de OT<§-ATLAS
AT1AS
i
KOMT NÜ TE PAS
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Donderdag 30 Juli 1936
BINNENLAND.
De werkweek in de mijnen.
VAN NEDERLAND
IUGEZ0WN
/TUKKIN
CORRESPONDENTIE.
DICTATUUR OF VOLKS
INVLOED.
OOK DE DIRECTIES ACHTEN DE
PENSIOENEN TE LAAG.
REDE VAN MINISTER SLOTEMAKER
DE BRUINE.
Gisteren werd te Oranjewoud een land
dag gehouden van de Chr. Hist. Unie, uit
gaande van den Kamerkring Leeuwarden
der C. H. U. en met medewerking der Chr.
Hist. Jongerengroepen in Friesland.
Er waren bijna 2000 bezoekers.
Nadat mr. R. Pollema en mej. mr. C. F.
Katz redevoeringen hadden gehouden, was
het woord aan minister prof. Slotemaker
de Bruine over: „Dictatuur of volksin
vloed". Spr. had voor het contact dat noo-
dig is tussehen regeering en volk een na
tionaal en principieel onderwerp gekozen:
principieel omdat beginselen van veel meer
invloed moeten zijn op het volk dan pro
grampunten, nationaal in dezen zin dat
het niet gaat over één bepaalde partij
maar over hetgeen zeer velen omvat en
wat allen beweegt parlementarisme en
volksinvloed of, zoo men wil, de democra
tie zelf, maken een crisis door.
De regeerders moeten zich bewust zijn
van de noodzaak van controle en critiek.
Zonder deze loopen zij gevaar te grijpen
naar staatsalbevoegdheid en overmoed.
Er gaat een golf door de wereld die allen
volksinvloed bedreigt. Spr. denkt hierbij
niet alleen aan het fascisme, maar ook
aan een aantal personen dat slechts in
tuïtief en half bewust den volksinvloed
wil laten verdwijnen. De oorzaak der be
dreiging van den volksinvloed ligt mede
in de ontaarding van de wijze waarop die
invloed vaak uitgeoefend en verdedigd is.
Men ziet die ontaarding in partij-verbrok
keling. belangengroepeering, er is voorts
de overtuiging dat ieder over alles kan
oordeelen. Deze drie dingen zijn in dagen
van crisis onverdraaglijk. Zij roepen in
breeden kring de gedachte op dat de ge-
heele volksinvloed dan maar moet verdwij
nen.
Het gevaar voor verbreiding van deze
gedachte kan worden ondervangen als men
in de kiezersmassa op elk dier punten zui
verder ideeën kan doen leven. De kiezers
moeten worden opgevoerd tot het stand
punt dat de publieke zaak is de zaak van
het geheele volk. Onmisbaar is een hoog
nationaal besef. Niemand mag vergeten
dat een volk bestaat uit een aantal groe
pen, elk met een eigen wezenlijk recht en
dat ook voor een volk geldt: indien een
lid lijdt, lijden alle leden.
Zal het Parlement zich kunnen hand
haven. dan moeten vergaderingen van po
litieke partijen of van soc. economische
organisaties in feite de critiek en de con
trole in handen nemen.
Hier moet het parlement voor zijn rech
ten opkomen, niet tegenover de regeering,
maar tegenover de kiezers.
Langs den door spr. aangegeven weg zal
tussehen kiezers, gekozenen en regeering
een verhouding kunnen ontstaan van con
tact en van controle beide, die een echt
Nederlandsche oplossing van de problemen
verkrijgt. Ons volk is niet ontvankelijk
voor dictatuur en autocratie.
NAAR EEN BEDRIJFSRAAD?
HANDELSBETREKKINGEN TUSSCHEN
NEDERLAND EN INDIË.
In haar gisteren gehouden vergadering
heeft de contactcommissie voor het mijn
bedrijf de behandeling van de door vak
bonden ingezonden brieven voortgezet Het
schrijven van den Ned. Miinwerkersbond
heeft betrekking op de invoering van de
veertigurige werkweek. De voorstellen van
den R.K. Miinwerkersbond betreffen in
zonderheid verbetering van de pensioen
regeling en instelling van een bedriifsraad
voor de mijnindustrie, terwijl de Prot Chr.
Miinwerkersbond heeft verzocht om door-
betalring voor verzuimdiensten.
