HET AFGELOOPEN JAAR
IN
BINNEN- EN BUITENLAND
LEID5CH DAGBLAD - Vijfde Blad
Donderdag 31 December 1936
Binnenland
Voor de geschiedenis van Nederland
zal 1936 altijd „het jaar van het
sprookje" blijven. Van een modern
sprookje met een populaire prinses,
die zich gedragen wist door de liefde
van haar Volk, en van een sportieven,
Duitschen Prins. Een verhaal van de
wintersport, van sneeuw, van ski's en
van dansen. Van jonge, ontluikende
liefde tusschen twee menschen, die het
spoedig eens werden. Zéér eens!
Het bericht, gepubli
ceerd in den voormiddag van den
achtsten September, omtrent de ver
loving onzer Prinses met prins
Bernhard, was als een zonnestraal in
een sombere wereld vol leed en moei
lijkheden.
Direct wapperden de vlaggen, en zij
wapperen nog.
De torens zongen. Fanfares schette
renden feestklanken uit. Een trilling
van vTeugde, van innige blijdschap en
medeleven, ging door ons Volk.
Onze prinses was verloofd.
Onze Prinses is thans de bruid!
Met intense spanning en toenemen
de ontroering zien millioenen Neder
landers uit naar den zevenden Januari,
den grooten dag van het huwelijk, die
een onvergetelijke hoogtij-dag zijn zal
in het leven van de prinses en den
prins, van de koningin en van al Haar
onderdanen
Waarop velen zoo lang reeds hadden
gehoopt is onverwacht nog werkelijk
heid geworden. Het sprookje is niet
sleehts illusie en de hoofdpersoon is
genialer dan men had durven denken.
Geniaal dan door z'n eenvoud; geniaal
in het vermogen om heel een Volk voor
zich te winnen op den eersten dag,
waarop hij zich veftoont. Die lachende,
blonde prins, die daar blootshoofds in
z'n two-seater voor het paleis rijden
kwam, zonder lakeien, zonder politie,
zonder geleide in eenigerlei vorm, deze
sportieve jongeman, die met z'n breed-
sten glimlach als het ware wuivend en
groetend de duizenden tegemoet trad
op dien achtsten September, won het
pleit al bij het eerste, prille treffen.
Prins Bernhard is thans ónze Prins,
die een vaste en vooraanstaande
plaats gekregen heeft in het hart van
Holland, dat in de afgeloopen maan
den met een ongekende hevigheid
heeft geklopt. Hij zal dat voor altijd
blijven indien hij aan onze aanstaan
de vorstin het geluk schenkt, dat heel
Nederland 6aar van ganscher harte
toewenscht
De algemeene opleving
bleef uit.
Uiting geven aan wat er leeft in iederen
nationaal voelenden Hollander, was eerste
plicht van den overzichtschrijver, en dat
was een prettige taak. Van het schoone
sprookje naar de grauwheid van het dage-
lijksch gebeuren is niettemin slechts één
stap! Want bij alle ongebreidelde vreugde
over het aanstaande prinselijk huwelijk,
die op den „nationalen gedenkdag" leiden
mocht tot betuigingen van aanhankelijk
heid van een aard en een omvang, zooals
zij voor Holland ongekend zijn, daarnaast
herhalen we kan, helaas, de blijmoe
digheid niet heel groot zijn. Moeilijke
situaties hebben zich wel-is-waar hier en
daar opgelost, doch andere kwamen er voor
in de plaats en de algemeene opleving
zooals men zich die aan het slot van 1935
in sommige kringen hopen durfde bleef
uit. Ja, verbetering was er ontegenzegge
lijk, doch meer in de algemeene wereld
conjunctuur dan in de situatie voor Neder
land, dat zich in z'n ruilverkeer met het
buitenland en dus in z'n bestaansmogelijk
heden, zoo fel aangetast ziet door een
kwaadaardige weefsel van monetaire en
handelspolitieke woekerplanten, waarvoor
men nog steeds geen tegengif gevonden
heeft. Het index-cijfer van de industrieele
wereldproductie is weer aangeland op het
niveau van 1929 en uit Amerika wordt zelfs
een stijgende welvaart gemeld, welke bij
kans vreemd aandoet, maar aan ons gin
gen de resultaten daarvan tot op dit
oogenblik helaas nog meerendeels voorbij.
