KNIPSELPRIJSVRAAG
De chemische oorlog en
cle luchtbescherming
Twee Honderd Gulden aan prijzen
LEfDSCH DAGBLAD - Vierde Blad
Maandag 15 Maart 1937
BEWAAR DUS ONS BLAD VAN MORGEN
KERK- EN SCHOOLNIEUWS
WETENSCHAPPEN
In bet voorgaande artikel is uiteengezet,
■wat onder de waarde C x t wordt ver
staan. Het was n.l het Droduct van con
centratie aantal mg. strijdgas-M3) en
tijd (in minuten i. Tevens zagen we dat
voor phosgeen de doodeüjke dosis bereikt is
Bis C x t 900 is.
Bezien we het program der chemische
oorlogvoering zuiver theoretisch, dan ko
men we tot berekeningen, waarbij ons de
schrik om 't hart slaat. Ik wil zoo"n bere
kening maken, om daardoor te doen uit
komen hoe afschuwelijk en afschrikwek
kend men deze oorlogvoering kan voorstel
len. indien men zich daaroü speciaal zou
willen toeleggen. De lezer trekke hieruit
(niet de conclusie, dat ik nu. als tegenhan
ger hiervan, den chemischen oorlog minder
gevaarlijk zal voorstellen dan hij is. In
tegendeel. wanneer men zich op het ergste
voorbereidt, zullen de tegenvallers minder
in aantal zijn. Een overdreven voorstelling
heeft echter nog nimmer voordeel geboekt.
Zie hier zoo'n overdreven fantasie.
Stel we ademen in een met phosgeen
besmette lucht gedurende één minuut
(t=I) en stel C=900. Ademen we in die
ééne minuut 10 liter lucht in en uit dan
hebben we 9 mg. phosgeen binnengekregen
hetgeen den dood tengevolge heeft. Om ge
heel Nederland met zijn 8.000.000 inwoners
te dooden. zouden we slechts noodig hebben
8.000.000 x 7 mg. 72 kg. phosgeen.
Nemen we dergelijke berekeningen als
grondslag, dan komt men tot beschouwin
gen als: Er zijn gassen uitgevonden waar
door met één bom geheel Amsterdam kan
■worden uitgemoord.
De rekenaars hebben vergeten, dat ge
weldige hoeveelheden strijdgas verloren
gaan. Deze zijn zoo enorm groot, dat een
zeer gering gedeelte van het afgeworpen
gas het doel bereikt En van dit geringe
gedeelte, dat effect zou kunnen sorteeren,
gaat weer een groot percentage af. als de
Guchtbeschermingsmaatregelen goed zdjn
getroffen.
Ik zal nog twee voorbeelden uit den
wereldoorlog aanhalen, waaruit veel te
■leeren valt.
Het eerste voorbeeld is de gasaanval op
22 April 1915 In de omgeving van Yperen.
Hier werd door de Duitschers de methode
van het „gasblazen" toegepast. Dit gaat
aldus is zijn werk. Dagen, soms weken van
te voren wordt het strijdgas aangevoerd.
Dit geschiedt in stalen cylinders, zooals
inen die wel ziet gebruiken bij het auto
geen lassen van ijzer Ze worden in den
grond ingegraven en wel één per Meter
frontlengte. Voor een front van 5 K.M.
heeft men dus 5000 dezer cylinders noodig.
De inhoud chemicaliën oer stuk is 30 a 50
K.G. Na deze voorbereidingen wordt ge
wacht op een gunstagen wind. Deze moet
een snelheid hebben van 2'/: a 3 M. per
sec. en naar den vijand gericht zijn.
Op het geschikte moment worden van de
vele duizenden cylinders tegelijkertijd de
ventielen geopend en het strijdgas verspreid
zich in druppelvorm, in de lucht. Omdat
het zeer vluchtig is verdampt het snel. wat
weer afkoeling der lucht tengevolge heeft.
