STADSNIEUWS BUITENLAND ZATERDAG 3 APRIL 1937 No. 23625 EERSTE NEDERLANDSCHE N.V. HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Installatie van Prins Bernhard in den Raad van State BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN Dit nummer bestaat uit ZES bladen Weerverwachting voor Zondag DAGBLAD PRIJS 4 DER ADVERTENTIES: 3D"ÉtsTSfcr regel -voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons BLad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tariet. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling "Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden wan 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven, 10 .ctsi porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque* en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER^ COURANT: Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden per week f.0.18 Franco per post f 2:35 permaanden portokosten.1 (voor binnenland f.o.80 per 3 mnd.V f. 2.38 VEREENIG1NG LUCAS VAN LEYDEN. Rembrandt's Bijbelsche Voorstellingen. In een o.a. door dr. Max J. Friedlander bijgewoonde bijeenkomst van de Ver. Lucas van Leyden. die de belangen van het Leid- sche Prentenkabinet behartigt, heeft de bekende Duitsche kunsthistoricus dr. Jacob Rosenberg gesproken over de schilderijen, etsen en teekeningen wa'arin Rembrandt tafreelen uit de biibelsche geschiedenis uit beeldt. Zijn oeuvre omvat ongeveer 840 biibelsche voorstellingen: 160 schilderijen. 80 etsen. 600 teekeningen. Spr. zag ze in verband met 's meesters verhouding tot dén Bijbel en zijn religieuze opvatting. Deze veranderen naarmate zijn leven voort schrijdt. Reeds van den beginne af is het een en ander aanwezig dat karakteristiek blüft voor zijn werk: een min of meer myste rieuze atmosfeer, voorliefde voor patriar chale typen en voor het contemplatieve. In hêt werk van 1626 tot 1640 wordt Rem brandt's verhouding tot den Biibel meer door omstandigheden van huiten bepaald, n.l. door de Lastman-traditie, den Elshei- mer-smaak en de eischen van het Leidsche kunstkenners-milieu, waarbij zich weldra aansluit zijn bewondering voor den impo- neerenden Vlaamschen barok met het alles overheerschend voorbeeld van Rubens. Al dus koos Rembrandt in de dertiger jaren de ietwat grove heroïsche figuur van Sim- son tot ziin lievelingsgestalte en overtrof hii Rubens in kras en gruwelijk realisme (Blindmaking van Simson, schilderij te Frankfort). Van religie blijkt hierbij weinig De ommekeer naar het stille, naar inkeer Sen naar teederheid. die samenvalt met Saskia's ziekte en dood en met ziin contact met de natuur, heeft ten gevolge dat na 1640 in de keuze en behandeling der biibel sche voorstellingen een verandering in treedt. Wii vinden dan een fijn overwogen Verhouding tusschen de gestalten onder ling. die slechts luttel in getal ziin: hun toewijding en aandachtigheid heeft 's mees ters belangstelling (Verzoening van David en Jonathan. Ermitage). Daarbii gaan de landschap-achtergronden, episch en -idyl lisch behandeld, een rol spelen. Hii schil dert in die jaren meèr dan eens de intimi teit. van het gezin der H. Familie (Kassei, Leningrad) Tegen het begin der vijftiger jaren ver schijnt Rembrandt's Christusgestalte in een nieuwe, verinnerlijkte gedaante. Uit voerig stond spr. naar aanleiding hiervan stil bij de beteekenis, opvatting en datec- ring der honderdguldensprent Hij ontleent ziin Christus-type aan het joodsche uiter lijk. dat hii idealiseert, zoodat men soms aan de mildheid en zachtheid van Leonar do's Christus denkt. Na ongeveer 1655 treedt opnieuw een verandering op In de onderwerpen en de opvatting. Deze is de meest belangrijke en moeilijkst te omschrijven veandering op dit gebied. De figuur van den Heiland treedt op den aohtergrond. Rembrandt's voorkeur gaat uit naar patriarchale episoden uit het Oude- en Nieuwe Testa ment, zooals de Verloochening van Petrus, Saul en David, en dergelijke. Het legen darische wijkt voor een geweldig realisme, waarmede de innerlijke situatie van dén enkeling wordt, geteekend. Daar waar al gemeen gangbare Christelijke verhalen worden