Geen vrijwilligers meer naar Spanje Ons Kort Verhaal Eerste Kamer over het defensie-beleid Finland kiest een president IEIDSCH DAGBIAD - Derde Blad Dinsdag 16 Februari 193] Een controle-plan opgesteld De juweelenroof Kallio gekozen Instemming van vele zijden. Het nationaal-socialisme het leger en Tijdens de gisteren gehouden bijeenkomst der sub-commissie van de niet-inmengingscommissie, welke bijeenkomst vier uur heeft geduurd, is overeengekomen, dat het aan buitenlandsche vrijwilligers verboden wordt naar Spanje te gaan. Naar Havas nader meldt, behelst de overeenkomst: 1) het verbod van uitzending naar Spanje en het vertrek van vrijwilligers; 2) in algemeene trekken is een controleplan goedgekeurd, dat, nadat- het nader zal zijn uitgewerkt op 6 Maart van kracht zal kunnen worden. Het verbod betreffende de zendingen en het vertrek van vrij willigers zal Zaterdag a.s. geldigheid verkrijgen. Vrouw te Den Haag overvallen. Deze overeenkomst zal heden in de ple naire commissie worden behandeld, die ze zonder twijfel zal aanvaarden. Het opmer kelijke van de gisteren gehouden bijeen komst was. de samenwerking van al de voornaamste mogendheden: de Portugee- sche gedelegeerde heeft echter nog steeds geen instructies van zijn regeering ont vangen. Een officieel communiqué bevestigt de berichten, die omtrent de bijeenkomst van de sub-commissie der niet-inmengingscom missie zijn gepubliceerd. Er wordt echter nog aan toegevoegd, dat de Portugeesche gedelegeerde het standpunt van zijn re geering ten aanzien van het controleplan heef* voorbehouden. Van 't front. Aan 't front geschiedt weinig Beide par tijen spreken bij Madrid van afgeslagen aanvallen. Volgens de rechtschen zou de Internationale brigade der regeering ver nietigd zijn en is een groot deel van een bultenlandsch bataillon in hun handen ge vallen. Onder de talrijke krijgsgevangenen bevinden zich een kapitein, een luitenant, twee sergeants en vijf en dertig Engelsche soldaten. Generaal Queipo de Llano meldde: We gens de noodzakelijkheid van het slaan van noodbruggen is het mogelijk, dat het offensief gedurende twee a drie dagen tot staan komt „Hoe dan ook. weldra zal Ma drid geheel zijn ingesloten; de toestand van de stad wordt steeds meer critiek en zij zal nog slechts enkele dagen weerstand kunnen bieden". Het bombardement van Valencia en Barcelona. Volgens en van het Spaansche pers agentschap ontvangen telegram bedraagt net aantal dooden als gevolg van 't bom bardement, dat gisternacht op Valencia is ten uitvoer gebracht, vijf en twintig; boven zijn zestig personen gewond. Te Barcelona vielen 18 dooden. w.o. 7 vrou wen en 50 gewonden. Reservisten opgeroepen. De burgemeester van Valencia heeft een oproeping doen aanplakken, waarin ge zegd wordt dat de reservisten der mobili satielichtingen 1933 tot 1935 zich met in gang van 21 Febr. aan de recruteeringsbu- reaux moeten melden. Twee Engelsche torpedojagers met bommen bestookt. Twee Britsche torpedojagers zijn gisteren gebombardeerd door een groot vliegtuig, type Junkers, bij de Alggrynsche kust. toen zij onderweg waren naar Malta. Zes bom men werden geworpen zonder dat zij doel troffen. Het toestel vloog weg in de lich ting van de Balearen. De commandant van Gibraltar heeft den Britschen consul in Palma verzocht bij de plaatselijke autori teiten protest in te dienen. De Britsche consul te Hendaye heeft eveneens opdracht i gekregen te Salamanca te protesteeren. Door twee mannen die voorgaven een kamer te willen huren. Gisternamiddag te ongeveer half drie kwamen twee personen op bezoek in een bovenwoning aan de Raamstraat te Den Haag, die