STADSNIEUWS
WsÊrracNifiwS
77* Jaargang
ZATERDAG IJ FEBRUARI 1937
No. 23585
OFFICIEELE KENNISGEVING
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Droevig voorval in
„Endegeest".
De overdekte zweminrichting
aan de Haarlemmerstraat.
Nieuwe Eerste Nederlandsche N.Y.
IM. NOOMEN.
Dit nummer bestaat uit ZES bladen
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 Cts. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
V
Postcheque» en Girodienst No. 5705S - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
3 maanden
A
*-té' r-
f.2.35
Franco per post f.2:35
per
per week
per 3 maanden
(voor binnenland f0.30 per 3 mnd.>
ir.'.ri: f.0.18
•f- portokosten.'
Verpleger door patiënt met
schop geslagen.
Slachtoffer ernstig gewond.
Op dc terreinen van de stichting tot ver-
llegmg van krankzinnigen „Endegeest"
«ft zich een zeer droevig ongeval afge-
peeld.
Gelijk bekend, wordt de laatste jaren
oor patiënten, die daarvoor door de ge-
resheeren geschikt geacht wordeh, han
darbeid verricht op het uitgestrekte
indgoed, hetgeen hen in de meeste ge-
lllen zeer veel goed doet.
De beer K. Kruizinga, verpleger der
inrichting en raadslid der S.D.A.P. te
Oegstgeest, was met een groep dezer
patiënten werkzaam met het verwijde
ren van doodc struiken.
Tijdens een korte rust waar
bij de arbeid werd besproken, stapte
plotseling de 25-jarige verpleegde H. G.
uit Alphen aan den Rijn op den niets
vermoedenden heer K. toe en sloeg hem
van achteren met een hevige kracht
met een schop op het hoofd.
De heer Kr. had hem er op gewezen,
boe hij met de volgens den verpleegde
Ie botte schop toch wel het werk kon
verrichten.
Deze slag kwam zoo hevig aan, dat
ie heer K. direct bewusteloos neerviel
'n uit een gapende wond zeer veel
bloed verloor.
iDe aanvaller dreigde hierop nogmaals
V, de spade, tot een aanval over te gaan.
[Den in de directe omgeving vertoevende
tenten drong de ernst van de situatie
•Ükbaar niet door. althans niet in die
we, dat zij hun oppasser hulp boden.
Et: schreeuwden zij hard en maakten ge-
1 ren, doch zij bleven toekijken, zonder
echter bewust te worden, dat zij hun
er. die als een uitstekend beambte
etend staat, moesten beschermen.
I Gelukkig waren er eenige andere verple
gers in de omgeving, die zich naar de
'mts des onheils spoedden, om hun col-
ja hulp te bieden.
I Een hunner, de heer G. wist den patiënt
fn achteren te grijpen, doch beiden vielen
idens de hierop volgende worsteling in
t sloot. Het gelukte echter anderen ver
ders den zwakzinnige te overmeesteren,
uiten gevecht te stellen en tenslotte in
k sluiten.
[De doktoren stelden onmiddellijk een
"zoek in naar den toestand van den
ter Kruizinga. Het bleek dat in den sche
pel een gat was ontstaan, doch dat de
Wsena niet waren geraakt. De heer Krui-
Jga werd onmiddellijk ter verdere be-
Meling naar het Ac. Ziekenhuis ver
eerd. Sinds het gebeurde is de heer Kr.
isteloos. Zijn toestand is ernstig, doch
-naar 't zich laat aanzien niet levens-
Jevaarlijk.
|Dc aanvaller heeft zich gedurende de
telden, dat hij in de inrichting vertoeft
[JjW goed gedragen. Zijn daad is dus wel
zei onverwacht gekomen!
DR. SP. MARINATOS.
[Dinsdagavond a.s. hoopt Dr. Sp. Marina-
Pt directeur van het Museum te Heracleion
f Kreta, een voordracht te houden in het
jtemuseum van Oudheden, over de jong-
ontdekkingen in het district Arkalochori
Nit eiland. Daarbij is de rijkste van de
du toe op het Minoïsche Kreta ontdekte
rotten gevonden, die vermoedelijk de be-
wrnde Zeusgrot was van de traditie volgens
teodus. Rijk was deze ontdekking ook aan
'Mrwerpen: ongeveer honderd koperen Mi-
wische bijlen, een groot aantal enorme
lorden, het grootst aantal praehistori-
tee zwaarden, ooit in Europa gevonden, een
Rotal 2ilveren bijlen en gouden dubbel-
I5rin' belangrij kste vondst is die van een
Wen dubbelbij 1 met een hiëroglyphische
scriptie van drie regels. Deze voorwerpen
JMooren tot de gouden eeuw der Minoïsche
(pl.m. 1600 vóór Chr.) en zijn thans
Henomen in het Museum te Heracleion.
