BINNENLAND LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 13 Februari 1937 Zesde Blad No. 23585 77ste Jaargang He) prinselijk paar te Weenen. De Crisispachtwet verlengd. Hongaarsche lyriek over Nederland. Waarom dr. Fockema Andreae ontslag vroeg. GEMENGD NIEUWS 25-jarige jongeman vermist te Boxmeer. Thijs IJs en het verdwenen Noorderlicht Een langdurig bezoek aan slot Schönbrunn. De Prins naar het theater. Open brief aan dr. Colijn. H. K. H. Prinses Juliana en Z. K. H. Prins Bernhard hebben gisteren te Weenen de lunch gebruikt in de groote eetzaal van hotel „Bristol". In den middag begaf het vorstelijk paar zich naar Schönbrunn, het vroegere kei zerlijke lustslot, waar het geruimen tijd vertoefde. Met groote belangstelling bezichtig den de hooge bezoekers de onderschei den vertrekken, met name de feestza len, het vertrek waar keizer Napoleon I logeerde, de kamer waar zijn zoon, de hertog van Reiehstadt, overleed en die waar Keizer Frans Jozef I in zijn soldatenbed stierf. Na twee en een half uur keerde het Vorstelijk echtpaar Toor het gebruiken van de thee naar aijn hotel terug. Des avonds bleef Prinses Juliana op haar kamer rusten. Prins Bernhard be gaf zich naar het vermaarde Theater an der Wien, voor het bijwonen van de avondvoorstelling van het blijspel „Krach im Hinterhaus". Na afloop hiervan hebben de Prinses en de Prins, in gezelschap van twee dames en een heer gesoupeerd in het onder hun hotel gelegen restaurant Dubarry. Moeilijkheden bij het vinden van een geschikte woning. et zeer onverwachte bericht, dat de lissarts der Koningin ln de provincie neen. dr. J. P. Fockema Andreae. bil de Koningin het verzoek heeft inge- id om ontslag uit ztin functie, heeft in wovlncie Groningen in breeden kring 'ie teleurstelling gewekt, heer Fockema Andreae toch wist door kherpzinnigen geest, warme belang- en tactvol optreden de genegen- ie winnen van ieder, met wien hU uit 'de van zltn ambt in aanraking kwam. Sdens de zittingen van Provinciale 'en bewoog hll zich op zeer ongedwon- wiize tusschen de leden, in wier vreug- en smarten hii steeds wist te deelen. Omtrent de reden van het heengaan ran den Commissaris vernemen we no;, dat dr. Fockema Andreae zich voorstelt meer dan thans het geval is, rich te wijden aan zijn staatsrechte lijke studiën. Zün bedanken heeft ech ter een andere oorzaak. Deze is de volgende Nu de huur zijner woning was afge- ioopen en de ambtswoning, destijds bewoond door jhr. Tjarda van Star- kenborgh, nu Gouverneur-Generaal van Ned.-Indië, in de Oude Boteringe- stvaat voor hem verschillende bezwaren opleverde, ondervond de heer Fockema Andreae moeilijkheden bü het vinden van een voor hem op den duur ge- aehikte woning. Deze moeilijheden wo gen voor hem des te zwaarder, omdat bet toch niet zün voornemen was ge- *eest nog een lange reeks van jaren viin ambt te blijven vervullen. ™in heeft hii nu aanleiding gevonden 11 oe Koningin ontslag te verzoeken uit ambt. dat hii overigens met groote J^ening en in de meest aangename sa- pwCrklng met alle colleges en autoritei- P tervulde. VERKEERSONGEVALLEN. le' „statistisch overzicht van de ver- ingevallen" over 1935 ten vorigen uitgegeven door het centraal bureau g oe statistiek, vatte ln een afzonder- V)igorie sa1116" de verkeersongeval- welke veroorzaakt zijn door „fouten bestuurders van vervoermiddelen", ongevallen zijn door nadere bereke- iolm 111 ongevallen te wijten aan jen van bestuurders van motorrijtui- ongevallen te wijten aan „fouten bestuurders van andere vervoermid del nog twee kleine groepen zijn voor de gevallen, waarin van Jjnjaen een fout was gemaakt en de waarin niet bekend is geworden, bTÜ soort het vervoermiddel was, Uit ulFder een fout maakte, ofestatistiek, die met de daarbij be- "oe tabellen op aanvraag aan de af- ^«andels- en verkeersstatistiek van fe 2 ,bureau gratis wordt verstrekt, ten ?e bestuurders van motorrij- Ralimmeest aan fouten, die on- j>,en gevolge hadden, hebben schui ft uil "weemaal zoo vaak als „an- E> J~™wders"). Deze laatsten zijn ech- t! Wr> bepaalde categorie van fou- Psn L lmlaten signalen of teekens te Udpn'„' 1er?ste nalatlgen. Het „niet rechts P lout !erdoor een engeval ontstond, is IÜ»ei „.fl„ beide groepen bestuurders in |V»r ln mate maakten. Pole „,drie groepen van gemeenten Kuilt,', i'ddelgroote, kleine), zijn de ■rJmJ ln de meerderheid, de andere P'SïïS in de minderheid, wat het k te, njagc betreft. Deze minderheid 5 opvallend in de kleine ge- Haar werkingssfeer tevens aanzienlijk uitgebreid. Alle voor 1 Januari 1937 gesloten contracten zullen eronder vallen. Bij de Tweede Kamer is Ingediend een wetsontwerp tot wijziging van de Crisis- pachtwet 1932. Ter toelichting daarvan wordt het volgende opgemerkt: De verwerping door de Tweede Kamer van artikel 1 van het ontwerp-crisisland- bouwhypotheekwet 1936 heeft de regeering genoopt het geheele ontwerp ln te trekken. Ais gevolg hiervan zijn ook de bepalingen, welke strekken tot wijziging van de crisis- pachtwet 1932, vervallen. Die wijziging was destijds voorgesteld, omdat artikel 13 der crisispachtwet voorschreef, dat uiterlijk op 1 Januari 1936 een voorstel van wet moest worden gedaan tot Intrekking van de crisispachtwet, zoomede tot regeling van den overgang tot den normalen toestand en de regeering van oordeel was, dat de ook thans nog in den landbouw heerschen- de omstandigheden bestendiging van de in genoemde wet ten aanzien van loopende pachtovereenkomsten getroffen bijzondere maatregelen noodig maakten. Echter is de hulp, die de crisispacht wet biedt, niet alleen onmisbaar, voor zoover contracten, vóór 1 Januari 1932 aangegaan, ln het geding zijn; in de huidige omstandigheden kunnen even zeer pachtprijzen, gebaseerd op na 1932 gesloten overeenkomsten, correctie be hoeven en het is derhalve gewenscht ook in die gevallen den pachters in het kader der crisispachtwet de helpende hand te bieden. Op grond van een en ander wordt voorgesteld, de werkingssfeer der cri sispachtwet uit te breiden tot over eenkomsten, aangegaan tusschen 1 Januari 1932 cn 1 Januari 1937 en haar duur te verlengen tot 1 Jannari 1943. STEUN AAN DE ZEESCHEEPVAART BEËINDIGD? Minister om inlichtingen gevraagd. De heer Drop heeft aan den minister van Handel, Nijverheid en Scheepvaart de vol gende schriftelijke vragen gesteld: 1. Is het waar, dat de minister aanleiding heeft gevonden om de steunverleening aan de scheepvaart met name aan de passa giers- en koopvaardij-ondernemingen te Rotterdam, Amsterdam enz. te beëindigen? 2. Indien vraag 1 bevestigend moet wor den beantwoord, wil de minister dan me- dedeelen: a. welke de motieven voor de beëindiging van deze steunverleening zijn geweest; b. tot welk totaalbedrag de steunverlee ning heeft plaats gehad en hoeveel onder nemingen zijn geholpen; c. of de uitgekeerde bedragen den vorm hadden van voorschotten, al dan niet renteloos, dan wel van beschikbaarstellin gen zonder verplichting tot terugbetaling en welk deel van het onder b. genoemde bedrag tot den eersten of tweeden vorm van steunverleening moet worden gere kend; d. of het waar ls, dat de verstrekte be dragen thans als schenkingen aan de scheepvaartondernemingen zijn afgeschre ven? 3. Is de minister van oordeel, dat met het in vraag 1 bedoelde besluit, indien dat genomen is, het doel, waarmede de