De Kon, Familie
op Hr. Ms. „De Ruijter"
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Donderdag 5 November 1936
Interessante gevechts-oefeningen
BINNENLAND
Laaiend enthousiasme aan den wal
Sigarenwinkeliers in nood.
Demonstratieve vergadering in
Den Haag.
Verschillende moties aangenomen.
MINISTER OUD OVER:
„NATIONALE STAATKUNDE".
In de groote zaal van den Dierentuin te
Den Haag is gistermiddag 'n drukbezochte
vergadering van alle belanghebbenden bh
het tabaksvak gehouden welke was georga
niseerd door den Nederlandschen Bond
van SlgarenwinkeUersvereenigingen,
De voorzitter van dien bond. de heer L.
P. Jongejans, heette in het bijzonder wel
kom de Tweede Kamerleden mevr. mr.
BakkerNort en van der Putt, zoomede
den vice-voorzltter der Haagsche Kamer
van Koophandel, den heer Kropveld.
Spr. betoogde, dat de nood in het siga-
renwinkeliersbedrljl ten top is gestegen. De
vraag dient te worden gesteld of een be
staan voor den bonafide sigarenwinkelier
nog mogelijk is.
Naast de algemeene malaise zijn er ver
schillende oorzaken, waardoor de verkoop
tot minimale bedragen is teruggeloopen.
Wij wenschen, zeide spr.. dat het sigaren-
verkoopbedrijf voor wat den detailhandel
betreft, uitsluitend in handen van de
sigarenwinkeliers blijve, dat een verbod van
levering van sigaren, sigaretten en tabak
door fabrikanten rechtstreeks aan parti
culieren worde ingesteld, dat de verkoop
van sigaren e.d. in café's worde beperkt en
dat het bedrijf van den grossier en den
winkelier in den sigarenhandel streng ge
scheiden worde.
Nadat verschillende sprekers het woord
hadden gevoerd, werden de volgende moties
bij acclamatie aangenomen:
Tabakswet.
.De groote landelijke vergadering van
sigarenwinkeliers enz van oordeel, dat 't
uitblijven der indiening van een wets
ontwerp tot herziening der tabakswet on
danks de door den minister van financiën
gedane toezegging aan de Tweede Kamer,
verdere ontwrichting van het tabaksvak in
de hand werkt.
Draagt het hoofdbestuur van den Ned
Bond van Sigarenwinkeliers op om bij alle
instanties, welke daarop invloed kunnen
uitoefenen, met kracht en klem aan te
dringen op het onverwijld ter hand nemen
van een herziening der tabakswet, over
eenkomstig het advies van den midden-
standsraad van 1935".
Tabak3waren in café's.
,De vergadering enz., van oordeel, dat
de voorgestelde wettelijke regeling van den
verkoop door middel van automaten over
het algemeen aan de eischen. welke het
tabaksvak stelt, beantwoordt, doch dat de
voorgenomen wijziging der winkelsluitings
wet ten aanzien van den verkoop van
tabaksartikelen in hotels, café's, restau
rants en soortgelijke inrichtingen voor de
sigarenwinkeliers onaanvaardbaar is, aan
gezien het volkomen oncontroleerbaar zal
zijn. of al dan niet voor verbruik ter plaatse
wordt verkocht.
Overwegende verder, dat tabaksartlkelen
niet behooren tot de goederen, welke naar
hun aard deel uitmaken van den geregel-
den handelsvoorraad van een hotel, café of
rstaurant, zoodat in strijd met het begin
sel der gewijzigde automatenwet de ver
koop van deze artikelen in die inrichtingen,
zelfs zonder gebruik van automaten en
practisoh zonder eenige beperking, ook na
het sluitingsuur der winkels zou worden
toegelaten
In aanmerking nemende, dat het be
staande verbod van verkoop van tabaks
artikelen in hotels, café's en restaurants
na het winkel6luitingsuur althans princi
pieel eenige bevrediging schenkt, al laat de
handhaving daarvan, door het ontbreken
van doeltreffende controle zeer veel te
wenschen over
Draagt het hoofdbestuur van den bond
op. zich ten stelligste tegen de voorgestelde
wijziging van artikel 3 der winkelsluitings
wet te verzetten en een spoedige in werking
treding van het bljvulverbod te verzekeren.
