VA 77ste Jaargang LEIDSCH DAGBLAD, Woensdag 10 Februari 1937 Derde Blad No. 23582 Antwoord van B. en W. van Leiden op het Sectie-verslag Fokkers nieuwste gevechtsmachine De begrooting voor 1937 TWEEDE KAMER. Binnenkort de eerste vluchten te Eindhoven tflN/T EN UITEREN m. (Slot.) Overige sociale voorzieningen. Met het bestuur der Vereeniging tot sanltggen en onderhouden van volkstuin tjes P. Clos en Leembruggen, worden on derhandelingen gevoerd over verhuring van een voor dit doel zeer geschikt ter rein in den Boschhuizerpolder bezuiden den Haagweg. Met het oog op de kasten, verbonden aan het aanleggen en inrichten van volks tuintjes. dient gezocht te worden naar terreinen, waarvan verwacht kan worden, dat zij niet binnen afzienbaren tijd voor bebouwing of eenig ander doel gebruikt moeten worden. Uit dien hoofde achten zij het, aan bestaande bebouwing gren zende. terrein bezuiden den Hoogen Rijn dijk en beoosten de Roomburgerwetering voor het onderhavige doel ongeschikt. In de vergadering van den Gemeente raad van 16 Maart J.l. deelde de voorzit ter mede. dat, met het oog op het gevor derde seizoen en de afneming van de hoe veelheid beschikbare doorgedraaide groen ten, ons College had besloten de distribu tie van goedkoope groenten aan onder- sleunde werkloozen en armlastigen tot een, voor het slagen van de daarmede te nemen proef, gunstiger tijdstip te ver schuiven. De zomer kwam daarvoor zeer zeker niet ln aanmerking. Inmiddels werd door de Regeering een beschikbaarstelling van goedkoope levensmiddelen, waaronder groenten ln blik. in uitzicht gesteld. Ons College heeft zich ter zake tot den Mi- ulster van Sociale Zaken gewend. Tot dus verre is niets naders van den Minister vernomen. Het onderzoek r.aar de behoefte aan een tehuis voor ouden van dagen, heeft tog niet tot positieve resultaten geleid. De posten. Bij de posten zijn natuurlijk tal van op merkingen gemaakt, doch over het alge- Imeen zijn deze van informatorischen aard en weinig belangrijk. Jaarwedden van de zethouders en eenige ambtenaren worden nngesneden, evenals het presentle-geld jer raadsleden, doch B. en W. willen voor lopig maar bij het oude blijven. Dan is If weer het verlangen naar uitbreiding en krimping van het officieele raadsverslag aarbij B. en W. voor bezuiniging zijn en »g vele andere aangelegenheden, waar- un wij nog willen vermelden: Wat den molen „de Valk" betreft, zij me- ctgedeeld, dat reeds geruimen tijd pogin gen in het werk worden gesteld, o.a. in overleg met de Vereeniging „de Holland- khe Molen", om tot restauratie van dit monument en weder inbedrijfstelling als vindmaaibedrijf te geraken. Er zijn verschillende omstandigheden, die het verkrijgen van een goede oplossing teer bemoeilijken, doch het College blijft in deze diligent en hoopt een bevredigende regeling tot stand te brengen. t De eigenaar van den molen „de Stier »erd, nadat was gebleken, dat van een herstelling van dien molen niets zou ko men, aangeschreven den molen te sloopen voor zoover dit voor de openbare veilig heid noodig was. Toen de eigenaar in ge breke bleef daarvoor zorg te dragen, is óe gedeeltelijke afbraak van den molen vanwege het College, op kosten van den eigenaar geschied. De samenwerking tusschen de verschil lende diensten en bedrijven met betrek king tot het opbreken van straten is goed en is o.a. gewaarborgd door samenkomsten om de 14 dagen van vertegenwoordigers hiervan. De aanleg van een trottoir op den Ouden Rijn zal zoo mogelijk in 1937 tot uitvoering worden gebracht. Aanleg van een tegeltrottoir op den Ouden Singel ten Oosten van de Lakenhal ligt vooralsnog niet in het