STADSNIEUWS
Wile Jaargang
ZATERDAG 23 JANUARI 1937
Ho. 23567!
EERSTE NEDERLANDSCHE N.v.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
YAN HEDEN
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bezoek van Z.-Afrikaansche voordracht prof. szent-györgyi.
studenten.
Ernstig auto-ongeluk te
Renswoude
Drie personen gedood.
IM. NOOMEN.
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD.
GEVEILDE PERCEELEN
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D etsTper regel -voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons BLad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
Franco per post f. 2:35
per 3 maanden f. 2.35
per week :r. f.0.18
per 3 maanden -f portokosten.'
(voor binnenland f. 0.80 per 3 traid.)
Ontvangst door den rector-magnificus
der Leidsche Universiteit.
Vanmorgen heeft het gezelschap Zuid-
Afrikaansche studenten, dat momenteel 'n
tournée door ons land maakt* een bezoek
gebracht aan Leiden.
De gasten werden allereerst ontvangen
ln de Senaatskamer der Universiteit, waar
ter begroeting aanwezig waren de rector-
magnificus, prof. dr. J, van der Hoeve, de
secretaris van den Academischen Senaat,
prof. dr. J. A. J. Barge, de pro-secretaris,
prof. dr. N. J. Krom, de assessor, prof.
dr. W. van der Woude en de secretaris
van het college van curatoren, mr. P. J.
Idenburg.
Prof. van der Hoeve sprak het gezel
schap als volgt toe:
Dames en Heeren uit Zuid-Afrika, tot
ons gekomen om bij Uw bezoek aan het
land van waaruit de eerste kolonisten naar
Zuid-Afrika zijn getrokken, ook de Univer
siteit te bezoeken, die zich steeds door
nauwe banden aan Zuid-Afrika verbonden
heeft geacht, wij heeten U recht hartelijk
welkom binnen deze muren.
Reeds bij het eerste betreden van het
Academieplein zal aan de rechterzijde Uw
aandacht getrokken zijn door een grooten
gedenksteen, gewijd aan Herman Coster,
oud praeses collegii van het Leidsch Stu
dentencorps, oud-Staatsprocureur van de
Zuid-Afrikaansche Republiek, de gedach
tenis van wiens leven en sterven voor ons
steeds een prikkel geweest is om de betrek
king met Zuid-Afrika levendig te houden.
Meerdere der professoren dezer Univer
siteit genoten het voorrecht korteren of
langeren tijd in Uw schoone land te ver
toeven en te werken; vooral de band tus-
schen de sterrekundigen van Zuid-Afrika
en van deze universiteit is bijzonder nauw.
Herhaaldelijk genieten, waarvoor wij zeer
dankbaar zijn, sterrekundigen van deze
Universiteit gastvrijheid in Zuid-Afrika om
in de daarvoor zoo bij uitstek geschikte
atmospheer waarnemingen te verrichten en
wij zijn er trotsch op ,dat eerlang in de
Sterrewacht te Johannesburg een groote
kijker, eigendom van de Leidsche Sterre
wacht, zal mogen worden opgesteld om Uwe
en onze wetenschappelijke waarnemingen
te bevorderen.
Sinds de eerste Nederlanders zich in Z.
Afrika vestigden, zijn onze talen van el
kander in vele opzichten gaan verschillen.
Eenige eeuwen geleden uitgegaan van het
zelfde punt, hebben zij zich ontwikkeld in
verschillende richtingen, maar nog steeds
kunnen wij elkander verstaan, hetgeen
vooral vergemakkelijkt wordt door het feit,
dat wij ons in zoovele opzichten één van
geest, voelen en telkens weer bespeuren, dat
wij allen looten van denzelfden stam zijn.
Van ganscher harte hoop ik, dat de ban
den, die tusschen ons bestaan, voortdurend
nauwer zullen worden aangehaald, voort
durend hechter zullen worden.
De heer L. Badenhorst dankte namens
•de Z.-Afrikaansche studenten voor de har
telijke ontvangst in deze oude Academie,
waar ook zoovele Zuid-Afrikaanders hun
opleiding genoten.
Nadat onder leiding van den heer en
mevrouw IdenburgSiegenbeek van Heu-
kelom het Academisch Historisch Museum
was bezichtigd, werd het gezelschap in de
Collegiumkamer der Sociëteit „Minerva"
toegesproken door den praeses collegii.
den heer André de la Porte, waarna de
mannelijke leden de gasten waren van het
leidsche Studentencorps en de vrouwelijke
leden zich naar het clubgebouw der V.V.
o.L. begaven.