Vestigingseischen.
.De vergadering enz., overwegende, dat
de door de regeering voorgestelde vesti
gingseischen niet voldoende zullen kunnen
bijdragen tot het weren van onvolwaardige
bedrijfsgenooten, zoodat aan de sterke
overbezetting van den kleinhandel in
tabaksartikelen, in de hand geweTkt door
de bijna onbeperkte uitgifte van tabaks
vergunningen, binnen afzlenbaren tijd
geen paal en perk zal worden gesteld en
de bestaande noodtoestand onverminderd
dreigt voort te duren.
van oordeel, dat derhalve krachtiger
werkende middelen dringend noodzakelijk
zijn.
draagt het hoofdbestuur van den bond
op. met alle ten dienste staande middelen
te bevorderen, dat alsnc- door wijziging
van de voorgestelde vestigingswet klein
bedrijf de mogelijkheid wordt geopend om
terstond tegen het euvel der overbezetting
direcb,verkende maatregelen te nemen".
Rede in Den Haag.
Voor de Vrijz. Democratische kiesvereen-
tc 's-Gravenhage heeft de minister van fi
nanciën, mr P. J. Oud. gisteravond in „Pul-
ciiri Studio" een voordracht gehouden over
..Nationale Staatkunde".
Spr. wees op de groote beteekenis van het
staatsbestel, zooals wij dat in Nederland
hebben en de groote waarde van de par
lementaire democratie. Hij trad in een his
torische beschouwing om tc doen zien, hoe
ons staatsbeste) is gegroeid zooals het nu
is Nederland was altijd het land dei vrij
heid en der verdraagzaamheid. Wie klaagt
over een minder hoog peil der debatten in
onze openbare colleges, verwijst spr. naar
Thorbecke. die het lage peil beschreef,
waarop de discussie stond in de gemeente
raden van zijn tijd, die niet in het open
baar bijeenkwamen. De groote beteekenis
van het parlementaire stelsel is. dat het ge
zag gedragen wordt door vertrouwen en
niet door vrees. dat. wanneer er een oogen-
blik geen evenwicht zou zijn tusschen volk
en regeering, dit evenwicht kan worden
hersteld zonder schokken, revolutie of bur
geroorlog Regeering en Kamer zijn ln de
parlementaire monarchie twee zelfstan
dige machten, aangewezen op samenwer
king Nooit kan er op die manier een kloof
ontstaan tusschen regeering en volk. om
dat bij oneenigheid tusschen parlement en
regeering een van belde zal moeten wijken,
wanneer een beroep op de kiezers wordt
gedaan. Partijvorming is een der hoogste
goederen van een volk. Zij beteekent het
recht zich te organiseeren met gelijkge
zinden. al is er op dit punt misbruik. Dit
misbruik tast de goede zaak zelf niet aan.
Stel daar nu tegenover wat zij voor voor
deden bieden, die een ander staatsbestel
willen. Wie zegt, dat men zal moeten kie
zen tusschen communisme en nationaal-
soclallsme stelt de zaak volkomen fout voor,
omdat de keuze niet bestaat. In wezen zijn
communisten en natlonaal-sociallsten het
zelfde. Daarbij ls het communisme nog wat
eerlijker. Een dergeliik stelsel ls voor Ne
derland volkomen onbruikbaar.
Eerste eisch van nationale staatkunde is
het. het oarlementaire stelsel te behouden,
waarbij de politieke partijen zich de noo-
dize zelfbeperking hebben op te leggen.