Staten- Generaal de credleten voor deze steunver leening hebben goedgekeurd saneering der ondernemingen, handhaving van be paalde arbeidsvoorwaarden, behoud van de positie der Nederlandsche koopvaardijvloot in verhouding tot de wereldvloot is be reikt? VEREENIGING VOOR NATIONALE VEILIGHEID. Konden wij eenigen tijd geleden melding maken van de vorming van het dagelijksch bestuur van bovengenoemde stichting, wij kunnen thans vrijwel de geheele samen stelling van het bestuur mededeelen. De volgende heeren hebben zich bereid verklaard ln het bestuur zitting te willen nmenG. van Calcar, Eelde (Dr.); mr. D Crena de long, Amsterdam; M. C. Koning, Aerdenhout; ir. W. H. van Leeuwen, Delft; mr. E. E. Menten en H. Ch. E. v. Ede v. d. Pais, Den Haag; dr. A. F. Philips, Eind hoven; L. J. Quant, Amsterdam; prof. dr. J. E. de Quay. Tilburg; mr. M. P. L. Steen- berghe, Goirle en C. A. van Woelderen, Vlissingen. Nog enkele andere heeren worden aan gezocht, waaronder luchtvaartdeskundigen van land- en zeemacht. DE „GRENSDUITSCHERS". De minister van Buitenlandsche Zaken heeft geantwoord op vragen van 't Tweede Kamerlid den heer Van der Waerden in zake eenige op de inwoners van Nederland betrekking hebbende uitdrukkingen, voor komende ln het „Jungvolk Jahrbuch" 1937, in welk boek alle Nederlanders met ..Grenz deutschen" worden betiteld. De Duttsche regeerlng heeft ter kennis van de regeering doen brengen, dat de verkoop van het „Jungvolk Jahrbuch" is stopgezet en dat de nieuwe uitgave uiteen zettingen als de ln de eerste vraag be doelde niet meer zal bevatten. Naar aanleiding van het bezoek van het Prinselijk Paar aan Boedapest. In de „Pestl Napló" van 11 Februari treffen wij een open brief aan, welke graaf Gabor Haller heeft gericht aan dr. H. Co- lijn. Allereerst herinnert graaf Gabor Haller aan zijn, een half jaar geleden aan Neder land gebracht bezoek en een particulier schrijven, dat hij naar aanleiding daarvan van dr. Colijn mocht ontvangen. In het bezoek van Prinses Juliana en Prins Bernhard aan Boedapest heeft Ga bor Haller een directe aanleiding gevonden om dit schrijven te beantwoorden en wel, zooals reeds gezegd, in den vorm van een open brief. Hij schrijft dan als volgt. „U zult het mij zeker niet kwalijk nemen, mijnheer de minister-president, dat ik deze gelegenheid tot schrijven aangrijp, een ge legenheid. die niet alleen mij betreft, maar welke een geheele natie verheugt. Behalve omdat onze oprechte en liefde volle hoogachting diep in ons wortelt, ver blijdt ons dit bezoek, omdat het voor ons de beteekenis heeft van een symbool. In de persoon van de toekomstige re- geerende vorstin van Holland worden wij Hongaren, die in geestelijke twisten zijn gewikkeld, door de beroemde Hollandsche geestelijke en politieke sfeer gegrepen en tot denken gedwongen. Ja, wij zijn Hol land niet alleen dankbaar wegens de har telijke pleegouders van de zwakke Hon gaarsche kinderen. Wij zijn Holland dankbaar omdat dit land den adel van het leven in zijn histo rische opvatting heeft beleden, omdat het de hergeboorte der menschheid niet aan Rome en Griekenland maar aan Bethlehem en Golgotha toeschrijft en omdat het de vrijheid der wetenschap heeft verzekerd. Bemoedigend is voor ons de gedachte, aan de bevrijding van Lelden, in het fatale jaar 1573, toen Alva en Willem de Zwijger hun geweldigen strijd hebben gestreden, toen de bevolking zich met ratten en hon den heeft gevoed, verklarend als een man: „Als het noodig is, eten wfj onze linker hand op, opdat wij met de rechterhand onze vrouwen, onze vrijheid en onzen gods dienst kunnen verdedigen" Een verheffend voorbeeld is voor ons de vrijheidsliefde, de