BINNENLAND
Y2
Een Oceaanvliegtuig voor
de K.L.M.
LEIDSCH DAGBLAD, Donderdag 18 Maari 1937
Derde Blad
No. 23613
De strijd in Spanje
78ste Jaargang
imhocAt li
a.s.
op kahe
bteeN éy&jond&ie
adoehttxtie ie fatten
Ml JNH ARPT'S
I axeer
tabletten
LE1DSCHE GROOTHANDEL
Langebrug 35 Tel. 1965
Onderhandeling met
,,De Schelde"
Rotterdam's 600.000ste
inwoner geboren.
(Speciale G.P.D.-berichtgeving)
Het vas vandaag een blijde dag voor
Rotterdam! De 600.000ste inwoner heeft
hedennorgen het levenslicht aan-
sehouvd. Dagenlang heeft men in
spanning verkeerd wie de nieuwe
wereldburger zou zijn. Een jongen? Of
een iieisje? Een spotter liceft zelfs wel
eens opgemerkt: We krijgen de Rottcr-
damjche vijf ling!
Een vüfllnz is het niet geworden, maai
den kerngezonde „eenling", een jongen,
Theodoor Lumpens heet hij. Gewillig iaat
hij zich fotografeeren door 't legertje pers
fotografen, dat reeds dagen van te voren de
deur van 't raadhuis heeft piatgeloopen om
tc informeeren of de baby al geboren was.
Uit aLe kringen der bevolking is er groote
belangstelling voor dezen nieuwen wereld-
burzei getoond De burgemeester van Rot
terdam, mr. P. Droogleever Fortuyn be
hoorde tot de eersten, die het kindje kwam
bewonderen en die de gelukkige moeder en
niet minder gelukkigen vader kwamen
[elicileeren. Namens de gemeente bood de
burgemeester Rotterdam's jongsten telg een
spaa-bankboekje aan met f. 250. Daarover
zal het kind op zijn 21ste jaar kun
nen beschikken. Nog nimmer hebben
de rmbtenaren van de afdeeling bevolking
de statistieken met zoo groote nauwkeurig
heid; bijgehouden als gedurende de"laatste
twee dagen. Dinsdag telde Rotterdam
599913 inwoners. Woensdag was dit cijfer
loon van den dag het aantal tot 599.999
was gestegen had ook de spanning haar
hoogtepunt bereikt Maar bij het vaststel
len van de 600.000ste inwoner diende men
srcote voorzichtigheid te betrachten. Het
aantal bewoners van een stad is immers
dagelijks aan een schommeling onderhevig
en zoo kon het gebeuren, dat na het in
schrijven van den 600.000sten inwoner een
ongetrouwe inwoner ter secretarie kwam
jirtellen, dat zij naar Den Haag ging ver
ruizen. met het gevolg, dat het aantal in
woners weer tot 599 999 was teruggeloo-
oen! Maar eindelijk hedenmorgen had men
zekerheid: de 600.000ste stond geboekt en
handhaafde zich!
Rotterdam telt thans 600.000 menschen.
Wanneer wij de geschiedenis van Rotter
dam's bevolking nagaan, dan constateeren
wij, dat de belangrijke stijging van het
aantal inwoners dateert uit het jaar 1870.
Vanaf dat tijdstip is het aantal gemiddeld
met 5 371 per jaar gestegen. Amsterdam
ligt bi! dit tempo ten achter, daar bedroeg
de bevolking in 1840 211 439 zielen In 1935
telde Amsterdam 781 695 zielen.
Uit verscheidene statistische gegevens is
ons geileken, dat de bevolking van steden,
zooals Eindhoven. Tilburg en Enschedé in
verhouding met Rotterdam nog sterker is
toegenomen gedurende de laatste 100 jaar.
Tentoonstellingshallen op
Houtrust naderen
voltooiing.
Aan de ijsbaan wordt hard
gewerkt.
i Van onzen G.P.D.-redacteur).
Op het sportterrein „Houtrust" in Den
Haag wordt nog steeds hard gewerkt aan
de nieuwe tentoonstellingshall, welke al
daar verrijzen zal en waarin men op 8 April
a s. een bloemententoonstelling organiseert.