Het groote probleem ls: hoe komen wij tot
een goede organisatie van het economisch
leven? Wij moeten naar meer organisatie
van het economisch leven, hetgeen gepaard
dient te gaan met een zich zooveel moge-
Hik terugtrekken der overheid van de recht-
slreeksche bemoeiing. De volledige vrije
verhoudingen zullen echter naar spr.
verwacht niet terugkeeren De organisa
tie worde echter zooveel mogelijk overge
laten aan het bedrijfsleven zelf. De over
heid wake ervoor, dat het evenwicht tus
schen de verschillende belangen en groe
pen bewaard blijvc. Nationale staatkunde
dient niet de groepen tegenover elkaar op
te zetten, maar vordert dat men eerlijk
tracht te zoeken naar het gemeenschappe
lijk belang. Wat in den as. zomer zal moe
ten gebeuren is voor allen nog een gesloten
boek. Maar naar spr.'s inzien zal de zaak
zoo staan, dat noodig zal zijn samenwerking
van allen, die van goeden wille zijn.
sprong, democratie of dictatuur, welke van
deze twee wegen zal men Inslaan?
Wat Nederland betreft, hebben wij aan
een nieuwe keuze geen behoefte. Wij heb
ben in ons land nog vasten grond onder de
voeten.
De politieke democratie was, ls en kan
nog meer worden een leerschool, waarin ai
meer volksgroepen leeren zichzelf te zUn en
zich als deel van het geheel te doen gelden.
Spr, zette uiteen ln den totalen staat,
die zich van alle levensverhoudingen mees
ter maakt, een ernstig gevaar te zien. WIJ
hebben evenwel te bedenken, dat zulk een
totale staat tenslotte ook uit een democra
tische gemeenschap kan opkomen. Slechts
Indien men de autonomie der onderschel
den levenskringen als scheppingsorde eer
biedigt, ls de toekomst der vrijheid verze
kerd.
Het ls daarom, dat spreker waarschuwt
tegen iedere poging om den boom der vrij
heid te verplanten.
Tenslotte voerde het woord dr. H. Faber
met het onderwerp „Onze strijd".
De verdediging der democratie, aldus spr.
sluit voor ons in, dat wij ons critlsch tegen
over haar stellen en steeds bereid zijn aan
de verbetering van haar tekorten te arbei
den. Wij wijzen echter die critiek af. die
meent de economische crisis van het heden
aan de democratie te mogen verwijten of
die door deloyale aanvallen op overheids
personen tracht het moreel van ons volk te
verzwakken en zoo de democratie door de
dictatuur van een beweging te vervangen.
Naar onze overtuiging raakt de gezonde
critiek meer de democraten dan het demo
cratisch beginsel. Tot de verdediging en
versterking van dit beginsel hebben wij ons
aangegord. Wij hebben daarbij te strijden
tegen een geest van kankeren, partU-
egoïsme en haatzaaierl] zooals die zich ln
de dictatuurpartijen van natlonaal-socla-
listlschen en communlstischen kant open
baart.
Deze nationale demonstratie is de inzet
van onze winteractie. De beweging heeft de
colportagerelletjes en het verstaren van
vergaderingen niet van nocde om de ziel
van ons volk te winnen.
De vergadering is besloten met het zin
gen van ons volkslied.
BEVOLKINGSONDERZOEK IN DE
DROOGGELEGDE ZUIDERZEE
POLDERS.
HET WERKLOOSHEIDSSUBSIDIEFONDS.
Blijkens het Voorlooolg Verslag over de
begrooting van het Werkloosheidssubsi-
diefonds voor 193? hebben vele leden der
Tweede Kamer verklaard ernstige bezwaren
tc hebben tegen de voorgenomen verschui
ving van uitgaven van het rijk naar de ge
meenten Bovendien wil de regeering. hoe
wei te voorzien valt dat een groot aantal
gemeenten genoodzaakt zal zijn een extra-
bijdrage aan te vragen en derhalve het voor
extra-bijdragen benoodigde totale bedrag
aanmerkelijk zal stijgen, dit bedrag tot 1.5
.r.illloen gulden beperken. Vele gemeenten
zullen dus voor een ongedekt begrootmgs-
tekort over het jaar 193? komen te staan.
Zij zullen dan gebruik kunnen maken en
veelal feitelijk moeten maken, van do door
de regeering geboden gelegenheid om 3 pCt.
rente dragende voorschotten to ontvangen.