uitgebeeld, gelijk dat van de terug keer van den verloren zoon (Ermitage), verkrijgt Rembrandt's uitbeelding een machtige breedte, die ver buiten alle dog matiek uitgaat. Niet de berouwhebbende zondaar maar de lijdende mensch. niet de vergiffenis maar het wonder der liefde in deze donkere wereld wordt ons door den oud geworden Rembrandt gegeven. Bezien wij zijn late zelfportretten, b.v. dat te Weenen, dan versterken deze ons in onzen indruk van het geweldic verdiept realisme, een grandiozen waarheidszin on de erva ring van groot. leed. dien de biibelsche ta freelen uit Renbrandt's levensavond weer spiegelen. Terwijl realisme maar al te vaak ver vlakking van het religieuze beteekent is toet bii den laten Rembrandt iuist een ver dient. beleven van de werkelijkheid. Na de lczine. die met tal van lichtbeelden werd toegelicht, werden de aanwezigen in de gelegenheid gesteld, de van 1 April af geopende tentoonstelling van nieuwe aan winsten van het Prentenkabinet, w.o. een prachtige teekening van Van Goven, te bezichtigen. GEREF. JONGELINGSVEREENIGING. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. N:euwc inschrijvingen: L. GoudsmitHoff en Zn.'s Nederl. Be hangselpapier Industrie, (f.i Heerengracht 18. Leiden. Hoofdzaak: Distelweg 88. Am sterdam. Fabricage en groothandel in be hangselpapier. (Hollandsch Kleedinghuis)N.V. Neder- landsche Kleedingmaatschappij. (filiaal). Nieuwe Mare 23, Leiden. Hoofdzaak: Graaf Willem den Oudenlaan 40. Naarden. Ex ploitatie kleedingmagazijnen. Wijziging: L. A. van Brero en Zoon. Hooge Morsch- weg 38. Leiden. (Werkplaats Volmolengr. 4). Aanleg van gas- en waterleiding. De bepalingen der vennootschap ten aanzien der rechten van derden zijfl gewijzigd. Feestelijke jaarvergadering. De Jongelingsvereenigingen op Geref. grondslag ,,Eben-Haézer". ,,Dr. H. Bavinck" en „Obadja" hielden gisteravond in de groote zaal van hotel „Den Burcht" een feestelijke jaarvergadering. De zaal was nagenoeg geheel bezet, toen de voorzitter Arie J. Mulder de vergadering opende met het laten zingen van Psalm 95 1 en gebed, waarna hij allen welkom heette. In een korte inleiding wees hij ver volgens op de voornaamste taak der Jonge lingsvereenigingen, n.l. om door vermeerde ring der kennis van den Bijbel Godswoord te aanvaarden als grondslag van de wereldbeschouwing. Aart Mulder bracht daarna het gecom bineerde jaarverslag uit, waarin o.a. werd medegedeeld, dat het ledental der vereeni- gingen sedert 1935 groeide van 81 tot 95, ter wijl ..Obadja" binnenkort in twee zelfstan dige vereenigingen zal worden gesplitst. Ook het boekenbezit breidde zich gedurig uit. Nadat „Symphonia" onder leiding van den heer J. Plu den Priestermarsch uit ..Athalia" ten gehoore had gebracht en Herman de Rijk eenige gedichtjes had ge declameerd, hield Jan Breederveld een in leiding over „Christus en de J. V.". De J.V., aldus spr., willen ons opleiden tot goede dienstknechten in Gods koninkrijk, dat slechts kan worden bereikt door volledige onderworpenheid aan Zijn Woord. Heel de schepping staat open voor den mensch, doch God eischt, dat wij die schepping al leen zullen gebruiken in Zijn dienst. Hij vraagt geen slaafsche opvolging van Zijn wet. doch onze liefdevolle overgave aan den medemensch. haar oorsprong vindende in de liefde voor Christus. Wie die liefde wil leeren kennen, dient den Bijbel te bestu- deeren en dit is dan ook de eerste eisch van het vereenigingsleven. Daaruit put de Christen zijn groote kracht, ook voor het maatschappelijk en staatkundig leven. De erkenning van eigen tekortkomingen in liefde en toewijding voor de zaak van Christus is daarbij de eerste belangrijke stap op den weg. welke tot Hem leidt. Tenslotte zeide de inleider, dat de J.V. vele mogelijkheden biedt om te werken voor Gods koninkrijk. Na de uitvoering van een spreekkoor naar een gedicht van Marsman, werd het pro gramma na de pauze voornamelijk gevuld door de uitbeelding van een tableau ..Wach ter, wat is er van den nacht" met zang van een meisjeskoor en een inleiding van Arie Keyser. terwijl ook de afgevaardigden van kerkeraad en ring