NA DE MILLIOENENNOTA
Het einde van het Alcazar
te Toledo
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 19 September 1936
Derde Blad
No. 23463
Zou ze eindelijk open gaan
77sfe Jaargang
i BUITENL. WEEKOVERZICHT
LAND- EN TUINBOUW
EEN BEELD VAN VERWOESTING
CORRESPONDENTIE
DE MOEILIJKHEDEN VAN DEN VREDE.
Europa is weer ln volle deining en het
Is ondoenlijk te voorspellen, wat daaruit te
voorschijn zal komen. Ieder voor zich zegt
den vrede te willen, doch de moeilijkheden
ran den vrede zijn niettemin vele!
Om te beginnen heelt Engeland reeds de
uitnoodiging om 19 October te Londen te
komen praten over een Locarno moeten
terugnemen tot tijd en wijle. Engeland was
dus te voorbarig, doch gevaar was er dit
maal niet bij, waar Engeland het zeil
blijkbaar geheel beschouwde als een proef
ballon zonder meer, doch met de bedoeling
zoodoende de zoo belangrijke kwestie aan
de orde te stellen en zooveel mogelijk te
bespoedigen. Zonder het mes op de keel te
zetten, meent Engeland toch zoodoende te
dwingen tot kleur-bekenjien en misschien is
dat nog niet zoo verkeerd gezien! Een her
innering kan soms geen kwaad.
En te minder, waar allerlei aangelegen
heden zich schuiven tusschen de Locarno-
gedachte en op zijpaden voeren. Welke be-
teekenis moet b.v. worden toegekend aan
de zeldzaam scherkpe actie tegen het
bolsjewisme op het Nazi-congres te Neu
renberg?
Is dat allemaal inderdaad alleen bestemd
voor btnnenlandsch gebruik, hoewel leder
het er over eens zal zijn, dat Duitschland
wel het allerminst wordt bedreigd door den
„vijand nummer een"? Te meer, waar
daarnevens zeer nadrukkelijk wordt vast
gelegd, dat een bezit van de Oekraïne
Duitschland onafhankelijk zou maken van
het buitenland ten aanzien van de voedsel
voorziening. Het lijkt zeer onwaarschijnlijk
en geeft slechts nieuw voedsel aan degenen,
die Locarno niet willen zonder uitbreiding
naar de vraagstukken van het Oosten.
Trouwens in Duitschland schijnt men toch
Ietwat geschrokken te zijn van de uitwer
king in het buitenland van die anti-
bolsjewistische propaganda door dik en
dun, zonder eenige maat, want de slotrede
van den Fuehrer poogde eenigszins in te
binden, Neurenberg trachtte nog eens te
overtuigen, dat er beslist moest worden
tusschen natlonaal-socialisme en bolsje
wisme, alsof er geen andere keus meer zou
zijn, n.l. die van een gezonde democratie,
gelijk ln Engeland om een voorbeeld te
geven. Het Is een gevaarlijke mentaliteit,
zij het passend in het beeld van het Derde
■Rijk.
Onwillekeurig werkt het Spaansche voor
beeld ten gunste der Duitsche these en
gaat ook het verloop van zaken in de
Fransche binnenlandsohe politiek in die
richting. Trots de belofte der regeering, ln
den Senaat zeer uitdrukkelijk afgelegd, dat
in den vervolge bezetting van fabrieken bij
stakingen niet meer zou worden geduld,
gaat deze bezetting kalm door, zonder dat
de regeering blijkbaar den moed heeft in
te grijpen. Het toont op allerduidelijkste
wijze aan, hoever de bolsjewistische strijd
wijzen reeds moeten worden aanvaard, wil
men de ineenstorting van het Volksfront
voorkomen en dat vormt een ernstige be
dreiging voor het kabinet Blum, dat juist
op buitenlandsch terrein op ongekend suc
ces kan bogen.
Het is immers gelukt, Polen weer terug
te brengen in Fransch vaarwater, nadat
een scheiding onafwendbaar leek. Het felle
der Duitsche propaganda heeft ontegen
zeggelijk het zijne daartoe bijgedragen.