Door de koude zal nu de waterdamp tot
een grauwwitte nevel condenseeren. Dit is
het eerste waarschuwingsteeken van een
naderende gaswolk. Met 300500 ton gifgas
gaat deze wolk tot minstens 10 a 15 K.M.
en kan zelfs od 20 K.M nog doodelijk zijn.
Het is geen zeldzaamheid, wanneer zij op
30 K.M. nog duidelijk merkbaar is.
Deze gaswolkaanvallen kunnen we. door
de geweldige voorbereiding, welke nood
zakelijk is, alleen verwachten als de fronten
zijn vastgeloopen zooals in de jaren 1914
1918. Wanneer er geen fronten gevormd
zijn. maar de oorlog een bewegingsoorlog
is. zooals het conflict tusschen Italië en
Abessynië, kunnen we deze -wijze van het
gebruik van strijdgassen uitschakelen.
Wanneer Nederland aan een gaswolkaanval
wordt blootgesteld, zal een behoorlijk ge
deelte der burgerbevolking, gezien de totale
breedte van ons land van slechts 150 K.M.
hiermede rekening moeten houden.
De Engelschen bij Yperen hadden met
strijdgassen geen rekening gehouden. Het
was n.l in den wereldoorlog de eerste over
val, welke voor hen geheel onverwacht
kwam. Beschemmende maatregelen waren
niet getroffen zoodat we dit geval geheel
gelijk mogen stellen met een burgerbevol
king. welke geen afdoende luchtbescher
ming heeft.
Iedere ton chemicaliën, welke do
Duitschers bij dezen aanval gebruikten,
kostte het Engelsche leger 150 gaszie-
ken, waaronder 45 dooden. Men ver
gelijke deze getallen met de berekening
8.000.000 dooden per 72 K.G.!
Opgemerkt dient te worden, dat de bur
gers ln gunstiger omstandigheden verkee-
ren dan de militairen, omdat een militair
op een ingenomen oost dikwijls, ondanks
alle gevaren, moet blijven en de burger
altijd zijn bewegingsvrijheid nog heeft
In het bovenstaande heb ik getracht,
duidelijk te maken wat het verschil is tus
schen fantasie en werkelijkheid en wat een
goede luchtbeschermingsdienst vermag te
bereiken. De verschillende methoden, waar
over een oorlogvoerende partij beschikt om
ziin strijdgassen te verspreiden zal ik niet
behandelen. Om de gedachte te bepalen,
zal ik er slechts één kiezen en we! het
vlie?tui?. omdat dit door de burserbevol-
kin? het meest eevreesd wordt.
Stel we hebben te doen met een eskader
van 9 stuks, dat een gemeente bereikt.
Waaschjjnliik zullen er meer van de tegen
partij vertrokken zijn, maar onderweg zijn
er enkele door ons luchtafweergeschut en
de eigen vliegtuigen omlaag geschoten.
Ieder toestel voert minimaal 400 KG. bom-
menlast mee. d.i. dus minstens 360Ó K.G.
bommen of. aangezien 50 uit chemi
caliën bestaat 1800 K.G. gifgas.
Evenals in het eerste artikel neem
ik aan. dat deze 1800 K.G neerkomen op
3 ha. Stel de gaslaag wordt 3 M. hoog. dan
1800 x 1.000.000
is de concentratie 2000
3000 x 3
mg. Als het gas phosgeen is, is deze con-
900
centratie na min. 27 sec. doodelijk
2000
Het tweede voorbeeld is de Duitsche gas
wolkaanval op 31 Jan. 1917 blf Prosnes in
Champagne. Hierbij dient opgemerkt te
worden, dat ook de burgerbevolking aan
dezen aanval werd blootgesteld, omdat deze
ondanks alle waarschuwingen, het gebied
van den strijd niet wilde ontruimen. Deze
gaswolkaanval is de grootste uit en wereld
oorlog geweest en had het landschap in
een ware hel herschapen Maar militairen
en burgers hadden beschermingsmaatrege
len getroffen.