Terwijl tot dusverre de regeering het stand
punt innam, dat crtsisultgaven niet uit bui
tengewoon mogen worden gefinancierd,
brengt zij than: een nrincipieelc wijziging
ln haai standpunt en worden nu de ge
meenten gedwongen een vroeger door de
rr geering veroordeelde financleringspolltlek
te volgen.
ONZE NIEUWE GEZANT TE BRUSSEL.
Dejeuner ter eere van mr. Patijn.
Reuter seint uit Brussel:
In de Brusselsche club, de „Cercle Gau-
lois", is gisteren den nieuwen Nederland
schen gezant, mr Patijn een welkomst
dejeuner aangeboden. Verscheidene minis
ters en leden van het corps diplomatique
waren aanwezig. Mr. Patijn sprak bij deze
gelegenheid een redevoering uit over de
betrekkingen tusschen België en Neder
land, welke veel bijval oogstte.
EENHEID DOOR DEMOCRATIE.
Nationale demonstratie te Amsterdam.
Gisteravond is te Amsterdam in de
Apollohal door de Nederlandsche beweging
voor Eenheid door Democratie een natio
nale demonstratie gehouden. De groote zaal
was tot de laatste plaats bezet.
Als eerste spreker trad op de heer H. D.
Louwes, lid der Tweede Kamer, over: Boe
renstand en Democratie.
Spr. wees er o.a. op, dat de Nederlandsche
boer democraat van nature is. Onze boe-
renorganisaties zijn alle zuiver democra
tisch opgebouwd; de hoogste macht berust
bij de algemeene vergadering, die bijna
altijd het geheime, directe kiesrecht der
leden kent
Hieruit volgt nu, dat de hoofdfiguur van
het nationaal-socialisme. de leider, in ons
boerenleven onbekend ls en dus ook voor
onzen boerenstand een door en door on-
Nederlandsche schepping is.
De boer zal zelf bepalen, wie zijn organi
saties zal besturen, In den natlonaal-socla-
listischen staat wordt pit en merg aan den
volksinvloed ontnomen, slechts een doode
verm blijft.
Laat de Nederlandsche boerenstand zich
goed rekenschap geven van wat een regee
ring volgens het leidersbeginsel beteekent.
Laat de Nederlandsche democratie zich
ernstig bezinnen op den Nederlandschen
boerenstand, op zijn rechten, zijn beteeke
nis, zijn grieven, aldus spr. Laat onze de
mocratie begrijpen, dat het voor haar
zooals voor alle wetgevers van Mozes af
een groote taak is een krachtlgen, eigen ge-
erfden. talrijken Nederlandschen boeren
stand te behouden. Boerenland in boeren
hand ls meer dan een nationaal-socialis-
tische gedachte; het was en ls het richt
snoer voor alle goede agrarische politiek
van het grijs verleden tot op den huldigen
dag.
De volgende spreker, ds, W. Banning, be
handelde het onderwerp: „Democratie als
eisch van menschelijkheid". Spr. betoogde
o.a. dat de democratie is een zaak van be
ginsel, karakter en geestkracht. ZIJ wil van
ons volk geen slaven maken, zij vernedert
de menschen niet tot gedresseerde dieren,
zij stelt haar eischen van menschelijkheid.
Voor spr. persoonlijk beteekent dit tenslotte
de erkenning van den mensch als schepsel
Gods, de erkenning van de eenheid der
menschheid ln haar geroepen worden tot ge
rechtigheid cn broederlijke gemeenschap.
Mr. J. J .R. Schmal sprak over: „Chris
tendom en democratie" De tijden, aldus
spreker, zijn zwaar, nationaal en Interna
tionaal, ons werelddeel staat op den twee
Bijeenkomst te Hoofddorp.
In tegenwoordigheid van vele autoritei
ten. onder wie de commissaris der Konin
gin in de provincie Noord-Holland en de
burgemeester van Haarlemmermeer, de
heer mr. A. Slob, heeft hedenmiddag ln 't
raadhuis te Hoofddorp de offlcieele stich
ting plaats gehad van de „Stichting voor
het Bevolkingsonderzoek in de droog
gelegde Zuiderzeepolders".