voornemen, aangezien uitvoering hiervan B. en W. niet urgent voorkomt, en, zooals bekend, be langrijke beperking op de uitgaven voor het stratenonderhoud voor 1937 geboden is. Herstrating van de Koppenhinksteeg tus schen de Hooglandsche Kerkgracht en de Kaasmarkt heeft kort geleden plaats ge had. De bestrating van de Mare tusschen Oude Vest en Haarlemmerstraat verkeert Inderdaad voor een groot deel in een on- gunsttgen toestand, als gevoig van het oude kleine model keien, dat hier ligt, als mede door de aanwezigheid van veel boom- wortels. Kader zal worden overwogen, of ln dit geval geheele- of gedeeltelijke vernieuwing van het materiaal ten laste van den voor 1937 uitgetrokken post onderhoud straten «n pleinen kan worden gebracht. Met de eigenaren van de aan de Rijp en Schiekade gelegen woningen kon inzake de verbetering van deze kade geen over eenstemming worden bereikt, aangezien het overgroote aantal van hen niet op me dewerking op een voor de Gemeente aan- ^melijke basis bereid bleek. Hiervan 15 a*n de betrokkenen mededeeling gedaan, zoodat thans ter zake een afwachtende houding wordt aangenomen. De indertijd met eigenaren van enkele particuliere straten gevoerde onderhande len inzake overneming van die straten hebben niet tot het gewenschte resultaat geleid Binnenkort kan een voorstel worden te gemoet gezien inzake den aanleg van een Verbindingsweg tusschen de Heerengracht den Zijlsingel en afbraak van een ge deelte der panden der voormalige Leidsche Katoen Maatschappij. De vraag, of aan de Korte Koppenhink- steeg een andere naam dient te worden Sneven, heeft de aandacht. December j.l. is bereids besloten de naam van de Boerhaavestraat te wijzigen ln DA.-, M. .1.1 TPAM irrtA^ ctol van ae Boernaavesu aar ie *vij<.«&w* Eerst Binnenvestgracht. Een voorstel, »an de Eerste Binnenvestgracht tegen- v' den tuin van „Amicitia" den naam „Tweede Binnenvestgracht" te geven, ho pen B. en W. binnenkort aanhangig te maken. De wenschelijkheid inzake het plaatsen van meer banken ln de plantsoenen heeft de aandacht van het College. Het plaatsen van banken op de singels komt B. en W. minder gewenscht. voor, om dat de banken op de trottoirs zouden moe ten worden geplaatst, hetgeen hinderlijk zou zijn voor het voetgangersverkeer. Aan de volière in het Plantsoen wordt jaarlijks het noodige herstellingswerk ver richt. Het betreft echter een oud en wei nig fraai getimmerte, hetwelk in betere tijden wel voor vernieuwing in aanmerking zou zijn te brengen. Wellicht kan het maken van een nieu we volière, evenals het maken van meer banken voor de plantsoenen een geschikt werkobject vormen voor jeugdige werkloo zen. De eendenkooi in het Plantsoen, welke eenige jaren geleden geheel is vernieuwd, verkeert in goeden staat, doch het is on der de huidige tijdsomstandigheden niet mogelijk met de beschikbare gelden alle hekwerken en opstallen telken jare te doen verven. Evenwel zal voor het as seizoen daaraan de noodige aandacht worden be steed. Tegen demping van de sloot tusschen de Marislaan en het Schuttersveld bestaan vooralsnog bezwaren ln verband met de aanwezigheid van een aan particulieren toebehoorende sloot met vertakkingen, wel ke in Oostwaartsche richting ln verbinding staat met eerstgenoemde sloot Verder dient bedoelde sloot voorloopig nog van belang te worden geacht voor een goede draineering van het Schuttersveld. De sloot is in het afgeloopen jaar ge heel schoongemaakt, en van een nieuwe walbeschoellng voorzien, in verband waar mede de bestaande taludkant is komen te vervallen en de bestrating is verbreed. De verniewing van de Langegrachtbrug en de St. Nicolaasbrug