Boottocht ouden van dagen
Herziening van de Grondwet
77ste Jaargang
DINSDAG 16 JUNI 1936
No. 23380
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
STADSNIEUWS.
VISSCHERIJBERICHTEN.
BUITENLAND.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 cis. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchêque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.3S
per week f. 0.18
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden -f portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.)
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD.
LEGATUM STOLP IANTJM.
Prijsvragen.
Curatoren van het Legatum Stolpianum
hebben op de in 1934 uitgeschreven prijs
vraag: De godsdienstig-magische beteeke-
nis van het schrift, toegelicht door gege
vens uit een of meerdere godsdiensten,
vier antwoorden ontvangen, onder de vol
gende motto's: Nisaba Omne ignotum
per (pro?) magnifico Astra castra.
numen lumen „Alle literatuur is in
mindere of meerdere mate Heilige Schrift"
(Van Deysel).
Hiervan komen naar het oordeel van
Curatoren de eerste drie niet voor bekro
ning in aanmerking. De schriiver van het
laatste antwoord heeft de vraag juist op
gevat en beantwoord Evenwel zlin ver
schillende quaesties wel aangeraakt doch
niet met de gewenschte grondigheid uit
gewerkt. Curatoren hebben derhalve niet
tot bekroning van dit antwoord kunnen
besluiten. Zii zouden den schriiver een
eervolle vermelding willen waardig keuren
ma bekomen verlof tot het bekend maken
van zijn naam.
De eerste twee antwoorden zullen aan de
schrijvers teruggezonden worden na ont
vangen opgave van correspondentie-adres.
Curatoren schrijven de volgende nieuwe
prijsvraag uit:
Een onderzoek naar het verband dat
dikwijls gelegd is tusschen geographische
en godsdienstige voorstellingen (godsdien
stige aardrijkskunde) met beschrijving van
kenmerkende gevallen en bespreking van
de godsdienstige motieven, die tot zulke
voorstellingen geleid hebben. Antwoorden
tot een omvang van hoogstens 30.000 woor
den worden voor 1 Januari 1938 ingewacht
bij den voorzitter van Curatoren, professor
mr E. M. Meyers, Rijnsburgerweg 13,
Leiden.
Zii moeten in het Nederlandsch. Fransch.
Duitsch. Engelsch of Latijn getikt, met
een spreuk geteekend en vergezeld ziin van
een gezegeld briefje, van dezelfde spreuk
voorzien, waarin des schrijvers naam en
adres zijn opgegeven. De priis voor een
goedgekeurd antwoord is de gouden
medaille ter innerlijke waarde van f. 250
en f. 250 in geld. of wel. naar verkiezing,
de geheele som in geld. Het oordeel van.
Curatoren zal in Juni 1938 bekend ge
maakt worden.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving:
Eecen en van Tilburg, Heerenweg 172b,
Noordwijkerhout. Bouwbedrijf. Vennooten
A Eecen en A. van Tilburg, Noordwijker
hout.
Wijzigingen
Apotheek G. F. Reyst, Sleenstr. 35, Lel
den. Nieuwe eigenaar: J. W. Happé, Nij-
kerk.
Vereeniging tot Voorziening ln de on
kosten van Ziekenhulsverpleging te Sas-
senheim, Zandslootkade 17, Sassenheim.
De statuten zijn gewijzigd. Wijziging han
delsnaam in: Vereeniging voor Zieken-
huisverpleging te Sassenheim.
DIEFSTAL VAN GROENTE.
Op aanwijzing van een keurmeester te
Monster zijn door de Leidsche politie aan
gehouden de 22-jarige P. V., de 39-jarige
W. N., de 26-jarige L. P. en de 23-jarige
H. B., allen groentenhandelaar te dezer
stede, die ervan worden verdacht op de
velling te Monster een aantal kisten
bloemkool te hebben gestolen.
EVANG. LUTH. NAAIKRANS „DORCAS".
