De Nieuwe Waterweg
bestaat 70 jaar
Vestigingseischen voor
den middenstand
77sfc Jaargang s
LEIDSCH DAGBLAD, Dinsdag 27 October 1935
Derde BSad No. 23494
De strijd in Spanje
„Een gewaagd werk, maar een werk dat wij
moeien wagen", aldus Thorbecke
CORRESPONDENTIE
Een beperkte opzet
Op 31 October a.s. zal wij hebben
het reeds gemeld het 70 jaar gele
den zijn, dat een begin gemaakt
werd met het graven van den Nieuwen
Waterweg waarmede men den grond
slag heeft gelegd voor den bloei van
Rotterdam. Zeventig jaar geleden heeft
de Prins van Oranje de eerste spade
ln den grond gestoken voor den aan
leg van deze prachtige verbinding van
Rotterdam met de Noordzee. Toen
werd een begin gemaakt met de ge
schiedenis van een voor de welvaart
van Nederland zoo uiterst belangrijke
verbinding van zijn eerste havenstad
met de zee. Maar 70 Jaar geleden werd
ook een periode van strijd afgesloten,
welke de plannen tot het graven van
den Nieuwen Waterweg met zich had
den gebracht.
Voordat het zoover was, dat een aan-
rang kon worden gemaakt met dit mach
tige werk had zich al heel wat afgespeeld.
De heer P. van den Heuvel.
Botterdam kon toen van de zee af bereikt
Widen langs de natuurlijke toegangen,
welke gevormd werden door de zeegaten
van den Briel en Maassluis. Deze zeegaten
verleenden schepen toegang met een maxi
mum diepgang van 35 dM. Schepen met
een grooteren diepgang moesten een groo-
ten omweg maken en bereikten de Maas-
1 via de zeegaten van Goeree en Brou
wershaven. Reeds voor dien tijd werd dit
il spoedig een onhoudbare toestand en in
1127 werd een aanvang gemaakt met een
poot werk, n.l. met het graven van het
fanaal van Voome, dat in 1831 gereed
kwam. Dit kanaal vormde een verbinding
tusschen Hellevoetsluis en Nieuwesluis.
Schepen voor Rotterdam konden nu het
Goereesche gat binnenkomen en via het
kanaal van Voorne langs een aanzienlijk
korteren weg dan voorheen hun bestem
ming bereiken. De schepen van Brouwers
haven konden eveneens van dit kanaal ge-
bniik maken. Zij bereikten Hellevoetsluis
via Volkerak en Haringvliet. De aanleg van
dit kanaal is geheel door Koning Willem 1
bekostigd. Hoewel dit kanaal reeds een
aanzienlijke verbetering beteekende, bleef
Rotterdam toch voor zeeschepen nog moei
lijk te bereiken. De vaargeul tusschen Brou
wershaven en Hellevoetsluis was kronke
lend en nam hier en daar zelfs den vorm
aan van een S. Bovendien en dit was
'ettelijk nog het ergste van alles was
het vaarwater zeer verraderlijk. Waar nu
eens de grootste diepte was, had zich dan
weer een ondiepte gevormd, en het behoeft
feen betoog, dat dit vaarwater hierdoor
weinig geliefd was. Om van Brouwershaven
naar Hellevoetsluis te komen moest in de
wste plaats op hoog water gewacht wor
den. Dan volgde een zeer omslachtige en
kostbare reis door het kanaal met zijn vele
bochten en sluizen, waardoor de reis van
en naar zee 24 tot 36 uur en vaak nog veel
langer duurde. Geen wonder dat in dien
Jijd Antwerpen, Bremen en Hamburg Rot
terdam verre den loef afstaken.
Deze toestand werd op den duur onhoud
baar. vooral, daar handel en scheepvaart
overal tot grooten bloei kwamen. Algemeen
aag men in, dat er iets gedaan moest wor
den en op 5 November 1857 benoemde de
toenmalige minister van Binnenlandsche
Zaken Heemstra onder wien destijds ook
Waterstaatsaangelegenheden ressorteerden,
een Raad van Waterstaat, welke hem
bloest voorlichten op welke wijze het best
tot verbetering van de diverse waterwegen
jn den lande kon worden overgegaan.
