A
15 2 3
A
M
MAANDAG 14 DECEMBER 1936
No. 23535
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
77ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DU nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD.
STADSNIEUWS
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons JBlad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te 'betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.1®
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden 4- portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.)
GOUDEN DOCTORAAT.
Woensdag a.s. zal het 50 iaar geleden zün.
dat mr. K. W. Brevet oud-nresident van
Gerechtshof te Den Haag en wonende al
daar. aan de Leidsche Universiteit promo-
veerde tot doctor in de rechtgeleerdheid.
HET VORSTELIJK HUWELIJK.
Naar aanleiding van de nlannen welke er
bil de te Den Haag wonende Leidsche stu
denten bestaan om aldaar ter gelegenheid
van het huwelijk van H.K.H Prinses
Juliana en Z.D.H. Prins Bemhard een op
tocht te houden, verzocht men ons mede
te deelen. dat noch de leden van het
Leidsch Studenten Corps, noch die van de
V.V.S.L. aan dezen optocht hun medewer
king zullen verleenen.
Veilig Verkeer.
Ervaring van de wielrijdersweek.
Strenger politietoezicht.
Gedurende de remmen- en lichtweek
voor wielrijders van 712 December 1.1. is
wel zeer duidelijk gebleken, dat de Inrich
ting van een groot aantal rijwielen, voor
wat betreft het witte gedeelte van het
achterspartscherm en de reflector zeer
I veel te wenschen overlaat. Het achterspat-
tcherm vertoont vaak niet meer dan de
sporen van de witte kleur, wellicht eens
daarop aangebracht. Noodzakelijk is daar
om. dat de wielrijders er op letten, dat het
achterspatscherm of het verlengstuk daar
van over een legte van 30 c.M„ gemeten
van het ondereinde, voor het achteropko
mend verkeer goed zichtbaar, dus steeds
helder wit Is. waaruit volgt, dat het witte
gedeelte voortdurend verzorging en onder
houd eischt.
Eveneens is andermaal gebleken, dat de
reflectoren aan de achterzijde van het rij
wiel, wat deugdelijkheid alsmede plaats en
wijze van aanbrengen betreft, in vele ge
vallen niet beantwoorden aan de eischen
door veiligheid en wet gesteld. Honderden
rijwielen voeren nog reflectoren, welke
schuin op het spatbord liggen, in plaats
dat ze loodrecht gesteld zijn.
Na de wielrijdersweek mag nu veronder
steld worden, dat de wettelijk gestelde
eischen voldoende bekend zijn. Het politie
toezicht met betrekking tot de inrichting
der rijwielen verlightin, reflector, witte
achterspatscherm zal daarom van nu
af aan verscherpt worden gehouden, niet
alleen deze week. maar voortdurend.
Helpt allen mee het verkeer veiliger te
maken.
SCHAATSENRIJDERS NAAR
AMSTERDAM
Naar wij vernemen is het bestuur der
Leidsche IJsclub er in geslaagd met de
N.V, De Sportfondsen een overeenkomst te
treffen volgens welke de leden der ijsclub
tegen verlaagd tarief kunnen rijden op de
Kunstijsbaan te Amsterdam. In de adver
tentie-kolommen kan men meerdere bij
zonderheden daaromtrent vinden. Wij mo
gen volstaan met de vermelding dat er zoo
nu en dan des avonds per autobus een ex
cursie naar de Amsterdamsche baan zal
worden gemaakt, waarbij de kosten van
deelneming zoodanig laag gesteld zijn. dat
van het maken van eenigerlei winst geen
sprake is. De „Sportfondsen" ziet in deze
excursies een goede propaganda voor de
Kunstijsbaan en de leden der Leidsche
IJsclub profiteeren daarvan omdat zij (af
gezien van de kosten voor de autobus) voor
35 cent twee en een half uur op een spie
gelgladde baan van de ijssport kunnen ge
nieten- De eerste excursie zal zijn op
22 December.
SPEELTUIN VER. „WESTERKWARTIER".
Sint Nicolaas op bezoek.
