LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 11 September 1936
Vierde Blad
Ne. 32456
UIT DE JEUGD VAN EMIL JANNINGS
11ste Jaargang
GEMENGD NIEUWS
ORANJE
BOOTZ
DRAISMA-VAN-VALKENBURQ
C A LEVER!
JdJN/T EN LUIEREN
„EMIL, HOUD JE TAAI!"
BEMANNING VAN DE „SIRENES"
NAAR NOORWEGEN.
Kapitein en vijf man blijven
op het schip.
Gistermiddag is een anker van het Noor-
sche stoomschip ..Sirenes", dat bij Cal-
lantsoog gestrand is, uitgebracht. Van de
bemanning zijn de kapitein en 5 personen
aan boord gebleven. De overige bemanning
Ir naar Rotterdam vertrokken om vandaar
scheep te gaan naar Noorwegen.
De sleepboot „Utrecht" blijft in de na
bijheid om met evcntueelen Noord-Noord-
Westelijken of Noord-Westelijken wind
pogingen in het werk te stellen het schip
vlot te krijgen.
HEETE THEE GEDRONKEN.
Tweejarig kindje overleden.
Een tweejarig kindje van een familie,
rtonende in de Rijndwarsstraal te Amster
dam. heeft bij het drinken van gloeiende
Ihee zoodanige brandwonden gekregen, ei ai
hel naar het O. L. V. Gasthuis vervoerd
moest worden en later aan de gevolgen is
overleden.
o
7,ANDINSTORTING TE UBBERGEN.
Werkman ternauwernood aan den
dood ontsnapt.
Bij de afgravingen te Ubbergen is gis
termiddag de rijkswerkman Van B. uit Nij
megen door een zandinstorting geheel on
der het zand bedolven geraakt. Voorbij
gangers ontdekten wat er gebeurd was en
nadat zij hulp hadden gehaald, konden
tij den man, die reeds bewusteloos was,
uit zijn benarde positie bevrijden. Men kon
de levensgeesten nog bij hem opwekken.
Ondanks inwendige kneuzingen is zijn toe
stand vrij goed.
FRAUDE TE AMSTERDAM.
Bij de expositie Kleurenpracht in het
Vondelpark te Amsterdam zijn gisteravond
een 15-tal werklooze jongemannen, die
daar dienst deden als controleur of bu
reaulist en als zoodanig een extra-toelage
ontvangen, gearresteerd wegens fraude.
Het blijkt dat zij kaartjes van bezoekers
niet steeds afscheurden en dan weer ten
eigen bate verkochten.
Elk rechtgeaard Nederlander drinkt
bij Nationale feesten Oranje Bootz,
van oudsher DE feestdrank.
8916
(Ingez. Med.)
AAN DE GEVOLGEN OVERLEDEN.
In het Ziekenhuis te Delft is gisteren
overleden de 22-jarige motorrijder Lier,
die Zondagavond bij een aanrijding op
den Rotterdamschen weg zwaar gewond
werd. Het slachtoffer is sindsdien niet
meer tot bewustzijn gekomen.
KINDEREN DOOR ONDERWIJZER
BESMET.
Bij de te Zwolle plaats gehad hebbende
keuring van onderwijzend personeel, inge
volge de verleden jaar aangenomen wet,
welke het keuren van onderwijzend perso
neel op besmettelijke ziekten voorschrijft,
bleek een der onderwijzers van een bijzon
dere school te Kampen lijdend te zijn aan
open tuberculose aan de ademhalings
organen. Zulks was voor de medici aanlei
ding om ook de kinderen van de klasse
der betrokken onderwijzer aan een onder
zoek te onderwerpen. Achttien van de
twee-en-dertig kinderen reageerden posi
tief op de hun gegeven injectie, zoodat
een Röntgenologisch onderzoek noodig
werd geacht. Dit laatste onderzoek heeft
uitgewezen, dat geen der kinderen van de
besmetting nadeelige gevolgen heeft on
dervonden. Den onderwijzer ts een jaar
ziekteverlof verleend.
BOTSINGEN TUSSCHEN AUTO
EN MOTORFIETS.
