I, TRIUMPH
DE OPSTAND IN SPANJE
IO!
LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Zaterdag 25 Juli 1936
LUCHTVAART.
INGEZ1MIN
/TUKKEN
JdJN/T IN IITIIRIN
'n Triomf van Smaak!
RECHTZAKEN.
Burgerlijke Stand van Leiden
DE BIOSCOPEN.
(Vervolg van het 3e Blad)
De toestand in Madrid
De „Figaro" schrijft, dat de toestand
voor de linksche Spaansche regeering zeer
kritiek is, en dat ondanks de rantsoenee
ring de levensmiddelen nog slechts voor
één dag toereikend zijn. De omsingeling
en belegering van de Spaansche hoofdstad
door de „witten" is begonnen. Volgens de
schaarsche berichten, die uit de stad zelf
afkomstig zijn. heerscht daar ean onbe
schrijfelijke wanorde, en reeds doet zich
het gebrek aan water gevoelen. Ook is er
gc-en benzine meer verkrijgbaar. Fr is een
„commissie voor de nationale verdediging"
gevormd. Generaal Burguette heeft reeds
de plunderaars met den doodstraf be
dreigd.
De socialistische oud-minister Prieto,
heeft gisteravond om 11 uur een radiorede
gehouden, waarin hij o.a. als zijn mee
ning te kennen gaf, dat de opstand een
verloren zaak is. aangezien de steun der
marine heeft ontbroken. Hij vroeg den op
standelingen. of zij in staat zijn den strijd
voort te zetten, want „ons overgeven,
daarop behoeft ge niet te hopen".
De burgemeester van Madrid heeft ver
klaard. dat er geen gebrek is aan levens
middelen, ?n hiervoor ook niet gevreesd
te worden. Hij deelde mede. dat 50 vracht
auto's met levensmiddelen van Valencia
naar Madrid waren vertrokken.
Des avonds werd van officieeie zijde
verklaard, dat de régeering meester is in
22 provincies. Het gemeentebestuur heeft
besloten tot dagelijksche distributie van
20.000 levensmiddelenrantsoenen voor de
families der miliciens, die aan het front
strijden.
Nieuwe troepen uit Marokko.
Naar vernomen wordt, zijn twee contin
genten Marokkaansche troepen vannacht
in schepen met gedoofde lichten de straat
van Gibraltar gepasseerd. Zij zouden in
de baai van Cetares, nabij Algeciras, en
aan de oostkust nabij La Linea aan land
gegaan zijn. Gemeld wordt, dat de con
tingenten naar Malaga oprukken en reeds
Estepona bereikt zouden hebben.
Amerikaansche
veiligheid.
ambassadeur in
Het staatsdepartement heeft telefonisch
verbinding kunnen krijgen met den Ameri-
kaanschen ambassadeur in Spanje, Claude
Bowers, die op het oogenblik te Fontarabie
vertoeft en waarvan men in drie dagen
niets had gehoord. Bowers verklaarde ge
zond en wel te zijn. De Amerikaansche
kruiser „Oklahoma" en het kustbescher-
mingsvaartuig .Cayuga" liggen te San
Sebastian gemeerd.
Badajoz in regeeringshanden.
Een aantal uit Badajoz gevluchte en
naar Portugal uitgeweken Spanjaarden
heeft verklaard, dat de stad zich nog
steeds in handen der roode militie bevindt
en dat het in de stad betrekkelijk kalm is.
De positie der opstandelingen.
Kort na middernacht zijn te Hendaye in
Frankrijk automobilisten aangekomen, die
met zekerheid hebben vastgesteld, dat de
weg van Burgos naar Madrid zich tot op
50 K.M. ten noorden van Madrid in han
den van de troepen van generaal Mola be
vindt.
In groote trekken krijgt men dus het
volgende beeld: de Atlantische kuststrook
der Baskische provincies, alsmede van San
tander en Asturie is nog in handen der
volksfronters De lijn Pamplona-Logrono-
Vitoria-Burgos-Leon vormt de operatieba
sis der opstandelingen naar het Noorden.