Het Sint Nicolaasfeest voor de kinderen
'an bovengenoemde Vereeniging, mag weer
schitterend geslaagd heeten.
Omstreeks halfvijf werden de kinderen
Zaterdagmiddag j.l. in het Luxortheater
ontvangen. Toen allen goed en wel gezeten
«aren, deden de Sint en zijn knecht hun
intrede op het podium en werd hun een
«are ovatie gebracht door de 400 aanwezige
kinderen. Het muziekgezelschap „De zes
Waagteekens" begeleidde de vele wijsjes,
«elke de kinderen zongen. De kinderen ge
noten vervolgens van de mooie films, welke
de directie van het Luxor draaide, terwijl
in de pauze werden onthaald op choco
lademelk en versnaperingen.
Toen Sint en zijn knecht in de zaal ver
schenen, kwam er aan het gejubel van de
kinderen haast geen eind. Omstreeks half
«iht gingen de kinderen voldaan en met een
"k lekkernijen naar huis.
Moord te Goes.
I
De dader gearresteerd.
Gisteravond tien uur is in een caié
te Goes de ongeveer 22-jarige N.
Mieras uil 's-Gravenpolder door den
eveneens 22-jarigen J. M. uit Nieuw-
dorp na een woordenwisseling met
een dolk in den buik gestoken. Beide
personen verkeerden onder invloed
van sterken drank.
De getroffene overleed na enkele
minuten. De dader, die per fiets de
vlucht nam, is vannacht te Nieuw-
dorp door de politie van Goes en de
burgemeester van Goes en 's Heer
Arendskerke van zijn bed gelicht. Hij
legde een volledige bekentenis af.
M. is in hel politiebureau te Goes in
gesloten.
CHR. ORATORIUMVER. „CON AMORE".
Kerstuitvoering".
Maandag 21 Dec. a.s. hoopt bovenge
noemd koor in de verwarmde Remonstrant-
sche Kerk een uitvoering te geven, die be
doelt een inleiding te zijn tot de viering
van Christus' geboorte. Het koos daartoe
in de eerste plaats de mooie Adventskan-
tate (No. 61) van Joh. Seb. Bach: „Nun
komm der Heiden Heiland", waarin de
grondgedachte van den tekst, de bede, dat
Christus met Zijn zegeningen moge komen
in Zijn Kerk en wonen in des menschen
hart. op schoone wijze door den vromen
componist werd verklankt. Daarna plaatste
het op zijn programma het eerste deel van
Ilandel's -Messias", waarin achtereenvol
gens bezongen wordt; a. de voorbereiding
van de komst des Hoeren; b. de profeti
sche aankondiging van den Messias; c- de
verschijning van den Zoon Gods op aarde;
d. de geboorte van Christus en e. des Hei-
lands werken, een reeks van prachtige, ly
rische zangen voor soli en koor, die hun
fijn geboetseerden sluitsteen vinden in 't
slotkoor: Zijn juk is zacht. Zijn last is
licht.
Als solisten zullen aan deze Kerstuitvoe
ring medewerken de dames Sophie Both-
Haas. sopraan: Annie Hermes, alt. en ae
heeren mr. Harm Smedes, tenor en Lu-
cien Louman, bas Het orgel zal bespeeld
worden door mevr. L. BeukemaBenraadt,
terwijl verder het Strijkorkest van 't Ned.
Kamerorkest het instrumentaal gedeelte
verzorgen zal
EXCURSIE STADHUISBOUW
Hedenmiddag maakten de leden van den
gemeenteraad een excursie naar hel Pie
terskerkhof en het Stadhuisterrein, waar
zij zich op de hoogte stelden van den stand
oer werkzaamheden met betrekking tot de
restauratie van den gevel en den eigen
lijken Raadhuisbouw
BOND VAN NED. ONDERWIJZERS.
Vergadering der afdeeling Leiden.
Zaterdag hield de afd. Leiden haar laat
ste ledenvergadering van dit jaar.
