NATIONALE BUITENLAND LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad Maandag 5 April 1937 Voor ƒ163,— 's-jaars 10.000- 1 LEVENSVERZEKERING-BANK rotterdam •ERGT.-MAJ. JOH. DE MOED. t Na een langdurig lijden is in den ouder dom van 46 Jaar alhier overleden de heer Joh. de Moed, sergeant-majoor bij het 4e Regiment Infanterie alhier, waar hij als administrateur werkzaam was en een voor aanstaand figuur in de Chr. Mil. actie, zoowel in zijn woonplaats als in Zuid-Hol land. De overledene was secr. van de af- deeling Leiden van de Nat. Chr. Onder- offlcieren-vereeniging en penningmeester van het Verband Zuid-Holland van de Nat. Vereenlglng ..Pro Rege" Het Chr. Mil. Te huis in de Sleutelstad bezat in den heer De Moed een zeer gewaardeerde kracht. Van de militaire jongelingsvereeniging, die in dat tehuis pleegt te vergaderen, was hij secretaris. De vlagjesdag. die ten bate van dit tehuis elk jaar werd gehouden, werd hoofdzakelijk door hem georganiseerd. Zoo laat zijn verscheiden ln breeden kring een ledige plaats. Het stoffelijk overschot van den heer De Moed zal Dinsdagmiddag om 12 uur op „Rhijnhof" worden teraardebesteld. DE ALGEMEENE TOESTAND Een economische conferentie? DS. JOH. W. GROOT ENZERINK. Na een ongesteldheid van vier maanden, ging gisterochtend ds. Joh. W. Groot En- aerlnk, herv. pred. alhier weer voor het eerst in den dienst des Woords voor. Een zeer groote sohare belangstellenden woonde deze godsdienstoefening, die in de Mareikerk werd gehouden en waarin tevens <le aannemeling en werden bevestigd, bij. Alvorens tot zijn eigenlijk overdenkings woord te komen, rlohtte ds. Groot Enzerink zioh met een enkel woord tot de gemeente. Hartelijk dankte hij voor de tallooze blijken van ontroerende aanhankelijkheid tijdens zijn ziekte in zulk een ruime mate onder vonden. Naast God, aan Wien hij zloh kin derlijk onderworpen weet, danl\ e hij in het bijzonder de zusters van het Diaconessen- (hiuls voor de liefderijke verpleging daar ondervonden. Aan de hand 'van Joh. 20 2711 „Weest niet ongeloovig maar geloovig", zette spr. de groote. onschatbare beteekenis uiteen van een waarachtig levend geloof. Bij de ontvouwing van een en ander had spr. ruimschoots gelegenheid om er op te wijzen dat het ongeloof voert naar den ondergang van den mensch en dat het geloof ons de heerlijkheid van Christus brengt. Aan het einde van den dienst, waarbij velen zich met een staanplaats moesten tevreden stellen, werd ds. Groot Enzerink toegezongen Gez, 91 3 „Och, dat Uw geest den leeraar sterk', Het zegel zett' op al zijn werk". Ontroerd dankte ds. Groot Enzerink voor deze bede. BlURTHUURDERSVER. „DE KOOI". Viering van het derde lustrum. Zaterdag j.l. vierde de Buurthuurders Ver. ,.de Kool" in de zaal van Zomerlust haar 15-jarig bestaan. De zaal had een feestelijk aanzien en was tot de laatste plaats bezet. Medewerking werd verleend door het Ge zelschap Beem i Keesje) uit Rijswijk. „The Hawaian Friends" uit Schiedam en ..The Flora Band" van hier. De voorz. de heer Bos opende om circa 8.15 den feestavond met een woord van.wel kom. Hij memoreerde daarbij het werk der pioniers, die in 't jaar 1922 het moeilijke initiatief tot de oprichting namen en de verhoogde huren grootendeels ongedaan wisten te maken. Ook ln de daarop volgende jaren zijn in samenwerking met betrokken Instanties be langrijke verbeteringen tot stand gekomen. Het ledental noemde de voorz. goed, al Btjn er enkele bewoners nog geen lid. Na deze openingsrede was het woord aan het gezelschap Beem, ln Leiden en omge ving genoegzaam bekend, dat de zaal deed schudden van 't lachen. „The Hawaian Friends" met hun Hawaian muziek oogstten eveneens veel succes. „The Flora Band" zorgde voor muzikale afwisseling. Na de pauze sprak de heer Vogelenzang secretaris der Ver. enkele woorden tot den voorzitter en bood hem namens de Ver ter gelegenheid van zijn 12'/«-jarig jubileum als bestuurder, een klokje aan Na afloop sprak de voorz. nog een woord van dank tot alle medewerkers aan dezen avond, welke met een prettig bal onder lei ding van den heer Gé Mieremet werd be sloten. Benesj naar Belgrado. De „Indépendance Beige" meldt, dat de regeeringen van Frankrijk en Gr.