STADSNIEUWS
MAANDAG 22 MAART 1937
No. 2361$
Onze
I Knipselpri j s vraag
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
[8sfe Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Het prinselijk paar op
weg naar Rome
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
Franco per post f. 2:35
per 3 maanden. f. 2.35
per week f. 0.18
per 3 maanden -f portokosten,
(voor binnenland f. 0.80 per mnd.>
Wij herinneren eraan, dat
de inzending voor onze
Knipselprijsvraag onherroe
pelijk morgenmiddag om 5
uur sluit. - Oplossingen,
welke ons na dat tijdstip
bereiken, worden ter zijde
gelegd.
DE DIRECTIE.
VIRTUS CONCORDIA FIDES.
Viering van het 25-jarig bestaan.
Zaterdagmiddag heeft het gezelschap
Virtus Concordia Fides op feestelijke wijze
het feit herdacht, dat het officieel orgaan
van gelijken naam van het Leidsch Stu
dentencorps 25 jaar geleden werd opge
richt.
De feestvergadering had plaats in café
„De Bierbengel" aan de Langebrug. van
ouds her de plaats van samenkomst der
redactieleden van de Virtus, hoewel de
redactievergaderingen zelve altijd gehou
den zijn ten huize van een dei' redactie
leden.
Vele honorair-redacteuren van de Virtus,
oud-redacteuren, waaronder ook de oprich-
tes van het orgaan, waren bij deze viering
aanwezig. Uit de honorair-redacteuren had
zich een lustrum-commissie gevormd be
staande uit mr. J. J. K*oe'.e:nan. mr. E. L.
Visser en mr. W. F. H. van Nievelt. Tijdens
de feestvergadering bood de heer Koeleman
de redactie een gezelschapsstaf aan met 'n
olifantenkop; de olifant is t embleem van
Virtus Concordia Fides.
Na afloop van de feestvergadering be
gaven de aanwezigen zich naar de socië
teit .Minerva", waar de verdere feestvie
ring plaats had. In de z.g. Nachtkroeg heeft
de redactie een receptie gehouden, waar
het collegium van het L.S.C. en vrijwel alle
besturen van sub-vereenigingen en dispu
ten uit het corps hun gelukwenschen aan
boden.
De heer Bierens de Haan sprak woorden
van dank. waarop de aanwezigen zich naar
de tentoonstelling begaven, die voor deze
gelegenheid was ingericht. Op deze ten
toonstelling had men een verzameling bij
eengebracht van oude en van bijzondere
nummers van de Virtus, van oude cliclié's,
enz. alsmede van publicaties welke over de
Virtus verschenen zijn.
De feestviering werd besloten met een
feestdiner, waarbij vele en hartelijke toe
spraken werden gehouden.
De ..Virtus" verscheen voor deze gele
genheid in een jubileumgewaad, n.l. in
blauwen omslag met een afbeelding van
den bekenden Elephant.
De praesus der redactie, de heer J. M.
Bierens de Haan, schreef een woord ter
inleiding, waarin hij o.a. zegt: „V.C.F. heeft
ln zijn vijf en twintig jaren van groote
levenskracht blijk gegeven. Kracht, die
niet stil staat, maar groeiende is. Een ge
lukkig feit. dat niet in het minst hieraan
te danken is, dat de Virtus, behalve een
naar buiten gericht bestaan als corps
orgaan, een inwendigen bloei heeft als ge
zelschap.
Ik geloof niet, .dat het overmoed mag
heeten, er van overtuigd te zijn, aldus be
sluit de schrijver, dat de Virtus zal blijven
wat hij is, zoolang in het Leidsche Studen
tencorps de kracht blijft leven waar het
tegenwoordig blijk van geeft".
De redactie wijdt vervolgens eenige vrien
delijke regelen aan het adres van de firma
Batteljee en Terpstra, die gedurende 25
jaren in een bijzonder goede verstandhou
ding met de opeenvolgende redacties de
uitgave verzorgde en den wensch uitspreekt
dat zulks zoo moge blijven.