hangen samen met de vraagstukken betreffende demping van Langegracht en Mare. Het hellend maken van den vloer van de groote zaal der Stadsgehoorzaal is op nieuw bij het College in onderzoek. Het verhoogen van het podium zullen zij in dat onderzoek betrekken. Afdoende verbetering van de acoustiek der groote zaal. indertijd afgestuit op fi- nancieele bezwaren, kan thans niet in overweging worden genomen. Voor de werklooze jeugdige onderwijzers bedoeld zullen zijn de kweekelingen wordt, gezien de beperkte middelen der gemeente, gedaan wat mogelijk is. Allen zijn als kweekeling aan een school werk zaam en genieten een zij het dan be scheiden toelage uit de gemeentekas. Verder is. als gevolg van een door den Wethouder van Onderwijs met de hoofden van de openbare lagere scholen gehouden bespreking, besloten de kweekelingen eens per jaar en wel op 1 September van school te doen veranderen. Aangezien B. en W. het gewenscht acht ten zich in het bijzonder wat betreft het voorstel van mevr. Braggaarde Does in zake de verstrekking van schoenen en re paratie inplaats van klompen, door de Ver voor Schoolkindervoeding en -Wee ding van deskundige zijde te doen voor lichten. is te dien einde een Commissie ingesteld. Ter zake van de regeling betreffende de ondersteuning van kooplieden en venters wordt door een Commissie een onderzoek in andere gemeenten ingesteld. Er zijn thans teekenen. welke er op wij zen. dat de daling van het gasverbruik tot stilstand is gekomen: de laatste maanden is n.l. reeds een stijging, zij het dan een geringe, waar te nemen. Het lijkt B. en W. geboden de verdere ontwikkeling van het verbruik nauwkeurig te volgen: intusschen wordt niets nagelaten, om door persoon lijke voorlichting en algemeene ovopagan- da, de gasafgifte zooveel mogelijk te be vorderen De resultaten van dit werk die nen derhalve te worden afgewacht Een daling van de productie van ongeveer 3"/-. is echter te verwachten wegens het op houden van de gaslevering aan Sassen- heim. Er zal nader overwogen worden, of het. binnen de perken van de Vleeschkeurings- wet. mogelijk is in het invoerkeurloon voor varkensvleesch wijziging te brengen in dien zin. dat bepaalde deelen zwaarder worden belast, dan thans het geval is. Of hierdoor de invoer zal verminderen en het slachten van varkens in onze gemeente zal worden bevorderd, zal de ervaring moeten leeren. Dat de slachttarieven op zichzelf te hoog zouden zijn. kan niet worden toegegeven, meermalen toch is reeds na onderzoek ■rebleken. dat deze tarieven hier gemiddeld niet hooger zijn. dan die van andere open bare slachthuizen in ons land. Uit dezen hoofde is er dus zeker geen aanleiding, om tot verlaging over te gaan. Doch ook fi- nancieele redenen verzetten zich daarte gen. Zouden de tarieven, met uitzondering van die voor de vleeschwarehfabrieken. met bijv. 10"/» worden verlaagd, dan zou de over 1937 geraamde winst van f. 18.000 tot phn f. 7.750 dalen, terwijl daarnaast in aanmerking dient te worden genomen, dat. in verband met de uitbreiding en vernieu wing van het slachthuis, de exploitatiere kening gedurende de volgende jaren met hoogere kapitaalslasben zal worden be zwaard. Het gevaar is dus geenszins denk beeldig. dat bij verlaging van de tarieven een nadeelig saldo ontstaat en om deze reden Is dan ook van het College een voor stel tot algemeene verlaging van de slacht tarieven niet te verwachten. Verlaging van de tarieven zal in het al gemeen ook niet stimuleerend werken op het aantal te slachten dieren. Alleen ten aanzien van nuchtere kalveren zou wel licht verlaging van het slachtrecht tot een grooter aantal