Secretaris van deze commissie was de
Jeugdige ingenieur Caland. Het was deze
Jongeman, die zich met alle ernst aan de
hem opgelegde taak gaf, en reeds spoedig
kwam hij met een goed omlijnd plan voor
den dag voor een open weg naar de zee
yoor Rotterdam. Zijn denkbeelden vonden
'h den voornoemden raad algemeene in
stemming en reeds op 21 Augustus 1858
bracht de raad rapport uit, dat eindigde
met de woorden: „Moge het blijken, dat wij
de regte middelen hebben gekozen, en daar
door de Rotterdamsche handel bevrijd heb-
deh van de hinderpalen, die zijne verdere
?v™kkeling belemmeren". Het rapport
ln wijn geheel geen veelzeggenden in-
™d, want de technische bijzonderheden
u er slechts globaal in aangegeven-
dhtworpen plan werd door de minis-
Sbft emstra en van Hall als wet bij de
kwa Generaal aanhangig gemaakt, doch
onta 'n behandeling, aangezien het
de tUv1 in8ddiend was na de sluiting van
dweoi en daarna van de agenda ver
voorv, zou 24 Januari 1863 duren,
het plan opnieuw als wetsontwerp
ZII LAG IEDEREN NACHT
WAKKER DOOR HEVIGE
RHEUMATISCHE PIJN.
behandeld werd. Ditmaal bracht het het
tot het staatsblad, hetgeen grootendeeis
aan Thorbecke te danken is geweest.
Teekenend voor de stemming van
dien tijd zijn de slotwoorden waarmede
Thorbecke zijn ontwerp toelichtte: „Ik
zeg dat het een gewaagd werk is, maar
een werk dat wij moeten wagen. Het
geldt hier te doen hetgeen men doen
moet wanneer men zelfs een ongeüjken
strijd waagt voor zijn vrijheid en on
afhankelijkheid. Blijvende hetgeen wij
zijn worden wij voorbij gegaan en zijn
wij bedorven: het schijnt mij dus een
onvermijdelijke plicht het middel aan
te grijpen dat ons kan redden".
Onder leiding van ingenieur Caland werd
met het werk een aanvang gemaakt en
aanvankelijk vlotte het uitstekend. Op 26
November 1868 werd de buitendam van de
geul doorgestoken, waardoor het zeewater
toegang kreeg. In September 1870 werd deze
vaargeul voor het eerst gebruikt. Op 9
Maart voer de „Richard Young", een lijner
van de Harwichlijn den nieuwen Maas
mond uit.
Toch had het werk lang niet ieders sym
pathie. Vooral zij die belang hadden bij de
oude route fulmineerden fel tegen Caland
en de zijnen. Telkens trof men in dag- en
weekbladen onvriendelijkheden aan het
adres van dezen onwrikbaren maar voor
zijn tegenstanders ook zeer onaangenamen
ingenieur aan. Zelfs twijfelde men er aan
of de waterweg ooit goed bevaarbaar zou
worden, en vandaar het rijmpje:
O, nooit volprezen heer Caland
Uw waterweg die blijft een weg van zand.
Inderdaad vlotte het werk later niet
meer zoo goed als in het begin. In 1877
toen men 11 jaar aan den arbeid was, was
de vaargeul bij laag water nog slechts 2'/i
M. diep. Intusschen begonnen ook de Sta-
ten-generaal ongeduldig te worden. En het
kwam zelfs zoo ver, dat, ofschoon een com
missie door de Regeering benoemd, op
voortzetting aandrong, het werk in 1880
werd stopgezet.
Nadat in 1881 de commissie nadere plan
nen had uitgewerkt vond het werk weer
voortgang. Maar goed beschouwd is de
Waterweg nimmer gereed gekomen. Zoo
lang het verkeer zich zal uitbreiden zoo
lang blijft de waterweg onvoltooid, omdat
er steeds nieuwe en hoogere eischen door
de scheepvaart worden gesteld.
'f
Wie over den Rotterdamschen waterweg
iets weten wil, kan terecht bij den heer P.
van den Heuvel, oud-gezagvoerder van het
Vlaggenschip van de Holland-Amerikalijn,
den Statendam.