Daarna volgt een aantal bijdragen van
honorair-redacteuren, terwijl verreweg het
grootste deel van 't 100 pag. tellend boek
werk wordt gevuld door een bloemlezing
van 10 jaar copie, aansluitende bij die in
1927 uitgegeven, welke naar het oordeel
der redactie het best den Virtus-geest re
presenteert Bijdragen van redacteuren en
vaste medewerkers completeeren het ge
heel.
Als afzonderlijke uitgave verscheen ter
eere van dit jubileum een bundel nonsens-
verhalen „Uit het leven van Sodko", van
de hand van den heer E. F. Verstijnen.
GOUDEN DOCTORAAT.
Maandag as. zal het 50 jaar geleden
zijn dat mr. J. Boot te 's-Gravenhage. oud
gemeente-secretaris van Utrecht, aan de
Rijks Universiteit alhier promoveerde tot
doctor in de rechten.
NIEUW RAADSLID.
Dr. M. Key.
Dr. M. Key (vrijz.-dem.), die heden zijn
intrede deed als lid van den Leidschen ge
meenteraad. als opvolger van wijlen den
heer J. M. Vos.
VER. VAN CHR. ONDERWIJZERS(ESSEN).
Lezing van den heer P. T. Breimer.
De afd. Leiden en omstreken van de Ver.
van Chr. Onderwijzers essen i in Nederland
en de Overzeesche Gewesten, kwam Zater
dagavond in het Nutsgebouw onder voor
zitterschap van den heer Den Dikken in
vergadering bijeen.
Na gebruikelijke opening heette de voor
zitter allen welkom om vervolgens een ge
deelte uit Matth. 25 te lezen aan de hand
waarvan hij een kort inleidend woord sprak.
De secretaris, de heer A. van Kapel las
vervolgens de notulen en deed mededeeling
van enkele ingekomen stukken.
Hierna was het woord aan den heer P. T.
Breimer, onderwijzer aan het Chr. Doof
stommen-instituut „Effatha" te Voorburg,
die het een en ander vertelde over het on
derwijs aan doofstomme kinderen
In het begin van zijn interessante lezing
merkte spr. op, dat in wezen het doofstom
zijn beteekent een alleen-zijn. Geen enkele
klank dringt tot de doofstommen door,
waardoor zij zich als geïsoleerd beschou
wen. Ook het woord van God kan niet tot
dezulken doordringen.
Het doel van doofstommen-onderwijs
hierna uiteenzettend, zeide spr., dat dit om
vat een terugvoeren van de geïsoleerden tot
de gemeenschap. De hoogere wereld behoeft
op deze wijze ook niet voor den doofstomme
gesloten te blijven. Zich een oogenblik bij de
ontwikkeling van het doofstommen-onder
wijs bepalende, wees de heer Breiner er op.
dat dit onderwijs sinds de middeleeuwen
bestaat. Zocht men het in dien tijd alleen
nog in de gebarentaal en het vinger-alpha-
bet, sinds de zeventiende eeuw werden
voor het eerst in Haarlem pogingen aan
gewend ook het spreekonderwijs den doof
stommen bij te brengen. Naast enkele neu
trale scholen in Nederland en een R.K. in
richting in St. Michiels-gestel is het Chr.
Doofstommeninstituut „Effatha" te Voor
burg als de eenig Prot. Chr School in ons
land gevestigd. Daar er ook een internaat
aan deze school is verbonden, trekt zij vele
kinderen uit het geheele land tot zich.
Vervolgens gaf de heer Breimer nog een
beschouwing over het liplezen, waarbij ook
vele moeilijkheden zijn te overwinnen. Zeer
veel toewijding eischt dan ook het onderwijs
in het vlot en vaardig aflezen, waarbij het
oog de plaats van het oor moet innemen.