Men weel het: de bouwers hebben eigenlijk
twee hallen doen optrekken, elk met een
apart dak en van elkaar gescheiden door
uitneembare tusschenschotten. Als men den
hoofdingang benevens de daarachter lig
gende 400 vierk. M. groote hall is gepas
seerd, ligt rechts de 4000 vierk. M. groote
hall, die Zaterdag geheel gereed zal zijn.
Het werk is daar nu op een oor na gevild,
de 60 lampen hangen er zelfs al. Hier zal
de bloemententoonstelling gehouden wor
den. Links in de tweede, eveneens 4000
vierk. M. groote zaal. is men thans druk
doende aan den aanleg van een ijsbaan,
I welke 60 bij 26 M. zal worden. De tribunes
voor de toeschouwers zijn reeds gereed.
Tweehonderd man personeel is nu al
sinds Augustus in continubedrijf aan het
werk.
De twee door een gang van 7 M.
breedte gescheiden zalen kunnen, wan
neer de ijsbaan niet open is, vereenigd
worden door het wegnemen der tusschen-
j schotten. Er ontstaat dan een ruimte,
welke een oppervlakte van 10.000 vierk. M.
beslaat. Naar schatting zullen daar dan
ruim 20.000 menschen een plaatsje kun
nen vinden.
economisch denken. Niet elke sociale maat
regel is uit den booze om het enkele feit,
dat hij wellicht tot eenige verhooging van
productiekosten aanleiding zal kunnen
geven. Er zijn andere waarden, welke niet
minder ontzien moeten worden.
Dat van een regeling zou moeten worden
afgezien, omdat niet op groote schaal
sprake zou zijn van het vervangen van
volwassen door jopg fabriekspersoneel, is
een meening. welke de minister evenmin
onderschrijven kan.
Tert onrechte wordt de jeugdwerkloos
heid hier in het geding gebracht. Den
minister gaat, zooals bekend is. de bestrij
ding van de jeugdwerkloosheid zeer ter
harte, maar hij verliest daarbij de juiste
proporties niet uit het oog. Hij wil niet de
jeugd aan werk helpen door mannen in de
kracht van hun leven, vaak jonge huis
vaders. werkloos te maken.
DE DIJKVAL TE HOEDEKENSKERKE.
Herstelkosten op f. 10.000 geraamd.
Omtrent den dijkval te Hoedekenskerke
kan nog worden gemeld, dat het gevaar niet
van dien aard is. dat oogenblikkelijk ingrij
pen noodzakelijk is. Men zal vermoedelijk
wel binnenkort overgaan tot het aanbren
gen van zinkstukken.
De kosten, die het herstellen van den dijk
met zich brengt, worden geraamd op
f 10.000.
De hoofd-ingenieur van den provincialen
waterstaat, ir. van Leeuwen te Middelburg,
heeft gisteren een onderzoek ingesteld.
HM. DE KONINGIN IN DILIGENTIA.
H.M. de Koningin heeft gisteravond in
Diligentia te Den Haag het eerste gedeelte
bijgewoond van het concert van de
Koninklijke Nationale Zangschool.
WIJZIGING DER DRANKWET.
BETERE VERDEELING VAN
BESCHIKBAREN ARBEID.
De minister verdedigt het ontwerp.
Aan de memorie van antwoord in zake
het wetsontwerp houdende tijdelijke bepa
lingen, strekkende tot het bereiken van een
betere verdeeling van den beschikbaren
arbeid wordt het volgende ontleend.
Met den beschikbaren arbeid bedoelt het
ontwerp de hoeveelheid werk, die op eenig
willekeurig moment voorhanden is. Waar
om zou men nu moeten vreezen. dat de
voorgestelde maatregelen zullen leiden tot
verstarring en zelfs tot vermindering van
de hoeveelheid arbeid? De minister geeft
toe, dat hier groote omzichtigheid geboden
is. In tijden van crisis is het bedrijfsleven
zeer gevoelig, maar hij zou toch anderzijds
willen waarschuwen voor al te eenzijdig
Herberekening Indische
pensioenen.
Geen bijzondere korting voor de
in het buitenland gevestigden.