De Duitschers verbruikten over een
front van 10 K.M. 500 ton chemicaliën,
waarvoor 18.500 cylinders noodig waren.
Op den fatalen dag heerschte 'n bui
tengewoon strenge vorst wat oorzaak
was. dat velen, door bevroren vingers,
de gasmaskers niet tijdig konden op
zetten. De Franschen boekten 2062 gas-
zieken waarvan 531 dooden, d.w.z. één
doode per ton chemicaliën.
Aan de hand van deze ervaringen,
mogen we van een goede luchtbescher
mingsdienst. welke over bekwame in
structeurs beschikt, in staat de bevol
king op de juiste wijze voorlichting te
geven, verwachten, dat het aantal doo-
En toch kan het aantal slachtoffers zich
tot enkele beperken wanneer de bescher
mingsmaatregelen goed zijn.
Waaruit kunnen deze beschermende
maatregelen bestaan? Laat ik beginnen
met te zeggen dat geen maatgerelen kun
nen worden genomen tegen voltreffers. Een
bom welke op Dim. 7 M. afstand inslaat,
wordt geen voltreffer genoemd De scher
ven hiervan worden door een muur van
l'/s steen dikte tegengehouden. Voorziet
men de ramen van planken e.d. dan is een
woning of eventueel een gedeelte daarvan
voldoende scherfvrij te maken. In den regel
zal men den kelder als schuilplaats kiezen
en wel omdat door grondtrilllngen in
slaande bommen, luchtdruk en andere fac
toren er kans bestaat dat het huls instort,
waardoor de bewoners door het Duin be
dolven kunnen worden. Een kelder kan men
te allen tijde door het aanbrengen van
stutten onder de zoldering geschikt maken
om een fiinke puinlaag te dragen. Waar en
hoe men de stutten moet aanbrengen
hangt van den bouw af. Gewapend beton
stelt andere eischen dan een gemetseld
plafond.
Op de tweede plaats moet de kelder (of
als men daarover niet beschikt een andere
ruimte b.v. alkoof) gasdicht zijn. Tevens
moet men er voor zorgen, dat het huis
tochtvrij is Dan is de kans dat strijdgassen
naar binnen dringen geringer dan wanneer
overal kieren en naden zijn Allerlei midde
len kunnen worden gebruikt om deze te
dichten zooals linoleum, vilt en zelfs zand.
Het bestek van dit artikel staat niet toe
alle finesses te bespreken. Zij. die zich voor
deze materie Interesseeren. vinden bijzon
derheden en duidelijke schetsen in het
boekje: Voorzorgs- en beveiligingsmaatre
gelen te nemen door gezinshoofden met het
oog op eventueele gasaanvallen door A. W.
Claasen. De schrijver zegt hiervan: Het is
een leidraad voor hen. die slechts in staat
zijn geringe geldelijke offers te brengen
voor de veiligheid van hun gezin en ieder
zal zich deze offers moeten getroosten om
dat nalatigheid niet alleen hemzelf maar
ook zijn medeburgers treft. De priis is
f. 0.50.
Alien, die niet noodzakelijk op straat
moeten zijn. behooren tijdens een gasaan
val in den kelder te schuilen. De lucht
beschermingsdienst treft maatregelen, dat
bii nadering van vliegtuigen ieder zich tij
dig in den kelder kan begeven De collec
tieve schuilplaatsen ziin dus geen gelegen
heden. waar ieder, die zich thuis bevindt,
zich heen moeten spoeden. a!s het
signaal „luchtalarm" gegeven wordt. In
dien men thuis is, blijft men thuis. De
wandeling van het huis naar den collectie
ven kelder zou wel eens te lang kunnen
duren en daardoor noodeloos risico met
zich brengen. Men moet nu reeds zijn eigen
schuilvertrek zoodanig inrichten, dat men
daarin evenveel vertrouwen stelt als in de
schuilplaatsen welke de over-held zal gaan
bouwen.