In zijn openingswoord deelde de voorzit
ter de aanwezigen mede, dat de heer Van
leeuwen overleden was. Hij stelde de ver
diensten van den overledene voor den
Bond in 't licht. Vooral het V. K. F. had
veel aan hem te danken.
Van de ingekomen stukken verdient ver
melding het schrijven van den heer J. M.
Vos. Hierin deplde deze mede, dat hij we
gens zijn hoogen leeftijd, voor het lid
maatschap bedankte.
De vergadering betreurde dit besluit,
maar meende, dat men zijn wensch moest
eerbiedigen.
De heer Vos was de laatstovergebleven
oprichter van de afd. Leiden. Hij is gedu
rende ruim 46 jaar lid geweest, waarvan
vele jaren besturuslid.
Na eenige medeedelingen over de Soirée,
welke de Jongerengroep in Januari orga
niseert, en de stemming voor een lid van
het hoofdbestuur kwam, zooals gewoonlijk
in de laatste vergadering het verslag van
het V.K.F. aan de orde.
De secretaris begon met eenige heuglijke
feiten te vermelden. Hiertoe behoorde o.a.
de samenwerking tusschen N.O.G. en Bond
waardoor de commissie uitgebreid is tot 6
personen Hij hoopte, dat deze samenwer
king zou mogen blijven bestaan.
Het eendaagsche feest, waaraan plm 350
kinderen deelnamen, en het 3-daagsche
feest, waaraan een klas van 18 kinderen
deelnam, zijn goed geslaagd.
Ondanks de grootere baten heeft de
commissie nog met financieele bezwaren
te kampen, daar het tekort van 1935 nog
niet ingehaald is. De rekening was door
een accountant nagezien en goedgekeurd.
Een vruchtbare bespreking van de voor
stellen voor de Algemeene Vergadering,
volgde op dit verslag. Er zullen twee afge
vaardigden naar Groningen gaan.
Nadat bij de rondvraag nog een lid zijn
verheugenis had uitgesproken over het
behouden blijven van dc O.L. school te
Rijnsburg, sloot de voorzitter deze geani
meerde vergadering met een opwekking tot
de leden, dat de energie van de afdeeling
ln 't komende jaar nog grooter zou mogen
worden.
Leidsch student om het
leven gekomen.
Bij auto-ongeval te Nieuwe-Wetering.
De overige inzittenden werden
gered.
Zondagmorgen omstreeks 4 uur is
een personenauto, waarin vier perso
nen gezeten waren, op den z.g.n. Ach
terweg te Nieuwe-Wetering tegen een
paai gereden en vervolgens in 'n sloot
terechtgekomen, waarbij de bestuurder,
de 22-jarige Leidsche student N. Roes-
singh op droevige wijze om het leven
kwam.
Behalve den bestuurder, wiens vader
kantonrechter is en te Oosterbeek woont,
zaten in de auto 'n vriend van het slacht
offer, jhr. A. de J.. eveneens student hier
ter stede, zijn zuster, mej. R. uit Rotter
dam en mej. E. K. uit Den Haag. die allen
van een bal op Schiphol terugkeerden.
Volgens verklaring der inzittenden reed
de auto op het oogenblik, dat het ongeval
geschiedde, met een snelheid van ongeveer
40 K.M.
Vermoedelijk heeft de bestuurder de in
den weg aanwezige gevaarlijke bocht niet
tijdig bemerkt, waardoor de auto eerst te
gen een paal aanreed en vervolgens van
de ruim anderhalven meter hoogen wal
kant stortte en met de wielen omhoog in
de sloot terecht kwam.
De beide dames en de heer de J. slaag
den er na het inslaan van een ruit in,
zich uit hun hachelijke positie te bevrij
den. waarbij mej. R. vrij ernstige snijwon-
den in den rechterarm opliep, doch de be
stuurder is vermoedelijk tengevolge van
den val bewusteloos geraakt en in het wa
ter en den modder gestikt.
