STADSNIEUWS
Buitenland
DINSDAG 19 JANUARI 1937
No. 23563
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
J. M. Vos Jan. t
Ernstig ongeluk onder
Brunssum
Beiden gedood.
EERSTE BLAD.
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.3S
per week f.0.1®
Franco per post f. 2:35 per maanden -f- portokostenJ
(voor binnenland f.0.80 per 3 mnd.F
FRITZ HIRSCH OPERETTE.
Een zeer bekende figuur in
onderwijskringen.
Wijlen de heer J. M. Vos Jzn.
In den ouderdom van 74 jaar is gisteren
overleden de heer J. M. Vos Jzn., sedert
1 September 1931 lid van den gemeente
raad, waarin hij den Vrijz. Dem. Bond ver
tegenwoordigde.
De heer Vos koesterde een levendige be
langstelling voor alle zaken, welke in den
raad aan de orde kwamen en naar zijn
steeds goed gedocumenteerd woord werd
gaarne geluisterd. Maar zeer in het bijzon
der .ging zijn interesse t. h uit naar de
onderwijs-aangelegenheden en dat is ook
geen wonder, want de heer Vos was als het
ware in het onderwijs opgegroeid.
Op 1 Maart 1885 werd hij aangesteld als
onderwijzer aan de toenmalige openbare
school in het Plantsoen, nadat hij
eerst als zoodanig was werkzaam geweest
o.a. in 's-Gravenmoer (N.-Br.). Aan de
Plantsoenschool is de heer Vos gedurende
bijna 40 jaar verbonden .geweest; eerst in
1922 werd hem op zijn verzoek eervol ont
slag uit den gemeentedienst verleend.
Gedurende het tijdvak 12 Mei 1901 tot
aan het einde van den cursus 1926'27 gaf
hü ook onderwijs aan de zgn. „herhalings
school voor jongens", later herdoopt in
„Cursus voor vervolgonderwijs".
Hoewel dus zijn geheelen dag en ook de
avonden bezet waren, wist de heer Vos zich
nog op verschillend terrein bijzonder ver
dienstelijk te maken. Zoo was hij 12 jaar
lang de ijverige secretaris der afdeeling
Leiden van den Bond van Ned. Onderwijzers
en daarna 18 jaar haar voorzitter. Daar
naast had ook sociale arbeid zijn belang
stelling. Van de plaatselijke afdeeling der
Ver. „Tot Steun" nam hij ook gedurende
vele jaren op voortreffelijke wijze het
secretariaat waar en in het Leidsche Volks
huis aan den Apothekersdijk en de Stich
ting „Het Brokkenhuis" heeft hij eveneens
verdienstelijk werk verricht.
De heer Vos was iemand, die de gemeen
schap een zeer goed hart toedroeg en daar
van met inzet van al zijn krachten op on
dubbelzinnige wijze en herhaaldelijk heeft
doen blijken.
Velen In onze stad zullen hem met eer
bied gedenken
Overeenkomstig den wensch van den
overledene zal de teraardebestelling van
het stoffelijk overschot in allen eenvoud
op de begraafplaats nabij het Groene
Kerkje te Oegstgeest geschieden.
IN MEMORIAM P. G. HOCKS.
De heer D. Bosma, ild van de Zuider
commissie tot wering van Schoolverzuim
verzoekt ons opname van het volgende:
Gisteravond hebt U reeds kortelings mel
ding gemaakt van het overlijden van den
heer P. G. Hoeks en op zijn groote verdien
sten gewezen op verschillend gebied. De
laatste jaren, na zijn pensioneering, had
meer in 't bijzonder zijn aandacht en liefde
het werk in de Zuidercommlssie tot Wering
van Schoolverzuim. Op de leden van die
Commissie heeft zijn verscheiden dan ook
wel een zeer diepen indruk gemaakt. Vele
laren was hij haar Voorzitter. En in dit
ambt toonde hij zich, ondanks zijn hoogen
leeftijd, in volle kracht. Daar bleek hij te
zijn een mensohenkenner en een menschen-
vriend beide. Hoe snel wist hij door te
drmgen in de beweegredenen van ouders,
om hun kinderen de school te doen ver-
i™» v Oh hoe wist hij daarbij, als van-
20", het koren van het kaf te scheiden.