Indien men toevallig in een winkel is.
gaat men in het schuilvertrek van den
winkelier. Ik geloof dat, in geval van nood,
ieder ziin weg wel zal weten te vinden en
dat zij. die geheel de kluts kwiit ziin. altijd
wel helpende handen toegestoken krijgen.
Op de Hollandsche gastvrijheid zal wel
degelijk gerekend kunnen worden.
En tweede categorie burgers 'de actieve)
vormen zii. die zich wel buitenshuis moeten
bevilnden tijdens een aanval, ik noem
politie, ontsmettingspersoneel, brandweer
en van particuliere bedrijven het machine-
personeel., zij die de machines moeten ont
smetten. herstellingen moeten uitvoeren
e.a Dit personeel van overheid en particu
lieren moet op een bijzondere wijze worden
beschermd n.l. door gasmaskers. Deze ziin
geschikt, voor o.a. phosgeen-concentratdes
welke 45000 mg. per M3. niet te boven gaan.
Ik heb bij mijn voorbeelden altijd aanval
len in het groot verondersteld en de be
rekeningen gaven concentraties, welke ver
hier beneden bleven.
Het dragen van een gasmasker is niet
zoo eenvoudig als het lijkt. Men is er niet
mee klaar te zeggen, het past en stalt goed
en nu maar opbergen tot er gevaar is. Men
moet dit dragen beoefenen onder deskun
dige. zoo mogelijk chemische leidiing. Men
dient te bedenken, dat men het gewone
dagehiksohe werk daarin moet kunnen
doen. zooa-ls verkeer regelen, telefoneeren.
graafwerk, burea-uwerkzaamheden enz. Voor
alle werkzaamheden behoeft niet hetzelfde
Zooals wij reeds in ons Blad van Zaterdag j.l. meedeelden
zullen wij MORGENAVOND weder onder het hoofd
KNIPSELPRIJSVRAAG advertenties afdrukken en
Woensdag a.s. uit deze advertenties genummerde driehoekjes
publiceeren, geknipt alleen uit die advertenties, welke onder
het hoofd Knipselprijsvraag den dag tevoren zijn verschenen.
Hoewel waarschijnlijk overbodig, willen wij voor hen, die de
vorige malen niet mededongen, nogmaals een uiteenzetting
geven van de bedoeling van deze prijsvraag.
De deelnemende abonné's moeten nagaan uit welke adver
tenties bedoelde driehoekjes zijn genomen.
Dit lijkt eenvoudig, maar pas op, want er schuilen moeilijk
heden! Volg daarom onzen raad: kijk iedere advertentie eerst
eens nauwgezet aan en lees ze hardop door. Hierdoor bereikt
men twee dingen: het beeld der advertentie en de woorden,
waarin zij gesteld is, blijven min of meer in het geheugen
hangen. Loop daarna de uitknipsels door en kijk of daarin
randen, beelden- letters of woorden voorkomen, welke ge zoo
even, bij het doorlezen der advertentie, zijt tegengekomen.
Aldus systematisch te werk gaande, zult ge een aantal
driehoekjes kunnen terecht brengen. Natuurlijk blijven er
eenige over. Welnu, om die te herkennen dient er opnieuw
gezocht te worden.
Hebt ge alle driehoekjes gevonden, schrijf dan de namen der
firma's op, tot wier advertenties de driehoekjes behooren,
met de erbij behoorende nummers. Mocht in een advertentie
geen firmanaam voorkomen, omschrijf dan duidelijk de
advertentie, zoodat geen vergissing mogelijk is.
Voor de goede oplossingen stellen wij wederom een bedrag
van niet minder dan
beschikbaar, te weten:
iste prijs 25.
2de prijs20.
3de prijs15.
4e en 5e prijs 10.
6e, 7e, 8e en ge prijs 5.
ioc t/m 2ge prijs2.50
30c t/m 7ge prijs1.