Gistermiddag tegen half zes is op den
rijksstraatweg tusschen Muiden en Naar-
den de 30-jarige motorfietsrijder G. Hooy
uit Blaricum, die van Amsterdam kwam,
door den automobilist J. B. uit Amster
dam, die uit de richting Bussum kwam,
omvergereden. De automobilist had twee
auto's ingehaald en was daardoor links
van den weg gekomen. Hij werd door het
zonlicht verblind en had daardoor den
tegenligger niet gezien.
De berijder van het motorrijwiel werd
met been- en armbreuken in ernstigen toe
stand opgenomen en naar de Gerardus-
Majella-stichting te Bussum vervoerd.
Gistermiddag omstreeks half vijf heeft
tz Heerde op den Zwolschen weg een aan
rijding tusschen een motorfiets en een
auto plaats gehad
De motorrijder S. uit Zwolle met zijn
moeder op de duo, reed in de richting
Zwolle toen van het erf van de villa ,.De
Jonkerskamp" de auto van den heer H. uit
Vaassen, bestuurd door diens chauffeur,
afreed.
De motor reed tegen den radiator van
de auto op met het gevolg, dat berijder
en duo-passagiere tegen den grond wer
den gesmakt en ernstig gewond in de villa
werden gedragen. Zij hadden diepe vleesch-
wonden aan gelaat en handen opgeloopen.
Nadat twee doktoren uit Heerde genees
kundige hulp hadden verleend, zijn de
slachtoffers naar een ziekenhuis te Zwolle
vervoerd.
MISLUKTE POGING TOT AUTO
DIEFSTAL.
Toen de heer Groenevelt, directeur van
een aardappelmeelfabriek te De Krim
(Overijssel!, gistermorgen met zijn auto
naar een vergadering wilde gaan, weigerde
de motor aan te slaan. Daar hij haast had
liet de heer Groenevelt ijlings een huur
auto komen. Juist toen üeze was voorge
reden, hoorde de chauffeur van deze auto,
den motor van den wagen van den heer
Groenevelt aanslaan. Hij snelde er heen
en sprong op de treeplank van den weg-
rijdenden auto, stak zijn arm naar binnen
door het openstaande portierraampje en
wist den motor af te zetten. Onmiddellijk
toen de auto stil stond sprong er Iemand
uit die een tegen het hek staande fiets
greep en er snel op weg reed.
De vluchteling die er in geslaagd was
den motor aan te zetten van een auto
waarin de eigenaar niet had kunnen sla
gen, kon blijkbaar met het rijwiel minder
goed overweg. Hij slingerde over den weg
en bootste omstreeks honderd meter ver
der tegen een vrachtauto van den heer H.
J. Varwijk, nadat hij tevoren reeds bijna
in botsing was gekomen met een anderen
auto, waarvan de bestuurder hem nog net
had weten te ontwijken. Ook de heer Var-
wijk deed nog een wanhopige poging een
aanrijding te voorkomen, doch kon zelfs
ten koste van een botsing met een boom
niet vermeden dat hij den wielrijder
tegen den grond reed.
Het slachtoffer is in vrijwel hopeloozen
toestand naar het ziekenhuis te Hoogeveen
gebracht waar geconstateerd is dat de man
naast andere verwondingen een schedel
fractuur had opgeloopen. Het koste eenige
moeite zijn identiteit vast te stellen. Ten
slotte bleek en dit verklaart ook zijn ge
drag tevoren dat het zekere S. uit Coe-
vorden was. wiens geestvermogens in ern
stige mate gestoord zijn. (Hbld.)
TJALK VASTGEVAREN.
Gisterochtend omstreeks half elf is een
tjalk in de opening van de Schipbrug te
Zutfen in de ankers van de brug vastge-
varen. Zoowel het verkeer te water als dat
te land ondervond dientengevolge onge
veer eèn uur vertraging. De stremming
had op den drukken Zutfenschen markt-
da g tengevolge, dat lange files vracht
auto's aan beide zijden van den IJssel
stonden te wachten. De autobusdiensten
waren eveneens door de stremming ten
zeerste gehandicapt.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
GROOTE BRAND TE AVIGNON.
Een geweldige brand heeft te Avignon
een particulier pakhuis met een opper
vlakte van 1500 vierkante meter geheel
vernield. Duizenden militairen, gendarmen
en brandweerlieden uit Avignon en om
geving bestrijden het vuur. De schade be
draagt meer dan vijf millioen francs.
