De
Troonswisseling
Engeland
Het afscheid
van een Koning
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 12 December 1936
Vierde Blad
No. 23534
m
Een boodschap van Koningin Mary
PHILIPS RADIO
„God Save the King"
77sfe Jaargang
Koning George VI wordt hedenmiddag
geproclameerd
Ruwe handen
lUROL. verzacht en geneest
RECHTZAKEN
GEMENGD NIEUWS
Van het Windsor-kasteel uit heeft ex-
koning Edward, die door den omroeper van
ie B.B.C. werd aangekondigd als „prins
Edward", zijn aangekondigde radio-rede
gehouden, waarin hij aan het Engelsche
volk en het geheele Britsche Imperium me-
dedeeling deed van zijn besluit, om als
koning af te treden en de redenen uit
eenzette, welke tot dezen stap hebben ge
leid.
Voor deze rede zie men hiernaast.
Ook Koningin Mary heeft een boodschap
tot het impeirum gericht, luidende:
Boodschap van Koningin
Mary.
„Ik ben zóó diep getroffen door de sym
pathie. waarmede men mij omringd heeft
in de pijnlijke oogenblikken, welke
wij hebben doorleefd, dat het mij een
behoefte is, allen uit het diepste mijns
harten dank te zeggen.
Het medeleven en de genegenheid, die
mij een steun waren in mijn grooten rouw
nog geen jaar geléden, zijn andermaal in
Seze dagen mijn kracht en mijn troost
geweest.
Ik behoef u niet te zeggen, welk een
smart mijn moederhart vervulde bij de
gedachte, dat mijn dierbare zoon het zijn
plicht achtte, den scepter neer te leggen
en een bewind, dat zooveel beloften in
hield, zoo plotseling een einde nam.
Ik weet, dat gij er u rekenschap van
geeft wat het mijn zoon gekost heeft, dit
besluit te nemen en dat gij. terugdenkend
aap de Jaren, gedurende welke hij zoo
vurig zijn land en het imperium trachtte
te dienen, aan hem steeds een dankbare
herinnering zult bewaren in uw harten.
Ik beveel in uw sympathie en uw liefde
zijn broeder, die in zoo onverwachte en
zoo pijnlijke omstandigheden zijn opvolger
wordt. Ik vraag u hem diezelfde edele
gevoelens toe te dragen, waarvan gij blijk
hebt gegeven jegens mijn dierbaren ge
maal en welke gij reeds hadt overgedragen
op zijn opvolger.
Na nog de hoop te hebben uitgesproken,
de de nieuwe koningin zich zal mogen ver
heugen in eenzelfde liefde, als zij zelf 26
Jaar reeds ondervinden mocht, besloot ko
ningin Mary met de bede, „dat ondanks
en zelfs wegens de tegenwoordige beroe
ring de eenheid van ons land en ons rijk,
door Gods genade, moge worden gehand
haafd en versterkt."
„God zegene u allen, God lelde u steeds!"
Prins Edward vertrokken.
Er bleven nog steeds vele lieden zich aan
melden aan de hekken van Fort Belvedère
om brieven voor den ex-koning af te
geven. Een dame gaf aan een der bewakers
een gebedenboek en een groote mand
viooltjes om den koning ter hand te stel
len.
Ex-koning Eduard heeft gisteren een
drukken dag gehad, daar hij nog tal van
stukken moest teekenen. Voorts stelde hij
er prijs op een laatste gesprek te voeren
met alle leden van het personeel, dat sinds
vele jaren in zijn dienst is en een af-
scheidsronde te maken door alle vertrek
ken van het kasteel, dat hij gaat verlaten.
Churchill heeft met de koninklijke broe
ders op Belvedère geluncht.
Om halfelf gisteravond is de afge
treden koning uit Windsor vertrokken.
Men meent te weten, dat prins Edward
aan boord van het admiraliteitsjacht „En
chantress" met onbekende bestemming uit
Portsmouth is vertrokken.
Volgens zekere informaties uit politieke
kringen zou Edward naar alle waarschijn
lijkheid naar Zwitserland gaan en van
daar naar de Adriatische Zee. Officieele
bevestiging van dit alles is echter niet
veTkregen.
Het is nog onbekend, welken titel hem
tal worden verleend, mede ter regeling van
tijn financieelc positie.
