STADSNIEUWS
Afscheid van den commandant
veldleger, Jhr. W. Röell
Het afscheid van den commandant veldleger
VRIJDAG 5 MAART 1937
No. 23602
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
aasaae-*-» -
78s(e Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN?
Van de garnizoenen Leiden en Den Haag
Dif nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD.
De scheidende generaal
spreekt de troepen toe.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets, porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque^ en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.18
Franco - per post f. 2:35 per 3 maanden -f- portokosten.
(voor binnenland 10.80 per J mud.)
Foto van Vliet.
schiedenis van de voorouders in aller hart
gegrift staat.
Want. aldus eindigde spr., het oranje van
uw vaandels en standaarden en de op
schriften der kanonnen, zij zijn alle zinne
beelden van ons geliefd Oranjehuis, en als
zoodanig aan de weermacht heilig. Na een
dankbetuiging tot H. M. de Koningin, Die
hem gedurende 5 jaar het commando over
het veldleger toevertrouwde, besloot spr.
met zijn beste wenschen uit te spreken voor
het welzijn van het Oranjehuis
Mede namens den commandant der
lichte brigade sprak hierna generaal-ma-
joor jhr. Alting von Geusau den schei
denden commandant toe. Spr. wees erop
hoe deze veel van zijn ondergeschikten
heeft gevraagd, maar nog meer van zich
zelf. De door u ontworpen oefeningen wa
ren steeds zwaar, maar uw voorbeeldige
arbeidzaamheid maakte, dat wij ze gaarne
tot uitvoering brachten.
Na te hebben herinnerd aan de voor
treffelijke rede van jhr. Röell op 23 Dec,
j.l. ter gelegenheid van de beëediging van
Prins Bernhard als officier, besloot spr. met
een belofte en een wensch
De belofte hield in. dat aller streven er
op gericht zal zijn het veldleger verder te
bekwamen langs den door den scheidenden
generaal gewezen weg, en de wensch betrof
diens persoonlijk welrijn-
Wij danken u, aldus eindigde spr., voor
alles, wat gij voor ons hebt gedaan.
Tot besluit dezer plechtigheid werd voor
den generaal gedefileerd, waarbij kolonel
v. d. Bent de troepen commandeerde.
Dr. H J. M. BOONACKER.
Een halve eeuw geleden tot arts bevorderd.
BINNENLAND.
Het Nederlandsche paviljoen te Parijs zal
waarschijnlijk op 1 Mei gereed zijn,
(4e Blad).
Ingediend
Spanje.
is een wetsontwerp
(3e Blad).
inzake
DE POTVISSCHEN TE ROTTERDAM.
Gem
Wtl jhr. Röell onderhoudt zich met de vertegenwoordigers van het Leidsch
tad erft en corps, de heeren De Jonge en De Ran i te, wien hij zijn dank betuigt voor
hun aanwezigheid.
Op het militair oefenterrein aan de
''ildrift heeft hedenmorgen dé comman-
at van het -veldleger, luitenant-generaal
W. Röell, die met 1 April a.s. den dienst
verlaten, afscheid genomen van de
ule divisie, omvattende de garnizoenen
'en en Den Haag.
Ori 10 uur stonden de troepen, behoo-
de tot het 4de regiment infanterie en
regiment veldartillerie alhier, de regi
on grenadiers en jagers, het 2de regi-
t veldartillerie en het 3de halfregiment
"en uit Den Haag, opgesteld onder
ando van den generaal-majoor jhr.
von Geusau, commandant der eerste
Ie.
ftecies op tijd kondigden de tonen van
terste reprise van het „Wien Neer-
■ich Bloed" de komst van den com-
r'dant veldleger aan. De generaal was
ézeld van generaal-majoor Hackstroh,
"teur der infanterie, kolonel H. F. M.
