Einde van de staking
bij de General Motors
DONDERDAG 11 FEBRUARI 1937
No. 23583
STADSNIEUWS
Overeenstemming bereikt
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
77ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
sr.'
Inval in een zwendelbank
te Amsterdam
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D ctsrper regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
3 maanden
f.2.35
Franco per post f. 2:35
per
per week .'.'.'.'.TT.'.f. 0.18
per maanden 4- portokosten,
(voor binnenland f.0.89 per 3 mndj
Teraardebestelling van het
stoffelijk overschot van
prof. dr. S. G. de Vries.
Treffend afscheidswoord van
prof. dr. L. Knappert.
Onder zeer groote deelnemende belang
stelling is hedenmiddag op de begraaf
plaats ..Rhijnhof" het stoffelijk overschot
van wijlen prof. dr. S. G. de Vries, in leven
oud-buitengewoon hoogleeraar in de mid-
deleeuwsche handschriftkunde aan de
Rijksuniversiteit alhier en oud-bibliotheca
ris der Universiteitsbibliotheek aan den
Khoot der aarde toevertrouwd.
Onder de talrijke aanwezigen op den
óoodenakker bevonden zich o.m. mr. P. E.
Briet, lid, en mr. P. J. Idenburg, secretaris
van het college van curatoren mr. A.
van de Sande Bakhuyzen was wegens ver
gadering van het college van B. en W. ver
tederd de plechtigheid bij te wonen
prof. dT. J. van der Hoeve, rector-magni-
ficus, prof. dr. J. A. J. Barge, secretaris
rn prof. dr. N. J. Krom, pro-secretaris van
den Academischen Senaat, zeer vele hoog-
eeraren, oud-hoogleeraren, lectoren en
privaat-docenten; jhr. mr. dr. N. C. de
ijselaar, oud-burgemeester van Leiden en
teevr. de Gijselaar-Viruly, prof. dr G. G.
'Xloeke. voorzitter en dr. J. J, de Gelder,
jiecretaris van de Mij. der Nederl. Letter-
ide, dr. F. C. Wieder, bibliothecaris der
idsche Universiteitsbibliotheek, die prof.
«Vries als zoodanig is opgevolgd, mej. dr.
J. A. Ruys, adjunct-bibliothecaris, mevr.
R. E. Molhuyzen-Oppenheim, mejuf-
y Caro van Loen en dr. J. E.
n. wetenschappelijke assistenten aan
bibliotheek zoomede verscheidene
en van het personeel,, dr. D E. Bosse-
rector van het Leidsch Gymnasium,
P. C. Molhuysen, directeur der Konink
lijke Bibliotheek in Den Haag, dr. F. Koss-
mann. bibliothecaris der Gemeente-Biblio
theek te Rotterdam, drs. H. v. d. Waal
camens het Rijksprentenkabinet alhier, mr.
A. de Joncheere uit Den Haag, de ge-
Pensioneerde admiraal J. H. Zeeman, de
gepensioneerde vice-admiraal A. F. Goos-
len. den heer P. Furnee. namens het ban
kierskantoor Furnee te Den Haag. mr. H. R.
Doudsmit namens commissarissen der N.V.
leidsche Broodfabriek, den heer F. H. So-
Ms, secretaris der Leidsche Maatschappij
voor Weldadigheid, ds. F. ten Cate, Doops
gezind pred. te dezer stede. mr. A. H, Ka-
merlingh Onnes, referendaris aan het de
partement van defensie, vertegenwoordi-
der studentenorganisaties en zeer
vele vrienden en kennissen van de familie
de Vries.
Nadat de kist met het stoffelijk omhulsel
met een tweetal bloemstukken gedekt in
«e groeve was neergelaten, trad prof dr. L.