BIJ deze plechtigheid heelt prof. dr. H.
|M. ter Veen. hoogleeraar ln de sociale
aardrijkskunde, voorzitter van het bestuur
der stichting een rede uitgesproken.
Torn op 4 Januari van dit jaar de Zul-
derzte-vereenlglng haar 50-jarig bestaan
herdacht aldus prof. ter Veen. werd
er op gewezen, dat de vereenlglng haar
taak nog niet had volbracht. Nog 200,000
H A. zullen worden drooggelegd en geko
loniseerd.
Voor de Zulderzee-vereenlglng was nu
de nieuwe taak, het verzamelen van ge
gevens omtrent de reeds drooggelegde ge
bieden en hun bewoners en de bestudiee-
ring daarvan, opdat geen kennis verloren
ga. waarvan het nageslacht nut zou kun
nen hebben.
Besloten werd daarom een zelfstandige
organisatie te vormen en wel een stichting.
De zetel is te Amsterdam, waar B. en W.
een vestigingsruimte ln uitzicht stelden.
Voor de verbinding tusschen de over
heid en de stichting ls een curatorium ge
vormd. waarin bereids zitting genomen
hebben dr. H Colijn, Jhr. mr. dr. A. Roëll,
dr. W. de Vlugt en prof. v. d. Hoeven, voor
zitter van de Kon. Academie van Weten
schappen.
En zoo is dan, aldus spr, na vele maan
den van voorbereiding de dag der offici-
eele stichting aangebroken. Dr. Colijn. die
het voornemen koesterde, zoo mogelijk aan
wezig te zijn, zond bericht van verhinde
ring.
Spr. begroette vervolgens de aanwezige
autoriteiten.
Hierna werd de stdchtingsacte ten over
staan van den notaris, den heer G, S. J
Heinsius, verleden.
De commissaris der Koningin ln oe pro
vincie Noord-Holland, jhr. mr. dr. A. Roëll
hield daarop een korte rede. waarin hij op
de groote beteekenis van de totstandkoming
der stichting wees.
De burgemeester van Haarlemmermeer,
mr. A Slob, die de autoriteiten, bestuurs
leden der stichting en andere belangstel
lenden bij den aanvang der plechtigheid
had verwelkomd, sprak tot slot, waarbij hij
de beste wenschen voor de stichting uitte
en prof. ter Veen dankte voor de hem ge
brachte hulde.
MINISTER DECKERS IN DEVENTER.
Gistermiddag heeft de minister van
landbouw en vlsscfaerU mr, dr. L. N. Deckers
de middelbare koloniale landbouwschool te
Deventer bezocht. HU heeft daar bespre
kingen gevoerd met de commissie van toe
zicht en den directeur der school in het
belang van de school en de leerlingen.
De minister was vergezeld van zUn secre
taris en van den inspecteur van het land-
bouwonderwUs.
Na het bezoek aan Deventer vertrok de
minister naar Drente.
DE CONCENTRATIE VAN HET
BIJZONDER ONDERWIJS.
Naar de Starttiaard verneemt zal eind
dezer week de Memorie van Antwoord op
de alg. beschouwingen over de Rijksbe-
giooting 1937 verschijnen- Hierin zullen o.m.
mededeelingen worden verstrekt over het
resultaat van den arbeid van de Staats
commissie Inzake de concentratie van het
Bijzonder Onderwijs Hoewel men het blad
daarvan geen bevestiging kon geven, mag
op grond van verschillende gegevens wor
den aangenomen, dat de kans op een ge-
mcenschappelUke oplossing grooter u dan
eenige maanden geleden.
De datum van 4 November 1936 zal
in de geschiedenis der Nederlandsche
Marine een van bijzondere beteekenis
blijven, wijl op dezen dag de aanstaan
de Prins der Nederlanden voor het
eerst op offlcieele wijze in aanraking is
geweest met onze zeemacht.
Een gebeurtenis, welke te meer tot vol
doening kan stemmen, nu zU zich voltrok
ken heeft ln den vorm van een vaartocht
met de jongste aanwinst der marine: Hr.