-"ZACHT VAN SMAAK - PRUS 70 ct
8926
(Ingez. Med.)
KERKCONCERT JO VINCENT EN
ANTHON VAN DER HORST.
Het programma van het Kerkconcert
door Jo Vincent en Anthon van der Horst
te geven op Woensdag 16 September in de
Pieterskerk opent met de weinig gespeelde
Praeludium en fuga in g. kl. terts (Peters
Band III No. I) van Joh. Seb. Bach. Mevr.
Vincent zingt daarna twee aria's (resp. uit
Cantate 61 en 72), waarna het eerste ge
deelte van het programma wordt afgeslo
ten met liederen uit de Reimann-verzame-
ling en een oorspronkelijk lied van J. W.
Franck.
De heer Van der Horst leidt het volgende
programmadeel in met een Adagio (uit de
3e orgel-symphonie) van Louis Vierne, den
grooten blinden Parijschen organist van de
„Notre Dame".
Voor dit programma-deel schreef Hendrik
Andriessen een lied „Cantique spirituel",
zoodat hier een Nederlandsche noviteit ge
bracht wordt.
Verder nog liederen van G. Fauré en E.
Ohausson.
Hierna volgt een werk uit de moderne
Duitsche orgelliteratuur voor ons land nog
totaal onbekend i namelijk Toccata en
Panacaglia (uit op. 15) van Sigfrid Walther
Muller.
Het slot van het concert brengt een ver
rassing. Ten gehoore zullen worden ge
bracht vier deelen uit de zoo genoemde
„Pathodia Sacra", gecomponeerd door den
bekenden Nederlandschen Dichter Constan-
tijn Huygens.
NIEUWE UITGAVEN.
In verband met wijzigingen in tarieven
en dienstregelingen zijn door P.T.T. uitge
geven een herziene druk van den Leidraad
voor den Internationalen Telefoondienst en
van het Hollandradiotarievenboekje, als
mede een geheel nieuw boekje voor den
Radiotelefoondienst NederlandNeder-
landsch-Indië.
Zooals elk jaar is ook nu weer ter ge
legenheid van de Jaarbeurs een Jaarbeurs-
courant uitgegeven.
Van de N.V. Boekhandel en Uitg. Mij.
vil. W. P. van Stockum en Zoon te Den
Haag ontvingen wij de brochure: Oorzaken
van het fiasco van den Volkenbond; op
welke wijze is Nederland's positie veilig
te stellen, door jhr. mr. O. van Nispen tot
Sevenaar.
Emil Jamnings, een dei' meest gevierde
spelers van het witte doek, wiens talrijke
creaties men in goede herinnering be
daart, doet den laatsten tijd weer van zich
(preken door zijn uitnemende vertolking
vac de hoofdrol in de film ,,De oude en
'e jonge koning", spelend in Potsdam, ten
tijde van den soldatenkoning Friedrich
Wilhelm I. Dit filmwerk wordt mede ge-
gedragen door voortreffelijke krachten als
«opoldine Konstantin. Carola Höhn,
Marielouise Claudius, Georg Alexander,
Walter Janssen, Theodor Loos, Rudol
klein-Rogge, Werner Hins e.a., een uit
gelezen schare! Maar vóór alles ziet men
*eer Emil Jannings ln de grootsche rol
'an Friedrich Wilhelm I. dfe zich tijdens
Je opnamen zóó intensief in diens karak
ter en de sfeer van diens tijd had ingeleefd,
Jat het nog weken duurde, voor men in
Jem weer den ouden gemoedelijken mensch
"erkende.
Met de vervaardiging va; deze film zag
Qnii Jannings een zijner lievelingswen-
jchen in vervulling gaan. Op zijn initiatief
"egonnen Thea von Harbou en Rolf Lauck-
j*T aan het draaiboek en onder regie van
™hs Steinhoff is toen. in een rustig tempo,
"ere film gerijpt. Wekenlang was de wer-
jc'ijke Jannings zoek en in plaats daar-
22 wan<telde een duplicaat van Friedrich
"llhelm I door St. Wolfgang, waar deze
™eressante film werd opgenomen.