Nader vernemen wij, dat het bestuur van
de Evang. Luth. Naaikrans, welke Woens
dag 17 dezer, haar vijftigjarig bestaan
herdenkt, dien avond van 8 tot 9uur
receptie zal houden in de Consistorieka
mer der Evang. Luth. Kerk.
EXCURSIE.
De afd. Leiden van den Prov. Bond van
geitenfokvereenigingen in Zuid-Holland
heeft een excursie naar den Hortus ge
maakt. Onder bekwame leiding van den
heer Mater werd het gezelschap van pl.m.
30 personen rondgeleid en hun aandacht
gevestigd op de voor geiten giftige planten
De voorzitter der afd., de heer J. Jonk,
vertelde daarbij 't een en ander, waar de
planten groeien. Tevens dankte hij den
heer Mater voor zijn leiding.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Bevorderd tot doctor in de Letteren en
Wijsbegeerte, op proefschrift getiteld:
„Zending en zendingsonderwijs op Neder-
landsch-Nieuw-Guinea" de heer L. N. van
Asperen, geboren te Leiden.
Geslaagd voor het doctoraal examen
Rechtsgeleerdheid de heer J. H. Marinus
(Wassenaar) (cum laude); voor het taal
kundig doctoraal examen Indologie de heer
P. Reinking (Den Haag); voor het candi-
daatsexamen Rechtsgeleerdheid de heeren
W. Schadee (Rotterdam), E. F. Verstijnen
(den Haag) en H. H. Kirchheimer (Hille-
gersberg).
IJMUIDEN, 16 Juni 1936.
VISCHPRIJZEN.
Tarbot p. K G. f. 0.53—f. 0.38; Griet per
kist van 50 KG. f.23—f.13; Tongen per
KG. f. 0.68f.0.42; Zetschol f'L8f. 13.50
Kleine Schol f. 17—f. 5, Schar f. 8—4. 2.80,
Tongschar f25f. 15, per kist van 50 K.G.;
Vleeten per stuk f. 2.50f.2.30; Pieterman
en Poontjes f. 5.20f2.10, Kleinmiddel
Schelv. f21—f. 19, Kleine Schelv. f20—f. 9
per kist van 50 K.G.; Kabeljauw p. kist
van 125 K.G. f.60f.41; Gullen per kist
van 50 K.G. f.23f.9; Lengen per stuk
f. 0.85f. 0.58; Wijting per kist van 50 K.G.
f. 7.50—f.6; Koolvisch per stuk f.1f. 0.30;
Makreel p. kist van 50 K.G. f. 8.50—f. 3.30.
Aangevoerd: Groote hake f.70; Groot
middel f.58f.56; Klein middel f.18
f. 16.50; Kleine hake f. 9.50f.9.
De eerste haringschepen. IJM. 283 met
9 last en 3 kantjes; IJM. 490 met 4 last en
12 kantjes. 226 kantjes pekelharing: Maat
jesharing f. 16.40f. 13.65 p. k.; Groene
haring f. 19f. 17 p. k.
Aangekomen 2 Stoomtrawlers: LJM. 31
met f. 3869; IJM. 87 met f. 1723; 2 Deensche
kotters: E. 436 met f. 726, E. 151 met f. 41,
en 6 loggers: KW. 18 met f.232; KW. 27
met f.72; KW. 65 met f.580; KW. 34 met
f.737; KW. 101 fet f.604; KW. 78 met
Foto Van Vliet, Leiden.
Tot onuitsprekelijke verlichting van bijna 500 Leidsche ouden van dagen en min
stens evenzoovele huisgenooten en evenzeer tot groote opluchting van het comité,
dat den boottocht organiseerde en voorbereidde, kon het jaarlijksche uitstapje van
Leiden's meest bejaarde ingezetenen vandaag onder gunstige weersomstandig
heden plaats vinden. De glundere gezichten op onze foto wijzen het uit, hoe allen
zich bij voorbaat verheugen op den heerlijken tocht over onze mooie meren.