Eveneens in het bezit der militairen be
vindt zich de meer zuidelijke lijn Soria-
Valencia-Valladolid-Zamora. Van deze li
nie uit vindt de opmarsch plaats naar
den sector Salamanca-Segovia-Guadlajara
waar de opstandelingen thans den aanval
op Madrid voorbereiden.
Het bezit van San Sebastian is nog altijd
onzeker.
Het diplomatieke corps bijeen.
Het diplomatieke corps is in de Chileen-
sche ambassade bijeen gekomen. Een com
missie werd benoemd, die maatregelen zal
nemen voor de veiligheid der diplomatieke
gebouwen.
Algeciras en La Linea gebombardeerd.
Drie vliegtuigen van het volksfront, ko
mende van Malaga, hebben Algeciras en
La Linea gebombardeerd.
Opstandelingen rukken op.
De zich in handen der opstandelingen
bevindende radiostations melden, dat de
opmarsch naar Madrid in de grootst moge
lijke orde geschiedt. Volgens de berichten
rukt een afdeeling op uit Salamanca, via
Avila, een andere uit Valladolid, en een
derde uit Burgos, via Segovia, naar Vallal-
ba. waar de drie colonnes zich zullen ver
eenigen. De troepen van generaal Mola,
waaronder zich ook zware artillerie be
vindt. hebben Losario bereikt. Voorts wordt
gemeld, dat de onder commando van
Primo de Rivera staande colonne uit Alba-
cete naar Madrid oprukt, en de verbin
ding tusschen de hoofdstad en Valencia
heeft versperd.
(Buiten verantwoordelijkheid der Red.).
Copie van de al of niet geplaatste
stukken wordt niet teruggegeven.
„STEUN KATZ".
Geachte Redactie.
Gaarne zag ik het onderstaande in het
„L. D." geplaatst. Bij voorbaat mijn beleef
den dank.
In het „L. D." van 23 Juli stond een stukje
hierover van den heer M. N. van Egmond.
Hierover wilde ik het volgende zeggen:
Vraag één waarin gevraagd wordt of de
heer Katz hier in een behoefte als horloge
maker voorziet, moet natuurlijk ontkend
worden, maar dat beteekent toch niet dat
hij daarom geen recht heeft op schadever
goeding.
Wel geef ik den schrijver gelijk, dat deze
nood niet door onze stadgenooten moet
worden gelenigd, integendeel is de N.S.B.
hiervoor aansprakelijk, want het gaat niet
aan, om, al is het dan ook een vluchteling
uit Duitschland, deze man het kind van de
rekening te maken.
Deze heeft evenveel recht als mensch be
handeld te worden als anderen.
Vervolgens wil schrijver dezen man dan
over de grens laten zetten. Dit zou dan voor.
Ide N.S.B.door deze schandelijke daad, toch
nog als een succes kunnen worden be
schouwd. want dan was toch het doel om
i den heer Katz van hier te verdrijven ge
lukt.
Hierin moet dus de overheid ingrijpen,
zoodat dergelijke dingen niet meer kunnen
voorkomen. De bedrijvers van deze daad
moeten dus een gevoelige straf hiervoor
ondergaan, willen dergelijke dingen niet
meer worden herhaald.
Tenslotte, waarom durft de heer v. E. niét
te vermelden, tot welke politieke richting
hij behoort, want dan zou door vele men-
schen het genoemde stukje met andere
oogen worden gelezen, want dit is niets an
ders dan een verkapte bescherming der
N.S.B.
Hoogachtend.
M. VAN EGMOND.
Rapenburg 78.
TIJDSCHRIFTEN.
..De Wereldkroniek" opent met een foto
van de overleden Spaansche danseres La
Argentina. Voorts foto's van het incident
in Hyde Park en van de plaats in Berlijn,
waar de Olympiade zal worden gehouden.
Interessant zijn de opnamen betreffende
het ..waterskiën", alsmede die van den
woestijn, die door het moderne vervoer
middel, de autobus, veroverd wordt.
VLEUGELMONTAGE.
In onze serie besprekingen van toestel
len hebben wij verschillende malen ge
sproken over verspannen, halfverspannen
en vrijdagende vleugels en, op Verzoek
van meerdere belangstellende lezers, zul
len wij thans een nadere omschrijving van
deze benamingen geven.