Naar aanleiding van deze film vertelde
Emil Jannings het volgende uit zijn jeugd:
Het was in het jaar 1901, toen de waard
uit „Het Gouden Lam" in het kleine
plaatsje Bürgstein op het idee kwam om
zijn medeburgers het genot van theater
voorstellingen te verschaffen. „Het Gou
den Lam" in Bürgstein had weliswaar
geen tooneel, daarentegen echter een
kleine zaal, welke, volgens den waard, ge
makkelijk tot een schouwburg zou kunnen
worden omgebouwd. En zoo geschiedde.
De waard engageerde voor zijn theater
direct een vaste „ster". Dit was een jonge
man, die weliswaar nog nóóit op het too
neel gestaan had, maar die prachtig thea
trale gebaren kon maken en zijn stem in
alle registers kon laten dreuinen.
De eerste Voorstellingen op dit primi
tieve tooneel waren een opmerkelijk suc
ces, al amuseerden zich de ingezetenen
van Bürgstein veel meer met de veel te
korte, fladderende broek van den jongen
tooneelspeler dan met zijn mimisch talent.
Daar dit baantje (waaraan tevens nog
het uitdeelen van programma's, het bou
wen van décors en het vervaardigen van
costuums verbonden wasi in twee maan
den een bedrag van 7 Gulden en 12 Kreu-
zer opleverde, zag de jonge acteur zich al
gauw genoodzaakt, een andere betrekking
te zoeken. De waard liet hem slechts noode
gaan. „Emil, houd je taai; uit jou zal nog
eens iets groeien!" Met deze woorden
nam de waard uit het Lam afscheid van
den eersten medewerker aan zijn jong
theater. En het zou blijken, dat hij gelijk
had. Die jongeman heette namelijk
Emil Jannings.
Twee en dertig jaar later kwam dezelfde
Emil Jannings nog eens in Bürgstein. Hij
zocht „Het Gouden Lam" op en reeds uit
de verte straalde er'voor hem een groot
bord, waarop in gouden letters stond: „In
dit huis „Het Gouden Lam" begon Emil
Jannings in het Jaar 1901 zijn kunste
naarsloopbaan".
Hierboven ziet men Emil Jaxnnings en
Marieloulse Claudius in deze veelbespro
ken nieuwe „Jannings-creatie".
KINDEREN VOOR DE FILM.
De meeste ouders denken, dat hun kin
deren mooier en knapper zijn dan andere
kinderen en men staat versteld, hoevelen
het absoluut weten, dat hun kinderen ge
schikt zijn voor de film. Er gaat geen dag
voorbij, zoo vertelt een insider of ik word
eenige keeren opgebeld door ouders
(meest moeders natuurlijk) die er zeker
van zijn dat, wanneer een regisseur haar
kind maar éénmaal zou gezien hebben, hij
het als filmster zou engageeren. Ze verlan
gen. dat ik naar hen toekom, teneinde
haar kind in zijn doen en laten gade te
kunnen slaan. Mijn antwoord is steeds:
„het spijt mij", omdat wij reeds 1500 kinde
ren op de lijst hebben staan en er geen
meer bij wenschen. De kinderen die wij
tegenwoordig kunnen gebruiken, zijn die,
welke b.v. een stompneusje hebben of met
O-beenen, of een roodharige jongen vol
zomersproeten, „type-kinderen" zooals wij
ze noemen. Dan bestaat er nog een kans
voor pasgeborenen, als er b.v. voor een
film toevallig een nieuwe wereldburger noo
dig is. Deze zijn natuurlijk gemakkelijk te
krijgen. Eén telefoontje en een dozijn pas
geborenen zijn te mijner beschikking. Wij
hebben deze kinderen slechts een oogen
blikje noodig en wij betalen voor een van
30 dagen $75.per dag.
Ongeveer een jaar geleden had een studio
een film in productie, waarin een kinder
kamer-scène voorkwam in een ziekenhuis
en deze filmmaatschappij telefoneerde mij
's middags om 1 uur, dat ik moest zorgen
om 7 uur n.m. 12 babies te harer beschik
king te hebben. Dat was niet zoo eenvoudig,
maar ik kreeg ze allen. Mijn afdeelirig le
vert kinderen tot achttien jaren toe. zij die
ouder zijn vallen buiten mijn bemoeiingen.