kon hij toornen tegen echte over-
tPS*61"3, maar hoevelen van hen wist hij
toch weer op het goede pad te brengen,
groote wijsheid gaf hem de juiste
waarmede hij zelfs verstokten in
rut* ,waad leidde en «tuurde. Wijsheid, dat
„L'1"?1 Hoeks kenmerkte en wat hem
N*f 2ven velen van ons-
nnt i„ "i. hoengegaan en zijn werk zal
Commissie moeten worden over-
vnm-vSe!^i r ztin opvolgers. Zijn lichtend
ziin ri fi?-1 hun daarbij zeker tot steun
rijn. Dat iuj ruste in vrede.
„Prinzenhochzeit."
Hét is een niet te weerspreken feit: de
uitvoeringen van het Fritz Hirsch-operet-
tegezelschap in den Leidschen Schouwburg
zijn evenzoovele hoogtepunten in het
plaatselijk tooneelleven. Men beschouwe
zulks niet als een miskenning of desap
preciatie van ons Nederlandsche tooneel;
het is de aard van het gebodene. welke de
groote belangstelling veroorzaakt en het
is de meesterlijke wijze, waarop Fritz
Hirsch en de zijnen hun operettes over
het voetlicht brengen, die ons telkens weer
opnieuw onder de bekoring brengt van hun
prachtige amusementskunst in de beste
beteekenis van het woord.
Inderdaad, het is vooral de wijze waaróp.
De uitvoeringen gaan altijd gepaard met
een frischheid van décor en van costumes
alsof het een première gold: het gaat met
een vaart en een toewijding als ware het
een tooneelwedstrijd.
„Prinzenhochzeit"de titel wekt de
herinnering aan een ander huwelijk, waar
over de vreugdezangen nog naklinken in
dc ooren van het Nederladsche volk.
En toch is er een tegenstelling Fritz
Hirsch wees er zélf op nadat het doek voor
de laatste maal gevallen was waarover
wij ons slechts kunnen verheugen.
Immers, de prinselijke bruiloft, zooals
Leo Stein en Bela Jenbach die in hun ope
rette hebben neergelegd en waarbij Em
merich Kalman de zeer welluidende mu
zikale illustratie schreef, behelst de ge
schiedenis van twee vorstenkinderen, die
reeds acht dagen na hun geboorte door de
wederzijdsche ouders voor elkaar zijn be
stemd.
De dag van het huwelijk is aangebroken
zonder dat de beide hoofdpersonen elkaar
zelfs nog ooit hebben gezien. De prinses
(Martha Wagner) kent haar toekomstigen
gemaal (Henk Speyer) alleen uit brieven
en gedichten, welke naar adhteraf blijkt
zijn geschreven door diens particulieren
secretaris, baron Mucki von Sterzei (Paul
Harden). Alles is gereed voor de bruiloft;
de bruid in bruidstoilet, volgen 's lands
wijs vergezeld van zes andere bruidjes,
wacht vol ongeduld de komst van haar
bruidegom, waarna het zevenvoudig huwe
lijk zal worden voltrokken.
Maar instede van den verwachten prins
verschijnt diens secretaris, die na vele om
wegen bekent, dat zijn vorst zich aller
minst gebonden acht door de familie-over
eenkomst en zich niet laat dwingen tot een
huwelijk. En onder den lieflijken aandrang
van de eerste hofdame der prinses, baro
nesse Elly von Rosenau, (Liesl Frank), doet
hij haar een tweede bekentenis, n.l. dat de
prins zich momenteel ophoudt in Oosten
rijk, am Wolfgangsee!