Verschenen is het verslag van de Staatscommissie, inge
steld bij K. B. van 24 Januari 1936, aan welke is opgedragen de
voorbereiding van een partieele herziening van de Grondwet.
Een uitvoerig uittreksel van het rapport dezer commissie,
welke onder voorzitterschap stond van minister De Wilde, geven
wij in het 3e Blad.
De commissie is gekant tegen preventieve censuur, doch
wil de mogelijkheid zien geopend van een verschijningsverbod, zij
het onder zekere reserve. Over de vraag of een verschijningsverbod
in strijd is met art. 7 der Grondwet (drukpersvrijheid) zijn de
meeningen der commissie verdeeld.
Het inkomen dar Kroon zal voortaan aldus de voorstel
len bij de wet kunnen worden geregeld. Het inkomen van
leden der Tweede Kamer wordt verminderd met f. 1000; het
maximum-pensioen met f. 600.
De commissie wenscht geen wijziging te zien gebracht in
de taak van den Raad van State en stelt voorts voor het mogelijk
te maken, dat er komen ministers zonder portefeuille.
Ten aanzien van de evenredige vertegenwoordiging stelt
de commissie geen andere wijziging voor dan eene, waardoor de
gewone wetgever iets meer armslag krü™t bij de uitwerking van het
evenredig kiesrecht, in dien zin, dat hij niet verplicht zal zijn, de
wiskun-L'ge evenredigheid zco dicht mogelijk te benaderen.
Een Kamer voor het Bedrijfsleven acht de commissie niet
gewenscht. Zij noemt haar eventueele instelling een sprong in het
duister, doch meent, dat wel stappen in de richting van bedrijfs
regeling overweging verdienen.
De commissie zou de Algemeene Rekenkamer niet gaarne
zien verdwijnen.
Het ambt van staatsscretaris als lid van het ministerie acht
de commissie niet wenscheH-k. Wel verdedigt zij de mogelijkheid
niet-ambtenaren te benoemen tot Regeeringscommissaris.
De commissie wil de parlementaire onschendbaarheid zien
opgeheven voor Kamerleden en leden van Provinciale Staten en
Gemeenteraden ingeval van opruiing of schending van geheimen.
Aan het rapport zijn eenige minderheidsnota's toegevoegd.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Rond de sancties.
Men gaat voort de geruchten, volgens
welke Eden wtldra zou aftreden, in ver
band met de rede van Chamberlain over
de sancties, met nadruk te ontkennen.
Naar gisteravond in het Engelsche Lager
huis is aangekondigd, zal Eden aanstaan
den Donderdag naar aanleiding van het
op dien dag bepaalde debat over de bui-
tenlandsche politiek een volledige uiteen
zetting geven omtrent het standpunt der
regeering. De onzekerheid omtrent de
houding van Groot-Brittannië ten aan
zien van de sancties zal daarmede wor
den weggenomen. Van de meeningsver-
schillen, welke zich in het kabinet zou
den voordoen zegt Reuter's diplomatieke
correspondent alleen, dat het van zelf
spreekt, dat sommige leden de opheffing
van de sancties met minder bereidheid
dan anderen zouden goedkeuren, maar 't
schijnt nu toch wel vrij zeker te zijn, dat
het kabinet zich als geheel accoord zal
verklaren met een opheffing, indien Ge-
nève zich in dezen zin uitspreekt. Een
formeele beslissing is echter nog niet ge
nomen. De kabinetsraad komt eerst mor
gen bijeen, doch gisteravond heeft de in-
ter-ministerieele commissie voor buiten-
landsche zaken reeds haar standpunt be
paald. De groote wenscheiijkheid om een
einde te maken aan de sancties is giste
ren ook eenstemmig tot uitdrukking ge
bracht door een twintigtal sprekers op de
maandelijksche vergadering van de zeer
invloedrijke commissie van conservatieve
Lagerhuisleden. Op deze vergadering,
waar 70 a 80 leden tegenwoordig waren,
heeft men zich ook uitgesproken over een
herziening van het Volkenbondscovenant.
