LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Maandag 3 Augustus 1936
/C4EEP/
TJIINCtM
TELEGRAMMEN.
RECHTZAKEN.
SPORT
IAAT/TE EEPICjKN
GENEESKUNDIGE BRIEVEN
OOSTENRIJK.
Nazi-propaganda op honden.
De politie te Klagenfurth doet nasporin
gen naar een nazi-propagandist, die er zijn
werk van maakt volwassen honden te van
gen en hun haar te knippen in den vorm
van een hakenkruis, waarna hij de dieren
aan hun eigenaar terugstuurt.
NIEUW-ZEELAND.
Aetie voor grootere veiligheid
op de wegen.
De Nieuw-Zeelandsche minister van het
verkeerswezen. Semple, heeft bijzonderhe
den bekend gemaakt van een actie om het
aantal verkeersongelukken te verminderen
en maatregelen te treffen in verband met
het toenemende automobielverkeer. De
voornaamste der voorgestelde maatregelen
ztjn:
1. Verhooging der eischen voor het ver
krijgen van een rijbewijs. 2. Samenvoeging
der verschillende verkeerswetten tot een
uniforme regeling. 3. Verbod op te groot
aantal arbeidsuren voor chauffeurs. 4.
Zwaardere straffen voor verkeerszondaars.
De laatste 13 jaar. zoo verklaarde de
minister is het aantal verliezen door ver
keersongelukken grooter geweest dan het
aantal der Nieuw-Zeelandsche slachtoffers
in den wereldoorlog, of, om het anders te
zeggen, indien men vier kinderen heeft, is
een daarvan voorbestemd om bij een auto
ongeluk te worden gedood of gewond.
De laatste 7 jaar zijn 1250 menschen bij
verkeersongelukken gedood of gewond. De
minister is tevens voornemens verbeterin
gen aan te brengen op gevaarlijke spoor
wegovergangen en andere plekken die ge
vaar opleveren, en toezicht uit te oefenen
op de conditie der verkeersmiddelen.
GRIEKENLAND.
Generaal Wahib pasja uitgewezen.
De Grieksche regeering heeft besloten
den vroegeren Turkschen generaal Wahib
pasja, die een groote rol heeft gespeeld in
den Abessijnsch-Italiaanschen oorloe uit
te wijzen
o
ABESSYNIË.
Onzekere geruchten - De Negus terug
naar zijn land? - Italiaansch-
Fransche spoorwegovereenkomst.
De correspondent van de „Excelsior" te
Djiboeti seint: „Volgens uit het binnen
land van Abessynie ontvangen berichten
cn volgens verhalen van reizigers, die hier
zijn aangekomen, zijn Addis Abeba en Des-
sie aangevallen door Abessynische krij
gers.
In beide streken duurt de strijd voort.
Tengevolge van den neerstroomenden re
gen kunnen de Italiaansche vliegtuigen
niet worden gebruikt. Talrijke berichten
verzekeren, dat groepen Ethiopische rebel
len de hoofdstad zijn binnengerukt en dat
er aan beide kanten ernstige verliezen ge
leden zijn. Onder de bevolking is een pa
niek uitgebroken Ras Seyoem valt Dessie
aan, aan het hoofd van een leger, dat is
samengesteld uit Walla- en Galla-stam-
men.
Volgens niet bevestigde berichten zou
Ras Seyoem de stad zelfs na een buiten
gewoon hevigen strijd hebben bezet. Daar
bij zouden zevenduizend dooden zijn ge
vallen.
Van gezaghebbende Italiaansche zijde
worden deze berichten tegengesproken.
Hieraan wordt toegevoegd, dat de toestand
in Italiaansch Oost-Afrika volkomen nor
maal is.
Hoe de toestand in werkelijkheid ls, is
niet na te gaan!
In een interview met een vertegenwoor
diger van den „Sunday Chronicle" heeft
de negus verklaard, dat hij zijn leven niet
in ballingschap zou eindigen. Hij is voor
nemens zich bij zijn troepen te voegen in
het nog niet door de Italianen bezette Z-
Westelijk deel van Abessynie.