Deze mededeeling. welke natuurlijk de
prinses ter oore komt. doet haar besluiten
ook derwaarts te reizen en den haar toe
gewezen echtgenoot te toonen, hoe sterk
de liefde van de vrouw kan zijn.
Het toeval brengt haar in de gelegen
heid met den prins kennis te maken onder
de alleszins flatteuse vermomming van de
kellnerin Gretl van het café „lm blauen
Rössl" (het beter bekende „witte paard"
is vanwege den concurrentienijd „blauw"
geworden) en vanzelfsprekend zijn ook
haar hofdame en de opperhofmeester von
Flipp (Fritz Hirsch) mede in het. complot
betrokken. Eerstgenoemde als de collega-
kellnerin Johanna: de tweede als de huls
knecht Joharm. die overigens veel moeite
heeft om zich in zijn nieuwe rol in te
leven.
Het beste bewijs daarvan levert hij m
zijn weergaloos komisch gespeelde scène,
waarin hij de bagage van zijn meesteres
naar de plaats van bestemming moet tran
sporteeren.
De intrige ligt voor de hand: prins Paul
wordt tot over de ooren verliefd op het
schattige kellnerinnetje. dat voorbestemd
was zijn vrouw te worden, terwijl baron
Mucki zich hevig aangetrokken gevoelt tot
haar lieftallige partnerin.
Maar dan beginnen de complicaties pas
goed. Want Mucki heeft den prins wijse
lijk verzwegen, dat hij bij de aangekon
digde huwelijksplechtigheid als diens
plaatsvervanger is opgetreden, m.a.w. dat
het huwelijk, zij het ook „per procuratie"
wel degelijk is voltrokken.
De verwikkelingen zijn niet van de lucht
en alles dreigt vast te loopen, wanneer
Prinses Charlotte haar ware identiteit
openbaart en Prins Paul juist tevoren den
plechtigen eed heeft gezworen nimmer het
hem opgedrongen huwelijk met de Prinses
te zullen aangaan.
Hun wegen gaan uiteen, maar beiden
zijn er van overtuigd, dat ze elkaar ook
weer zullen ontmoeten, want beiden weten
hun liefde beantwoord. De eenige moeilijk
heid blijft dus nog de eed en het is Char
lotte. die deze laatste hinderpaal uit den
weg ruimt door, nadat eerst het procura
tie-huwelijk ontbonden is verklaard, den
prins harer droomen andermaal de aan
trekkelijkheden van Oostenrijk voor oogen
te tooveren en daardoor de sfeer te schep
pen, welke hem er maar al te gemakkelijk
toe brengt zijn liefde nogmaals te verkla
ren aan het lieve kellnerinnetje uit „lm
blauen Rössl." En dat zijn aanzoek niet
voor de tweede maal wordt afgewezen,
laat zich begrijpen.
Ziehier de inhoud van dit kostelijke spel
van klank en kleur, waarvan de zonnige
vroolijkheid zich mededeelt aan deze zijde
van het voetlicht.
Botsing tusschen een wielrijder
en een voetganger
Gisieravond omstreeks zeven
uur is op denLangeberg onder
de gemeente Brunssum (L.)
een ernstig ongeluk gebeurd,
waarbij twee personen zijn
gedood.
De vijftienjarige Deoncre uit
Brunssum keerde per rijwiel
uit Heerlen naar huis terug.
De jongen reed vrij hard en
bij de helling van den Lange-
berg is hij, mede tengevolge
van den motregen, tegen het
aldaar in de richting Bruns
sum wandelend echtpaar ten
Hollander gereden. De jongen
vloog met zijn fiets tegen den
man op. Deze werd tegen den
grond geslingerd. Daarna
sloeg de wielrijder eenige
keeren over den kop. De bot
sing was zoo hevig, dat de
wielrijder vrijwel op slag dood
was; de wandelaar was even
eens zeer ernstig gewond.