De Engelsche minister van oorlof, Duff
Cooper, heeft, het woord voerend aan een
banket verklaard, dat de toestand in
Europa veel ernstiger is dan in 1914 en
dat er niemand is, die eenige kennis van
de situatie heeft, die dit feit zou willen
betwisten.
Duff Cooper critiseerde heftig de paci
fistische houding van sommige kringen.
Hun redevoeringen, zeide hij, zijn veel ge
vaarlijker dan gifgassen.
De minister wees op de noodzakelijk
heid voor Groot-Brittannië een leger te
bezitten, dat de verdediging des lands zal
kunnen verzekeren.
Voor de verdediging van Londen tegen
luchtaanvallen zijn reeds 10.000 man noo-
dig. De pacifisten meenen nochtans jon
gelieden te moeten aansporen, zich niet
aan te sluiten bij de luchtafweergroepen
van het territoriale leger.
Volgens te Londen uit Berlijn ontvan
gen berichten, zou het Duitsche antwoord
op de Britsche vragenlijst reeds ziai opge
steld, en nog slechts Hitler's goedkeuring
behoeven. Omtrent den inhoud van het
document is nog niets bekfend geworden.
Eveneens is het nog onzeker, of het ant
woord thans spotdig zal worden verzonden,
dan wel of de rijkskanselier, zooals door
velen wordt aangenomen, het resultaat
van de Assemblée en de zitting van den
Volkenbondsraad wil afwachten.
Italië zal niet deelnemen aan de confe
rentie van Montreux, zoolang de sancties
voortduren.
De vertegenwoordigers van de economi
sche Kleine Entente, die moeten beraad
slagen over de economische plannen in
het Donaubekken, zijn door den Tsjecho-
Slowaakschen minister-president, dr. Hodza
tegen 18 Juni in Praag bijeengeroepen. De
zitting zal twee dagen duren. Het betreft
een beraadslaging ter bestudeering van de
aan te nemen houding ingeval het mocht
komen tot gemeenschappelijke onderhan
delingen met de landen van het Romein-
sche blok en Duitschland over het econo
mische Donauiplan.
De commissie voor de staal- en ijzer
industrie van de Internationale Arbeids-
conferentie heeft zich gisteren met 2/1
tegen 13 stemmen uitgesproken voor de
ontwerp-conventie nopens de invoering van
de 40-urige werkweek in deze industrie.
Verder heeft de commissie, die de instel
ling van de 40-urige werkweek bij open
bare werken en het bouwbedrijf bestu
deert, twee voorloopige ontwerpen met
betrekking tot een verkorting van de
werkweek aangenomen
FRANKRIJK.
De stakingsactie blijft afnemen.
De stakingen blijven afnemen. Te Parijs
en naaste omgeving zijn nog 60.000 per
sonen in staking, van wie 32.000 employe's
van groote warenhuizen.
220.000 arbeiders hebben gisteren het
werk hervat.
In de het meest door de staking getrof
fen streken hebben gisteren 63.000 perso
nen het werk hervat.
De staking is overgeslagen naar Algiers,
waar het personeel der Shell en Standard
Oil het werk heeft neergelegd.
OOSTENRIJK.
De Heimwehr in zijn geheel naar
militie.
De Heimwehr heeft besloten in ^jjn
geheel toe te treden tot de militie van het
Vaderlandsche Front.
BINNENLAND.
Verschenen is het rapport der commissie
tot herziening der Grondwet. (3e Blad).
De opening der Waalbrug te Nijmegen;
Arnhem en Nijmegen in feesttooi. (2e BI.)
Het internationale koude-congres te
Den Haag geopend; huldiging van prof. W.
J. de Haas en dr. Wiersma, uit Leiden.
(Binnenland, 2e Blad).
Het conflic t in het visscherij-bedrijf.