Kapitein van den Heuvel, die minstens
600 maal den waterweg op en af voer, was
vol lof over dit vaarwater. In 1886 maakte
hij er met het zeilschip „Mary" zijn eerste
reis. „Twee jaar later", aldus de heer van
den Heuvel „kwam ik bij de Holland-Ame-
rika lijn. De toestand van den waterweg
was toen zeer matig. Met schepen van
hoogstens 7 Meter diepgang was hij te be
varen, maar dan kon je vaak niet in één
tij van Rotterdam naar zee komen. Het
schip werd dan aan de stoppalen bij Rozen
burg vastgemaakt. Die palen zijn er nog,
maar voor dit doel worden ze natuurlijk
niet meer gebruikt. Ik herinner mij, dat
wij in 1892 een groote lading tabak naar
Amerika moesten brengen. Daar waren de
invoerrechten op tabak enorm verhoogd en
het was dus zaak, de lading binnen te bren
gen voor de nieuwe invoerrechten in wer
king traden.
Het ongeluk wilde, dat wij met ons over
belast schip in den waterweg aan den
grond liepen. Wat wij ook probeerden, wij
konden niet vlot komen, de bunkerkolen
werden gelost en alle beschikbare sleep-
booten verleenden assistentie. Toen ook dat
niet hielp is tenslotte de mSTrine te hulp ge
komen. Eindelijk na vele dagen, kwam de
Spaarndam vlot. Dank zij een uitstel van
den datum waarop de invoerrechten in
werking traden kwamen wij nog op tijd
aan, wat groote vreugde verwekte in de
tabaks- en in de assurantiewereld. In dien
tijd moesten soms ladingen als tin en rijst
in ruim 1 geladen worden om het
schip gelijklastig op 70 dM. te krijgen. Een
maal buitengaats gekomen werd deze la
ding dan naar ruim 5 verwerkt, daar an
ders het schip door kolenverbruik teveel op
den kop kwam te liggen.
U begrijpt wel. dat een en ander de noo-
dige last en moeite veroorzaakte. Het bln-
nenloopen was in dit opzicht veel eenvou
diger, daar het hoog water te Rotterdam
twee uur later valt dan aan den Hoek, en
de tocht vandaar naar Rotterdam juist on
geveer twee uur duurt. Geleidelijk werd de
waterweg veel beter en comfortabeler voor
de groote schepen, ook al volgden deze met
hun diepgang den waterweg in zijn groei
op den voet. Aanvankelijk heerschte er bij
den ingang als gevolg van de daarbestaan-
de ondiepten menigmaal een zware grond-
zee maar met het verdwijnen van de on
diepten is dat gevaar weggenomen. De nor
maliseering d. w. z. het rechtmaken van de
bochten was ook een groote verbetering,
waarbij ik vooral denk aan de bocht bij
Maassluis.
Van verlichting was op den waterweg
vroeger nauwelijks sprake Er waren een
paar geleidevuren en dat was alles. Ook in
dit opzicht is er veel verbeterd. De Water
weg kan thans de vergelijking met ieder
bultenlandsch vaarwater glansrijk door
staan, vooral ook door onze voortreffelijke
sleepdiensten".
Op Zaterdag, 31 October a.s. zullen aan
boord van alle schepen in de Rotterdam
sche haven de vlaggen wapperen. En op
dien dag zal met groote dankbaarheid het
werk worden herdacht van den pionnier
Caland, die Rotterdam heeft helpen maken
tot een der voornaamste havensteden van
het continent.
ZIJ SLAAPT NU ALS EEN ROOS.
Indien U hevig lijdt aan rheumatische
pijnen, dan weet U hoe akelig siapelooze
nachten zijn, nachten waarin U woelt en
draait en maar niet tot rust kunt komen
door de pijn. Hier is een vroeger slacht
offer aan het woord, dat het geheim van
een weldadige rust ontdekte. „Jarenlang
leed ik erg aan rheumatische pijnen. Ik
kon er 's nachts bijna niet van slapen,
zelfs al was mijn rheumatiek heel gering.
Urenlang lag ik lederen nacht wakker.
