STADSNIEUWS De Koningin terug in het
vaderland
DINSDAG 23 FEBRUARI 1937
No. 23593
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
OFFICIEELE KENNISGEVING
l/jie Jaargang
VonNeurath zou Weenen
een defensief verdrag
voorstellen
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week t. 0.15
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden portokosten.'
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.)
buitengewoon onderwijs-dag.
Tentoonstelling in de school
Caeciliastraat.
Maart a.s. zal dr. A. van Voorthuijsen
■tgens het bereiken van den pensioen-
erechtigden leeftijd zijn functie van in-
pecteur van het buitengewoon onderwijs
'eerleggen.
D groote beteekenis van dezen algemeen
,ewaardeerden functionaris voor het bui
tgewoon onderwijs in zijn vollen omvang
poge blijken uit het feit. dat een huldi-
jngscomité samengesteld uit vertegen-
raordigers van alle organisaties op het
;eb!ed van het buitengewoon onderwijs
ijnnen ontwierp om te komen tot een
;rootsche huldiging, welke op 6 Maart te
;-Oravenhage zal plaats vinden. Een stof
felijk huldeblijk zal niet worden aangebo-
ien, doch ïij, die tot deze huldiging het
:itiatief namen, meenden de figuur van
Van Voorthuijsen niet beter te kunnen
(ren dan door niet zijn persoon in het
middelpunt te plaatsen, doch door over
e: geheele land in het bijzonder de aan-
dacht te vestigen op het buitengewoon la-
sr onderwijs, waarvoor de jubilaris zulk
ï.i onvermoeid ijveraar is geweest.
Ook onze stad blijft in deze actie niet
niter.
In de school voor B.L.O. in de Caecilia-
öaat. welke sedert de oprichting in 1914
Eder leiding staat van den heer P. Boet.
al morgen de jaarlijksche tentoonstelling
aden gehouden van door de leerlingen
Krvaardigde werkstukken en teekenwerk.
Morgen van 9'/ill'/i en van 24 uur,
■laat er voor de ouders en andere be-
igstellenden gelegenheid om het werk te
ichtigen en terwille van de goede zaak
a het B.L.O. zelve hopen wij van gan-
ler harte, dat zeer velen van die gele-
aheid gebruik zullen maken.
De expositie geeft een goed beeld van
werk, dat binnen deze murer. wordt
'richt. Gelijk bekend worden hier voor
ten, schrijven, rekenen, taal en teekenen.
:enveel lesuren beschikbaar gesteld als bij
gewone lager onderwijs, terwijl daar
tegen de memorisatie-vakken, zooals
khiedenis en aardrijkskunde practisch
irden verwaarloosd. De daardoor vrijko-
ende tijd van het lesrooster wordt vrij-
«1 geheel gevuld door handenarbeid; in
eerste drie klassen door jongens en
itisjes gezamenlijk, in de volgende vier
heiden.
Door de betrekkelijk kleine klassen
fcnaximaal 18 leerlingen) draagt het on-
perwijs zooveel mogelijk een individueel
irakter.
In de lagere klassen bestaat het mate-
Éal, waarmede wordt gewerkt uit papier,
rton, klei en raffia; in de vierde klasse
ren de jongens netten knoopen. in de
ijlde klasse krijgen zij pitriet te verwer
en in de hoogste twee klassen hout-
irbeid.
De meisjes vervaardigen grootendeels
iïttige handwerken, in den vorm van klee-
gstukken.
Trouwens ook het werk van de jongens
relt praktische waarde, want zij maken
Hen gebruiksvoorwerpen, die Moeder in
iel huishouden straks heel goed kan ge-
liken, tafels, stoelen, trapjes e.d.
Wie zich echter een goed beeld wil vor
en van hetgeen in deze school bereikt
krdt. hij begeve zich morgen derwaarts,
zal er den heer Boet en zijn staf van
iewerkers en -werksters volgaarne be-
'lid vinden om hem rond te leiden en alle
fiwenschte inlichtingen te verschaffen.
CHR. BOND VAN BELASTING
AMBTENAREN.
I In het gebouw „Rehoboth" vergaderde de
Meeling Leiden van den Chr. Bond van
«lastingambtenaren. De voorzitter, de
f'-er P. Meydam, opende met schriftlezing
|<a gebed, 'waarna hij een openingswoord
Wak.
Inzonderheid heette hij welkom den
•mdsvoorzitter, die dit jaar als zoodanig
|"-1 aftreden.
Notulen, jaarverslag van den secretaris
I;- penningmeester, werden zonder nadere
■wspreking goedgekeurd De aftredende be-
IMursleden, secr. Zwijgers en de alg. adj.