Wanneer het natlonaal-socialisme het
bolsjewisme Inderdaad te lijf wil, moet dat
gaan over Poolsch gebied en dus Polen
maken tot strijdgebied
En deze wending ln de Poolsche politiek
heeft weer een voor Frankrijk ernstige
ommekeer ten gunste bevorderd in de
politiek der Kleine Entente, waarvan spe
ciaal Zuid-Slavië een twijfel-nummer was
geworden. De jongste bijeenkomst van dit
lichaam te Brabislawa heeft opnieuw ge
adopteerd voor de Fransche politiek en dit
bekrachtigd door de aankondiging van een
economisch-militaire politiek tegen het
streven van enkele landen naar teniet-
doening van grensbepalingen, waarmede
speciaal Hongarije wordt bedoeld.
In dit verband trekt weer de aandacht
het bezoek van Oostenrijksohe ministers
aan Italië, om te zwijgen van het nog on
officieel gemelde bezoek van Horthy aan
het land van den Duce, en vooral van de
aangekondigde ontmoeting van de mi
nisters van buitenlandsche zaken van
Italië, Oostenrijk en Hongarije te Weenen.
Is dat een tegenzet welke waarde dient
daaraan te worden toegekend?
In midden-Europa is wel alles in bewe
ging!
Van een vertrouwelijk samengaan van
Duitschland en Italië schijnt in ieder geval
geen sprake, al kwamen zij elkaar nader.
Een lichtpunt te midden van deze ge-
beurttnissen, die zorg baren, al verzekeren
de leiders der politiek nog zoo nadrukkelijk,
dat zij den vrede warm voorstaan, is. dat
tusschen Duitschland en Frankrijk een
zekere ontspanning merkbaar wordt. Van
beide zijden Is thans in ronde taal ver
zekerd, dat de kwestie, hoe leder land zelf
geregeerd wil worden, het andere niets
aangaat en dat, al bestaat in Duitschland
een dictatuur en in Frankrijk een Volks
front, dit niet behoeft te beletten, dat een
regeling tot stand komt. Parijs heeft zich
bereid verklaard tot iedere gewenschte be
spreking en dat Is een groote stap in de
goede richte. Het bezoek van 'n Fransch
minister aan Berlijn, zij het ook van
korten duur, toont deze ontspanning wel
aeer duidelijk.
Niettemin heeft Frankrijk eveneens
scherp geaccentueerd, dat het niet van zins
f verdrag met de sovjets te annuleeren,
gelijk in sommige Duitsche kringen als
Wcnschelijk naar voren was gebracht.
Van Sovpet-zijde heeft men de Duitsche
Philippics kalm over zich heen laten gaan
en er alleen in zooverre op gereageerd, dat
uitgesproken, dat de Sovjets geheel ge
leed zijn voor een oorlog ter verdediging
ber Russische landsgrenzen. De Duitsche
dreiging is echter een aansporing te meer
™or de Sovjets, de bewepenlng nog aan-
®enlijk op te voeren.
Inderdaad, de moeilijkheden voor den
Trede zijn vele en groot
Trm-'"•"'""rders. h*.-l*nkt dat uw
voetbei een eenvoud'? waarschu-
w"igssignaal en geen slagwerk is.
STAND LANDBOUWGEWASSEN.
Gistermiddag is de republikeinsche vlag
geheschën op de puinen van het Alcazar
van Toledo, hoewel nog een honderdtal
opstandelingen weerstand boden.
Toen 20 Juli de regeeringstroepen Toledo
binnendrongen, trokken ongeveer 1500 na
tionalisten met een aantal non-combat
tanten zich in het Alcazar terug.
Niettegenstaande de bemiddelingspogin
gen stemden zij er niet in toe deze non
combattanten te laten vertrekken.
De artillerie en de vliegtuigen van de
regeering vernielden dat deel van het
Alcazar, dat bij het Zocodover-plein iag,
vervolgens werden onder het andere deel
mijnen gelegd en gisterochtend gaf het
oppercommando bevel de krachtigste te
laten springen.
De ontploffing werd tot ln Getafe, een
voorstad van Madrid gehoord, een enorme
rookzuil verhief zich en was kilometers in
den omtrek zichtbaar.
Het grootste deel van het Alcazar stortte
ineen.
De bevolking van Toledo was uit de stad
verwijderd en had zich van de bebouwde
kom teruggetrokken.
Na de ontploffing bestormden regee
ringstroepen de rookende puinen waar zij
in levendig gevecht raakten met de over
levenden van de verdedigende troepen, die
een toevlucht hadden gezocht in de kel
ders. De regeeringstroepen slaagden erin
nog verscheidene kinderen levend uit de
puinen te halen.