slachtingen kunnen leiden, in verband waarmede een verlaging van dit tarief voor deze diersoort nader zal worden overwogen. De gemiddelde j aarlij ksche kosten voor reiniging van het nog ongedempte gedeel te Levendaal bedragen ongeveer f. 400. HET STAARTJE VAN DE GRONDWETSHERZIENING. De Kamer moest gistermiddag eerst nog over het staartje van de Grondwetsherzie ning heen Zonder horten ol stooten ging dit niet en dit stond in verband met de samengesteld heid van het laatste wetsontwerp. Immers: in dit ontwerp zijn niet gelijk in de overige onderwerpen behandeld die bij elkander behooren, doch onder werpen van zeer uiteenloopenden aard, zooals naams-verandering in ons West- Indië, de staatssecretarissen, de on schendbaarheid der Kamerleden, be palingen inzake de mobilisatie enz. Nu bestaat zeer zeker de mogelijkheid, dat een zoo heterogeen ontwerp door een combinatie van minderheden wordt ver worpen, omdat de één bezwaar hebben tegen het één, de ander tegen het ander En daarom vroeg de heer Albarda. of het niet als nog mogelijk zou zijn het ontwerp in twee of drie afzonderlijke ontwerpen te splitsen, dit zou voor vele leden de stem ming vergemakkelijken en een zuiverder beslissing in het leven roepen. De Minister van Blnnenlandsche Zaken weigerde echter in hoofdzaak op grond van tijdrekenkun dige argumenten. Er is. (met het oog op Kamer-ontbinding en verkiezingen) eenige haast met de revisie betoogde hij en gaan we nu een andere indeeling maken, dan zal. waar ook de Raad van State over de nieuwe ontwerpen gehoord moeten wor den. zeker een maand uitstel daarmee ge moeid zijn. en dit achtte de Minister on mogelijk Me# had dan maai vroeger met het bezwaar moeten komen. De heer Ai- barda gaf geen kamp. en stelde een motie voor, waarin de Minister werd uitgenoodigd het bewuste ontwerp in te trekken en. ver deeld in afzonderlijke wetsontwerpen weer in te dienen. Maar deze DOging mislukte Wel waren de heeren Joekes en Wende;aar het grootendeels met den heer Albarda eens. en zouden zii ook liever anders heb ben gestemd, maar nu de Regeering het bestaande ontwerD handhaafde mocht de Kamer haar wil niet opdringen, meenden zii. Bovendien zou aanneming der motie toch niet geven, als de Reaeerine niet mee werkt. De motie-Albarda is daai'OD met 48 tegen 27 stemmen verworpen. Er voor stemden de socialisten en de communisten en de heeren Duys. Arts en IJsselmuiden. Het is ook volgens onze meening jammer, dat het laatste ontwem zulk een allegaartje ls geworden; inderdaad is er nu alle kans op een onzuivere eindstemming. Maar aan den anderen kant had de Minister geen ongelijk, dat het nu wel erg laat was ge worden om de z^ak iiqb te veranderen, al leek ons ziin berekening van een maand uitstel erg pessimistisch. De Kamer heeft alle gelegenheid gehad vroeger bezwaar te maken, maar deed het niet. De Kamer heeft ook de amendementen- Albarda inzake de bespreking der wetsont werpen ln geval van mobilisatie enz. ver worpen en nu zal Donderdag over alle ont werpen der Grondwetsherziening de eind- stemmnz plaats hebben. BEGROOTING VAN SURINAME. Bij de begrooting van Suriname heeft het eewone iaarliiksche debat olaats ge had. Toch klonk er hier en daar nu een andere toon. De heer van Poll verklaarde zelfs, dat Suriname niet meer „het land der eindelooze moeilijkheden" is en con stateerde vooruitgang op verschillend ge bied Het is noodig meende hii dat- de vruchtbare grond verder in cultuur wordt gebracht Hii en andere sprekers gaven daaromtrent de gebruikelijke wen ken, evenals over andere onderwerpen De heer IJzerman was echter pessimistischer gestemd omtrent den economischen