OPEL
De O. 16 is teruggekeerd
STADSNIEUWS
DINSDAG 6 APRIL 1937
No, 2362|
Prinselijk Paar uit
Parijs vertrokken
HIT VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
78sfe Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Klagen over de
'dure benzine en
wegenbelasting
geeft geen succes
Koop 'n
DM nummer bestaat uit DRIE bladen
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 clsi per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarlet Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn;
per 3 maanden f.2.33
per week TTTTrfii f. 0.1S
Franco per post t. 2.35 per 3 maanden -f portokosten»
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mrtd.)
9*36
I
(Ingez. Med.)
EERSTE BLAD
Koninklijke onderscheiding
voor commandant
Van Waning.
Vanmorgen om even over negen is
Hare Majesteits O. 16 van haar wel
zeer bijzondere reis, een reis van storm
en emoties in de Spaansche wateren,
behouden in de haven van Nieuwediep
aangekomen.
Reeds voor het tijdstip van aankomst
waren velen aan de haven bijeengeko
men om getuige te zijn van dezen
terugkeer.
Onder de vele marine autoriteiten
merkten wii o.a. op vice-admiraal T. L.
Kruys en den schout bij nacht J. Th.
Fürstner chef van den marine staf te
Den Haag.
Nadat het schip ligplaats had genomen,
daar waar momenteel weer een tweetal
andere onderzeeërs vaarklaar worden ge
maakt. gingen de heeren aan boord en
sprak schout bij nacht Fürstner officieren
en bemanning ongeveer als volgt toe:
Commandant en verdere opvarenden van
Hr. Ms. „O. 16".
Het is mij een groot voorrecht, met toe
stemming van den admiraal Kruys, een
«oogenblik hier het woord te mogen voeren.
Toen gij na een uiterst doeltreffende
shake- down cruise over de dit maal al
heel rumoerige. Atlantische Oceaan, te
Lissabon waart binnengekomen, was juist
de patrouiliegang in Straat Gibraltar door
Hr. Ms. Hertog Hendrik op het punt aan te
vangen. De volkomen onberekenbaarheid
van de reactie der Spaansche nationalisti
sche oorlogsschepen od het feit der con-
voyeering. een maatregel waartoe nog geen
andere mogendheid was overgegaan, maak
te het wenschelijk aan dit oude schip een
dosis actieve gevechtskracht toe te voegen.
Natuurlijk heeft de marine-leiding over
wogen .dat er bezwaren verbonden waren
aan het op zeer korten termijn dirigeeren
var. dé O. 16, die pas zulk een zware reis
achter den rug had, naar Gibraltar, alwaar
het vaartuig onverhoopt voor een ernstige
ooriogstaak kon worden gesteld.
Dat de marine-leiding geen oogenblik be
hoefde te aarzelen uit materieele of perso-
neele overwegingen om dezen onverwachten
zwaren dienst van u te vergen, comman
dant en verdere opvarenden, is voor u een
compliment. Door rapporten uit het buiten
land weet ik nu, dat door dit blijkbaar
onmiddellijk kunnen omzetten van een
wetenschappelijke in een strategische op
dracht de bewondering voor uwe nrestatie
in het buitenland in vakkringen niet wei
nig is verhoogd. Dat de gebleken paraat
heid onzer marine bij de ingewikkelde in
ternationaal politieke situatie in Zuid-
Europa een zekere niet te onderschatten
preventieve werking heeft uitgeoefend,
staat als een paal boven water.
De marine-leiding beseft, dat men zijn
waardeering niet alléén betuigen moet door
het opleggen van steeds zwaardere diensten.
Het is daarom, dat de minister van staat,
minister van defensie mij heeft opgedra
gen hier van zijn waardeering te doen
blijken.
Het hoeft aan H.M. onze geëerbiedigde
Koningin, die door de traditie van Haar
geslacht en uit eigen leven bijzonder goed
kan waardeeren de opofferingsgezindheid,
die eigen belang volkomen weet achter te
stellen aan 't groot belang van het vader
land. behaagd, een onderscheiding toe te
kennen aan het verantwoordelijke hoofd
van de kleine gemeenschap, die op deze
boot 3 maanden lang lief en leed heeft
gedeeld
Het is met bijzonder genoegen, dat
ik u voorlezing kan doen van het
Koninklijk besluit van 31 Maart 1937,
waarbij de luitenant ter zee le klasse
J. J. W. van Waning benoemd is tot
ridder der Orde van Oranje Nassau.
