Waar de Vrouw belang in stelt
Opvoeding voor het leven
78ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Donderdag 8 April 1937
Vleide Blad
No. 23629
HCJS»HOLJX> 1N&
Eenvoudige toiletj es
charmante details
bij VLASVELD
Eén zorgvuldig gekozen onderdeel geeft een
heel japonnetje zijn cachet
Voor handige vingers
Van ons, ouders, moet
het initiatief uitgaan
Uiterst beperkte woonruimte in de
groote steden. - Uitgebreide maal
tijden geven de huisvrouw veel
werk. Slaapkamers kent men
niet: leuningstoelen worden omge-
tooverd in opvouwbare bedden.
Hoewel het Zweedsche volk uiterlijk en
Innerlijk, in voorkomen en denkwijze, ta
melijk veel overeenkomst met het onze
vertoont, wijkt de Zweedsche huishouding
toch belangrijk af van het huisvrouwelijk
bedrijf in ons goede landje.
De huurhuizen van Stockholm, de
Zweedsche hoofdstad, zijn meest zes ver
diepingen hoog. De lift, die men ln bijna
ieder groot huis vinden kan. brengt U naar
de gewenschte étage. Iedere verdieping is
verdeeld in twee woningen, welke, naar
onze begrippen, nogal klein zijn uitgeval
len. Men vindt er nJ. niet meer in dan
een keuken, twee woonkamers, een bad
kamertje en een hal. In de hal, die altijd
ruim is, is dan nog een bijkeukentje op
genomen.
De gastvrijheid wordt ln Zweden zeer
hoog gehouden, en de gastvrouw zal haar
bezoekster dan ook echt hartelijk en
vriendelijk ontvangen. U bent nog niet goed
en wel gezeten, of de gastvrouw zet U, naar
's lands wijs, een klein formaat lunch voor,
bestaande uit een glas koude punch, een
schotel koud vleesch, smakelijk gegarneerd
met versche groenten, en daarbij 'n korfje
met drie tot vier verschillende soorten
brood.
Met de dienstmeisjes sukkelen de Zwe
den nog veel meer dan wij. Bij den mid
denstand ontbreken de gedienstigen geheel
en al, slechts in de villa's der zeer bemid
delden komt U nog wel een dienstbode
tegen. En wanneer een enkele gewone
zakenman of beambte zich de weelde van
een dienstmeisje veroorloven kan, dan is
het toch altijd alleen voca den dag, omdat
in de bekrompen woning voor de dienst
bode geen kamertje overschiet.
Verreweg het grootste gedeelte van den
tijd eener Zweedsche huisvrouw wordt in
beslag genomen door de zorg voor de maal
tijden, want de Zweedsche keuken is uit
gebreid en tamelijk ingewikkeld.
Voor ontbijt wordt een soort havervlok
kenpap opgediend, waarbij gekookte eieren
en het onvermijdelijke harde, knappende
brood gegeten worden. Men drinkt daarbij
melk of koffie.
Onze koffiemaaltijd kent men in Zweden
niet, maar inplaats daarvan is het mid
dagmaal. dat men vrij laat gebruikt, dan
ook des te omvangrijker. De Zweed eet
graag drie tot vier verschillende gerechten.
B.v. een voorgerecht, gebraden lever, een
schotel kalfsvleesch en dan nog eierkoeken.
Bij de vleeschgerechten neemt hij dan
meelballetjes, macaroni of salade, zelden
aardappels. Behalve 't steevaste „glaasje",
drinkt hij aan den middagdlsch bier, koude
punch of koffie.
Het avondeten bestaat gewoonlijk uit
verschillende koude vleezen met sla, bie
ten en augurken.
U ziet. de Zweed is 'n vleescheter. Ook
gebruikt hij opvallend veel suiker, meel en
koffie, en daarentegen zeer w'einlg aard
appelen.