Waar door de bonden bii de motiveering
hunner voorstellen gewezen is op de bii
zondere inspanning, die bii de moderne
werkmethoden van de mijnwerkers wordt
gevergd, werd van de zijde der directies
uitvoerig uiteengezet, dat zü deze ziens
wijze niet kunnen deelen.
Wel kan worden toegegeven, dat de
nieuwe werkwijze minder afwisseling biedt.
De vakbonden zullen dit betoog, waarmee
zii het aanvankelijk in meer dan één op
zicht niet eens bleken te zijn. nog nader
aan de hand van de notulen bestudeeren
en daarna op de zaak terugkomen.
Aangaande de veertigurige werkweek
gaven de directies te kennen, dat toepas
sing daarvan in de Nederlandsche mijnen
niet overwogen kan worden, zoolang ook
niet de andere kolen-produceerende lan
den in Europa daartoe overgaan.
Het betalen van loon voor een volle week
bii vijf dagen werken, zooals de Ned. Miin
werkersbond dit wenscht en waarop ook
het voorstel van den Prot Chr. Bond neer
komt. zou op de bedrijven een niet te dra
gen last leggen. De vertegenwoordiger van
de Ned. Miinwerkersbond achtte dit ant
woord onbevredigend. Ten aanzien van de
pensioenregeling werd door de directies
medegedeeld, dat ook zij de pensioenen
van de oudere arbeiders, die na langdurigen
diensttijd in de mijnen gewerkt te hebben,
worden gepensioneerd, onvoldoende achten.
Zij zijn bereid na te gaan op welke wijze
de ten deze noodige verbetering kan wor
den verkregen.
De particuliere mijnen merkten hierbij
reeds aanstonds op. dat door haar onder
nemingen geen hoogere bijdragen kunnen
worden opgebracht.
Wat ten slotte de instelling van een be
driifsraad betreft, werd door de directies
der particuliere mijnen medegedeeld dat
zii niet langer bezwaar zullen maken tegen
een behandeling van deze aangelegenheid
in de commisie van advies, bedoeld in art.
8 der bedrijfsradenwet. Van dit standpunt
zullen zii doen blijken aan den minister
van Sociale Zaken.
DREIGENDE STAKING IN SCHIEDAM.
COLLECTIEVE ARBEIDS
OVEREENKOMST IN DE NEDER
LANDSCHE SCHOENINDUSTRIE.
TEGEN 1 SEPTEMBER OPGEZEGD.
Rapport van den Nijverheidsraad.
Door zijn commissie inzake Indische
aangelegenheden heeft de Nijverheidsraad
een onderzoek doen instellen naar de
vraag, of en op welke wijze de verkoop van
Nederlandsche producten met name die
der industrie, in Nederlandsch Indië zou
kunnen worden bevorderd.
Bij de vervulling van haar taak heeft de
commissie contact gezodht met de Ko
ninklijke Vereeniging „Koloniaal Insti
tuut", die door haar jarenlange ervaring
beschikt over een rijke kennis en uitge
breid materiaal op het gebied van Indische
economische vraagstukken. De vertegen
woordigers van het Koloniaal Instituut
hebben de commissie zoodoende waarde
volle inlichtingen kunnen verstrekken.
De resultaten van het onderzoek hebben
den raad de overtuiging geschonken, dat
de belangen van het Nederlandsche be
drijfsleven ten aanzien van den afzet zijner
producten in Nederlandsch-Indië op de
meest bevredigende wijze zouden kunnen
worden gediend door het stidhten van een
nieuw semi-officleel orgaan met een bu
reau in Indië en een bureau in Nederland,
welker taak het zou moeten zijn, de han
delsrelaties tussehen de beide deelen van
het rijk te versterken, o.a. door eenerzijds
den afzet van Nederlandsche producten in
Nederlandsch-Indië en anderzijds het ge
bruik maken van Indische grondstoffen
door de Nederlandsohe industrie te be
vorderen.
Bij de uitvoering van deze taak zou de
regeering aansluiting kunnen zoeken bij
de organisatie van het Koloniaal Institut,
welke naar de meening van den Raad een
vlotte en practisohe voorlichting kan
waarborgen.
