VERWOEDE GEVECHTEN IN BRABANT
KERK- EN SCHOOLNIEUWS
LEIDSCH DAGBLAD -
Biari
Donderdag 24 September 1934
Minister Colijn woonde gisteren de legeroefeningen bij
GEMENGD NIEUWS
HET DRAMA IN DE ORANJE-
BOOMSTRAAT TE ROTTERDAM
DE VERDACHTE BEKENT.
Gisteren heeft de inbreker T„ die op het
burean aan het Sandelinplein te Rotterdam
is ingesloten in verband met den moord op
de 38-jarige vrouw M. K.. die Zaterdag
avond omstreeks kwart over tien in haar
woning aan de Oranjeboomstraat vermoord
is gevonden, bekend de vrouw door slagen
op het hoofd van het leven te hebben be
roofd.
Geheel conform de theorie heeft het
drama zich reeds Zaterdag in den vroegen
avond afgespeeld. De dader, die een woor
denwisseling met de vrouw heeft gehad,
welke in handgemeen is overgegaan, heeft
van een kast. die in de kamer stond een
steekbeitel genomen, waarmede hij haai
den schedel heeft ingeslagen. De vrouw
kreeg een wonde van zeven c.M. diepte in
het achterhoofd, waaruit wel bleek dat de
slag met groote kracht was toegebracht.
Temeer, daar bij de sectie is komen vast te
staan, dat de vrouw een schedel had van
meer dan 8 m.m. dikte, hetgeen zeer weinig
schijnt voor te komen. De dader is onmid
dellijk na den moord te hebben gepleegd,
weggeloopen en heeft de deur achter zich
dicht getrokken. De vrouw is toen in haar
doodsangst naar de deur gerend, welke zij
nog zelf op slot heeft gedaan. Toen hebben
haar krachten haar begeven. Zij zakte in
een en is volkomen dood gebloed. De dader
heeft den beitel, waarmede hij den moord
heeft, bedreven in het Spui-kanaal gegooid.
De rivierpolitie tracht het voorwerp thans
op te halen.
o
FIETSERS DOOR EEN AUTOBUS
AANGEREDEN.
Ongeluk in Den Haag.
Even voor 8 uur zijn gisteravond op den
Fluweelen Burgwal te Den Haag twee wiel
rijders. de 29-jarige P. de B. en de 60-jarige
M. G. V„ beiden in Den Haag woonachtig,
door een autobus van de H. T. M. aange
reden. De B. bekwam een bekkenfractuur.
V. een hersenschudding, terwijl laatstge
noemde tevens het rechteroor werd afge
reden.
Beide getroffenen, wier toestand niet le
vensgevaarlijk is, zijn ter verpleging naar
het Militair Hospitaal, dat in dezelfde straat
gelegen is, overgebracht.
o-
BRIEFKAART ZONDER ADRES OF
AFZENDER.
De Post brengt de zaak in orde.
P.T.T.-Nieuws vertelt een geval van een
briefkaart zonder adres en zonder afzender.
Wat moest de postambtenaar met deze
puzzle doen? In dergelijke gevallen komt hij
er toe eenige gepaste vrijmoedigheid te be
trachten ten opzichte van het overigens
nauwgezet door hem bewaarde postgeheim.
Hij bekeek mitsdien de zaak en de brief
kaart van twee kanten en las op de cor
respondentiezijde het volgende:
DE ..SIRENES'' HEEFT GERINGE SCHADE
Het Noorsche s.s. „Sirenes", dat bij Cal-
lantsoog op het strand heeft gezeten, blijkt
bij het tot dusverre gehouden onderzoek,
betrekkelijk geringe schade te hebben be
komen.
HET DOODELIJK ONGELUK BIJ DE
MANOEUVRES.
Nader vernemen wij. dat het slachtoffer
van het ongeluk bij de manoeuvres is de
33-jarige soldaat C. Duizing uit Berken
bosch op Overflakkee. De man was gehuwd
en vader van drie kinderen.