voorgaven een kamer te willen huren. Terwijl zij met de bewoonster, mej. S.t die alleen thuis was. daarover in bespreking waren, hebben zij deze vrouw plotseling aan gevallen. Er ontstond een worsteling, waarbij de vrouw zich zoo krachtig mogelijk verweerde met een stuk bamboe, dat haar evenwel werd ont rukt en waarmede zij van een der mannen een paar klappen op het hoofd kreeg. De vrouw viel toen be wusteloos op den vloer. Daarna moeten de beide mannen de kasten in de kamer hebben nagezocht en daaruit een klein bedrag aan geld heb ben gestolen. Toen de vrouw later bijkwam waren de mannen reeds verdwenen. Haar echtgenoot, die inmiddels thuis kwam, deed onmiddellijk aangifte bij de politie. Het signalement van de indringers luidt als volgt: Beiden zijn dertig a vijf en dertig jaar oud, de eene is ongeveer 1.80 M. lang, draagt een grijzen Jas met grijzen gleuf- hoed en heeft een gouden tand ln de linker-bovenkaak. De andere man is circa i 1.75 M. lang en was gekleed in blauw ratlné-jas met fluweelen kraag. Hij had sterk afgeslepen tanden in de bovenkaak. De Flnsche staatspresident heeft door zijn recht van veto aanzienlijk meer macht, de wetgeving te beïnvloeden, dan de meeste andere republikeinsche staatshoofden en zelfs vele monar chen. Hij is niet slechts een representa tieve figuur, doch heeft integendeel de bevoegdheid om volkomen zelfstandig de blnnenlandsche aangelegenheden te regelen en ook de buitenlandsche po litiek naar zijn inzichten te voeren. Voordat een door den Finschen Rijks dag aangenomen wet of besluit rechtsgel digheid krijgt, moet de president er zijn goedkeuring aan hechten. In dit opzicht is zijn positie dus te vergelijken, met die van onze Koningin. De presidenten, die Fin land tot nu toe gehad heeft, hebben reeds herhaaldelijk van dit veto-recht gebruik gemaakt. Bovendien kan de president, wanneer hij dat noodlg oordeeld. den Rijksdag ontbin den en nieuwe verkiezingen laten houden en zelfs in bepaalde gevallen een bijzon deren Rijksdag bijeenroepen. Tenslot te is Finland's president opperbevelhebber van het leger, in welke hoedanigheid hij de benoeming en bevordering der officie ren regelt, terwijl hoogleeraren en hoogere ambtenaren door hem persoonlijk worden benoemd. Finland's president wordt gekozen door een college van driehonderd kiesmannen hier is dus een overeenkomst met het Amerikaansche stelsel die in een bij zondere verkiezing door het geheele volk gekozen worden. Onder voorzitterschap van den minister-president, kiest dit college dan vier weken later derf staatspresident. Deze stemming is geheim en er mag hoog stens driemaal gestemd worden. Deze s*emmingen moeten onmiddellijk na el kaar plaats vinden Bij de eerste of tweede stemming wordt die candidaat gekozen, die de absolute meerderheid dus 151 stemmen weet te behalen. Is dit niet geschiedt, dan wordt de derde verkiezing gehouden tusschen die twee candidaten, die bij de tweede stem ming de meeste stemmen op zich kregen, waarbij dan een eenvoudige meerderheid voldoende is. Mochten de stemmen sta ken. dan beslist het lot. Door deze verschillende stemmingen, rust op de kiesmannen een groote verantwoor delijkheid, omdat zij bij de voorverkiezin gen soms op candidaten moeten stemmen, die een deel van hun kiezers niet gekozen zou hebben. Bovendien wordt vaak tus schen de verschillende stemmingen nog een geheel nieuwe candidaat naar voren gebracht. Hel kiescollege. Bij de verkiezingen van 15 en 16 Januari JJ. werd het kiescollege als volgt samen gesteld: Rechtspartij (v. Svlnhufvud) 68 mandaten IKL, nationaal-socialisten (v. Svinhufvud) 16 Agrariërs (voor Kallio) 56 Liberalen (voor Stahlberg)36 Soclaal-dem. (v. Tanneri 96 Zweedsche volkspartij (ged. voor Svinhufvud) 26 Zweedsche linkervleugel (v. Stahlberg) 2 300 mandaten De verkiezing. Bij de eerste stemming behaalde Svin hufvud (aftredend) 94 stemmen H8 van de vaderlandsche volksbeweging. 