Beneden de achttien jaren mogen de kin
deren slechts een aantal uren per dag
werken.
Maar dit is alles bijzaak ten opzichte van
de vraag: „welke kinderen kan de film
industrie gebruiken?" Deze vraag is zeer
gemakkelijk te beantwoorden: „Slechts bij
zondere talenten, of ook wel de kinderen,
die niet uitgesproken mooi en knap zijn".
Niet één op de duizend is een Shirley
Temple, Sybil Jason, Jane Withers, Billy
Mauch, Mickey Rooney of Jackie Cooper.
Al deze kinderen onderscheiden zich van
de anderen door een sterke verbeeldings
kracht, vlugheid van begrip, goed geheu
gen en een benijdenswaardige vrijheid in
hun optreden. De gewone kinderen missen
deze eigenschappen, intelligent als zij
overigens zijn in de oogen van hun ouders
ol familie.
Sybil Jason. Warner Bros' jongste actri-
cetje, b.v. weet wat er van haar verlangd
wordt. „Make way for a pirate" luidt de
suggestieve titel van een film, waarin ze
op het oogenblik met de noodige bravour
speelt.
Er zijn natuurlijk vele ouders, die hun
kind graag reeds vroeg een toekomst willen
scheppen, terwijl er ook ouders zijn, die
hun kinderen uitbuiten om zelf een onbe
zorgd leven te kunnen leiden. Tot de laat
ste categorie behoort b.v. de moeder, die
haar kind bij de film wil hebben, omdat ze
weduwe is. Dat is natuurlijk de slechts
denkbare aanbeveling. Wij kunnen geen
kinderen engageeren op deze basis. Ge
woonlijk raad ik de moeders af, hun kinde
ren bij de film te doen. Niet omdat de
film geen werkgelegenheid biedt, doch
men kan geen maatstaf aanleggen voor de
enkeling, die inderdaad voldoende talent
blijkt te hebben, om een stap in deze rich
ting te rechtvaardigen. Er worden jaarlijks
700 a 800 films in Hollywood vervaardigd.
Waarschijnlijk kan men in al deze films in
het geheel 100 kinderen gebruiken. Deze
heeft men niet langer dan twee of drie da
gen noodig. Ik zeg altijd: „Onthoud goed,
dat U het eerste half jaar of jaar niet meer
behoeft terug te komen".
Doch ondanks deze waarschuwing komen
ze toch weer bij mij of bellen op.
BOCCACCIO VROEGER EN TEGEN
WOORDIG.
Het is moeilijk te schatten, hoeveel be
voegden en onbevoegden er geweest zul
len zijn, die in den loop der laatste zes
eeuwen de novellen van den grooten Flo-
rentijn Giovanni di Boccaccio, naar vorm en
inhoud, hebben trachten te imiteeren.
Toen Boccaccio nog leefde rezen dit soort
remans reeds als paddenstoelen uit den
grond. Wel tot in de 17e eeuw is de Ita-
liaansche literatuur er sterk door beïn
vloed geweest. En of het nu de driehonderd
anecdoten van Franco Sachettis, de vijftig
novellen van Masuccio, Straparola of
Grazzini waren, het werd alles door het
groote publiek als 't ware verslonden en
iedere uitgave werd weer met even groot
enthousiasme ontvangen. We weten, dat
Boccaccio de stof voor zijn beroemde ver
tellingen putte uit oude en heel-oude wer
ken. ja naar Indische. Arabische en Per
zische motieven samenstelde. Meestal heb
ben ook zij, die hem trachtten te imiteeren,
dezen zelfden weg bewandeld. Het doet
ons vreemd aan, als de geschiedenis ons
leert, dat deze trotsche hoogmoedige hove
ling, die door zijn vaderstad Florence
als gezant met diplomatieke opdrachten
belast werd, een hartstocht opgevat had
om in klassieke en middeleeuwsche lette
ren te vorschen. Zoo moet Boccaccio, op
een van zijn „ontdekkingsreizen" ook eens
in het beroemde klooster Montecasino
terechtgekomen zijn en naar oude hand
schriften hebben gevraagd. Verwonderd
wezen de nonnen den voornamen gast een
hooge steile ladder, die naar een al lang
vergeten zolder leidde. Hier vond hij,
onder stof en vuil verborgen, talrijke kos
telijke perkamentrollen, waarop de gezan
gen van Homerus en Plato's gesprekken
met kunstige hand opgeschreven waren.