PIN'DA-CHINEF.ZEN IN „JERUEL".
'Disteravond was er onder leiding van
j 'an Zeü—van Eeken een gezellige
in een der zalen van Jeruël. welke
Ij? 4ew gelegenheid met tal van Chinee-
U P'eten was versierd. De Chineezen, die
I VKi"1 onze s'ad vertoeven, waren allen aan-
liaaf wer<idn onthaald op thee, gebak,
'«appelen, enz.
tornt ^iiiacht werden de Chineesche toe-
Ittai» gevolSd en nog verduidelijkt met
Ij. Pwjeetieplaten, strijkmuziek en orgel.
■an J
llucp d°°r zusters van den Deutscher
loam» für E.C., leverde een aange-
''Wisseling. De heer van der Horst,
Bouwvergunning dezer dagen
te wachten.
Dc Mon Père-kerk.
Terwijl Gedeputeerde Staten nog: geen
beslissing genomen hebben inzake den
bouw van een Leidsch Sportfondsen-
bad. zal. naar wij vernemen, de heer
Koster dezer dagen toestemming krij
gen om over te gaan tot den bouw van
een overdekte zweminrichting in het
pand der voormalige Mon Père-kerk
aan de Haarlemmerstraat.
Deze bouwvergunning heeft betrek
kelijk lang op zich laten wachten,
voornamolijk in verband met door het
departement van defensie gestelde
eischen aan de hand van de luchtbe-
sehermingswet, doch overeenstemming
is thans bereikt. De heer Koster heeft
alleen nog te zorgen voor de overdracht
aan de gemeente van een klein stukje
grond (een onbeduidende aangelegen
heid), waarna hij met de bouw-werk-
zaamheden zal kunnen aanvangen.
Aannemer van het werk is de firma
Visser tc Leeuwarden.
Naar de heer Koster ons indertijd
verzekerd heeft zal de bouw ongeveer
vier maanden tijd vorderen. Intus-
schen zijn wij niet te weten kunnen
komen in verband met afwezigheid
van den heer Koster of de plannen
thans onmiddellijk doorgezet zullen
worden dan wel of hij eerst dc beslis
sing van Gedeputeerde Staten inzake
het Sportfondsenbad zal afwachten.
DE HAARLEMMERMEER -
SPOORWEGEN.
dïïi ger Evangelische Gemeenschap
■kosten mevr- van Zeil—van Eeken, die
moeite spaarde om iets voor
Aziatische vrienden te zijn.
Binnenkort wordt met de afbraak
begonnen.
Naar wij vernemen zullen de Nederland-
sche Spoorwegen binnenkort een aanvang
maken met de afbraak der opgeheven
Haarl.meerspoorwegen LeidenHoofddorp
HoofddorpHaarlem, enz.
GEMEENTE LEIDEN.
4 "/a Geldleening van 1911, oorspronkelijk
groot f. 2.000.000.aangegaan krachtens
raadsbesluit van 16 Maart 1911.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
geven kennis aan houders van nog niet
uitgelote obligatiën van bovengenoemde
leening, dat behoudens goedkeuring van
Gedeputeerde Staten, deze stukken a pari
aflosbaar zijn gesteld op den 16en Maart
1937 te Leiden bij den Gemeente-Ontvan
ger, de Amsterdamsche Bank N.V., Bij
kantoor Leiden en de Rotterdamsche Bank-
vereeniging N.V.. te Amsterdam bij de
Amsterdamsche Bank N.V. en de Rotter
damsche Bankvereeniging N.V. en te Rot
terdam bij de Rotterdamsche Bankveree
niging N.V. en de Amsterdamsche Bank
N.V.. Bijbank Rotterdam.
Op de obligatiën, welke voorzien moeten
zijn van coupons per 1 Juli 1937 en volgen
de. zal voor 2 maanden en 15 dagen rente
worden bijbetaald ma aftrek der coupon
belasting een bedrag van f. 8.17
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN.