In de memorie van antwoord aan de
Eerste Kamer inzake dit ontwerp zegt de
minis tei:
In de nivelleerende strekking van het
ontwerp, waardoor 22.000 gepensionneer-
den er op vooruitgaan, zonder dat anderen
minder zullen ontvangen dan zij thans
daadwerkelijk aan pensioen genieten, komt
hoewel in zeer beperkte mate tot
uitdrukking de gedachte, die in de pen
sioenwet voor de spoorwegambtenaren reeds
als blijvend beginsel wettelijke erkenning
en uitwerking heeft gevonden, dat een
overhekispensioen niet als een onverander
lijke grootheid mag worden beschouwd,
doch tot zekere hoogte de wisselingen in
het salarispeil dient te volgen, waarbij
steeds maatgevend blijft, dat het pensioen
den landsdienaar een redelijk levensonder
houd bij volbrachten dienst behoort te
verzekeren.
Tegenover de meening, dat de pensioe
nen over het algemeen niet van dien aard
zijn, dat daarmede in het redelijk levens
onderhoud kan worden voorzien, moge
worden gewezen op het feit, dat 60 pCt.
van de Indische burgerlijke pensioenen
hier te lande na de korting nog een be
drag van f. 3000 en hooger bereikt, terwijl
ruim een derde het Nederlandsche maxi
mum van f. 4000 overtreft.
Voor het leggen van een bijzondere kor
ting op de pensioenen van hen, die zich na
terugkeer uit Indië. zonder gebleken nood
zaak. buiten Nederland vestigen, ziet. de
minister geen aannemelijken rechtsgrond.
longe Johanna vrijgegeven.
Het s.s. „Jonge Johanna", dat gis
termorgen door een nationalistisch
oorlogsschip naar Ceuta werd opge
bracht, is, na in deze Noord-Afrikaan-
sche haven te zijn onderzocht, dadelijk
weer vrijgegeven. In het bezit van zijn
geheele lading heeft het schip zijn reis
naar Cette vervolgd.
werken zacht en zeker
DOOS 60 ct
8206
(Ingez, Meel.)
Blijkens het afdeelingsverslag der Tweede
Kamer over het wetsontwerp tot wijziging
van de overgangsbepaling van de wet van
14 Maart 1935 inzake wijziging van eenige
artikelen der drankwet bestond bij ver
scheidene leden tegen den inhoud van dit
ontwerp groot bezwaar.
In de eerste plaats moet het stellen van
een nieuwen overgangstermijn bij belang
hebbenden den indruk wekken, dat het de
regeering met de wijziging van 1935 geen
ernst is geweest, waardoor de eerbied voor
den wetgever wordt ondermijnd. En in de
tweede plaats zou een verlenging als de
voorgestelde onbillijk zijn tegenover hen,
die zich wél tijdig aan de nieuwe wette
lijke regeling hebben aangepast.
Eenige leden juichten het in het ontwerp
vervatte voorstel toé. Zij wezen er op, dat
het verbod van verpachting van vergun
ningen voor tal van inrichtingen groote
moeilijkheden met zich brengt en daardoor
door tot tal van ontduikingen leidt, welke
het aanzien der wet schade doen.
Andere leden verklaarden evenzeer hun
stem gaarne aan het ontwerp te zullen
geven Deze leden meenden thans in het
l midden te moeten laten, of het. toelaten
i van het verpachten van vergunningen al
dan niet gewenscht is. Zij waren van oor
deel. dat in elk geval in 't huidige stadium
een verlenging als de voorgestelde niet kan
worden gemist.
N.V H0LLANDSCH ZWITSERSCHE CHOCOLADEFABRIEKamste^DAM
Engros verkrijgbaar bij de
8197
8199
f Ingez. Med.)
De O 16 in Spanje.
Uit Lissabon wordt gemeld, dat dc
Nederlandsche onderzeeboot 0-16, die
de vorige week op de Taag is aange
komen, van de Nederlandsche regee
ring opdracht heeft gekregen voorloo-
pig in de Spaansche wateren te blijven
ter behartiging van de belangen der
Nederlandsche koopvaardiji
Accomodatie voor vier
passagiers.