ERNSTIGE AANRIJDING TE HEERDE.
Gisteravond omstreeks tien uur is even
buiten de kom van het dorp Heerde, op
den weg naar Epe, de heer v. L., raadslid
uit Heelde, die daar ter plaatse plotseling
per fiets den weg schijnt te zijn overge
stoken, aangereden door een snel rijden
den auto.
De heer v. L. werd verscheiden meters
over den weg geslingerd, waar omstanders
hem in deerniswekkenden toestand, hevig
bloedende uit een gapende hoofdwonde,
aantroffen. De geneeskundigen uit Heerde
waren spoedig ter plaatse en legden een
noodverband aan. Het slachtoffer, dat
buiten bewustzijn was geraakt, werd in
zorgwekkenden toestand naar het Sophia-
Ziekenhuis te Zwolle vervoerd.
o
SLACHTOFFER VAN ONGELUK TE
ZWOLLE OVERLEDEN.
Een van de beide slaohtoffers van hgt
ernstige verkeersongeluk, dat Maandag
middag op de IJselbrug nabij Zwolle ge
beurde. de heer G. M. uit Leeuwarden
wiens motorrijwiel, zooals men weet, door
een tegemoet komenden auto werd aange
reden. is in het Sophia-ziekenhuis te
Zwolle aan zijn wonden overleden. De toe
stand van den duo-passagier, den heer A
v. D. is nog steeds zorgwekkend. „Tel."
o
FELLE BOERDERIJBRAND TE HELMOND.
Gisteravond omstreeks negen uur is brand
ontstaan in de kapitale boerderij „De Huls
bosch" van den landbouwer Joosten aan den
Mierloscheweg te Helmond. Het vuur is
waarschijnlijk ontstaan in een der schuren
welke aan het woonhuis grenzen.
In de duizenden kilo's hooi en stroo von
den de vlammen zoo gretig voedsel, dat bin
nen een kwartier een complex van drie
schuren, stal en twee loodsen, welke door
den eigenaar der boerderij als garage wor
den verhuurd, in lichter laaie stonden.
Gelukkig bevond zich tusschen woonhuis
en schuren een brandmuur, welke het vuur
belette zich verder uit te breiden. Na circa
een vol uur met vijf stralen den brand te
hebben bestreden, had de brandweer het
vuur onder de knie.
De inventaris van de schuren, waaronder
de geheele oogst, ging verloren. De schade
wordt door verzekering gedekt.
DE MOORD TE OPEINDE.
X, 18 Juni 1936.
Lieve Ouders,
Heden werden we verblijd met de ge
boorte van een dochter, Nellie genaamd.
Moeder en dochter in blakenden wel
stand. Zondag kom ik bij U en hoort U
meer. Mede namens Marie,
(In haast) Janus.
Gegeven: het bovenstaande; gevraagd:
de briefkaart terecht te brengen.
Dit laatste lukte werkelijk, toen de met
voorbedachten rade nageplozen rubriek
„Burgerlijke Stand" in het eerstvolgende
nummer van het plaatselijk blad te X on
der meer vermeldde de geboorte op 18 Juni
van Petronella, dochter van Adrianus
en Maria
Hun adres was spoedig gevonden. De va
der zei niet veel en begreep er nog minder
van, toen hij na beleefdelijk ten post
kantore te zijn ontboden de briefkaart
als de zijne herkende en terug kreeg. Maar
de weinige door hem gesproken woorden en
bovenal het onmiskenbaar op zijn gezicht
te lezen argwaan wezen er duidelijk op, dat
hij den bewusten ambtenaar verdacht van
een angstwekkende stevige relatie met
duistere machten.
De aardigheid zou er af zijn geweest, in
dien hem verteld was hoe de vork precies
in den steel zat.
GASVERGIFTIGING TE HOORN.
Toestand van twee oude menschen ernstig.
Gistermorgen is te Hoorn op het Ger-
ritsland een geval van gasvergiftiging ont
dekt bij het oude echtpaar Hokkeling.
