(koor^ Frankrijk en de non-interventie ASPIRIN De strijd in Spanje LEIDSCH DAGBLAD - Derde BEstS Woensdag 20 Januari 1937 Een zwak voorstel tot stuiting van den vrij willigersstroom Activiteit der regeeringstroepen' Ons Jt aambilfet vertelt GEMENGD NIEUWS Voortdurend verwoede gevechten Onze correspondentie te Parijs schrijft «d.d. 19 d.: Ronselarij en wapensmokkel naar Spanje worden in Frankrijk vrijwel ongestoord beoefend, zooals wij in een voorgaand artikel hebben uiteengezet. Hoe of dat mogelijk is? In de aller eerste plaats door de passiviteit der regeering. Officieel voorstandster van non-interventie is zij door de natuur van haar ontstaan zelve anti-fas cistisch en dus anti-Franco gezind. Met opzet bezigen wij een negatieve formule, want het zou onjuist zijn te beweren, dat de geheele regeering „en bloc" voorstandster is van de commu nistisch-anarchistische regeering te Valencia en Barcelona. Sommigen van Léon Blums' medewerkers immers zijn nog te „burgerlijk" afgestemd om zich aangetrokken te voelen door de extre mistische regeeringen in het roode Spanje, doch eenige anderen zouden niets liever willen dan door dik en door dun het „Frente Popular" te steu nen. Wanneer men een onderzoek instelt in de grensstreek der Pyreneëen dan is het wonderlijk, hoeveel zwaar-geladen vracht auto's, van een vrijgeleide voor de douane voorzien, zonder onderzoek de grens pas- seeren. Wanneer men eens ronddwaalt, door de massale gebouwen der politieprefectu- ren der groots steden, dan kan men er de echo's van klachten opvangen, dat het zóó geen werk meer is, dat men met moeite en na dagenlang speuren eindelijk de hand kan leggen op Spaansche wapensmokke laars, maar dat er dan plotseling van hoo- gerhand bevel komt de heeren los te laten met hun bagage! En wanneer men de nieuwsgierigheid zoo ver zou drijven, dat men een speurtocht zou ondernemen in de hangars van sommige vliegvelden of vlieg tuigfabrieken en men zou de boeken eens controleeren en dan vragen, waar dat vlieg tuig gebleven is en dat en dat, dan zouden de mecaniciens U waarschijnlijk hartelijk ■uitlachen en U vertellen dat die allang door Franco's luchtdoel-artillerie uit elkaar ge schoten zijn. Zoo iets, op zóó groote schaal en zóó openlijk, kan alleen maar geschie den wanneer hooggeplaatsten hun mede werking, al is het maar passief, verleenen. In zekeren zin is deze regeering wel genoodzaakt haar passieve medewer king te verleenen, daar zij immers uit het Volksfront is voortgekomen, dus afhankelijk is van de Fransche partij- genooten der Spaansche regeerings- meerderheid. Wel héél duidelijk is diit tot uiting ge komen in het bezoek, dat de' heer Jouhaux, secretaris-generaal der roode arbeidsorga nisaties aan den Minister van Binnen- landsche Zaken heeft gebracht om te protesteeren tegen den onder den druk der Buitenlandsche publieke opinie aangekon digde regeeringsmaatregelen om den wapensmokkel en de ronselarij te beletten. Staat de passieve medeplichtigheid der regeering in de kwestie van den wapen smokkel vast, daar dit immers een schen ding is der te Londen geteekende non- interventie-accoorden, in de zaak der vrijwilligers kan zij zich tenminste nog beroepen op de letter van de wet. Er be staat Immers in Frankrijk geen enkele wet, die het ronselen verbiedt en zoolang er geen wijziging is gebracht in de bestaande wetgeving kunnen Franschen straffeloos, zelfs zonder verlies van nationaliteit, dienst nemen in Spanje. De wet immers van 10 Augustus 1937 is formeel. Artikel 9 bepaalt: „Verliest de hoedanigheid van Franschman. de Franschman, die in het buitenland een betrekking in een publieken dienst vervult en deze blijft vervullen niettegenstaande