Het A.N.P. meldt, dat de K.L.RI. in
onderhandeling is met de Kon. Mij. de
Schelde voor den bouw van een lang
afstandsvliegtuig, waarschijnlijk be
stemd voor een eventueelen dienst naar
Paramaribo.
Het toestel zou een middendekker
worden, uit duraluminium, opgetrok
ken en uitgerust met drie motoren
van 1100 P.K. eik.
De lengte van het ontworpen toestel
is ongeveer 17 M„ de spanwijdte 24 M.
Er is accomodatie voor 4 passagiers.
Dc transatlantische verbinding.
Dit bericht is een bevestiging van een
onlangs reeds door onzen luchtvaart-
medewerker gepubliceerd bericht dat de
KLM. bij de afdeeling vliegtuigbouw van
De Schelde" te Vlissingen een geheel me
talen vliegtuig wilde laten bouwen voor
lange afstandsvluchten, in het bijzonder
voor een transatlantischen dienst. Door de
onderhandelingen te Lissabon zijn de for-
meele voorbereidingen zoodanig gevorderd,
dat van de Portugeesche regeering alle
medewerking verwacht kan worden voor
een dienst via Lissabon en Praia op de
Kaap Verdische eilanden naar Paramaribo.
De accomodatie die het ontworpen toestel
biedt voor 4 passagiers, wijst er op, dat men
waarschijnlijk nadat de vluchten met post
vervoer een bevredigend resultaat zullen
hebben opgeleverd, denkt aan de instelling
van een transatlantischen dienst voor post
en passagiers. Gezien dc beteekenis, ook
als centrum van het Nederlandsche lucht
verkeer in de West. mag worden aangeno
men dat bij het tot standkomen van den
transatlantischen dienst of misschien reeds
eerder het eindpunt van de nieuwe lijn.
Paramaribo, door een luchtlijn met Cura
cao zal worden verbonden.
Het nieuwe Oceaan-vlicgtuig.
Naar wij vernemen zouden de onder
handelingen tusschen de K.L.M. en „De
Schelde" in een zoodanig stadium verkee-
ren, dat over het ontwerp van het nieuwe
vliegtuig reeds overeenstemming zou be
staan. zoodat verwacht mag worden dat
binnen niet te langen tijd de opdracht
officieel zal worden gegeven.
Reeds zijn in den windtunnel van den
Rijksstudiedienst voor de luchtvaart proe
ven genomen met een verkleind model,
van het drie-motorige vliegtuig, dat een
dur-aluminium gebouwde middendekker
zal zijn met een zeer volmaakten stroom-
lijnvorm. Gezien de ervaringen, in de
andere K.L.M. vliegtuigen opgedaan, kan
verwacht worden dat de 3 motoren Wright
Cyclones zullen zijn. aangezien sedert
eenigen tijd nieuwe motoren van dit merk
met de hierboven genoemde capaciteit van
1100 P.K. zijn uitgekomen die ook in de
nieuwe DC 3 toestellen gemonteerd zullen
worden.
Aan de hand van de resultaten der me
tingen in den windtunnel verwacht men
dat de maximum snelheid van het nieuwe
vliegtuig hoven de 400 K.M. zal liggen en
dat de kruissnelheid boven de 370 K.M, per
uur zal zijn. Terwijl het langste traject op
de route naar West-Indië tusschen de Kaap
Verdische eilanden en Paramaribo ruim
3500 K.M. bedraagt zal het nieuwe vlieg
tuig een actieradius van circa 5500 K.M
hebben en dan nog een groote nuttige last
kunnen vervoeren.
Hoeveel tijd er nog met de verwezen
lijking van den transatlantischen dienst
der K L M. gemoeid zal zijn. valt nog niet
te zeggen. Het is niet bekend, in hoeveel
tijd „De Schelde", wanneer zij binnenkort
de officieele opdracht tot den bouw van het
vliegtuig krijgt, voor de voltooiing noodlg
zal hebben. Is het toestel gereed, dan zal
er. zooais met elk prototype, veel tijd ge
moeid zijn met het invliegen en de proef
nemingen voor het verkrijgen der lucht-
waardigheidspapieren. En pas daarna kan
de K.L.M. een aanvang maken met de
transatlantische proefvluchten, waar bij
men echter ongetwijfeld zijn voordeel zal
kunnen doen met de ervaringen, in 1933
door Hondong opgedaan bij zijn vlucht
naar West-Indië met de Fokker F 18 de
„Snip".