Bij een verspannen vleugel wordt deze
ooor draden, zootvel „aan denonderkant,
als aan den bovenkant, gesteund. Deze
draden zijn dus eenerzljds aan den. romp
en anderzijds aan den vleugel bevestigd.
De draden onder den vleugel noemt men
de vliegdraden, die aan de bovenzijde de
iandingsdraden. Deze benamingen heeft
men gevonden, daar de draden boven den
vleugel slechts belast zijn bij stilstand
aan den grond. De vleugel hangt dan aan
den romp en Wordt door deze dradén ge
steund. Tijdens het vliegen worden de rol
len echter omgekeerd. De dragende wer
king gaat uit van den vleugel, terwijl de
romp ballast is, maar de romp hangt dan
aan den vleugel, waarbij de onderste- ot de
ylleg-draden belast worden. Bij eendekkers
is het dan noodig, wanneer het een
hoogdekker is dat op den romp een
bok. de z.g. spantoren, bevestigd wordt. De
constructie treft men aan bij de goed-
koope Aeronca-Jap en het in ons land
veel gebruikte zweefvliegtuig Zögling.
Bij een twee-dekker treft men de lan
dings- en de vliegdraden veelvuldig aan.
In dit geval loopen de vliegdraden van
den onderkant van den romp naar den
boyenvleugel en de landingsdraden van de
bovenste vleugelbok, dat gedeelte van de
rompconstructie, waaraan de vleugel be
vestigd wordt, naar den beneden vleugel.
De draden bevinden zich hier dus steeds
tusschen de vleugels. Voorbeelden hiervan
zijn de nieuwe Fokker-jagers, de Schelde-
musch en meeuw, de Koolhovens F. K. 45,
46 en 47, en de meeste Engelsche De Havil-
land en Fransche Farman vliegtuigen.
Bij halfsparmen. of halfdragende vleu
gels ziet men slechts zelden draden ge
bruikt. In den regel benut men hierbij, al
dan niet gestroomlijnde, vleugelstijlen.
Deze stijlen vervullen twee functies, daar
zij zoowel de vliegr als de landingsdraden
vervangen. Deze constructie wordt zeer
veel toegepast. Wij noemen slechts het
Tsjechische goedkoope sportvliegtuig Be
60. veie modellen van Fairchild, Koolho
ven F. K. 48 „Aja>:", de Focke Wulf Fw
60 enz.
Bij vrijdragende vleugels treft men in
het geheel geen spandraden of stijlen aan.
De vleugel is hier alleen door middel van
bouten aan den romp bevestigd. In ons
land ziet men hiervan voorbeelden te over.
Wijzen wij slechts naar de vele typen
verkeersvliegtuigen van Fokker, de Douglas
DC2. Lockheed Orion en Electric, Boeing,
Ford's verkeersvliegtuigen, Juncker's vrij
dragende eendekkers enz.
Welke constructie-methode de beste is
laten wij in het midden, men ziet ze alle
drie veelvuldig toegepast. De toepassing is
voornamelijk afhankelijk van het doel,
waarvoor de machine gebouwd wordt, de
plaatsing van den motor en het landings
gestel in verband met dg sterkte-bereke
ning van den vleugel. In den tegenwoor-
digen tijd, waarbij succesvolle concurren
tie in het luchtverkeer sléchts mogelijk is
door het verkorten van den reisduur, dus
het opvoeren der snelheid van de ver-
keersmachines heeft de vrijdragende vleu
gel het groote voordeel, de minste lucht-
weerstand te hebben. Aanmaakkosten. en
onderhoud worden, bij deze toepassing,
eveneens aanmerkelijk gereduceerd en dit
zijn dan ook de oorzaken, dat men steeds
meer en steeds snellere ver keersmachine:-.
van het vrijdragende eendekker-type op
de markt ziet brengen, uitgezonderd dan
die landen, welke meer aan robuste con
structies en aan tradities hangen dan aan
betere exploitatie-uitkomsten. Onze K.L.M.,
die in hoofdzaak op eigen middelen is
aangewezen, en dus voor alles moet zor
gen voor een meer rendabel bedrijf, heeft
zich dan ook steeds bepaald tot de vrij
dragende eendekker, en ging er b.v. nim
mer toe over om een De Havilland ver-
keersmachine te koopen, zooals Imperial
VIRGINIA CIGARETTES
7014
(Ingez. Med.)