Van alles had ik geprobeerd, totdat ik eens
een week lang Kruschen Salts had ge
nomen. Toen sliep ik heerlijk en ik doe het
nog steeds. Ik zou het wel aan iedereen
willen schrijven, zoo dankbaar ben ik"
Mevr. E. G. te W.
Rheumatische pijnen worden veroorzaakt
door te groote ophooping in Uw lichaam
van afvalstoffen, waardoor Uw organisme
sterk wordt verontreinigd met schadelijke
stoffen, o.a. met het gevaarlijke urine
zuur, dat in zeer vele gevallen de oorzaak
is van pijnlijke rheumatische verschijnse
len, omdat het zich vastzet in spieren en
gewrichten. In Kruschen Salts bevinden
zich zes minerale zouten, die lever, nieren
en ingewanden tot geregelde en krachtiger
werken aansporen; de afvalstoffen worden
hierdoor sneller verwijderd en zuiver bloed
zal weer uw lichaam doorstroomen. De
rheumatische pijnen zullen verminderen
totdat zij geheel hebben opgehouden.
Daardoor wordt ook uw geheele lichaams
gesteldheid beter. U geniet wederom van
een gezonde nachtrust en bent in staat
om bergen te verzetten. Koopt vandaag
nog een flacon. 1156
Kruschen Salts is uitsluitend verkrijg
baar bij alle apothekers en erkende dro
gisten a f. 0.40, f. 0.70 en f. 1.60 per flacon,
omzetbelasting inbegrepen. Let op, dat op
het etiket op de flesch, zoowel als op de
buitenverpakking de naam Rowntree Han
dels Maatschappij Amsterdam, voorkomt.
(Ingez. Med.)
v. d. B. te K. De door u. bedoelde wed
strijd is reeds een week geleden gespeeld
en bovendien is er reeds door de betrok
ken vereenigingen over gecorrespondeerd.
Het lijkt ons daarom niet juist deze zaak
nog weer op te rakelen.
De aanval op Madrid.
Langzaam gaat de verdere opmarsch
naar Madrid. De strategische posities, die
de drie groote wegen, welke naar Madrid
leiden, beheerschen, zijn in handen der
nationalisten.
De rechtsche colonnes, die aan het front
van St. Rafeal opereeren, zijn 3 K.M. in
de richting van het Escurial opgerukt.
De gijzelaars.
Naar men in politieke kringen te Londen
meent te weten, zal de Britsche regeering
met de verklaring der Madrileensche re
geering, volgens welke zij geen gijzelaars,
doch slechts politieke gevangenen vast
houdt, geen genoegen nemen.
Men verwacht, dat op de regeering te
Madrid pressie zal worden uitgoefend en
dat Eden Caballero over deze kwestie een
nieuwe nota zal zenden.
Gisteren heeft de Spaansche ambassa
deur te Londen een bezoek gebracht aan
het Foreign Office en Eden heeft hem daar
te verstaan gegeven, dat het antwoord van
Madrid een allerongunstigen indruk te
Londen heeft gemaakt.
De Britsche regeering wenscht, dat Ma
drid maatregelen treft, welke de ongerust
heid wegnemen, die in de beschaafde we
reld heerscht nopens het lot, dat de ge
vangenen en gijzelaars te Madrid, wier
aantal op 14.000 wordt geschat, te wachten
staat, als eenmaal Franco's troepen den
laatsten en beslissenden stormloop tegen
Madrid beginnen.
Londen heeft weliswaar tot dusver nog
geen officieel antwoord ontvangen van de
nationalistische autoriteiten op de Britsche
nota, maar men weet reeds, dat daar het
Engelsch initiatief met instemming en
goeden wil is begroet.
Arrestatie van vreemdelingen.
Behalve drie journalisten, zijn op den weg
van Madrid naar Aranjuez gisteren nog
twee andere buitenlanders, die afzonderlijk
reisden, gearresteerd.
Het betreft hier een militair attaché van
de Britsche ambassade, kapitein E. B.
Lange en een directeur van een Ameri-
kaansche bank.
Zij werden naar Talavera overgebracht,
waar zij verlof vroegen om naar Madrid
terug te mogen keeren, doch dit werd hun
beleefd, maar beslist geweigerd. Zij werden
in vrijheid gesteld onder bewaking van een
officier en zullen zich naar Salamanca
moeten begeven.