In een uitvoerig verslag heeft de raad
den Minister van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart met een en ander op de hoog
te gesteld en Zijne medewerking ingeroe
pen, om de in het rapport neergelegde
denkbeelden tot verwezenlijking te bren
gen.
Een afschrift van het rapport is aan den
nieuw benoemden Gouverneur-Generaal
van Nederlandsch Indië toegezonden en
nader mondeling toegelicht op een audiën
tie, die daarvoor aan de delegatie, bestaan
de uit vertegenwoordigers van den Nijver
heidsraad en van het Koloniaal Instituut,
was toegestaan.
In plaats van den heer W. van Leeuwen
te Arnhem is tot lid van de belastingcom
missie uit den Nijverheidsraad aangewezen
de heer W. te Gussinklo te Aalten.
HET PALEIS-RAADHUIS TE TILBURG.
Zaterdag 1 Augustus zal te Tilburg met
eenige plechtigheid het tot Gemeentehuis
verbouwde voormalig Koninklijk Paleis van
wijlen Z. M. Koning Willem II in gebruik
worden genomen.
Er zullen dien dag verschillende feeste
lijkheden plaats vinden, evenals des Zon
dags.
In een dezer dagen te Tilburg gehouden
algemeene vergadering der federatie van
Nederlandsche schoenfabrikanten is be
sloten de collectieve arbeidsovereenkomst
per '1 September a.s. op te zeggen.
De in de federatie vereenigde werkgevers
betreuren het ten zeerste, dat nog steeds
een groot aantal schoenfabrikanten wei
gerachtig blijft de collectieve arbeids
overeenkomst te aanvaarden. Het optreden
dezer buitenstanders, die in vele gevallen
een scherpe loonconcurrentïe voeren, maakt
het aldus de Federatie voor de goed
willende fabrikanten zeer moeilijk de ver
plichtingen der collectieve arbeidsovereen
komst te blijven aanvaarden.
Eveneens werd het ten zeerste betreurd,
dat de regeering tot nu toe geweigerd heeft
aan de Staten-Generaal de bevoegdheid te
vragen tot het algemeen verbindend ver.
klaren van collectieve arbeidscontracten.
Door een dergelijke algemeen verbindend
verklaring zou de schoenindustrie voor een
belangrijk deel kunnen worden gesaneerd,
waar daardoor paal en perk zou worden
gesteld aan de felle loonconcurrentie die
thans wordt gevoerd.
Anderzijds was de overgroote meerder
heid der federatieleden van oordeel, dat
getracht moet worden te voorkomen, dat
op 1 September a.s. opnieuw een chaos ten
aanzien van arbeidsvoorwaarden in de
Nederlandsche schoenindustrie ontstaat.
De vergadering besloot daarom, niettegen
staande de nadeelen. die voor de georgani
seerde fabrikanten voortvloeien uit het feit,
dat het overgroote deel der ongeorgani
seerde fabrikanten vrij is in de regeling der
arbeidsvoorwaarden, zich niettemin tegen
over de arbeidersorganisaties bereid te ver
klaren de bestaande collectieve arbeids
overeenkomst ongewijzigd te continueeren,
met dien verstande, dat daaruit zuilen
moeten vervallen de bepaling, dat arbeids
voorwaarden, die in voor de arbeiders
gunstigen zin van de arbeidsvoorwaarden
der C.A.O. afwijken op de individueele
fabrieken in stand moeten worden gehou
den, alsook de bepaling, die de fabrikanten
verplicht, ingeval van werkloosheid in elk
geval 50 pet. van het minimum weekloon
aan het personeel uit te betalen.
Aan de arbeidersorganisaties is verzocht
te willen mededeelen of zij bereid zijn met
het doen vervallen dezer beide artikelen
der collectieve arbeidsovereenkomst accoord
te gaan, in welk geval de verdere inhoud
der collectieve arbeidsovereenkomst voor-
loopig ongewijzigd kan worden geconti
nueerd.
o
BEHARTIGING v. d. NEDERLANDSCHE
BELANGEN IN SPANJE.
Een ultimatum van de arbeiders in de
Ver. Glasfabrieken.