Koning George V heeft ongeveer vier
millioen pond sterling nagelaten. Hiervan
krijgt de ex-koning'niets, want het geld is
bestemd voor de kleinkinderen van koning
George V. Hij bezit slechts het landgoed
Port Belvedère en hetgeen hij heeft kun
nen sparen op zijn inkomsten uit het her
togdom Cornwallis. Voor het oogenblik is
de ex-koning slechts wettelijk erkend ais
de heer Windsor en als zoodanig kan hij
op geen inkomsten aanspraak maken.
Koning George VI.
De plechtige proclamatie
hedennamiddag.
Officieel is medegedeeld. dat de
tieuwe koning den naam zal aannemen
lan George VI.
Wel is Albert zijn eerste naam, maai
en herinnert er aan. dat koningin Vic
toria den wensch had uitgesproken, dat
Seen van haar opvolgers dezen naam zou
dragen, die uitsluitend verbonden moest
Wijven aan de nagedachtenis van haren
Prins-gemaal.
Ge nieuwe souvereinen zullen zich waar-
®ijnlijk vóór Januari a.s in het Bucking-
bampaleis installeeren.
Het Kerstfeest zullen ze in Sandrighani
Joorbrengen in gezelschap van koningin
JJary en den hertog en de hertogin van
Gloucester.
Om vier uur gistermiddag heeft minis-
kr-president Baldwin den nieuwen vorst
'lo opwachting gemaakt. De premier
"d lang en hartelijk door de voor de
koninklijke residentie wachtende menigte
toegejuicht.
Om 10 voor half vijf verliet Baldwin de
koninklijke woning en even later arri
veerde de hertog van Gloucester, om den
nieuwen koning te begroeten.
De proclamatie van den hertog van York
tot koning zal vanmiddag om vier uur
eerst worden voorgelezen voor het St. Ja
mes Palace, vervolgens op Temple Bar en
tenslotte op de Beurs.
De ceremonie zal met de gebruikelijke
plechtigheid plaats vinden. Sir Gerald Wol-
last, King of Arms en drager van de Orde
van den Kouseband. die nok de proclamatie
van Edward VIII tot koning heeft voor
gelezen, zal ook thans weer voor het St.
James Paiace deze ceremonie verrichten.
De graaf maarschalk en hertog van Nor
folk en verscheidene officieren, die tevens
dragers zijn van oude geslachtsnamen, zul
len hem vergezellen. De eere-garde var.
het garderegiment en een detachement
cavalerie zullen op het eereplein van het
paleis een eere-haag vormen.
Nadat Sir Gerald Wollast de proclamatie
heeft voorgelezen, roept hij met luider
stem: „Leve de koning", waarna de artil
lerie een salvo afvuurt en het „God save
the King" wordt gespeeld.
Voordat de nieuwe koning met den hem
begeleidenden stoet de City binnentreedt,
wordt hij volgens aloud gebruik ontvan
gen door den Lord Mayor. Vervolgens
vindt de traditioneele ceremonie plaats
van het doorsnijden van een rood zijden
lint, dat den weg afsluit.
Door de politie-autoriteiten zullen bij de
verschillende plechtigheden alle maatrege
len worden getroffen, om de orde te hand
haven.
Minister Simon heeft gisteren in het
Lagerhuis nog meegedeeld, dat de tijd te
kort was om den verjaardag van den
nieuwen koning, die reeds op Maandag
valt, naar behooren te vieren. De militaire
parade trooping of the colours zou
tot nader order worden uitgesteld, maar
de batterij in Hyde Park zou de gebrui
kelijke saluutschoten lossen, de regeerings-
gebouwen zouden vlaggen en in de oor
logshavens zou eveneens het saluut wor
den gebracht.
Het Lagerhuis zal heden den eed van
trouw afleggen.
Baldwin zal Maandag de boodschaD van
den nieuwen koning tegen zes uur in het
Lagerhuis bekend maken en stelt zich voor
deze boodschap met een verklaring te be
antwoorden. waarna het huis, indien de
loopende zaken zijn afgehandeld, op Kerst
reces zal gaan.
De Iersche constitutie.
De Valera heeft gistermiddag bij de Ier
sche Dail den tekst ingediend van het
ontwerp-wet, dat de constitutie van den
Vrijstaat wijzigt.
Het wetsontwerp voorziet in de erken
ning van den nieuwen koning, maar be
paalt, dat de functie, die de nieuwe koning
in den vervolge zal uitoefenen in het be
stuur van den Vrijstaat, beperkt zal wor
den.