het bevel hem door de Fransche regeering gedaan binnen een bepaalden tijd zijn l ontslag te nemen". Op zichzelf dus heeft het aanvaarden van een betrekking in een i buitenlandschen publieken dienst ook het leger niet tot onmiddellijk gevolg het verlies van de Fransche nationaliteit; I dit geschiedt slechts Indien den betrokken persoon uitdrukkelijk door de Fransche regeering bevel wordt gegeven zijn ontslag te nemen. Volgens de bestaande jurispru dentie moet dit bevel persoonlijk aan ieder worden gegeven en het is wel heel duidelijk, dat de Fransche regeering onmogelijk aan al de duizenden, die naar Spanje getrok ken zijn, een persoonlijk bevel kan geven terug te keeren binnen een bepaalden ter mijn. Volgens de letter van de bestaande wet geving staat de regeering dus machteloos tegenover de ronselaars en het vertrek van vrijwilligers, doch nu heeft zij bij de Kamer een wetsontwerp ingediend, waar door haar volmachten voor zes maanden worden verstrekt om hiertegen maatrege len te nemen, indien overeenkomstige maatregelen in het buitenland en hier mede worden bedoeld Duitschland en Italië worden genomen. Volgens de voorgestelde bepalingen zouden zoowel ronselaars als vrijwilligers zich bij over treding bloot stellen aan straffen, die gaan van 1 tot 6 maanden gevangenisstraf en van 100 tot 10.000 francs boete. Dit voorstel lijkt uitermate zwak en volkomen onvoldoende om den vrij- willigersstroom te stuiten. Uiterlijk moet het den schijn opwekken van Frankrijk's goeden wil, die echter af hankelijk wordt gesteld van Duitsch- land's en Italië's medewerking. En hoe gemakkelijk zal het niet zijn, twijfel op te wekken aan die medewerking, wanneer men er niet voor terugschrikt onware of tenminste overdreven berichten uit te strooien over de ontscheping van Duitsche troepen in Marokko, berichten, die een gevaarlijke oorlogsstemming ten gevolge hebben! Neen, veeleer dan een middel tot onderhandeling met het buitenland, is dit wetsontwerp een manoeuvre van binnenlandsche politiek. De regeering, overheerscht door het „Ministère des Massas", en de communistische leiders, door hen, die luidkeels interventie ten gunste van het roode Spanje eischen, durft en kan niet doortastend optre den. Zij moet een „geste" doen tegen over het buitenland en tegelijk de eigen partijgenooten ontzien. En het gevolg isde berg, die een muis baart! Frankrijk speelt een zeer gevaarlijk spel, moge het niet eindigen in een débacle! waar U ze krijgen kunt STEOEMM'S Geldersche Rookworst -L. 5420 (Ingez. Med.) Ernstig verkeersongeluk bij Amsterdam. Vier leden van het tooneel- gezelschap Laseur gewond. Op den Hemweg te Amsterdam, ter hoogte van de Mariahoeve, Is gistermiddag tegen vijf uur een ernstig verkeersongeluk gebeurd, waarbij vier leden van het too- neelgezelschap van Cees Laseur, dat op v/eg was naar Leeuwarden, zijn gewond. De acteur C. Baaij, wonende te Heem stede, is er het ergst aan toe. Hij is met zware hoofdwonden naar de Mariastich- ting te Haarlem vervoerd. Zijn toestand ls naar men ons gisteravond mededeelde, gunstig. Mevr. v. d. BoschSoesman, wonende te Amsterdam, liep ontvellingen op en eenige niet ernstige snijwonden. Zij is, na in het Wilhelminagnsthuis te zijn verbonden, naar huis gebracht. Mevr, Bertha Westering-v. d. Erve kreeg schaafwonden aan beide beenen. Ook zij is in het Wilhelminagasthuis verbonden en naar haar woning vervoerd. De acteur Lucas Wensing is eveneens licht gewond. Hij is per taxi naar zijn woonplaats te Hil versum gegaan. Op genoemd tijdstip reed een tractor via een oprit den Hemweg op. De chauffeur had zijn richtingwijzer uitstaan en wilde in de richting Amsterdam rijden. Boven dien gaf hij signalen. Van