Tenslotte wekte spr. op om het werk van
Effatha te steunen, waaraan hij,het vrien
delijk verzoek verbond om door schoolbestu
ren in de gelegenheid te worden gesteld,
om op ouder-avonden over dit instituut te
mogen spreken.
Na een korte pauze werden nog enkele
huishoudelijke zaken afgedaan, waarna
sluiting op gebruikelijke wijze volgde.
TEEKENING DR. H. COLIJN.
Onze stadgenoot, de heer H. Lambooy
H.Pzn.. heeft een teekening in zwart ver
vaardigd van onzen premier, dr. H. Colijn,
die in 3 formaten in den handel zal wor
den gebracht. De teekening is zeer ge
slaagd, te meer, waar de gelijkenis niet is
geofferd aan de kunst, zooals wel eens
pleegt te geschieden. Stoer en forsch is de
krachtige „kop" van onzen minister-pre
sident als het ware op papier geworpen
en bovendien ligt over het geheel een fijn
kunstzinnige visie. Het portret is door dr.
Colijn zelf gecontrasigneerd.
Deze teekening is een prachtig stuk
werk, waarmede wij den vervaardiger van
harte gelukwenschen.
De politiebrandweer bluschte heden
morgen ten huize van J. M. in het Jan
Paulushof No. 1 een schoorsteenbrandje.
HET ZILVEREN JUBILEUM
VAN „D. O. S."
Geslaagde opvoering van „Vrijheid."
Tot besluit van de zeer geslaagde fees
telijkheden ter gelegenheid van het 25-
jarig bestaan der Arbeidersvereeniging
,.D. O. S.", bracht de Zwolsche zusterver-
eeniging „Ontwikkeling", waarover de op
richter der jubileerende club, de heer J.
van der Woerd de regie voert, Zaterdag
avond in de groote Stadsgehoorzaal het
expressionistisch drama „Vrijheid" van
Herbert Kranz over het voetlicht.
Zooals de voorzitter van „D.O.S." en haar
regisseur, de heeren D. Vijlbrief en A. C.
van der Woerd reeds ter receptie mede
deelden, stelt ook deze vereeniging zich
voor binnenkort andere tooneelpaden te
bewandelen (jan in de eerste kwarteeuw
van haar bestaan, waarin het repertoire
voor het overgroote deel werd gevuld door
stukken van den onvolprezen Heijermans.
Of zij er dan echter goed aan zal doen
om zich toe te leggen op het spelen van
stukken in het genre van „Vrijheid", mee-
nen wij te moeten betwijfelen. Het was in
Januari 1922, dat „Het Schouwtooneel" on
der leiding van Adr. van der Horst dit
drama voor het eerst in den Leidschen
Schouwburg opvoerde en de praktijk heeft
sindsdien reeds lang uitgewezen, dat het
expressionisme als tooneeluiting geen le
vensvatbaarheid bezit. Als experiment moge
een dergelijke opvoering zeer interessant
zijn, blijvend boeien vermag zij niet.
Zelfs niet, wanneer zooals Zaterdag
avond het geval was aan die opvoering
alle zorg is besteed en niettegenstaande de
stille aandacht, waarmede het spel werd
gevolgd. Die aandachtige belangstelling
was stellig meer dan een kwestie van be
leefdheid: zij getuigde ongetwijfeld van
groote waardeering, maar op den duur
kan deze telkens herhaalde dictie de aan
dacht niet gespannen houden.
Het offer, dat uitbeelding van het ex
pressionisme van de medespelenden vraagt,
n.l. een zich ondergeschikt maken van de
individu aan het geheel, wordt bij her
haalde aanschouwing in de appreciatie
niet beloond; integendeel: het begint te
vervelen.
Waarmede allerminst gezegd wil zijn, dat
de Zwollenaren in eenig opzicht in het
zich zelf gestelde doel zijn tekort gescho
ten. Wij hebben voor hun spel niets dan
lof en de voorbeeldige stilte gedurende alle
vier elkaar-onmiddellijk-opvolgende bedrij
ven bewees, dat wij in die meening niet
alleen staan.
