Delbos over de Fransche politiek Vlammende Harten LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 5 December 1936 Viertfe Blad No. 23528 sfe Jaargang PARLEMENTAIR OVERZICHT Steun aan Engeland bij niet-uitgelokten aanval TWEEDE KAMER. LAND- EN TUINBOUW RADIO MAANDBLAD H. O VAN LUYKEN Dick Foran, Bette Davis en Leslie Howard in „Vlammende Harten" Bij de debatten over Frankrijks buiten- sndsclie politiek, die gistermiddag in de >mer geopend werden, heeft de minister mi buitenlandsche zaken, Delbos, zijn aan kondigde groote rede gehouden, In antwoord op de door Eden te Leamington gehouden rede zeide Del bos: „Ik verklaar uit naam der Fran sche rcgcering, dat insgelijks alle strijd krachten van Frankrijk tc land, ter zee en in de lucht, onmiddellijk ongevraagd gebruikt zouden worden voor de verde diging van Groot-Brittannië, ingeval van een niet-uitgelokten aanval. Het zelfde geldt ten aanzien van België." Delbos begon zijn rede met erop te wij- n. hoe de moeilijkheden in Europa zich stapelen. De verdragsschendingen en de 'eenschrompelingen van den Volkenbond ,bben geleid tot toestanden, die reeds een Jkkel tot oorlog vormen. Al onze pogingen, aldus Delbos, zijn erop richt, den brand in Spanje in het belang an geheel Spanje te beperken en te blus- 'en. Een politiek van koelbloedigheid sluit n standvastigheid uit. Frankrijk is sterk enoeg, om zijn belangen en zijn rechten te rdedigen. De regeering en het geheele land, zoo «volgde Delbos, zijn in vriendschap ver- nden met Engeland, een vriendschap, die n hoeksteen vormt voor den Europeeschen ede. Daarop legde de minister de reeds erboven weergegeven verklaring af ten nzien van steun aan Engeland en België geval van een niet-uitgelokten aanval. De verschillen, die tusschen onze opvat- '-«en bestaan, zijn geringer geworden, al- us Delbos, Frankrijk en België zijn het ns omtrent de toepassing van het Lo- ■no-pact. Wij hebben Duitschland uitge- odigd, tot dit veiligheids-pact toe te 'en. Delbos wees vervolgens op den weerklank, n de rede van Roosevelt overal ter we id had gevonden en verklaarde, dat de tmocratie hoop der wereld blijft. De minister zeide vervolgens, zich te ver- eugen over de vriendschap tusschen rankrijk en de Kleine Entente, waarmede rankrijk het handelsverkeer wil ontwik- elen, om de politieke banden te versterken. Dezelfde gevoelens van vriendschap be staan ten aanzien van de Sovjet-Unie. Deze week wordt hier een sterke Ameri- tiansche speelfilm vertoond, n.l. „Vlam- ®cnde Harten", de geschiedenis van een NdeiHusioneerd schrijver, die tengevolge 'an zijn liefde voor een vrouw, in de han- °en valt van een misdadigersbende, waar- 001 hij tenslotte den dood wordt ingedre- "KNIGHT WITHOUT ARMOUR". Mariene Dietrich's eerste Engelsche film. ««Kiand is van plan om zich op de we- eicmarkt van de film een vooraanstaande jgwis te veroveren en met koortsachtige dn W:'men in de Ero°te Engelsche pro- «e-centra aan den opbouw. Zeer te- hebben de kopstukken van de ln- lilm in8erien, dat zij voor internationale ook artisten van wereldnaam zouden (ij®11 hebben en het opzienbarendste ™act. dat in den laatsten tijd gesloten Delbos richtte vervolgens woorden van vriendschap tot Polen. Hun, die spreken van een vermeend isolement van Frankrijk, kan ik, aldus spr. antwoorden, dat wij met trots de balans kunnen opmaken van de ons vriendschappelijk gezinde volkeren. Vervolgens verklaarde Delbos, dat Frank rijk trouw blijft aan den Volkenbond. De overbewapening voert de volken naar ruï- rieering en oorlog. Daarom arbeidt Frankrijk aan de ontwapening, zonder zijn veiligheid uit het oog te verliezen. De woorden van Roosevelt