Toen de zoon 's morgens de ouderlijke
woning betrad, stond het huisje vol gas
en de beide oudjes waren buiten bewust
zijn. Het bleek, dat het gaskraantje van
een theelichtje openstond; het vlammetje
was waarschijnlijk den vorigen avond reeds
uitgewaaid, zonder dat dit was opgemerkt.
Een geneesheer was spoedig ter plaatse en
gelastte overbrenging naar het ziekenhuis
waar met een zuurstofapparaat de levens
geesten konden worden opgewekt. De toe
stand ls evenwel nog ernstig. Hbld.
-o
OUDE MAN VERDRONKEN TE HAARLEM.
Uit den Raamsingel te Haarlem is gister
middag het lijk opgehaald van den 82-
jarigen P. V. wonende in de Slachthuis
straat. De oude man was gisterenmiddag
gaan wandelen, zooals hij eiken middag
deed. Daar hij slecht van gezicht was, ver
moedt men, dat hij verdwaald en te water
geraakt is.
o
DOODELIJKE VAL VAN MOTORRIJDER.
Om kwart over zes gisteravond is op den
Kreekweg te Rotterdam ter hoogte van het
Land van Brienenoorde de 31-jarige motor
rijder A. v. d. Waag van den Goudscheweg
aldaar, waarschijnlijk doordat hij tusschen
de spoorrails is geraakt, met zijn motorfiets
omgevallen. De man werd eenige meters
meegesleurd en hij smakte met zooveel
kracht tegen de straatsteenen, dat hij met
een schedelbasisfractuur naar het zieken
huis moest worden gebracht, waar hij na
korten tijd is overleden.
Als verdacht van het geven van inlich
tingen aan de hoofddaders, de gebroeders
W. te Groningen, die in den nacht van 24
op 25 Juli j.l. den 72-jarigen R. Zetsma te
Cpeinde hebben vermoord, is gearresteerd
de 45-jarige P. M. te Opeinde. Hij is ter
beschikking van de justitie te Groningen
gesteld. „Vad."
o
BUITENLANDSCH GEMENGD.
SPOORWEGONGELUK
BIJ LOURDES.
14 DOODEN EN DERTIG GEWONDEN
Bij een botsing in de nabijheid van Lour-
des, waar een boemeltrein op den sneltrein
BordeauxLourdes is gereden, zijn veer
tien personen gedood en dertig gewond. Zij
zijn naar ziekenhuizen te Lourdes overge
bracht.
De botsing geschiedde op 100 meter af
stand van den tweeden overweg bij het
station Ossun, 4 K.M. van Lourdes.
Het spoorwegongeluk werd hierdoor ver
oorzaakt, dat van den trein Lourdes
Avignon de snelheid door verzwakking van
den electrischen stroom werd vertraagd.
Bij Ossun liep dientengevolge de omnibus-
trein, die gistermiddag te kwart voor twee
van Lourdes kwam en een snelheid had
van 60 K.M. per uur, op den expres, die
voor hem uitreed-
De locomotief van den aanrijdenden
trein deed een goederenwagen van den ex
pres derailleeren en liep daarna op een
wagon derde klasse, die daarvóór gekop
peld was. Jammerkreten stegen op, terwijl
de hulp, die ter plaatse verscheen, reeds
spoedig 14 dooden en 30 gewonden kon
bergen.
De prefect van de Boven-Pyreneeën. en
andere civiele autoriteiten, alsmede twee
bisschoppen, waarbij die van Tarbes cn
Lourdes, zijn op de plaats des onheils.
Ambulance-materiaal met geoefend per
soneel uit Lourdes was spoedig ter plaatse
en kon vlug hulp bieden. Het verkeer is ge
heel gestremd.
SPAANSCH SCHIP VERMIST.
Met 400 personen aan boord.
Uit Gibraltar wordt gemeld, dat het
Spaanahe schip Genovevaz sedert 2 Sep
temberwordt vermist. Het schip heeft 400
personen aan boord, waaronder verschei
dene vluchtelingen. Het schip verliet 2 Sept.
de haven van Santander op weg naar Va
lencia. Alle pogingen van de draadlooze
stations en de kustwacht om het schip te
vinden zijn vergeefsch gebleven.