Aan de lunch in de sociëteit ..Minerva"
zaten ook de hierboven genoemde acade
mische autoriteiten aan, zoomede de Zuid-
Afrikaansche gezant dr. H. D. van Broek
huizen.
In den loop van den middag vertrokken
de studenten naar Den Haag. waar o.m.
net Vredespaleis werd bezichtigd.
VER. VAN TAXI- EN LUXE AUTOMOBIEL-
VERHUURENRICHTINGEN
VOOR RIJNLAND.
In de gisteren gehouden ledenvergade
ring van bovengenoemde vereeniging zijn
de statuten definitief vastgesteld.
Over de grondslagen van de zoo mo
gelijk in samenwerking met de arbeiders
organisaties bij de gemeentebesturen
m het district in te dienen adressen werd
ne vereeniging overeenstemming be-
■trvi E"lstlS znl gepoogd worden de be-
™ien instanties te bewegen aan alle
ondernemers dwingende regels, die aan de
J™terij in het taxi-bedrijf een einde
v}iiio nvoor schrijven. Bedoelde regels
vpiiit. voorzien ln de algemeene verkeers-
dprH en ordelijkheid, passagiers en
dnnr?' ov.erectikomstig de te dier zake
Y™: den Minister van Waterstaat te geven
vomS door een Eoede verzekering
den bescherming van ongevallen bie-
•teilenn de bedrijven op gezonde basis
Op uitnoodiging van de Organisatie van
Natuurphtlosophische en Technologische
Faculteiten in Nederland zal prof. dr. A.
Szent-Györgyi uit Szeged (Hongarije) een
reeks lezingen in ons land komen houden.
Vrijdag 29 Januari zal hij te Leiden
spreken over: „Oxydatie en Fermentatie".
Prof. dr. L. K. Wolff schrijft ons naar
aanleiding hiervan:
Prof. dr. A. Szent-Györgyi is in Holland
geen onbekende. Hij heeft hier nl. ver
scheidene jaren geleefd, eerst te Leiden,
later in Groningen: hij spreekt dan ook
uitstekend Hollandsch. Thans is hij hoog
leeraar aan een Hongaarsche Universiteit.
Bekend is hij vooral door drie ontdekkin
gen
le Hij heeft voor het eerst het scheur
buikvitamine (C) zuiver bereid en geana
lyseerd. Werkende bij den bekenden En-
gelschen physioloog Hopkins, isoleerde hij
eerst uit de bijnieren, later ook uit pian-
tenmaterlaal een stof. die redoxeigenschap-
pen bezat, maar geheel verschillend was
van het door Hopkins geïsoleerde gluta-
thion. Van deze stof met 6 C atomen, waar
van hij eerst meende, dat het een hexuron-
zuur was, maar die hij later ascorbineziiur
noemde, bewees Szent-Györgyi dat ze iden
tiek was met het lang gezochte Vitamine C,
2e. In 1936 heeft Szent-Györgyi een
nieuw vitamine ontdekt. Hij trof nl. enkele
patiënten aan, die klinisch het beeld van
scheurbuik vertoonden (veel bloedingen in
huid en slijmvliezen), maar niet genazen
met zuiver i synthetisch) ascorbinezuur,
echter wel indien ze een preparaat kregen,
dat naast ascorbinezuur nog onzuiverheden
bevatte en jiit paprika was gemaakt. Van
dit Vitamine C heeft Szent-Györgyi kort
geleden de chemische formule meegedeeld:
het is een flavon.
3e. Zeer belangrijk werk heeft Szent-
Györgyi gedaan over de wijze waarop hij
koolhydraten in het lichaam worden ge-
oxydeerd. Daarbij ontdekte hij, dat fu-
maarzuur (een C4 verbinding) een zeer
gewichtige rol speelt en dat het oxvdatieve
proces bevorderd wordt door een ferment,
een fumarase, dat ln levende weefsels
wordt aangetoond.
Ds. JOH. W. GROOT ENZERINK.
Heeft het Diaconessenhuis verlaten.
Naar wij vernemen heeft ds. Joh. W.
Groot Enzerink, die in het Diaconessen-
huis een operatie heeft ondergaan, gister
middag deze inrichting verlaten. Ds. Groot
Enzerink hoopt nu thuis verder aan te
sterken. Het zal echter nog geruimen tijd
duren voordat hij zich weer aan zijn
ambtswerk zal kunnen geven.