Men kent de geschiedenis: een achttal
personen, waaronder één vrouw, wordt we
gens dienstweigering in de gevangenis op
gesloten en zonder verderen vorm van
proces ter dood veroordeeld. In het aan
gezicht van den dood Verandert de vraag
„wat hebben wij misdaan?" allengs in het
probleem „hoe komen wij vrij?" en na twee
mislukte pogingen verschaft een derde ci
pier het achttal de zoo vurig begeerde
sleutels, welke hun de vrijheid zullen her
geven. Dan treedt, het menschelijk egoïsme
weer naar voren in den vorm van het pro
bleem, wie als eerste en wie als laatste de
gevangenis zal verlaten. Het is de vrouw,
die deze zelfzuchtige gevoelens het eerst
overwint door het overige gezelschap de
vraag voor te leggen of dit dan de conse
quentie is van het ideaal, waarvoor allen
binnen deze muren zuchten, om heimelijk
en in den nacht de vrijheid op te zoeken.
Wanneer haar woorden niet aanstonds bij
allen weerklank vinden, werpt zij de sleu
tels door het getraliede venster naar bui
ten
Deze daad wordt met gemengde gevoe
lens ontvangen: eenerzijds in-, anderzijds
ontstemming. Een botsing dreigt, doch dan
is het de achtste persoon in het gezelschap
die zich tot dusverre van alle inmenging
in de discussie heeft onthouden, die allen
weer tot elkaar brengt door hen te wijzen
op de onsterfelijkheid van het ideaal:
„Namen zijn dood; slechts de naynloozen
hebben het leven. Uit jullie graf zal de
vrijheid haar opstanding vieren."
De Zwollenaren hebben dit drama met
aigeheele overgave en prijzenswaardige
ambitie ten tooneele gevoerd.
Een lang-aanhoudend applaus na het
laatste bedrijf was daarvoor hun welver
diende belooning. „Hofenk's Melody Ma
kers" zorgden voor een stemmingsvolle
muzikale omlijsting.
Na de pauze werd nog opgevoerd Heijer-
mans' tooneelspel in één bedrijf „Saltim-
bank". waarmede eveneens veel eer werd
ingelegd.
Een bal onder leiding van den heer C. A.
Bink vormde het slot van de alleszins ge
slaagde festiviteiten.
Jammer alleen, dat de kwantitatieve be
langstelling op dezen laatsten avond verre
beneden de verwachtingen bleef; de zaal
was nauwelijks half gevuld.
Daarentegen kon voorzitter Vijlbrief in
zijn openingswoord melding jnaken van
een winst van circa 80 donateurs, welk re
sultaat te danken is aan het onvermoeid
werken der Vrouwen Propaganda Commis
sie. die ook het leeuwenaandeel bijdroeg
tot de samenstelling der tombola, welke op
dezen avond werd uitgeloot.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging:
Fa J. G. van Deene, Breestraat 12 Lei
den. Vervaardigen en herstellen van opti
sche en chirurgische instrumenten. Nieu
we eigenares: Wed. B. L. W. v. Deene
Smulders, Leiden.
Verblijf aldaar tot het
einde der week.
Prinses Juliana en Prins Bernhard
zijn gisterochtend om half tien per
auto van kasteel Mittersill ver
trokken.
Terwijl het regende en sneeuwde
ging de tocht eerst naar Innsbrück
waar het paar in hotel „Tirol" de
lunch gebruikte. Zij hadden daar
een ontmoeting met Prins Julius
zur Lippe, den oom van Prins
Bernhard.
Om half twee werd de tocht over
den besneeuwden Brennerpas
voortgezet.
Een nader bericht meldt dat het
Prinselijk Paar te Mantua is aan
gekomen.