SCHEEPSBRAND.
Aan boord van het Britsche schip Ormon,
metende 5000 ton, is gisteren brand uitge
broken in een deel der lading. Hoewel geen
onmiddellijk gevaar bestaat, besloot de ka
pitein toch de Twofoldbaai binnen te loo-
pen.
PREDIKBEURT
ZOETERMEER.
Geref. Gem.: Vrijdag nam. 7 3/4 uur, ds.
Hofman van Moercapelle.
o
NED. HERV. KERK.
Bedankt: voor Hielden L. Blok te Brand
wijk.
o
GENERALE SYNODE DER
GEREF. KERKFN.
De dertiende zitting.
In de gisteren te Amsterdam ln de Kei-
zersgrachtkerk gehouden dertiende zitting
van de Generale Synode der Geref. Ker
ken heelt de voorzitter, ds. J, L- Schouten,
mededeeling gedaan van ingekomen dank
betuigingen van H. M. de Koningin en H.
K. H. Prinses Juliana voor aangeboden ge-
lukwenschen ter gelegenheid van de ko
ninklijke verloving.
De Synode heeft voorts enkele uren be
steed aan het beraadslagen over 't voor
stel van de leden dr. A. D. R. Polman en
ds- W. H. v. d. Vegt in betrekking tot de
leergeschillen in de Geref. Kerken. Com
missie I aan wie deze zaak was toebe-
trouwd was er niet in geslaagd om te ko
men tot een gemeenschappelijk voorstel.
Daarom was ter tafel een meerderheids-
voorstel. terwijl prof. Greydanus ln een
der vorige zittingen een voorstel indiende
namens de minderheid, overgenomen door
ds, N. Duursema van Nleuw-Amsterdam.
strekkende tot een niet in behandeling
nemen van het voorstel Polmanv. d. Vegt
Wijl reeds algemeene beschouwingen ge
houden waren verzocht de voorzitter de
leden zich strikt te willen beperken tot
beide voorstellen. Aan de gedachtenwisse-
ling namen deel de leden ds. W. M- Meijnen
van Dordrecht, dr. A. D. R. Polman van
Bolsward. prof. dr. S. Greydanus van Kam
pen, ds. N. Duursema en de rapporteur,
prof- dr. V. Hepp van Amsterdam. De drie
Kamper hoogleeraren ontwikkelden allen
bezwaren tegen het. meerderheidsvoorstel.
Prof. Greydanus hield een pleidooi voor t
minderheidsvoorstel. Prof. Ridderbos kon
er niet voor stemmen omdat het z. i. een
oordeel velde over enkele vraagstukken
ronder genoegzamen grond voor zulk een
oordeel. Ook wilde spr. deputaten een rui
mere opdracht zien gegeven dan in het
meerderheidsvoorstel. Prof. Schilder was
van oordeel dat de Synode in geen enkel
opzicht is gebonden aan eenige gangbare
opvatting. De suggestiviteit van de consi
derans van het meerderheidsvoorstel bindt
Men moet de bezwaren niet zoeken aan
één bepaalden kant. Spr. blijft het oor
spronkelijk voorstel der 8 Synode-leden
prefereeren wijl het tegen niemand pole
miek voert en ook tegen niemand eenige
beschuldiging richt.
De rapporteur was van oordeel dat geen
nieuwe argumenten waren te berde ge
bracht. Over de belijdenis, het accoord van
kerkelijke gemeenschap moet de Synode
het laatste woord hebben. Dat de weg van
het afwachten van kerkelijke aanklachten
de beste zou zijn betwistte prof. Hepp met
nadruk. De considerans van het nu inge
diende voorstel is veel minder concreet dan
het voorstel Polmanv. d. Vegt. De aan
de orde gestelde vraagstukken hebben on
rust gebracht in de Geref. Kerken. Nie
mand kan zeggen daarvan niet te weten.