De Zweedsche stadswoningen zijn zeer
modern ingericht. Behalve natuurlijk elec-
trlsch licht en kookgas, heeft ook vrijwel
iedereen centrale verwarming en telefoon.
U zult misschien straks, bij de opsom
ming van de woninginrichting, de slaap
kamers al gemist hebben, en het is dan
een feit, dat de Zweden eenvoudig geen
slaapkamers kennen. U ziet in de groote
hulskamer verscheidene groote leuning
stoelen staan. Tegen den nacht, als de
laatste gasten vertrokken zijn, worden de
opklapbare stoelen uitgeslagen ende
legerstede is in beginsel gereed. Het bedde-
goed wordt uit een kist, een alkoof of an
dere bergplaats opgedoken, en binnen
een paar minuten is de hulskamer in een
slaapzaal herschapen I Voor Hollandsche
begrippen ietwat zonderling, maar
's lands wijs, 's lands eer.
Overigens is het gebruik'Van opvouwbare
bedden niet een gevolg van armoede, maar
van de zeer beperkte woonruimte.
Toch kent men ook op het platteland
geen slaapkamers, doch wel werkelijke
liedden. En wat voor bedden! In de boe
lenwoningen zijn ze aan den wand vast-
gebouwd, liefst een beetje dicht bij den
ovenkachel, met een indrukwekkend balda
kijn overhuifd, en bont beschilderd. Men
ziet: van het eene uiterste in het andere!
De boerenhuisvrouw moet haar huishou
ding drijven in één groote ruimte, die te
gelijk de keuken, de woonkamer en de
slaapruimte omvat. Dit is al eeuwen zoo,
en het zal wel eenige tientallen jaren zoo
blijven.
Wij gaven U een vluchtig kijkje in een
Zweedsche huishouding; een ander maal
voeren we U weer over de grenzen voor een
kort bezoek aan de huismoeders in andere
vreemde landen. De slotsom zal echter
altijd wel blijven: Oost West, thuis best!
Gedurende het winterseizoen, dat achter
ons ligt, hebben we reeds genoeg aardige
détails als gespen, ceinturen, clips, dassen
enz. enz. kunnen bewonderen.
Maar het zal in het komende zomersei
zoen niet anders wordende groote belang
rijkheid van het détail, dat vaak een heel
japonnetje zijn speciaal cachet geeft blijft
voortduren.
Het viertal gracieuze modellen, dat onze
modeteekening deze week laat zien, geeft
hier een goed idee van. Steeds is het japon
netje zelf eenvoudig, hoewel zeer modieus
van lijn: verbreede schouders, smalle
buste, rechte rok. Zulke toiletjes, 't zij van
zwart satijn of van een soepele effen
zomerstof, zijn een ware uitkomst ln onze
garderobe, daar ze betrekkelijk onopval
lend zijn en dus bij alle mogelijke gelegen
heden kunnen worden gedragen. Heel dik
wijls kunnen ook de détails, waarop hier de
nadruk valt, later door iets nieuws en mis
schien nóg aardigers worden vervangen,
zoodat men dan als 't ware wéér een nieuw
toiletje heeft!
U ziet van links naar rechts: een breede
ceintuur van borduurwerk, een helkleurige
trekslulting b.v. rood of korenblauw
op een toiletje van zwart satijn, een enor
me fijnbewerkte clip ln rood koper of
chroom, die zonvormige plooien van een
lijfje bijeenhoudt en tenslotte een zeer
origineele rugsluiting, bestaande uit
„veters". Dit laatste belangrijke détail biedt
het voordeel, dat men kleur en materiaal
van het vlechtwerk naar believen kan ver
wisselen. Men kiest b.v. rood of groen zijden
band op een zwart japonnetje, zilverkoord
of bruin fluweel op een rose-beige creatie.
U ziet hier dus tal van mogelijkheden op
doemen!