I;-*!. Snoodijk en T. Nyenhuis werden bij
I;:;iamatie herkozen. In de komende va-
|Klure van bondsvoorzitter werd candidaat
1ld de heer F. Albeda te Rotterdam.
Ide nauze kreeg de bondsvoorzitter ge-
Ifïenheid om een propagandistisch woord
Ipreken. Hij bepaalde zich tot een glo-
I Kal overzicht van de laatste 35 jaren, het
I -Id'.'ak dat hij als ambtenaar werkzaam
I (n van welken tijd hij 20 jaren bonds-
I "Przi'ter was. Dit tijdperk liet hij de revue
I Sferen, om daaruit de noodige kracht te
1 When voor de toekomst, waarna hij in
Ikrachtig slotbetoog opwekte tot trouw
I "P de organisatie en het beginsel.
1 i- k ovcr erakcle onderdeelen van ge-
I genten was gewisseld, werd na de rond-
I -ïaE de vergadering op de gebruikelijke
I "M gesloten.
.ADRES AAN B. EN IV.
Inzake erkenning der werkloozenvereeniging
Aan het college van Burgemeester en
Wethouders der gemeente Leiden is onder
staand adres verzonden:
Namens het bestuur van den Leidschen
Bestuurdersbond zijn wij zoo vrij, uw col
lege beleefd te verzoeken wel zijn mede
werking te willen verleenen, opdat het be
stuur der Werkloozenvereeniging in deze
gemeente alle werkzaamheden zal mogen
verrichten, welke verbonden zijn aan het
verstrekken van uitkeering krachtens de
steunregeling aan haar leden.
Te uwer oriënteering hebben wij de eer
U mede te deelen:
dat de Werkloozenvereeniging gevormd
wordt door leden, die deel wenschen uit te
maken van de moderne vakbeweging, doch
die in verband met hun werkloosheid tot
geen der bij het Nederlandsch Verbond van
Vakvereenigingen aangesloten vakbonden
kunnen toetreden;
dat de leden der Werkloozenvereeniging,
zoodra zij arbeid hebben gevonden, als het
ware automatisch worden overgeschreven
naar de betreffende vakvereeniging;
dat de Werkloozenvereeniging ten be
hoeve van haar leden precies dezelfde
werkzaamheden vervult als de vakbonds-
afdeelingen voor haar werklooze leden; zij
verleent dus aan leden de mogelijk ge-
wenschte hulp, zorgt ook voor ontwikke
ling en ontspanning en neemt deel aan de
propaganda voor de beginselen der mo
derne vakbeweging;
dat de Werkloozenvereeniging op dezelf
de wijze bij den Leidschen Bestuurders-
bond is aangesloten als de vakbonds-
afdeelingen
dat de Werkloozenvereeniging derhalve
in geen enkel opzicht te vergelijken is met.
andere tot nu toe voorkomende organisa
ties van werkloozen
dat de door ons bedoelde gelijkstelling
inmiddels reeds tot stand gekomen is voor
de leden onzer werkloozenvereenigingen te
Gouda, Haarlem, Maastricht, Shedreclit,
Utrecht, Zaandam, Bergen op Zoom, Dor
drecht, Rotterdam, Groningen, Hilversum,
Zwolle. Eindhoven, Apeldoorn, Arnhem,
Beverwijk en Zwijndrecht;
dat de minister van sociale zaken dan
ook, wanneer uw college aan ons verzoek
tegemoet zou willen komen, zeer stellig
daarbij geen enkele belemmering in den
weg zal leggen.
Met belangstelling uw antwoord in deze
tegemoet ziende
Voor den Leidschen Bestuurdersbond,
w.g. J. M. C. DE ROO, voorz.
C. SNEL, secretaris.
NED. CHR. RADIO-VEREENIG ING,
academische examens.
i fkslaagd voor het voorbereidend kerke-
'.b examen de heeren C. J. Lambour
5«wijk) en J. Sprey (Den Haag).
Vertooning van de Oranje-film,
In de dichtbezette Stadsgehoorzaal had
gisteravond de Ned. Chr. Radio-Vereeni-
ging een propaganda-samenkomst belegd,
welke bijna geheel in beslag werd geno
men door de vertooning van een Oranje-
film.
Het muziekgezelschap „Symphor.ia" on
der leiding van den heer Plu, had er al
spoedig de gewenschte stemming in en
zorgde er verder voor, dat de nationale
liederen nog eens gerepteerd werden.
Ds. W. Bouman. emer. pred. der Geref.