68 van de lijst-Svinhufvud en acht „Zweedsche stemmen"). Kollia verwierf slechts 53 stemmen van zijn partijgenooten. terwijl de vroegere president Stahlberg 150 stem men verkreeg, d.i. juist één stem minder dan de vereischte absolute meerderheid. Bij de tweede stemming verklaarden de socialisten, die eerst Stahlberg hadden gestemd, zich voor Kallio. die daardoor 177 stemmen behaalde. Stahlberg verkreeg slechts 19 en Svin hufvud 104 stemmen. Kallio zal op 1 Maart as. in functie treden. Men venvacht, dat de tegenwoordige re geering dan direct zal aftreden en dat de nieuwe regeering wat meer naar links ge oriënteerd zal zijn. Kallio. Kyösti Kallio werd in 1873 geboren en' is thans dus 63 jaar oud. Hij is landeige naar en sinds 1904 lid van den Finschen landdag. BRAND IN PSYCHIATRISCHE INRICHTING. Gistermiddag om half een is door onbe kende oorzaak brand uitgebroken op den papierzolder van het z.g. vrije verplegings- paviljoen van de psychiatrische inrichting „Huize Padua" te Boekei. Toen de brand ontdekt werd. stonden de zolder en het dak reeds gedeeltelijk in I lichter laaie. Het vuur breidde zich zeer snel uit. De brandweren van Gemert en Boekei werden, daar het ergste werd ge vreesd, onmiddellijk gealarmeerd. Zij tast ten, gezamenlijk met de spuit van de in richting. het vuur krachtig aan en slaag den er in, binnen drie kwartier den brand meester te worden. Het dak en de zolder brandden echter over de geheele lengte van het paviljoen uit. De schade is groot. Alle verpleegden waren tijdig in veilig heid gesteld. Persoonlijke ongelukken kwa men niet voor. VERDRCHVKEN. Het vijfjarig zoontje van den melkhan delaar A. ter Haar te Nieuw Lekkerland, is in een onbewaakt oogenblik in een sloot, nabij het ouderlijk huis, gevallen en verdronken. BUITENLANDSCH GEMENGD. De sneeuwstorm in Japan. 59 dooden. In de Japansche prefectuur Iwate heeft een sneeuwstorm gewoed, welks gevolgen erger zijn dan men aanvankelijk meend^ Niet minder dan 59 personen hebben hier bij den dood gevonden, terwijl twee school gebouwen en 20 woonhuizen zijn ingestort. Bovendien is gistermorgen een trein inge reden op een ploeg van 30 werklieden, die Dc-zlg waren sneeuw te ruimen op de spoor lijn TokioHokkaido. Hierbij werden vijf mannen gedood, en vijf gewond. Door J. P. BALJÉ. Jimmy Morgan zat voor de ramen van één der gezellige Parljsche boulevard-café's. nam van tijd tot tijd een slokje van zijn aperitif en bladerde achteloos in de Pa rljsche editie van een New Yorks dagblad. Plotseling ging ht1 echter wat rechter zit ten en ziin rechterhand spreidde het blad od het cafétafeltje. Met intense belang stelling las hij het korte berichtje: „De bekende Britsch-Indische diamant handelaar Guruswaml Vallal is heden uit Baltimore, waar hij zijn prachtige verza meling kostbare diamanten heeft tentoon gesteld. in Londen aangekomen. Het we reldberoemde smaragden sieraad, de Jod- hpur Gem. een waarde van vijfenzeven tigduizend Pond Sterling vertegenwoordi gend, verlaat hem geen oogenblik. Men kan den Britsch-Indlschen milllonalr. die wel eenlge uiterlijke gelijkenis met Gandhi ver toont. zijn dageltjksche wandeling langs Piccadilly zien maken met twee giganti sche Nublsche negers als bewakers achter hem. Guruswaml Vallal zal een week ln Londen verblijven". Jlmmy Morgan schoof de krant opzij, keek peinzend