I Na den commandant van Hr. Ms. ..O. 16"
het ridderkruis op de borst gespeld te heb
ben. wenschte de chef van den marine
staf commandant van Waning van harte
geluk met dit bewiis van Koninklijke waar-
deering. Ook de verdere opvarenden feli
citeerde hij met de onderscheiding, di'e
mede door hun toedoen, den commandant
is tebeurt gevallen Na uw thuiskomst zult
gij bemerken aldus spr. dat het Ne-
derlandsche volk uw reis met groote be
langstelling heeft gevolgd. Dat volk kijkt,
sedert de internationaal-politieke verhou
dingen hoe langer hoe meer verwikkeld rijn
geworden, met heel andere oogen naar ziin
weermacht dan slechts enkele jaren geleden
het geval was. Het volk beseft, dat de
marineman bereid is elk persoonliik of ge-
zinsbelang te offeren ten bate van het
algemeen belang van ons vaderland. Het
kan niet anders, of die offervaardigheid
zal als terugslag hebben, dat Nederland
meer offervaardig zal worden in het be
schikbaar stellen van de noodige geld
middelen.
Dan zullen er weer meer eenheden be
schikbaar zijn. waardoor de marineleiding
minder plotseling en overwacht zal behoe
ven in te griiDen in de organisatie, in
andere dienst- en in velerlei persoonliike
en gezinsbelangen.
Dan zal de marine ook weer gemakke
lijker kunnen voldoen aan de taken, die
haar worden gesteld van handhaving van
de eer onzer vlag. van bescherming der
rechtmatige belangen van onze koopvaardij
en handel en van het hooghouden van den
naam en het uitdragen der cultuur van
het groote en krachtige volk van het riik
der Nederlanden. Op soreker's verzoek werd
dit nieuwe verbond tusschen volk en marine
met een driewerf hoezee bezegeld.
Na deze korte plechtigheid, vond de
eigenlijke begroeting nlaats. Handen wer
den gedrukt vragen gesteld en het is de
moeite waard te zien hoe men in Nieuwe
diep meeleeft met deze ..jongens van de
marine".
De „O 16" is het aan te zien dat zu een
zware reis gemaakt heeft. Overal is de verf
gebladderd en van de op de brug geschil
derde kleuren der vlag is nog slechts een
groezelig geheel over.
terugreis gaat rechtstreeks
naar 's-Gravenhage.
Prinses Juliana en Prins Bernhard
hebben den dag: van gisteren te Parijs
doorgebracht met het doen van inkoo-
pen, waarna het diner werd gebruikt
in het beroemde restaurant „Chez
Maxim's" in de Rue Royale. Vervolgens
werd nog een vluchtig bezoek gebracht
aan eenige bekende bezienswaardig
heden van de lichtstad.
Vanmorgen te halfacht was er reeds
weer de drukte van het vertrek van
het prinselijk paar uit hotel Crillon.
Om tien uur Fransche zomertijd (9.20
uur Ned. tijd) reden Prinses Juliana en
Prins Bernhard, in stralend zomerweer,
met den grijzen twoseater weg in de
richting van Le Bourget om zich over
Brussel naar Den Haag te begeven,
waar zij juist drie maanden na het
begin van de huwelijksreis zullen terug -
keeren.
BINNENLAND.
De voortgezette vergadering van „Bloem
bollencultuur." (2e Blad).
Te Den Haag is. 57 jaar oud. overleden de
Belgische gezant, de heer Ch. Maskens,
(3e Blad en Laatste Berichten, le BI. i
Het 50-jarig bestaan der Ned. Vereeniging
van Meelfabrikanten. (Binnenland, 3e
Blad).
BUITENLAND.
De pogingen de tariefmuren af te breken,
(Buitenland, le Blad).
Benesj te Belgrado. (Buitenland, le Blad).
Huil doet een beroep op de wereld voor
den vrede. (Buitenland, le Blad).
De verzoening van Hitler met Ludendorff.
(Buitenland, le'Blad).
Ongerustheid over Japan's vlootbouw.
(Buitenland, le Blad).
De suiker-conferentie te Londen geopend,
(3e Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAG. 2 VAN HET 3c BLAD.
TCCNIEl^
NIEUW/
LEIDSCHE SCHOUWBURG.
TOONEEL,
Jaarvergadering
„Koninginnedag".
Voor de feestviering op 31 Augustus
kunnen de leden plannen indienen.
Vertooning van Oranjefilms.