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 12 Februari 1937. 6545
LEIDSCH UNIVERSITE1TSFONDS.
Voordracht van Prof. Dr. G. van der Leeuw.
Gelijk in het verslag van het Leidsche
Universiteitsfonds is aangekondigd, houdt
prof. dr. G. van der Leeuw, uit Groningen,
voor studenten van alle faculteiten vanwege
het Leidsch Universiteitsfonds drie lezingen
over: Gemeenschap. Gezag, Geloof. De eer
ste dezer lezingen is gisteravond in het
groot-auditorium van het Academiegebouw
gehouden.
Prof. van der Leeuw heeft in deze eerste
bijeenkomst gesproken over:
Gemeenschap.
Spr. kwam. daarbij tot de volgende con
clusies:
Gemeenschap wordt geconfronteerd met
eenzaamheid. Volstrekte eenzaamheid be
staat niet, ook de mensch-alleen is ge
tweeën. Leven bestaat slechts in gemeen
schap. Deze gemeenschap betreft het gan-
sche leven, is dus aanvankelijk ook lichame
lijk. Zij sluit, bij primitieve menschen. een
stuk natuur in. Zij is niet gemaakt of afge
sproken, maar gegroeid. Zy is niet de som
van de enkelingen, maar zij is er, als totali
teit („Ganzheit"), vóór de enkelingen.
De gemeenschap groeit om de kern van
het gemeenschappelijke, dat als zoodanig en
tevens als iets, dat méér is dan wat ieder
heeft, vereering geniet: het heilige gemeen
schappelijke.
Een gansch ander karakter krijgt de ge
meenschap, wanneer de bewuste wil, de
keuze, haar vorming (mede) bepaalt. Wij
onderscheiden dan van de gemeenschap in
den eigenlijken zin het verbond. Dit door
kruist de gegroeide gemeenschap, om te be
ginnen in het huwelijk, maar voorts in aller
lei religieuze en sociale groepen, als geheime
konden, secten. volk en vooral:
De Staat is gemeenschap en verbond te
vens, zijn wezen is paradoxaal, bergt het
conflict. De staat imiteert de vormen der
gemeenschap en saecularizeert ze. Dan
breekt het conflict door. Ook in de kerk is
het element van gemeenschap en dat van
verbond. Ook daar is het conflict, in dc kerk
zelf, en met den staat.
Een uitweg schijnt de idee der menschheid
te wijzen. De menschheid ontbreekt het
evenwel aan het gemeenschappelijke, dat
heilig kan heeten. In de menschheid als zoo
danig ontbreekt m.a.w. dat eene wat in
ieder gemeenschapverbond centraal is: het
gezag.
In de bijeenkomst, die 19 dezer gehouden
wordt, spreekt prof. van der Leeuw over:
Gezag.
NED. CHR. BOND VAN PERSONEEL IN
PUBLIEREN DIENST.
Vergadering der afd. Leiden.
De afd. Lelden van den Ned. Chr. Bond
van Personeel in Publieken Dienst kwam in
het gebouw Patrimonium in huishoudelijke
jaarvergadering bijeen.
De voorzitter, de heer W. Veerman opende
op gebruikelijke wijze, waarna de notulen
werden gelezen.
Het jaarverslag, hierna door den secreta
ris uitgebracht, gaf een duidelijk beeld van
hetgeen door het bestuur en H.B. bereikt
werd in verband met de ioonen van het
gemeente-personeel en andere aangelegen
heden voor de leden van de verschillende
takken van gemeentedienst. Het ledental
bedraagt thans 104. Aandacht werd voorts
besteed aan de bestuurswisseling, welke in 't
afgeloopen jaar plaats had.
inplaats van de heeren Broers en Kuiven-
hoven werden benoemd de heeren v. Bem-
mel en Bouman, resp. als secretaris en pen
ningmeester.
Het jaarverslag van den penningmeester
sloot met een batig saldo van ruim f. 23.
Als kascommissie werden benoemd de
heeren D. Bergma en D. van Kooten.
Bij de periodieke bestuursverkiezing wer
den met sroote meerderheid herkozen de
heer W. Veerman als voorzitter en als be
stuursleden de heeren C. H. van Dijk. van
der Meij en C. Roozendaal. Voorts werden
alle leden van de resp. dienstcommissie her
kozen.
Na rondvraag werd deze vergadering op
de gebruikelijke wijze gesloten.