Zoolang de Vrijstaat verbonden is, aldus
het ontwerp, met Australië. Canada. Groot-
Brittannië, Nieuw-Zeeland en Zuid-Afrika
en zoolang de koning erkend wordt door
deze naties ten aanzien van de benoeming
van diplomatieke en consulaire ambtena
ren en afsluiting van internationale over
eenkomsten kan en wordt de aldus erkende
koning gemachtigd op te treden voor den
Vrijstaat voor gelijke doeleinden.
De functies van den gouverneur-generaal
worden overgedragen aan den speaker van
den Dail, die in de toekomst de wetsont
werpen zal onderteekenen en het parle
ment zal ontbinden.
De Valera zou dan, naar verluidt, de
overige functies van den gouverneur-gene
raal op zich nemen.
Door dit ontwerp zal Ierland den vorm
hebben van een republiek, ten aanzien
van binnenlandsehe zaken en toch den
band met de kroon voor buitenlandsche
zaken handhaven.
De Valera verklaarde nogmaals, dat het
niet de bedoeling der regeering is, de ban
den met het gemeenebest te verbreken,
maar de constitutie aan de bestaande om
standigheden aan te passen.
Met 79 tegen 54 stemmen nam de Iersche
Dail tenslotte de wet op de wijziging der
constitutie aan, waarbij het ambt van den
gouverneur-generaal wordt afgeschaft en
de naam van den Koning geweerd wordt
uit alle binnenlandsehe aangelegenheden.
BRuwe huid, Schrale lippen
Doos 30 en 60 ct. Bij Apothekers en Drogisten.
3622
(Ingez. Med.)
KANTONGERECHT DELFT.
De kantonrechter te Delft, heeft A. M.
B te Veur veroordeeld tot f. 7.50 boete subs.
3 dagen hechtenis, terwijl eveneens bij
verstek werden veroordeeld H. D. J. Z, te
Alphen J. W. te Veur. W. L. te Leidschen-
dam, allen tot f.3 boete subs. 2 dagen
hechtenis, wegens overtreding der Motor
en Rijwielwet. C. V. te Leiden werd tot f. 2
boete subs. 1 dag hechtenis veroordeeld,
wegens overtreding der politieverordening
te Delft.
van NIEUWE SERIE
ALLE TOESTELLEN IN VOORRAAD.
Bij Specialist beter service
H. G. v. LUYKEN - Breestr. 39 - Tel. 35
UT" VRAAGT DEMONSTRATIE
3619
(Ingez. Med.)
DE MOORD OP EEN NEDERLANDER
IN BELGIË.
Een echtpaar gearresteerd.
In verband met den moord met roof te
Calmthout. tusschen Antwerpen en de
Nederlandsche grens op den 41-iarigen
Nederlander C. Maas. uit Wouw, hooihan-
delaar van beroep, wordt thans gemeld, dat
de vrachtauto van het slachtoffer in de
Antwerpsche voorstad Deurne is terugge
vonden. De auto vertoonde bloedsporen,
zoodat de veronderstelling als zou Maas
aan het stuur zlin neergeschoten, waar
schijnlijk kan worden geacht. Voorts was de
auto beschadigd aan de spatborden, ver
moedelijk door het aanrijden van een boom
op den Calmthoutschen straatweg. Het par
ket te Antwerpen is overgegaan tot de ar
restatie van een man en een vrouw, die als
de vermoedelijke daders worden beschouwd.
Het zlin de 26-iarige G. D en zijn echt-
genoote wonende te Wommelgem. bij Ant
werpen. G. D heeft vroeger te Wouw ge
woond en heeft er Maas eekend. HU moet
ook herhaaldelijk met Maas zlin meegere
den. Hij is ten huize van een zuster, die te
Deurne woont, gearresteerd. Hii was bezig
met kaartspelen met enkele andere perso
nen. D. beweert niets met den moord te
hebben uit te staan en het verhaal uit de
kranten te weten. In zijn woning te Wom
melgem en ook te Deurne is een revolver
In beslag genomen. G D. en zijn echtge-
noote zlin naar Antweroe» overgebracht en
aldaar opgesloten.
N.R.Crt.
REIZIGER BEROOFD IN DEN BOSCH.
Op een donkeren weg een klap gekregen.
Gisteravond, omstreeks 7 uur is op den
duisteren Parallelweg te Den Bosch, ge
legen achter het stationsemplacement. een
brutale roofoverval gepleegd waarbij de
heer H.. vertegenwoordiger van een lijm-
fabriek. te 's Hertogenbosch woonachtig, is
beroof van zijn portefeuille, waarin zich een
zeldsbedrae van ruim 500 gulden bevond.