Het gaat heelemaal niet om personen maar
om de vraag of er afwijking is in de leer-
Als deputaten een omschreven opdracht
hebben kunnen ze rustig in de komende
drie jaar de zaken bezien. Niemand moet
dit voorstel met achterdocht of wan
trouwen bezien.
Aan de replieken namen deel de leden
dr. W. A. van Es van Leeuwarden, ds. W. H.
den Houting van Huizum, ds. D. Hoek van
Enkhuizen, dr. A Scheele van Kapelle-Bie-
zelinge, ds. W. M. Meynen van Dordrecht,
ds H. Meijering vr-.n Katwijk a. d. Rijn,
prof. dr. G Ch Aalaers van Hilversum,
prof. dr. J. Ridderbos, dr. K, Dijk, prof. dr.
K. Schilder prof dr. G. M. den Hartogh,
dr. J. Thys van Zwolle en dr. H. Kaajan
van Utrecht. Ds. den Houting diende een
amendement in strekkende om zoowel de
nieuwe opvattingen als de tot nu toe gang
bare leeringen waarvan zij afwijken te
toetsen aan Schrift en belijdenis en dr.
Thys wilde hel begin van het meerder
heidsvoorstel anders dirigeeren. Zijn voor
stel werd door de commissie overgenomen.
Na dupliek van prof. Hepp werd tot stem
ming overgegaan. Het voorstel-Greydanus
werd verworpen met 43 tegen 8 st., het
amendement den Houting eveneens, zulks
met 41 tegen 11 stemmen. Daarna nam de
Synode het door dr. Thys geamendeerde
voorstel der meerderheid in de commissie
aan met 36 tegen 21 st. Het luidt aldus:
„De Synode, gelet op het feit. dat er in
onze Kerken opvattingen worden voorge
dragen. welke van de tot nog toe gangbare
leeringen afwijken en dat eenerzijds de
voorstanders dier opvattingen gelooven en
verzekeren, dat zij geheel conform Schrift
en belijdenis zijn, terwijl anderzijds door
menigeen in onze Kerken de vraag is ge
steld. of deze voorgedragen opvattingen
wel in overeenstemming zijn met Schrift
en belijdenis, van oordeel dat zulk een on
zekerheid niet mag worden bestendigd, be
sluit: le. tenminste 7 deputaten ad hoe
te benoemen; 2e. deze deputaten op te
dragen: a. de bedoelde opvattingen welke
betrekking hebben op de onderwerpen (ln
alph. orde)Algemeene genade, Genade-
verbond, Onsterfelijkheid der ziel, Pluri
formiteit der kerk, Vereeniglng der beide
naturen van Christus, Zelfonderzoek, naar
haar zakelijke beteekenls te onderzoeken
en te toetsen aan Schrift en belijdenis; b.
daarover op de volgende Synode rapport
uit te brengen en haar daarin met advies
te dienen".
Prof. dr- H. H. Kuyper van Bloemendaal
rapporteerde over het voorstel van Part.
Synode van Zuid-Holland ten Noorden die
ONTPLOFFING IN LABORATORIUM.
In een laboratorium te Gent waren twee
studenten van de universiteit bezig met
proeven met Hertsche golven. Zij trachtten
hiermee springstoffen op een afstand tot
ontploffing te brengen.
Op eens had een ontploffing plaats en
een van de beide jongelieden werd gedood.
De ander werd ernstig gewond.
(Van onzen reis-redacteur).
Als een schaduw ligt over de groote
legeroefeningen. die thans in het Westen
van Noord-Brabant worden gehouden, het
droevige ongeluk, dat aan een infanterist
het leven heeft gekost. Hoe het precies ge
beurd ls. schijnt nog niet te zlin uitge
maakt. Waarschijnlijk is iemand van de
bedienende manschapuen die ln de kleine
ruimte erachter stonden, terwijl vóór langs
den loon de patrouille infanterie van de
zelfde partli passeerde, bij het heen en
weer loopen in aanraking gekomen met het
op den grond hangende aantrektouw. waar
door het schot op het meest onverwachte
moment afging. Of er hier van schuld
sorake is en bli wien deze eventueel zou
liggen ls nog in onderzoek.