„LANDBOUW"-BOTER op Uw brood
SMAAKT, en maakt DE KLEINEN GROOT.
„De Landbouw", Leiden, Tel. 218.
7055 (Ingez. Med.)
KANTONGERECHT VAN LEIDEN.
Volgende vonnissen zijn geveld:
L. v. d. Z„ Voorschoten, te Leiden zonder
vergunning venten f. 2,_ of 1 d; H. B„
Culemborg, idem f. 2,of 1 d; P. v. d. B.
te Leiden op den openbaren weg voetbal
len f. 1,— of 1 d; A. D. idem f. 2,of 1 d;
J. v. D., Noordwijk, wielrijden over een
gesloten verklaarden weg f. 2.50 of 2 d; J.
J. D., zwervende, idem f. 2.of 1 d; J. K.,
idem f. 1— of 1 d; G. T„ Rotterdam,
motorrijden over een gesloten verklaarden
weg f. 2.50 of 2 d; F. R. A. W. als bestuur
der van een rijwiel geen teeken geven bij
veranderen van richting f. 2.50 of 2 d; L.
D. B.H. Bentveld, zonder noodzaak links
van den weg autorijden f. 5.of 3 d; M.
J. D. den Haag, idem f. 5.of 2 d; W. P.
G. v. L. idem f. 2— of 2 d: A. J. de J. den
Haag idem f. 5.of 3 d; M. B„ Noordwijk,
idem, f. 5.of 3 d; D. v, S„ openbare
dronkenschap f. 6.of 4 d; H. K„ idem
f. 6.— of 4 d; W. F. A. de B„ Leusden,
autorijden zonder spiegel f. 2,50 of 2 d;
J. K., Amsterdam, idem f. 3.of 2 d; C. J.
N„ Noordwijk, wielrijden zonder bel, f. 2.
of 1 d; N, v. R. idem f. 2.— of 1 d; N, v.
E„ Rijnsburg, idem f. 2.of 1 d: E. M.,
Sassenheim, idem f. 2.of 1 d; C. J. D.,
Nocrdwijkerhout, idem f. 2.of 1 d; H.
D. R. hvr. v. J. H. P„ den Haag, wielrijden
zonder licht f. 3.— of 2 d; H. N. L„ Voor
schoten, idem f. 3.— of 2 d; B. J. L„ Noord
wijk, idem f. 3.of 2 d; G. v. d. Z. Sant
poort, idem f. 3,of 2 d; H. H. V„ Llsse,
idem f. 3,of 2 d; J. Th. B. E., Noordwijk,
wielrijden zonder reflector f. 2.of 1 d;
J. M. idem f. 2 of 1 d; R. J. L„ Katwijk,
Katwijk, idem f. 2.of 1 d; G. H. O den
Haag, overtreding motor- en rijwielregl.
f.1of 1 d; P. W. P., overtreding verord.
Lelden op de straatpolitle f. 2.of 1 d; I.
O., idem f 2. of 1 d; J. G. K„ idem
f. 2.50 of 2 d; C. W. Warmond, straatschen
derij f. 3.— of 2 d: W. H. Pb. idem f. 6.—
of 6 d; H. O., Rotterdam, met een voertuig
rijden over een gesloten verklaarden weg
f. 2.of 1 d; W. A. H. in bochten links
van den weg wielrijden f. 2.50 of 2 d; P.