waren in dit opzicht een troost. Over enkele dagen, zoo ging de minister voort, zullen wij te Genève onze vlootvoor- stellen verdedigen tot voorkomen van oor log en tot ontwapening. Tot alle landen zal een uitnoodiging gericht worden voor een beperkt plan tot ontwapening. Hoezeer wij ook aan den Volkenbond ge hecht zijn, wij zullen niettemin blijven ar beiden voor toenadering met de landen, die er geen deel van uitmaken. Spr. gaf in dit verband uiting aan zijn verlangen naar toe nadering tot Italië. Met betrekking tot Duitschland zeide hij Niets zou voor den vrede meer noodzake lijk zijn dan een toenadering tusschen Frankrijk en Duitschland, die elkaar op het slagveld hebben leeren achten. Een zoodanig bondgenootschap is mogelijk met het be ginsel van nlet-inmenging in binnenland- sche aangelegenheden. De minister verklaarde vervolgens, dat een ideologische kruistocht het ge vaar medebrengt, dat de oorlog in Spanje ontaardt in een Europeeschen oorlog. Onder levendig applaus van alle afge vaardigden met uitzondering van de com munisten zeide Delbos, dat een ontzaglijke meerderheid in het land de politiek der re- geeering heeft goedgekeurd. Ik heb, aldus Delbos, nimmer mijn ge voelens van sympathie voor de Spaansche republiek verheeld, doch wanneer men de verantwoordelijkheid voor vrede en oorlog draagt, zet men gevoelsoverwegingen ter zijde. Wij hebben niet gewild, dat de burgeroor log in Spanje naar Europa overslaat, en wij willen het ook thans niet. Na de rede van Delbos, die door de afge vaardigden van links langdurig werd toe gejuicht, werd de zitting geschorst. ven. De Amerikaansche sensatie viert weder eens hoogtij in deze film, die vervaardigd werd naar het bekende tooneelstuk „The Petrified Forest" van Robert Emmet Sher wood. In de St. Nicolaaswepk, waarin velen naar wat ontspanning verlangen, zal zij zeker gaarne gezien worden! werd was wel dat tusschen Mariene Die trich en Alexander Korda, waarbij eerstge noemde zich verplichtte om tegen een voor Europeesche begrippen fabelachtige gage een film in de Denham Studio's te komen spelen. Daarvoor werd uitverkoren de verfilming van James Hilton's roman „Knigt without armour" voor camera en microfoon bewerkt door Frances Marion, een der beste scena rioschrijfsters van de Nieuwe Wereld. Jacques Feydor werd met dp regie belast en Robert Donat die men o.a. ként uit BEGROOTING VAN ONDERWIJS, KUNSTEN EN WETENSCHAPPEN Bij de afdeeling Lager Onderwijs kwam, als van-ouds, heel wat op het tapijt. Een bloemlezing? De ontslagen gehuwde onderwijzeressen (er waren leden, die voor haar een afloo pend wachtgeld vroegen); de duur van het landbouwverlof; de opleiding der leer krachten; de resultaten van het onderwijs in verband met de bezuinigingen; de leer lingen-schaal; de verlenging van den leer plicht; de belangen van alle mogelijke groepen; de concentratie van scholen; maar waar zullen we eindigen in deze in willekeurige volgorde opgesomde reeks? Er had zich Donderdagavond laat een merkwaardig moment voorgedaan, toen de heer Wijnkoop verklaarde, dat de commu nisten om bepaalde (politieke) redenen hun verzet tegen de pacificatie op onderwijs gebied opgaven; zij wenschen name lijk een.eenheidsfront tegen de fascis ten. Thans kwam de heer Van Dijken die merkwaardige verklaring critiseeren. Hij achtte haar in strijd met doel en wezen van het communisme, er voegde er bij, dat de anti-revolutionairen aan een eenheids front niet de minste behoefte hebben. En de heer Westerman trok de conclusie, dat de heer Wijnkoop zich dus geen vertegen woordiger van Rusland meer gevoelt. Waarop de heer Wijnkoop voor een per soonlijk feit