Men schat het aantal nationalisten, dat
nog tegenstand biedt op een honderdtal.
Nader wordt nog gemeld:
Voor de ontploffing van de mijn heeft de
artillerie der regeeringstroepen des nachts
de overblijfselen van het Alcazar gebombar
deerd, dat beschenen werd door het licht
van groote schijnwerpers. De mijngang liep
van een naburig huis onder de kelders van
het Alcazar door. Drie zijden van het Alca
zar stortten door de ontploffing in. Groote
stukken steenen werden door de ontploffing
in de straten der stad geslingerd. Het ach
terstuk van een auto, die door de nationa
listen op een binnenplaats der vesting be
waakt werd, werd op het dak van een
brandweerkazerne geslingerd op 200 meter
afstand van de vesting. De regeeringstroe
pen drongen na de ontplofing de ruïnes
binnen, doch aarzelden een oogenblik ,in
de verwachting van een tweede ontplofffing.
Hiervan maakten de nationalisten gebruik
om een tegenaanval te ondernemen met
j granaten en mortieren. De regeeringstroe-
I pen wisten zich echter in de ruïnes te hand
haven. Een projectiel van een mortier ont
plofte vlak bij de plaats waar zich een luite
nant-kolonel Barcelo, de regeeringsleider,
bevond. Deze werd licht aan de beenen ge
wond, evenals zijn ordonnans-officier. Ver
volgens kregen de regeeringstroepen op
dracht de ruïnes te verlaten. De artillerie
deed er nog steeds haar granaten op rege
nen.
Verschillende huizen in de nabijheid van
het Alcazar en de overblijfselen van het
paleis vlogen na de ontploffing in brand.
Ondanks den brand wisten de nationalisten
langs ondergrondsche wegen in het laatst
overgebleven gebouw binnen te komen, waar
zij door de stoottroepen en volksfrontmilltie
met granaten werden aangevallen.
Men verklaart dat de verliezen der natio
nalisten honderd dooden bedragen. Aan de
zijde der regeeringstroepen zijn de verliezen
zes dooden, twaalf zwaargewonden en dertig
licht gewonden.
Vandaag schijnt men den aanval met
lichte batterijen te willen voortzetten.
La Linca beschoten.
Twee regeeringsschepen naderden gister
ochtend in dichten mist La Linea en losten
een 20-tal kanonschoten, waarvan enkelen
de muren van het ziekenhuis raakten.
Eenige vrijwilligers werden gekwetst.
Tengevolge van den mist konden de
schepen niet beschoten worden, enkele
vliegtuigen van de rechtschen wierpen
bommen, doch de schepen werden niet ge
troffen. Onder de bewoners van Guaidiaro
la Tunara brak een paniek uit. Sommigen
vluchtten naar La Linea, anderen naar
Gibraltar.
Muiterij?
Volgens berichten uit het hoofdkwartier
der nationalisten te Algeciras zou net pant
serschip der regeering „Jaime Primero"
van Malaga naar Melilla zijn vertrokken,
waar de bemanning zich aan de opstande
lingen wil overgeven. Uit dezelfde bron
OP 14 SEPTEMBER,
In den stand der od 14 September j.l.
nog te velde staande landbouwgewassen, is
blijkens het gister ln de Staatscourant ge
publiceerde overzicht sedert het vorig
oogstbericht betrekkelijk weinig verande
ring gekomen
De weersomstandigheden waren over het
algemeen vrii gunstig, zoodat de land
bouwers. die bij het binnenhalen van den
oogst eenig geduld aan den dag hebben
gelegd .de meeste producten nog behoorlijk
droog hebben geoogst Enkele dazen van
zwaren regenval waren voor de verdere
ontwikkeling van producten als aardappe
len. suikerbietenzaad en stamboonen niet
bevorderlijk.
De stamboonen vertoonden in den laat-
sten tijd een vrii uiteenloopenden stand.
In Zeeland werden perceelen bruine boo-
nen aangetroffen waarin de vetvlekken
ziekte voorkwam, terwijl de witte boonen
dit jaar vrii ernstig te lijden hadden van
de mozaïkte. zoodat dooreengenomen de
stand slechts vrii goed kon worden ge
noemd. Dit gewas is intusschen reeds ge
trokken.
Ten aanzien van het klaverzaad hebben
de weersomstandigheden evenmin mee
gewerkt: de opbrengst zal klein uitvallen
en minder goed van kwaliteit zijn.