De houding van de socialisten en
de socialistische vakbeweging.
De commissie van redactie voor de ge
meenschappelijke motie van de beide in-
y Jecovitol levertraan wetenschappelijk
de beste levertraan voor U en Uw kind.
jemirn
Verkrijgbaar bij apothekers en
drogisten a f 0.75 per flacon.
1150
(Ingez. Med.)
ternationales, d.w.z. 't Internationaal Vak
verbond en de socialistische arbeidsinter-
nationale, heeft den tekst gepubliceerd van
de beide volgende moties, die met algemee
ne stemmen zijn aangenomen:
„De beide besturen bevestigen hun vroe
gere verklaringen, dat, overeenkomstig de
vaste regelen van het internationaal recht,
j de geregelde en wettige regeering van
Spanje de noodzakelijke middelen moet
krijgen voor haar verdediging. Overwegen
de. dat de overeenkomst van niet-inmen-
ging niet de resultaten heeft opgeleverd,
die men er internationaal van verwacht
had, tengevolge van den uitgesproken wil
van de fascistische mogendheden om de
opstandelingen te steunen en van de on
mogelijkheid een waarlijk doeltreffend toe
zicht uit te oefenen, verklaren zij, dat de
gemeenschappelijke plicht van de politiek
en economisch georganiseerde arbeiders
klasse in alle landen is, door haar actie
tegelijkertijd zoowel bij de openbare mee
ning als bij haar regeering, te bereiken
dat door een internationale overeenkomst,
vastgesteld op voorstel van de Fransche en
de Engelsche regeering de volledige vrij
heid van handeldrijven worde hersteld voor
het republikeinsche Spanje, welks verde
diging de eerste plaats moet innemen in
de zorg van het wereldproletariaat, en ver
zoeken allen arbeidersorganisaties en vak-
vereenigingen samen te werken om zonder
verwijl tot in de hoogst bereikbare mate
de voedselvoorziening van de opstandelin
gen in Spanje te beletten."
De conferentie heeft geweigerd kennis te
nemen van een brief van de Fransche com
munisten Cachin en Thorez met het ver
zoek tot de vergadering te worden toege
laten, o.a. uit overweging, dat zij geen in
ternationale organisatie, doch alleen de
Fransche communistische partij vertegen
woordigen, Ook een afvaardiging van de
commissie van solidariteit met het Spaan
sche volk. welke bestond uit prof. Langevin
en Emile Kahn, moest, omdat zij geen in
ternationaal karakter droeg, worden afge
wezen.
Belangrijke bespreking te Barcelona.
De minister van marine, Prieto is per
vliegtuig uit Madrid naar Barcelona over
gekomen.
Na besprekingen met Azana en later met
Companys. is Prieto per vliegtuig naar Ma
drid teruggekeerd.
Ongewenschte elementen zullen
worden geweerd.
Verschenen is de Memorie van Antwoord
aan de Tweede Kamer inzake de Vesti
gingswet voor den middenstand.
Het verschijnsel der overbezetting is. naar
het oordeel der regeering, hèt groot euvel
dat den middenstand bedreigt. Het ver-
eischt een handelend optreden van den
wetgever en daarom is de zoogenaamde
Vestigingswet ingediend, officieel geheeten:
wetsontwerp, houdende regeling betreffende
het vestigen van inrichtingen, waarin
eenige tak van detailhandel, ambacht of
kleine nijverheid zaï worden uitgeoefend.
De opzet der wet is beperkt, maar de
minister achtte dieper ingrijpen niet raad
zaam. omdat de bonte verscheidenheid, die
dezen sector van het economische leven
kenmerkt, van den wetgever bedachtzaam
heid en zelfbeperking vordert Immers loo.
nen niet slechts in verschillende takken van
detailhandel, ambacht en kleine nijverheid
de toestanden sterk uiteen, maar zelfs ver
toont eenzelfde tak in verschillende ge
meenten vaak nog weer een eigen aspect.