- Brittannië zich tot den Belgischen pre mier Van Zeeland zouden hebben ge wend met het verzoek, met het oog op de economische reorganisatie der we reld een internationale conferentie voor te bereiden. Deze conferentie zou moeten dienen tot het voorbereiden van verdragen, welke den internatio nalen handel zouden kunnen bevor deren. Van Zeeland zou dit verzoek aan den Britschen kabinetsraad voorleggen, zoodra deze weer bijeenkomt. De „Indépendance Beige" voegt hieraan toe. dat van dit verzoek der mogendheden aan Van Zeeland door den minister van Verkeerswezen Jaspar mededeeling is ge daan op een bijeenkomst van de liberale partij. „Inderdaad meenen de regeeringen van Engeland en Frankrijk", aldus het blad. „dat de wereldsituatie de hoop wettigt, dat het mogelijk zal zijn economische ac- coorden te sluiten." Volgens welingelichte Belgische kringen zou de voorbereiding der bedoelde econo mische conferentie gedacht zijn in den vorm van een algemeen onderzoek naar de mogelijkheid van het uit den weg rui men der belemmeringen voor den inter nationalen handel. De president van Tsjecho-Slowakije, Be nesj. is gisteren met zijn echtgenoote naar Belgrado vertrokken voor het aangekon digde oflfcieel bezoek en daar hedenmor gen onder luisterrijk eerbetoon gearri veerd. De stad hangt vol vlaggen. Het laatste woord over het Italiaansch- Zuiö-Slavlsch verdrag is nog lang niet ge sproken. Het Kamerlid Ybarnégaray (parti social fransais) zal, wanneer de Fransche Kamer weer bijeenkomt, een verzoek doen den minister van Buitenlandsche Zaken te mogen interpelleeren over de buitenland sche politiek, in het bijzonder over de ern stige problemen, die de overeenkomst tus- schen Italië en Zuid-Slavië voor Frankrijk en de Kleine Entente stelt. Gisteravond te circa halfacht Is de 47-jarige handelsagent M. J. K., die per fiets de Hbogewoerd wilde oversteken, aangereden door een auto, bestuurd door J. P, J. van der W. De wielrijder kreeg een diepe snijwond boven het linkeroog en Is door den E. H. D. naar het Acad Zie- benhuls overgebracht. In de Sted. Weekinrichting waren op genomen van 30 Maart t/m 3 April 1.1.: Dinsdag 30 Maart 55 volw. personen Woensdag 31 Maart 56 Donderdag 1 April 55 Vrijdag 2 April 56 Zaterdag 3 April 56 In de Parochiekerk van Onze Lieve Vrouwe Hemelvaart en St. Jozef, is gis termorgen voor de eerste maal een litur gische hoogmis uitgevoerd, waarbij een aantal zangers in toog en superplis de z.g. veranderlijke zangen zingt, terwijl de ge meente de andere z.g. vaste gezangen uit voert. De Gregoriaansche gezangen werden door de geloovigen als volkszang meege- gezongen. Tot versterking van den zang was door kapelaan Dorbeck voor de eerste maal nog een twintigtal jongens op het priesterkoor opgesteld. Er was zeer veel belangstelling voor dezen eersten liturgischen dienst. Eiken eersten Zondag van de maand wordt voort aan een liturgische hoogmis opgedragen. In de plaats van den heer W. Bou- man, inspecteur 1ste klasse op het inspec tiebureau der Ned. Spoorwegen te Utrecht inspectie UtrechtLeiden), die met in gang van 15 April den dienst der Ned. Spoorwegen zal verlaten, is benoemd de heer J. Ph. P. Swaving, Inspecteur le kl. Wegens diefstal van lood uit het voormalige Invalidenhuis zijn door de politie aangehouden de 31-jarige beton werker A. M. en de 22-Jarige C. N. O., belden