Tevens werd hem ziin rijbewijs ontvreemd,
aldus de „Tel"
Het slachtoffer werd omstreeks acht uur
door een boorbij gaand automobilist bewus
teloos aan den kant van den weg gevonden.
Zijn wonden waren niet van ernstlgen aard:
zij beperkten zich tot eén buil op het voor
hoofd. vermoedelijk veroorzaakt door een
zwaren slag met een ploertendooder. De
automobilist verwittigende Dolitle. Toen de.
man was bijgebracht vertelde hii aan de
rechefche. dat hij zlin auto in een nabij
gelegen garage had gestald vanwaar hij
zich per fiets over den donkeren weg naar
zijn woning had willen begeven.
Plotseling zag hij een man midden oo den
weg staan die met een electrische zak-
'antaarn zwaaide. Hii liet het licht in de
oogen van den heer H schlinen en riep:
„Halt. afstappen, politie!"
Het slachtoffer gaf aan het verzoek ge
hoor waarop hit een slag kreeg, zoodat hil
bewusteloos neerviel.
Een signalement van den dader kon hij
niet opgeven. Gewoonlijk had de reiziger
Donderdag- en Vrijdagavond een groote
som gelds bij zich. De recherche heeft on
middellijk ter plaatse een onderzoek inge
steld en de overjas en enkele papieren van
den overvallene medegenomen om od vin
gerafdrukken te worden onderzocht. Tevens
werd de politie in de omliggende Dlaatsen
van het gebeurde in kennis gesteld
Wel werd in de nabijheid een n'et gun
stig bekend staand persoon aangetroffen,
maar men weet niet in hoeverre deze iets
met den overval uitstaande heeft. De
recherche zet inmiddels het onderzoek om
de daders te vinden, krachtig voort.
GECOMPLICEERDE AUTOBOTSING
BIJ VRIEZENVEEN.
Ten gevolge van gladheid van den weg.
Gisteren heeft er op den grooten ver
keersweg VriezenveenHardenberg een ge
compliceerd verkeersongeluk plaats gehad.
De vrachtauto van den heer B. uit Tub-
bergen. geladen met kalveren, op weg naar
de veemarkt te Zwolle, slipte door de glad
heid en sloeg om. De heer B. en de mede-
inzittende K. liepen eenige niet ernstige
verwondingen op. Een aantal kalveren had
de oooten gebroken.
Onmiddellijk na het gebeurde kwam er
uit de richting Vroomshoop een zeswielige
autobus met fabrieksmeisjes. De autobus
bestuurder in dienst van den ondernemer
B, uit Vroomshoop. reed door den mist mis
leid. oo den gekantelden vrachtwagen in.
Dez- autobus kreeg echter betrekkelijk
weinig schade
Uit de richting Vriezenveen kwam de
auto van den heer W. uit Wierden, die nog
lust bijtiids een botsing kon voorkomen
door Plotseling te remmen, waardoor hii
aan den linkerkant van den weg kwam te
staan.
Dit had tengevolge dat de heer K. uit
Lichtenvoorde, die achter hem reed. zijn
vrachtauto niet tijdig kon laten stoppen,
zoodat deze achter op de auto van den heer
W. reed. K. die het ongeluk zag aankomen
en door de gladheid niet meer kon remmen,
sprong juist voor de botsing uit de auto. Hii
bracht het er goed af. doch ziin nog nieuwe
auto was aan den voorkant geheel vernield.
Dit alles gebeurde in een zeer kort tijds
bestek.
De rijkswee was toen geheel versperd.
Zeven autobussen met fabrieksarbeiders
voor Almelo moesten geruimen tijd wachten
voordat de weg weer vrij was Vier auto
bussen uit Almelo waren teruggekeerd, daar
de bestuurders het niet verder aandurfden.
De politie regelde het ooruimingswerk en
het verkeer De burgemeester van Vriezen
veen heeft daarop last gegeven den ge-
heelen provincialen weg van Almelo tot de
grens van Hardenberg met zand te be
strooien.
Vad.
GISTERAVOND heeft de afgetreden Koning, vanuit hef
kasteel te Windsor, door de microfoon de volgende af
scheidswoorden tot de volken van het Britsche imperium
gesproken:
„Eindelijk kan ik persoonlijk enkele woorden tot u spreken; ik
heb nooit iets willen verbergen, maar tot nu toe was het voor mij
constitutioneel onmogelijk om te spreken.