Indien de proefvluchten dan tot
een gcregelden dienst ïêiden cn het
nieuwe Oceaan-vliegtuig aan de ge
stelde eischen voldoet zal het waar
schijnlijk bij dit eenige en eerste
in Nederland naar een Nederlandsch
ontwerp gebouwde geheel metalen
vliegtuig niet blijven en zullen zich
wellicht nieuwe perspectieven voor
onze vliegtuig-industrie openen.
HET PARK VAN HET PALEIS SOESTDIJK
De Nederlandsche dendrologische ver-
eeniging heeft aan Prinses Juliana en
Prins Bernhard een geschenk aangeboden
in den vorm van een heesterbeplanting van
het paleis Scestdijk, dat dankbaar is aan
vaard.
In samenwerking met de Nederlandsche
vereeniging Nos Jungent Rosae zal zij de
omgeving van het in het park van het
paleis te Soestdijk te stichten Rosarium,
geschenk van Nos Jungent Rosae beplan
ten. Deze beplanting zal bestaan uit hagen
van taxus baccata. en ilex crenata, verder
uit 36 soorten Japansche bloemkersen, de
fctste en nieuwste soorten van malus (sier-
appeli, lijsterbes, meidoorn, brem toover-
hazelaar enz.., alsmede de nieuwste rhodo
dendrons, azalea's en winterharde came
lia's. Verschillende soorten van coniferen
en grcenblijvende heesters vullen het ge
heel aan.
Beide vereenigingen werken onder lei
ding van den tuinarchitect F. J. Abbing te
Driebergen samsn om een uniek geheel te
scheppen.
De grondwerkzaamheden zijn in vollen
gang en begin April hoopt men met plan
ten te beginnen.
HERINNERINGSMEDAILLES VAN
DEN BOERENOORLOG.
De gezant der Unie van Zuid-Afrika.
dr. H. D van Broekhuizen, heeft gister
ochtend te Den Haag het comité ter be
hartiging van de belangen van hen. die
zich in den boerenoorlog verdienstelijk
hebben gemaakt, ontvangen.
Dit comité wil gelijk bekend het
daarheen Jeiden, dat door de Zuid-Afrik,
regeering aan oud-strijders in den boeren
oorlog. aan hen, die van de ambulance
diensten deel uitmaakten en tenslotte
aan, die op andere wijze zich voor Zuid-
Afrika verdienstelijk maakten, herinne
ringsmedailles worden uitgereikt.
In overleg met den gezant is nu beslo
ten op 10 April verzoekschriften voor de
drie categorieën belanghebbenden ter tee-
kening te Den Haag te deponeeren. De
gezant verklaarde zich bereid bij deze ge
legenheid een toespraak te houden.
HANDELSVERDRAG TUSSCHEN
NEDERLAND EN ZUID-SLAVIE.
In een officieel communique wordt te
Belgrado medegedeeld, dat een handelspro
tocol tusschen Zuid-Slavië en Nederland is
onderteekend.
Hierin worden de voorwaarden tot het
herstel van het handelsevenwicht. voorzien
bij het handelsverdrag van September 1936
nader uiteengezet. Bovendien wordt verze-
ikerd, dat de Nederlandsche producten een
bevoordeelde positie zullen innemen bij de
toepassing van het decreet van April 1936
inzake de beperking van den invoer
Als tegenprestatie wordt aan Zuid-Slavië
een aantal supplementaire contingenten
toegestaan.
DE AUTOSNELWEG 'S GRAVENHAGE—
UTRECHT.
Het beginpunt te Voorburg.