Het spinaziezaad is reeds geoogst. In de
provincie Groningen was de opbrengst
goed. in Zeeland vrii goed.
Ten aanzien van het suikerbietenzaad
kan worden vermeld, dat in den goeden
stand.'die op 17 Augustus kon worden ge
constateerd, sindsdien een achteruitgang
is gekomen. Het gewas heeft n.l geleuen
van het slechte weer gedurende het begin
van Augustus. Op verschillende plaatsen
is het tegen den grond geslagen, met het
gevolg, dat zich nieuwe zaadstengels heb
ben ontwikkeld. Men verwacht, dat het
zaad wat fijn zal bliiven.
De stand van de consumptieaardappelen
kan. voor zoover deze nog te velde staan,
nog goed worden genoemd .Vrii algemeen
wordt geklaagd over het optreden van
phytophtora De kwaliteit der aardappe
len wordt bü de vroegere soorten op ver
schillende plaatsen ongunstig beoordeeld.
Al naar gelang de ligging van de percee
len en de doorlaatbaarheid van den grond
blijkt de kwaliteit noga! uiteen te loonen.
Van de fabrieksaardappelen zijn de knol
len klein gebleven, terwiil naar enkele
monsters te oordeelen het zetmeelgehalte
dit iaar aan den lagen kant zal zijn.
De uien zijn thans geoogst en de op
brengst daarvan is goed.
De suikerbleten vertoonen tot dusver een
goeden stand. In Noord-Holland lijden
eenige perceelen aan roest, terwiil even
eens versohünselen optreden, die op ver-
gelingsziekte wiizen
De stand van de voederbieten kan goed
worden genoemd.
Koolrapen en spurrie vertoonen een vrij
goeden, de herfstknollen een goeden stand.
Als gevolg van den vrii overvloedigen
regenval hebben zoowel ionee als oude
klaver zich goed ontwikkeld.
De opbrengsten van het lucerne klaver-
hooi en van het roode klaverhool konden
goed worden genoemd.
Ten slotte zli nog vermeld, dat de stand
van het welland nog steeds zeer goed is.
De voedselvoorziening voor het vee op dit
tiidsttp is grooter dan zulks in iaren het
geval was. Indien de weersgesteldheid
medewerkt, zal het vee tot laat in den
herfst buiten kunnen bliiven.
VOORSCHOT TUINBOIHVSTEUN 1936.
Zeer waarschijnlijk zal binnenkort een
voorschot-uitkeering plaats vinden op den
Tuinbouwsteun 1936.
Aan de veilingadministraties zijn de
benoodigde gegevens hiervoor opgevraagd.
G. R. te H. Voor een zoodanige per
soonlijke klacht dient u zich te wenden ter
officieele plaatse.
„Wat rijden al die menschen ge
vaarlijk vandaag", dacht u immers
vanmiddag achter het stuur. (Hoe
zegt men dat ook weer van dien
splinter,dien balk en uw oog?...)
wordt gemeld, dat andere schepen der
regeering bereid zouden zijn, het voorbeeld
van de „Jaime Primero" te volgen.
Wij geven dit echter onder het grootste
voorbehoud evenals nieuwe berichten uit
Madrid over onrust in Marokko.
Men zegt, dat de ontevredenheid onder
de manschappen van het vreemdelingen
legioen en de inlandsche soldaten toeneemt.
Op 7 en 14 September werd hun geen
soldij uitgekeerd, zoodat de officieren
thans ongeregeldheden vreezen.
Revolte in Malaga.
De toestand in Malaga is ernstig. Acht
honderd miliciens hebben meegedeeld, dat
zij niet langer tegen de rechtsche troepen
wilden vechten en hebben op de commu
nisten en leden der arbeidersorganisaties
geschoten. Honderden zou hierbij gedood
of gewond zijn. De gouverneur heeft aan
Madrid dringend verzocht versterkingen te
zenden.
Diplomatieke vertegenwoordigers blijven
voorloopig buiten Spanje.
Naar de speciale correspondent van
Havas meldt, hebben de diplomatieke ver
tegenwoordigers die op het oogenblik aan
de Fransche Baskische kust verblijven met
betrekking tot het verzoek der regeermg te
Madrid om naar de Spaansche hoofdstad
terug te keeren, besloten in den bestaanden
toestand geen verandering te brengen en in
de komende dagen eerst den gang van
zaken af te wachten.