Eenige uren geleden heb ik mijn laatsten plicht vervuld als
Koning en Keizer en nu mijn broeder, de Hertog van York, mij
heeft opgevolgd, moet ik met mijn eerste woorden, mijn trouw
jegens hem getuigen.
Ik doe dit met geheel mijn hart. Gij allen kent de redenen die
mij ertoe hebben gebracht afstand te doen van den troon, maar
ik wil dat gij begrijpen zult, dat ik, toen ik dit besluit nam, ik
mijn land of het Keizerrijk niet vergat, dat ik als Prins .van Wales
gedurende vijf en twintig jaar heb trachten te dienen. Maar gij
moet mij gelooven wanneer
ik u zeg dat het mij onmoge
lijk was, zonder den hulp
en den steun van de vrouw
die ik liefheb, den zwaren
last der verantwoordelijk
heid te dragen en mijn
koninklijke plichten zoo te
vervullen, als ik dit zou
hebben willen doen en ik
wensch dat gij zult weten
dat het besluit, dat ik nam,
door mij werd genomen en
door mij alleen. Dit was een
zaak die geheel en al door
mijzelf beoordeeld moest
worden.
De andere persoon die ten
nauwste bij deze zaak be
trokken was, heeft tot het
laatst toe getracht mij te
bewegen een anderen weg
in te slaan.
Ik nam deze beslissing, de
zwaarste van mijn leven,
met het oog uitsluitend ge
richt op wat in het eind het beste voor allen zou zijn. Het werd
mij minder moeilijk gemaakt deze beslissing te nemen door de
zekerheid dat mijn broeder, door zijn langdurige ondervinding
in openbare zaken en met zijn uitstekende hoedanigheden dade
lijk mijn plaats zou kunnen innemen, zonder onderbreking of
nadeel voor het leven en den vooruitgang van het keizerrijk. En
hij bezit den zegen, gelijk zoovelen onder u, en die mij niet
geschonken werd, een gelukkig tehuis te bezitten met vrouw
en kinderen.
Gedurende deze zware dagen werd ik gesteund door Hare
Majesteit mijn Moeder en door mijn familie en de Ministers van
de Kroon, in het bijzonder Baldwin, zijn mij steeds "met hoog
achting en toewijding tegemoet getreden.
Er bestonden geen constitutioneele geschillen tusschen mij en
hen of tusschen mij en het parlement. Door mijn Vader opgevoed
in de constitutioneele traditie, zou ik nooit hebben toegestaan
dat een kwestie van dergelijken aard zich zou hebben voor
gedaan.
Altijd, als Prins van Wales en later toen ik den troon bekleedde,
heb ik steeds van alien, van allen rang of stand, overal waar
ik geleefd of gereisd heb in het geheele keizerrijk, slechts de
allergrootste welwillendheid en goedgezindheid ondervonden.
Nu ik geheel en al het publieke leven verlaat, ben ik daar zeer
dankbaar voor en leg ik mijn last neer.
Er zal eenigen tijd verloopen, voordat ik in mijn geboorteland
terugkeer, maar ik zal altijd met de diepste belangstelling het
lot van het Britsche volk en keizerrijk blijven volgen en wanneer,
op welk oogenblik ook in de toekomst, ik van eenig nut zal kun
nen zijn in een persoonlijke functie, zal ik niet ontbreken.
En thans hebben wij allen een nieuwen koning; ik wensch met
geheel mijn hart, Hem en U, zijn Volk, geluk en voorspoed toe.
God zegene u allen.
„God Save the King."
DOODELIJK ONGEVAL OP EEN BUITENLANDSCH GEMENGD.
.TAPANSCH SCHIP.
Aan boord van het Japansche atoom
schip „Katori Maru", gelegen in de Lek
haven te Rotterdam, is de 46-jarige G.
Kint gisteren in aanraking gekomen met
een hijsch ijzeren damwanden. De man
werd in het negen meter diepe ruim ge
slingerd. Het slachtoffer werd met een
schedelbreuk en gebroken ledenmaten naar
het Havenziekenhuis vervoerd, waar hij
kort na aankomst is overleden.
Ex-koning Edward voor de microfoon.
INSTORTINGSONGELUK.
Ten gevolge van de instorting van een
gewelf zijn acht arbeiders, die werkzaam
heden verrichten in den Ratskelder Gra-
fing. bij Muenchen, bedolven. Twee hun
ner werden levend geborgen.
De aannemer, die de leiding had over de
werkzaamheden, is in arrest gesteld.