De K.N.A.C. meldt:
Het eerste gedeelte van den lang ver
beiden autosnelweg 'sGravenhageUtrecht
zal half April voor het verkeer worden
opengesteld. Voorloopig leidt deze weg dan
tot het station ZoetermeerZegwaard, waai
de afritten uitmonden oo den weg Piinac-
ker—Zoetermeer. Volgt men dezen laatsten
weg naar het Noorden, dan komt men reeds
na 1 K M. oo den weg Leidschendam—
ZoetermeerMoerkapelle—Gouda. welke
echter voor zwaar en intensief verkeer
minder geschikt geacht moet worden
(eventueel kan over de wegen Benthuizen-
Boskoop of BenthuizenKoudekerk worden
gereden)
Van 't front.
Veel veranderd is er niet. Madrid meldt:
Hun opmarsch in de richting van Bri-
huega voortzettende hebben de regeerings-
troepen gistermiddag de dorpen Pajares.
Salanillo. El mede de Extremo en Torre del
Burgo in de provincie Guadalajara her
overd. De aanval der loyalen werd bij ver
rassing ten uitvoer gelegd. Tijdens de
krijgsverrichtingen wonnen de regeerings-
troepen vier kilometer terrein en zij be
dreigen thans rechtstreeks Brihuega. dat
door de rechtschen schijnt te zijn verlaten.
Franco spreekt alleen van afgeslagen
aanvallen, waarbij eenige Russen en een
Nederlander zouden zijn gevangen geno
men.
De controle.
De 74 eerste Engelschen, die aangewezen
zijn als waarnemers aan de Spaansch-Por-
tugeesche grens, zijn te Southampton scheep
gegaan voor Lissabon.
In het Lagerhuis heeft lord Cranborne op
een desbetreffende vraag medegedeeld, dat
het controleplan niet van toepassing zal
zijn op de door Franco bevrachte schepen,
die tijdelijk Spaansche schepen zijn gewor
den. Men gaat echter zorgvuldig na, of ten
aanzien van dit belangrijke punt geen rege
ling kan worden getroffen.
In antwoord op een vraag verklaarde
minister Eden in het Lagerhuis, dat hij uit
Gibraltar heeft vernomen, dat 5 Maart j.l.
een Italiaansch schip te Cadix is aange
komen met een onbekend aantal man
schappen aan boord. Behalve dit eene geval
deelden de autoriteiten van Gibraltar gis
teren mede, dat zij geen bevestiging hbdden
ontvangen van het ontschepen van vreem
de troepen in Spanje. Eden verklaarde de
juistheid van dit bericht te zullen onderzoe
ken.
Spaansche voorstellen aan
Frankrijk en Engeland?
Reuter meent te weten, dat de regeering
te Valencia op 9 Februari den regeeringen
van Frankrijk en Engeland zou hebben
voorgesteld, dat dezen landen zekere rech
ten in Spaansch-Marokko zouden worden
toegekend in ruil voor hun hulp in den
strijd. Hoewel de Spaansche regeering op
die voorstellen nog geen antwoord heeft
ontvangen, verneemt Reuter, dat de Fran-
sche en Britsche regeeringen geen oogen-
blik een dergelijken ruil zouden kunnen
overwegen, omdat die in strijd met haar
verplichtingen uit de verdragen zou zijn.
Een dergelijk antwoord zal de regeering te
Valencia waarschijnlijk binnenkort berei
ken.
VERSPREIDE BERICHTEN.
De gewone audiëntie van den minister
van Financiën zal op Maandag 22 Maart
aanstaande niet plaats hebben.
UIT NED. OOST-INDIE.
YVND. ONDER-DIRECTEUR
DEPARTEMENT VAN
BINNENLANDSCH BESTUUR.
BUITENZORG, 18 Maart. (Aneta/ANP.i.
Tot waarnemend onder-directeur van het
departement van binnenlandsch bestuur is
benoemd de heer A. van Davelaar, thans
administrateur aan genoemd departement.
DE PEST IN HET TENGGER-GEBERGTE.
MALANG, 18 Maart. (Aneta/ANP.). Niet
te Nongkodjadjar izooals gisteren abusieve
lijk werd geseind) doch te Ngadiwono zijn
vijf personen aan pest overleden en vijf
lijdende aan deze ziekte. Zeventien perso
nen. die met pest-lijders in contact zijn
geweest en waarvan er vier van deze ziekte
worden verdacht, zijn allen geisoleerd en in
barakken opgenomen.