eerbied voor de grond wet, en de voorbeeldige bescherming der vrijheid van het Nederlandsche volk. Zoo kunnen wij begrijpen, hoe Holland voor de wegens hun godsdienst vervolgden in den loop der eeuwen zoo een groote gast vrije familie kon worden. Dit was mogelijk, omdat de Nederlanders zich aan hun godsdienst, aan hun constitutie en aan hun gewetensvrijheid onverzettelijk bleven vasthouden. Mijnheer de minister-president, deze ge dachten was ik zoo vrij in den vorm van een open brief te publiceeren, nu ons land door de vreugde is verrast, dat uw Kroon prinses het heeft bezocht Wij weten dat Haar komst van zuiver particulieren aard ls, doch ik kan u deze gedachte toch niet verzwijgen. De gedachte van de volkomen vrijheid houdt ons sterk gevangen, wan neer wij de diepte en de stralende schoon heid van deze gedachte voor God meten. De gedachte van de vrijheid verschijnt voor mij met toenemende kracht, wanneer ik het ongelukkige Europa van alle kanten door het depotisme zie bedreigd. Na Groen van Prlnsterer cn dr Abraham Kuyper moge het aan u door God's genade gegeven zijn om de grondwet, de nationale deugden en het gezinsleven van Nederland voor de toekomst te bewaren. Dezen dr. Hendrik Colijn, dien ik in de achterste banken van een der Gerefor meerde kerken in Den Haag heb zien bid den, dezen man. die in zijn diep ernstig bewustzijn van zijn roeping een der groot ste politici van Europa is, wensch ik Gods zegen op zijn werk en zijn persoon. In handen van ronselaars gevallen? De 25-jarige slagersknecht P. B uit Gennep, die in dienst was bij een slager te Boxmeer, is naar thans bekend wordt, sinds 2 Februari spoorloos verdwenen B. verliet op dien datum de slagerij te Boxmeer, nadat hij een kleine oneenlgheid had gehad met zi.in patroon. Toen de knecht, die intern is. 's nachts en ook den volgenden dag niet terugkeerde, waar schuwde de slager de ouders van den jonge man te Gennep, die onmiddellijk ODSporing verzochten. Dit had tot resultaat, dat men meende te kunnen vaststellen dat B. te Tilburg was geweest en van daar uit waarschijnlijk naar Breda was gegaan. Hieruit leidt men af. dat B. het plan heeft gehad zich naar Roosendaal te begeven. Men vermoedt, dat de jongeman in handen van ronselaars is gevallen cn dat hij op weg is naar Spanje, zulks te meer wijl lui reeds eerder over voor nemens ten deze heeft gesproken. BOERDERIJ AFGEBRAND TE MAASBREE. Glstermiddaag omstreeks twaalf uur heeft een felle brand de hoeve van M. Arts, ge legen in het Rooth onder de gemeente Maasbree in de asch gelegd. Met behulp van de buren wist men het vee nog uit de stallen te drijven en een weinig huisraad redden. De brandweer stond machteloos tegen over het vuur, dat gretig voedsel vond in een grooten voorraad stroo en aangewak kerd werd door den feilen wind. De boer derij brandde geheel af. De oorzaak van den brand Is onbekend. Verzekering dekt de schade. NEDERLANDSCHE VEREENIGING VAN WERKGEVERS IN HET BAKKERS BEDRIJF. Een adres aan de regeering. De Nederlandsche vereeniging van werk gevers in het bakkersbedrijf deelt mede, dat in de algemeene ledenvergadering, welke Donderdag jj. te 'sGravenhage werd gehouden, met algemeene stemmen een motie, welke ter kennis van de bevoegde regeeringslnstanties zal worden gebracht, is aangenomen en waarvan cfe inhoud luidt: De Nederlandsche vereeniging van werk gevers in het bakkersbedrijf, in algemeene vergadering bijeen te 's Gravenhage op Donderdag 11 Februari geconstateerd heb bende dat de prijs van de binnenlandsche tarwe thans is gestegen tot ver boven den richtprijs, besluit met algemeene stemmen er bii de regeering op aan te dringen thans oogenblikkeliik