Z., Oegstgeest, loopen op weiland f. 2.50 of
2 d; P. v. G zwervende, te Noordwljker-
hout. zonder vergunning venten f. 2.of
ld; F. J. R. te Voorschoten zonder ver
gunning venten f. 2.of 1 d; H. D. over
treding alg. pol. verord. van Voorschoten
f. 2.50 of 2 d; C. B. zwervende te Noordwijk
zonder vergunning ventén f. 2.of 1 d;
S, H.. Amsterdam, overtreding verkeers-
- v-n *---7-ï
v. K. te Leiden per rijwiel een 2den per
soon vervoeren f. 1.of 1 d; P. R. A. N.,
overtreding verkcersverord. van Sassen
heim f, 4.of 2 d; W. C„ Amsterdam,
overtreding motor- en rijwielregl. f. 3.of
2 d; P. M. L„ Noordwijkerhout, in staat
Airways die gebruikt. De practische Fok
ker kocht ook geen andere, dat de licen
ties van de Douglas en Lockheed vliegtui
gen. belden vrijdragende eendekkers, waar
mede een rendabele exploitatie van lucht
lijnen mogelijk is. Voor zich zelf zegt dit
reeds voldoende.
DE POSTVLUCHTEN.
Hedenmorgen te 5,55 uur is de ,,Per-
koetoet" met passagiers en post van Schip
hol vertrokken voor de reis naar Indlë.
Voor deze reis hebben de volgende pas
sagiers geboekt: 1 Amsterdam-Bandoeng,
1 Amsterdam-Penang. 2 Amsterdam-Cal
cutta, 1 Amsterdam-Jodphur, 1 Athene-
Karachi en 1 Medan-Batavia.
Medegenomen is 234 K.G. briefpost, 10
K.G. pakketpost en 52 K.G. vracht.
van dronkenschap een rijwiel besturen, 8
dagen hechtenis; D. C. v. d. S., Noordwijk,
overtreding bevrachtmgsWet f. 50.of 25
d; R. J. L. en C. v. D„ Katwijk, overtreding
verord. Katwijk op het vërkeer, ieder f. 3
of 2 d; J. v, M. te Leiden per rijwiel zich
vasthouden aan een in beweging zijnde
auto f. 3.of 2 d; A. J. K, overtreding
verord. Leiden op hét verkeer te land f. 3.—
of 2 d; C. K., Oégstgeest, met een bakfiets
rijden zonder licht f. 4.of 2 d; F. den H.,
Katwijk, overtreding alg. keur van Rijn
land f. 2.— of 1 d; W. B. overtreding vis-
scherijwet-f. 5.of 3 d; D. de J., Leider
dorp, te Leiden rooken in een autobus
f. 2.50 of 1 d; C. de R. overtreding spoor
wegwet f. 3.of 2 d; W M„ Amsterdam,
overtreding tramwegTegl. f. 4.of 2 d; G.
W. E„ Heemstede, overtreding prov. regl.
op de wegen f. 3.of 2 d; W. F. v. K. idem
f. 3.of 2 d; H. J. P., Haarlemmermeer,
overtreding motor- en rijwielwet f. 5.o(
3d; H. B. Wtlnis, idem f. 5.— of 3 d; H.
J. v. H. overtreding motor- en rijwielregl.
f. 4.of 2 d; P, S. Voorhout, te Leiden te
snel autorijden f. 5.of 2 d; W. V„ Oegst
geest, te Leiden per rijwiel een 2den per-,
soon vervoeren f. 1.— of 1 d; P. B„ Haar
lem, overtreding wetboek van strafrecht,
f. 3.— of 2 d; A, D. overtreding alg. vis-
scherijregl. voor de binnenwateren f. 7.50
of 4 d; G. D. idem f. 7.50 of 4 d; S. B„
Alkemade, overtreding prov. regl. op de
wegen f. 3.of 2 d; F. G. W„ Wassenaar,
overtreding motor- en rijwielwet en -regl.
2 x f. 2.50 of 2 x 1 d; P. R. A. N., overtre
ding motor- en rijwielwet f. 2.of 1 d;
K. S„ Alkmaar, overtreding motor- en
rijwielregl. f. 6.of 4 d; Z. v. T., Apeldoorn
idem f. 3.of 2 d; A. v. d. T„ den Haag,
idem f. 5.of 3 dagen.
GEBOREN:
Elisabeth, dr. van J. v. d. Berg en C. v.
Riet Arie Jan, zn. van A. v. d. Heuvel en
S. E. Hartman Wouter, zn. van I. Imanse
en M. C. Denaijere Karel Phllippus, zn.
van P. Eekhoff en G. Eveleens Frederika
dr. Van F. v. Delft en G. v. d. Luijt Alle-
gonda Hendrlka Elisabeth, dr. van J. Bout-
kan en C. ten Hove Frans Gerard, zn,
van P. -A. J. Beerman en T. K. Breedveld.