de zijde van de stad kwamen met vrij groote snelheid twee personen-auto's aan, waarin zich het gezelschap-Laseur bevond. De chauffeur van de voorste auto zag plotseling den tractor op den weg verschijnen. Hij remde zoo krachtig moge lijk, doch in de tweede auto kon men niet zien, wat er voor de eerste op den weg ge beurde. Er kon niet tijdig genoeg geremd worden, doch men poogde nog links langs de eerste auto en den tractor te schieten. Dit gelukte echter niet en met een zwaren slag botste de aflto tegen het achterge deelte van den tractor. De eerste auto was tijdig tot staan ge komen, doch de chaffeur kon niet verhin deren, dat ook deze auto nog in lichte bot sing met het zware voertuig kwam, waar door enkele ruiten braken. De tweede auto is vrijwel geheel vernield. De acteur Baaij, die op de achterbank zat met mevr. v. d. Bosch-Soesman en mevr. Bertha Westc- rink-v. d. Erve, sloegen door de tusschen- ruit. De chauffeur van de auto werd licht gewond. In de eerste auto, waarvan de inzitten den met den schrik vrij kwamen, bevonden zich mevr. Dresselhuys, mej. Keezer en de acteurs G. Tersteeg en G. Schlldt. WIELRIJDER AANGEREDEN BIJ HILVERSUM. Gisteravond omstreeks half zeven reed de 23-jarige slagersknecht H. Brouwer van zijn werk te Laren naar zijn woonplaats te Hilversum. Op het slecht verlichte kruis punt RijkswegHilversumscheweg zag hij te laat, dat er een auto uit de richting Amsterdam kwam. Hij werd gegrepen, vloog tegen een voorruit en viel vervolgens langs de motorkap op den grond. Nadat een dokter eerste hulp had verleend, werd het slachtoffer, dat een zware hersenschudding en een bloedende hoofdwonde had gekre gen, bewusteloos naar het St. Janszieken huis per Roode Kruis-ziekenauto vervoerd (Tel.) helpt snel en zeker Let op oranje band en Bayerkruls buisjes van 20 labl. - 70 cent zakjes van 2 tabl. - 10 cent 5426 (Ingez. Med.) Auto op vier menschen ingereden. Een persoon gedood, een ernstig en twee licht gewonden. De autobestuurder gearresteerd. Gisteravond is de 35-jarige autover huurder J. P. uit Grauw (Z. VI.) te Kieldrecht op een aantal menschen ingereden, waarvan één persoon gedood en drie anderen gewond werden. Een aantal leden van de zangvereeniging „Broedermin" te Kieldrecht (op de Belgi sche grens) bevond zich gisteravond in café „De Vrachtwagen" van den heer E. Lambin te Kieldrecht. Toen het gezelschap dat in genoemd café feestvierde, wilde ver trekken, passeerde een motortram. Hierna stak een groepje van vier heeren den weg over. Uit tegenovergestelde richting nader de een personen-auto, bestuurd door den 35-jarigen autoverhuurder J. P. uit Grauw De bestuurder, die verblind was door de lichten van de motortram, reed op het ge zelschap in. Alle vier personen werden te gen den grond geslingérd. Geneeskundige hulp was spoedig telr plaatse. Het,bleek echter, dat de heer C. Verplancken uit Kieldrecht reeds was overleden. De drie overigen waren gewond, waarvan de 45-]a- rige L. Debbauts, eveneens uit Kieldrecht, zeer ernstig. Men vreest voor zijn leven. Daar zich in de buurt geen ziekenhuis be vindt, werden de gewonden naar him wo ningen in Kieldrecht overgebracht. Het stoffelijk overschot van den heer Verplan cken, die gehuwd was en vader van drie kinderen, werd naar het lijkenhuisje ver voerd. De auto is in beslag genomen, ter wijl de bestuurder werd gearresteerd. Bekneld in een mengapparaat. Het slachtoffer overleden. Gistermiddag omstreeks vijf uur is in de stoomzeepziederij „De Hamer" van de firma T. P. Viruly en Co. te Gouda een doodclijk ongeluk geschied. In een van de zeepketels was het meng apparaat in de zeepbrei vastgeloopen. Ten einde de storing te verhelpen, begaf de 