Ms. kruiser ..de Ruyter". op welken vaar
tocht. die zich bU schitterend herfstweer
heeft uitgestrekt van IJmulden tot de
reede van Texel. Prins Bemhard. H. M. de
Koningin en H. K. H. Prinses Juliana heeft
vergezeld.
De Kon. familie aan boord.
Over het verblUf aan boord van de Ko
ninklijke gasten, meldt men ons van dien
kruiser het volgende:
De pieren van IJmuiden liggen achter
ons. De afmetingen van de wuivende men
schen worden kleiner naarmate de nieuw
ste kruiser der marine, welke de KoninklUke
Familie aan boord heeft, de kust verder
achter zich laat.
Het weer, dat den dag tevoren veel te
wenschen had overgelaten en ook 's och
tends voor oefeningen, zooals die op het
programma stonden, minder geschikt was,
knapt nu op en op de kalme zee zet de
kruiser koers naar het Noorden. Middeler-
wUl bezichtigen de Koninklijke gasten het
schip: voor in de volks verblijven wordt
begonnen en vandaar gaat men de dekken
rond. H.K.H. Prinses Juliana toont veel
belangstelling voor de zeer ruime zieken
boeg en stelt vele vragen omtrent Inrich
ting en werking van de verschillende
Instrumenten, zooals die bU uitoefening
van den medischen dienst aan boord van
schepen worden gebruikt. Z.D.H. Prins
Bernhard legt zeer veel belangstelling aan
den dag voor de technische deelen van het
schip: in de machinekamer laat de Prins
zich uitvoerig op de hoogte stellen, ook
H.K.H. Prinses Juliana komt er naderhand
een kUkje nemen.
De Koninklijke gasten gebruikten de
lunch in het verblUf van den comman
dant. Intusschen werd het schip in ge
reedheid gebracht voor de schietoefenin
gen. welke des middags zouden worden
gehouden.
Op een gegeven oogenblik weerklinkt het
alarm. De posten worden nu geheel bezet,
de waterdichte deuren gesloten. Het dool
is een schyf. welke door de sleepboot
Utrecht wordt gesleept. De Koninklijke
gasten verschUnen op de brug en even later
worden de projectielen afgevuurd
Na enkele salvo's bezwUkt de kleine
schUf reeds: een der masten ls doormidden
geschoten. Nauwelijks zijn de schoten ge
lost, of Hr. Ms. De Ruyter hult de schijf
ln een nevelgordljn. dat weldra de schUf
aan het oog onttrekt: tefelUk weerklinken
de salvo's van de luchtafv/eer-mitrailleurs.
Ondertusschen ls de vllegtuigkatapult
klaar gemaakt voor het wegschieten van
het aan boord mede gevoerde vliegtuig: de
vlieger stelt de verschillende handles ln,
de katapult wordt uitgedraaid, even draalt
de motor op vol toerental. Een wenk met
een waarschuwingsvlag, een handle wordt
overgehaald en ln een oogwenk heeft het
vliegtuig de katapult verlaten.
Na een grooten cirkel om den kruiser te
hebben beschreven. verdwUnt het In de
verte. H. M, de Koningin volgt dit ook
voor vele opvarenden geheel nieuwe schouw
spel met zeer veel belangstelling van de
navigatie-commandobrug. H. K. H. Prinses
Juliana en Z. D. H. Prins Bernhard van
het dichter bU het vliegtuig gelegen ml-
trailleurdek.
Snel draaide daarna de kruiser 't Schul-
pengat. de voornaamste verbinding van het
Marsdiep met de Noordzee, in, waarna de
noodige voorbereidingen voor het vertrek
van de Hooge gasten werden getroffen.
De landing te Willemsoord.