„Ik zal den strijd voor de onafhanke
lijkheid van mijn land nooit opgeven. Ik
heb alle hoop. dat ik elders de leeningen
zal kunnen krijgen, die mij te Genève voor
de voortzetting van den oorlog geweigerd
zijn. Er is een comité gevormd voor dit
doel en de verkregen resultaten zijn zeer
bevredigend. Van nu af aan zijn mijn
troepen in het Noorden en Zuid-Westen er
zeker van geen gebrek te hebben aan le
vensmiddelen, wapens of munitie".
Michel Cotte, de president van den raad
van beheer van den spoorweg Addis Abeba-
Djiboeti. heeft met de Italiaansche auto
riteiten een accoord gesloten voor het tijd
perk 1 Augustus tot 31 December 1936 over
monetaire en tariefkwesties vo:r den spoor
weg. Men acht de regeling voor de Fran-
sche maatschappij bevredigend.
Italiaansche kringen hopen, dat in het
najaar uitvoeriger besprekingen kunnen
plaats hebben over de Fransche belangen
in Ethiopië.
UIT HET VERRE OOSTEN.
Kwangsi in verzet.
Over het voortduren van het verzet der
Zuidelijke Chlneesche provincie Kwangsi
tegen de centrale regeering, wordt thans
officieel gemeld, dat Kwangsi-troepen in
het Zuidwesten der provincie Kwantoeng
inderdaad bij Feng Sjoean. op 25 K.M.
van de grens, met vijf Kwantoeng-regl-
menten slaags geraakt zijn. De Kwangsi-
troepen werden teruggeslagen, doch hebben
hun aanval hernieuwd en de strijd duurt
thans ononderbroken voort.
Intusschen is Kwangsi ingesloten door
300.000 man regeeringstroepen, die gereed
staan om op het eerste bevel deze pro
vincie binnen te rukken en te onderwerpen
Verwa.cht wordt, dat maarschalk Tsjang
Kai sjek zelf eventueel de operaties van
deze troepen lelden zal. De maarschalk zal
naar reeds eerder vastgesteld was. binnen
enkele dagen te Kanton, de hoofdrad van
Kwantoeng. aankomen.
Tslane Kai Sjek heeft een ultimatum
aar. Kwangsi gericht en de regeering al
daar ultgenoodigd, zich voor 5 Augustus te
onderwerpen.
Aan alle vreemdelingen In Kwangsi is de
raad gegeven vóór 5 Aug. te vertrekken.
HOLLAND-AFRIKA LIJN.
JAGERSFONTEIN. 1 Aug. van Hamburg
te Amsterdam.
BLOEMFONTEIN, thuisr., 1 Aug. v. Mom-
RANDFONTEIN, 3 Aug. v.m. 2 u. van R'dam
te Hamburg
MELISKERK. 3 Aug. van Beira n. Durban.
MIJ. NEDERLAND.
TARAKAN, toeristenvaart, 1 Aug. van
IJmuiden naar Noorwegen.
JOHAN VAN OLDENBARNEVELT. thuisr.,
2 Aug. van Gibraltar.
POELAU TELLO, thuisr., 2 Aug. van Port
Said.
SEMBILAN. thuisr., 1 Aug. van Triest.
TAJANDOEN, 2 Aug. van Amst. n. Hamb.
JAN PZ. CQEN, thuisr., 2 Aug. van Sabang.
MARNIX VAN ST. ALDEGONDE, uitr., 2
Aug. te Sabang.
MIJ. OCEAAN.
PHRONTIS. Java n. Ainst., 1 Aug. van
Belawan.
EURYPYLUS, Java n. Amsterdam, pass. 2
Aug. Perim.
PEISANDER, Java naar Amsterdam, pass.
I Aug. Perim.
HALCYON LIJN.
STAD VLAARDINGEN, 31 Juli v. Narvik n.