34- jarige arbeider Van V. zich in den ketel. Hierbij moet hij vergeten hebben de ma chine, welke het apparaat in werking brengt, uit te schakelen; want toen hij de zeepbrei van den bodem had losgewerkt, kwam het apparaat in beweging en ge raakte de man ernstig bekneld. Toen men den ongelukkige had bevrijd, bleek zijn toestand hopeloos. Tijdens zijn overbren ging naar het Van Itersum-ziekenhuis is Van V. bezweken. Hij laat een vrouw en vier kinderen na. RONSELAAR TE VENLO AAN HET WERK, Vechten voor negen gulden per week. Te Venlo heeft zich een merkwaardig geval van ronselarij voorgedaan, zoo schrijft het Bbld., waarbij twee jongeman nen uit deze ïflaats, één van 20 en één van 21 jaar, betrokken zijn. Het merkwaardige van het geval is dat deze beide jongeman nen zelf contact hebben gezocht met een ronselaar; hierbij kwamen zij door bemid deling van een bekend Ventoqsch ingeze tene in aanraking met een uit Tilburg afkomstigen persoon, die zonder omwegen heeft gezegd, dat hij de beide jongeman nen naar Spanje wilde zenden om daar te vechten aan het roode front. De beide avonturiers zijn toen geheel vrijwillig op de verdere voorstellen van den ronselaar in gegaan. Deze voorstellen kwamen hierop neer: Den jongens werd een bedrag van aoht gulden ter hand gesteld en een spoor kaartje van Venlo naar Luik. Van Luik moesten zij dan tot aan de Fransche grens reizen en vervolgens moesten zij probeeren zioh dat land binnen te smokkelen. Dit, omdat beiden niet in het bezit waren van en pas. Eenmaal in Frankrijk, zouden zij naar Parijs moeten rijden om zich daar te vervoegen aan het adres van een Neder- landsche familie. Daar zouden zij eenige dagen te gast blijven om een paar genoeg lijke dagen in deze wereldstad te kunnen doorbrengen. Na dit intermezzo zou de reis dan naar het Spaansche front gaan, waar zij negen gulden per week zouden ver dienen. Inzake de omsingeling van den heuvel Los Angeles door de regeeringstroepen vernemen wij nog, dat deze geschiedde na 'n hevig gevecht, dat den ganschen nacht duurde. De Cerro de Los Angeles is dc heuvel, welke de dorpen Getafe en Carabanchel Alto waar de nationalisten versterkin gen hadden opgericht, beheerschen. De heuvel werd door duizend natio nalisten bezet, die thans omsingeld zijn en van iedere ravitailleering verstoken. Deze insluiting is van een buitenge woon strategisch belang vooral voor de verdere operaties, daar de stelling een geheel gebied beheerscht met name het terrein tusschen Madrid en Aranjuez. en o.a. de wegen van Aranjuez en Toledo en de twee groote spoorwegen, die naar het Zuiden en Oosten leiden. Deze wegen zijn nog in de macht der nationalisten. Deze inneming verhin dert de bedreiging van den weg naar Valencia door de nationalisten, het geen voor Madrid van veel belang is. De verdedigingsraad van Madrid heeft deze overwinning in een commu niqué bevestigd. De stelling werd om singeld na een hevig gevecht, waarbij een commandant, een luitenant en twintig minderen werden gevangen genomen. De nationalisten hebben gistermiddag een hevigen tegenaanval bij Cerro de Los Angeles ingezet. De commandant der rechtsche strijdkrachten zond aanzienlijke versterkingen om de troepen, die in tus schen nog steeds tegenstand bieden te be vrijden. De strijd duurt nog immer voort. Van Villaverde Bajo zijn de regeerings troepen ongeveer 7 K.M. opgerukt. Villa verde Alto werd genomen, hoewel de plaats door loopgraven omgeven was. Volgens het communiqué van het hoofd kwartier der nationalisten werd de aanval der regeeringstroepen in den sector van Cerro de Los Angeles met zwae verliezen afgeslagen. Een machinegeweer, tal van geweren, mijnwerpers, een kanon en een met