over te gaan tot opheffing van het maalgebod, intrekking van de monopolie-heffing od tarwe en ter vervan ging van het huidige systeem van crisis maatregelen ten behoeve van den tarwe- steun in te stellen een divergeerend invoer recht od tarwe en tarwe-producten, zulks ter bescherming van de belangen van den akkerbouw in geval de tarwepriis zou zak ken tot beneden den huidigen richtprijs. Besluit voorts er bii de regeering met den meesten klem od aan te dringen, de crisisheffingen op andere bakkerij-grond stoffen. in casu melkpoeder, vetten en oliën te verlagen, zulks aangezien zij vreest, dat een te hooge broodprijs nood zakelijkerwijze zal leiden tot vermindering der consumptie. BOTSING TUSSCHEN AUTO EN MOTOR TE DE BILT. Twee verkeersfouten. Te De Bilt had een ernstige aanrijding plaats op den hoek van den Utr. weg— Bilthovenscheweg tusschen een van de Bilt komende personenauto en een van den Bilthovenscheweg komenden motor. De be stuurder van de personenauto verleende aan het verkeer van rechts geen voorrang, terwijl de motorriider. die naar de Bilt wil de rijden, de binnenbocht nam. Bovendien schijnen bejde bestuurders elkaar niet op gemerkt te hebben. De motorrijders, een zekere v. d G. uit Utrecht, werd gegrepen en met motor en al aan de andere züde van den Utr. weg geslingerd. Hij bekwam een gecampliceerde beenbreuk. terwijl zün motor vrü ernstig werd beschadigd. De ge wonde werd per ziekenwagen van Brouwer naar de Rijksklinieken te Utrecht gebracht, nadat door een tweetal E.H.B.O.-ers eerste hulp was verleend. Bij gehouden contró'.e bleek, dat de remmen van de auto niet geheel in orde waren. MOTORSCHIP GEZONKEN TE ROTTERDAM. De schipper bleef tot het laatst aan boord. Gisteravond omstreeks zeven uur voer het 70 ton groote motorschip „Strijd en Volharding" van de gebr. Nieuwpoort te Gouda op de Nieuwe Maas bii Rotterdam. De schipper, de 38-j. M. Lingen uit Nieuwer- kerk aan den IJssel, wilde het vaartuig, dat van het terrein van de gemeentelijke vuil verbranding aan de Maashaven kwam. de rivier overbrengen naar de Parksluizen. Op dat moment naderde uit de richting Westerkade een sleep, terwijl uit de rich ting Waalhaven een onbekend gebleven sleepboot naderde. Het schip dat een lading koolasch vervoerde en ongeveer zestig c.M. deklast had, raakte tusschen deze vaar tuigen in De hooge golven maakten het noodzakelijk, dat de schipper ging bijstu ren. doch hü slaagde er niet ln om het achterschip tiidig tegen de golven in te draaien. Het water sloeg over het schip heen en kwam in het ruim terecht, waar door het schip slagzii maakte. De 18-jarige C. Lingen en het 15-jarige meisje M. Lingen. resp. broer en dochtertje van den schipper, zün direct in de roei boot geklommen, de schipper is evenwel od zün post gebleven. Hii mocht er in sla gen het zinkende scheepje nog in de Park haven te brengen, waarna hü. na nog eenige eigendommen bii elkaar gepakt te hebben, nog net kon overspringen op een der in de Parkhaven g emeerd- liggende schepen De „Strijd en Volharding" zonk toen direct weg in de diepte. Schip en lading waren verzekerd. Het scheepje zal in den loop van den dag gelicht worden. AUTO OP EEN TRACTOR GEREDEN TE GILZE. Het stilstaande voertuig onvoldoende verlicht? Op den rijksweg Breda-Tilburg is gister avond onder Huiten, in de gemeente Gilze een personenauto, bestuurd door den heer Sch. uit Tilburg tegen de achterzijde van een rechts van den weg stilstaanden trac tor en aanhangwagen van de firma Beij- ten uit Tilburg gereden. De heer Sch. werd hierbü ernstig ge wond. Dr. van Glabbeek uit Rijen verleen de de eerste hulp, terwijl pastoor Brou wers uit Huiten het