AMBACHTSSCHOOL-
De directeur van de Ambachtsschool ver
zocht ons opname van het volgende:
Aan de Ambachtsschool Haagweg 4 is
weer gelegenheid voor aangifte van nieuwe
leerlingen. Wij wijzen belanghebbenden er
nog eens op, dat een vooropleiding op de
Ambachtsschool eiken jongen de kans
oiedt zich na het verlaten der school in een
bepaalde, door hem gewenschte richting
verder te ontwikkelen. Een leerling, die hier
b.v. een tweejarige opleiding als timmerman
heeft genoten, kan zich daarna op meer
dere speciale onderdeden van het houl-
bewerkersvak gaan toeleggen. Zijn veelzij
dige opleiding stelt hem dan in staat zich
verder te bekwamen en een werkkring te
vinden in het nieuwbouw-timmervak. in 't
scheepstimmervak.. in de moderne beton
bouw. doch ook de carrosseriebouw en de
vliegtuigbouw vragen bi.i voorkeur leerlin
gen. die op de Ambachtsschool hun alge
meene houtbewerkersopleiding ontvingen.
Jongens, die een algemeene opleiding in
het machinevak volgen, kunnen met de
vakkennis, welke zij in twee schooljaren
opdoen, zich verder ontwikkelen als ma
chinebankwerker, draaier, schaver of frai-
scr, doch ook als machinesteller (monteur)
mecanicien, machinist (zoowel in bedrij
ven als voor de koopvaardij), motordrijver
cc vliegtuigmotorhersteller.
Bovendien biedt de Ambachtsschool nog
gelegenheid tot opleiding voor electricien.
instrumentmaker, meubelmaker en schil
der, welke opleidingen elk voor zich ook
de moglijkheid insluiten voor de leerlingen
zich na hun schooljaren in de verschillen
de richtingen verder te vormen tot be
kwame vaklieden.
De industrie in 't algemeen vertoont op
leving; een ieder begrijpe, dat zij, die in
hun vak geschoold zijn en naast praktische
vaardigheid ook over eenige theoretische
ontwikkeling beschikken, in de eerste plaats
ln de bedrijven zullen worden opgenomen,
doch ook tot de eersten zullen behooren,
wien het uitzicht wordt geopend op een
goede levenspositie.
Daarom, ouders, wier kinderen een vak
moeten leeren en die hun welzijn op 't oog
hebben, geven wij ernstig in overweging:
Tracht een plaats voor hen te bemachti
gen op de Ambachtsschool.
Gisteravond is op den Rijks
straatweg tusschen Rens
woude en de Klomp (Gld.) een
zeer ernstig auto-ongeluk ge
beurd, waarbij drie dooden
zijn te betreuren.
Een twee-persoons-auto is ver
moedelijk in volle vaart door
een trailer aangereden.
De drie inzittenden, een dame
en twee heeren, moeten op
slag zijn gedood.
De slachtoffers zijn mej. van
Lieshout en de heeren van de
Garde uit Utrecht en Nieuwen-
huis uit Haarlem.
De vrachtauto, die met den
verongelukten wagen in aan
rijding zou zijn geweest, is
doorgereden.
Voor nadere bijzonderheden zie men onder
Gemengd Nieuws,
O.L. SCHOOL ZUIDSINGEL.
Naar wij uit goede bron vernemen, zal
begin Mei van dit jaar het 30-iarlg bestaan
van de OL. School aan den Zuidsingel fees
telijk worden herdacht Tal van voorberei
dingen worden getroffen door de Oudercom
missie der beide scholen en door de betrok
ken leerkrachten om met een keurige or
ganisatie voor den dag te komen waarbij
vooral de heer A. v. d. Neut de man van
initiatief en leiding is. Terwiil de onkosten
eenerzijds moeten worden bestreden uit het
schoolfonds, versterkt met vriiwiilige bij
dragen hoont men. om de zaak aanlokke
lijker te maken een verloting te houden
waarvoor gratis allerlei fraa'e Driizen wor
den beschikbaar gesteld.
Te zijnertijd hoort men er meer van.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Bevorderd tot doctor in de Letteren en
Wijsbegeerte, op proefschrift getiteld: De
„Hikaiat Malém Dagang" Atjehsch hel
dendicht tekst en toelichting de heer H.
K. J. Cowan. geboren te Batavia
Geslaagd voor het Economisch doctoraal
examen Indologie de heer F. L. Mulder
(Leiden); voor 't doctoraal examen rech
ten de heer B. H. A. Vaags (Den Haag).