Men kan slechts hopen dat het nu nog
een kwestie van tijd zijn zal. Van zeer kor
ten tijd dan.
Andere toestanden tegemoet.
Of er nergens reden is voor optimisme?
Stellig wel, evenwel niet in een mate,
welke zich spoedig daadwerkelijk gevoelen
doet.
Indië gaat daarbij vóór bij Nederland!
De groote teruggang van de Indische
financiën is tot staan gekomen, schuld-
vermeerdering heeft de laatste jaren niet
plaats gehad; verbetering, reorganisatie,
alsmede de consolidatie daarvan, kunnen
voortaan weer nuttig effect hebben. Het is
ook daarom dat de tegen morgen in uit
zicht gestelde loonsvermindering voor
Indische landsdienaren geen invoering
vinden zal! De in Juni door dr. Colijn, als
minister van Koloniën, geschetste richt
lijnen voor economische samenwerking tus
schen Nederland en Indië zullen bovendien
een voor beide gunstige uitwerking kun
nen hebben.
De aanpassings-leus speelt daarbij nog
altijd een rol en het is, nu het glorende
nieuwe jaar naar voren treedt uit de sche
mering van het verduisterende oude, wel
eens goed vast te stellen dat er niet op ge
rekend worden mag dat de „crisis" binnen
afzienbaren tijd een volledige oplossing
vinden zal. Minister Oud zei dat onlangs
zoo terecht: „Het woord crisis krijgt lan-
zamerhand een wat oneigenlijke beteeke-
nis. De wereld gaat geheel andere toestan
den tegemoet. Wij moeten ons aanpassen
aan zich wijzigende omstandigheden, waar
van de basis liggen zal op een plan, dat
beduidend lager zijn zal dan zulks voor de
geweldige depressie het geval is geweest!"
De strijd tegen de werkloosheid.
Voor het vreeselijke leed der werkloos
heid zal slechts ten deele een remedie kun
nen worden gevonden. Wel neemt zij blijk
baar iets af en in de week van 9 tot en
met 14 November was voor het eerst sedert
heel langen tijd het percentage van de
geheel werkloozen lager dan in de over
eenkomstige verslagweek van het vooraf
gaande jaar, maar de minister van sociale
zaken heeft het nog onlangs noodig ge
acht daarbij op te merken dat men on
danks die iets betere vooruitzichten voor
de naaste toekomst toch rekenen moet op
een vrij constant blijven van den omvang
van het werkloozenleger.
Wie de vraag stellen wil of er in Neder
land dan niets gedaan wordt tegen de
werkloosheid, kan haar beantwoord vinden
in het boek „Het werkende land" dat
eenige weken terug met medewerking van
de regeering het licht heeft gezien.
Hij zal daaruit ervaren kunnen hoe er
bij voortduring gestreefd wordt naar het
uitbreiden van werkgelegenheid, zoo moge
lijk in ieders normale beroep; hoe officieele
instanties zich steeds beijveren voor het
scheppen van nieuwen arbeid, hoe men
zorgt voor geestelijke en lichamelijke in
spanning voor de jeugd. Kapitalen werden
er uit 't Werkfonds daarvoor reeds beschik
baar gesteld: rond 2165 millioen gulden in
de jaren van 19201936, terwijl nog in uit
voering is, of binnenkort in uitvoering ko
men zal, voor een bedrag van 383 millioen
(waarbij wij o.m. denken aan de Zuiderzee
werken, het kanaal AmsterdamBovenrijn,
het Noordzeekanaal, dat verbreed zal wor
den, den bruggenbouw, de spoorwegwerken,
enz.) In 1934 hebben aldus 51000 menschen
werk gevonden, in 1935 ruim 56.000 en over
het thans afgeloopen jaar zullen die cijfers
ongetwijfeld weer beduidend hooger zijn.
Interessant is de berekening, welke het
reeds eerder genoemde boek aan de hand
daarvan geeft. De kosten om één arbeider
één week te werk te stellen, zoo vertelt het
(een zoogenaamde „man-week") bedragen
f. 75 a f80, waarvan f. 25 loon en de rest
voor kosten onteigening, materiaal, enz.