alhier. DUITSCHLAND Fellere Kerkstrijd ingeluid. Ludendorff'» leer erkend. De Duitsche staat zal voortaan de Duitsche geloofsbeweging als staats godsdienst erkennen. Generaal Ludendorff, die leider dezer beweging is. heeft zijn getrouwen een mededeeling doen toekomen, volgens welke „de Duitschers, die de Duitsche geloofsbeweging belijden" d.w.z. het nieuwe heidendom van Ludendorff een volkomen rechtsgelijkheid zullen hebben met de medeburgers, die den cultus aanhangen van artikel 24 van het nationaal-socialistische partij-pro gram. Deze rechtsgelijkheid dankt zij den Fuehrer. Vervolgens noodigt Ludendorff zijn volge lingen uit binnen het nationaal-socialisti sche kader te strijden tegen de machten die den laatsten tijd met grooter hardnekkig heid getracht hebben den jongen nationaal- socialistischen staat te ondermijnen, ten einde opnieuw het Duitsche volk te kunnen overheerschen. Ludendorff maakt een toespeling op het conflict tusschen den nationaal-socialisti- schen staat en de christelijke kerken, met name de katholieke na de jongste encycliek. De Roomsche kerk is voor den generaal een der gevaarlijkste krachten, welke het be staan van den nationaal-socialistischen staat bedreigen. De verzoening van Hitler met Ludendorff zou derhalve directe gevolgen op de kerke lijke politiek hebben, aldus Havas, daar de generaal voortaan den steun van den staat zal genieten om te strijden tegen de „priesterkaste". In zijn tijdschrift „Heilige Quelle Deut- scher Kraft" schrijft Ludendorff: wij staan voor het alternatief: ons te ontdoen van het Christelijk dogma en het mysterie der in carnatie van het Duitsche volk te verwezen lijken of onder te gaan in het bederf van een menschheid zonder samenhang. Wij zullen een staat van werkzame mie ren worden en dat ondanks de militaire wederopstanding, waarmede ik mij zoo ge lukkig prijs." „De totale oorlog is", zegt hij, „onbarm hartig. Hij eischt de uiterste krachtsin spanning wij moeten een volk hebben, dat in staat is zijn krachten gedurende maanden en jaren tot het uiterste tegen over den vijand ln te spannen". Ludendorff is van meening, dat de ondervinding van den laatsten oorlog het bewijs heeft geleverd, dat Duitsch- land, om in een toekomstigen totalen oorlog zegevierend te zijn, het Chris tendom moet vernietigen. „Dit christendom is een buitenland sche godsdienst welke in strijd is met het overgeërfde". Het geweten van het bloed en de trots op het ras, aldus Ludendorff. zijn de rug- gegraat der natie. Ludendorff voegde daar nog aan toe: „de gevangenneming der zie len, de knechting van het geweten, de af richting door suggestie en religieuze han delingen, moeten strenger worden gestraft dan slagen en verwondingen en zelfs dan moord. =3 Tijdens het weekeinde heeft dr. Mueller het hoofd van de Belijdende Kerk. den plaatsvervanger van Hitler. Rudolf Hess, een memorandum overhandigd, waarin het standpunt van de predikanten der kerke lijke oppositie wordt uiteengezet. Men is ran meenpig. dat deze geste een stap zou kunnen beteekenen in de richting van een verzoening. Het verluidt, dat Rudolf Hess beloofd heeft zijn ernstige aandacht aan liet memorandum te schenken en mogelijk deze week de leiders der kerkelijke oppo sitie, met inbegrip van dr. Nlemoeller, zal ontvangen. Toch vormt het groote aantal predikanten en leeken, die zich in arrest •jcvinden of uit hun parochie zijn verban nen. een ernstige hinderpaal voor een bij- icgging van het geschil. Temeer, waar juist nog weer eenige arrestaties plaats vonden. Vier evangelische predikanten drie hun ner hadden een vergadering georganiseerd en de vierde is leider van de Bethel-semi- narla voor zendelingen te Bielefeld zijn Joor de politie van Darmstadt gearresteerd Men vermoedt, dat de autoriteiten aldus zijn opgetreden omdat buitenlandsche geestelijken en predikanten uit andere dee- ien van Duitschland aan deze bijeenkomst hebben deelgenomen. De politie heeft tevens de „evangelische week" die de Belijdende Kerk van 31 Maart tot 4 April te Darmstadt had willen hou den, verboden. 