ONDERTROUWD.
E. F. Jacobi, jm., 27 j. en B. U. Hommes,
jd. 26 j.
o
OVERLEDEN.
G. v. d. Meer, m„ 77 j. A. A. Janssen—
de Brabander. vr„ 27 j. C. v. Duijn, m„
78 j. J. Chr. Gans, m„ 47 J. A, M.
Leeflang, dr. 1 dg.
Automobilisten, motorrijders en
trambestuurders, helpt mede het
stadsrumoer te bestrijden.
Veilig verkeer is ook heel wel
mogelijk zonder een permanent
gebruik van uw claxon.
Het Nieuwe Roxy-Theater - In de lange
reeks showfilms, welke Hollywood ons voor
gezet heeft, neemt „Casino de Paris" één
der meest vooraanstaande plaatsen in en
dit dankt zij voornamelijk aan de fleurige
regie van den artistieken Archie Mayo en
aan het verrassend goede spel van Al Jol-
son. die nu eindelijk de hoogte bereikt heeft
welke met zijn talent in overeenstemming
is. In de figuur van den zorgeloozen Al Ho
ward heeft hij zijn directie in moeilijkheden
gebracht en zijn medespelenden gedupeerd,
met dit gevolg, dat alle theaters voortaal
voor hem gesloten blijven. Wanneer hij la
ter zelf een theater opent, eischt de vak
bond van hem garantie voor de geëngageer
de artisten en zulks brengt Al wederom in
een lastig parket. Tenslotte komt alles nog
in orde en Al oogst een welverdiend succes.
N"»ast Al Jolson blinkt vooral Ruby Keeler
uit, met wie hij een voortreffelijk paar
vo:mt. Eenige melodieuze songs, die reeds
bekendheid verworven hebben, weerklinken
als muzikale ondergrond van deze uitste
kende filmshow, waarmee Warner Bros alle
eer heeft ingelegd.
Als tweede hoofdfilm vermeldt het pro
gramma „Kom je ook bij de marine?", een
rolprent, rijkelijk voorzien van sensatie cn
humor. Het bekende filmteam, bestaande
uit den vlotten James Cagney en den be-
zadigden Pat o'Brlen, weet voortdurend de
aandacht gespannen te houden, door een
lange aaneenschakeling van dolle avontu
ren, welke in snel tempo beleefd worden.
Een genoeglijke film derhalve met kennis
van zaken gemaakt.
Lido-Theater - Er zullen vermoedelijk
niet heel veel menschen zijn, die den be
kenden roman „Zijdie gehoorzaamd
most worden" van Sir Rider Haggard niet
hebben gelezen en voor beide categorieën,
lezers zoowel als niet-lezers, durven wij met
een gerust hart een opwekking neer te
schrijven om toch vooral de gelijknamige
film te gaan zien. De mogelijkheden der
cinematografie zijn immers weer gansch
andere dan de imaginaire beelden, welke
de welversneden pen van den auteur ons
voor den geest kan roepen en zoo er bo
vendien ooit een roman werd geschreven,
waarvan de inhoud zich bij uitstek leent
tot verfilming, dan is het wel de onderha
vige. welke den regisseur volop in de gele
genheid stelt zijn fantasie den vrijen loop
te laten. Dit houdt anderzijds het gevaar
in, dat daardoor gemakkelijk te veel van
den oorspronkelijken tekst wordt afgewe
ken, maar Irving Pichel en Lansing G. Hol
den zijn er volkomen in geslaagd de my
stieke sfeer, welke het boek kenmerkt, cok
in de film tot uiting te laten komen, ja,
deze nog te accentueeren zonder dat men
hun eenige overdrijving kan ten laste leg
gen. De beelden van het Arctische Noorden
temidden waarvan heete zwavelbronnen
worden gevonden zijn yan een fantastische
grootschheid en vooral de opnamen in het
inwendige van den geheimzinnigen berg.
waar „Zij" verblijf houdt, bewijzen de
meesterschap van de vervaardigers. Men
spare ons een weergave van den inhoud;
de geschiedenis van den jeugdigen onder
zoeker, die trachtte het familiegeheim te
ontsluieren en bijna onder de eeuwigduren
de betoovering van de onsterfelijke schooné
in de bergen komt, is zoo bekend, dat wij ze
hier niet zullen herhalen. Men kan echter
niet dan de grootste bewondering koeste
ren voor de suggestieve wijze, waarop dit
spannende verhaal is uitgebeeld.