Daarenboven mag een regeling ter
zake niet zoo stringent ziin. dat per
sonen, die op dit gebied een plaats
hopen te verwerven, op den duur aller
wegen de deur gesloten vinden. Het is
om deze reden, dat de noodzakelijkheid
van een soepelen, zich ten nauwste
aan de practiik aanpassenden opzet
zich bij herhaalde overweging al ster
ker opdrong. Deze opzet strookt met
den principeelen toeleg van het ont
werp. dat. de vrijheid van het bedrijf
handhaafde, slechts wering van onge
wenschte elementen en verheffing van
het vak ten doel heeft.
Tegen de inschakeling van het z.g.
behoefte-element heeft de minister in
dezen gedachtengang onoverkomenlijke
bezwaren.
Het buiten beschouwing laten van het
behoefte-element behoeft overigens te min
der bezwaar te ontmoeten, meent de mi
nister. in zooverre met de in het ontwerp
vervatte regeling on den duur op minder
gekunstelde wiize dezelfde resultaten be
reikt worden: de stroom van niet levens
krachtige elementen wordt er wel degelijk
door afgedamd. In het winkelbedrijf b.v.
Is het „sterftecijfer" zoo hoog. dat betrek
kelijk spoedig na het in werking treden der
wet de op heden gevestigde ondernemers,
vanzelf geëlimineerd zullen blijken
Regeling voor de nijverheid.
verheffing van het vak. die aan het onder
havige ontwerp in de eerste plaats ten
grondslag ligt. met betrekking tot de nij
verheid geen behoefte bestaat.
Eenige bevoegdheid der gemeentebesturen
hieroo neerkomende, dat deze aanvullende
vestigingseischen zouden kunnen stellen, is.
waar de wetgever zich voorbehield, zelf van
gemeente tot gemeente regelend op te tre
den. ten eenenmale uitgesloten.
Het z.g behoefte-element tot het onder
werp van plaatselijke verordeningen te
maken ware eveneens ontoelaatbaar. Het is
duidelijk, dat zulks niet in het systeem van
het ontwerp past.
Het kaopersbedriif rekent de minister tot
het ambacht. Feitenmateriaal, waaruit kan
blijken, dat het zich voor een regeling op
grondslag van dit ontwerp minder zou
leenen. staat hem niet ten dienste. Integen
deel heeft hij den indruk, dat juist voor
deze branche veel waarde aan den eisch
van vakbekwaamheid moet worden gehecht.
Het als overwoekering van het kleinbe
drijf door het grootbedrijf aangeduide ver
schijnsel is niet het ontwerp der onder
havige regeling De tegenstelling tusschen
middenstandsbedriif en massabedriif. zoo-
als die zich in sommige branches van den
detailhandel voordoet, is aan deze materie
ten eenenmale vreemd en behoort dat ook
te blijven. De vrees, dat het stellen van
vestigingseischen op een belemmering van
het gezonde filiaalbedrijf zaj neerkomen, is
dan ook niet gewettigd.
Ten aanzien van handelskennis en
vakbekwaamheid zullen geen andere
dan minimum eischen in aanmerking
komen. In dit licht bezien acht de
minister geen termen aanwezig om b.v.
tusschen zelfstandige winkeliers en
filiaalchefs verschil te maken.
Het standpunt de leden, die niet slechts
eischen ter zake van credietwaardigheid,
vakbekwaamheid en handelskennis zouden
willen stellen, doch ook inrichting der be
drijven en kwaliteit der producten in ge
ding zouden willen brengen, kan de minis
ter niet deelen.
Het is de bedoeling, uitsluitend het
geen uit het bedrijfsleven zelf opkomt,
te steunen en te bekrachtigen Hierin
ligt opgesloten dat het stellen van ves
tigingseischen alleen dan zal geschie
den. indien de betrokken branche daar
voor volkomen rijp mag heeten en
belanghebbenden mitsdien in staat ziin.
zelf in concrete aan te geven, welke
eischen huns inziens gesteld moeten
worden.
Diploma's.