naar de voorbljtrippende mldlnettes en floot zachtjes een bekend revuedeuntje. Toen stak hij een cigarette op. en terwijl hii de rooksplraaltjes door het late zonlicht, dat nog luist even ziln tafeltje bescheen, joeg. broedde hij zijn plan uit. Drie maanden had hij het hier er van genomen, drie maanden „verlof", het werd tijd. dat hij weer eens aan den slag ging. Hii dronk nog snel twee apéri- tifs. toen stond hii resoluut op. en zijn gang was naar het dichtstbijzijnde tele graafkantoor. Daar gaf hii een kort tele gram af voor Dorothy Pickfield en een half uur later zat hij in den Express naar Calais. Guruswami Vallai had vele connecties in Londen. Connecties, die hem verplichtten, hun soirées te bezoeken, waar hij het ge vierde middelpunt was. Od één dier avonden maakte hii kennis met het pittige blondje. Dorothy Pickfield. Guruswami Vallal had slechts één zwak: blonde vrouwen! Het behoeft dus geen betoog, dat Dorothy Pickfield er al heel snel ln slaagde, den gevoeligen Brltsch- Indlër onder haar bekoring te brengen. Want. Dorothy had alle eigenschappen, die een gewoon man konden boelen, laat staan dus Guruswami Vallai, die gepredisponeerd scheen, onder den invloed van blonde schoonen te komen. Dorothy had een zeer lief gezichtje, ze kon prettig babbelen, en ze had de voor vrouwen zeldzame eigen schap nog beter te kunnen luisteren. Guruswami Vallal week niet van haar zijde Hij ontmoette haar den volgenden avond opnieuw, en het gelukte Dorothy, hem een half uurtje voor zich alleen te krijgen. In dat half uurtje stelde z!1 alle hulpmiddelen, die haar ten dienste stonden, in werking, om Guruwami Vallai te doen beloven, dat zii de Beroemde Jodhpur Gem zou mogen zien. Die Jodphur Gem. het prachtigste sieraad, waar de heele wereld over sprak en dat slechts enkele bevoorrechten tot nu toe hadden mogen aanschouwen. Zii Dorothy, wilde ook tot die bevoorrechten behooren. Guruswami Vallai bezweek voor de viool- tjesblauwe oogen van de lieve Dorothy. Ze moest hem dan bezoeken ln de woning, die hii voor een week gehuurd had. want op soirées had hij het kostbare sieraad niet bli zich. Een Daar uur per dag wilde hij ook wel eens verlost ziln van zijn beide Nubiërs! Dorothy's blauwe oogen tintelden vroolük en ln een spontane dankbaarheid sloeg ie haar zachte armen om Guruswami Vallai'j hals en drukte een vluchtigen kus op diens perkamenten wang. Guruswami Vallal grinnikte zachtjes en zijn gedachten gingen naar Donderdagavond, wanneer Dorothy hem in ziin woning zou bezoeken Het intieme dinétje verliep naar beider genoegen. Guruswami Vallai was een pret tig gastheer. Bovendien was er Iets geheim zinnigs in de situatie, die Dorothy een od- windend gevoel gaf. Het gedempte licht viel op het heldere damast en deed de cham pagne ln de fijne kelken fonkelen. Recht tegenover haar zat de geheimzinnige Indiër zijn nachtzwarte oogen meestal half-geio- ken. op het donkere gezicht een zweem van een glimlachje. En achter zich wist Dorothy de massieve gestalten van de belde zwü- gende Nublsche negers. En nu zal ik de Jodhpur Gem toonen", klonk Guruswami Vallai's stem. Plechtig stond hii op, en ze Hepen naar een ander vertrek. Daar stond een brandkast, die de Indiër opende. HU haalde een doos te voor schijn. en langzaam opende hU ook deze. Dorothy kon een lichte kreet van verruk king niet onderdrukken. Vóór haar lag het mooiste, kostbaarste sieraad dezer eeuw. 2e naderde Guruswami Vallal en toen ze vlak voor hem stond drukte zii met de hand even in de zii. Uit haar broche kwam een heel fUn straaltje, dat den kleinen Indiër precies in het gezicht spoot. Even kwam er een