Geslaagd voor het doctoraal examen In
disch recht: de heer A. C. van Hengel
(Wassenaar) en voor het candidaats-
cxamen Theologie, de heer J. Voorsteegh
(Den Haag).
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving:
Haagsehc Clubfauteuilfabriek, Veursche-
weg 45, Voorschoten; stoffeerderij (spe
ciaal clubfauteuils)
(Afkomstig uit 's-Gravenhage).
De polis is de kostwinner als
Vader er niet meer is. Er zijn
MINDER belangrijke dingen,
waarover men nadenkt.
BIJKANTOOR LEIDEN, BREESTRAAT 10a
Telef. 302 - Na 6 uur 2419.
5558 (Ingez. Med.l
Heden slaagde voor Fransehe handels
correspondentie iMercuriui-diploma) mei.
A. M. Tendeloo opgeleid door mevr. A.
Spijker alhier.
GEBOREN
Annetje Alida Elisabeth, d. van H. Bun
schoten en E. J. M, Zonneveld Gustaaf
Adolf, z van N Beij en M. C. Meijers
Cornelia Maria Margaretha, d. van H. C.
Branse en M, Overdevest Marinus An-
thonius Pieter. z. van A. J. Sjouke en G. M.
v. d. Gevel Gerritje, d. van J. Rusman en
E. J. Oostveen Johannes Gardinus, z.
van M. J. v Zonneveld en A. T. Vogelaar
Geertruida Huberdina Theodora, d. van
J. J. Kok en W. J. Bossink Jacoba, d. van
J. N. Ouwehar.d en J. Dulfer Johannes
Leonardus, z. van^L. A. Warmerdam en P.
Gouwen Guurtje Neeltje, d. van van J.
v. Aalst en C. v, Aalst Jacoba Frederika
Johanna, d. van H. Koekkoek en E. v. d.
Haar.
ONDERTROUWD.
E. Malkom jm. en F. G. Warias jd.
OVERLEDEN:
M. Degenaars m. 62 j. J. Korswagen
m. 26 j.
TWEEDE TOONKUNST-CONCERT.
Rosa Spier (harp)
Fr. Denaycr (alt)
Hubert Barwasser (fluit)
Aan het streven van het Toonkunstbe-
stuur om ons in kennis te brengen met
einir gehoorde ensemble's, dankten wij 't
optreden van het bovengenoemde trio
Een dergelijke samenstelling heeft, al
thans in haar volledigheid een bijzondere
kleuren charme. Wordt zij evenwel be
perkt. zooals bijv. in Sent Dresden's So
nate, uitsluitend tot fluit en harp, dan
boet zij aanmerkelijk aan bekoorlijkheid in
Voor een zeer groot deel was echter zulks
óók te wijten aan deze compositie zelve, die
wel getuigt van opmerkelijke geestelijke
tucht en beheersching, doch die overigens
gespeend lijkt van de inspiratie, de gratie
tn de soepelheid, welke 't kenmerk zijn van
Dresden's inspirators Debussy en Ravel,
waarvan dit werk zij 't in hevig ver
flauwde mate de sfeer bezit Deze so
nate, knap van constructie en détailbewer
king als zij is. moge indertijd sterk de
aandacht getrokken hebben, nu de afstand
met het jaar harer ontstaan (1918) weer
zooveel grooter geworden is. vallen de ge
ringe oorspronkelijkheid, de cerebrale en
droge geest wel buitengewoon op, waarbij
de minder gelukkige harmonische schriji-
Het narp-trio van Rosa Spier.
wijze voor de beide instrumenten, slechts
af en toe een geslaagde klankencombinatie
doel ontstaan.
Was voor ons persoonlijk deze inzet dus
minder gelukkig, de revanche kwam on
middellijk: Rosa Spier, fenomenaal kunst
vaardig harpiste als zij is, daarbij muzi
kaal in hart en ziel, verbaasde niet slechts
door haar uitgebalanceerde techniek, haar
onovertroffen beslistheid, doch ontroerde
tevens door het sublieme inzicht, waarmee
zij in oneindige differentiatie Roger Du-
casse's „Barcarolle" en de in verwonder
lijke contrasten van licht en donker ge
houden „Varations pastorales sur un vieux
Noël" openbaarde.
„Openbaring" is voor zulk spel geen te
sterk woord.