Ditmaal geven we een origineel schortje
vervaardigd uit twee groote vierkante zak
doeken! Van een der belde zakdoeken wordt
een punt afgeknipt en hiervan vervaardig!
men de banden, waarmee de andere punt
om den hals wordt bevestigd.
De tweede zakdoek wordt in zijn geheel
gebruikt, slechts ingehaald aan het lijfje
gezet.
Hoe zal een nieuwe geest in gezin
en school zich kunnen
baanbreken?
We schreven dit een paar weken ge
leden, toen we enkele nieuwe gezichtspun
ten op het gebied van opvoeding en onder
wijs, die op het oogenblik in ons land be
studeerd, uitgewerkt en, in geringe mate,
ook toegepast worden, onder de aandacht
van onze moeders bachten. Maar hóe juist
deze woorden waren, werd ons zelf toch
eerst duidelijk na 'n verhelderend gesprek
met den heer L. C. T. Bigot te Arnhem, den
welbekenden oud-kweekschooldirecteur, die
thans, na zijn langdurige, practtsche op
voedkundige werkzaamheid, als paedago-
gisch publicist met haast ongeëvenaarde
belangsteling de opvoedkundige evolutie
onzer dagen volgt. Bij hem vonden we de,
om het zoo eens uit te drukken, „officieele"
erkenning van vele bezwaren en wenschen,
die in ons hart leven sinds wij ons reken
schap gaven van de leidende gedachten,
welke in het algemeen aan de opvoeding
van het Nederlandsche kind, voor zoover
deze betrekking op het maatschappelijke
leven heeft, ten grondBlag liggen. Trouwens
niet in ons hart alleen, maar ln dat van
vele ouders en opvoeders in ons geiheele
land.
Men voelt, dat het zoo liever niet lang
meer moet gaan. Men wil een nieuwen,
irlsschen geest in opvoeding en onderwijs,
veel meer werkelijkheidszin, bevordering
van het nationale en maatschappelijke
saamhoorigheidsgevoel, aanmoediging van
het scheppend initiatief en van de daad-
en wilskracht, veel meer aandacht voor de
krachtige ontwikkeling en sportieve oefe
ning van 't lichaam. In één woord: men
wil een opleiding, die. zonder op te gaan in
een of andere tijdelijke richting of tendenz,
zoo zuiver mogelijk ls afgestemd op de
eischen van het moderne leven.
Maar welke weerstanden zullen moeten
worden overwonnen, voordat de hier ge
noemde, eenvoudige denkbeelden hun weg
vrij zullen vinden?
Ook de heer Bigot beseft zeer goed, dat
in ons ingewikkelde, door velerlei invloe
den geregeerde Nederlandsche onderwljs-
apparaat, niet licht een nieuwe geest in
gang zal vinden. En zeker niet binnen
korten tijd.
Er bestaan hier te lande wel eenige scho
len. waar niet alleen wordt „geleerd",
maar ook opgevoed, waar het schoolleven
een omlijnd, georganiseerd geheel vormt,
waarin ieder zijn doel en zijn taak kent,
evenals dit in het maatschappelijke leven
het geval ls, ofalthans behoorde te
zijn. Maar 't blijven voorloopig nog enke
lingen, die de nieuwe lijnen volgen. Op de
volksschool met haar overvolle klassen en
lesroosters, is binnen afzienbaren tijd niets
te bereiken. Al zijn de onderwijzers van nog
zoo goeden wille, al voelen zij voor het
nieuwe en betere de eischen, die hun
dagelijksche taak in een klas van maximaal
48 kinderen, met 't bijkomende werk, hun
stelt, zijn zoo zwaar dat men in het. alge
meen, uit dezen hoek moeilijk een krachtig
initiatief kan verwachten.
De con'clusle ligt voor de hand; zoowel de
eerste stoot tot, als de voortgezette, ge
stadige arbeid aan de verwezenlijking van
de nieuwe idealen in opvoeding en onder
wijs, moeten komen van ons ouders.