Eén arbeider komt aldus 't Rijk per jaar op
rond tweeduizend gulden. Wilde men nu alle
werkloozen in Nederland aan den arbeid
zetten (gerekend op 400.000) dan zou dit per
jaar f.700 millioen gulden kosten
Het besluit tot devaluatie.
Is de werkloosheid, die de innerlijke ka
rakter-eigenschappen van ons Volk dreigt
te vernietigen, dus ook dit jaar weer een
der grootste en meest ernstige moeilijkhe
den, waarmede de regeering-Colijn te kam
pen heeft gehad, ook naar andere zijden
had dit kabinet, dat nu de verkiezingen
in zicht zijn waarschijnlijk weldra heeft
uitgediend, strijd te leveren! En sensatio
neel werd het zelfs toen het ministerie, dat
zoo lang en zoo nadrukkelijk het behoud
van den gaven gulden verdedigd had, einde
September plotseling gedwongen werd tot
depreciatie, of zoo men wil: devaluatie, over
te gaan. Frankrijk had het voorbeeld gege
ven, na zich in het geheim daarop te heb
ben voorbereid, Zwitserland volgde direct en
in den vroegen ochtend van Maandag 28
September kwam dr. Colijn's radiorede ver
tellen dat Nederland, als het eenig overge
bleven goudland, niet langer op den ouden
voet mocht blijven voortgaan, zoodat onze
montaire politiek moest worden gewijzigd.
Dat was een zwaar en pijnlijk besluit ge
weest voor deze regeering, die thans nood
gedwongen den gaven gulden als een der
peilers van haar beleid zoo onverwacht ver
dwijnen zag, doch het was het onvermijde
lijk gevolg van een reeks van gebeurtenis
sen, waarop dezerzijds geen enkelen invloed
kon worden uitgeoefend. En al was deze
koersverandering haar niet aangenaam, de
regeering nam niettemin direct de maat
regelen, welke noodzakelijk waren om een
paniek te voorkomen en ongeoorloofde win
sten te vermijden. Zij sloot tijdelijk de
beurs, verbood den uitvoer van goud, deelde
mede dat de prijzen der eerste levensbe
hoeften niet verhoogd worden mochten en
riep een egalisatie-fonds in het leven om de
schommelingen, die het gevolg waren van
het heen en weer trekken van het korte geld
en van speculatieve operaties, zoo veel mo
gelijk te voorkomen of op te vangen. Het
Parlement betuigde oogenblikkelijk z'n in
stemming en sloot zich geheel aan bij het
bezadigde en rustige woord van den pre
mier, die er op aandrong de hoofden koel
te houden en er op wees dat het onmogelijk
was dadelijk een nieuwe goudwaarde voor
den gulden vast te stellen omdat de mone
taire toestand te onzeker was en de gulden
z'n eigen evenwicht vinden moet langs den
weg van een geheel natuurlijke depreciatie!
Van waarlijk groote onrust is daarna in
het land geen sprake geweest. De gulden
schijnt zich thans vast te zetten op een
waarde-peil, dat ongeveer 20 pet. beneden 't
oorspronkelijke ligt; diverse artikelen stegen
in prijs, zij het meestal niet in dezelfde
mate, en tegelijkertijd kwamen er als
tegenwicht van genoemde nadeelen voor
sommige bedrijven meer werk- en afzetmo
gelijkheden. Of dit alles tegader een winst-
dan wel een verlies-saldo opleveren zal, is
na enkele maanden nog niet uit te maken,
ook niet al wordt van meerdere zijden ge
constateerd dat er van verruiming van het
goederenvervoer tot nog toe weinig geble
ken is.