granaten beladen auto werden buit ge maakt. Krachtig tegenoffensief bij Malaga. De regeeringstroepen hebben van Malaga uit een hevig tegenoffensief ingezet, waar van de uitslag nog niet bekend is. Er wordt zóó verwoed gevochten, dat de zie kenhuizen te Algeciras, San Roque. ais- mede de veldlazeretten der nationalisten vol gewonden liggen. De gezamenlijke ver liezen aan beide zijden gedurende de laatste 24 uur zouden ongeveer duizend bedragen. Het tegenoffensief der regeeringstroepen werd ontketend, toen de opstandelingen vanuit. Marbella oprukten naar Fuengirola, halverwege tusschen Marbella en Malaga. Twee vliegtuigen der regeering dwongen de gewapende treilers, diie de rechtsche troe pen steunden, de wijk te nemen. Tijdens een gevecht, dat nabij Estepona op 60 K.M. ten Westen van Malaga is ge leverd. hebben de nationalisten door het machinegewcervuur der regeeringstroepen eenige honderden strijders verloren. Voort durend spoorden de gouverneurs en poli tieke leiders de bevolking der provincie door middel van de radio aan tot tegenstand. Het D.N.B. meldt, dat de havenstad Alicante, waar de Spaansche bolsjewisten het gezag in handen hebben, door de oor logsschepen der nationalisten opnieuw onder vuur genomen is. Naar de zender van Salamanca meldt, eischt de bevolking van Aiicante steeds dringender, dat de bezetting der stad alien verderen tegenstand zal opgeven. Het officieele communiqué der regee- ringstroepen te Madrid deelt mee. dat aan het Centrale Front HO mannen, elf vrou wen en 4 kinderen zich te Castuera bil de regeerinzsgetrouwe troepen hebben aange meld. In den sector van Aranjuez hebben de nationalisten verschillende escadrons cavalerie en en gepantserden trien bestookt tiidens verkenningen tusschen Pinto en Val de Mora, Aan het front van Madrid hebben de regeeringstroepen in den vroegen och tend een strijd van man tegen man ge- leverd in de nabijheid van Cerro Ro.io. Een leideT. twee officieren en meer dan honderd soldaten der nationalisten ziin daarbii krijgsgevangen gemaakt, terwijl een zeer groote hoeveelheid oorlogsmateriaal buit is gemaakt, Géén bom op de „Maillebrfeze", Het Fransche ministerie van marine deelt nu officieel mede: de torpedojager Maillebreze, die uit Barcelona kwam en naar Toulon voer, is op zee aangevallen en tweemaal gebombardeerd op 18 Januari te negen uur vtif en dertig op 15 mill van kaap San Sebastian. Vijf bommen werden neergeworpen, waarvan niet een de Maille breze trof. Er ls een onderzoek Ingesteld tot Identi ficatie van den aanvaller. Tot nadere verduidelijking van dë algemeene regels, die bij decreet ge geven zijn voor den dienst aan boort van schepen, welke kruisen langs de Spaansche kusten verklaart de minister van marine dat deze schepen te allen tijde gereed moeten ziin. iederen dui delijk tegen hen gerichten aanval te be antwoorden. De toestand in het Baskenland, De verdedigingsraad van het Baskenland deelt mede. dat de artillerie der regeering de hoogovens van Vera en den spoorweg van Mondragon heeft gebombardeerd. De nationalisten beschoten zonder succes de stellingen der regeeringstroepen bii Zaba- leta en San Pedro. Aan het front bil El Orrio wordt een hvieg geweer- en mitrailleurvuur onder houden. De Britsche ambassadeur in Spanje heeft opdracht gekregen bij de autoriteiten der Spaansche nationalisten te protesteeren tegen het feit. dat een gewapende trawler der opstandelingen op 12 Januari in volle zee heeft gevuurd op het Britsche stoom schip „Bramhill". Prof. Manuel Lopez Rey is te Boekarest aangekomen ais vertegenwoordiger van de regeering te Valencia. In het begin van den oostand heeft het personeel van het gezant schap de zijde van Franco