Knaonert naar voren, die zeide dat het de
venech van den diepbetreurden doode was
geweest, dat bij zijn graf geen toespraken
zouden worden gehouden, doch alleen een
®rt vriendenwoord gesproken door iemand,
die hem van zijn prilste jeugd af had ge
kend, die in zijn ouderlijk huis vrijelijk in-
en uitging en die ook in de latere jaren
Def en leed met hem heeft gedeeld.
Dat woord zal zijn een vriendenwoord ten
''scheid, een afscheid echter niet als be
kwaam classicus, als begenadigd schrift-
kenner, als de voortreffelijke bibliothecaris
der Universiteitsbibliotheek of de voiüverige
zeeretaris van de Mü. der Ned. Letterkunde,
doch als de mensch, die door zoovelen werd
Seeerd en bemind. Evenzeer als men
'eznands karakter leert kennen door de
wuzc. waarop hij ziin vreugde beleeft, kan
zulks afleiden uit de wijze, waarop hij
<ön leed draagt. Scato de Vries heeft zijn
"Oote leed gedragen als een held.
Hij bezat een sterken geest, doch een
zoor zwak lichaam en onderging diep den
W'ftlom om een ambt. dat voor hem van
«0 schoone en hooge beteekenis was en
Jut hem zoo uitzonderlijk lief was. te moe
ien neerleggen. Maar al moge het in ziin
'tenenste wel eens gestormd hebben, naar
"uiien liet. hij daarvan niets bliiken.
Voor allen die hem kwamen opzoeken,
„ks hij altijd de opgewekte blijmoedige.
-|*stige causeur, die zonder een enkele
lacht zijn lot aanvaardde. Lichamelijk ver
'y1 hc wereld verwijderd, stond hii er
y^w'iik midden in belangstellend in alles
JJ. ,?.n- Zelfs in ziin laatste levensuren
ws hij cr noe: op bedacht om niet de
eilgde van anderen te verstoren.
°°,wa,s Scato de Vries en zóó zullen wij
JHare aa" hem in °nZe herinnering
Jh°f Knappert eindigde ziin ontroerende
dp ""hak met een persoonlijk woord tot
naoestaanden en het bidden van het
- jue Vader"
ui,™ woon van den overledene dankte
knot's de familie voor de betoonde be-
wiim en voor hc overstelpende be-
onH. van innige deelneming in deze dagen
"aervonden.
J*«o°te vriendschap en het hartelijk
mr tftfn van ZOOV€'en uwer. aldus besloot
-hebben het liiden van miin vader aan-
tecrkelijk
verzacht.
Tusschen de vertegenwoordigers der werknemers en die der
werkgevers bij de General Motors is een overeenstemming
bereikt. Hiermede komt een einde aan de staking, die in het
geheel twee en veertig dagen geduurd heeft. De bepalingen
der overeenkomst moeten nog slechts worden onderteekend en
afgekondigd.
Volgens inlichtingen uit betrouwbare bron heeft de organisatie
United Automobile-workers" de bevoegdheid verkregen tot
onderhandelen, maar alleen voor haar eigen leden.
Daartegenover krijgt zij waarborgen, waarvan de aard nog niet
bekend is. De verstrekker dezer inlichtingen verklaarde, dat de
stakers de bedrijven zullen ontruimen, zoodra dit na de onder-
teekening ven de overeenkomst mogelijk zal zijn.
Het werk zal worden hervat, zoodra de toestanden dit zullen
veroorloven.
Er zullen nog kwesties van secundair belang besproken worden
tijdens een conferentie, die later zal worden gehouden, wanneer
de voorwaarden van het onderhavige accoord zullen zijn
nagekomen.
DE GROOTE WERKEN GODS OP
HET ZENDINGSVELD.
Lezing van Ds. A, Pos.
Ds. A. Pos van Djokjakarta, die hier
thans met verlof uit Indië is, sprak gister
avond op uitnoodiging van de zendings
commissie der Geref. Kerken in de Hee
rengracht-kerk over: „De groote werken
Gods op het Zendingsveld."