De drie geredden vonden ten huize van
den veehouder Straathof een gastvrij on
derkomen. waar zij van droge kleeren wer
den voorzien. Dr. Van der Bijl uit Oude-
Wetering was spoedig aanwezig en ver
leende de eerste hulp. Pogingen om bij het
slachtoffer door het toepassen van kunst
matige ademhaling de levensgeesten we
derom op te wekken, bleven helaas zon
der resultaat.
Zijn stoffelijk overschot werd later op
den dag. nadat het door de justitie was
vrijgegeven, naar de ouderlijke woning te
Oosterbeek overgebracht.
De drie overige inzittenden konden met
een andere auto hun weg vervolgen. De
zwaarbeschadigde auto is in den loop van
den dag door een kraanwagen uit de sloot
getrokken.
Naar wij vernemen zijn op dit gevaar
lijke punt reeds meermalen ongevallen ge
schied Weliswaar is deze bocht door ver
keersborden en witte paaltjes aangegeven,
doch de situatie is niettemin van dien
aard, dat zij de grootste aandacht van
den autobestuurder vraagt.
Hopelijk zei dit tragische ongeval de
droeve aanleiding zijn tot een spoedige en
afdoende verbetering.
Het Leidsche Studentencorps, waarvan de
heer Roessingh lid was, heeft in verband
met zijn overlijden, den gebruikelijken
rouw aangenomen.
KATH. DEM. PARTIJ.
Sint Nicolaasfeest.
De K.D.P. heeft gisteren in een der zalen
van het Dansinstituut van Wijk aan de
kinderen der leden aangeboden een Sint
Nicolaasfeest, dat bijzonder geslaagd mag
heeten.
Nadat de voorzitter de heer Hensing deze
bijeenkomst met gebed had geopend zeide
spr dat het bestuur van de afd. Leiden ge
meend heeft, vooral in deze tijden nu de
kinderen toch al zooveel moeten ontberen,
voor de kleinen enkele prettige uren te
mogen brengen, te meer waar het St. Nico
laas bereid heeft gevonden zijn vertrek nog
enkele dagen uit te stellen om de kinderen
met een bezoek te vereeren. Daarna kreeg
de algemeen propagandaleider de heer Lan-
gezaal het woord, die na een korte propa
gandistische inleiding tot de ouders den
kinderen een prettigen middag toewensch-
te. Dat is het inderdaad geworden. Enthou
siast werd medegeleefd met de mooie en
leuke poppenkastvertooning en klein en
groot vermaakte zich kostelijk met de hu
moristische goocheltoeren. Het hoogtepunt
werd echter bereikt toen St. Nicolaas in
hoogst eigen persoon, met zijn zwarte
knechten, die gebroken Hollandsch spraken
en Spaansche liederen zongen, zijn intrede
deed. Spoedig wist St. Nicolaas, die 'n goede
Sint bleek te zijn, de aanvankelijk angstige
kijkers van vreugde te doen stralen. Graag
kwamen de kinderen dan ook om beurten
naar voren om van den grooten kinder
vriend een aansporend woord en zoonoo-
dig ook een kleine vermaning, maar allen
daarnaast een belooning in ontvangst te
nemen.
Het geheel was een keurig feest: waar
voor den organisator den heer Langezaal
alle eer toekomt.
De Chineesche dictator
Tsjang kai Sjek
gevangen genomen.
De leider der Nanking-regee-
ring Tsjang kai Sjek is door
den voormaligen dictator van
Mandsjoerije, Tsjang Hsoe
Liang gevangen genomen.
Geëischt wordt een directe
actie tegen Japan met steun
van een verbond met de
sovjets.
In Japan wacht men voorloo-
pig den gang van zaken af.
De sovjets ontkennen de hand
te hebben in deze gebeur
tenis.
VEREENIGING VOOR INTERNATIONAAL
JEUGDVERKEER.
Op verzoek van de politie alhier is te
Wassenaar aangehouden K. de G„ aldaar,
die zich hier ter stede heeft sohul^Jg ge
maakt aan oplichting.
De jaarvergadering.