K.dam 'Vlaardingen
VREDENBURG. 31 Juli van Vlaardingen
te Oxelosund.
STAD SCHIEDAM, R.dam n. Savona, pass.
31 Juli Dungeness.
MAASBURG, R'dam n. Genua, pass. 2 Aug.
Dungeness.
HOLLAND—BRITSCH INDIK LIJN.
STREEFKERK, thuisr., 1 Aug. te Duin
kerken.
ROTTERDAMZ. AMERIKA LIJN.
ALDABI, thuisreis, 2 Aug. van Bahia.
ALPHACCA. thuisr.. pass. 1 Aug. Madeira.
ALCYONE, 1 Aug. van B.-Aires n. R'dam.
KON. HOLL. LLOYD.
EEMLAND, uitr., pass. 31 Jull Dungeness.
AMSTELLAND, thuisr., 1 Aug. van Rio Ja
neiro.
SALLAND, 2 Aug. van Amst. te Hamburg.
KON. NED. STOOMBOOT MIJ.
ACAMEMNON. 31 Juli van Algiers naar
Alexandrlë.
ALKMAAR. 2 Aug. van Antw. te Amst.
ORION, 2 Aug. van Midd. Zee te Amst.
IRENE, 2 Aug. van Kopenhagen te Amst.
HERCULES, 3 Aug. van Hamb. te Amst.
GANYMEDES, R'dam n. Midd. Zee, pass 2
Aug. Dungeness.
OBERON. R'dam n. Midd. Zee. pass. 2 Aug.
Dungeness.
EUTERPE. Amst. n. Bordeaux, pass. 2 Aug.
Dungeness.
FAUNA. 2 Aug. van Amst. te Hamburg.
ACHILLES. R'dam n. Midd. Zee, pass. 1
Aug. Dungeness.
ARIADNE, Amst. n. Kopenhagen, pass. 1
Aug. nam. 11 uur 15 Holtenau.
CERES. 1 Aug. van Izmir n. Kimassi.
CRYNSSEN. 3 Aug. voorm. 7 u. van Ply
mouth naar Havre.
ORESTES, i Aug. van Piraeus n. Salonica.
PERSEUS. 2 Aug. van Oporto te Santander.
PLUTO, Stettin n. Amst., pass. 2 Aug. nam
II uur Brunsbuttel.
POSEIDON, 1 Aug. van Trlëst te Flume.
RHEA. 1 Aug. van Algiers n. Gibraltar.
ULYSSES. 2 Aug. van Constanza te Istan-
boul
ROTT. LLOYD.
SITOEBONDO, uitr., 1 Aug. te Belawan.
SLAMAT, toeristenvaart, R'dam n. Rosyth,
pass. 2 Aug. 12 u. 's middags Wight.
MODJOKERTO, uitreis, pass. 2 Aug. v.m.
11 u. Kaap del Armi.
DEMPO, thuisreis, 5 Aug. v.m. 7 u. te Mar
seille verwacht.
KOTA BAROE, 23 Aug. van Hamburg te
Rotterdam.
SILVFR-JAVA-PACIFIC LIJN.
TAPANOELI, Tampa n. Calcutta, 31 Juli
van St. Lucia.
HOLLAND—OOST-AZIË-LIJN.
MEERKERK, 3 Aug. van Amst. te Antwer
pen.
GAASTERKERK, uitreis, pass. 2 Aug. Dun
geness.
HOLLAND—AMERIKA-LIJN.
SPAARNDAM, 1 Aug. van New-York naar
Rotterdam.
ROTTERDAM, toeristenvaart. 1 Aug. n.m.
van Kopenhagen.
BREEDIJK, thuisreis, 1 Aug. te Londen.
VEENDAM. toeristenvaart. 1 Aug. v. R'dam
naar de Noorsche Fjorden.
JAVA—NEW YORK LIJN.
TALISSE, Java n. New-York, 1 Aug. van
Kaapstad.
HOLLAND—WEST AFRIKA LIJN.