Ds. Pos, die het land van Gandhi, het
machtige Britsch-Indië bereisde en ook als
docent zulk een belangrijke plaats in den
zendingsarbeid bekleedt, is een Indië-ken-
ner bij uitnemendheid en maakte speciaal
studie van de godsdienstige gedachtenwe-
reld der Hindoes.
Na een inleidend woord van den voor
zitter van de Zendingscommissie, den heer
Hemmes, die hierbij een gedeelte uit Mar
cus 4 las, was het woord aan den spreker.
Ds. Pos begon zijn inleiding met er op
te wijzen, dat het voor ons menschen een
groote eer is geweest, dat wij van Christus
het zendingswerk hebben mogen ontvan
gen: „gaat heen. predikt het evangelie
aller creaturen".
Dit bevel legt ons christeneen een heer
lijke doch ook verantwoordelijke taak op.
Want zullen wij dit bevel goed opvolgen
en het alle recht doen wedervaren, dan
zullen wij ook de menschen in de straat
waar wij wonen en verder allen waarmede
wij omgaan bekend moeten maken met
den Christus der Schriften.
Spr. weidde daarna uitvoerig uit over de
uiterlijke moeilijkheden waal-mede zendelin
gen te kampen hebben en die zich vooral
voordoen bij het gebruik van de taal om
dan een oogenblik stil te staan bij het
openlijk verzet, dat in alle kringen gevon
den wordt tegen het christendom en zijn
aanhangers. Groote strijd wordt er ge
voerd tegen het werk van God. Hiertegen
over staat echter de groote zegen, welke
God middels het zendingswerk aan het
heidenvolk wil schenken. Met enkele tref
fende voorbeelden gewaagde spr. van den
zegen, die ook in zijn zendingsressort in
ruime mate wordt gekend. Velen, die na
grooten strijd God hebben leeren lief krij
gen, gaan nu dagelijks zelf als prediker
uit onder het arme van God nog ver
vreemde Javaansche volk. Bewonderens
waardig is ook de groote offervaardigheid
van den bekeerden heiden. Zoo maakte
spr. het mede, dat een bekeerde Javaan in
een dessa een kerk bouwde, welke heden
ten dage nog zeer druk bezocht wordt. Dat
de deur des geloofs voor den Javaan open
gaat, is mede te danken aan de groote
blijdschap, die er onder de bekeerden
wordt gevonden over de genade van God.
Naast deze blijdschap wordt er onder de
christen-Javanen ook een blijmoedig en
geestdriftig getuigen gevonden.
Ds. Pos zette vervolgens uiteen dat ook
op Midden-Java nog een groote zendings-
taak voor ons is weggelegd. Temidden van
acht millioen inwoners worden hier thans
tien duizend christenen gevonden. Stemt
dit eenerzijds tot grooten dank aan God
en aan de christen-gemeente in Holland,
anderzijds wijst het ons op nog een onaf
zienbaar arbeidsveld, dat braak ligt voor
de zending. In dit verband wekte spr. op
het werk der Zending in gebed en offer te
gedenken indachtig aan het feit, dat zen
ding een werk des geloofs is.
DE VIERING VAN DEN VERJAARDAG
PRINSES JULIANA.
Het programma.
De Nationale Contact-Commissie had
gisteravond de bij haar aangesloten ver-
eenigingen en organisaties bijeen geroepen
teneinde te overleggen den verjaardag van
onze Kroonprinses dit jaar meer algemeen
en in samenwerking feestelijk te vieren.
Dit overleg heeft geleid tot opstelling van
het volgend orogramma:
Des namiddags: feestelijkheden voor
de kinderen
Des avonds: bonte nationale avond in de
Stadsgehoorzaal.
Tevens zullen na afloop van de officieele
bijeenkomst in de Stadsgehoorzaal de prij
zen van de op 4 Januari gehouden wed
strijden worden uitgereikt.