verwonderde uitdrukking ln ziin oogen. toen wankelde hU, en bewusteloos viel hij neer. Snel als de weerlicht handelde Dorothy. Het gaspistool zat voor het gebruik gereed in haar taschje Voor de beide toestormen de negers haar bereikt hadden, had het Distooi zün werk verricht, en waren ook de Nubiërs onschadelijk gemaakt. Dorothys oogen hadden nu niet meer de fluweel zachte glans. Er was een harde gloed in gekomen en haar mooie mond had aan de hoeken twee scherpe lijntjes. Ze griste de Jodhpur Gem van den grond, sloot het sieraad weg in de doos. die naast Gurus waml Vallai was gevallen, en liep toen Ulings het huis uit. Op den hoek van de straat stond een auto. Jimmy Morgan zat aan het stuur. Zwügend reden zij door het drukke Lon- densche verkeer. In een nauw straatje werd gestopt. Jimmy schelde aan een gesloten huls en even later stapte hij naar binnen, gevolgd door Dorothy. Een man met een sluw gezicht zette zich met hen aan tafel, toen ze een laag ver trek waren binnengetreden. Jimmy wenkie zün bekoorlijke metgezellin, die zün Dlan zoo brutaal en foutloos had uitgevoerd. Kalm zette ze 't doosle op tafel en maakte het open. „De Jodhpur Gem!" zei Jimmy zoo on verschillig mogelijk, maar ln zün stem en ln zün oogen lag een wereld van triomf De heler greep naar het sieraad. „Laii je revolver maar rusten. Jimmy", zei H met een 'züdellngschen blik op Jimmi't I rechterhand, die ln zün jaszak zat, Je kent me toch!" Jimmy bromde wat. „Hoeveel^r vroeg tü kort. Nauwkeurig bekeek de heler het kleinood. „Vijfentwintig Pond!" zei hij. Jimmy stiet een vloek uit en Dorothy sprong op. „Geen gekheid!" zei Jimmy Morgan norsch, ..Veertigduizend bedoel je natuurlük". „VUfentwintig Pond en geen cent meer!' zeid de heler kalm, „en dan nog alleen om dat het zoobi uitstekende cople is. Wist jij clan niet beste Jimmy, dat Guruswami Vallal een gehaalde rot is, dat hü een waardelooze copie geducht laat bewaken en de echte Gem natuurlijk al lang veilig ln Indië is?" TREIN ONTSPOORD. De expres-trein York-Lowestoft ls bij Sleaford in het Engelsche graafschap Lin coln ontspoord. De locomotief en zes wa gons reden tegen een blokhulsje, waarin spoorwegarbeiders waren gezeten. Drie der arbeiders werden gedood, drie gewond. Ook talrijke reizigers liepen verwondingen op. De locomotief en de zes wagens werden vernield. In Maryland (V. St.) is de passagiers- trein van Baltimore op een overweg op een vrachtwagen ingereden, met het gevolg dat de trein ontspoorde. De machinist werd gedood, de stoker zwaar gewond. HET HUWELIJK VAN PRINS ERIK ONTBONDEN. Officieel wordt medegedeeld, dat de Deensche koning op verzoek van prins en prinses Erik hun huwelijk heeft ontbonden. Tengevolge van deze echtscheiding verliest de echtgenoote van den prins ook haar titel van prinselüke hoogheid en barones van Rosenborg. MIJNONTPLOFFING IN ENGELAND. Zeven dooden, vier gewonden. 7 münwerkers zijn gedood en 4 gewond tengevolge van een ontploffng In een mijn te South Normanton nabij Affreyon ln Derbyshire. Sedert 1920 is hü gedurende veertien zittingsperioden van het Huis voorzitter geweest. Van 1917 tot 1922 was hij minister van landbouw en ln 1925 minister van ver keerswezen. Bovendien was hü minister president van 1922 tot 1924, van 1925 tot 1926, van 1929 tot 1930 en ook in het thans nog zittende kabinet, dat in October j.l. aan het bewind kwam Voorts bekleedt Kallio een belangryke positie in de Bank van Finland. Kallio spreekt slechts het Finsch, ter- wyl hü tegen de invoering van het Zweedsch is. Aan het voorloopig verslag der Eerste Kamer over de defensiebegrooting 1937 en over het ontwerp