MAASKERK, 1 Aug. van Lagos n Lome.
AMSTELKERK, 1 Aug. van Bordeaux naar
Las Palmas.
JAARSTROOM, uitr., 1 Aug. te Teneriffe.
REGGESTROOM. thuisr., 6 Aug. te Havre
verwacht.
DIVERSE STOOMVAARTBERICHEN.
JEANNETTE, 1 Aug. v. Par te Antwerpen.
JONGE ELISABETH. 31 Juli van Sagunto
te Torrevieja.
MARK. 31 Juli van Malmö n. Pitea.
JUNO, 31 Juli van Sabang n Pankalan
So6soe
LEKHAVEN, 29 Juli v. Antw. te Rosario.
ALUDRA, 31 Juli van Spezia naar Buenos
Aires Roads v.o.
DORDRECHT, naar Bromborough, pass.
31 Juli Gibraltar.
HAULER WIJK is vlot en arriveerde 31
Juli te Greenock: het schip heeft oogen-
schijnlijk geen schade.
TARA. Antwerpen n. Montevideo, pass.
31 Jull Las Palmas.
BATAVIER VIII. 31 Juli van Bordeaux n.
Rotterdam.
ZAAN, vertrekt 5 Aug. van Sundswall n.
Rotterdam.
AALSUM, 1 Aug. van Las Palmas naar
Liverpool.
ONGEVAL IN DE BERGEN.
BOLZANO, 3 Aug. (A.N.P.) Bij bestijging
van den noordelijken wand van den Lang-
kofel in Zuid-Tirol is de 25-jarige Karl
Genrad uit Weenen voor de oogen zijner
vrienden omlaag gestort en gedood.
o
GOUVERNEUR VAN FRANSCHE BANK
TE BERLIJN.
BERLIJN. 3 Aug. (D.N.P.) De onlangs be
noemde gouverneur der Banque de France,
Labeyrie. is voor een bezoek aan rijksbank
president dr. Schacht te Berlijn aangeko
men.
o
OVERSTROOMINGEN IN TURKIJE.
ISTANBOEL. 3 Aug. (A.N.P.) Tengevolge
van zware wolkbreuken en hagelbuien heb
ben in het district Siwas ernstige over
stroomingen plaats gehad. Tien woonhuizen
werden verwoest, terwijl 18 personen ver
dronken.
o
DE RECORDPOGINGEN VAN DE
QUEEN MARY".
LONDEN. 3 Aug. (Reuter). De „Queen
Mary" ls vandaag te Cherbourg aangeko
men, na over den reis vanaf het Ambrose-
lichtschlp 4 dagen en 9 uur te hebben ge
daan. De gemiddelde snelheid bedroeg der
halve 29.79 knoop.
o
ZUID-KOREA DOOR WOLKBREUKEN
GETEISTERD.
SEOEL, 3 Aug. "Reuter!. Zuid-Korea is,
naar Domei meldt, geteisterd door wolk
breuken, als gevolg, waarvan 17 personen
om het leven zijn gekomen, terwijl een
honderdtal werd gewond. Zeven personen
worden nog vermist. De aangerichte scha
de is aanzienlijk, o.a. zijn 130 huizen door
het water weggevaagd.
MUSSOLINI PER VLIEGTUIG NAAR
ABESSINIË?
LONDEN, 3 Aug. (A.N.P.). De romeinsche
correspondent van de „Daily Telegraph"
verneemt uit betrouwbare bron, dat Musso
lini voornemens is in het najaar, zoodra de
regens voorbij zijn, Abessynië te bezoeken.
Het is niet mogelijk van dit gerucht een
offlcleele bevestiging of ontkenning te ver
krijgen. Men gelooft, dat de Duce de reis
zal maken met een der nieuwe Italiaan
sche vliegtuigen, die met krachtige motoren
van een nieuw soort zijn uitgerust. In het
toestel zullen zich drie bestuurders bevin
den en het zal worden vergezeld door ver
scheidene andere vliegtuigen van hetzelfde
type. Mussolini, zoo wordt verwacht, zal de
Abessijnsche slagvelden, Addis Abeba en
Harrar bezoeken.