Het personeel van de Ver. Glasfabrieken
te Schiedam, heeft aanzegging gekregen
van de directie, dat het collectieve arbeids
contract niet kan worden verlengd, tenzii
het personeel genoegen neemt met een
3 procents loonkortine of een contractloos
tijdperk aanvaardt. Het personeel heeft
gisteravond na half acht vergaderd, in
wélke bijeenkomst de dagploegen. dat is de
meerderheid van het personeel, aanwezig
waren. Vertegenwoordigd waren de groote
vakbonden.
Met vrijwel algemeene stemmen werd
besloten, aan de directie een ultimatum
te zenden, waarin voortzetting van het
collectieve contract, dat thans bestaat, sre-
eischt wordt.
Dit ultimatum loopt tot 10 Augustus.
Hedenochtend zullen de nachtploegen
hierover vergaderen, doch men verwacht
niet dat in deze vergadering nieuwe ge
zichtspunten zullen worden geopend.
De samenwerkende vakbonden staan op
het standpunt, dat het ultimatum morgen
zal moeten worden verzonden. Naar wii
vernemen, acht de directie het ultimatum
niet aannemelijk, zoodat een staking in
dit bedrijf dreigt.
DE SOCIALE STUDIEWEEK
TE ROLDUC.
De „Ajax" van de K. N. S. M. ter
beschikking van den Ned. consul
te Valencia.
Naar wij vernemen is het stoomschip
„Ajax" van de Kon. Ned. Stoomboot Mij.
door de regeering aangewezen om in Va
lencia ter beschikking gesteld te worden
van den Nederlandschen consul aldaar.
De „Agamemnon" is gisteravond te Mar
seille aangekomen, waar de 47 te Barcelona
aan boord genomen passagiers het schip
hebben verlaten.
De „Agamemnon" heeft daarna de reis
voortgezet.
Vragen van den heer De Marehant
en d'Ansembourg.
Het Eerste-Kamerlid de heer De Mar
ehant et d'Ansembourg heeft de volgende
vragen aan den minister van Justitie ge
steld:
Heeft de minister kennis genomen van
het courantenbericht, volgens hetwelk ook
cit jaar. begin Augustus, wederom de z.g.
„Sociale Week" te Rolduc (L.l wordt ge
houden?
Is het den minister bekend, dat deze
vergaderingen plegen bezocht te worden
door tal van leidende politici en andere
officieele personen, onder wie ministers
en oud-ministers, alsook vertegenwoordi
gers van buitenlandsche mogendheden?
Is het den minister bekend, dat de or
ganisatoren van deze bijeenkomst, met
name mgr. dr. Poels en de heer Jos. Mae-
nen, bekend staan als krachtige bestrij
ders van het heden in Duitschland heer-
schende regime, zoodat aanvallen daarop
alleszins zijn te verwachten, en dat ge
noemde heeren anderzijds de nauwste be
trekkingen onderhouden met de grootste
regeeringspartij?
Is het den minister bekend, dat het
voornemen bestaat, om dit jaar tijdens de
.Sociale Week" o.a. ook de Duitsche Je
zuïeten-Pater Fr. Muckermann te laten
spreken, die eveneens bekend staat als
hevig bestrijder van zijn eigen regeering.
zóó zelfs, dat het hem wegens ziin politieke
agitatie is verboden in Duitschland op te
treden?
Handhaaft de minister zijn standpunt
c.a. omschreven door zijn uitlatingen in de
Tweede Kamer op 21 November 1935 (Han
delingen blz. 530)
,Er is geen redemhun (den Duitschers)
het leven lastig te maken, tenzij zij zich
aan politieke actie schuldig maken".
Voorts (ter zelfder plaatse der ..Hande
lingen")
„Nu heeft de heer Kortenhórst gezegd,
dat de Duitschers zich hier ook bemoeien
met interne Nederlandsche aangelegen
heden. Als algemeene stelling lijkt mij dit
te boud gesproken. Men trekke uit enkele
op zich zelf staande concrete feiten niet
te algemeene conclusies. Wanneer echter
bepaalde Duitschers of groepen van Duit
schers zich met Nederlandsche aangele
genheden bemoeien, in dien zin, dat zij
zich aan politieke activiteit te buiten
gaan. ben ik steeds de eerste om daar
dadelijk maatregelen tegen te nemen. Het
spreekt vanzelf, dat ik gaarne op de hoog
te word gebracht van gevallen"?