Het ongeluk had plaats nabij
de staatsmijn Hendrik, waar
heen de slachtoffers werden
overgebracht. Bij aankomst
0 aldaar bleek, dat de heer
ten Hollander eveneens aan
zijn verwondingen was be
zweken.
De vrouw van den wande
laar bekwam geen letsel.
Voor nadere bijzonderheden zie
njen onder Gemengd Nieuws.
„Prinzenhochzeit" toont ons het gezel
schap van Fritz Hirsch op zijn best: in
Martha Wagner en Liesl Frank bezit het
twee krachten, waarin charme en elegance
en uitnemende kwaliteiten van stem en
actie op gelukkige wijze vereenigd zijn.
Paul Harden geeft een voortreffelijke
uitbeelding van den luchthartigen prinse
lijken afgezant; Fritz Hirsch zelf is onbe
taalbaar als de opperhofmeester von Flipp
en vooral in zijn creatie van den huis
knecht Johann. terwijl Henk Speyer zich
bij dit ensemble uitstekend aanpaste, het
geen geen geringe verdienste is.
Daarnaast dienen nog de „oude" beken
den Juli Rillo en Walter Triebei genoemd:
de eerste als de manzieke opperhofmeeste
rs, de laatste als de goedmoedige, dik
buikige waard van „lm blauen Rössl."
Als extra-attractie was geëngageerd het
Tiroolsch ensemble Mayr-Blaar van hotel
„Maria Theresia" te Innsbriick, hetgeen
het uitzonderlijk genot van den avond nog
verhoogde.
Het orkest onder leiding van den in het
programma ongenoemden dirigent had een
belangrijk aandeel in het succes van den
avond.
Na afloop van het laatste bedrijf ver
schenen de belangrijkste leden van het en
semble achtereenvolgens voor het gordijn
en spraken, elk naar hun wijs, een Nieuw-
jaarswensch uit. Fritz Hirsch verbond
daaraan een heilwensch voor het „echte"
prinselijk paar, waarna de uitstekend be
zette. Schouwburg enthousiast het Wilhel
mus zong.
MILITARIA.
De sergeant-majoor D. Kroon van het
4e R.I. is met ingang van 1 Februari e.k. be
noemd en aangesteld tot magazijnbeheer
der 2e klasse te Rotterdam.
De fouriers A. Kruit en G. T. van Bovene
van het 4e R.I. zijn aangewezen voor het
volgen van een cursus voor sergeant-majoor
administrateur van 8 Februari a.s. tot begin
September d.a.v. te Amersfoort.
Aan den sergeant-majoor administrateur
M. van Kooij van het 4e RJ. wordt op 23 Ja
nuari a.s. de gouden medaille uitgereikt voor
36 jaren trouwen dienst.
De kapitëin A. J. R. de Vos van den stal
der Infanterie wordt met ingang van 1 Fe
bruari as. overgeplaatst bij het 4e R.I. al
hier.
TERAARDEBESTELLING
Mr. H. M. G. KLOPPENBURG.
Op Nieuw Eik en Duinen te Den Haag is
heden het stoffelijk overschot ter aarde
besteld van wijlen mr. H. M. G. Kloppen
burg, in leven oud-kantonrechter te Rot
terdam en te Leiden.
Belangstellenden waren o.a. mr. F. A.
Nelemans, kantonrechter te Rotterdam, mr.
H. Schouten, griffier bij dat kantongerecht,
mr. dr. A. Fontein, kantonrechter te 's-Gra-
venhage. mr. G. J. Bisschop, oud-burge
meester van Batavia, prof. ir. J. Nelemans,
oud-hoogleeraar aan de Technische Hooge-
school te Delft, mr. C. T Giilcher, substi
tuut-griffier bij de rechtbank te Rotter
dam en verschillende rechterlijke ambte
naren.