Al deze manuscripten voltooide hij, schreef
hij af met vaardige hand.
Dan heeft de nieuwe Boccaccio van de
gelijknamige Ufa-film-operette het heel
wat gemakkelijker, die bij de mannen en
vrouwen van Ferrarra zooveel komische
verwarring aanrichtte. Als schrijver aan
het gerechtshof van Ferrara heeft Willy
Fritsch slechts te grijpen naar de acten
der echtscheidingsprocessen. Evenals Boc
caccio zelf wil hij zijn medemenschen
slechts een spiegel voorhouden.
Ongetwijfeld heeft hij zelf niet gedacht,
dat deze novellen, waarin alle deugden en
ondeugden van de menschheid werden
blootgelegd, waarin jong en oud hun
groote en kleine hartstochten konden te
rugvinden. hem nog eens den naam van
den beste der moderne schrijvers bezor
gen zouden.
Als het hem gelukt is op zoo meester
lijke wijzé deze bonte verscheidenheid
kluchten, Italiaansche anecdoten, Arabi
sche sprookjes, Fransche ridderromans en
fabels tot een goed geheel te componeeren,
dat zoo aan bepaalden tijd gebonden en
toch voor elke periode van de geschiedenis
actueel is, vinden wij het van hem te be
scheiden, als hij van dit boek zegt, dat hij
't slechts verliefden vrouwen tot troost en
opvroolijking geschreven heeft. Voor den
pseudo-Boccaccio (Willy Fritsch), griffier
bij het gerechtshof te Ferrarra, geldt dit
laatste evenwel ten volle. Want of het nu
gaat om de trotsche hertogin, dan wel om
de grillige vrouw van den uitgever van
deze nieuwe ondeugende verhalen, of zelfs
om de charmante vrouw van dezen moe
digen poéet (Glna Falckenberg, Fita
Benkhoff en Heli Finkenzeller vertolken
deze drie rollen in de Ufa-film „Boccac
cio") zij allen worden door de zeldzame
betoovering van den geheimzinnigen en
opwinding veroorzakenden naam Boccac
cio bevangen. Zij allen verlangden naar
een sentimenteele liefdesverklaring van
achter een wit masker, dat nu eens
het gezicht van den avontuurlijken
hertog, dan weer van diens dienaren
en zelfs dat van den griffier en pseudo-
Boccaccio in hoogst eigen persoon ver
bergt. Dat leidt tot ontelbare vergissingen
en verwikkelingen in de schoone tuinen
van het slot te Ferrarra, die zich tot een
sohier onoplosbare verwarring opstapelen.
MAC LAGLEN
EN FREDDIE BARTHOLOMEW.
Samen in één film.
De jonge Freddie Bartholeenew kent men
uit David Copperfield" en „Anna Kare-
nina". Victor Mac Laglen was o.a. de held
uit „The Informer". Samen zien wij hen
nu in „The professional soldier", in het
Hollandsch uitgebracht onder den titel
„De Huurling" of „De Overwinnaar".
Jong en „oud" dus gecombineerd, zoo
als het ook het geval was bij het tweetal
Wallace Beery en Jackie Cooper.
MacLaglen, de ex-bokskampioen, de ge
weldenaar uit tal van vorige films, ziet
men thans als de beschermer van den
kleinen Freddie, die hier een zeer jong
koning is en die verdedigd moet worden
tegen de revolutionairen.
Alles speelt zich natuurlijk af in een
gefantaseerd koninkrijk, maar de hande
ling is zóó boeiend en kleurrijk, daarbij
zijn de rollen zóó schitterend voor dit
aparte tweetal geschreven, dat een ieder
de fantasie schijnt te vergeten en nog
slechts reëel Victor en Freddie voor zich
ziet, de tweede beschermd door den eer
ste. avontuurlijk tot in het détail, met 'n
sterke climax, wanneer de brave soldaat
op het allerlaatste moment met een mi
trailleur onder den arm zijn koninkje
komt redden!