in de gelegenheid werden gesteld gelukwenschen uit te spreken. Aan het einde van het programma volgde sluiting op de gebruikelijke wijze. NAT. CHR. GEHEELONTHOUDERS-VER. Propaganda-avond in Staalwijk. In het wijkgebouw Staalwijk. dat tot de laatste plaats bezet was. had de afd. Lei den van de Nat. Chr. Geheel-Onthouders- Vereeniging een propaganda-samenkomst belegd, welke tevens bedoeld was als een poging om te komen tot wederoprichting van de onder-afdeeling „De Schakel". Medewerking aan dezen avond verleende de Jeugvereeniging „Hoop der Toekomst" die met de opvoering „Rond den alcohol- boom" opwekte om steun aan de drankbe strijding te verleenen en verder de heeren van Leeuwen (orgel) en Verver (viool). Voorts zorgde de heer van Diemen voor toepasselijke declamatie en was er zang van „De Hoop der Toekomst". Ook werden nog enkele lichtbeelden vertoond. Ds. D. Kuilman heette allen als voor zitter der plaatselijke afdeeling der N.C. G.O.V. hartélijk welkom, in het bijzonder den districtsbestuurder van „De Schakel", den heer H. Teutscher. In een kort en kern achtig openingswoord zette spr. verdei' uiteen, dat heden ten dage nog terdege strijd tegen den drankellende dient te worden gevoerd. Niet vergeten zullen wij, dat Christus ons oproept om strijd te voe ren tegen het alcoholisme, dat een open baring van zonde en verkeerdheid is. Te weinig wordt er in onze 'kringen mede reke ning gehouden, dat de alcohol het lichaam, de ziel en het zedelijk leven verwoest. Nog altijd wordt er hier in Leiden, aldus spr.. een bureau voor alcoholisten gevonden: dit moest niet noodig wezen. Leiden moest drankvrij zijn. En al komt het drankmis bruik tegenwoordig in mindere mate voor dan een tiental jaren geleden, iets, waar aan de moeilijke tijden ook niet vreemd zullen zijn, toch zullen wij moeten volhar den in onzen strijd tegen de drankellende. In aansluiting op dit inleidend woord heeft later op den avond de heer Teutscher nog een propaganda-rede uitgesproken, waarin hij o.m. de mededeeling deed, dat reeds enkele jongeren zich beschikbaar hebben gesteld om weer 'n jeugdvereeniging ..De Schakel", onderafdeeling van de N.C. G.O.V. op te richten. Teneinde hiertoe meerdere kracht bjj te zetten zal nu over twee weken een introduCtie-avond worden gehouden. Naar wij vernemen, zal op Donderdag 8 dezer de Raad van State bijeenkomen in buitengewone vergadering, waarin Prins Bernhard, wien, zooals men zich zal herinne ren, in het college zitting is verleend, als zoodanig zal worden geïnstalleerd. Gistermiddag is op het terrein van het station S.S. Witte Poort van een goe derentrein een wagon ontspoord. Doordat de wagen dwars over de rails kwam te staan, werd één spoor geheel ver sperd. Het personeel, dat met de ongeval lenwagens uit Den Haag spoedig aanwezig was, heeft den wagen weer in het goede spoor gebracht. Daar de ontsporing op het goederenspoor plaats had, ondervond de treinenloop geen vertraging. De herstemming voor de verkiezing van een hoofdingeland-plaatsvervanger in het 5de district in het Hoogheemraadschap van Rijnland vindt niet plaats tusschen de heeren Jb. Kempenaar en H. J. Visser, zooals wij gisteren meldden, doch tusschen eerstgenoemde en den heer A. O. de Boer. Vrijdag 9 April as. hoopt onze stad genoot. de heer C. v. d. Linden, den dag te herdenken, dat hij voor 25 jaren in dienst trad als bussenmaker' bij de firma Tiele- man en Dros. Te laat is altijd verkeerd. Te laat zijn leven verzekeren is dikwijls een ramp. BIJKANTOOR LEIDEN, BREESTRAAT 10a IM. NOOMEN. Telef. 302 - Na 6 uur 2479. 