Onze advertentie van
a.s. Maandagavond is zeer
belangrijk, ook voor U.
BIJKANTOOR LEIDEN. BREESTRAAT 10a
Telcf. 302 - Na 6 uur 2479.
6546
(Ingez. Med.)
NICUW
LEIDSCHE SCHOUWBURG.
K. V. „LITTERIS SACRUM".
Gezelschap Jan Musch.
Lessing's „Nathan de Wijze".
Lessing's „Nathan de Wijze", waarop wij
reeds een korte inleiding gaven, behoort
tot het Duitsche klassieke werk, waarmede
bijkans iedere scholier van middelbare
scholen of scholen voor voorbereidend hoo-
ger onderwijs kennis maakt. Gewoonlijk
weliswaar niet volledig, doch toch zeker ge
deeltelijk en dan met name wat betreft het
verhaal over de drie ringen, inderdaad een
meesterstuk van literatuur, een waar ju
weeltje, de clou van dit tendenz-stuk voor
verdraagzaamheid op godsdienstig gebied.
Ongetwijfeld zijn, helaas, onze tijden
weer rijp voor de tendenz, door Lessing zoo
meesterlijk verwerkt men zie slechts om
zich heen en bespeurt overal de onver
draagzaamheid zich baan breken. Op aller
lei terrein, op allerlei gebied. Ieder meent
zijn leer, zijn ideeën voor het beste en staat
vijandig tegenover de andere. Groote groe
pen leven opnieuw in bekrompenheid van
eigen-dunk.
Lessing's pleidooi voor verdraagzaamheid
en waardeering van het goede in anderen,
trots zekere punten van verschil het
goede op zichzelf is toch universeel!
vindt in. onze tijden dus wel een puiken
voedingsbodem!
Behalve het verhaal van den ring bevat
„Nathan de Wijze" ontegenzeggelijk nog
een schat van mooie en geestelijk-kostbare
dingen, literaire kleinoodieën, stuk voor
stuk van de hoogste waarde en beteekenis.
Daarom reeds lijkt een greep terug naar
dit tooneelspel verantwoord, doch de hoofd
vraag is er toch niet door beantwoord: is
dit klassieke werk, waarvan de waarde
vaststaat op literair gebied, nog tooneel van
dezen tijd? Dat is het alles-beslissende.
Wanneer wij ons deze vraag volledig rea-
liseeren, kunnen wij terstond begrijpen, dat
het antwoord voor den een bevestigend,
voor den ander ontkennend zal luiden. Het
hangt zooveel af van aanleg en visie. Onder
de toeschouwers, die den ganschen Schouw
burg vulden boven zaten talrijke scho
lieren was de meening dan ook zeer
verdeeld.
Wij voor ons nemen een tusschen-stand-
punt in. Ongetwijfeld zijn er scènes die nog
tooneel zijn, zelfs in onze dagen van het
najagen van het meest moderne, maar even
zeker zijn er ook passages, vooral in den
aanvang, die tooneel bieden, dat door onze
geslachten moeilijk meer wordt gesavou
Jan Musch als Nathan de Wijze.
reerd. Daar is te weinig actie en te veel
gepraat, waardoor de aandacht verloren
gaat.
Het stuk is als geheel te gerekt, doch zou
bij een nieuwe bewerking voor het heden-
daagsche tooneel uitnemend pasklaar zijn
te maken. Zelfs zonder heilig-schennis te
plegen ten aanzien van den klassieken
tekst, waartegen ook wij ernstig bezwaar
zouden hebben. Trots snelle decor-wisse
ling werd het nu te lang gerekt, zoodat
eerst ver over het middernachtelijk uur het
einde kwam.
Aan de opvoering is door het gezelschap
van Jan Musch groote zorg besteed. Aparte
decors zijn vervaardigd, die een lust voor
het oog zijn in lijn en kleur. Slechts het
palmen-tooneel was wat ijl. maar overigens
niet dan lof. Dit decor hielp mede de be
teekenis van het stuk te suggereeren. Ook
EERSTE BLAD.
BINNENLAND.
Bezwaren van Rijnland's Kamer van Koop
handel tegen het rapport der eom-
misssie van Loon. (6e Blad).
Dr. Colijn over de Indische begrooting.
(3e Blad).
Een dagclijkschc rusttijd van 10 uur voor
koffiehuis- en hotelpersoneel. (6e BI.).
Wijziging der Lager Onderwijswet: het
voorloopig verslag. (Kerk en School.