Teederheid naast enorm cxpressioneele
kracht, verfijning van schakeering en een
opvallende muzikale individualiteit: 't zijn
slechts enkele eigenschappen dezer ideale
artiste, die haar prachtig klinkend instru
ment bespeelt op een wijze, die niet slechts
een Saul tot rust gebracht zou hebben
De beroemde Debussy sonate werd
volmaakt gespeeld door dit beschaafde trio,
tot een triomf, want ook Rosa Spier's part
ners bleken uitnemende instrumentalis
ten, wier instelllng-op-elkander, gevolg van
nauwgezette studie, dit geniaal geïnspi
reerde ouevre tot de veelverscheidene tin-
tenwisseling verhief, die het vereischt.
Voortreffelijk van karakteristiek en op
vatting. gespeeld met een onafgebroken
toewijding, bezieling en juist inzicht voor
de vele subtiele mogelijkheden.
Het was begrijpelijk, dat meerderen in
de pauze om een herhaling van deze
meesterlijke vertolking. tot beter begrip
der sonate verzochten. Aan dezen
wensch is dan ook voldaan. Wij voor ons
achten het evenwel onjuist aan den oor-
spronkelijken opzet van een met smaak en
BINNENLAND.
Bij een ernstig auto-ongeluk te Renswoude
zijn drie personen om het leven ge
komen. (Gemengd Nieuws, 4e Blad).
Dr. P. C. Boutens geeft een nadere toelich
ting op zijn „Rijmprent", welke op alle
Nederlandsche scholen ter gelegenheid
van het Vorstelijk huwelijk is uitge
reikt. (3e Blad).
De inkomsten der Ned. Spoorwegen bedroe
gen in 1936 7 millioen minder dan in
1935. (Binnenland, 3e Blad).
Amendementen op de ingediende Gronds-
wetswijzigingen. (Binnenland, 3e Blad),
De in- en uitvoer van spinazie- en radijs-»
zaad wordt vrijgegeven. (Binnenland,
3e Blad).
Zuid-Afrikaansche studenten bezoeken Lei-«
den. Ie Blad),
Een nieuw stadium bij de inpoldering der»
'Zuiderzee. (Laatste Ber., le Blad).
BUITENLAND.
I
Ket Japanschc kabinet treedt af; Hirota
biedt den keizer zijn ontslag aan.
(Buit. le Blad).
Rede van dr. Schacht over Duitschland'3
economische politiek. (Buit. le Blad),
De Duitschc kerkstrijd verscherpt; naar
den „Kulturkampf"? (Buit. le Blad),
Wrak van krantenvliegtuig gevonden; twee
dooden. (Buit. Gem., 4e Blad).
Ontploffing in een fabriek; drie dooden.
(Buit. Gem., 4e Blad).
Ontploffing in een militair kruithuis te
Tokio; vijf dooden. (Buit. Gem., 4e BI.),
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL,
PAG. 2 VAN HET 2e BLAD.
zorg opgezet programma te tornen, temeer,
omdat hierdoor de Es dur sonate van nie
mand minder dan Bach moest vervallen.
En juist hierin zou de combinatie fluit-
harp waarschijnlijk héél wat gelukkiger
zijn uitgevallen!
De klassieken volgden na de pauze.
Denayer's voortreffelijke streek en voor
name smaak kwamen volledig tot uiting in
de Sonate van Cervetto voor Viola d'amore
en harp. Een beschrijving van dit oude,
nog slechts weinig gehoorde, zoo intensief
resoneerende instrument heeft men reeds
in het programma kunnen lezen. Denayer
heeft er goed aan gedaan, het weder eens
te laten opklinken; zelden hoort men zulk
een sonore, volle toon. Ook in de Sonate
van Albinoni bewonderden wij Denayer's
onbetwistbaar hoog technisch kunnen en
groote rust, waarbij zich de beheerschte,
eenigszins melancholiek getinte toon van
Barwasser uitnemend aansloot. Hij deed
hierin de herinnering aan enkele minder
gelukkige momenten tijdens de Dresden-
sonate totaal vervagen.
Dat Rosa Spier ook nu weer de ideale
„Dritte im Bunde" was. behoeft eigenlijk
niet extra vermeld.
Dat men de hoogstaande verdiensten van
dit trio, opvallend door een ernstig streven
naar punctueele afwerking en het verwe
zenlijken van zuivere en frdgiele klanken
combinaties .onderkend en hocgaangesla-
gen heeft, bleek overtuigend uit het harte
lijke applaus!
Ten ore staan van totaris H M. Markus;?
te Leiden
Huis en erf Geerestraat 13 in bod f. 1060,
kootier de heer E. van Starkenburg q.q. te
Oegstgeest voor f. 1385.