9014 (Ingez. Med.) GEBOREN Jan Samuel, z. van H. Brandt en J. Batelaan Willem, z. van C. v. Nes en N. A. de Putter Catharina Paulina, d. van J. Arnoldus en P. J. de Vink Robert Louis Hermanus. z. van H. Vos en S. Kal lenberg Gerardus Marinus. z. van G. M. Schreuder en J. L. v. d. Stel Juliana Maria, d van H. J. C. v. Driest en P. C. van Dijk Leonardus Petrus, z. van W. v. d. Ploeg en J. H. v. d. Meii Maria Antonia d. van G. H. Heiiser en J. I. Leeuwestem Maartje. d. van E. van Leeuwen en J. W. v. Riet Wilma Magdalena. d. van W. Benning en P. v d Pol Marretje. d. van H. v. d. Groepen M. R. Nieuwenhuizen. ONDERTROUWD. W. P. E. Broers, im. 29 jaar en J. F. C. Smit, jd. 29 jaar H. W. Fieieman jm. 29 jaar en E. E. Thomas, id. 24 jaar. OVERLEDEN. J. V; Bree. gesch. m.. 76 jaar J C. de Gunst, ongeh. vr.. 72 jaar C. M. v. d Drift-Ruiigrok. wed. 79 jaar J. J. de Graaf, d. 1 jaar J. Niemeiier. ongeh. vr. 81 jaar A. Ohaudron, wedr. 89 jaar. DE ALGEMEENE TOESTAND De conferentie der kleine Entente gewijzigd. De besprekingen der Kleine Entente te Belgrado zijn ten einde gebracht. Het na afloop uitgegeven slot-communiqué is een vrij lang document, waarin echter weinig gezegd wordt over de concrete actueele pro blemen, wijl ten opzichte daarvan 't stand punt der Kleine Entente voldoende bekend is om het overbodig te maken dit nogmaals te preciseeren. In dit verband kan opge merkt worden, dat bijvoorbeeld in het ge heel geen melding gemaakt wordt van de Habsburgsche kwestie, die eenvoudig als afgedaan beschouwd wordt. Daartegenover staat, dat de Kleine En tente uitvoerig en duidelijk de groote be ginselen definieert, die de grondslag blij ven van haar algemeene politiek. Vooral wordt duidelijk de eenheid der Kleine En tente en haar vertrouwen in zichzelve, be nevens de zekerheid, dat niets moet wor den gewijzigd in deze beginselen, naar voren gebracht. Na de reeds duidelijke verbetering in den algemeenen toestand geconstateerd te heb ben. bevestigt het communiqué de volle dige eenheid van opvattingen der drie staten en stelt vast. dat hun politiek zich blijft ontwikkelen in overeenstemming met het organisatie-verdrag van 1933. Vervolgens wordt uitdrukking gegeven aan de aanhankelijkheid der Kleine En tente aan den Volkenbond, aan de trouw der drie staten aan hun vriendschapsban den met Frankrijk en dén Balkan-bond en aan den geest van verzoening, maar niet van zwakheid, die hen bezielt in hun be trekkingen met de andere staten. Het communiqué stelt dan als beginsel de volstrekte onderlinge afhankelijkheid der nationale veiligheden, krachtens het welk de Kleine Entente al wenscht zij, dat de onderhandelingen over een nieuw Locarno succes zullen hebben verlangt, dat de toekomstige veiligheidssystemen alle gebieden van het vasteland, waar de vei ligheidskwestie gesteld wordt, zullen om vatten. De Kleine Entente wil zich bü geen enkel ideologisch bloc aansluiten en wil het binnenlandsch systeem van alle staten eer biedigen. Voorts wordt de wensch uitgesproken, dat het niet-inmengingsbeginsel in Spanje doelmatig zal worden toegepast. Tenslotte, en dit is het eenige concrete .probleem, dat in het communiqué vermeld wordt, neemt de permanente raad met voldoening kennis van de accoorden. die gesloten ziin tusschen Zuid-Slavië en Bul garije en Italië. Geconstateerd wordt, dat deze verdragen geen inbreuk maken op de verplichtingen van Zuid-Slavië ten opzichte van Roemenië en Tsjecho-Slowakïje. Bestudeerd werd o.a. nog de kwestie van de rechtsgelijkheid van Hongarije en de herbewapening van dit land. Het mhijnt, dat de Kleine Entente in het belang vr.u de samenwerking tusschen de Donau-sta- ten bereid is, in beginsel de rechtsgelijk heid van Hongarije te erkennen, indien dit land daartegenover bepaalde veilig heidswaarborgen geeft. Na afloop hebben de diverse ministers stuk voor stuk hun voldoening geuit over het bereikte resultaat, zooals niet anders te verwachten was. Met geen woord wordt gerept over een steun-verdrag bij een aanval op een der leden. Daaruit mag met zekerheid wor den geconcludeerd, dat dit Fransche idee, dat in werkelijkheid den band der Kleine Entente zou hebben toegehaald, volkomen heeft gefaald en door Zuid-Slavië is af gewezen. De conferentie eindigt naar buiten even onzeker als de toestand onzeker was bij den aanvang! Dit geeft de oppositie in Zuid-Slavië ge- reede aanleiding om zich te doen hooren. De leiders der vereenigde Servische op positie hebben reeds een verklaring gepu bliceerd waarin zij protesteeren tegen de buitenlandsche politiek der regeering- StojadinowitsjVolgens hen heeft de re geering de traditioneele