4e Blad).
De crisispachtwet verlengd. (Binnenland.
6e Blad).
Waarom dr. Fockema Andreae ontslag
vroeg. (Binnenland, 6e Blad).
Zandschuit gezonken te Boxmeer: een der
opvarenden verdronken. (Laatste Ber.,
Ie Blad).
BUITENLAND.
België antwoordt Engeland inzake Locarno.
(Buitenland. Ie Blad).
De Engelsche defensieplannen. (Buitenl.,
Ie Blad).
Een Italiaansche kroonprins geboren. (Bui
tenland, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE „ONS KORT VERHAAL" PAG. 2
VAN.HET 3e BLAD.
de oude costumes waren uitnemend ge
kozen en de kleurschakeering klopte prach
tig. De executanten hebben zich allen met
groote liefde gegeven aan dit klassieke too
neel en over 't geheel zijn zij er wel in ge
slaagd de sfeer te vinden en vast te hou
den, hier benoodigd.
Wij vertrouwen dat na wat beter-inspelen
bij deze eerste opvoering was de souf
fleur nog al eens hinderlijk, hoewel dit niet
te zwaar mag worden aangerekend in dit
geval! zal de opvoering o.i. nog aan
zienlijk winnen!
Overheerschend is de figuur van Nathan
en Jan Musch heeft van deze edelen Jood
een werkelijk groote figuur gemaakt, die
leefde ten voeten uit. Zonder charge tee
kent hij de grootheid en begrijpende wijs
heid van dezen „mensch". Het is een
creatie, die een parel te meer is in de lange
rij van groote rollen, door dezen acteur
vertolkt. In één woord af was de wijze,
waarop het verhaal der ringen werd voor
gedragen.
Is Jan Musch op het tooneel. dan is er
direct dat ondefinieerbare contact tusschen
zaal en tooneel. dat zoo warm aandoet.
Naast hem valt veel te prijzen, doch enkele
rollen blijven wat zwak en komen nog niet
uit de verf.
De sultan van Koen Hissink is mensche-
lijk getypeerd, doch mist het vorstelijke,
hoewel zijn gestalte zich daarvoor toch bij
zonder leent. Beter in stijl is zijn zuster van
Mieke FlinkVerstraete. Recha vindt in
Mary MuschSmithuysen een sympathieke
vertolkster, die innerlijk haar rol nog iets
krachtiger kan doorleven. De Daja van
Jeanne van Rijn is uitnemend, zij het een
enkele maal wellicht iets te nadrukkelijk.
Alleen de Tempelridder van Adolphe Ham
burger kon ons niet bekoren. Hij viel door
zijn soms krachtig lijkend, doch vlak spel
uil de sfeer van het geheel, waarin de
derwisch van Jaap v. d. Poll en de klooster
broeder van Henk Schaar zich integendeel
keurig aanpasten.
Al met al een goede voorstelling van een
interessant experiment, waarmede wij het
gezelschap gaarne elders succes toewen-
schen.
Het heeft hier aan waardeering met ont
broken!
„Litteris" heeft opnieuw daadwerkelijk
steun geschonken aan het „beroepstoo-
neel"!
CHR. WIJKVER. „LEVENDAAL".
De ziekenverpleging in 1936.
Aan het jaarverslag van bovengenoem
de verpleging is het volgende ontleend:
De Ziekenverpleging „Levendaal" reikte
in 't afgeloopen jaar aan haar zieken uit:
1424 Liter melk, 454 eieren. 221 porties
soep. en 156 maaltijden. Zij ontving 12
stuks nieuw goed. Gedragen kleeding ont
ving zij in het afgeloopen jaar niet zoo
veel, wat vermoedelijk komt doordat in
den tegemvoordigen tijd zoo menigmaal
door vereenigingen kleeren aan huis op
gehaald worden. Het spreekt, welhaast
vanzelf dat de Ziekenverpleging daaron
der lijdt.
Het Damescomité hoopt dat in het nu
begonnen jaar de kleerkast niet zoolang
leeg mag blijven. De busjes van de kleine
verzamelaarsters brachten op f. 94.75; de
bus van de Zuster bevatte totaal f. 197.30.
De zuster behandelde voorts 3903 pa
tiënten in de kliniek en legde 2299 bezoe
ken bij zieken af. Er werden 36 baden ver
strekt en 23 hoogtezon-patiënben behan
deld. -