het woord vroeg, en verklaarde dat hij zich vertegenwoordiger gevoelt van het Nederlandsche volk. en niet anders. Het waren eenigszins koddige oogenblikken. Vooral toen ook de heer Sneevliet, revolu tionair-socialist, den heer Wijnkoop om zijn houding in het ootje nam en hem een verschoten Marxist noemde. Een ander politiek (en godsdienstig) mo ment bracht de heer Ter Laan in 't debat, toen hij betoogde, dat minister Marchant op het laatst van zijn ministerieele loop baan veel kwaad heeft gedaan aan de openbare school, en dit heeft hij slechts kunnen doen, omdat men meende, dat hij nog vrijzinnig-democraat was, maar hij was in werkelijkheid roomsch-katholiek. Deze uitlating ontlokte een protest aan dr. Möller, die meende dat mr. Marchant aldus onrechtvaardig en onwaardig bejegend werd. Eerst laat op den middag is de Minister van Onderwijs aan het woord gekomen; wij stippen het voornaamste uit zijn rede aan. Hij heeft allereerst verzekerd, dat de maatregelen inzake de gehuwde onderwij zeressen zoo objectief mogelijk zijn toege past. De wet heeft hem in de gelegenheid „De graaf van Monte Cristo", „39 Steps" en „Spook te koop" werd Dietrich's part ner. Mariene speelt de rol van een Russische edelvrouw, gravin Alexandra Vladiroff, die, wanneer de revolutie in St. Petersburg uit breekt, door een geheime Engelsch agent over de grens geholpen wordt. De film be gint met een scène, waarin Mariene in een troïka. bespannen met drie vurige paarden aan komt rijden. Zij draagt dan een groen- fluweelen kozakken-japon met een hooge kraag en wijde manchetten van geel bont. Aan haar voeten heeft ze hooge leeren laarzen en op haar hoofd draagt ze een Russische bontmuts. De troïka rijdt door een oprijlaan, die omzoomd wordt door prachtige bloembedden, aangelegd met be hulp van kasbloemen uit de tuinen van de studio zelf. Dan komt men aan het zomerpaleis van gravin Alexandra, een prachtig wit bouw werk. door hooge boomen overschaduwd en grenzende aan een meer. Dit paleis werd ontworpen door Lazare Meerson. die door zijn ontwerpen voor de film „Fire over England" reeds vermaard heid verwierf in Engeland. Meerson kwam door een toeval bij de film. Twaalf jaar geleden, toen hij in Berlijn als schilder werkte, vroeg een vriend zijn raad omtrent een Russischen achtergrond, die men voor een film noodig had. Meerson's aanwijzin gen waren zóó goed, dat hem de verzorging van de architctuur van de heele film werd opgedragen. Maar het schildren trok hem meer aan dan de film en na het beëindigen van zijn werk, ging hij naar Parijs, om daar zijn schilderstudies voort te zetten. Daar ontmoette hij den bekenden regisseur René Clair. Zoodat hij tenslotte toch bij de film kwam en de décors ontwierp voor Fran sche films, zooals „Sous les toits de Paris", „Le Million" en „A nous la liberté". Een groote moeilijkheid bij „Knight without armour" was de kleeding. De han deling speelt in de oorlogsjaren en de klee ding van dien tijd komt ons nu, meer dan van eenige andere periode, belachelijk voor. Toen kwamen de zoogenaamde „hobbe zakken" in de mode en zelfs Mariene met haar modern figuur, weet daar niets van te maken. Bovendien liggen de oorlogsjaren nog versch in onze herinnering om belang rijke afwijkingen aan de opmerkingsgave van het publiek te laten ontsnappen. Zoo stond Rene Hubert, de costuum-ontwerper voor de London Films, voor de groote moei lijkheid, het „mooie" uit de mode van 1914 te halen, zoodat Mariene mooi en niet be lachelijk op het witte doel verschijnt. Hier in is hij uitstekend geslaagd, en Mariene draagt kleeren, die met kleine wijzigingen voor „modern" kunnen doorgaan. De film „Knight