beginselen der Zuid-Slavische politiek de banden met Frankrijk, de Kleine Entente en de Bal- kan-entente en de vriendschap met Enge land verzaakt. De verklaring vervolgt: „de regeering Stojadinowitsj heeft de al gemeene houding van Rome en Berlijn aangenomen door tweezijdige verdragen te sluiten, buiten den Volkenbond, die den vrede waarborgt op den grondslag der ge meenschappelijke veiligheid, om". In tegenwoordigheid van 200 gedelegeer den en raadslieden van 23 landen is te Washington de internationale textielcon- ierentie geopend. Ter conferentie zal voor- ai de kwestie behandeld worden van de invoering der veertigurige werkweek en der opvoering van het textielverbruik. Op de conferentie zijn, behalve Nederland, vertegenwoordigd Tsjecho-Slowakije, Fin land, Letland, Polen. Roemenië, Zweden, Turkije en Zuid-Slavië. De conclusies der conferentie, welke voor 14 millioen arbeiders van belang zijn, zul len aan de Juni-bijeenkomst van het in ternationale arbeidsbureau worden voor gelegd. EERSTE BLAD mtm BINNENLAND. Minister Deckers over den eier-uitvoer naar Duitschland. (Binnenland, 3e Blad). Nederland en de niet-inmenging in Spanje (Binnenland, 3e Blad). Nederlandsche onderzeeërs naar West-In- dië. (Binnenland, 3e Blad). Nederlandsch schip op Engelsche kust gc- loopen. (Laatste Berichten, le Blad). BUITENLAND. De conferentie der Kleine Entente te Bel grado beëindigd. (Buitenland, le Blad), Een nieuw plan van Roosevelt. (Buiten land, le Blad). De staking in de Amerikaansche bruin koolindustrie afgewend. (Buitenland, land, le Blad), De Russische bewapening. (3e Blad). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL PAG. 3 VAN HET DERDE BLAD. Voor Zondag mag voor ons land zacht weer met weinig: wind ver wacht worden; alleen in het Noorden zal de wind vermoedelijk nog matig uit het Zuid-Oosten blijven waaien. De lucht zal vermoedelijk meest zwaar bewolkt tot betrokken blij ven met nu en dan plaatselijk eenigen lichten regen. DUITSCHLAND Contingcnteering van ijzer - De kerkelijke verkiezingen. De zware industrie en alle industrieën, die gietijzer gebruiken, lijden onder een crisis in de ijzervoorziening. Goering heeft reeds een reeks maatrege len genomen ten aanzien van de verdee ling der onmisbare grondstoffen. Op 1 Mei zal de concurrentie tusschen de metaal industrieën worden opgeheven. De voor naamste industrieën, die ijzer verwerken, zullen contingenten toegewezen krijgen, waarbij rekening zal worden gehouden met den aard der vervaardigde producten. In de eerste plaats komen de bewapenings industrieën, de machinefabrieken, de mij nen. de hoogovens en de turbine- en auto- fabrieken. Het doel der verdeeling is zoovee! mo gelijk de voorziening te verzekeren van alle fabrieken, teneinde ontslag van ar beiders te voorkomen. De schaarschte aan ijzer in Duitschland is hoofdzakelijk te wijten aan de groote moeite, waarmede ijzererts op de wereld markt kan worden verkregen. De Britsehe herbewapening heeft deze moeilijkheid nog grooter gemaakt. De landskerk der Oud-Pruisische Unie, dc grootste der Evangelische kerkgenoot schappen in Duitschland, heeft met toe stemming van den rijksminister van ker kelijke zaken een verordening uitgevaar digd, waarbij bepaald wordt, dat de muta ties in het voorzitterschap der gemeente lijke kerkeraden voor onbepaalden tijd worden uitgesteld. De bedoeling van dezen maatregel is, naar in kerkelijke kringen verklaard wordt, geen onrust in de ge meenten te doen ontstaan, nu de verkie zingen nog gehouden moeten worden. Verder verluidt, dat de vaststelling van den datum der verkiezingen slechts door technische moeilijkheden vertraagd wordt. ZUID-AFRIKA Drastische maatregelen tegen de Nazis. Er is een proclamatie gepubliceerd, welke drastische maatregelen tegen de nationaal- socialistische beweging in Z.W. Afrika be vat. Krachtens deze proclamatie is het aan alle anderen dan Britsehe onderdanen ver boden in het mandaatgebied op eenige wijze deel te nemen aan de activiteit van openbare of politieke organisaties.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1937 | | pagina 1