht. Het water
is ter plaatse- niet diep. zoodat de inzit
tenden zich spoedig op het droge wisten
te brengen.
Kort na het ongeval was hulp ter
plaatse. Het bleek, dat de heer Van
der Beid zware verwondingen had op-
geloopen, terwijl de bestuurder en mej.
Hasseltlo slechts licht waren gewond.
Per auto wera de zwaar gewonde naar
het ziekenhuis te Deventer vervoerd.
Zijn toestand is ernstig. De heer Van
Rijk werd naar het ziekenhuis te De
venter en mejuffrouw Hasseltlo naar
het ziekenhuis in Twelloo overge
bracht.
Avontuur met een
haringvlet.
Een nacht vol ontberingen
op de Noordzee.
Dinsdagmorgen vertrok te elf uur uit de
haven van Nieuwediep de haringvlet H. D.
9U, teneinde bij de zoogenaamde Westpunt
van Texel te gaan visschen. Aan boord be
vonden zich een tiental personen. De schip
per was Rieuwerts,
Nadat men den geheelen dag gevischt
had in een vrij dikken mist, besloot men
tegen den avond met. bestemming Nieuwe
diep te vertrekken. Halverwege de reis
kwam een kink in den kabel. Men kreeg
motorpech. terwijl het kompas niet goed
meer functlonneerde. De gevolgen waren,
dat men afdreef.
Den geheelen nacht heeft men op de
Noordzee rondgezwalkt en al de ontbe
ringen van den mist en de kou meege
maakt. Vroeg in den morgen was men
zoo fortuinlijk te worden opgepikt door
den Katwijkcr logger K.W. 78, die de
vlet naar het lichtschip „Haaks" bracht
Hier werd men voorzien van benzine,
voedsel en warme kleercn, zoodat men
tegen den middag den terugtocht kon
aanvaarden. Om kwart over twee kwam
de vlet met zijn uitgeputte bemanning
in de haven te Den Helder aan.
MOTORRIJDER TEGEN EEN BOOIVÏ
GEREDEN.
Gisteren heeft in het Spanderswoud. na
bij Bantam, tusschen Hilversum en Bus-
ram, een ernstig motorongeluk plaats ge
vonden. Twee militairen, een korporaal en
een soldaat van het regiment motor-artil
lerie, te Naarden, reden daar ieder op een
motor. Op een gegeven moment miste de
korporaal den soldaat en ging op onder
zoek uit. Hij vond hem bewusteloos op den
grond liggen. Door onbekende oorzaak bleek
de soldaat tegen een boom te zijn gereden.
Het slachtoffer, de 23-jarige beroepsmili
tair en chauffeur, G. M.„ werd naar de St.
Gerardus Majellastichting te Bussum over
gebracht, waar zijn toestand ernstig bleek
<e zijn. Bij informatie aan het ziekenhuis
gisteravond, was het bewustzijn nog niet
teruggekeerd en werd voor het leven van
den jongeman gevreesd.
BINNENBRAND IN WINKELHUIS
TE UTRECHT.
Hedennacht brak door onbekende oorzaak
brand uit in een winkelpand aan den Ni-
colaasweg te Utrecht, waarin gevestigd is
een handel in aardappelen, groenten en
fruit. Omstreeks half twee bemerkten om
wonenden, dat dikke rookwolken opstegen
uit de zolverdieping van het pand. Zij
alarmeerden de brandweer, die onmiddel
lijk met een motorspuit ter plaatse was en
het vuur bestreed. Intusschen brandde de
zolverdieping uit, terwijl de eerste verdie
ping ernstige waterschade bekwam. Door
het snel ingrijpen van de brandweer bleef
de schade hiertoe beperkt. Op 't oogenblik
dat garand, omtrent welker oorzaak men
nog ..i het duister tast, uitbrak, was nie
mand in het pand aanwezig, daar de be
woners zich naar een familiefeestje had
den begeven.
BRAND IN EEN BOVENHUIS
TE AMSTERDAM.