toe stand van het Gewest De Koloniale Staten kregen van den heer van Boetselaer een standje, omdat zii de begrooting hebben verworpen (uit protest tegen zekere reaee- ringsbeslissingeni maar aan den anderen kant oordeelde hi.i. dat. de Regeering ook wat soepeler moet ziin. Mr Joekes wees met nadruk op de berichten omtrent cor ruptie bij de politie te Paramaribo De Minister van Koloniën heeft, in zijn antwoord aan de SDrekers. inlichtingen omtrent verschillende onderwerpen gegeven en natuurlijk ook de bekende overwegingen toegezegd. Hij wees op het vele. dat Neder land reeds voor Suriname had gedaan, ook ter bevordering van verschillende cultures, maar verklaarde zich bereid in deze rich ting het mogelijke te blijven doen. In blanke kolonisatie als bijdrage tot verdere ontwikkeling der kolon'e geloofde hi.i niet Ten aanzien van verschillende klachten, met name door mevr de Vries-Bruins ge uit. stelde de Minister in het licht, dat de hygiënische toestand reeds in verschillende opzichten verbeterd is De Kamer heeft de begrooting goedge keurd. HAGENAAR DE G 1. (Van onzen G.P.D.-redacteuri. Binnenkort is de G I kant en klaar zoorlat dc overbrenging naar Eindho ven kan plaats hebben, daar van het vliegveld in Philipsstad dc eerste vluch ten zullen plaats vinden met Fokker's nieuwe gevechtsnjgchine, welke op de tentoonstelling te Parijs zoo de aan dacht heeft getrokken. M'n gids de chef van de afdeeling Publiciteit der N V Nederlandsche Vlieg tuigfabrieken de heer E. Smits, heeft mij naar de montageloods gebracht. Daar staat en hangt de G 1. sierlijk en vlot. Staat en hangt, inderdaad. Met zware ket tingen aan 4 takels hangt de G 1 zoo, dat er verschillende steunpunten onder aange bracht konden worden In een hoek van de onmetelijk groote loods zijn plm. 12 menschen hard aan het werk om de laatste hand aan de machine te leggen. De motoren zitten er al weer in, de tentoonstellingskleur rood en geel heeft plaats gemaakt voor de Soesterberg- kleuren grijsgroen en blauw kortom, nu is pas goed te zieu welk een prachtige machine dè G 1 eigenlijk is. Dreigend steken voor aan de romp vier loopen naar buiten. Onderaan die der twee 23 m.M. Maximkanonnen. bovenaan de loopen van de beide mitrailleurs (7.9 m.M.) Ik kan in de machtige motoren kijken, die het vliegtuig een snelheid van 450 K.M per uur zullen geven. Mompnteel zijn er twee luchtgekoelde 850 P K Hispano-Suiza mo toren mgebouwd. Daarmede zal de heer Meinecke, de invlieger, de eerste van een reeks proefvluchten doen. Men weet het: de G 1 is een twee-per- soons. twee motorige middendekker, met intrekbaar landingsgestel, die tot 400 K.G. aan bommen kan meevoeren. De G 1, waarvan wij reeds een gedetail leerde beschrijving hebben gegeven, zal ongetwijfeld een felle gevechtsmachine zijn Nu men haar het tentoonstellings pakje uitgetrokken heeft ziet zij er inder daad venijnig uit. Ik kan het niet anders uitdrukken dan met de woorden: fel, venijnig en ontzaglijk vlug. Of er veel belangstelling voor de G 1 is? De heer Smits lacht even: „Soesterberg heeft in Parijs reeds meer dere malen de G. 1 met belangstelling be keken en ook nu het toestel weer in Am sterdam is, komt men het vrij geregeld be zichtigen. U moet n.l. weten, dat Fokker met dit vliegtuig een antwoord geeft op de vraag of het mogelijk is om een aanval van bommenwerpers met jachtvliegtuigen succesvol af te weren. Uitgegaan is dan ook van de gedachte, dat het nieuwe vliegtuig alle voordeelen van den eenzitterjager moest hebben, doch dat deze gecombineerd dienden te worden met eigenschappen, waarover laatstgenoemde vliegtuigen uit den aard van de