'ii van Voorst tot Voorst, inspecteur
cavalerie en den brigade-commandant,
cl A. R. van der Bent, adjudant in
engewonen dienst van H. M. de Ko-
"ii, die als paradecommandant fun
's.
fyrts nam jhr. Röell in zijn staf op den
"«I van den generalen staf J. J. van
■'•én. chef van den staf van het veld-
kolonel baron Creutz, commandant
het 2de regiment huzaren en kolonel
D. Hasselman, commandant der 1ste
•wie-brigade.
begroeting waren mede aanwezig de
E. w. de Jonge en De Ranitz na-
het Collegium van het Leidsch Stu-
corps.
algemeene regeling op het terrein
'e In handen van de kapiteins An-
"*n en baron van Heeckeren van
jsnburg, beiden van het regiment
ers, terwijl de plechtigheid werd op
leid door de Kon. Militaire Kapel on-
.eiding van kapitein C. L. Walther Boer
•f muziekkorps van het 3de halfregi-
\huzaren.
't generaal Röell de troepen had ge
leerd, gaf hij order een carré te
ien en hield vervolgens een toe-
waarin hij allereerst zijn groote
enheid betuigde over het resultaat
«peetie.
Het is. aldus spr., een zeer bijzonder
doel. dat ons hier bijeen brengt. In de
eerste plaats gedenken wij allen, en in het
bijzonder de infanterie-lichting, die hier
thans aanwezig is, maar straks naar huis
gaat, dankbaar de onvergetelijke eer, dat
wij bij het plechtige huwelijk van H. K. H.
Prinses Juliana en Z. K. H. Prins Bernhard
eerediensten hebben mogen bewijzen.
Het is niet alleen een blijde herinnering,
maar het is ook een zaak van verantwoor
delijkheid om de gedachte daaraan mede
te nemen, omdat alle hier aanwezige troe
pen in hun regimenten kunnen bogen op
een zeer lange en schoone traditie.
Het is niet alleen de afstamming van
de oude Staatsche legers, doch het is ook
de afwerping van het Fransche juk in
1814 en '15 en de bestrijding van den Bel
gischen opstand, waartoe zij hebben bijge
dragen en waaraan de opschriften van hun
vaandels, standaarden en vuurmonden nog
herinneren.
Zij getuigen niet alleen van een roem
rijk verleden, maar leggen ook verantwoor
delijkheid op voor de toekomst.
Mocht ooit. wat God verhoede, de ge
spannen toestand in Europa ertoe leiden,
dat ons land in een oorlog wordt betrok
ken, dan vertrouwt spr., dat het Neder-
landsche leger zal doen blijken, dat de ge-
De vinder is tevens de eigenaar.
In een bijeenkomst in „Atlanta" te Rot
terdam heeft prof. dr. H. Boschma. direc
teur van het Rijksmuseum van Natuurlijke
Historie alhier, het een en ander verteld
.ver de in Zeeland aangespoelde potvis-
schen
Men vermoedt aldus spr. dat, toen
het water zakte, de beide exemplaren op
de zandbank, door het eigen gewicht tegen
de zandplaat zijn gedrukt en toen niet
meer in staat zim geweest adem te halen.
Prof. Boschma sprak zijn dank uit jegens
allen, vooral tot de heeren de Kroes en de
autoriteiten in Zeeland, voor de medewer
king. welke zij hadden verleend. Spr. uitte
ziin voldoening dat men in Rotterdam een
terrein had gekregen, dat zich zoo uitste
kend leende tot de ontleding van de pot-
visschen en het wetenschappelijke onder
zoek. Ten onrechte klaagde men over den
geur, welken de dieren verspreiden, want de
bezienswaardigheid van deze exemplaren,
welke men hoogstwaarschijnlijk nooit meer
zou kunnen aanschouwen, woog ruimschoots
daar tegen op
Bij het ontleden worden alle beenderen
van een letter en een nummer voorzien om
elk abuis uit te sluiten en het weder in
elkaar zetten van het skelet te vergemak
kelijken.
Men schat het gewicht van elk skelet op
ongeveer 10.000 K.G. Deze skeletten zullen
in het Museum daarom niet worden opge
hangen. doch opgesteld. Men rekent onge
veer een jaar noodig te hebben voor deze
oraeparatuur Prof. Boschma schatte den
Dr. H. J. M. Boonacker.
Gisteren was het 50 jaar geleden dat dr.
H. J. M. Boonacker alhier tot arts werd be
vorderd.