without armour is waarschijnlijk wel de kostbaarste produc tie, die de Engelsche industrie tot nog toe vervaardigde. Alleen het boek en het sce nario vergden reeds groote sommen om dan nog niet te spreken van Mariene Die trich's gage. LILY PONS. Er zijn vele sterren aan den filmhemel, maar niet zoo bijzonder veel, die goed kun nen zingen. Na het fenomenale succes, dat Grace Moore veroverde, doet nu meer en meer ook Lily Pons van zich spreken. Zij is in de operawèreld reeds lang een beroemd- gesteld, de verschillende factoren tot hun recht te doen komen; er is naar een recht vaardige oplossing gestreefd en de minister kwam op tegen de stelling, dat hij de wet zoo beperkt mogelijk zou hebben toegepast. De gezins-omstandigheden zijn in elk ge val in aanmerking genomen, en daarom achtte de Minister geen enkele reden aan wezig voor een financieele regeling ten bate der betrokkenen, gelijk enkele afge vaardigden wilden. Voor den nood der jonge werklooze on derwijzers verklaarde de Minister volledig oog te hebben, maar geld om daarin te voorzien is er niet. Injiusschen wordt er ge werkt in de richting, om voor de toekomst een te-veel van onderwijzers zoo krachtig mogelijk te beperken, o.a. door opheffing van kweekscholen, een maatregel, die te vens bezuiniging brengt. Daarom verzette de Minister zich tegen den wensch, om twee opgeheven kweekscholen te herstel len. Met name verdedigde hij de opheffing der kweekschool te Oostburg. Voorts stelde de Minister zich, wat het bewaarschool- onderwijs betreft, op het standpunt, dat in de groote steden dit meer en meer door particulieren verzorgd zal moeten worden. Nogmaals nam de Minister zijn voorganger mr. Marchant in bescherming tegen de aanvallen van den heer Ter Laan; en wat het concentratie-vraagstuk betreft deelde hij mede, dat de rapporten der betrokken commissie in de maak zijn. Bij de replieken heeft mevr. Bakker Nort een motie ingediend, de wenschelijk- heid uitsprekend, dat de opheffing der kweekschool te Oostburg door den Minister nog eens zal worden overwogen. Hierover wordt Dinsdag gestemd. De Minister heeft echter geen twijfel gelaten aan zijn voor nemen. om de opheffing te handhaven. In den loop van de behandeling der arti kelen is het betreurenswaardig conflict ter sprake gekomen, dat bij de voorbereiding der wereld-jamboree voor padvinders is uitgebroken. De heer Boon drong er, en terecht, ernstig op aan, dat de Minister krachtig zou ingrijpen, anders beslisse men liever, dat de heele zaak niet doorgaat. In denzelfden geest sprak de heer Tilanus. De Minister, meedeelend dat hij reeds eenige malen had geconfereerd en dit van daag opnieuw zou doen, beloofde voor krasse maatregelen niet te zullen terug deinzen. Had hij het oog op intrekking der subsidie? Een sympathiek beroep op den Min'ster was dat van dr. Möller ten aanzien ven onze noodlijdende kunstenaars, doch de Minister antwoordde, dat hij reeds het een en ander gedaan had en dat men op dit gebied voorzichtig moet zijn; ook zijn de kunstenaars niet bepaald goed georgani seerd. Op een klacht van mr. Boon, dat de Minister te ver is gegaan met de inkrim ping van personeel bij de rijksarchieven, verklaarde de bewindsman deze zaak nog eens te willen overwegen. De Kamer heeft de begrooting zon der hoofdelijke stemming aangenomen. HAGENAAR. heid en maakte in verbluffend korten tijd een groote carrière. Lily Pons van geboorte een Francaise, werd door haar huwelijk een Nederland sche. Zij staat nu op het hoogtepunt van haar loopbaan, want de Metropolitan Opera te New York engageerde haar als eerste coloratuurzangeres. In de film „Een droom van Liefde" (I dream too