In een woning op de derde verdieping van
perceel Eerste Oosterparkstraat 142 te Am
sterdam is vanmorgen brand ontstaan,
doordat de bewoonster, echtgenoote van
H. H. Rijsmus, bij 't stofzuigen 'n branden
den petroleumkachel omver stiet. De bran
dende petroleum verspreidde zich door het
woonvertrek dat terstond in lichter laaie
stond. De vrouw, die alleen met haar kind
thuis was, vluchtte in allerijl langs de trap
naar beneden. De brandweer, die gealar
meerd werd, verscheen met twee motor
spuiten en een ladderwagen ter plaatse.
De derde verdieping en de zolderverdie
ping brandden geheel uit. De onderliggende
verdiepingen bekwamen waterschade. De
bewoners ^aren verzekerd.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
ENORME BRAND TE MANILLA.
20.000 mcnschen dakloos.
Uit Manilla wordt gemeld, dat in de
stadswijk Tondo een groote brand heeft
gewoed.
Ais gevolg van den brand zijn 20.000
menschen dakloos. De schade wordt ge
raamd op meer dan 2 millioen gulden. De
Tondo-wiik is een arbeiderswijk, waar de
huizen weinig stevig zijn. De gansche wijk
ligt vrijwel tegen den grond. De vlammen
werden door den wind aangewakkerd en er
was te weinig druk in de waterleiding om
het vuur spoedig meester te kunnen wor
den
Er is een oude man verbrand en er zijn
11 meerendeels licht gewonden. De brand
weer. gesteund door militairen, was het
vuur in 4 uur tijds meester.
BERGSTORTINGEN IN SAVOYE.
Tengevolge van den aanhoudenden regen
val der laatste weken zijn rotsstukken tot
een omvang van verscheidene duizenden
kubieken meter van de bergwanden bij
Moutiers in Savoye (Frankrijk) losgeraakt
en in het dal gevallen.
Een spoorbaan en een autoweg zijn over
een afstand van vele honderden meters
bedolven terwijl eenige boerenhuizen zeer
beschadigd zijn.
Wijngaarden en akkerland zijn verniei.l.
SCHOLIEREN DOOR BOSCHBRAND
INGESLOTEN.
Een groep van 600 scholleren die een
tocht maakten naar den top van den berg
Arakoea in Yamanosji, zag zich omringd
door een boschbrand. Men heeft de ver
koolde lijken van twee jongens gevonden.
De overige zijn gelukkig gered.
CASINO DOOR BRAND VERWOEST.
Gisteravond heeft een brand het casino
van Wimereux-place dat op 6 KM. van
Boulogne is gelegen, verwoest.
De schade bedraagt millioenen francs.
JAARVERSLAG DER ZUID-HOLL.
LANDBOUW-ONDERLINGE.
Gisteren werd in Huize „Riche". Korte
Hoogstraat te Rotterdam onder leiding van
den heer Jac. v. d. Koogh te Rijswijk iZ.H.)
de jaarlijksche algemeene ledenvergade
ring gehouden van de Zuid-Hollandsche
Landbouw-Onderlinge, afdeellng van de
Vereeniging „De Ontrale Landbouw-On
derlinge". Uit het jaarverslag, loopende
over het boekjaar 1 Nov. 1935 tot en met
31 Oct. 1936 blijkt, dat de Zuid-Holland
sche Landbouw-Onderlinge bij het einde
van het boekjaar 3457 leden had. met een
jaarloon van f. 5.564.436.Het leden-aan
tal van de Centrale Landbouw-Onderlinge
beliep bij het sluiten van het boekjaar
32143 met een jaarloon van ruim 49 mil
lioen gulden. In het verslagjaar werden bij
de Zuid-Holl. Landbouw-Onderlinge aan
gegeven 1013 ongevallen, van welke 2 ge
vallen een doodelijken afloop hadden. Het
totaal aantal ongevallen voor rekening van
„De Centrale Landbouw-Onderlinge" be
droeg 8614. Het verslag geeft voorts me
dedeelingen over de vrijwillige verzekering
voor patroons en kinderen van leden en
over de Ziekteregeling voor inwonend per
soneel
Doet de tanden dubbel zoo lang wit blijven.
H 0 0 G G LANS T DE TANDEN TOT
DUBBELE SCHITTERING ONSCHADELIJK
ABSOLUUT VEILIG OMDAT HET DUBBEL Z00 ZACHT IS!