Is de minister niet van meening, dat.
waar Rolduc in de onmiddellijke nabijheid
van de Duitsche grens is gelegen, aanvallen
op dit land of diens regime van deze plaats
uit een speciaal provoceerende uitwerking
zouden moeten hebben?
Acht de minister het onder deze om
standigheden niet in het belang van ons
land en in het bijzonder van Limburg, dat
ran Pater Muckermann het spreken worde
verboden, dat er speciaal voor worde ge
waakt, dat in deze vergaderingen niets
worde gezegd, dat een nadeeligen invloed
zou kunnen oefenen op onze verstand
houding met het Duitsche Rijk, en dat,
indien dit laatste niet volkomen vaststaat,
de bijeenkomst worde verboden?
't Is vacantietijd. Nu naar buiten. Nu fit zijn.
Dus King-pepermunt mee. En de King-atlas.
Die wijst U de weg. Die komt nü te pas. Vraagt
maar, wat U wilt weten op toeristisch gebied,
de King-atlas antwoordt prompt.
en
1. Welke wegen moet ik volgen?
2. Hoeveel kilometers zal mijn tocht lang zijn?
3. Welke wegen komen binnenkort gereed?
4. Waar ligt, nauwkeurig, deze jeugdherberg?
5. Hoe staat het met de moderne rivierovergangen?
6. Waar bevinden zich de grensovergangen naar
Duitsland? En naar België?
7. Is dit een plaats van betekenis? Zo ja, waardoor?
8. Waar staat dat kasteel eigenlijk?
9. Kom ik over zeeklei? Over zandgrond?
Uw drogist of winkelier zal U, bij aankoop van
een rol King-pepermunt a 10 cents, de King-
atlas gaarne verstrekken, tegen de geringe ver
goeding van 25 cents.
TONNEMA C
SNEEK
7176
(Ingoz. Med.)
EEN AUTO-MODEL VAN DE K.N.A.C.
TURKIJE BESTELT DUIKBOOTEN IN
NEDERLAND.
Naar Reuter-A.N.P. meldt heeft de Turk-
sche regeerine vier duikbooten besteld op
Nederlandsche en Duitsche werven. Ver
moedelijk worden twee duikbooten hier te
lande besteld.
UITVOER VAN ENGELSCHE GOEDEREN
NAAR NEDERLAND.
Eventueele stappen bij verhooging
van invoerrechten.
Reuter seint ons uit Londen:
In antwoord op een gisteren in het La
gerhuis gestelde vraag. of de Britsche
regeering eenigerlei stappen gedaan had
bij de Nederlandsche regeering in verband
met de voorgestelde verhooging van de
invoerrechten op Britsche goederen, welke
naar Nederland worden geëxporteerd, en
zoo ja, welke resultaten deze stappen heb
ben opgeleverd, zeide Crookshank. secre
taris van het ministerie van Handel, dat
er geen stappen zijn gedaan, doch dat de
aangelegenheid in onderzoek is.
CONTINGENTEERING VAN RIJWIELEN
EN ONDERDEELEN.
Tot 31 Juli 1937 verlengd.
Stcrt. no. 146 bevat Kon. besluiten,
waarbij de contingenteering van den in
voer van rijwielen, frames, electrische
rijwiellampen en rijwielonderdeelen, als
mede van rijwielbuiten- en binnenbanden
en van rubber slangstukken wordt ver
lengd tot 31 Juli 1937.
Aangeboden aan den dienst der P.T.T.
Het is een bijzonder auto-model, dat de
K.N.A.C. aan het psycho-technisch labo
ratorium in het P.T.T.-bedrijf te Den Haag
heeft aangeboden en dat gistermiddag in
tegenwoordigheid van enkele autoriteiten
is overgedragen. Het psycho-technisöhe
laboratorium houdt zich. zooals men weet,
bezig met de psychologische keuring van
chauffeurs, ook ten behoeve van particu
liere bedrijven. Het aangeboden apparaat
nu een vrachtautocabine met bijbehoo-
rende technische installatie wordt ge
bruikt voor het testen van personen, die
reeds kunnen chauffeeren. De candidaat
neemt plaats in de cabine en vindt daar
alle organen, die voor de bediening van
een auto noodig zijn. Het vertrek wordt
donker gemaakt en op het groote projec
tiescherm verschijnt een stilstaand straat
beeld. De candidaat hoort de opdracht
„starten", hij voert alle handelingen uit.
die noodig zijn om den wagen in beweging
te brengen. Tegelijkertijd hoort hij den
motor aanslaan en begint een film, die het
straatbeeld projecteert en die uit een rij
denden auto is opgenomen, af te rollen.