Zaterdag j.l. heeft de Vereeniging voor
Internationaal Jeugdverkeer alhier onder
voorzitterschap van dr. J. Kalff Jr. in net
bureau der Vereeniging haar jaarvergade
ring gehouden.
Na de opening heeft de alg. secr. mej.
dia. J. de Beer het jaarverslag uitge
bracht, waaraan wij het volgende oritlee-
nen:
In het jaarverslag heeft de Vereeniging
deelgenomen aan de tentoonstelling van
de „New Education Fellowship" te Utrecht.
Voorts heeft zij haar bemiddeling ver
leend bij het huisvesten van een groep
Zuid-Afrikaansche schooljongens te Am
sterdam.
Het aantal uitgaande stukken bedroeg
9919 tegenover 7085 in het voorafgaande
jaar en 5500 in 1933/34.
Het ledental is weer gestegen, zoodat de
Vereeniging op 1 September ruim 1000 in-
dividueele leden telde. Bovendien werkt de
Vereeniging met een groot aantal scholen
samen en ook met eenige jeugdtijdschrif
ten. De Vereeniging voor M.U.L.O. heeft
zich in het verslagjaar als lid in laten
schrijven.
Er werden 5563 correspondentie-adressen
verstrekt, tegenover circa 3000 in het vo
rige jaar. Hieronder zijn begrepen 1154
aanvragen, welke naar aanleiding van een
oproep in de pers ten behoeve van cor
respondentie met Amerika ontvangen wer
den. Het meest werd gecorrespondeerd
met de Ver. Staten, daarop volgt Zuid-
Afrika. Van de Nederlandsche aanvragers
waren 43 jongens en 57 meisjes. Ge
bleken is, dat het werk der Vereeniging
meer en meer bekendheid verkrijgt onder
hen die wel willen correspondeeren, maar
niet direct lid willen worden.
Er werden in het geheel 20 groepreizen
ondernomen, waarbij de volgende landen
werden bezocht: Engeland. Oostenrijk,
Zwitserland, Frankrijk en Duitschland.
Ook werden twee wintersportreizen naar
..cnrijk en Zwitserland ondernomen: 'n
Paaschreis naar Engeland. De andere rei
zen werden gedurende de zomervacantie
uitgevoerd. Een tocht langs Nederland's
jeugdherbergen kon wegens gebrek aan
belangstelling uit het buitenland helaas
niet doorgaan, minder wegens de werke
lijke duurte van de reis, dan door de on
bekendheid van ons land als toeristenland.
Van de gelegenheid om zich alleen voor
de trein- of bootreis bij onze groepen aan
te sluiten, maakten verscheiden leden ge
bruik; deels gingen zij correspondenten
opzoeken, deels ook reisden zij naar fami
lies, waar zij eveneens door onze be
middeling eenigen tijd als betalende
gasten gingen doorbrengen In verschil -
i lende gevallen verleende „Jeugdverkeer"
bemiddeling bij net uitwisselen van Ne
derlandsche kinderen, voornamelijk met
België.
Het jaarverslag van den penningmeester,
prof. dr. Ph. S. van Ronkei, dat hierna
werd uitgebracht, gaf eenige verbetering
te zien, al is de tegenwoordige toestand
zeker nog niet gunstig te noemen. Een
klein tekort kon uit de reserve worden ge
dekt.
De aftredende bestuursleden, mevr. dr.
M. Nieuwenhuis-Von Uexkiill, mevr. J. C.
IsbrückerDirksen en mr. R. A. Reepma
ker werden bij acclamatie herkozen, waar
na de voorzitter hun voor de vele bewijzen
van belangstelling dank zegde.
Betreffende de plannen voor het loo-
pende vereenigingsjaar werd mededeeling
gedaan van de in voorbereiding zijnde
wintersportreis naar Zwitserland, waar
voor veel belangstelling bleek te bestaan,
hetgeen een gevolg is van den dit jaar be
langrijk verlaagden prijs. In de volgende
zomervacantie zal meer aandacht worden
besteed aan reizen naar die landen, welke
evenals Nederland hebben gedeva
lueerd aangezien een verminderen van
het aantal reizigers naar Engeland en an
dere „dure" landen wordt verwacht.