Hij werd op 8 Augustus 1860 te Wagenin-
gen geboren. Na het gymnasium te hebben
bezocht, studeerde hij medicijnen aan de
Universiteit alhier en in 1888 verwierf hij
zijn doctorstitel. Na enkele jaren als offi
cier van gezondheid werkzaam te zijn ge
weest, vestigde hij zich in November 1895
te Maassluis, waar hij zich spoedig in een
zeer drukke praktijk mocht verheugen.
In 1909 kwam hij als opvolger van zijn
vriend, dr. Idzerna naar hier. waar hij tot
1 September 1930 werkzaam is geweest.
Onder zeer groote belangstelling her
dacht hij op den vierden Maart 1927 zijn
40-jarig ambtsjubileum.
Voor de samenstelling van verschillende
handleidingen voor het verleenen van
eerste hulp bij ongevallen, ten dienste van
visschers- en koopvaardijschepen ontving
hij de gouden De Ruytermedaille.
Hoewel dr. Boonacker aan zijn jubileum
geen ruchtbaarheid had gegeven zijn hem
gisteren toch tallooze gelukwenschen aan
geboden.
Zoo ontving hij om deputaties van het
Groene- en Roode Kruis, de vereeniging
van huisartsen, de afdeeling Leiden van
de Maatschappij voor Geneeskunde, de
kraamvrouwenvereenigingen, de wijkver
pleging van den Ned. Prot. Bond.
Voorts werden tallooze schriftelijke
mondelinge felicitaties van vrienden
oud-patiënten bij den jubilaris bezorgd.
De regeling der ziekenverpleging: overleg
tusschen den minister en de bijzondere
commissie uit de Kamer. (Binnenland,
3e Blad).
Landbouwersknecht doodgeschoten
Groede. (Gemengd, 3e Blad).
te
BUITENLAND.
Franco beschuldigt Frankrijk van actie in
Marokko. (3e Blad).
Hevige aanval van Roosevelt op het Hoog
gerechtshof. (Buitenland, 4e Blad).
Groote rede van den Zuid-Slavischen pre
mier. (Buitenland. 4e Blad).
Het Engelschc Lagerhuis neemt in 3e le
zing de defensiewet aan. (Buitenland,
4e Blad).
Finantieele maatregelen in Frankrijk.
(Laatste Berichten, le Blad).
ZIE VOORTS
EERSTE BLAD.
LAATSTE BERICHTEN
NEDERL. BOND VAN GEMEENTE
AMBTENAREN.
Lezing voor de onderafdeeling Leiden.
Ier tot het goud alleen was gekomen als
en standaardmetaal. Hij besprak in dat ver-
en band de eischen, welke aan „goed geld" ge
steld moeten worden en stond uitvoerig stil
bij do waardevastheid van het geld
Hierna behandelde spreker het Neder-
landsche geldwezen; daarna beschouwde
nij de soorten geld, welke in de huidige
samenleving van meer belang zijn dan het
metalen geld, n.l. het chartale en het girale
geld. De verschillende andere geldsoorten,
hem na afloop van zijn voordracht over
,De Harmonie" hield de heer dr. F. Breed-
velt uit 's-Gravenhage een lezing over: „De
theorie van het geldwezen en de monetaire
politiek". De vergadering was druk bezocht
Spreker ving aan met mede te deelen. dat
het onderwerp, waarover hij een inleiding
zou houden, buitengewoon omvangrijk was.
zoodat hij slechts de hoofdzaken zou kun
nen behandelen. Hij sprak echter de hoop
uit, dat, zoo bepaalde punten, welke een
leTftïjd deTbeide"dieren'"op ongeveer Tes |.van .?«n ^hoorders belang ^mboezemden
jaar.
Spr. zeide nog. dat er hier te iande geen
juridische regeling is met betrekking tot
het vinden van deze soort dieren, welke
niet onder strandvonderij gerekend kunnen
worden, omdat er' geen eigenaar is ge
weest. zooals voor strandvonderij geldt.
Men heeft hier het recht van den vinder
zonder meer toegepast en men kon zich
dus alleen door middel van koop in het
bezit stellen van de dieren, welke voor de
Nederlandsche musea een aanwinst van
onschatbare waarde zijn.