Met den stoet kwamen mede de gep.
kolonel G. J. Nijweide en de oud-kanton
rechter mr. O. Uitenwijk
In de aula werden op het orgel ten ge-
hoore gebracht het Largo van Handel, „Es
1st bestimmt im gottes rat", van Mendels
sohn en een koraal uit de Matthaus
Passion.
Mr. Uiterwijk herinnerde aan den bloei
tijd van mr Kloppenburg's leven en
schetste den onslapene als een ijverig en
bekwaam magistraat, die tot hoogen
ouderdom zijn taak heeft vervuld.
In 1911 en volgende jaren heeft spr. als
griffier bij het kantongerecht te R'dam met
mr. Kloppenburg samengewerkt en hij
heeft hem leeren kennen als een harden
werker, die nagenoeg alle kantonnale straf
zaken te R'dam berechtte.
Meer dan 20 jaren is mr. Kloppenburg
te Rotterdam als kantonrechter werkzaam
geweest en voordien heeft hij als griffier
en later als kantonrechter in andere plaat
sen zijn ambt vervuld.
Spr. bewaart in hem de herinnering aan
een hartelijk en gevoelig vriend.
Mr. Nelemans sprak een kort woord van
afscheid als oudste kantonrechter te Rot
terdam.
Hierna werd de kist grafwaarts gedragen.
VEREENIGING VAN VRIJZINNIG
HERVORMDEN TE LEIDEN.
De jaarveradering.
Deze vereeniging heeft gisteravond in
het V.C.F. huis haar jaarvergadering ge
houden. De verschillende jaarstukken zijn
behandeld en goedgekeurd. De rekening
van ontvangsten en uitgaven over 1936 14
op een bedrag van f. 25 na sluitend.
De vereeniging heeft in het afgeloopen
jaar 78 kerkdiensten gehouden, n.l. 47 in
het Leidsche Volkshuis en 31 in de Willem
de Zwijger Kerk te Oegstgeest. De groei
der vereeniging heeft in verband met het
houden van kerkdiensten te Oegstgeest en
het geven van godsdienstonderwijs aldaar
aan de verwachtingen beantwoord.
Besloten werd de gemeente-avonden te
houden in de Willem de Zwijger Kerk.
In plaats van de aftredende niet her
kiesbare bestuursleden mevrouw A. M. C.
MullerVerdam en de heeren B. Moolen-
burgh, A. W. Kamp en P. J. Pont werden
gekozen mejuffrouw J. C. van Manen en de
heeren prof. dr. C. J. van der Klaauw, C. J.
Coster en J. Toorens.
GOUDEN BRUILOFTSFEEST.
Morgen hoopt het echtpaar J. de l'Ecluse-
van Duuren. Broukhovenhof 12. den dag
te herdenken, waarop het voor 50 jaar in
ondertrouw ging. waarna de huwelijks
voltrekking plaats had op 2 Februari.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het doctoraal examen
geneeskunde, mej. C. M. Anthonisse (Den
Haag) en de heeren A. E. Denekamp (Den
Haag) en W. D. Muller (Den Haag).
Heden slaagde voor het diploma Mer-
curius Engelsche handelscorrespondentie
de heer A. van Royen. leerling van den
heer N. Spijker, alhier.
Geslaagd voor het Mercurius-diploma
Engelsche handelscorrespondentie de heer
J Parmentier te Eindhoven, leerling van
mej. Zaalberg alhier.
De politie alhier heeft den 26-iarisen
Leidschen koopman H. R aangehouden, die
nog 5 dagen hechtenisstraf ondergaan
moest.
Ook de tweede autodief D. M„ betrok
ken bii den diefstal van Zondagavond, is
door de Dolitie te Alphen aldaar aange
houden.