Naar wij vernemen is Rome het
voorloopige doel van de reis. De
Prinses en de Prins zijn van plan
tot het einde dezer week in de
Italiaansche hoofdstad te blijven.
Daarna zullen zij naar Monte
Carlo gaan.
G. F. HEMERIK. T
In den ouderdom van 82 jaar is hier ter
stede overleden de heer G. F. Hemerik,
een in bloemkweekerskringen zeer beken
de en hoogelijk gewaardeerde figuur, die
in den loop van vele jaren groote ver
diensten voor het bloemenbedrijf heeft
gehad.
De heer Hemerik begon zijn loopbaan als
sladsbloemist en, legde zich omstreeks 1882
vooral toe op de tulpen- en dahliacultuur.
Toen de convallariacultuur hier ter stede
speciaal werd beoefend, nam de thans
overledene ook daaraan in belangrijke
mate deel.
Als echt liefhebber in zijn vak hield hij
zich ook bezig met hybridatie en vele hy
briden van Amaryllus. Dahlia's. Delphi
nium, Narcissen, Paeonia's, Trollius enz
door hem gewonnen zijn in den handel
zeer goed gekende.
Meer dan 30 jaren was Ijij voorzitter
van de afdeeling Oegstgeest en omstreken
der Alg. Ver. voor Bloembollencultuur, wel
ke functie hij eenige jaren geleden we
gens hardhoorendheid meende te moeten
neerleggen. De afdeeling erkende zijn
groote verdiensten als zoodanig, door hem
spontaan te benoemen tot haar eere-voor-
zit.ter.
Voorts was hij bestuurslid van de plaat
selijke afdeeling van het Kweekersgenoot
schap en meerdere malen van de Kon.
Ned. Mij. voor Tuinbouw- en Plantkunde
afd. Leiden. Ook had hij zitting in ver
schillende commissies voor de Nomencla
ture. waaraan hij altijd actief deelnam en
waarin zijn meening zeer op prijs werd
gesteid.
Met den heer Hemerik is een uitnemend
vakman, een stoere werker en een bemin
nelijk, eenvoudig en rechtschapen mensch
heengegaan.
Hij ruste in vrede.
De begrafenis van het stoffelijk over
schot vindt morgenmiddag om 1 uurplaats
aan de Groenesteeg.
AANBESTEDING VAN MELK.
De Commissie van Beheer over Ende
geest, Voorgeest en Rhijngeest. heeft he
denmorgen aanbesteed de levering van
volle melk en karnemelk in 1 perceel, voor
het tijdvak van 1 April 1937 tot en met
31 Maart 1938.
Er was als volgt ingeschreven: T. C. v.
der Stoel Leiden, volle melk 34 ct.; karne
melk f. 2 per 100 liter; T. C. J. den Hol
lander. Leiden, volle melk 32 ct.; karne
melk f.1; J. P. v. d. Holst Leiden, volle
melk 34 ct.; karnemelk f.2; A. van den
Akker. Stompwijk, volle melk 45.1 ct.; kar
nemelk f. 4.50; W. Verboon, Leiden, volle
melk 65 ct.; karnemelk f.3.
De prijs der volle melk is bedoeld boven
den regeeringprijs per 100 liter.
De gunning werd aangehouden.
DE AANSTAANDE VACATURE
VAN DS. C. HARTWIGSEN.
De Vereeniging van Vrijzinnig-Hervorm
den heeft aan den kerkeraad der Ned-
Herv. Gemeente alhier het verzoek gericht,
om in de a.s. vacature van ds. Hartwigsen
een predikant van vrijzinnige richting te
benoemen.
De kerkeraad heeft aan de Vereeniging
van Vrijzinnig-Hervormden bericht gezon
den, dat aan dit verzoek niet kan worden
voldaan, daar de kerkeraad de keuze van
het kiescollege uitvoert.
EERSTE BLAD
BINNENLAND.