Na een levendige bespreking over een
verdere uitbreiding van de actie der Ver
eeniging sloot de voorzitter de vergadering.
BINNENLAND.
Leidsch student bij auto-ongeval te Nieuwe-
Wetering om het leven gekomen.
(Stadsnieuws, le Blad).
De openstelling: van de Moerdijkbrug:;
feest te Breda. (3e Blad).
Onvoldoende bescherming tegen pokken;
memorie van antwoord aan de Tweede
Kamer. (2e Blad).
De begrooting van Zuid-Holland; Ged.
Staten over de uitvoering van het
wegenplan. (4e Blad).
Vergadering der Fed. van R.K. Werk
gevers vereenigingen. (Binnenl., 3e BLad)
Moord te Goes; de dader aangehouden
(le Blad).
Begrafenis van den K.L.M.-marconist Van
Bemmel. ('le Blad).
BUITENLAND.
De Chineesche dictator Tsjang kai Sjek
door zijn vroegeren Mandsjoerijschen
collega Tsjang Hsoe Liang gevangen
genomen. (3e en le Blad).
De Volkenbondsraad legt de Spaansche
zaak op fatsoenlijke wijze ter zijde.
(3e Blad).
Het antwoord van Duitschland op het
Engelsch-Fransche bemiddelingsvoor
stel. (3e Blad).
Besluiten ter Pan-Amerikaansche vredes
conferentie. (Buitenland, le Blad).
Koning George VI plechtig geproclameerd.
Ex-koning Edward, thans hertog van
Windsor, te Weenen. (3e Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
BRECHCOKES
voor centrale verwarming:.
NOORDEINDE 34
3662
(Ingez. Med.)
„BUTENGEWOANE GAERKOMSTE"
DER FRIEZEN.
Opvoering van „Onder één dak".
Zaterdagavond kwam bovengenoemde
vereeniging in „25omerlust" bijeen ter in
zet van haar wintercampagne. Er heersch-
te al dra een opgewekte stemming waar
toe het strijkje van den heer Brons het
zijne bijdroeg De voorzitter, de heer Ny-
holt heette allen hartelijk welkom en wees
in zijn openingswoord op de verandering,
welke zich in den loop der jaren ten aan
zien der Friesche beweging had voltrokken
Wanneer in vroeger dagen de Friesche vlag
werd uitgehangen ter eere van een bijeen
komst. vroegen de voorbijgangers zich af
wat er toch wel aan de hand kon zijn. Nu
kent een ieder de Friesche vlag. Deze ver
andering ten goede demonstreert zich ook
in het feit. dat het Friesch als facultatief
leervak in de Onderwijswet is gebracht, in
welk verband spr. ook de aandacht vestig
de op het vleiend oordeel van den Minister
van Onderwijs ten opzichte van de be
langrijkheid van de Friesche taai. Wan
neer de Minister er zoo over denkt, aldus
spr., dan kan ik me niet goed begrijpen,
dal nog zoovele Friezen van verre blijven
.daan inplaats van zich bij de Friesche be
weging aan te sluiten, waartoe hij opwekte
Na nog de spelers en speelsters bij de aan
wezigen te hebben ingeleid, werd begon-
~ii met de or>vr=rjng van het tooneelstuk
Under ien dak", een dramatisch spel in 3
bedrijven, waarin echter de komische noot
niet geheel ontbrak. Er werd uitstekend
spel te zien gegeven, waarbij vooral Dirkje.
Wytse. de oude Hoekstra, Jan Velstra, Ja-
pik en notaris van Loon met eere dienen
genoemd
De voorzitter wist zich de tolk der aan
wezigen. toen hij den optredenden dank
bracht, terwijl aan de dames bloemen wer-
den geoffreerd. Tusschen de bedrijven door
werden Friesche liederen gezongen- Na af
loop van het tooneelstuk bleef men tot ver
n» het middernachtelijk uur bijeen.