Het stuk veldgeschut van 6 centimeter,
waarmee het ongeval gebeurd is. stond op
gesteld een paar kilometers ten Oosten van
Nispen. dicht bij de Belgische grens. Het
behoorde aan de blauwe partli en diende
om een aanval van voorttrekkende cavale
risten per rijwiel te dekken. Deze kanonnen
zlin vast op hun affuiten gemonteerd, zon
der veering, om het geheel zoo licht en
eenvoudig mogellik te maken. Het gevolg
daarvan is evenwel, dat bti het afschieten
niet alleen de loop, maar het geheele on
derstel mede terugspringt, zoodat het ge
vaarlijk is er te dicht bli te komen. Daarom
is er een touw aan gemaakt, waaraan ge
trokken moet worden om de patroon tot
ontploffing te brengen
In het onderhavige geval stond het stuk
schietklaar gereed, om oogenblikkeltjk te
kunnen ingrijpen, wanneer dit in het ver
loop dezer legeroefeningen noodlï was.
Natuurllfk was het niet met scherp geladen,
doch de houten prop. die de lading van de
patroon afsluit, wordt door het schot ver
splinterd en uit den loop gedreven. Daar
door is het zeer gevaailtik om op eenige
meters afstand voor een kanon te staan,
waaruit een losse patroon wordt afgescho
ten. Tot op tien meter springen de splinters
in het rond. De getroffen soldaat, die vlak
langs den loop voorbii kwam. kreeg ze be
neden in zlin rug. Hii viel neer en was na
eenige minuten overleden. Een militaire
arts. die spoedig gehaald was. kon geen hulp
meer bieden. Was het schot een seconde
later afgegaan, dan zou er vermoedelijk
niets ernstigs gebeurd zlin, daar de getrof
fene op een na de laatste man was van de
colonne.
Het was nog vrij vroeg in den morgen,
toen het ongeluk gebeurde. Niettemin wa
ren toen al deze manoeuvres geruimen tlid
aan den gang. Op het middernachtelijk uur
was namelijk de oorlogstoestand ingegaan,
daar toen immers het ultimatum van
Blauwland verondersteld werd af te loopen.
daar Roodland het niet accepteerde. De
vliandellikheden zlin daarop niet dadeliik
krachtig ingezet, doch eerst ontmoetten de
vooroosten van belde oartlien elkaar in
kleine schermutselingen. Breda, dat vrii ver
nog van de denkbeeldige grens tusschen de
twee fictieve elkaar bestrijdende landen ls
gelegen, ls kort na mldernacht opgeschrikt
door het geknal van kanonnen, geaccom
pagneerd door de korte roffels der mitrail
leurs. die daar ln het Zuidellik gedeelte van
de stad waren opgesteld.
Het groote treffen zou echter eerst
later beginnen. De dorpen Hoeven,
Rucphen en Schijf zijn het middelpunt
geweest van verwoede gevechten, waar
bij van allerlei wapenen werd gebruik
gemaakt en de pantserwagens over de
wegen snorden onder het gebrom van
de elders opgestelde kanonnen en mor.
tieren. Het was er een drukte van heen
en weer Ioopende officieren, doortrek
kende troepen en af- en aandravend
materieel, zooals deze rustige Brabant-
sctae dorpen wellicht nimmer gekend
hadden.