Het uitgangspunt is onze houding, onze
arbeid in het gezin. Hier ligt toch nog
altijd, ai heeft men het weieens anders
voorgesteld, dat zwaartepunt van de op
voeding. Als de geest in het gezin goed is,
als daar een krachtig, veelzijdig leven, een
doelbewuste eensgezindheid heerschen, dan
kan zelfs een min of meer averechtsche
schoolopleiding niet zoo heel veel beder-
van. Maax dan kan het bovendien niet
anders, of die geest moet op den duur ook
tot de school doordringen. Dan zullen hoe
langer hoe meer intelligente, vooruitstre
vende en financieel krachtige ouders de
handen ineen slaan en zich, zoo noodlg,
groote geldelijke offers getroosten om op
eigen bijzondere scholen baanbrekend werk
te doen.
litUJl
ZONDAG: Ossestaartsoep, Kalfsbiefstuk,
Aardappelcroquetten. Andijvie. Kabinet
pudding
MAANDAG: Varkenslappen. Savoyekool,
Aardappelen, Rabarber met vanillevla.
DINSDAG: Vermicelllsoep, Stamppot van
raapsteeltjes met rijst. Gebraden saucijsjes.
Vruchten.
WOENSDAG: Runderrollade, Postelein,
Aardappelen. Broodschotel met amandelen
DONDERDAGVleesch in schelpen, Brus-
selsch lof. Harde eieren. Botersaus. Aard
appelen, Rijstkoekjes.
VRIJDAG: Gestoofde paling, Kropsla,
Aardappelen. Trommelkoek met boter en
suiker.
ZATERDAG: Bouilli, Witte boonen, To
matensaus. Flensjes.
RECEPTEN.
OSSESTAARTSOEP.
Benoodigd: 1 ossestaart, l'/« L. bouillon,
(3 ons poulet. l'/t L. water). 1 kleine ui,
60 gr. bloem, 60 gr. boter, soja, Madeira,
peper, zout
De ui snipperen en in de boter fruiten
met de in stukken gesneden gewasschen
staart (plm. 20 minuten). De bouillon toe
voegen en de staart gaar koken (plm. l'/i
uur). Alles zeven en de bouillon binden
Totdat eindelijk over de geheele Unie,
ook in de volksschool, de nieuwe geest zich
baanbreektl
Een ander maal zullen we nog terug
komen op de richting, waarin de gezins
opvoeding in dezen tijd van „Umwertung
vleier Werte" zich zal moeten bewegen.
R. DE RUYTER-v. d. FEER.
VOOR HET MENU
AARDAPPELEN direct besteld
8769
OUDE yiUGEL f20'
Ttu 7W
ooraormoenr 22,
IL0OElit*
(Ingez. Med.)
met de bloem. De stukjes' zacht vleesch
van de staart nemen en in de soep doen.
Deze op smaak afmaken met soja, madeira,
peper en zout.
STAMPPOT VAN RAAP
STEELTJES MET RIJST.
Benoodigd: 10 a 12 bosjes raapstelen, 75
gr. rijst, 1 K.G. aardappelen. 60 gr. boter,
wat melk. zout
De raapstelen schoonmaken:, snijden en
wasschen. Opzetten met het aanhangende
water en het zout en half gaar laten koken.
De aardappelen er onder leggen, de rijst
tüsschen de raapsteeltjes zoodat ze niet
vrij ligt en zooveel kookwater toevoegen,
dat de aardappelen bijna onderstaan. Plm.
3/4 uur laten koken, dan doorstamoen en
stoven met de boter en wat melk. Gehakt,
sausijsjes of varkenskarbonaden met goede
jus er bij geven.
GESTOOFDE PALING.
Benoodigd: 3/4 pond dunne paling of aal,
50 gr. boter. 3 schijfjes citroen, beschuit,
zout.