..Ik heb het!" Met deze drie woorden kondigde
een der wetenschappelijke medewerkers van de
Pepsodent Company het einde aan van veertien
jaar zoeken naar een absoluut nieuwe tandpasta,
een tandpasta, die de tanden op onschadelijke
wijze zou hoogglanzen. Hij had de nieuwe Pepso
dent gevonden. Een tandpasta, extra zacht en
tevens hoogglanzend. Een tandpasta, die driemaal
zooveel waarde heeft als de gewone soorten, omdat
ze de tanden doet glanzen en een dubbele veilig
heid biedt. Wilt gij een werkelüke hoogglans, be
gin dan vandaag nog de Nieuwe Pepsodent te
gebruiken.
9261 (Ingez. Med.)
woners van stroom te voorzien. De elec-
trische kabels en geleidingen aan boord
hebben een totale lengte van 500 K.M.
Veiligheidsmaatregelen.
Als overmorgen Zaterdagmiddag,
tusschen half vier en vier uur op de
Maas het korte tijdstip van stilstaand
water is ingetreden, juist voor de wis
seling van 't tij, zal H. M. de Koningin
met een enkele handbeweging de
laatste beletselen doen vallen voor de
tewaterlating van de „Nieuw Amster
dam", het grootste schip van de Ne
derlandsche koopvaardij en tevens hel
grootste schip, dat ooit in ons land werd
gebouwd.
Op 4 December 1935 werd tusschen de
HollandAmerika-lijn en de Rotterdam-
sche Droogdok-Maatschappij het contract
geteekend voor den bouw van een dubbel-
schroef stoomschip, nadat langdurige on
derhandelingen met de Regeering ertoe
geleid hadden, dat bij den bouw een be
langrijke bijdrage werd verleend uit het
werkfonds, vanwege de groote beteekenis
van de opdracht als werkverruimingsobject.
Het nieuwe schip zal, zooals bekend, den
naam ..Nieuw-Amsterdam" krijgen.
Reeds eerder werd deze naam gedragen
door een der schepen van de H.A.L. De
vorige ..Nieuw-Amsterdam". die in 1904 in
dienst werd gesteld, werd kort voor 1930
uit de vaart genomen en in dat jaar voor
afbraak naar Japan verkocht. Het had
een register-inhoud van circa 17.000 ton.
Eenige afmetingen.
De Zaterdagmiddag van stapel loo
pende „Nieuw-Amsterdam" is juist
tweemaal zoo groot. Het schip heeft
een inhoud van 36.000 bruto register-
ton, en 'n waterverplaatsing van 37.500
kubieken meter. Het heeft een lengte
van 229 meter en een breedte van
circa 26.90 meter. De diepgang is ge
laden 9,55 meter.
De „Statendam" tot nu toe het
grootste Nederlandsche schip, heeft
een inhoud van 28.300 ton, een lengte
van 213 meter en een breedte van 24.70
meter, en bovendien slechts negen
dekken, terwijl de „Nieuw-Amsterdam"
er elf krijgt.
Daarnaast hebben de grootste schepen
van de Amsterdamsche haven, de „Johan
van Oldenbarnevelt" en de „Marnix van
St. Aldegonde" slechts een inhoud van
19.000 ton.
De grootste zalen aan boord van de
„Nieuw-Amsterdam" hebben de volgende
afmetingen: Social Hall 22,20 bij 16 M.,
rooksalon eerste klasse 18,40 bij 16 M..
theater 22 bij 16 M., eetsalon eerste klasse,
welke alleen reeds een bedieningspersoneel
van 80 man eischt, 40 bij 25 M.
De commandobrug van het schip ligt 23
meter boven den waterspiegel, de boven
kant van den schoorsteen 33 Meter er
boven en de toppen van de masten 55 Meter
boven den waterspiegel.
De twee schoorsteenen zijn elk 12 Meter
hoog en hebben een doorsneede van 6,50
bij 10.50 meter.
Machine-installaties.
De „Nieuw-Amsterdam" zal voortbewogen
worden met twee schroeven, welke drie-
bladig zijn en een diameter hebben van
6.20 Meter. Het gewicht van elk der schroe
ven bedraagt 22.000 KG.