Zoo de bevolking van IJmuiden voor den
middag den Hoogen Gasten in de oogen-
b.ikken vóór het aan boord gaan een har
telijke ontvangst heeft beleid, niet minder
spontaan is, na de landing te Willemsoord,
de blUdschap der Heldersche burgery over
de zy het korte aanwezigheid van de
Koninklyke Familie in Den Helder, tot
uiting gekomen tijdens den rit van den
KonlnklUken stoet van de buitenhaven
naar het station. Huis aan huis was de
vlag uitgestoken, terwUl langs de gehcele
route Hoofdgracht. Kanaalweg, Prins
Hendriklaan, Stationsplein vele duizen
den, van wie vooral het jeugdige element
aan het geheel kleur en fleur gaf door de
massale aanwezigheid van kleine vlaggetjes
en het dragen van Oranje-sjerpen, zich
hadden opgesteld achter de afzettingen.
Heerschte onder die duizenden langen
DE PRIJZEN DER LEVENSMIDDELEN.
Het secretariaat van den Centralen Bond
van Ned. Verbruikscoöperaties schrUft ons:
Uit de gegevens die het economisch bu
reau van den bond over de prijzen van
25 levensmiddelen van 18 coöperaties ont
ving. biukt. dat de prUzen van deze artike
len, vergeleken met die van 24 September
1936, met 1.02% zyn gestegen.
Vooral by bruine boonen, griesmeel,
Goudsche kaas en eieren was de pi'UsstU-
ging vtU sterk. Ook de prijzen van grauwe
erwten, vermicelli, tarwebloem en zachte
zeep ondergingen eenige verhooging. GelUk
of nagenoeg gelUk bleven daarentegen de
prijzen van brood, capucUners, groene
erwten, havermout, custardpoeder, Jam,
rUst, boter, margarine, slaolie, bak- en
braadvet, suiker, vlokkenzeep en vleesch.
De gemiddelde prljsstUglng voor de ge-
heele partij artikelen wordt steeds grooter
vergeleken met de prUzen van 24 Septem
ber. Voor de opeenvolgende weken was deze
stuglng n.l. 0,18%, 0,27%, 0,58%, 0,85%
en voor de laatste week 1,02
rijd een sfeer van gespannen wachten, niet
minder was dit het geval met degenen,
autoriteiten zoowel als publiek, die aan dé
buitenhaven te Willemsoord de komst van
den kruiser en het debarkeeren der Hooge
gasten verbeidden. Het gedeelte der haven
voor het commandementsgebouw, waar de
KoninklUke Familie aan wal zou gaan, was
geheel voor de hooge autoriteiten en een
aantal andere bevoorrechten vrUgehouden.
Het ook hier zeer talrijke publiek was op
gesteld aan den kant van het naast het
commandementsgebouw gelegen Instituut
voor adelborsten, in de nabUheld van Hr.
Ms. Wachtschip, zoomede aan den kan',
van de Hoofdgracht. Voorts bevonden zich
achter de hekken van 't commandements
gebouw vele marine-officieren, van wie et
meesten door hun dames waren vergezeld.
Dc kruiser in zicht.
Te ruim tien minuten voor drieën werd
van het commandementshuls het sein ge
geven, waaruit blUken kon, dat de „De
Ruyter" ln zicht was, want als gevolg van
dit sein werden op alle Marine-vaartuigen
in de haven, waarvan mede twee nabij de
landingsplaats gelegen torpedojagers, de
Z. 7 en Z, 8 deel uitmaakten, de pavoiseer-
vlaggen geheschen, vlaggen die eerst na
het vertrek van de Koningin ingehaald
zouden worden.
Tien minuten later reeds verscheen de
grUze kruiser ter reede van Texel. De Ko
ninklUke standaard woei fier uit boven de
pavolseervlaggen.