Tot het uitwerken der plannen zijn drie
commissies samengesteld, waarvan secre
tarissen zijn:
Commissie kinderfeest: mej. H C. van
Santen. Cobetstraat 89.
Commissie avondfeest Stadsgehoorzaal
H. van Cittert. Kalvermarkt 5.
Commissie prijsuitreiking: J. J. van
Seventer. Breestraat 123
Vereenigingen die aan het middag- en of
avondfeest willen medewerken, worden
verzocht zich daartoe aan te melden aan
één dezer adressen.
De Nationale Contact-Commissie ver
wacht, dat de schooljeugd op 30 Aoril vrijaf
zal krijgen, waartoe zij de noodigê stappen
zal doen.
Twee commissionnairs in
effecten gearresteerd.
De justitie te Amsterdam heeft gis
ternamiddag een inval gedaan in het
Provinciaal Effectenkantoor, gevestigd
aan de Keizersgracht aldaar, en de
beide directeuren, de commissionnairs
in effecten V., wonende te Hilversum,
en O., wonende te Zandvoort, gearre
steerd, verdacht van verduistering van
belangrijke bedragen aan effecten.
Zij waren vooral werkzaam in België,
waar zij zeer vele lieden hebben bewo
gen, uitstekende fondsen af te geven
cn daarvoor in de plaats aan te koo-
pen speculatieve aandeelen. In werke
lijkheid staken de remissiers, die de
effecten van de goedgeloovigc Belgen
ontvingen, onmiddellijk een derde van
de opbrengst in eigen zak. De rest werd
naar het hoofdkantoor te Amsterdam
gestuurd en de Belgische koopers ont
vingen dan een z.g. aankoopnota, waar
uit bleek, dat de Amsterdamsche ef
fectenhandelaren de bewuste specu
latieve fondsen hadden aangekocht.
Dit was echter niet gebeurd.
In een tijd. waarin de beurs naar
beneden gaat, kunnen dergelijke za
ken langen tijd gedreven worden zon
der dat het den cliënten opvalt dat zij
bedrogen worden. Zij ontvangen zoo
nu en dan bericht, tat bijgestort moet
worden, omdat de ™ers gezakt is. In
dezen tijd echter stegen zelfs de meest
incourante fondsen, maar in weerwil
hiervan keerden de Amsterdammers
geen winsten uit, maar wilden zelfs
nog bijbetalingen ontvangen.
Tenslotte deed een Belg, die voor
tienduizend gulden goede effecten had
gedeponeerd, een klacht bij de justitie
te Amsterdam, met het gevolg, dat de
justitie een inval deed en zoowel op
het kantoor als in de woning van V.
te Hilversum nog een deel van dc stuk
ken, die gedeponeerd waren, kon ach
terhalen en in beslag nemen.
Voorts zijn de boeken en bescheiden
van deze zwendelbank in beslag geno
men. De rijksaccountantsdienst stelt
een uitvoerig onderzoek in. De bank
is gesloten en de beide gearresteerden
zijn in het huis van bewaring ingeslo
ten.
V. stond op het punt zich uit de za
ken terug te trekken en was van plan
*ijn bedrijf over te doen aan O., die
juist bezig was zich „in te werken".
(Men zie ook onder Laatste
Berichten).
CHR. HIST. JONGERENGROEP.
Lezing van den heer E. L. de Witt.
De Chr. Hist. Jongerengroep hield gister
avond in het Ge'o. Prediker een bijeen
komst. welke goed bezocht was.
Na een inleidend woord van den voorzit
ter, den heer D. Hendriks sprak de heer
E. L. de Witt, wethouder van Noordwijk
over „De geschiedenis en het beginsel der
Chr. Hist. Unie".
Wanneer men, aldus spr., over de ge
schiedenis der C.H. Unie spreekt, rijst de
vraag hoe het tot een scheuring in de A.R.-
partij is gekomen in het einde der vorige
eeuw.