Niet ten onrechte merkte dr. Colijn on
langs op dat er aan de gulden-depreciatie
vóór- en nadeelen verbonden zijn en dat
het vele maanden zal moeten duren voor
dat uitgemaakt kan worden of het juiste
economische inzicht gezocht moet worden
bij de voorstanders der devaluatie, of bij de
tegenstanders, die elkaar meer dan een jaar
lang onafgebroken in vinnige redevoerin
gen en scherp gestelde artikelen hebben be
stookt, niet wetende dat tenslotte nog zoo
onverwachts de proef op de som zou wor
den genomen
rj ïït J
Regeeringsdaden
Uit de reeks van rëgeerings-daden van
dit ministerie dient allereerst naar voren te
worden gehaald de poging tot versterking
onzer weermacht. Indië, waar binnen vier
jaren hgt luchtmaterieel vernieuwd moet
worden, staat voorop met het oog op drei
gende Conflicten in dén Pacific, maar ook
voor pns land zijn tal van maatregelen in
gevoerd of voorgesteld, welke alle verster
king onzer verdediging beoogen. Dat de re
geering niet zoo ver gaat als menigeen wil,
is slechts gevolg van de moeilijke finan-
cieele omstandigheden, die een daadwerke
lijk deelnemen aan den huldigen bewape
ningswedloop onmogelijk maken. Het kabi
net kan overigens bij z'n voorstellen reke
nen op de medewerking van de meerderheid
der Staten-Generaal, waar het nog steeds
groeiend nationaliteitsbesef zich ook meer
en meer gevoelen doet, ja zelfs op den stem
des heeren Wijnkoops. De wonderen zijn de
wereld nog niet uit! Versterking der defen
sie schijnt deze communist gunstig te ach
ten voor de bestrijding van het fascisme.
En daaraan kan men per saldo z'n „prin
cipes" toch wel opofferen
Over de spelling kwam nog nimmer een
stemmigheid. Op 22 Juli berichtte de mi
nister van onderwijs dat er voor de zoo-
veelste maal een wijziging komen zou en
twee dagen later kwam prompt daarop het
antwoord van het kabinet; „dat het mini
sterie zich er over beraden zou, maar dat
voorloopig de zaak bij het oude bleef." De
regeering beraadt zich nóg! Zij kwam ln-
tusschen op 5 Augustus met voorstellen tot
herziening der Grondwet, welke weinig om
het lijf hebben; met een belangrijke wijzi
ging van de motor- en rijwielwet, welke op
1 November ten deele van kracht is gewor
den; met een verandering van het rijtijden
besluit, die eveneens spoedig zal worden in
gevoerd; bemoeide zich met de reorganisa
tie der spoorwegen; schafte op 4 October
den huurbijslag af, doch stelde er een over
gangstoeslag voor in de plaats en zag het
voors'el inzake de industrie-financiering
door het parlement goedgekeurd op 17 Juli.
Eenige Industrieën ondervinden sindsdien
reeds steun, terwijl de scheepvaart rente-
looze voorschotten kreeg.
Een gevaarlijke kwestie, waarover reeds
het vorige jaar een crisis ontstaan was: die
der onderwijs-concentratie, heet inmiddels,
naar de betreffende commissie heeft mede
gedeeld. haar oplossing te hebben gevon
den, terwijl een ander twistpunt, dat der
vaste lasten, met 5537 stemmen door de
Tweede Kamer verworpen werd, waarna de
regeering het Introk zonder er verdere con
sequenties aan te verbinden. Een ontwerp-
Reisbelastingwet, in den aanvang van 1936
door minister Oud gepubliceerd, deed zulk
een storm tegen dezen opsteken, dat hij
weldra z'n pogingen om daartegen op te
tornen staakte en het ontwerp naar de
prullemand verdwijnen deed. Er werden
verder maatregelen genomen ten aanzien
van in ons land werkzaam zijnde buiten-
landsche arbeidskrachten, er kwam een
automaten-wet, waarvan zich voorloopig de
gevolgen nog niet doen gevoelen en er wer
den, met tot dusverre nog slechts zeer
gering succes, pogingen aangewend om het
vreemdelingenverkeer naar Nederland te
bevorderen.
Men mag in dit verband de bruggenbouw
niet onvermeld laten. Want kwamen er in
1936 niet twee buitengewoon belangrijke
verbindingen over de groote rivieren tot
stand en heeft ons Volk niet door massale
demonstraties getoond hoezeer het zich ver
heugde over het openstellen van de brug
bij Nijmegen op 16 Juni en van die bij den
Moerdijk op 12 December j.l.?.