Wat handelskennis en vakbekwaamheid
betreft, dat hii deze in voldoende mate be-
Wat betreft de nog in voor'eereidin" rijn- -it. zal d° ecr-oon. die zich wil ve-tigen als
de wettelijke regeling in zake verilg ngs- ege! r.a-r.rncliik kunnen mal—n door over.
eischen voor de nijverheid moge voor het 'egginc van een diploma, uitgereikt op
oogenblik worden volstaan met de opmer- grond van een met goed gevolg afgelegd
king, dat deze van geheel andere criteria J examen.
uitgaat, met name dat aan den toeleg tot Voor een aantal bedrijven bestaan op
heden reeds dergelijke diploma's: in dit
verband valt o.a. te wijzen od de werkzaam
heid der Vereeniging tot veredeling van het
Ambacht, alsook, wat den detailhandel be
treft. op de vak-examens voor het kruide-
niersbedriif, voor drogisten enz.
In overleg met ziin ambtgenoot van On
derwijs. K. en W heeft de minister in deze
richting reeds voorbereidend werk gedaan.
Daarbij wordt op zoodanige inrichting der
vak-examens aangestuurd, dat deze alle
waarborgen zullen bieden, die redelijker
wijze kunnen worden verlangd.
Aan de hand van het bovenstaande is het
zonder meer duidelijk, dat het geenszins in
de bedoeling ligt. de Kamers van Koop
handel op groote schaal met het afnemen
van examens te belasten.
Worden voor eenige branches vestigings
eischen gesteld, dan zullen deze hen. die op
dat tijdstip reeds in het bedrijf ziin. in
leder geval ongemoeid laten
Van venters en marktkooplieden is. naar
het den minister voorkomt, een verzoek, als
bedoeld in art. 4 van het ontwerp, niet
spoedig te verwachten. De typische functie
van deze groep maakt het trouwens on
doenlijk, haar in den onderhavigen opzet
te betrekken.
Intusschen heeft het venters, en markt
wezen sedert eenigen tiid de bijzondere aan
dacht van den minister. Tot welke resul
taten de desbetreffende overwegingen od
den duur zullen leiden, valt thans nog niet
te zeggen. Met de organisaties der belang
hebbenden is nog overleg gaande
Dat de overheid met betrekking tot de in
het ontwerp te regelen materie ook dan
een taak zou hebben, indien ieder initiatief
van de zijde der betrokken ondernemers
zelf uitblijft, is een gedachte, die niet ligt
in de lijn van het ontwerp, dat principieel
streeft naar een regeling, die aan de over
heid geen andere taak toekent dan het be
vorderen. steunen en bekrachtigen van wat
uit het bedrijfsleven zelf is opgekomen.
Overigens acht de minister alleen reeds om
redenen van financieelen aard zeker onder
de tegenwoordige omstandigheden een zoo
uitgebreiden opzet niet voor verwezenlij
king vatbaar.
Bedrijfsraden.
In zooverre, zulks mogelijk zal ziin. is de
minister gaarne bereid de bedrijfsraden in
te schakelen.
Intusschen staat het reeds nu voor hem
vast. dat voor het verstrekken der vesti
gingsvergunningen deze organen, welker
taak trouwens meer eigenaardig op sociaal
terrein ligt. niet in aanmerking komen:
daartoe is het apparaat noodig. dat alleen
bü de Kamers van Koophandel aanstonds
beschikbaar is.
Dat in zake de te stellen minimum-
eischen de middenstandsraad zal worden
gehoord, sluit allerminst uit. dat ook andere
instanties gelegenheid zullen bekomen haar
advies kenbaar te maken De minister is
gaarne bereid diverse groeoeeringen van
belanghebbenden te hooren.
Aan de artikelen wordt nog het volgende
ontleend
Zou de verkoop van koffie en thee als
tak van detailhandel worden aangemerkt en
zouden daarvoor vestigingseischen worden,
gesteld, dan zal hii. die naast andere waren
ook deze beide artikelen wil verkoopen,
daartoe alleen vergunning behoeven, voor
zoover genoemde twee artikelen betreft.
Waar on het Platteland in eenzelfde
winkelzaak ve°'al n"n ver--'"10 den
heid van art'kp'en ve-kriigbaar is zonder
dat wellicht aanleiding bestaat tot 't stellen
van vestigingseischen laat de ontworpen
regeling de mogelijkheid open. deze ge
meenten zoo noodig uit te zonderen.