Kuyper heeft toen een jarenlangen strijd
gevoerd tegen het liberalisme. Hij vocht te
gen het ongeloof en de revolutie en kreeg
een steeds grooter wordenden aanhang.
Wij zien, dat de Savornin Lohman de
C.H. aanvoerde, zij het in afzonderlijke or
ganisatie doch onder dezelfde leuze. Dit
zegt veel, doch waarom die scheiding? Wij
willen de geschiedenis kennen, doch zon
der opsmuk en vijandsschap.
Een splitsing werd al eerder gewenscht
door synodale en anti-roomsche elementen;
anderen wilden niet meegaan met het door
Kuyper bepleite sturen in democratische
richting, weer anderen voelden, dat de
plaatselijke kiesvereenigingen te veel aan
banden werden gelegd. In de kiesvereeni
gingen is dan ook de afscheiding van vol
gelingen van Lohman en Kuyper ontstaan.
Spr. ging dan na hoe in November 1896
door de volgelingen van Lohman te Utrecht
als centraal bestuur een commissie van
advies werd opgericht om tegen de verkie
zingen van 1897 ceheel gereed te zijn.
Deze commissie verklaarde in beginsel
niet van het vastgestelde program te willen
afwijken, doch meer vrijheid van handelen
en spreken te begeeren.
Wij vinden weldra de Vrije Anti-revolu
tionaire partij, daarnaast de Chr. Hist. Kie-
zersbond, terwijl in 1398 opkwam de Friesch
Chr. Hist. Partij en uiteindelijk de Chr.
Democratische Partij. Deze groepen samen
gebracht vormden de Chr. Hist. Unie, wel
ke bij de verkiezingen van 1909 tien leden
in de Kamer bracht.
Spr. noemde voorts nog namen van voor
aanstaande personen, zooals Schokking. de
Visser en de Geer.
Komende tot het beginsel der partij, zei-
de spr., dat hieraan ten grondslag ligt de
erkenning Gods en dat uit de beginselen
blijkt, dat deze geput zijn uit Gods woord.
Dat wij met deze beginselen in strijd komen
met verschillende andere partijen spreekt
vanzelf. Achtereenvolgens behandelde spr.
vervolgens het communisme, de S.D.A.P. en
de N.S.B.
Spr. besloot met een opwekkend woord
tot de jongeren om pal te staan voor de
beginselen der C.H. Unie.
Na een korte pauze was er gelegenheid
om met spreker van gedachten te wisselen,
waarna een bestuursverkiezing tot resul
taat had, dat in de vacature van den heer
De Geus de heer Van Egmond en in de
vacature van mej. Welling mej. Van der
Sluis werd gekozen. Door deze verkiezing
komt het secretariaat in handen van den
heer Van Houten, terwijl de heer Van der
Weerthof Jr. het penningmeesterschap zal
waarnemen.
Met een enkel woord nam tenslotte de
voorzitter afscheid van den secretaris, den
heer De Geus, die zich om studieredenen
genoodzaakt zag af te treden. Hierna volg
de sluiting op gebruikelijke wijze door den
heer de Witt.
LEIDSCHE AQUARIUM- EN TERRARIUM-
VEREENIGING „DE NATUURVRIEND".
De eerste jaarvergadering.
Bovengenoemde vereeniging hield gister
avond in huize van Wijk haar eerste jaar
vergadering. Te circa kwart over acht
opende de voorzitter, de heer W. Zwart de
vergadering. Na vaststelling der notulen
en behandeling der ingekomen stukken,
BINNENLAND.
Roeireddingboot te Zandvoort bij oefening
omgeslagen; de schipper en één der
roeiers overleden. (3e Blad).
Ons parlementair overzicht. (2e Blad).
Indceling der rijkswegen in hoofdverkeers-
routes. (3e Blad).
Algemeene vergadering te Lisse van de ver
eeniging „De Narcis". (Land- en Tuin
bouw, 3e Blad).