Wat verder de aandacht trok.
Er was veel meer dat in het afgeloopen
jaar aller aandacht heeft gehad. Wij den
ken aan de avonturen der Nederlandsche
ambulance in Abessynlë onder leiding van
dr. Winckel, waarbij men zich gelukkig
prijzen mocht dat allen met uitzonde
ring van dr. Van Schelven, die gewond
werd heelhuids in het Vaderland terug
keerden, waar zij op 19 Mei bij aankomst
te Rotterdam door het Roode Kruis en
haar presidente. Prinses Juliana, gehul
digd werden. Wij denken daarnevens aan
de bestuurswisseling in Indië (op 16 Sep
tember droeg Jhr. De Jonge de regeering
over aan Jhr. mr. A. W. L. J. Tjarda van
Starkenborgh Stachouwerl, aan het eervol
ontslag op 7 April aan den heer Van Slobbe
ais gouverneur van Curasao en z'n ver
vanging door den burgemeester van Eiber
gen, den heer Wouters, en we roepen even
eens in de memorie terug de ontbinding
van het Nationaal Crisiscomité en de op
richting van het Nationaal Fonds voor
Bijzondere Nooden, dat nog juist dezer da
gen weer een dringenden oproep om aller
steun heeft gedaan.
Ge wilt meerdere belangrijke feiten? Wij
noemen de ingebruik-stelling op 4 April
door minister De Wilde van het telex-net
van het A. N. P., dat een zoo enorme wij
ziging bracht in de dagelijksche nieuws
berichtgeving; het beschikbaar stellen
door Fokker van honderdduizend gulden
voor een fonds voor opleiding van vlieg
tuig-bestuurders; de plechtige onthulling
op 4 Juni te Den Haag van het gedenk-
teeken voor wijlen H. M. de Koningin-
Moeder; de opening van de fraaie Avro-
studio door ir. Damme op 2 Juli; de ope
ning van het vliegveld Ypenburg op 29
Augustus; de ln-dienst-stelling van Hr.
Ms. kruiser „De Ruyter" op den derden
October door de Koningin; het plaatsen
van orders op den 8sten November, door de
Bataafsche Petroleum Maatschappij, bij
Nederlandsche werven voor 11 a 12 mil
lioen, en het aftreden van Sir Henry De-
terding als directeur-generaal van De Ko
ninklijke, alsmede z'n vervanging ingaan
de morgen door it. J. E. F. de Kok.
Sportieve glorie.
Bovendien bracht 1936 een sportieve sen
satie! Sport, hoezeer ook te waardeeren,
is meestal voor het algemeen gebeuren van
te weinig beteekenis om haar in een be
knopt jaar-overzicht, als dit, een plaats
toe te bedeelen. Men zou ons niettemin
thans een zekere onvolledigheid verwijten
kunnen indien wij niet even de successen
in herinnering brachten, welke Nederland
sche vertegenwoordigers bereikten bij de
Olympische Spelen in Duitschland. Osen-
darp. Kagchelland, van Beveren, Bob Maas
Van Vliet, Rle Mastenbroek, Tine Wagner,
Nida Senff, Willy den Ouden, Jopie Sel-
bach, onze hockey'ers en ruiters hebben
daar den naam van sportief jong-Holland
op schitterende wijze hoog gehouden en
zijn er door vele duizenden op hartelijke
wijze toegejuicht voor hun weergalooze
prestaties, die Nederland op zwemgebied
zelfs aan den spits aller landen brachten,
voor zoover het de dames betreft!
Op luchtvaartgebied gingen Nederland en
Indië rustig door op den ingeslagen weg,
welke reeds tot zooveel glorie gevoerd
heeft. Natuurlijk waren er tegenslagen en
de vreeselijkste was die bij Croydon, waar
een K.L.M.-machine brandend neerstortte
en veertien menschen den dood vonden,
doch het kon slechts een prikkel zijn tot
nog meer inspanning, tot grootere bevei
liging (bij sneller tempo) en tot het aan
schaffen van nieuw materiaal, dat de vei-
llgheidsfactor weer verhoogt en het reizen
door de lucht eveneens economischer
maakt, Indië kreeg daarbij haar nieuwe
lijn naar Manilla, terwijl een dienst van
Nederland naar West-Indië wel spoedig tot
stand komen zal!