DE ROOFMOORD TE HASSUM.
VERDACHTE DOOR HET GERECHTSHOF
TE DEN BOSCH TOT 15 JAAR
GEVANGENISSTRAF VEROORDEELD.
Het gerechtshof te Den Bosch heeft van
daag uitspraak gedaan in de strafzaak
tegen den 30-jarigen boekhouder M. V., uit
Gennep, die docr de rechtbank te Den
Bosch ls veroordeeld tot 20 jaar gevange
nisstraf, omdat hij in den nacht van 17
op 18 Mei van het vorig jaar den stations-
posthouder te Hassum (D.) W. Janssen, van
het leven heeft beroofd, door hem met een
hamer den schedel in te slaan, waarna hij
den man van 4000 mark beroofde. Zoowel
verdachte als de officier van justitie, die
wegens moord levenslange gevangenisstraf
had geëischt, hadden hooger beroep tegen
dit vonnis aangeteekend.
In hooger beroep had de advocaat-gene
raal eveneens wegens moord levenslange
gevangenisstraf geeischt. Het hof heeft het
vonnis van de rechtbank op formeele
gronden vernietigd en opnieuw rechtdoende
verdachte wegens doodslag veroordeeld tot
een gevangenisstraf van 15 jaren met af
trek van het geheele voorarrest.
DUIVENSPORT.
„DE UIVER''.
Wedvlucht van Mons op Zondag 2 Aug.
Losgelaten 11.15 uur. Eerst aankomende
duif 1.33.35 uur; laatst aankomende duif
1.54.08 uur.
J. Sülzle 1, 5. 7, 8; H. Moene 2, 4; W.
Steenbergen 3; J. v. d. Berg 6,18; J. Marijt
9.10.11,12; D. Nieuwendljk 13,16; G. de
Graaff 14; T. Fasel 15, 19, 20; J. Minke 17.
BUSSUM, 1 Aug. van Belfast te Ardrossan.
BRITSUM, R'dam n. B. Aires, pass. 2 Aug.
St. Vincent.
NIEUWLAND, 3 Aug. van R'dam te Gran-
gemouth_
ARY SCHEFFER, 2 Aug. van R'dam te
Havre.
BATAVIER V, 2 Aug. van R'dam te Grave-
send.
TOWA, 1 Aug. van Antwerpen te Monte
video.
HOOGLAND. 1 Aug. van Blyth n. Bremen.
ALBIREO, 2 Aug. van Archangel n. Ter-
neuzsn.
ALHENA, 1 Aug. van Genua n. B. Aires v.o.
SIRRAH, Arohangel n. Velsen, pass. 2 Aug.
Udslre.
NAALDWIJK, Yxpilla n. Newcastle, pass. 2
Aug. Elseneur.
WAALHAVEN. Archangel n Delfzijl, pass.
1 Aug. Lodingen.
LEKHAVEN, 1 Aug. van Rosario te B. Aires.
JOBSHAVFN. 1 Aug. van Baltimore te
Tampa.
THEANO. R'dam n. Dublin en Belfast,
pass. 2 Aug. Lizard.
BINNENLAND.
AANRIJDING TE WASSENAAR.
Twee gewonden.
Gisteravond te half twaalf stopte de
heer Van D. uit IJmuiden met zijn auto
bij het Pompstation van den heer v. d.
Heyden en verliet eenlge oogenbllkken zijn
wagen. De echtgenootc van den heer v. D.
bleef in de auto zitten. Toen de heer Van
D. terugkeerde, kwam een motor met zij
span, bestuurd door den heer v. W. uit
Amsterdam aanrijden en botste van ach
teren tegen de stilstaande auto. De be
stuurder en de in het zijspan zittende
dame bleven gewond op den weg liggen.