In Schlif was een Interessante faze van
den strijd, doordat daar de roode partij
het langste stand heeft gehouden tegen de
oprukkende blauwen en wel zoo dat het
front er een grooten knik vertoonde. Het
was hier. dat in het begin van den middag,
eenige uren voordat de strijd op dezeri
eersten dag werd gestaakt, een groot deel
van de belangstelling van het van vele
zijden opgekomen publiek zich concentreer
de, Minister Colljn toonde hier wederom zijn
interesse in de verrichtingen van ons leger
en ook vele leden van de parlementaire
legercommissie. die een groot deel van deze
manoeuvres volgen, werden hier aangetrof
fen. De commandant van het veldleger,
luit.-generaal jhr. W. Roëll. onders wiens
leiding deze oefeningen immers worden
gehouden, was er natuurlijk ook met zlin
staf en verschillende buitenlandsche mili
taire attache's kwamen zich van den gang
van zaken op de hoogte stellen.
De Brabantsche koeien hebben zich over
dat alles wel het meest verbaasd getoond
en zij hebben zich misschien wel het minst
aan de vreemde omstandigheden aange
past. Hoe zou het dezer dagen met de West.
Brabantsche melk gesteld zlin, nu de goede
producenten daarvan vaak zoo deerlijk in
de war zijn? Dat er met veel drukte allerlei
vreemde voertuigen en grijze mannen op
fietsen en oo paarden voorbii rijden over
de anders zoo stille landwegen ls nog tot
daar aan toe maar al dat gebom en ge
knetter. dat geroffel en gedreun, hetwelk
■de atmosfeer komt verstoren, brengt een
koeienbestaan wel heelemaal ln de war.
Heel dwaze ervaringen doen deze rustige
beesten thans op. De koelenreactie bezorgt
aan den anderen kant ook weer de soldaten
dwaze ervaringen. Daar had men bli Nis
oen een welland, waarop een der partijen
de bekende groote gele lappen had uitge
spreid. om aan bevriende vliegtuigen ln de
lucht teekens te geven Teneinde de vijan
delijke vliegtuigen daarvan onkundig te
houden en ook de aandacht daarvan niet
oo dit weiland te vestigen, waren deze
lappen met groene takken gecamoufleerd.
Maar de nieuwsgierige koelen konden dat
niet goed hebben en begonnen aan de
bladeren te plukken en te trekken, met het
gevolg, dat de teekens bloot kwamen te
liggen De soldaten hadden de grootste
moeite om deze lastposten afzijdig te hou
den en moesten telkens weer Ingrijpen om
de ravage te herstellen. Dat was een ver
makelijk avontuur, dat door koelen en
soldaten met goedige tolerantie werd op
genomen en vooral voor de laatsten een
grappig intermezzo vormde.
Andere zonderlinge ervaringen heb
ben de leiders van de blauwe partij
opgedaan, toen ze ten Oosten van Roo
sendaal in de voorgeschreven stelling
kwamen. Op de kaart was het allemaal
mooi ui (geknobbeld en zoo zou er een
stuk veldgeschut moeten worden opge
steld op een der oevers van de Natte
Turfvaart, teneinde daar een weg te
bewaken en voor den vijand den toe
gang onmogelijk te maken. Dat was op
de kaart heel goed, maar waar was nu
de Natte Turfvaart? Men verwachtte
tenminste een kanaaltje, waarin wat
scheepvaart mogelijk was, doch in
blindle opgewondenheid zou men er
haast overheen zijn gereden, wanneer
de officieren niet zoo goed kaart had
den kunnen lezen.
De Natte Turfvaart bli Roosendaal is
namelijk niet meer of minder dan een
droge sloot, waarin welig onkruid groeit
en van water niets te bekennen is. Het
heele ding is misschien nog geen l'/t
meter breed, doch de weg had er wel
een brug overheen. Zoo ziet men, hoe
bedriegeüjk stafkaarten kunnen zijn!
en dat wel met de beste bedoelingen.
art. 12 der Kerkenorde wilde aanvullen
waardoor bij overgang tot een anderen
geestelijken arbeid het behoud van den
naam en de eer van een dienaar des
Woords als voorrecht en bij wijze van uit
zondering alleen geschonken worden aan
zulke dienaren die geroepen worden tot
den dienst ten bate van de Kerken in het
algemeen of tot zoodanigen arbeid die een
geestelijk karakter draagt en met de roe
ping tot verkondiging van het Evangelie in
verband staat. Voorts wcnschte dezelfde
Part. Synode een aanvulling van de rege
ling voor de theol hoogleeraren in be
trekking tot noodzakelijk gebleken tucht
oefening over hen. Op voorstel van de com
missie verwierp de Synode het eerste voor
stel en besloot zij voor de tweede zaak een
drietal deputaten te benoemen.