Te land werd het verkeer bevorderd door
voortdurende wegenverbetering, waarbij het
slechts te betreuren valt dat er anderzijds
op het verkeer zoovele nieuwe lasten ge
legd worden, dat tallooze bedrijven erern-
stlgen hinder van ondervinden, en tenslotte
vertoont het verkeer te water, vergeleken
bij het vorige Jaar, eenige opleving, spe
ciaal wat het goederenvervoer aangaat.
Amsterdam én Rotterdam hadden den
laatsten tijd meer bedrijvigheid in hun
havens dan in geruimen tijd het geval is
geweest!
De scheepsbouw-industrie mocht zich
gelukkig prijzen in het verkrijgen van
meerdere zeer belangrijke opdrachten uit
binnen- en buitenland (we denken o.m.
aan de order van de Bataafsche Petroleum
Maatschappij) en het schijnt toch wel dat
ook de gewone industrie zoo langzamer
hand iets ruimeren armslag gekregen
heeft, al blijven de export-mogelijkheden
nog uiterst beperkt. Land- en tuinbouw,
visscherlj, enz., openden eveneens iets
hoopvoller perspectieven zonder dat zij
echter tot dusverre de hulp der crisis
maatregelen hebben kunnen ontberen.
Ongelukken en rampen.
Rampen van grooten omvang hebben
ook dit Jaar weer ons land geteisterd, ter
wijl er geen dag voorbij gegaan is of er
vonden ernstige ongelukken plaats. Die,
welke het meest de aandacht getrokken
hebben, mogen hier in chronologische volg
orde nog eens vermelding vinden.
9 Januari: Auto te Gorkum te water ge
reden; twee van de zeven Inzittenden ver
dronken; 24 Jan.: Militair vliegtuig geval
len bij Waalhaven; twee dooden.
8 Februari: Brand in een perceel te Am
sterdam, grenzende aan den O.Z. Achter
burgwal en den Zeedijk; acht dooden en
vier ernstig gewonden: 21 Febr.: Scheeps
ramp op den Beneden Wezer; de Rotter-
damsche lichter Dipping V geramd; 4 van
de 5 opvarenden verdronken.
4 Maart: Auto bij mist gedurende den
nacht te Sneek te water geraakt in de
stadsgracht; de vijf inzittenden verdron
ken; 24 Maart: Veilinggebouw te Eist af
gebrand; 2 ,'s ton schade.
8. April: Vier perceelen te Roermond in
de asch gelegd nabij het station; 11 April:
het Chloago-theater te Eindhoven afge
brand, nadat reeds meerdere branden had
den plaats gevonden; korten tijd later werd'
een man gearresteerd, die zich aan brand
stichting bleek te hebben schuldig ge
maakt; 13 April: Auto-ongeluk te Heesch;
drie dooden; 15 April: Treinontsporing bij1
Woerden, drie lichtgewonden en groote
materleele schade: Idem: Indisch leger
vliegtuig op 70 K.M. van Bandoeng neer
gestort; 3 der 4 inzittenden gedood; 17
April: Velllngsgebouw te De Lier afge
brand.
1 Mei: Instorting in de Cunera-kerk te
Rhenen; 11 Mei: De Goudsche kaarsen
fabriek te Gouda afgebrand; 13 Mei;
Groote brand in een papierfabriek te Nij
megen; schade f. 150.000 22 Mei: Café-
restaurant Suisse te Groningen uitge
brand; de eigenaar om het leven gekomen;
een kellner gewond.
3 Juni: Sportvliegtuig op Schiphol ver
ongelukt; mr. A. J. van Hengel en een
Oostenrijksch sportvlieger gedood; 21 Juni:
Autobus bij Arnhem in botsing met een
motor-rijwiel; 1 doode en 22 gewonden;
23 Juni: Zware brand in fabrieksgebouw
aan den Velperweg te Arnhem: 29 Juni:
Vijf menschen, w.o. drie te Nijeveen, door
het noodweer gedood.