(Binnenland, 2e Blad).
Bijzonderheden uit de Indische begroo
ting. (Uit Ned. Oost Indië, le Blad).
BUITENLAND.
De kwestie der sancties. Donderdag zal
Eden een verklaring afleggen. (Buitenland
le Blad).
Nog steeds verscherping der stakings
actie in België. (Buitenland, le Blad).
Ontspanning in het Verre Oosten. (Bui
tenland, Ie Blad).
Veerboot op de Donau gekapseisd. Vele
slachtoffers. (Buitenl. Gemengd, 3e Blad).
25 personen gedood bij een laborato
rium-ontploffing in Estland. (Buitenl. Ge
mengd, 3e Blad).
Noorsch passagiersvliegtuig tegen een
berg gevlogen en omlaag gestort. Alle 1
inzittenden zijn gedood. (Luchtvaart, le
Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN,
EERSTE BLAD.
BELGIË.
De stakingsbeweging breidt zich uit.
De staking in de mijnindustrie is volledig
in de Borinage. het centrum, de streek van
Charleroi en het bekken van Luik. Te
Charleroi gaan de metaalbewerkers heden
in staking.
A'leen te Luik hebben zich enkele op
stootjes voorgedaan. De stakers hebben
n.l. gepoogd het tramverkeer stoo te zet
ten tusschen Luik en Herstal.
De rijkswacht is ter plaatse aangekomen.
Ook in het centrum der stad Luik heb
ben zich ongeregeldheden voorgedaan,
daar een groep stakers het personeel der
groote warenhuizen trachtte op te ruien.
De politie moest ingrijpen Drie agenten
ziin gewond
Te Seraing is de staking volledig in de
fabrieken Tubes de la Meuse en bii Cocke-
rill.
Gisteren is er staking uitgebroken in de
werkhuizen der maatschappij Carels, de
scheepsbouw- en scheepsherstellingmaat-
schappii te Gent waar 1200 arbeiders in
dienst ziin.
Het geschil betreft een loonkwestie. Er
wordt n.l. een minimumloon van 4 frank
per uur gevraagd.
Men is in syndicalistische kringen te
Gent van oordeel dat. indien het geschil
niet mocht worden bijgelegd de staking
in de Gentsche metaalnijverheid algemeen
zal worden.
De staking te Antwerpen duurt onver
minderd voort. Besprekingen schiinen te
worden ingeluid.
Minister-president van Zeeland heeft
gistermiddag een delegatie van de centrale
commissie der Belgische industrie ontvan
gen voor het houden van een bespreking
over den stakingstoestand. Van Zeeland
wil een bijeenkomst tot stand brengen
van de centrale werkgevers- en werkne
mersorganisaties. teneinde de basis te leg
gen voor een beëindiging van de staking.
Tusschen de socialisten en de commu
nisten ziin op initiatief van den algemee-
nen raad der Belgische socialistische werk
liedenpartij onderhandelingen onder oogen
gezien, teneinde wederom de kwestie van
samerwerking te bestudeeren. In de pro
vincie Luik is een sociaiistisch-communis-
tisohe coalitie in de provincialen raad ont
worpen. De voorstellen die Jacquemotte,
de leider der Belgische communisten daar
toe heeft gedaan, worden thans door de
socialisten bestudeerd
HONGARIJE.
De gezondheidstoestand van Goemboes.
Volgens berichten in de bladen is de
toestand van minister-president Goemboes
reeds zoo zeer verbeterd, dat hij een der
eerstvolgende dagen voor volledig herstel
naar zijn landgoed in de nabijheid van
Boedapest zal kunnen gaan.
De laatste dagen heeft Goemboes reeds
dagelijks bezoeken ontvangen van minis
ters en met hem in contact staande poli
tieke persoonlijkheden.
Thans kan definitief verwacht worden,
dat de minister-president na zijn zomer-
vacantie de regeringszaken in vollen opa»
vang hervatten zal.