gekozen: het heeft het gezantschapsgebouw nog steeds in bezit. Lopez Rey heeft ziin intrek genomen in een hotel en heeft zich aan den minister van Buitenlandsche Zaken voorgesteld. Deensch vrachtschip opgebracht Het Deensche vrachtschip Nordsen, dat in de Straat van Gibraltar door gewapen de nationalisten was aangehouden en op gebracht naar Ceuta, is in de haven van Aran aangekomen om te bunkeren De be manning neemt een volkomen stilzwijgen in acht Toch heeft men vernomen, dat de lading, welke waarschijnlijk voor Valencia bestemd was, te Ceuta geheel werd gelost De Nordson moet vandaag naar Valencia vertrekken. De haven van Barcelona opnieuw gebombardeerd. Radio Teneriffe heeft medegedeeld, dat de haven van Barcelona opnieuw door de nationalisten gebombardeerd is. De jongens verklaarden den ronselaar met dit alles geheel accoord te gaan. Zij werden dus j.l. Zondag te Venlo door den Tilburgen-aar opgewacht om een kaartje tot Luik in ontvangst te nemen, een bedrag van acht gulden uitbetaald te krijgen en op den trein naar België gezet te worden. In Luik aangekomen hebben de beide kor nuiten daar een spoorkaartje naar Venlo gekocht om het restant van de acht gulden verder in deze plaats op te maken. Dien zelfden avond waren de avonturiers weer in Venlo! De jongelui zijn, naar zij verklaren, geen oogenblik van plan geweest aan het Spaan sche front te gaan vechten. Zij hebben slechts een uitstapje naar Luik willen ma ken, wat hun dan ook volgens eigen inzicht bijzonder goed is gelukt. SMOKKELAARSBENDE ONTMASKERD. Vijf arrestaties. De Duitsche douane is erin geslaagd ëen smokkelaarsbende op het spoor te komen, die gedurende geruiimen tijd met zeer veel succes geopereerd heeft in het Lim- burgsch-Duitsehe grensgebied. Door een onvoorzichtige uitlating werd de douanedienst van het bedrijf der smok kelaars op de hoogte gesteld en omzichtig werd een onderzoek ingesteld. In het ge heim werd de bewaking van de grens ver scherpt en het duurde niet lang of men slaagde erin eenige dragers op heeterdaad te betrappen. Na een langdurig verhoor kwamen deze mannen tot een bekentenis, waarbij ze wel niet alle bijzonderheden over de organisatie der benden konden mededeelen, maar niettemin toch zooveel aanwijzingen verstrekten, dat tot arresta tie van een vijftal personen kon worden overgegaan, die de smokkelarij georgani seerd en gefinanceerd hadden. (Bfeid-) BUITENLANDSCH GEMENGD. SNEEUWSTORMEN TE DENEMARKEN BELEMMEREN HET VERKEER. Tengevolge van sneeuwstormen, welkt reeds eenige dagen groote deelen van Dene marken teisteren, is thans op Jutland, Fiinen en Seeland vrijwel het geheele spoorwegverkeer gestaakt. Een aantal trei nen is blilven steken, oa.. de nachttrein uit Kopenhagen naar Aarhuus en de Jutland Express op weg naar de hoofdstad. ERNSTIGE ONTPLOFFING EISCHT VIJF DOODEN. Bij een ontploffing in een kaasfabriek te Wels (Opper-Oostenrijk) zijn rij' personen gedood en verscheidene gewond, terwijl voorts aanzienlijke materieele scha de werd aangericht. DE IN NOOD VERKEERENDE „TRYM". Reddingspogingen worden voortgezet. Tengevolge van den hevigen sneeuw storm heeft het postvaartuig „Venus" het contact met het in nood verkeerende stoomschip „Trym" verloren. Ondanks alle aangewende pogingen kon de „Venus" het in nood verkeerende vaartuig niet terug vinden. De „Trym" drijft nog steeds, doch kan tengevolge van de weersomstandig heden geen radioberichten meer ontvan gen. Een later bericht meldt, dat de beman ning van de „Venus" de „Trym" weer zou hebben gevonden. Men zou trachten een reddingboot te strijken, terwijl de „Venus olie op de golven werpt. 2—3

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1937 | | pagina 10