betreffende de defensie- uitgaven Nederlandsch-Indië wordt het volgende ontleend: Zeer vele leden wenschten hun vertrou wen uit te spreken in het beleid van den Minister. Met voldoening hadden verschei dene dezer leden opgemerkt de verbeterin gen, welke 's lands weermacht sinds het optreden van dezen bewindsman heeft on dergaan en met büzondere belangstelling zagen zü de ontwikkeling van verder gaande voorzieningen tegemoet, 'sMinis ters overtuiging ten aanzien van de te korten van ons defensie-apparaat en den zorgelüken internationalen toestand deel den zü ten volle. Verschillende leden stelden voorop, dat ook zy behartiging van de belangen der landsverdediging ln de gegeven omstan digheden, .noodzakelijk achten. Dit brengt, aldus deze leden, evenwel niet mede. dat zij voorstanders van een ongebreidelde be wapening zouden zün. Nederland zal in de eerste plaats het zoo goed mogelük func- tioneeren van den Volkenbond moeten hel pen bevorderen. De doelstelling onzer weermacht moet, naar hun oordeel, dan ook zün de vervul ling harer taak in het kader van de col lectieve veiligheid. Dit brengt mede, dat zy voldoende sterkte moet bezitten om een aanval op te vangen, totdat de medeleden van den Volkenbond te hulp komen. Enkele leden, hoewel erkennende, dat in den laatsten tyd eenige verbetering is aangebracht, achtten de sinds 1933"ten aanzien van de weermacht getroffen maatregelen geheel onvoldoende. Dit geldt in gelijke mate voor leger en vloot. Naar hun meening zün zoowel Nederland als Indië onbesohermid ein ztet, terwül geheel Europa zich sterk bewapent, alleen Ne derland lüdelük toe. Deze leden stelden voorop, dat de elscnen der natlonaal-soclalistische beweging aar- gaande de weermacht nog steeds onver anderd zün. Zü heeft de overtuiging, dat1 de krijgsdienst, opvoedend werkt en elke Nederlander, die er toe in staat is, in de gelegenheid moet worden gesteld biji oe weermacht te dienen. Dit heeft bovendien het voordeel dat de werkloosheid er door wordt verminderd. Hoe dit beginsel m practük is te brengen, leert de toestand in een naburig land. De zich in gunstigen zin wüzigende op vattingen aangaande de verbetering en uitbreiding van de weermacht zün, naar hun gevoelen, voomamelük een gevolg wm de propaganda van de genoemde bewe ging voor de versterking van de verdedi ging des lands. Voegt men hieraan toe. zoo betoogden deze leden, dat zoowel m het leger aLs in de nationaal-socialistbcne beweging tucht, gehoorzaamheid, leider schap en trouw heerschen, dan behoeftb" niet te verwonderen, dat in het leger zoo veel sympathie voor deze beweging wore aangetroffen. Zy achtten zich daarom ge noodzaakt op deze plaats tegen het ver bod van het lidmaatschap der N.S.B. het personeel van leger en vloot anoei maal 'n woord van protest te laten hoorei. Dat de wijziging van inzicht bij de aJ* A.P. zou zijn te danken aan de bedrijns held van de N.S.B., zooals de hiervoor as liet woord zijnde leden ook hadden toogd. ontkenden andere leden ten - ste, tenzy hiermede werd bedoeld, dat optreden van genoemde beweging, zoo* hier als elders, de veiligheid van denst»/ in gevaar brengt en daardoor tot verw dering van standpunt noopt. Deze leden, hadden voorts met verv zing vernomen, dat de geest der national socialistische beweging in het leger ais r.ieen instemming zou hebben gevonce Zij achtten deze bewering weliswaar strüd met de werkelykheid. maar mee oen niettemin der regeering te mo-«-_ verzoeken, ter zake een onderzoek te wu len instellen en het resultaat harer vindingen bekend te maken. 2-3

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1937 | | pagina 10