7 Juli: Opnieuw noodweer, waardoor zes
personen om het leven zijn gekomen; 11
Juli: Het gebouw voor Kunsten en Weten
schappen te Rotterdam in de asch gelegd;
vier arrestaties onder verdenking van
brandstichting; 15 Juli: Door den storm
zijn drie menschen omgekomen; 16 Juli:
De burgemeester en een wethouder van
Beilen bij een auto-ongeluk te Assen ge
dood.
4 Augustus: Roeiboot op de Lek door
Rijnaak overvaren; drie van de acht in
zittenden verdronken; 21 Aug.: Militair
vliegtuig bij Hilversum neergestort; de
sergeant-vliegers Koeze en Lemstra omge
komen: 23 Aug.: Aardbeving in Indle;
meerdere dooden.
7 September: Het Noorsche stoomschip
„Sirenes" ln den storm bij Callantsoog ge
strand; de opvarenden gered.
1 October: Locomotief en vrachtauto bij
Berkum in botsing en in brand gevlogen;
een doode en twee gewonden; heldhaftig
gedrag der machinisten, die het vuur in
de machine doofden ondanks gevaar voor
eigen leven; 7 Oct.: Treinramp bij Woer
den; 2 dooden; 19 Oct.: Het stoomschip
„Van der Wijck" van de K.P.M. tusschen
Soerabaja en Semarang vergaan; 14 Euro
peanen en 42 inlanders verdronken; 20
Oct.: het Grieksche stoomschip „Okeanls'
op de Noordzee in nood; de bemanning
door sleepbooten gered; later werd ook het
schip nog binnen gebracht; 27 Oct.: Sche-
veningsche loggers 68 en 179 in den storm
bij IJmuiden vergaan; van de Sch. 68 ver
dronken vijf leden der bemanning, terwijl
de 179 met man en muis verging; 31 Oct.:
vreeselijke ontploffing te Schiedam, op een
Grieksch stoomschip; 13 dooden.
25 November: Zware brand in de zaak
van Perry en Co. te Amsterdam.
3 December: De sportvlieger M. A. G. van
der Leeuw met z'n toestel ln de Waalhaven
gestort en omgekomen; 9 December: het
K.L.M.-vliegtuig De Lijster, bij Croydon di
rect na den start tegen een huls gevlogen
en verbrand; 15 van de 17 inzittenden ver
loren het leven.
Jubilea en belangrijke
verjaardagen.
Tal van vooraanstaande personen en be
langrijke organisaties herdachten in 1936
een jubileum of vierden een verjaardag,
welke om den persoon van den Jarige aan
de vergetelheid dient te worden ontrukt,
10 Januari: dr. H. Lovmk, te Den Haag.
oud-burgemeester van Alphen 70 jaar; 18
Jan.: gouden jubileum te Amsterdam ge
vierd van den Alg. Ned. Metaalbewerkers-
bond; 26 Jan.: ds. G. Posthumus Meyes,
em. predikant te Ellekom, aanvaardde voor
40 jaar het predikambt; 27 Jan.: mevr.
Louise van Korlaar, tooneelspeelster te
Amsterdam, 80 jaar.
5 Februari: ds. J. G. Geelkerken, predi
kant bij de Geref. Kerk in Hersteld Ver
band te Amsterdam, aanvaardde 25 jaar
geleden het predikambt; 6 Febr.: Henri ter
Hall, te Rijswijk, 70 jaar; 8 Febr. mevr.
Wynandts FranckenDyserinck, te Den
Haag. 60 jaar; 24 Febr.: Ed. G. Schürmann,
te Den Haag, voorzitter van den Kon. Ned.
Middenstandsbond, 70 jaar; 26 Febr.:
Dreves Ultterdljk, te Hilversum, de grond
legger van de esperanto-beweging in Ne
derland, 70 jaar.
1 Maart' W. Richter Uitdenbogaardt, te
Scheveningen, een bekende figuur ln het
haringvlsscherij-bedrijf, 70 jaar: 7 Maart:
ds. F. W Drijver, de be!-"nde Naardensc ,e
em. predikant, aanvaardde voor 50 jaar het
predikambt in de Herv. Kerk; 8 Maart: dr.
R. J. T. Meurer, te Amsterdam, kinder-
2—5