9 a Het tusschen de bisschoppen van Trier cn Spier eenerzijds en de Duitsche regee ring anderzijds uitgebroken conflict we gens de afschaffing der confessioneele scholen in het Saargebied en de invoering van leekenscholen, neemt scherpere vor men aan. De beide bisschoppen hebben in een ln de kerken van het Saargebied voor gelezen herderlijk schrijven doen uitkomen dat het z.g. referendum der ouders een iokaas was, want dat de geheime stem ming vervangen is door het plaatsen van ten handteekening door de ouders op de lijsten. Thans heeft de Duitsche afgevaardigde voor schoolzaken, Wambsganns. ln 'n ver klaring, welke in alle bladen van 't Saar gebied is gepubliceerd, een protest geuit tegen de beweringen der bisschoppen. Hij vtrzekert, dat de stemming zonder dwang- uitoefening is geschied. Daar het onder wijzend personeel zich met de wijziging accoord heeft verklaard, zal elke aanval op de hervorming, welke op 1 April is inge voerd, als een aanval op het onderwijzers corps worden opgevat Wambsganns dreigt tenslotte de geestelijkheid kinderen den toegang tot scholen, waar thans het gods dienstonderwijs nog is toegelaten, te zullen verbieden. In de katholieke kerken van Keulen en voorsteden is een ln scherpe woorden ge stelde waarschuwing voorgelezen, waarin de ouders worden opgewekt niet te stem men ten gunste van de voorgestelde ge- mcenschapscholen. De geestelijkheid heeft den ouders verzocht .stand te houden te genover een mogelijke-pressie van de Duit sche autoriteiten. verzekert 30-jarige uttkcrlng bij overlijden 9110 (Ingee. Med.) FRANKRIJK Moelai Hafid overleden. De vroegere sultan van Marokko, Moelai Hafid. Is aan de gevolgen van stoornissen in den bloedsomloop te Enghlen les Balns nabij de Fransche hoofdstad overleden. Het stoffelijk overschot van Moelai Hafid zal binnenkort naar Marokko worden over gebracht, waar het te Fez zal worden bij gezet in de moskee Moelai Abdallah. ENGELAND De stakingsactie. Terwijl de staking der metaalbewerkers in de fabrieken van Beardmore te Glasgow wordt voortgezet, waarbij 3033 werkfiedeh betrekken zijn, werd gemeld, dat 3030 leer jongens bij ruim vijftien scheepswerven aan de Clyde eveneens het werk hebben neergelegd. De jongens eisehen hoogere loonen. De afgevaardigden der mijnwerkers van Zuid-Wales, die m Cardiff vergaderden, hebben met groote meerderheid het nieuwe arbeidscontract met de eigenaren aange nomen. Dit contract geldt voor drie jaar en voor ziet in een loonrvtrhooging van twee shil lings twee pennies tot tien shillings per week. Nannlngton, de leider van de nationale werklozen beweging, heeft o.m. verklaard: „Wij zijn niet van zins de regeerlng rustig met de kroning te laten voortgaan en de wereld te laten gelooven, dat de geheeie be volking des lands gelukkig en voldaan is. Wij zijn besloten die stem der hongerlij denden te doen hooren tusschen de fan fares der trompetten". LUXEMBURG. Ontbinding communistische partij. Reeds eenige maanden geleden werd bij de Luxëmburgsche Kamer van Afgevaardig den een wetsvoorstel ingediend tot hand- I having van de veiligheid van de sociale en politieke ordening. De parlementaire commissie, die dit wets voorstel in onderzoek heeft genomen, heeft een amendement overgenomen, dat de re geering in overeenstemming met de meer derheidspartijen heeft uitgewerkt. In dezen tekst wordt de ontbinding afge kondigd van de communistische partij voor heel het land. Verder wordt o.m. in het ont werp bepaald, dat door de regeering