In de met vlaggen en Oranje versierde
foyer van „Den Burcht" belegde de Ver
eeniging „Koninginnedag" gisteravond een
feestelijk jaarvergadering. In zijn ope
ningswoord sprak de waarn. voorzitter, de
heer L. Questroo er zijn spijt over uit, dat
de vergaderingen over het algemeen zoo
slecht bezocht worden. De notulen, gelezen
door den tweeden secretaris, den heer van
der Neut, werden ongewijzigd goedgekeurd.
In het jaarverslag uitgebracht door den
secretaris, den heer P. H. Steenhouwer,
werden de feestelijkheden door de vereeni
ging georganiseerd, gememoreerd. Helaas
bracht ook het afgeloopen jaar nog niet
de zoo noodige en gewenschte ledenaan-
was. De vereeniging telt momenteel 313
leden. Het financieel verslag van den tjj-
delijken penningmeester, den heer C. A.
de Bruyn. vermeldde een batig slot van
f. 278.01. Aan contributie werd f. 488.
ontvangen en aan subsidies f. 700.De
feestviering kostte f.759.—. Op voorstel
van de kascommissie werd den penning
meester décharge verleend.
De voorzitter vestigde er de aandacht
od, dat 1936 het eerste jaar is. waarin de
vereeniging een batig slot boekte. In de
kascommissie 1937 werden benoemd de
heeren Stokhuyzen en Witte.
Ir. p. c. Lindenberg, directeur der Leid-
sche Duinwatermaatschappij werd benoemd
tot voorzitter. In de vacature van penning
meester werd voorzien door de benoeming
van den heer F. J. de Jong. De aftr. pen
ningmeester, de heer Jansen, zal een an
dere functie in het bestuur blijven waar
nemen.
Bij de bespreking van de feestviering
1937 deelde de voorzitter mede. dat 't plan
bestaat om dit jaar een sprookje op te
voeren in de openlucht. Mocht dit plan
echter geen doorgang kunnen vinden, wat
wegens de groote moeilijkheden geenszins
uitgesloten is, dan stelt het bestuur zich
voor een zaalfeest voor 12 of 1300 kinde
ren te organiseeren
Verder bestaan er plannen voor een
avondfeest, waaraan oud en jong zal kun
nen deelnemen. Als eerste programmapunt
van dit onderdeel der feesten is gedacht
aan een zeg- en zangspel, uitgevoerd door
een jongens- en meisjeskoortje. Verder zal
een poppenbruiloft worden opgevoerd door
24 kinderen, gevolgd door een eenvoudig
tooneelstukje. Tenslotte zullen de kinderen
een Chineesche dans opvoeren. Zoo moge
lijk zullen de leden van de Graal vervol
gens een volksdans brengen. Mocht dit
laatste nummer geen doorgang kunnen
vinden dan zal hiervoor een rei. uitge
voerd door een dames-gymnastickvereeni-
ging of een knotsoefening in de plaats ko
men. Na de bekendmaking van deze plan
nen deelde de voorzitter mede dat het be
stuur er zich volkomen van bewust is dat
het feest van het vorige jaar voor een deel
een mislukking is geweest. De heer v. d.
Laan vestigde er de aandacht op dat kin
deren rich in de openlucht zeer moeilijk
verstaanbaar zullen kunnen maken, waar
door een dergelijke openlucht voorstelling
reeds bij voorbaat tot mislukkig gedoemd
is. Op voorstel van den heer Leman werd
besloten aan alle leden het verzoek te
richten plannen voor de feestviering in ie
dienen. Aan het bestuur zal dan keuze en
uitwerking van het programma worden
overgelaten. Gevraagd werd of het niet
mogelijk is het programma zoo samen te
stellen dat er wat meer actie in de stad
komt. De heer Questroo antwoordde dat dit
waarschijnlijk de financiee'.e krachten der
vereeniging te boven zou gaan; alleen een
optocht kost al f. 200.— aan muziek! Ten
slotte werd door enkele aanwezigen aan
merking gemaakt op de wijze waarop het
vorige jaar de regeling op het Schutters
veld getroffen was. Na een slotwoord van
den voorzitter werd door den heer Joh.
Geytenbeek een drietal films met als on
derwerp het huwelijk van Prinses Juliana
vertoond.
VERPLAATSING BELASTINGKANTOOR.