Kerk te dezer stede, heette aan het begin
van den avond allen hartelijk welkom om
hieraan tevens een woord van hartelijken
dank te verbinden aan het adres van de
propaganda-commissie, die alles zoo keu
rig had voorbereid.
Voorafgegaan door een interessante film:
„Met de trekschuit door de Hollandsche
kanalen", waarin ons een typisch beeld
werd gegeven van dit verouderde vervoer
middel, had de vertooning van het eerste
gedeelte van de Oranje-film plaats. Deze
film, welke vertoond werd door den heer
Joh. Geytenbeek, opgenomen is door den
heer C. Weissman en samengesteld door
Kurt Gerron, gaf allereerst enkele aardige
flitsen uit het leven van het Vorstenhuis
weer, waarbij terug gegaan werd tot 1900.
De vertooning van een smalfilm van
dusdanige lengte, beteekende voor onze
stad een première op zich zelf.
Tal van historische momenten, waarbij
meerdere malen de innemende verschij
ning van wijlen Koningin Emma vereeu
wigd was, trokken aan het oog voorbij. In
teressant was ook de verfilming van de
komst van wijlen Prins Hendrik naar Ne
derland ter gelegenheid van zijn huwelijk
met Koningin Wiihelmina. Voorts zagen
wij aardige gebeurtenissen uit het jeugd
leven van onze Kroonprinses, zooals het
punteren te Giethoorn.
Het tweede gedeelte van de film. bracht
ons de blijde jubeldagen, die wij nog zoo
kort geleden beleefden, in herinnering. In
een zeer uitgebreide reportage werden wij
bij vernieuwing bepaald bij de Koninklijke
verloving en ondertrouw en verder bij de
plechtige huwelijksinzegening.
Speciaal verdienen hier wel vermelding
de fraaie opnamen van de huwelijksinze
gening door ds. Welter in de Groote Kerk.
Een humoristisch teekenfilmpje besloot
dezen geslaagden avond, welke met een
kort woord door ds. Bouwman werd ge
sloten.
De heer I. de Tombe, theol. candidaat
aan de Universiteit alhier, sprak in deze
samenkomst een korte propagandarede uit
getiteld: „Waarom omroep met den Bijbel".
Bij de ontvouwing van een en ander zette
H. M. de Koningin is vanochtend om 8.10 uur met den sneltrein uit Bazel
in het vaderland teruggekeerd. Zij werd aan het station Nijmegen begToet door
de autoriteiten. Aanwezig waren de burgemeester van Nijmegen de heer J. A. II.
Steinweg, Jhr. G. A. Bowir, districts-commandant van de Koninklijke Mare-
chaussée, de waarnemend commissaris van politie de heer Veldman, de
districts-commandant der rijksveidwacht Schmidt Cranz; ir, R. B, Canters, hoofd
inspecteur van vervoer bij de Ned. Spoorwegen, terwijl ir. B. C. Boot .Moerkerk,
mspecteur hij de Ned. Spoorwegen de reis van de grens af had meegemaakt. Ook
de stationschef, d» heer Lastdrager, was aanwezig.
De polite had de perrons afgezet.
H. M. de Koningin, die er uitstekend uitzag, was vergezeld van Jhr. van
Holten en Freule Schimmelpenninck.
Bij het uitstappen werd Hare Majesteit begroet door den burgemeester, die
Haar welkom heette op vaderlandschen bodem. De Koningin dankte hartelijk voor
deze woorden en onderhield zich ook nog cenigen tijd met Jhr. Bowir. Het aan
wezige publiek bewaarde de rustige stemming.
Hare Majesteit en Haar gevolg stapten vervolgens in de twee gereedstaande
hofauto's, waarmede zij direct naar Het Loo reden.
Op het Stationsplein stonden honderden opgesteld, die H, M., die in een
open auto reed, hartelijk toejuichten, waarvoor de landsvrouwe vriendelijk dankte.
Tegen halftien werd Het Loo bereikt.
Niettegenstaande de regen- cn sneeuwbuien op het traject ArnhemApel
doorn, was de kap van de Cadillac, waarin h. M. gezeten was, nog steeds gedeelte
lijk neergelaten.
Daar de aankomst van de Landsvrouwe zoo vroeg in den ochtend door
niemand venvacht werd, kon de Koninklijke auto onopgemerkt de Hoofdstraat
het centrum van Apeldoorn passceren.
Enkele oogenblikken na aankomst In het Paleis werd de koninklijke
standaard geheschen.
s.pr. allereerst de cultureele beteekenis van
de radio uiteen om dan in enkele korte
trekken te wijzen op het belang en de
noodzakelijkheid van den omroep met den
Bijbel, welke door evangelisatie, zielszorg
en apologethiek mede wil werken aan de
uitbreiding van Gods Koninkrijk.