De gestroopte paling in mooten snijden,
schoonmaken, wasschen en inwrijven met
zout. Als het zout er ingetrokken is, de
stukken paling in een vuurvasten schotel
leggen. Zooveel water toevoegen, dat de
bodem van den schotel goed bedekt is. De
boter in stukjes er over verdeelen. wat ci
troensap er over druppelen, een paar fijn
gemaakte beschuiten er over strooien. De
schotel met een deksel er op, 'It uur laten
stoven. Dan de uitgetande schiiffes citroen
er op leggen en de schotel nog 10 minuten
zonder deksel ln den oven laten staan,
zoodat er een korstje op komt.
0e goede sfuunpoon
ff vcolae
iiaaMeisolgin^^f;
papalqe
9264
(Ingez. Med 3
BROODSCHOTEL MET
AMANDELEN.
Benoodigd: 8 dikke boterhammen, 3
eieren, plm. L. melk, 70 gr. suiker. 50 gr.
amandelen, geraspte citroenschil.
De korsten van het brood snijden en dit
in lange dunne reepen verdeelen. De bodem
van 'n vuurvasten schotel hiermee bedek
ken De eierdooiers kloppen met de suiker,
de warme melk er voorzichtig bij gieten,
citroensap toevoegen en het stijfgeklopte
eiwit er doorroeren. Een gedeelte van deze
saus over de broodreepen schenken als de
melk erin getrokken is. weer brood in het
schoteltje leggen en zoo doorgaan tot alles
verwerkt is. De gepelde, -"halveerde aman
delen rechtop ln de bovenste laag brood;
steken. Het schoteltje gedurende plm. 1 uur
ln een niet te warmen oven zetten, tot het
lichtbruin is.
De hoeveelheid melk moet men bepalen
naar dat 't brood meer of minder droog is.
VEGETARISCHE MENU'S.
1. Boonencroquetten, Prei in een vuur
vasten schotel met bruine boter. Aardappe
len. Vruchtensia met room.
2. Gekookte eieren met kaassaus en ge
bakken brood. Stoofsla. Aardappelen, Boter,
Bessensappudding met vanillesaus
3. Linzen met tomatensaus, Aardappelen.
Flensjes met gember.
4. Gebakken aardappelen met kaas. Krop
sla, Ketelkoek met stroopsaus.
RECEPTEN.
BOONENCROQUETTEN.
Benoodigd: 4 a 5 d.L. gaar gekookte boo
nen, 1 ei, oud brood of beschuit. 1 kleine
■ui. zout. soja. frituurvet, paneermeer.
De koude boonen zoo droog mogelijk door
de zeef wrijven. Deze purée vermengen met
eierdooier, gefruite uit. beschuit of brood;
en soya Als men een goed samenhangende
massa heeft croquetjes vormen. Deze door
paneermeel halen, dan door het even los
geklopte eiwit en nog eens door paneer
meel. De croquetjes in heet frituurvet vlug
bruin bakken. Bruine boter er bü geven.
Hiervoor een paar lepels boter in de
koekepan licht bruin laten worden. Onder
goed roeren wat kokend water er bij,
schenken. De croquetjes op doen op een
schotel, bedekt met een vingerdoekje en
een takje peterselie.
BESSENSAPPUDDING MET
VANILLESAUS.
Benoodigd: 3/4 L. bessensap, 'h L. water,
250 gr suiker, 80 gr. aardappelsago.
De aardappelsago met een gedeelte van
het water glad aanmaken. De rest met de
bessensap aan de kook brengen, de suiker
toevoegen en de goed omgeroerde sago er
roerende ingieten De -uddinv onde- goed
roeren door laten voVon a'ac' en
doorschijnend Is. Dan wat laten bekoe'en
en overdoen in een vlakom. 4 dL. vanille
saus er bij geven. Inplaats van bessensap
kan men nemen 1/4 L. frambozen. 1/4 L.
water en L. bessensap.