zaak nu eenmaal niet kunnen beschikken. Hoe de G. 1 naar Eind hoven gaat? Per schuit! Reeds nu zit er een stevige buis onder de machine, waaraan wielen bevestigd kunnen worden. Zoo rijdt men het toestel naar de schuit en vervolgens gaat het naar de haven van Eindhoven, om daar vandaan naar het vliegveld geëxpedieerd te worden. Het klinkt zoo heel eenvoudig, maar men zal toch wel de noodige voorzieningen trei- fen, opdat de G. l precies zooals zij de loods verlaat in Eindhoven arriveert. Ik vind die put erg artistiek!... maar... welke kant is nou voor warm, en tèèlke kant voor koud water? HET DASHBORD VAN DE G1. NATHAN DE WIJZE. Door het gezelschap Jan Musch. Vrijdag en Zaterdag komt het gezelschap van Jan Musch hier voor de K.V. Litteris Sacrum een opvoering geven van Lessing's Nathan de Wijze, geschreven in 1779 is daarin neergelegd een warm pleidooi voor verdraagzaamheid op godsdienstig gebied. Het is in dit opzicht zelfs, als men het zoo noemen wil. een tendenz-stuk! Het stuk in 5 bedrijven stelt tegenover elkaar Sultan Saladijn. n Temjjelridder en Nathan, dus een Moslim een Christen en een Jood. Alle drie zijn. ieder op zijn ma nier waarachtig edele menschen En dat is het voornaamste, waarop de auteur het licht heeft willen doen schijnen. Vooral de Jood is door hem met groote liefde getee- kend en geworden tot een „meester-too- neelbewerking" en dit is ongetwijfeld de reden, dat groote acteurs in casu Jan Musch zooveel voelen voor deze rol, waarvan eer is te behalen Hoofdmoment is ongetwijfeld het ver haal van de drie ringen, door Lessing vrij aan de Decamerone ontleend. Het is het verhaal van den vader, die een kostbare ring bezat van wonderbaarlijke kracht. Wie dien ring met vertrouwen droeg was in het oog van God de meest ge liefde De vader moest zijn ring nalaten aan dien zoon. die hem het naast aan het hart lag, maar vader had drie zoons, die hem alle drie even lief waren. Hij wilde geen van drieën la-enken en liet daarom door een kunstenaar nog twee andere rin gen maken, die de vader zelf niet meer van de echte kon onderscheiden. Toen de vader gestorven was bezwoer elk der zoons, dat hij de echte ring uit vader's hand had ontvangen. Het geschil werd voor de rechtbank gebracht en de rechter sprak; „Hier kan alleen de ring zelf een beslis sing geven: vertrouwt gij op de kracht van Uw ring, of zijt gij misschien alle drie be- drog;n en is de echte ring verloren ge gaan?" En hij maant de zoons aan tot weldoen, tot verdraagzaamheid en overgave aan God Velen zijn zelfs in onze tijden nog niet toe aan zulk een erkenning, dat men trots alle geloofsverschil een waarachtig menscli kan zijn in den volsten zin des woords. De intrige daarnevens hoe de liefde tusschen Tempelridder en z.g. dochter van Nathan er een blijkt te zijn van broer en zuster, beide kinderen van den sultan1 is slechts bijzaak Nieuwsgierig zijn we hoe de tand des tijds dit klassieke Duitsche spel heeft ge vrijwaard voor te groote „aanvreting" en hoe in onzen tijd daarop zal worden ge reageerd Jan Musch. die de regie voert en de ver- laling verzorgde, speelt den Nathan; Coen Hissink den Sultan; Recha, Nathan's ge waande dochter, wordt gespeeld door Mary MuschSmithuysen: Daja, een Christin door Jeanne van Rijn: Sittah. Sultan's zuster, door Mieke FlinkVerstraete; Adolphe Hamburger speelt den Tempelier: Jaap "an der Poli. AI K»i:: Keil Sc'naer. een Kloosterbroeder: van Staalduynen. den Patriarch van Jeruzalem. Deze her-opvoering geeft Leiden een première en dat dient ten zeerste op prijs te worden gesteld!

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1937 | | pagina 9