WIE ROOKT HET LANGST?
Een zonderlinge strijd.
„Vuur" commandeerde de vertegenwoor
diger van de Antonio-sigarenfabriek te
's-Hertogenbosch gisteravond aan de onge
veer 30 personen, die zich tot den strijd
schrik niet lezer, het was een vreedzame
kamp in café „Eigenzorg" hadden ver
zameld.
Stipt werd het commando uitgevoerd 30
lucffers schrapten langs de doosjes en in
30 sigaren werd de brand gestoken! De
kamp, die ten doel had uit te maken wie
het langst van zijn rookertje kon genieten
was begonnen.
Langzaam kringelde de rook omhoog, be
dachtzaam en voorzichtig werd aan de
met milde hand uitgedeelde sigaren ge
trokken.
De tweede opgave, den rookers gesteld:
het fabriceeren van de langste asch, lever
de een „felle" kamp tusschen twee huur
lieden. Nog slechts enkele centimeters ta
bak waren overeen klein stootje en
de overwinnaar was bekend.
„Jammer," klonk het tot den overwon
nene „Wat jammer, we deelen toch sa
men!"
De „langrookers" hadden meer tijd noo-
dig; weliswaar heeft Leiden geen record
gebroken dit staat op naam van Vlissin-
gen met 2 uur en 36 minuten doch de
prestatie, die gisteravond werd geleverd,
was ook niet voor de poes!
De winnaars werden tenslotte met eenige
fraaie kisten sigaren gelukkig gemaakt.
INSTITUUT VOOR ARBEIDERS
ONTWIKKELING.
Jaarvergadering.
Gisteravond hield -de afdeeling Leiden
van het Instituut voor Arbeidersontwikke
ling haar jaarvergadering in het Volksge
bouw.
Aan het jaarverslag van den secretaris
ontleenen we het volgende:
De afdeeling heeft groote moeilijkheden
overwonnen en ziet haar ledental vrijwel
ongewijzigd gehandhaafd ondanks de zeer
slechte tijden.
Enkele bestuursveranderingen hadden
plaats, waardoor o.a. de eerste penning
meester H. C. Hoek na zijn bedanken
door den tweeden functionnaris den heer
T. Mol werd opgevolgd. Bovendien onder
ging het bestuur een verandering door het
overlijden van den heer Y. Kuipers. De luis
terbijeenkomsten werden goed bezocht,
hoewel het bestuur van meening is, dat aan
deze avonden nog meer aandacht besteed
moet worden. Het cursuswerk is zeer uit
gebreid .waarbij voor het eerst systematisch
over de wintermaanden verdeeld een 5-tal
vervolgcursussen werd gehouden, welke
zeer goed slaagden. De Arbeidersavond
school werd tweeklassig onder leiding van
de leeraren van Doorn en Abelman. Tot het
eind van het vereenigingsjaar was geen op
merkelijk verloop te constateeren.
De Zondagochtendbijeenkomsten waren
bijna alle op enkele plaaftsen na uitver
kocht. Naast zeer goede films werden en
kele tooneelochtenden gegeven o.a. een zeer
geslaagde ochtend met „De Jonge Spelers"
die het actueele stuk „Professor Mamlock"
De Duitsche minister van bui-
tenlandsche zaken v. Neurath,
zou Oostenrijk's bondskanse
lier Schuschnigg vanmorgen
een definitief viermogendhe-
denverdrag hebben voorge
steld. Partijen bij dit verdrag
zouden Duitschland, Oosten
rijk, Italië en Hongarije zijn.
Men meent te weten, dat von
Neurath dit aanbod gedaan
heeft op voorwaarde, dat
Oostenrijk belooft de Habs-
burgers niet weder op den
troon te brengen.
BINNENLAND.
Ingediend is een vestigingswet voor de
industrie. (3e Blad).
Bescherming der olie-industrie zonder
contingenteering niet mogelijk geacht,
(Binnenland,, 3e Blad).
Verhooging crediet voor werkverruiming
met bijna 34 millioen. (Binnenland, 3e Bi.).
Militair vliegtuig maakte twee noodlan
dingen op het traject SchipholTwente
(Gemengd, 2e Blad).
Het binnenlandsch luchtverkeer voor ons
land een ingewikkeld probleem (Luohvaart,
3e Blad).
De O. 16 in hevigen storm (3e Blad).
Koolhaas Revers schrijft over: „Motori-
seerings-parade in Duitschland. (3e Blad).
brachten. Ook het Haagsch Arbeiders Sym
phonic Orkest trad met succes op.