Deze prijzen worden niet uitbetaald in contanten, doch in
BONS ter waarde van ƒ0.50, welke t/m 10 April 1937
in betaling worden aangenomen door de zaken, welke in
het KNIPSELPRIJSVRAAGNUMMER (dus ons Blad van
16 MAART 1937) onder het hoofd „KNIPSELPRIJS
VRAAG" een advertentie plaatsten.
Van iederen bij ons ingeschreven abonné wordt slechts
één oplossing aangenomen.
De oplossingen moeten uiterlijk DINSDAG 23 MAART
a.s. 5 uur des namiddags in ons bezit zijn onder enveloppe
met vermelding KNIPSELPRIJSVRAAG.
De namen der prijswinnaars zullen uiterlijk ZATERDAG
27 MAART a.s. bekend worden gemaakt.
DE DIRECTIE.
- masker, waarvan de prijzen sterk varieeren
den. met meer dan een per ton chemi wor(jen aangeschaft De instructeur
caliën zal bedragen. 1 dient uit te maken welk soort masker voor
bepaalde werkzaamheden gewenccht is. Ter
loops een kleine waarschuwing. Er ziin
maskers in den handel, welke in geen en
kel opzicht voldoen. Men zij bij aankoop op
zijn hoede en winne eerst advies in van een
deskundige of van de artillerie-inrichtin
gen aan de Hembrug In de toekomst zal
het gasmaskerbesluit afkomen, waarbij
verkoop van dergelijk onbruikbaar mate
riaal verboden zal worden. Op het oogen-
blik zijn we zoover nog niet.
Bij de oefeningen dient de opleider er
rekening mede te houden, dat iedere gas
maskerdrager een ademcrists moet door
maken. Indien deze ademcrisis niet tijdens
de oefeningen gekomen is. of door den
opleider kunstmatig is opgewekt, bestaat
er groote kans dat de drager tijdens een
gasaanval het masker afzet, met alle fatale
gevolgen daaraan verbonden.
Verder moeten de maskers geregeld ge
controleerd worden en op de juiste wijze
onderhouden en opgelegd zijn.
Wanneer de drager vertrouwd is met ziin
masker, zal dit hem nimmer in den steek
laten.
Er is, wat dit betreft, heel wat op che
misch gebied te doen en te onderwijzen,
en de wet van 1936 betreffende de tacht-
bescherming verlangt, dat iedere gemeen
telijke luchtbeschermingsdienst onder zijn
medewerkers een scheikundige heeft, die
met de leiding dezer werkzaamheden wordt
belast, voor zoover het de gemeentelijke
aangelegenheiden betreft.
Wat de particuliere bedrijven aangaat
hebben we in een ingezonden artikel in dit
blad reeds kunnen lezen, dat enkele groote
industrieën o.a Philips, gereed zijn. Toch
frappeert het mij, dat vele fabrikanten,
welke soms hooge verzekeringspremies
voor alle soorten risico over hebben, met
het luchtgevaar zoo weinig rekening hou
den.
En toch kan hier met weinig middelen
zooveel risico worden gedekt. Ook de ge
meenschap heeft belane bii een goed func-
tioneeren der industrie in moeilijke tijden.
Denk eens aan de broodbakkerijen, melk
inrichtingen, conservenindustrie. enz. enz.
Het wordt hoog tijd dat fabrikanten en
overige burgers aandacht aan deze kwestie
gaan schenken.
Drs. A. V. VIANEN.
In de week van 8 t/m. 13 Maart werden
in Nederland 67 faillissementen uitge
sproken.
PREDIKBEURTEN.
VOOR DINSDAG 16 MAART.
ALPHEN AAN DEN RIJN.
Kemp's boekhandel: Nam. 71/4 uur, ds.
De Rover van Vlaardingen.
BOSKOOP.
Geref. Gem (Nutsbewaarschool)Nam.
halfacht, ds. van Weizen van Gouda.
NED. HERV. KERK.
Aangenomen: Naar Ootmarsum (toez.).
T. H. J. Nijland, cand. en hulppred. te
Leeuwarden.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN.