De ontvanger der directe belastingen,
invoerrechten en accijnzen. Langebrug 20,
brengt onder de aandacht van belangheb
benden, dat met ingang van 12 April a.s.
de directe belastingen en motorrijtuigbe
lasting overgaan naar het 1ste kantoor dei-
directe belastingen te Leiden, Breestraat 18.
N.V. SANDERS ZEEPFABRIEK.
In de alhier gehouden algemeene ver
gadering van aandeelhouders der N.V.
Stoom-Zeep-, Eau de Cologne- en Parfu-
merieënfabriek v/h. Sanders en Co. Ko
ninklijke Stoom-Zeepfabriek werden de
balans en de winst- en verliesrekening
over het boekjaar 1936 goedgekeurd. Als
commissaris werd herkozen de heer P. A.
de Gooyer te Wassenaar.
Bij Kon. besluit is eervol ontslag uit
den militairen dienst verleend aan den
reserve lsten luitenant H. J. van der Berg
van het 4de regiment infanterie.
Voor het te Oosterbeek vanwege het
Ned. Centraal Bureau voor Volksdansen
afgenomen elementaire examen in contra
dansen slaagden onze stadgenooten dfe
dames G. Koevorden en J. Spronk. p
Des DuivePs Prentenboek.
Blijspel in 4 bedrijven door
Zoltan Horvath.
Het denkbeeld, dat Nederlandsche auteurs
het moeilijk brengen tot een opvoering van
hun werken op de vaderlandsche planken,
leidt soms een landgenoot er toe, om zijn
geesteskind ten doop te houden onder bui-
tenlandschen naam. Zoo deed ook de heel
den Hertog met zijn eersteling „Ex-koning
Peter", dat zijn weg heeft gevonden. Nu
zijn tweede werk zulk een weerklank vindt
en volkomen verdiend, zij hier direct
aan toe gevoegd en bovendien zijn pseu
doniem toch algemeen is verraden, mag
I men wel aannemen, dat zijn Hongaarsche
schuilnaam spoedig zal worden afgelegd.
Koos de heer den Hertog misschien met
opzet een Hongaarsch pseudoniem, omdat
hij zich geestelijk verwant gevoelt aan den
grooten Hongaarschen tooneelschrijver
Molnar? Die verwantschap is toch inder
daad frappant! Dat constateert men
oogenblikkelijk ook uit „Des Duivels Pren
tenboek", waaruit een speelsch vernuft op
stijgt tot een voor een Hollander ongeken
de hoogte en een rijpe fantasie u tegen
lacht, die wij zelfs beslist on-Nederlandsch
durven noemen. Vernuft en fantasie, ge
drenkt in een zachte levenswijsheid en le
vensvisie, die het klaar spelen om met een
lach en een prettig frisch geluid, u levens
diepte te doen peilen. Alles heel licht en
luchtig en in een juweel van een dialoog
vervat, die boeit van het begin tot het
eind. Geestig, gevoelig-menschelijk en toch
strak van bouw vloeit dit blijspel van too-
neel naar de zaal en pakt onmiddellijk.
Het gegeven is een prachtige vondst: een
auteur, op zoek naar stof, wordt gewezen
op de mogelijkheid, dat in onze moderne
lijden een verwoed speler, dus iemand, die
een hoofdstuk leest uit des Duivels Pren
tenboek, zooals onze voorouders het wel
eens uitdrukten, zijn vrouw inzet, zooals de
Batavieren dat deden, die de vrouw be
schouwden als een stuk bezit. Is dat nu
nog mogelijk? Deze vraag ziet men beant
woord met alle complicaties, die zich in
onze tijden daarbij voordoen, nu ook de
vrouw de plaats is toebedeeld in het staats
bestel, die haar toekomt. En, zooals ge
zegd, met fijnen geest en psychologisch in
zicht, in een sprankelenden dialoog, die
een af en toe ontbreken van actie volko
men tooneelmatig vervangt en dit gebrek,
ais men het zoo noemen wil, volslagen
overspeelt. Hier is iemand aan het woord,
die in een soort persiflage toch de levens
kernen kan bespelen zoo, dat men telkens
getroffen wordt door de scherpe visie en
toch zijn oeuvre het karakter van een blij
spel doet behouden.
Aardig is ook het slot, dat den auteur
doet bekennen, dat het hem aangeraden
gegeven niet meer bruikbaar is, dat het
huidige publiek die gecompliceerde non-
Vagi links naar rechts: Piet Rienks, Paul
achtergrond de butler
Steenbergen en Dirk Verbeek,
vap Herik Van Buurën.
Op den