much), die deze week hier vertoond wordt maakte zij haar filmdebuut en zij bekoort door vocale kwaliteiten, naast spel, actie en in telligentie. Binnenkort kan men nog be langrijker „Lily Pons" films verwachten, maar de eerste kennismaking loont reeds de moeite! Hierboven Lily Pons met haar partner Henry Fonda. HELDEN DER REPORTAGE. De Journaal-Operateur in tijden ale deze! Bernard Kellermann, die in zijn roman „Der Tunnell" bewees, een vèrzienden blik te hebben, is de eerste geweest, die wees op den heldenmoed van journalisten, pers fotografen en film-operateurs bij de uit oefening van hun zoo overeenkomstig be roep, wanneer groote rampen losbreken. De allergrootste dezer rampen is zonder twij fel: de oorlog, die van jaar tot jaar ver schrikkelijker, omvangrijker, verpletteren- der wordt en waarmee de menschheid zich zelf is gaan bedreigen op een vreeselijke wijze. Midden in den brandenden tijd, dien wij beleven, bij oorlog, koloniale oorlog, veroveringsoorlog, burgeroorlog en wat niet al, wenscht deze zelfde menschheid de re portage van de feiten. De klapstoel-fabri- kanten brengen steeds molliger modellen uit. waarin wij behagelijk plaats nemen; vrijwel ieder bioscooptheater biedt geregeld een actueel en goed geredigeerd filmjour naal en zelfs leveren de laatste jaren ons speciale journaal-theaters, gansch en al ge wijd aan het Nieuws, aan het zoo felbewo- gen, schokkende nieuws, dat over ons wordt 'uitgestort. Maar dit is slechts één kant van deze zaak. Onze aandacht voor die plaatjes, le vende beelden, levensècht is niet alles. Dit nieuws moet aan de bron gehaald worden! De camera-men, de filmoperateurs moeten hun hachje wagen, moeten er opuit naar de voorste linies, moeten het nieuws op sporen, daar waar het te vinden is, moeten elk gevaar, dat zoo menigvuldig en zoo groot is, gaan zoeken. CONTINGENTEERING VAN VEEKOEKEN. Tweede-Kamerleden dringen aan op intrekking. In het voorloopig verslag der Tweede Kamer over eenige contingenteeringswets- ontwerpen drongen eenige leden er op aan. de contingenteeringen na het verlaten van den gouden standaard steeds tot ten hoog ste zes maanden te beperken teneinde te laten uitkomen dat deze maatregelen nog méér dan vóór de depreciatie een tijdelijk karakter dragen. Tegen de contingenteering van veekoe ken hadden verscheidene leden ernstig bezwaar. Sommige dezer leden stelden voor op dat de contingenteering van veekoeken bedoeld is als een beschermende maatregel ten behoeve van de Ned. olie-industrie. De contingenteering zelf bezorgt last en nadeel vooral aan de veehouderij en verder ook aan handel en verkeer en de heffingen, die aan de contingenteering vastgekoppeld zijn. komen geheel ten laste van de toch reeds noodlijdende veehouderij. Het is derhalve zaak. de contingenteering van veekoeken op te heffen, zoodra de olie-industrie de daaruit voortvloeiende bescherming niet meer noodig heeft. Naar deze leden meen den. is dit inderdaad voor een groot ge deelte van de olie-iadustrie het geval. Verruiming van de contingenteering en geleidelijke afschaffing van de variabele heffing, ook voor lijnkoeken zou voorts naar de meening van deze leden de positie van de lijnolie-industrie niet ongunstiger maken dan zij is en zou de veehouderij van een zwaren drulc ontlasten. Men bedenke daarbij, dat door het goedkooper worden van de veekoeken de melkveehouderij een geringer bijstand uit het landbouwcrisis fonds zou behoeven tot het verkrijgen van een redelijken melkprijs. Mocht de regeering van meening zijn. dat biiv. om handelspolitieke redenen tot afschaffing van de contingenteering niet kan worden overgegaan, ook niet voor an dere dan lijnkoeken, dan is het zoo meenden deze leden toch in elk geval wenscheliik. dat aan de importeurs meer vrijheid wordt gelaten om de consenten, welke hun voor invoer uit bepaalde landen worden toegestaan, ook voor den invoer uit andere landen te gebruiken Ook op vrije keuze der te importeeren soorten drongen deze leden aan KERSTNUMMER met tal van mooie Reproducties, belang rijke artikelen, kinderverhalen van de beste Nederlandsche schrijvers. Alléén bij ons. Gratis op aanvragre. BREESTRAAT 39 TELEF. 