Bijdragen voor het nationaal huwelijksge
schenk tot een totaal van f. 664.661.
(Binnenland, 3e Blad).
Militairen mogen voortaan met den trein
voor half geld reizen. (Binnenland 3e
Blad).
Voorbereidingen voor den bouw van een
nieuwe Kantoeng; inschakeling der
Indische bedrijven? (Binnenland, 3e
Blad).
Eén doode en twee zwaargewonden bij
motorongeluk te Roermond. (Gemengd,
3e Blad).
Roofoverval te Merkelbeek opgehelderd.
(Gemengd 3e Blad).
Onze luchtvaartmedewerker schrijft over
het oceaanvliegtuig der K.L.M. (3e BI.).
Hoe de „Jonge Jacobus" op de Portugeesche
kust verging. (Ie Blad).
BUITENLAND.
Nederlaag van Franco's troepen bij Guada
lajara. (2e Blad).
De begrafenis der slachtoffers van Clichy.
(2e Blad).
Mussolini beëindigt voortijdig zijn bezoek
aan Lybië. (Buitenland, le Blad).
De Kerkstrijd in Duitschland neemt felle
vormen aan door een Pauselijk schrij
ven. (Buitenland, le Blad).
Wijziging in het Oostenrijksche kabinet.
(Buitenland, le Blad).
Dreigende algemeene staking in de auto-
industrie te Detroit. (Buitenland, le
Blad).
Bloedige botsingen in Porto-Rico. (Buitenl.
le Blad).
Amelia Earhart's wereldvlucht mislukt.
(Luchtvaart, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
EXCURSIE VAN DE V.O.L.A.
Naar de brandweerkazerne en het
politiebureau.
Zaterdag j.l. hield de „Ver. van Oud-Leer
lingen der Ambachtsschool" een excursie
naar de Politie-Brandweergarage en aan
sluitend daarop naar het Politiebureau. Na
dat de voorzitter de heer H. Mulder de tal
rijke aanwezigen in de garage had welkom
geheeten gaf hij meteen het woord aan
Insp. W. A. Couzy die direct overging tot
een verklaring van de werking der Politie
brandweer. De capaciteit hiervan is korte
lings nog in dit blad besproken en dus vol
doende bekend.
Na diverse demonstraties door het be
dienend personeel volgde nog een uitvoerige
bespreking door Insp. W. A. Couzy van het
aanwezige materiaal en zijn behandeling.
Nadat de voorzitter den heer Couzy en
zijn assistenten dank had gebracht voor het
vele gebodene toog het gezelschap naar het
politiebureau. Hier heette de hoofdinspec
teur de heer Weijers allen welkom. Onder
zijn leiding werd een rondgang door het ge
heele gebouw gemaakt. De heer Weijers
ging nog nader in op de taak van de politie,
welke door het publiek veelal wordt onder
schat. Het beschouwt de politie nog teveel
als..boeman", terwijl zij er juist is ter bevei
liging van het publiek.
De voorzitter vertolkte aller dank voor de
rondleiding, zoomede aan de Commissaris
voor de toestemming tot het houden van
deze leerzame excursie.
EEN BUITENKANSJE.
Voor het personeel der voormalige
Katoenfabriek.
Men deelt ons mede:
Van een indertijd door den heer P. L. C.
Driessen gesticht fonds tot ondersteuning
van behoeftige werklieden der N.V. de
Leidsche Katoen-Mij. is bij de liquidatie
een saldo vrijgekomen, dat besteed zal
worden om aan werklieden, die door het
stopzetten van het bedrijf in November
1932 werkloos werden, een uitkeering te
verschaffen. Ruim 150 personen, die voor
een groot deel ook nu nog werkloos zijn.
zullen hierdoor gedurende een half jaar
(oudere werklieden gedurende 40 weken)
een wekelijksche toelage van f. 2.50 kun
nen verkrijgen; een onverwacht buiten
kansje dat aan velen welkom, zal zijn.