Men zal het werk zoo snel mogelijk be
ëindigen en dezer dagen zal men ook reeds
met het afspekken van het tweede exem
plaar beginnen.
Er bestaat Zaterdag, Zondag en Maandag
gisteravond gehouden vergadering muntbiljetten, bankbiljetten en wis-
ïn de bovenzaal van het cafe-restaurant
seis passeerden daarbij de revue. Spreken
de over de bankbiljetten, vertelde hij een
cn ander over de circulatiebanken in het
algemeen en over de Nederlandsche Bank
in het bijzonder, terwijl hij bij de wissels
uiteraard stilstond bij begrippen als wis
se'koersen, goudpunten, betalingsbalans.
Na deze beschouwingen ging spreker over
lot behandeling van de monetaire politiek,
die hij eenvoudigheidshalve aanduidde ais
de wijze van handelen met en ten opzichte
van het historisch gegroeide geldwezen in
nationale huishouding.
deze punten zouden kunnen interpelleeren
Het onderwerp was, zooals de titel reeds f
aangeeft, tweedeelig: een theoretisch-eco- schilderde hij de economische phases van
nomisch gedeelte, waarin de theorie van h°°g- en laag-conjunctuur envanhet cri-
het geldwezen bekeken wordt en een eco- .^verschijnsel. Hij wees hierbyi op enkele
nomisch-politiek gedeelte, waarin de mo- ouderwetsche conjunctuur-theoneen a.s
netaire politiek beschouwd wordt. nnderconsumptie en overproductie-üieor e
Het theoretisch gedeelte moet klaarheid ?le zm*1 °°*- thans weer aan ons voorstel-
verschaffen over het ontstaan, het wezen .en. Spreker wees op de dalende prijzen van
en de functie van het geld. Uitvoerig zette gocoeren in de tijden van laagconjunctuur
spreker uiteen, hoe de behoefte aan geld er. op de afwijking van kosten van produc-
ontstond en hoe het geld, eerst als ruilmid- *ie" en goederenprijzen.
del, later als waardemeter noodzakelijk Nadat ,spr-den toestand, waarin de
was. Na besproken te hebben, welke goe- volkshuishouding verkeert of liever voor
Dl UCDUISÜ D.LIU.5, duuum cu io»auu»r. atien in den loop der tijden als geld ge- eenige maanden verkeerde had uiteen-
nog gelegenheid voor het publiek om de diend hadden, kwam de vraag aan de orde gezet en betoogd had, dat aanpassin0 ,n
waarom men overal tot edele metalen, la- welken vorm ook geboden was, ging hij
dieren in oogenschouw te nemen.
Foto van Vliet
De troepen defileeren voor den scheidenden commandant, luitenant-generaal jhr. W. RöelL
uitvoerig in op de aanpassingsmethoden,
die in verband staan met het geld. Hiertoe
behooren de deflatie en de devaluatie. In
den breede zette spr. overeenkomst en ver
schil tusschen beide methoden uiteen.
Vervolgens ging dr. Breedvelt na, hoe de
monetaire politiek der verschillende lan
den in de afgeloooen jaren was geweest om
vervolgens te komen bij September 1936
toen Nederland tot verzwakking van de
waarde van zijn munt in het internatio
nale betalingsverkeer overging. De sedert
dien getroffen maatregelen op monetair
gebied beschouwende, besprak hij de ge
volgen van de waardevermindering van den
vulden Deze gevolgen gaven z.i. aan, dat
de voorstanders van de devaluatie het bij
het rechte eind hebben. Hierna wijdde dr.
3reedvelt eenige beschouwingen aan het
monetaire vraagstuk in verband met de
positie der ambtenaren en betoogde daar
bij dat. wanneer ooit. op dit oogenblik een
sterke organisatie (voor hem kon dat
slechts de Ned Bond van Gemeenteamb
tenaren zijn) geboden is.
Van d° ge'rgenheid om vragen te stel
len werd door verschillende leden gebruik
gemaakt
Met een woord van bijzonderen dank aan
den spreker werd hierna de vergadering
door den voorzitter gesloten.