35. 3317 (Ingez. Med.) In Abessiniëin het verre Oosten in SpanjeDe brandpunten, de vuur haarden, de kernpunten, de slagvelden, de booze oordendat is hun terrein en zij tijgen er heen met hun teere en fijnbe- werktuigde instrumenten enmet hun durf, met hun plichtsgevoel, met hun doods verachting. Zij staan in de voorste linie. Zij wagen zich, zij stellen zich bloot, zij sluipen naar voren, zij zijn erbij! Het Alcazar wordt opgeblazen en de we reld rondom siddert op haar grondvesten. Barricaden worden opgeworpen, troepen rukken op. wéér strijden Moren met Iberiërs als voor zooveel eeuwen terug man tegen man, mes tegen mes, het eeuwige treurspelthans gefilmd, thans gere gistreerd door de mechanische waarachtig heid van de camera Hierin ligt eensdeels iets onwezenlijks. Wat zijn wij eigenlijk Voor menschen, die per „Fox Movietone News" kennisnemen van dood en vernieling elders, die welbe- hagelijk op een stoel gaan zitten staren naar de schaduwen onzer evennaasten, als zij elkaar den hals afsnijden, of vergiftigen met gas? Eensdeels ligt hierin iets afgrijse lijks. Anderdeels is deze registratie niet zóó cynisch als de tijdgenoot zal meenen. Per saldo is het journaal een objectieve spiegel. Het is de geschiedschrijving dezer eeuw. Het is de klare, koude constateering, de be richtgeving, die de bewuste episode telken maal weer reproduceert en ons voor oogen stelt, höè wij zijn. Het is niet zonder invloed. Het is een pro ces, dat niet zonder gevolg zal kunnen blij ven. Het is een goed werk en het opent ons aller oogen voor onszelf. En onbewust van dit vaststaand feit, weinig of niets ver moedend van hun roeping, met de blind heid. die zoo kenmerkend kan zijn voor pioniers, doen de journaal-operateurs hun werk, worden zij weggeschoten achter hun apparaten. De journaal-operateurs hebben het hard, heden ten dage! Zij trotseeren ontberingen, arrestaties, lijfsgeweld, levensgevaar. Dik wijls worden zij vermist, zijn zij spoorloos verdwenen, vindt men hen terug: jammer lijk omgekomen. Zéker: zij zoeken het ge vaar! Zij stellen zich bloot, zij slaan waar schuwingen in den wind, zij overtreden in structiesAlles, om beelden te kunnen opvangen in hun camera's, om belichte film te kunnen versturen, om de schim van den oorlog te kunnen laten zien aan het ach terland, om te kunnen toonen: zóó is het, dit alles, zóó strijdt men ginds in Spanje, zóó kan het gaan met ons, met U, met ieder Eiken dag melden deze vooruitgeschoven posten, deze mannen in-de-branding hun nieuws. De Italiaan Valani tijgt met de Insurgenten naar Irun, de Belg De Witt is bij de Regeeringstroepen en weet beelden te filmen, die nog nooit op een projectie doek vielen. Fox Movietone News ontvangt een telegram: „Filmde zoojuist beleg van Madrid". „Filmde val Alcazar", „Filmde op- marsch Talavera"... Hot contact met deze zwoegers is reeds lang verbroken. De direc tie weet niet, waar de operateurs zitten. Maar de filmrollen komen binnen. Hóe dan ook. En hebben hun missie. Hun invloed. Hun taak. Zij rijpen ons langzaam vóór bétere tijden!....

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1936 | | pagina 13