slachtoffer het H. Oliesel toediende. Daarna is de heer Sch. in hoogst emstigen toestand naar het zie kenhuis te Tilburg overgebracht, waar hij aan de gevolgen is overleden. De overige inzittenden van de perso nenauto en die van den tractor kregen geen letsel. De personenauto werd zwaar beschadigd. De marechaussee stelt een onderzoek ln naar de ooi-zaak van het ongeluk. Naar alle waarschünlijkheid is deze gelegen in de slechte achterverlichting van den trac tor met aanhangwagen. KOLENDAMPVERGIFTIGING TE KORTENHOEF. In de woning der familie T. aan den Emmaweg te Kortenhoef werd gisteren kolendampvergiftiging ontdekt. Een buurvrouw kreeg geen gehoor en daar zij wist dat de vrouw des huizes met een zesjarig jongetje en de baby van 12 dagen thuis waren, vermoedde zij een on geluk. Zij waarschuwde een geneesheer, die spoedig ter plaatse was. Nadat de deur was opengebroken, vond men de vrouw en de twee kinderen bewusteloos in de kamer, welke met kolendamp gevuld bleek te zijn. De drie slachtoffers werden naar buiten gebracht, waar de dokter kunstmatige ademhaling toepaste bij de vrouw. Na on geveer een half uur slaagde hij er in de levensgeesten op te wekken. De beide kin deren waren intusschen ook weer tot be wustzijn teruggekeerd. De heer des huizes, die in Hilversum werkte, had 's morgens de kachel openge zet, omdat hij reeds een weinig kolen damp constateerde. (Msb.) BUITENLANDSCH GEMENGD. STAKING VAN VERPLEGEND PERSONEEL In een krankzinnigengesticht. In het krankzinnigengesticht te Ardee (Ierland) zijn alle verpleegsters. 63 in ge tal. die 380 zieken te verzorgen hadden, in staking gegaan Zij hebben het gebouw verlaten. Zij eischen hooger loon en betere arbeidsvoorwaarden. 35 mannelijke verple gers van het gesticht sloten zich hierbij aan. De door de staking geschapen toe stand is des te erger, aangezien een griep epidemie woedt onder de verpleegden, welke reeds meer dan 100 zieken heeft aan gegrepen. De stakers hebben posten voor het ge bouw geplaatst om te verhinderen dat on derkruipers het werk gaan doen. POLITIEKE GEVANGENEN BREKEN UIT. Uit de staatsgevangenis in Sao Paulo in Brazilië, zijn achttien politieke gevange nen ontvlucht. Onder de gevluchten be vindt zich de vroegere generaal Miguel Costa, die wegens deelneming aan com munistische propaganda gevangen geno men was. 5. Oom Brom was door de levertraan verkwikt, al had hij zich een paar keer erg verslikt; nu liep hij met zijn neefje Thijs de kamer op en neer, en brommend sprak hij weer: „Wel wel, wel wel, let op wat ik vertel! Het is weer donker in het Noordpoolland; Je ziet er voor je oogen haast geen hand. De zon is, als altijd, verdwenen, en heeft nu al een poosje niet geschenen; het is er alle dagen nacht. Maar dat is alle winters zoo, dus ddarover uit ik geen klacht doch nu is er iets vreemds geschied, en wel, wel, wel, dat raars vertrouw ik niet! Want vroeger kon het nooit zoo donker wezen, of lk kon altijd nog mijn krantje lezen; en de Eskimo'tjes hadden altijd licht om bij te visschen en te jagen want wij zagen alle dagen, waarde neef, nog wel het Noorderlicht, dat de zeer donk're duisternis verdreef! Maar plotseling is nu dit Noorder licht gedoofd, en wij zün van ieder schünsel thans beroofd: de nacht is zwarter dan een schoorsteenveger alles is zoo zwart wel als een neger! Nu weet je, hoe de zaken staan; ik dronk een liter lever traan, en ben toen naar jou toe gegaan, want 'k weet dat je een flinke kerel bent, die het Noordpool-gebied goed kent, en er moet heusch iets worden ondernomen, opdat het Noorderlicht weer t'rug zal komen!"

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1937 | | pagina 17