De candidaat krijgt geheel de illusie, dat
hij zich bevindt in een auto, die in bewe
ging is. Hij reageert dan ook op alle ge
beurtenissen van de film. alsof hij zich in
zijn wagen op den weg bevond.
De voorzitter van de K.N.A.C., mr. Lint
horst Homan, heeft bij de aanbieding van
de nieuwe installatie gewezen op de gun
stige besultaten, welke hier en in het bui
tenland door psycho-technisch onderzoek
zijn bereikt.
De verschillende autoriteiten woonden
een serie psycho-technische proefnemingen
bij, waaraan de directeur van P.T.T., ir.
Damme, mr. Linthorst Homan en anderen
zich gaarne onderwierpen.
(Buiten verantwoordelijkheid der Red.).
Cople van de al of niet geplaatste
stukken wordt niet teruggegeven.
DE KATZ-AFFAIRE.
Nu er toch zoo in extenso over de zaak
Katz uitgeweid wordt, wil ik nog even het
volgende opmerken:
dat vele heeren hier een uitstekende
propaganda voeren voor hun partij!
dat ook eenige heeren er spijt van heb
ben, deelgenomen te hebben in het Co-
mité-Steun-Katz, aangezien ze nu weten
voor wie ze die propaganda voeren;
dat het mij onbegrijpelijk is, waarom er
voor andere in-vuile en minderwaardige
daden geen Steuncomité opgericht wordt;
dat opmerking één, door deze inconse
quentie, voldoende bewezen is;
dat het mijnsinziens beter is, om zich-
rustig-houdende gezinnen, welke 't brood-
noodlg hebben, te helpen;
dat ik nog meer zou kunnen zeggen,
maar het niet doe, aangezien de redactie
het dan niet zou opnemen!
NIC. LAMAN Jr.
Wij sluiten hiermede het debat over deze
kwestie. Red. „L. D."
HET BEZOEK VAN DE POOLSCHE
MINISTERS.
Aan de lunch, welke de Poolsohe gezant
gistermiddag in het legatiegebouw te Den
Haag aanbood ter eere van het bezoek van
de Poolsöhe ministers, werd deelgenomen
door de ministers de Graeff. Gelissen.
Deckers en Slingenberg, door den Pool-
schen consul-generaal te Amsterdam en
door den consul te Dordrecht, voorts door
dr. Hirschfeid, directeur-generaal van
handel en nijverheid, de heer Lamping,
directeur van de handelsaccoorden door
mr. Telders en de heer Niekerk, voorzitter
en secretaris van de Nederiandsch-Pool-
sche kamer van koophandel door ir. Bont
huis van het departement van landbouw
en visscherij, door mr. van Kleffens, chef
van de afdeeling diplomatieke zaken van
het departement van buitenlandsche zaken
en door verschillende hoofdambtenaren der
genoemde departementen.
Na de lunch maakten de Poolsche gasten
een auto-tocht door Den Haag en brach- I
ten o.a. een bezoek aan het Vredespaleis.!
M. G. S. te L. Ongeteekend kunnen
wij uw stuk niet plaatsen.
VERSPREIDE BERICHTEN.
De gewone audiëntie van den Minis
ter van Justitie zal morgen niet plaats
hebben.
UIT NED. OOST-INDIË.
AUTO TEGEN EEN BOOM GEREDEN.
POERWOKERTO, 30 Juli. (Aneta). De
auto van den rijksbestuurder van Djocja,
Pangeran Adipati Ario Danoeredjo, is bij
Bandjarnegara tegen een djatiboom ge
botst. De rijksbestuurder werd uit de auto
geslingerd. Zijn linkerbovenarm werd ver
brijzeld. In een volgauto heeft hij zijn reis
voortgezet naar Djocja, waar hij in het
Petronelia-hospitaal is opgenomen, even
als de chauffeur, die bewusteloos was ge
raakt. De gemalin van den rijksbestuur
der, Kandjing Ratoe Tjondrokisono. be
kwam lichte inwendige kneuzingen. De
kinderen bleven ongedeerd.
4-3