even eens ontbonden kunnen worden vereenigin- gen of groepen, die onder een of anderen vorm, of welken naam dan ook, wijziging trachten te brengen in den grondwettelij ken regeeringsvorm of in de vrije werking van de constitutioneele instellingen. DE VATICAANSCHE STAAT Een vaste Paasch-datum? De bekende Rector van de Universiteit van het H. Hart te Milaan Pater Dr. Agostino Gemelli O.F.M. heeft na zijn Jongste bezoek ten Vaticane verklaard dat de gezondheidstoestand van den Paus van dien aard is, dat hij nog Jaren en Jaren kan leven. De Paus heeift gisteren voor het eerst weer een aantal Jong-gehuwden ontvangen. Naar van gezaghebbende zijde werd me degedeeld, zou de Paus overwegen, het vol gend jaar een Oecumenische Raad bijeen te roepen, teneinde een vasten datum voor Paschen te bepalen, zoodat de datum van Paschen niet meer naar gelang van den stand der maan zou varieeren. RUSLAND Jagoda wegens ernstig plichtsverzuim als volks commissaris afgezet. Het presidium van het centraal uitvoe rend comité der Sovjet-unie heeft besloten Jagoda af te zetten als volkscommissaris van posterijen, ln verband met de ontdek king van plichtsverzuim ran misdatligen aard, waaraan hij zich zou hebben schuldig gemaakt. Tevens werd besloten, ln deze zaak een gerechtelijk onderzoek in te stellen. Dat belooft dus weer een „groot proces". Tevens Is de sovjet-Russische ambassa deur te Parijs Potenkin van zün functie ontheven en benoemd tot eersten plaatsvervanger van den volkscommissaris van buitenlandsche zaken. Wijlen Moelai Hafid. Moelai Hafid, die ln 1908 sultan van Marokko werd, deed gedwongen door zijn onderdanen in 1912 afstand van de regee ring tegen een som van frs. 400.000 en een Jaarlijksche toelage van frs. 375.000. hem door de Fransche regeering aangeboden. Hij vestigde zich in Frankrijk en woonde achtereenvolgens in Marseille en Enghien. ITALIË. De „Gouden Roos" overhandigd. Hedenochtend Is ln de Paulynsche kapel van het Quirinaal plechtig de „Gouden Roos", welke door den Paus aan de Ko ningin van Italië is geschonken, overhan digd door den apostollschen nuntius bij het Quirinaal mgr. Borgonginl Duca, ln tegenwoordigheid van 't geheeie Italiaan- sche hof en talrijke vooraanstaande per sonen uit de politieke en diplomatieke we reld en uit den Romeinschen adel. De pauselijke deputatie reed in drie galarijtuigen van het Vatlcaan naar het Quirinaal, waar de deputatie door leden van het Koninklijk hof werden ontvangen. Even voor tien uur trad de Koninklijke familie met gevolg de kapel binnen. De koning was gekleed in gala-uniform. Toen de Koninklijke familie de kapel binnen trad, zong het koor van de Slxtijnsche kapel het Italiaansche Volkslied, dat door alle aanwezigen staande werd aangehoord. Vervolgens droeg de pauselijke nuntius een H. Mis op, onder welke de auditeur van de nuntiatuur de drie pontificale breven voorlas. Na het voorlezen van de breven ontving de koningin, neergeknield bij het altaar, uit de handen van den nuntius de Gouden Roos, welke zij overhandigde aan den hofkapelaan, die de roos op het altaar plaatste. Gedurende de plechtigheid zong het koor een nieuwe compositie van Perosi. De plech tigheid werd besloten met den zegen door den pauselijken nuntius. Hierna begaf de koninklijke familie zich naar haar vertrekken in het paleis, waar de nuntius en de pauselijke deputatie wer den ontvangen. ROEMENIË Congres der Nationale Boeren-partij. Het congres der Nationale Bóeren-partij, dat te Boekarest is gehouden, heeft de be noeming van Mlhalache tot president voor een nieuwe periode van vier Jaren goedge keurd. Mlhalache hield een redevoering, waarin hij het optreden der liberale regeering op ieder terrein critiseerde. De regeering, aldus spr., heeft er zeer slecht aan gedaan door