De Generale Synode der Geref. Kerken
zal Woensdag 12 Mei a.s. te Rotterdam
aanvangen. Aan den avond van dien dag
zal de bidstond gehouden worden, waarin
ditmaal zal voorgaan ds. J. Fraanje van
Barneveld.
Ds. E. KLAASSEN DZN.
Naar wij vernemen heeft ds. E. Klaassen
Dzn., Ned. Herv. predikant te Veghel (Br.)
tegen 1 Juli a.s. eervol emeritaat aange
vraagd.
Ds. Klaassen werd in 1871 geboren en in
1398 candldaat te Drenthe, om 9 April 1899
te Dussen het predikambt te aanvaarden.
In 1904 verkreeg hij eervol ontslag wegens
zijn benoeming tot predikant bij de Indi
sche Kerken. Tot 1926 heeft hij met onder
breking van drie verlofperioden in Insu-
linde gewerkt, n.l. Soemanep, Probolingo,
Madioen, Bandoeng, Magelang, Pematang
Siantar om in 1926 naar Nederland te
komen en 20 Juni van dat jaar ln zijn
tegenwoordige gemeente intrede te doen.
(Bulten verantwoordelijkheid der Red.)
Copie van de al of niet geplaatste
stukken wordt niet teruggegeven.
LEIDSCH MUZIEKLEVEN.
Het is alweer eenigen tijd geleden, dat ik
in dit blad tot de Leidsche muziekliefheb
bers de vraag richtte, of hun muzikale be
hoeften wel bevredigd werden door de mu
ziek, die de onderscheidene concertorgani
saties te dezer stede ons plachten voor te
zetten,
Het stellen van deze vraag was tevens
een constateeren van een eigenaardige
geestesinstelling dezer organisaties, die de
muzikale belangstelling méenen te mogen
cn kunnen samenpersen tuschen twee mu
zikale polen. t.w. Beethoven en Brahms.
Zulk een protest heeft uit den aard der
zaak zeer weinig uitwerking, vandaar dat
een verbetering tót nu toe uitbleef.
Nu echter ook hier het spook van leege
of half leege concertzalen zijn aanwezig
heid gaat vertoonen, waag ik het nog eens
op dit m. i. schromelijke tekort aan inzicht
in de verlangens hunner klanten van deze
muziekverspreidende organisaties te wijzen
Ik weet hiermee ook namens een vrij
talrijke groep van jongere concertbezoe
kers te spreken, die zich allen met mij
over deze absolute doofheid dezer organi
saties op het gebied hunner wenschen on
gerust beginnen te maken.
Er is toch werkelijk nog wel meer mu
ziek geschreven dan die welke Brahms en
Beethoven geschreven hebben! Wij vragen
slechts aandacht voor de volgende feiten
en verlangens:
Van Bach c.s.. d. w. z. leerlingen en zo
nen, hooren wij slechts sporadisch iets en
dan nog altijd in topzware en onjuiste or
kestbezettingen. Mannheimers, nooit van
gehoord. Mozart en Haydn steeds weer een
drietal doodgespeelde symphonieën. Heb
ben deze heeren soms zoo weinig geschre
ven? Waarom geen divertiment en andere
kleinere werken? (bespaar ons de Kleine
Nachtmusik). En Liszt, schepper van den
lSden eeuwschen concertsttjl, op „Les Pré
ludes" na. onbekend. Waarom naast Mahler
niet eens Bruckner gespeeld, is dit soms
geen muziek?
En, al deze wenschen zijn zelfs voor den
meest conservatieven concertbezoeker nog
steeds te verdedigen uit het oogpunt van
muzikale en aesthetische opvoeding der
huidige generatie. Men vergete bij deze
opvoeding toch niet, dat verandering van
smaak eerst regelmatig eten doet.