Het Natuurvriendenwerk ging sterk voor
uit, vergeleken bij het vorige jaar. Enkele
week-ends op de mooie Natuurvriendenhui
zen, evenals verschillende fietstochten gin
gen door. Het aantal deelnemers zal ech
ter nog opgevoerd kunnen worden.
Belangrijk was ook de uitgave van een
afdeelings-maandblad „Groei", aanvanke
lijk gestencild, daarna gedrukt in 8 pagi
na's .In den korten tijd van zijn bestaan
heeft het zijn noodzakelijkheid reeds be
wezen. daar het voor het verstrekken van
mededeelingen niet meer gemist kan wor
den, bovendien den band met de leden ten
zeerste verstevigt.
Met sommige vereenigingen werd samen
gewerkt of een overeenkomst bereikt, o.a.
met het Leidsche Volkshuis op gebied van
enkele cursussen, met het Residentie-
Orkest en de Maatschappij voor Toonkunst
betreffende hun concerten. Pogingen tot
een overeenkomst met de O. L. en B „Reu-
vens" strandden op de voor de afdeeling
van het Instituut te hoog gestelde eischen
door de O. L
Het financieele verslag toont dat de toe
stand der kas gunstig genoemd mag wor
den ondanks de grootere uitgaven voor ont
wikkeling. Met vertrouwen meent het be
stuur het nieuwe seizoen te kunnen ingaan,
daar het rekenen mag op de hulp van en
kele tientallen toegewijde werkers, de z.g.
wijkcommissarissen en de bereidheid der
leden.
BUITENLAND.
Voorstel van von Neurath te Weenen. De
betoogingen duurden gisteren voort. (Ie en
3e Blad).
Hevig wordt in Spanje gestreden om
Oviedo. Overeenkomst inzake de controle
nagenoeg bereikt. (3e en le Blad).
Na de General Motors thans Chrysler
aan de beurt. (Buitenland, le Blad).
Poolsch.Duitsche handelsovereenkomst
verlengd. Ook een Poolsch-Danzigsche
regeling. (Buitenland, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAG. 2 VAN HET 4e BLAD.
KIEZERSLIJST 1937/1938.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat de
door hen op 22 Februari 1937 vastgestelde
kiezerslijst 1937/1938 van heden tot en met
16 Maart e.k. voor een ieder ter Secretarie
dezer gemeente (Stille Rijn No. 3) ter in
zage is nedergelegd, en, tegen betaling der
kosten, stemdistrictsgewijze, in uittreksel
verkrijgbaar is gesteld.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 23 Februari 1937.
6934
VRIJZ. DEM. BOND.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving:
Massaro en Bartoll, Haarlemmerstraat
46a. Leiden; granietwerkers; consumptie-
ijsfabricatie.
Vennooten C. Massaro en S. Bartoli,
Leiden.
Wijziging
Handelshuis ..De Ringklem", Kamerlingh
Onneslaan 53. Leiden; produceeren van en
handeldrijven in ringklemmen.
Eigejiaar F. G. Rosier Jr., Leiden.
Afd. Leiden en Oegstgeest.
Nadat reeds vroeger de afdeelingen Lei
den en Oegstgeest van den Vrijz. Democrat.
Bond het besluit genomen hadden weer één
afdeeling te vormen, is gisteravond in een
druk bezochte ledenvergadering in ..Het
Witte Huis" de nieuwe afdeeling officieel
opgericht en een bestuur gekozen. Tot voor
zitter werd aangewezen Mr. C. J. Goudsmit
(Oegstgeest). terwijl in het verdere bestuur
Prof. Mr. R. Kranenburg. Mevr. E. C. Alings
van Mels en de H.H. P. J. Pont en J. de
Ren allen uit Leiden werden gekozen, be
nevens Mevr. M. v. d. BosVerbeek en de
heer H. Boom uit Oegstgeest. Daarna werd
de propaganda voor de verkiezingen be
sproken. In een na afloop gehouden bijeen
komst van het bestuur werd besloten de
functies als volgt te verdeelen: secretaris
J. de Ren, penningm,. Mevr. E. C. Alings—
van Mels, alg. secundus H. Boom.
LEIDSCH STUDENTENCORPS.
Het Collegium van het Leidsche Studen
tencorps is voor het volgende jaar als volgt
samengesteld;
E. W. de Jonge, praeses;
J. A. de Ranitz. ab-actis;
L. H. N. F. M. Bosch van Rosenthal,
quaestor;
W. J. Borgerhoff Mulder, assessor I;
J. M. Bierens de Haan, assessor n.