Naar wij vernemen zullen binnen en
kele weken de gele verkeerszuilen. welke
op verschillende plaatsen in de stad op
vluchtheuvels zijn aangebracht (o.a. Hooge
Rijndijk, Prinsessekade, Steenstraat en
Rijnsburgerweg) en die van een verouderd
model zijn, worden opgeruimd en vervan
gen door granieten palen met groen mid
denlicht. De gele palen gaven bovendien
aan den verkeersgebruiker een aanwijzing
welke in strijd was met de huidige ver-
keersbepalingcn, aangezien zij vroeger be
duidden, dat het verkeer ter rechterzijde
moest passeeren.
De nieuwe zuilen moeten door het lang
zame verkeèr ter rechterzijde worden voor
bijgereden, terwijl het snelverkeer aan
weerszijden mag passeeren.
BINNENLAND.
Onrustbarend bericht omtrent een auto
ongeval van H. M. de Koningin blijkt
gelukkig sterk overdreven. (Laatste
Berichten, le Blad).
Verschenen is het Voorloopig Verslag der
Tweede Kamer op de Indische begroo
ting 1937. (3e Blad).
Bij een botsing te Brunssum (L.) tusschen
een wielrijder en een voetganger zijn
beiden gedood, (le Blad en Gemengd
Nieuws, 2e Blad).
De heer J. M. Vos, lid van den Leidschen
gemeenteraad is overleden. (Stads
nieuws, le Blad).
BUITENLAND.
Rede van Goering te Rome; hij ziet twee
kampen in Europa. (Buitenl., le Blad)
De strijd in Spanje; Barcelona beschoten,
(3e Blad).
Catalonië en Baskenland stellen hun
eischen; begin van het Federalisme?
(3e Blad).
40-urige werkweek bij de Fransche spoor
wegen. (Buitenl., le Blad).
De onderhandelingen over de staking bij
de General Motors afgebroken. (Bui
tenland, le Blad).
Noorsch schip in moeilijkheden. (Buitenl.
Gemengd, 2e Blad).
Negen personen door instortend huis be
dolven. (Buitenl. Gem., 2e Blad). j
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL,
PAG. 3 VAN HET TWEEDE BLAD.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Goering ziet twee kampen in Europa -
De kwestie der non-interventie -
Sympathie van Mexico voor Genève.
De Minister-President van Pruisen gene
raal Goering is gistermorgen te Napels
aangekomen en daar op geestdriftige wijze
ontvangen. Te zijner eer was de stad rijke
lijk versierd met de Duitsche en Italiaan -
sche kleuren. In Duitsche en Italiaansche
opschriften werd de vertegenwoordiger van
den Führer welkom geheeten.
Goering legde gistermiddag kransen neer
in de kapel der gevallen fascisten. Later is
hij aan boord van den torpedobootjager
„Aquilone" naar Capri vertrokken, waar hij
's avonds met zijn vrouw arriveerde. Hij zal
daar tot Donderdag blijven.
In het Bruine Huis te Rome heeft Goe
ring voor z'n vertrek nog een redevoering
uitgesproken, waarin hii o m. het volgende
heeft verklaard:
Tengevolge van de onzekerheid der
toekomst in Europa wordt één enkel
groot probleem gesteld: „De onzeker
heid van deze toekomst verdeelt de
volkeren in twee duidelijk gescheiden
kampen. Aan den eenen kant dc weder
opbouw van orde. tucht en vertrouwen,
aan den anderen kant verwoesting en
vernieting in den bloedigen waanzin van
het bolsjewisme. Tegenover dezen
bloedigen standaard van de ster van
David hebben wij in ons land on<; zege
vierend hakenkruis, symbool van ver
trouwen en kracht v^er.
in dit land ^aar v;i 7iin ï=-
lang de roode v)9°r overwon w»nt
men richtte zijn standaard hoog en
noodigde uit tot vertrouwen in het
volk. Eéns zullen de Europeesche vol-