Het voorpramma bevat behalve een ge
kleurd teekenfilmpje, het gebruikelijke we
reldnieuws en twee korte Amerikaansche
films, waarbij men zich best kan amusee
ren.
Trianon-Theater - Harry Baurde
naam roept bij de liefhebbers van een
goede speelfilm herinneringen op aan de
unieke creaties, die deze acteur ons reeds
in verschillende filmwerken bracht. Hij is
niet van het traditioneele filmheld-type,
deze Baur, maar zijn sterk spel boeit' en
ontroert altijd weer. Hoe doet hij ook dit
maal weer de hoofdpersoon uit den gelijk-
namigen roman, David Golder, voor ons le
ven; hoe scherp wordt het karakter van
dezen speculant met zijn diep-menschelijke
eigenschappen, van alle zijden belicht. Gol
der als kundig zakenman, als de echtge
noot van de egoïstische vrouw Gloria, als
vader van Joyce, de dochter, waaraan hij
zich hecht met heel zijn hart altijd
spreekt de vertolking van Baur en boeit zijn
uitbeeldingsvermogen ons. Golder lijdt aan
een sloopende hartkwaal en als dan in een
hevige scène met zijn jaloersche en verbit
terde vrouw blijkt, dat niet hij, maar de
parasiet Hoyos de vader van Joyce is dan
besluit de door deze onthulling smartelijk
getroffen speculant zich uit het zakenleven
terug te trekken, wat een paniek op de
beurs veroorzaakt. Maar Joyce, de door
haar vader verwende en bedorven dochter,
kan eenvoudig niet meer buiten geld en
komt haar vader smeeken, dat weer te gaan
verdiepen. Golder bezwijkt voor die smeek
beden. En dan zien wij den doodzieken man
de lange reis ondernemen om een contract
met de Sovjets af te sluiten, wat hem rij
ker dan ooit zal maken. Had hij al zijn
heele leven opgeofferd om geld te verdie
nen, deze reis beteekent zijn dood. Hij sluit
het contract af. maar sterft op den terug
reis. Scènes als die op het ziek- en later op
het sterfbed van den speculant zooals Harry
Baur ze speelt, zijn onvergetelijk! De regie
is in handen van Julien Duvivier.
Voor de pauze draait na Paramount-
nieuws en twee geslaagde teekenfilmpjes,
de film „No. 17", met Leon M. Lion en Anne
Grey in de hoofdrollen. Een sensationeel ge
beuren waarin een dievenbende en een
detective een diamanten halssnoer zoeken
te bemachtigen. Vooral dank zij de uitste
kende fotografie een uiterst spannende
film, die wij u aanraden zelf te gaan zien.
Het Trianon-programma noodigt tot een
bezoek uit!
Casino-Theater - De affaire-Dreyfus is er
één van alle tijden en heeft bij den dood
van den banneling van het, Duivelseiland
het vorige Jaar, in het middelpunt van de
belangstelling gestaan. De veroordeeling
van den onschuldigen Dreyfus, in een
duister proces,, zijn rehabilitatie na het
„J'accuse" van Emile Zola, de rol van
Esterhazy In den internationalen spion-
nagedienst, al deze feiten zijn genoegzaam
bekend. De vertolking, welke Fritz Kortner
van de Dreyfus-figuur geeft, getuigt van
een knappe, tot in details bestudeerde,
visie. Ziedaar de historische Dreyfus: een
braaf huisvader, een kundig officier, en een
kippige kamergeleerde. Zet daarnaast Emile
Zola, uitgebeeld door een groot acteur, Hein-
rlch George, met zijn historische rede
„J'accuse". Eil voeg daarbij Esterhazy, die
de verrader is, hetgeen de Duitsche officier
Schwartzkoppen weet en den kolonel
Picquart en ge hebt de hoofdpersonen uit
dit drama, die elk voortreffelijk getypeerd
zijn. Ook de historische juistheid is op den
voet gevolgd, waardoor de authentieke
waarde nog vergroot wordt. Met belangstel
ling hebben we dit uitstekende werk, dat
reeds eenige jaren oud is, nogmaals ge
volgd.