EindelUk klonk, even vóór half vier, het
doffe gedreun van het eerste der 35 door
de „De Ruyter" af te geven saluutschoten,
het bewUs dat de commandantssloep met
de Hooge gasten zich van den dwari
voor den havenmond liggenden oorlogs
bodem had losgemaakt, TerwUl boven cn
om den kruiser de kruitdamp der schoten
hing. zette de motorbarkas snel koers naat
den landingssteiger. Ruim half vier kwam
zU terzUde van de torpedojagers in het
volle gezicht der vrachtenden. Het Hoogt
gezelschap was duidelUk waarneembaar;
de Koningin, zittend op de achterbank,
met voor Haar staande, de Prinses en Prins
Bernhard. Uiterst vlug ging het aanleggen
aan den steiger en het debarkeeren van
de Hooge gasten. Het eerst was het de
Koningin, die de sloep verliet, onmlddellijl
gevolgd door den commandant der marlm
te Willemsoord, vlce-admlraal T. L. Kruyi
die den tocht met de „De Ruyter" had me
degemaakt. OnmiddellUk achter hem volg
de de Prinses, daarna, blootshoofds, Prins
Bernhard. Ter begroeting van het Hoogt
gezelschap op het commandementshuls
was onmiddellijk nadat de Landsvrouw
den wal had betreden, de KoninklUke stan
daard geheschen waren aanwezig de
stelling-commandant, overste Bentz van 1
Berg, de burgemeester van Den Helder, de
heer G Ritmeester, de havenmeester, ko
lonel Wakerlin, commandant van het
Wachtschip, zoomede de commandant van
het Koninklijk Instituut voor de Marine,
baron Van Asbeck, Na zich met enkelen
der autoriteiten te hebben onderhouden,
die even later door vice-admlraal Kruji
aan Prins Bernhard werden voorgesteld,
Inspecteerde H. M. de eerewacht der Adel
borsten, met wier vaandel bU het passen
ren van de Koningin de gebruikelUke groe.
werd gebracht.
Het was na deze inspectie dat het pu
bliek, dat tot dusver een eerbiedig stilzwij
gen in acht had genomen, een spontaan
gejuich aanhief, dat voortduurde tot dc
Hooge Gasten met het kleine gevolg ln de
gereedstaande auto's hadden plaats geno
men en geestdriftig juichte het publiek de
Koningin, de Prinses en den Prins toe.
Een jubeltocht door de stnd.
De route naar het station was hierna een
zegetocht. Op het Stationsplein werden de
eerbewijzen gebracht door de onder com
mando van kapitein De Bruyn staande
eerewacht der mariniers, waarbU de stal-
muziek was ingedeeld en welke, alvorff:
het Hooge Gezelschap Den Helder met den
gewonen sneltrein van 15.55 uur, waarin
twee salonrUtulgen waren gehaakt, verliet
eveneens door de Landsvrouwe ls geïn
specteerd.
Terug ln Den HUJ-
De beide salonwagens waren tot Alkmaar
in een gewonen trein gevoegd. Van Als
maar af hebben de VorstelUke personen m
de Koninklyke salonwagene, welke tharu
getrokken door een locomotief, waaraan
de KoninklUke bagagewagen was sekoP'
peld een extra-trein vormden, de reu
naar Den Haag voortgezet.
Op den vastgestelden tUd, om 5.42 uut
reed de trein onder de overkapping no
Hollandsche Spoorstation alhier binnen-
Enkele tientallen belangstellenden, door
eenige agenten op een behoorlijken ai-
stand gehouden, waren van de anhkM"''
va de Koningin, Prinses Juliana en rru»
Bernhard getuige.
De stationschef, de heer J. A. Breekpot
leidde de VorstelUke personen naar o
wachtkamer, onder hoera-geroep van
belangstellenden.
Enkele oogenblikken later verlieten o
Koningin en het Vorstelijk paar hetsta
tionsgebouw. Bulten stond in een druuige
regen een hondertal belangstellenden
wachten; ook hier was politie aanwezie-
welke voor een afzetting zorgde.
In de eerste hofauto namen de Konj»
gin. Haar dochter en Prins Berniw
plaats, vrlendelUk dankende voor de lot
juichingen van de wachtenden.
VUf minuten later reed de KonlnkMJ
auto het plein voor het Paleis Nooraein
op. Onder den kastanjeboom stow»,
slechts weinigen, die uit de aanwezgn-
van een versterkte politiemacht afl»U™j|.
dat er Iets bUzonders zou gebeuren.
wel ongemerkt betraden de VorstelUke V'
sonen het palels.
2-3