Door den schok reed de auto het fiets
pad op. De vrouw van den heer Van D.
sprong uit de auto. De heer Van D. slaag
de er nog juist in de auto tot staan te
brengen.
Dr. Jansen, die spoedig ter plaatse was,
achtte overbrenging van de beide slacht
offers naar het Academisch Zoekenhuis te
Leiden noodzakelijk. Hedenmorgen was
hun toestand redelijk wel.
De heer v. D. kon de reis met zijn auto
voortzetten.
De zwaar beschadigde motor werd door
de politie weggesleept.
DE HULP AAN NEDERLANDERS IN
SPANJE.
Volgens ontvangen bericht is het stoom
schip „Saturnus" van de Kon. Nederl.
Stoomboot Maatschappij Vrijdag 1.1. bela
den van Santander naar Rotterdam ver
trokken. Het is niet bekend of zich passa
giers aan boord bevinden.
Het stoomschip „Venus" van dezelfde
maatschappij, dat ter beschikking is van de
Nederlandsche regeering, zal hedenavond
van Genua vertrekken, met het doel die
Spaansche havens aan te loopen, waar hulp
noodig mocht zijn. Voorloopig gaat de
„Venus" naar Barcelona.
•o-
DE NIEUWE STEUNREGELING.
Het bestuur van het N.V.V. heeft aan den
minister-president en aan den minister van
sociale zaken het volgende telegram ge
zonden
„Wij hebben kennis genomen van het
communique inzake de wijziging van den
steun en de werkverschaffingsregeling. We
achten de verschillende maatregelen, welke
verbeteringen inhouden en waarop door het
N.V.V. reeds herhaaldelijk is aangedrongen,
dringend noodzakelijk. Tegen intrekking
van den huurtoeslag moet ons bestuur
echter met den grootsten ernst waarschu
wen. Duizenden gezinnen zijn onmogelijk in
staat zonder toeslag de huur te betalen. We
verwachten van dezen maatregel groote
moeilijkheden en dringen daarom ten
sterkste op handhaving van den huurtoe
slag aan".
o
DE KONINKLIJKE MILITAIRE KAPEL.
Heden is het 60 jaar geleden, dat wijlen
Z. M. Koning Willem III aan het muziek
korps van het regiment Grenadiers en Ja
gers het praedicaat „Koninklijk" verleende.
In verband met dit feit heeft hedenoch
tend in het kamp Waalsdorp een korte
huldiging van het in ons land zoo popu
laire muziekkorps plaats gehad.
Voor het front van den troep van het
regiment Grenadiers, dat onder comman
do van majoor van Alphen stond, heeft de
regimentscommandant, luitenant-kolonel
J A. G. van Andel, een toespraak gehou
den-
Namens officieren, onderofficieren, kor
poraals en manschappen van het regiment
complimenteerde overste van Andel den di
recteur van de Kapel, kapitein C. L. Wal-
ther Boer en drukte hem de hand.
Kapitein Walther Boer heeft den regi
mentscommandant dank gezegd voor zijn
waardeerer.de woorden en zeide, dat de
kapel vandaag een overtuiging heeft, na
melijk, dat het besluit van 1876 een on
derscheiding ls geweest voor de regimen
ten Grenadiers en Jagers.
Overste van Andel overhandigde daarna
aan kapitein Walther Boer een foto van
de huldiging, genomen ter gelegenheid van
de herdenking van het 25-jarig bezit van
den Koninklijken titel.
De commandant van het regiment Ja
gers, luitenant-kolonel K. J. Adams, bood
vervolgens den directeur zijn gelukwen-
schen aan. Vervolgens hebben de officieren
van beide regimenten kapitein Walther
Boer met den dag van heden gelukge-
wenscht.
Hedenavond heeft in den dierentuin een
feestconcert plaats.
o
DE INBRAAK BIJ DEN GEMEENTE
VELDWACHTER TE WILSUM.
Nog een vijfde verdachte te Amsterdam
aangehouden.