Titulescu uit te schakelen uit de leiding der buitenlandsche zaken. Zij heeft op bul- tenlandsch politiek gebied niet een hou ding, welke in overeenstemming is met de hoogere belangen van de natie: zij heeft blijk gegeven van haar besluiteloosheid en het land in een moeilijke situatie gebracht. Mlhalache verweet de regeering verder de agitatie van de uiterste rechterzijde ln het binnenland te hebben geduld en het gezag van den staat te hebben laten verzwakken. ZUID-AFRIKA Duitsch protest op komst. Naar gemeld wordt, zal de Duitsche re geering bij de reeeerlng der Unie van Zuld- Afrika een protest indienen tegen de maat regelen vervat ln de onlangs te Pretoria gepubliceerde proclamatie tegen de Nazi- beweging ln Zuldwest-Afrlka, Deze procla matie verbiedt aan personen, die niet van Brltsche nationaliteit ziln. deel te nemen aan politieke actie of organisatie ln dit mandaatsgebled. Volgens Inlichtingen uit politieke kringen te Berlijn zal het protest hiertegen in het begin van de week wor den overhandigd De geheeie Duitsche pers heeft een actie ontketend tegen de regee ring der Unie van Zuid-Afrlka. POLEN Maatregelen tegen linksche organisaties. In uiterst-linksche kringen worden nog steeds arrestaties verricht. Te Lodz zijn 120 communisten ln hechtenis genomen. Hier zijn tevens drie Joodsche organisaties we gens revolutionaire actie ontbonden. Te Kolomya zijn 14 leden der communisti sche partij gearresteerd. OOSTENRIJK Pontificale mis ter herinnering aan keizer Karei. Weensche legitimisten hebben gisteren in de St. Stephan-kathedraal te Weenen een pontificale mis laten celebreeren ter eere van de nagedachtenis van keizer Karei. Tal van civiele en militaire autoriteiten, die lid zijn van de monarchistische organi saties en alle leden der aristocratie woon den den dienst bij. De regeering was verte genwoordigd door vice-kanseller Huelgerth en generaal Zehner. Aartshertog Eugen heeft bij het uitgaan van de kerk een ovatie in ontvangst moe ten nemen. Er werd geroepen „leve keizer Otto" en „leve Habsburg". Na afloop van de mis hebben zich voor de kathedraal verscheidene groepen betoo- gers gevormd, die zich in optocht naar den Ring begpven. Tusschen deze betoogers hadden zich evenwel tegenbetoogers ge mengd. De politie heeft de betoogers ver spreid. Twee personen werden aangehou den, van wie een later werd losgelaten. VEREENIGDE STATEN Afnemende stakingsactie. De stakingsbeweging ln de automobiel industrie is aan het afnemen; twaalfdui zend arbeiders van de Chevroletfabrieken en 2200 van Ford hebben besloten vanoch tend het werk te hervatten. Ten aanzien van de staking bij Chrysler wordt ver nomen, dat in principe een overeenkomst tot stand Is gekomen na een conferentie van John Lewis met gouverneur Murphy en Walter Chrysler; alleen de tekst moet nog worden opgesteld. Lewis zal nu ook in Canada 3 mlllioen nog niet bij een vakvereeniging ingeschre ven arbeiders trachten te organiseeren. JAPAN. Onzekere verkiezingen. In verband met de komende verkiezingen vinden tal van besprekingen plaats, doch het plan tot vorming van een nieuwe regee- ringspartij schijnt weinig instemming te vinden. Alles blijft echter nog vaag en on zeker. 9 Men verwacht spoedig een regeerlngsver- klaring over de toekomstige politiek. Luitenant Poe Tsjie, een jongere broeder van den keizer van Mandsjoekwo, is in het huwelijk getreden met een kleindochter van markies Saga, lid van het Japansche Hoogerhuis. De plechtigheid vond plaats in de militaire club te Tokio, en werd bijge woond door een groot aantal vooraanstaan de personen jXZTr Jan!., ik ben trotsch op Je! je naam staat in de courant en de uitvoerige be schrijving van je auto-ongeluk! 2—1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1937 | | pagina 2