Voor de pauze draait een vermakelijk
blijspel getiteld „Liefde is troef" met veel
verwikkelingen en grappen gekruld, waarin
Jenny Jugo en Paul Hörbiger triomfen vie
ren. Al met al een afwisselend programma!
Luxor-Theater - Het ls een ongemeen
goed scenario, dat de grondslag vormde voor
de film „Verzwegen Zonde", waarin Kay
Francis, Paul Lukas en Ian Hunter de
hoofdpersonen zijn. Niet dikwijls kreeg Kav
Francis gelegenheid haar dramatische spel-
kwaliteiten zoo duidelijk en op zoo ruime
schaal te openbaren als hier en niet dik
wijls ook wist de regisseur haar daarbij te
gelijkertijd zoo binnen de perken te houden
van wat wij, Hollanders, als geloofwaardig
kunnen aanvaarden!
Die regie, in handen van Le Roy, was
voor deze film van enorme beteekenis; zij
gaf er een zeer bijzonder cachet aan, zorgde
voor verrassende wendingen en teekende
o.m. in enkele korte trekken de levensge
schiedenis van de beroemde actrice op even
vlotte als scherpe wijze. Een meesterstukje
van regie I
Kay Francis is in dit verhaal de ster uit
plankenland, die zich in een waas van ge-
helmzinnigheid gehuld heeft en ver van
de groote stad, waar zij werkt, slechts leeft
voor haar dochtertje, dat nooit weten mag
dat het geboren werd ln een gevangenis,
waar haar moeder vertoefde onder beschul
diging van moord. Ontzaglijke moeilijk
heden levert dat leven op voor de Jonge
vrouw en juist als zij op het tooneel haar
grootste triomfen vieren gaat, komt de
débacle door de verschijning van den vroe-
geren echtgenoot, die haar geheim kent en
chantage pleegt onder bedreiging anders
haar verzwegen misdaad aan het kind te
zullen openbaren. Hals over kop vlucht zij
uit Londen, neemt de boot naar Amerika,
maar blijkt ook daar niet veilig te zijn als
een journalist haar gevolgd ls, haar levens
geschiedenis navorschen gaat en aan de
openbaarheid prijs geeft. Te laat ervaart
hij hoezeer hij aldus een vrouw, die hem
lief geworden is, dupeert en er de toekomst
van een kind mee dreigt te vernietigen.
Leed en ellende komt er over het kleine ge
zin en de weinige vrienden moeten einde-
looze bezwaren overwinnen, voordat zij er
in slagen kunnen nieuwe hoop te kweeken
in de harten der diepgetroffen vrouw en
van haar kindje, dat ver weg leeft van haar
moeder. Een laatste, sober gehouden, doch
goed aangevoelde scène geeft tenslotte een
meer bemoedigend toekomstbeeld
Kay Francis speelt haar rol met een
sterke overtuiging, daarbij uitstekend bij
gestaan door Paul Lukas en Ian Hunter, als
resp. de journalist en de theater-directeur,
maar daarnaast zijn er voortreffelijke bij
rollen en moet men volle waardeering heb
ben voor het „wonder-kind" Sybil Jason,
een meiske, dat ongeveer den leeftijd van
Shirly Temple hebben zal en even vlot, even
natuurlijk acteert als Shirly!
De tweede hoofd-fllm „Sweet Music" ls
een operette-film met veel zang en muziek,
met Rudy Vallee als ster; met fraaie, kleu
rige tooneelen en goeden humor.
Het bij-programma geeft o.m. eenige In
teressante opnamen van het Noordwij ksche
tennis-tournool om de internationale kam
pioenschappen van Nederland.
2—1