Naar aanleidng van de in den nacht van
20 op 21 Juli 1.1. te Wilsum in de woning
van den gemeenteveldwachter gepleegde
inbraak heeft de centrale recherche te Am
sterdam vandaag nog een vijfden ver
dachte aangehouden, die op transport is
gesteld naar Kampen. De vier anderen zijn
Donderdag 1.1. te Amsterdam gearresteerd.
Deze laatsten, H. B„ H. J. van W., J. de R.
en T. de R. hebben allen bekend.
o
UIT NED. OOST-INDIË.
AFSCHEIDSRECEPTIE GOUVERNEUR-
GENERAAL.
BUITENZORG, 3 Aug. (Aneta). De af
scheidsreceptie van den gouverneur-gene
raal en mevrouw de Jong:—van Wassenaer,
welke ten palei'ze te Buitenzorg werd ge
houden was zeer druk bezocht. Alle autori
teiten en notabelen uit ambtelijke en par
ticuliere kringen van Buitenzorg en
omstreken, waren aanwezig.
De vaccinatie.
Gedurende vele eeuwen kwamen de
pokken ln en buiten Europa voor. Vaak
hoopten verscheidene gevallen zich op tot
een epidemie; de sterfte aan pokken kan
in de 18e eeuw gevoegelijk op 10 »/i der
totale sterfte worden geschat en genezing
werd slechts ten koste van pokdaligheid
verkregen. Velen hebben reeds gezocht
naar de levende smetstof die pokken ver
oorzaakt. Desondanks is de ziekteverwek
ker nog steeds niet gevonden.
Van de besmettelijkheid van de pokken
ls men reeds zeer lang overtuigd. Dit
standpunt werd o.a. ook ingenomen door
Boerhaave.
Inoculatie.
In het begin van de 18e eeuw wees de
vrouw van den Engelschen gezant te
Constantinopel er op, dat de pokken in de
Levant in het algemeen onschuldig ver
liepen dank zij een kunstbewerking, de
inoculatie. Daarbij werd een gezonde met
een weinig pokstof van een zieke in
geënt. Dan ontwikkelde zich een week
later een licht geval van pokken. Deze
methode is zeer oud en werd oa. reeds in
de 6e eeuw in China gebruikt! In 1718 liet
Lady Montagu haar zoon door een Griek
sche vrouw aldus inoculeeren; in 1721
paste de Engelsche geneesheer Maltland,
die de inoculatie van den kleinen Mon
tagu had bijgewoond, dezelfde kunstbe
werking in Engeland toe op diens 4 jarige
zuster in tegenwoordigheid van drie
andere geneesheeren. Daama werden 6
ter dood veroordeelden ingeënt. Zij kregen
in lichten graad pokken en tevens gratie.
Langzamerhand namen de aanhangers
van de inoculatie toe en werd deze be
schermende methode vaker toegepast, al
bleek de bescherming niet altijd aanwezig
te zijn en eenig gevaarlijk risico niet te
verm ljden.
Inenting met koepokstof.
Sedert 1796 is deze enting met men-
schelljke pokstof verdrongen door de
inenting met koepokstof. Wanneer er een
pokkenepidemie ln een land was uitge
broken kregen er vele koeien betrekkelijk
onschuldige pokpuisten aan de uiers. In
de bibliotheek van Gottlngen bevindt zich
een mededeellng van 1769, dat personen
die door deze koepokken besmet waren,
de overtuiging hadden nu tegen de men-
schenpokken beschermd te zijn. Onaf
hankelijk van deze en andere plaatselijke
mededeellngen lette een jong Engelsch
geneesheer Edward Yenner op het ver
haal van een jonge boerin die de koepok
ken had gehad en zich daarom voor de
echte pokken niet ongerust maakte. Twin
tig Jaren lang vervolgde hij zoo goed als
mogelijk het lot van melkmeiden en paar
denknechts die door dierlijke pokstof be
smet waren geweest. Zij bleken inderdqad
niet of slechts in geringe graad door
pokken aangetast te worden. In Mei 1796
verrichtte hij, doelbewust, de eerste inen
ting met koepokstof op den arm van den
8-Jartgen James Philip. De entstof was
ontleend aan puisten, op de hand van een
melkster, Sarah Nelmes, die zich bij het
meiken had besmet. In 1798 publiceerde
hij zijn inzichten en ervaringen, bij 10
vaccinaties verkregen. Een zegenrijke koe
pok-inenting in het groot is er langzaam
maar zeker het gevolg van geweest. Lang
zamerhand werd de methode verbeterd en
van bestaande gevaren zooveel mogelijk
ontdaan. Zoo ontstond in ons land een
aantal koepokinrichtingen waar kalveren
werden besmet. Uit de kalverenpokpuisten
werden op den duur glycerine-extracten
bereid en de geheele situatie werd wette
lijk geregeld
In de eerste 20 jaren van de 20e eeuw
leken praktisch alle gevaren van de vac
cinatie wel overwonnen, mits althans bij
deze inenting alle voorgeschreven voor
zorgsmaatregelen behoorlijk in acht wer
den genomen.