Nu een tweede, minstens even ernstig,
bezwaar: waarom onthoudt men ons hier,
oijwijze van censuur, categorisch alle mo
derne muziek? Vreest men leege concert
zalen? Welnu, laat ik u dan tegenover de
weinig modernengevende concertorganisa
ties met leege of bijna leege zalen, het
Rotterdamsch Phiiharmonisch orkest mo
gen noemen, dat voortdurend modernen
geeft en ook voortdurend volle, stampvolle
zalen heeft
Als goede Hollander hebt gij natuurlijk
geen belangstelling voor landgenooten;
welnu ik zal u buitenlanders noemen.
Mannen, reeds oud en vergrijsd, beroemd
en over geheel de wereld gespeeld: hier te
Leiden geheel onbekend en nooit uitge
voerd (Ik wil voor de Mij. voor Toonkunst
een uitzondering maken). Ik doe maar een
greep: Strawinski, Schönberg, von Webem,
Berg, Bartok, de Falla. Janatchek. Toch,
Lord Bemors. Hindemith, Pizetti, Roussel
Casella; hl zijn ons namen gebleven.
Tenslotte. Ik wil hierover niet zwijgen,
onze landgenooten, in het buitenland hier
en daar reeds veel gespeeld, hier ln ons
land en te Leiden speciaal, muzikaal dood
gezwegen (wederom R'dam uitgezonderd).
Verdienen de concertorganisaties op
grond van deze feiten anders dan leege
zalen?
Ik wil dit protest beëindigen, immers, ik
ben mij bewust dat de verantwoordelijke
Instanties dit protest, als gewoonlijk, als
kennisgeving naast zich zullen leggen.
Doch moge dan dit protest mijn mede- j
standers opwekken tot algemeener en
krachtiger protest dan tot nu toe dit het
geval geweest is. Misschien dat het aan
tal protesten, tezamen met de leege zalen,
nog eenigen indruk moge maken.
U mijnheer de Redacteur, van harte dan
kend voor de verleende plaatsruimte.
A. VAN BIEMEN.
Papengracht 8, Leiden.
ELIHU THOMSON OVERLEDEN.
HULDIGING VAN DEN HEER G. BOLKE-
STEIN DOOR DE SAMENWERKENDE
LEERARENVEREENIGINGEN.
De samenwerkende leerarenvereenigin-
gen, hebben den heer G. Bolkestein in ver
band met zijn aftreden als inspecteur bij
het gymnasiaal en middelbaar onderwijs,
Zaterdag j.l. in het Carl ton-hotel te Am
sterdam een maaltijd aangeboden. Met
verschillende leden van de hoofdbesturen
van bovengenoemde organisaties zaten aan
de collega's van den heer Bolkestein, de
heeren dr. G. M. Renkema. J. van Andel,
dr. W. v. d. Eng en B. v. d. Weijst en de
oud-inspecteur dr. H. J. A. J. van Swaay.
Pionier op gebied van de electriciteit.
Te Swamscotte (Massachusetts, V. St.) Is
op 84-Jarigen leeftijd overleden de bekende
Amerikaansche uitvinder op het gebied van
de electriciteit, Elihu Thomson.
Elihu Thomson werd geboren te Man
chester in Engeland in 1853, maar vertros
reeds ln 1858 met zijn ouders naar AmeriKa
en wel naar Philadelphia, waar hij van 10'
tot 1880 hoogleeraar in scheikunde
mechanica was.
In dit laatste jaar ging hij naar New
Britain in Connecticut voor de Americai
Electric Company en twee jaar later asso
cieerde hij zich met Edward J. Houston
te Lynn In Massachusetts de bek'er1
Thomson Houston Electric Company op
richten. ue
In 1892 vond een fusie plaats mei
Edison General Electrice Company en 0»
stond de General Electric Company,
grootste fabrikant van electrische app<>"
ten ter wereld „ad
Het groote laboratorium te Lynn
genoemd het „Thomson-laborattwraw
Thomson heeft verscheidene belang t
uitvindingen op het gebied der elect
gedaan en was o.a een pionier ^un.
wikkeling van hoogfrequentie-toesie
\Y1I^A.CHXI& O-*
Hij bezit meer dan 700 patenten
2-4