De besteding van de 25 millioen voor Indië.
(Uit Ned. Oost-Indië, 3e Blad).
De Deensche zwemster Ragnhild Hvcger
verbetert het wereldrecord van Willy
den Ouden op de 400 M. borstcrawl.
«Sport, 3e Blad).
Teraardebestelling van het stoffelijk over
schot van Prof. Dr. S. G. de Vries.
(Stadsnieuws, le Blad).
BUITENLAND.
De staking bij de General Motors door een
vergelijk beëindigd, (le Blad).
Portugal bereidt de non-interventie-com
missie voor Spanje moeilijkheden.
(3e Blad).
De inkomsten van den hertog van Wind
sor. (3e Blad en Buitenland le Blad).
Hull over de handelsverdragen. (Buiten
land, le Blad).
Te Berlijn is een vliegtuig neergestort. Vijf
dooden. (Luchtvaart, 2e Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
bracht de secretaris zijn jaarverslag uit,
dat onder dankzegging werd aanvaard.
Hieruit bleek o.m. dat de vereeniging op
gericht werd door alle leden met alle aan
deelen van de geliquideerde vereeniging
„De Natuur in Huis". Het ledental breidde
zich maandelijks uit met gemiddeld zes
leden, ondanks dat er een vereeniging
naast-gekomen was en leden bedankten
wegens beëindiging der liefhebberij. De
liefhebberij werd intens beoefend; ver
schillende sprekers hielden over zeer actu-
eele onderwerpen een dertiental lezingen.
Uit het uitvoerig verslag van den penning
meester, den heer A. H. Langezaal, bleek
dat het afgéloopen boekjaar een batig
saldo aanwijst van f. 44,61l/s. De heer P.
Swanenburg bracht namens de kascom-
misie verslag uit en constateerde dat de
penningmeester zijn taak met de meeste
nauwkeurigheid heeft waargenomen.
Hierna hield de heer A. B. Donk een
lezing over het vraagstuk „Hoe verkrijgt
men met succes infusoriën?" Na een inlei
dend woord over Anthony van Leeuwen
hoek en uiteengezet te hebben in welk
nauw verband het kweeken van infusoriën
staat met het kweeken van tropische visch
behandelde spr. een 17-tal producten
waarvan infusoriën gekweekt kunnen wor
den ten dienste van de aquariumsport. Vele
aquariumhouders, aldus spr. zijn van mee
ning, dat men van deze producten direct
infusoriën kan kweeken. Dit is niet geheel
juist, daar en hier wees spr. uitdrukke
lijk op zich eerst rottingsbacteriën (o.a,
bacillussubtiles) ontwikkelen. Daarna ont
wikkelen zich de monaden of geeseldier-
tjes en eerst dan ontstaan de infusoriën,
waarvan de kiemen door de lucht aange
bracht worden. De bacteriën, monaden en
infusoriën kweeken zich door deeling voort.
De meest voorkomende infusiediertjes be
handelde spr. o.a. de trompet-, de klok-,
de pantoffel-, de kruipende en de zonne-
diertjes. Daar infusoriën-culturen nooit
zuivere culturen zijn werd zuinig voederen
en meermalen daags aanbevolen. Ook ra
derdiertjes. hoewel wetenschappelijk niet
tot de infusoriën behoorende, kunnen zich
in deze culturen ontwikkelen en zijn als
visch voedsel niet te versmaden, terwijl de
monaden of geeseldiertjes als visch voedsel
waardeloos zijn. Ook brak spr. een lans
voor plankton, daar dit een niet te onder
schatten aantal infusoriën herbergt en ook
jonge visschen ten goede komt. De lezing
werd verduidelijkt door een collectie op
lantaarnplaatjes opgenomen micro-foto's.
Onder applaus eindigde spr. zijn causerie,
waarna de voorzitter dank bracht.