Indirecte vaccinatiedwang.
In ons land werd de vaccinatie echter
nooit door rechtstreeksche dwang ver
plichtend gesteld. Met de invoering van
de leerplichtwet kwam echter een indi
recte dwang tot stand. Geen schoolbezoek
was nl. mogelijk zonder „pokkenbriefje",
tenzij een verklaring werd overgelegd dat
de vaccinatie voor een bepaald kind een te
gevaarlijke ingreep was. Het „pokken
briefje" kon worden verstrekt, wanneer
na vaccinatie bij herhaling zich geen pok
puisten ontwikkelden. Dan mag men nL
reeds het bestaan van de onvatbaarheid
aannemen die men met de vaccinatie be
oogt te verkrijgen. Dit niet aanslaan van
de inenting is uitzondering. Regel is dat
zich zonder ernstige ziekteverschijnselen
op de inentingsplaatsen goedaardige pok
puisten ontwikkelen die onder litteeken-
vorming genezen. Een onvatbaarheid ge
durende een zeker aantal jaren is er dan
het gevolg van. Na verloop van Jaren is
daarom ook een herhaling een revac-
cinatie gewenscht. Vooral in het begin
van de oorlogsjaren is een groot deel der
Nederlandsche bevolking uit wijze voor
zorg gevaccineerd.
G emoedsbezwaren.
Een groep Nederlanders bleef zich op
grond van godsdienstige gemoedsbezwa
ren tegen de vaccinatie verzetten.. Hier
door ontstonden af en toe conflicten en
werd soms misbruik gemaakt van het
vrijstelllngsbrief je terwille van het school
bezoek. De sterk doorgevoerde vaccinatie
heeft zonder twijfel tot gevolg gehad dat
de Nederlandsche bevolking zich 6een
angst behoefde te maken voor het pok-
kengevaar. Maar de betrekkelijke rust zou
helaas na 1920 wreed worden verstoord.
Reeds voor dien tijd werden af en toe wel
eens eigenaardige gevolgen gezien en be
schreven, die er op wezen dat in het
zenuwstelsel na de vaccinatie afwijkingen
optraden. Dit was echter uitermate zeld
zaam.
Encephalitis-
In 1922 zag men in Engeland het aantal
van deze gevallen van encephalitis na de
vaccinatie zich vermeerderen. Dit her
haalde zich in 1923 en werd toen ook ln
ons land waargenomen. Daarna werden
ook ln andere landen van Europa soort
gelijke waarnemingen gedaan Deze her-
senaandoening treed 5-12 dagen na de
inenting op, heeft een zekere voorkeur
voor leeftijden boven de twee jaar. geeft
ernstige ziekteverschijnselen en verloopt
in een zeker aantal der gevallen zelfs
doodelijk Ook onafhankelijk van de vac
cinatie ls de encephalitis na 1917 weer als
ziektebeeld opgetreden. Op goede gronden
mag wel worden aangenomn dat de post-