De schroeven worden aangedreven door
acht turbines. Deze turbines met in totaal
34.000 schoepen, ontwikkelen een totaal
vermogen van 34.000 p.k.
Behalve de schroeven worden hiermee
tevens aangedreven drie turbo-generatoren,
welke tezamen voldoenden electrischen
stroom leveren om een stad van 12.000 in-
De veiligheid van het schip wordt ver
zekerd door 48 waterdichte schuifdeuren,
die elk afzonderlijk van de commandobrug
af, electrisch gesloten kunnen worden.
Tegen brandgevaar bevinden zich tus
schen alle verblijven brandvrije schotten
en voorts zijn alle verblijven voorzien van
bluschinstallaties.
Er bevinden zich aan boord 22 reddings
booten. In de reddingsbooten is in totaal
plaats voor 1984 personen, hetgeen vol
doende is voor alle opvarenden, aangezien
het schip plaats biedt aan ongeveer 1150
passagiers en een bemanning van 705
koppen.
Inrichting en comfort.
Aan boord van de „Nieuw-Amsterdam"
zal plaats zijn voor 24 duurste klasse-passa
giers, 458 passagiers eerste klasse, 453 pas
sagiers toeristenklasse en 209 passagiers
derde klasse. Aan boord bevinden zich
voorts 377 bad- en 242 douchekamers, alle
met toilet.
Op het opperpromenadedek bevindt zich
een palm-court. Er zijn aan boord twee
vaste zwembaden en een wegneembaar.
Voorts zijn er twee kinderspeelkamers, een
gymnastiekzaal met zonnebad een squash
racket court, een hondenkennel, twee hos
pitalen met een operatiekamer, een theater
zaal. drie filminstallaties en radio in alle
salons. Tusschen de verschillende dekken,
zijn acht liften voor personen, vijf liften
voor goederen en vier roltrappen.
De tewaterlating.
Het casco van het schip is thans, voor de
tewaterlating, opgebouwd tot het opper
promenadedek
Voor den bouw van de „Nieuw-Amster
dam" moest een der hellingen van de Rot-
terdamsche Droogdok Maatschappij vijftig»
meter verlengd en zes meter verbreed wor
den.
Het casco weegt thans ongeveer 20.000
ton. De tewaterlating zal vermoedelijk te
ongeveer kwart voor vier Zaterdagmiddag,
geschieden. Het schip loopt te water op
twee sleden en twee goten. Deze sleden ziin
195 M. lang en elk 1.96 M. breed. Het glij-
vlak is besmeerd met een 15 m.M. dikke
vetlaag, waarvoor 9000 K.G. zuiver rundvet
noodig was. alsmede 5000 K.G. stearine en
3000 K.G. glycerinezeep.
Zoodra het schip geheel ligt moet de
snelheid worden afgeremd. Dit geschiedt
door het meesleepen van 20 zware kettin
gen elk wegende van 35 tot 55 ton. met. een
gezamenlijk gewicht van biina een millioen
K.G.
Vlak voor de tewaterlating wordt het
schip nog slechts tegengehouden door
een klink, bestaande uit 12 stel zwaar
geconstrueerde hefboomen. die elk een
gewicht van 120.000 K.G. kunnen te
genhouden. Zij vallen gelijktijdig weg
wanneer de Koningin met een zilveren
bijltje de klinkdraad, waaraan zij ver
bonden zijn, op de eeretribune door
hakt, waardoor tevens tegelijkertijd de
flesch champagne, waarmee het schip
gedoopt wordt, tegen den boeg stuk
geslagen wordt.
De „Nieuw-Amsterdam" zal in het voor
jaar van 1938 opgeleverd moeten worden
en de Holland-Amerika lijn hoopt er dan
ook in Mei 1938 den eersten overtocht naar
New York mee te kunnen maken.
Het hoofdbestuur van „de Princevlag"
heeft aan de directie van de Holland-
Amerika Lijn de groote rood-wit-blauwe
natievlag voor de „Nieuw Amsterdam" aan
geboden.
Dit aanbod is doe- de directie van ^e
H.A.L aanvaard. De overdracht van de
vlag zal t.z.t. bii de offlcieele ingebruik
neming van het nieuwe schip met eenig
ceremonieel geschieden.