De predikanten ds. J. de Vries van Til
burg en ds. A- Schweitzer, em. predikant
te Buiksloot rapporteerden over artikel 13
der Kerkenorde (emeritaat>sgelden enz.).
De Synode besloot op voorstel van de com
missie deputaten van hun beheer te de-
ehargeeren, de kerken te ontraden zich bij
een levensverzekeringsmaatschappij aan te
sluiten of een onderling pensioenfonds te
vormen, de huidige regeling waarin het
element van hulpverleening beter tot zijn
recht komt, te bestendigen: de voorgestel
de wijziging der percentage-cijfers goed te
keuren met dien verstande, dat het per
centage voor de kerken in Ned.-Indië 1%
en voor die in de graafschappen Bentheim
er. Oost-Friesland op een Vj°/o gesteld
wordt. Voorts stelde de commissie voor op
het voorstel van deputaten tot landelijke
samenwerking niet in te gaan en dus le
blijven bij de uitspraak van de Synode
van Arnhem (1930) en die van Middelburg
(1933) aldus aan te vullen, dat bij het in
overeenstemming brengen van een vroeger
toegekend pensioen met tegenwoordig
tractement de vermindering maximaal op
20% vast te stellen. Tenslotte stelde de
commissie voor t. a. v. de classis Batavia
aan de te benoemen deputaten voor art.
13 op te dragen ten dezen ln overleg met
de classis Batavia een regeling te treffen,
zoodat die niet tot de volgende Synode op
bekrachtiging behoeft te wachten.
Na gedachtenwlsseling waaraan deelna
men de leden ds- W. L. Milo van Almelo,
dr. W. A. van Es van Leeuwarden, ds. W.
W. Meynen, van Dordrecht, prof. dr. S.
Greydanus van Kampen, ouderling R. Zul-
dema van Goes, ds S- Idema van Winsuih
(Gron.), ouderling J. F. Heemskerk van
Middelburg en ouderling G. M. A. Laer-
noes van Semarang, vereenlgde de Synode
zich met de voorgestelde conclusies. De
voorzitter richtte een woord van geluk-
wensch tot ds. A. Schweitzer die de Gene
rale Synode nu 25 jaar als deputaat voor
art. 13 gediend heeft
Tenslotte rapporteerde dr. W. A. v. Es
over een vraag van den kerkeraad van de
Geref. Kerk van Wageningen, luidende:
„Is het ambt van predikant in onze kerken
principieel vereenigbaar met de functie van
reserve-officier in het Ned. leger?
De commissie adviseerde aan het einde
van een breed historisch rapport de Sy
node uit te spreken; le. dat het ambt van
Dienaar des Woords principieel niet ver-
eenigt>aar is met den dienst van reserve
officier bij het Ned. leger, omdat: a. het
ambt van dienaar des Woords den geheelen
mensch vereischt; b. de militaire dienst
den officier in allerlei omstandigheden kan
brengen en in verrichtingen verwikkelen,
die het geheel eigen karakter van zijn
ambt, zou kunnen schaden; 2e- dat wan
neer het ontslag uit den dienst ook finan-
tieele gevolgen medebrengt en de kerke
raad reeds tevoren wist dat de dienaar des
Woords reserve-officier was, zonder daar-
tegen bezwaar te hebben gemaakt, de uit
het- ontslag voortvloeiende financieele
schade met betrekking tot den resp. die
naar op billijke wijze behoort te worden
geregeld.
Op voorstel van dr. K. Dijk besloot de
Synode zich op deze conclusie nog even
te bezinnen tot de zitting van heden,
waarom de praeses de zitting sloot.
2-3
