77*te Jaargang
MAANDAG 15 JUNI 1936
No. 23379
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
OFFICIEELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
BUITENLAND.
Het voornaamste nieuws
van heden.
VACANTIE-ADRES
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque, en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f.0.18
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden -f- portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 modJ
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD.
COLLECTE VOOR HET FONDS TOT AAN
MOEDIGING EN ONDERSTEUNING VAN
DEN GEWAPENDEN DIENST IN DE
NEDERLANDEN.
Burgemeester en Wethouders van Leiden;
Gelet op de circulaire van den Commis
saris der Koningin in deze provincie d.d.
21 Februari 1936,
Brengen ter algemeene kennis, dat op
Dinsdag 16, Woensdag 17, Donderdag 18 en
Vrijdag 19 Juni 1936 e.k. door de Districts
commissie tot aanmoediging en onder
steuning van den Gewapenden Dienst in de
Nederlanden langs de huizen de gewone
jaarlijksehe collecte, ingesteld bij Z. M.
dispositie van 16 November 1820, No. 81,
ral worden gehouden.
Bevelen deze collecte, die strekt tot in
standhouding van het fonds tot onder
steuning van personen, die in den strijd
voor het vaderland verminkt of invalide
lijn geworden, dringend in de liefdadig
heid der ingezetenen aan.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRYEN. Secretaris.
Leiden, 15 Juni 1936.
5221
GOUDEN JUBILEUM.
Heden mocht onze stadgenoot, de heer N.
Siljee den dag herdenken, waarop hij vóór
50 jaar in dienst trad bij de firma A. D.
Hakkenberg en Co., kleermakers hier ter
stede.
In tegenwoordigheid van het geheele
personeel en eenige oud-gedienden, waar
van de een 50 jaar en de andere 55 jaar
bij de firma werkzaam was, werd de jubi
laris hedenmorgen toegesproken door
den heer D. Hakkenberg, die hem dankte
voor de toewijding, waarmede de heer
Siljee in de afgeloopen halve eeuw steeds
zijn werk heeft verricht en erop wees, dat
de jubilaris ondanks het klimmen der ja
ren nog altijd behoort tot de beste krach
ten onder het personeel. Spr. zelde verder,
dat de heer Siljee ook in zijn gezinsleven
vele zegeningen heeft mogen ontvangen en
bood hem tenslotte onder woorden van
hartelijken gelukwensch een bedrag onder
couvert aan.
Na een kort gezellig samenzijn, vertrok
de jubilaris naar huis, waar het feest in
den familiekring werd voortgezet.
VAN EEN LADDER GEVALLEN.
Hedenmorgen te ruim 10 uur is de 33-ja-
rige loodgieter C. van D. uit Velseroord,
werkzaam bij de in aanbouw zijnde pan
den der firma Vroom en Dreesmann aan
de Aalmarkt, tijdens het transport van
koperen platen, van een 4 meter hooge
ladder gevallen, waardoor hij zijn rechter-
enkel kneusde. De Eerste Hulpdienst ver
voerde hem naar het Diaconessenhuis.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen.
Apotheek G. F. Reyst, Steenstraat 35,
Leiden.
Uittredend eigenaar: H. J. Reyst, dd. 1
Juni 1936.
Volmacht verleend aan: M. A. Spiering,
Leiden.
Maison van Leeuwen, Haarlemmerstr. 93
en 95, Leiden. Dameshoeden, wolgoederen,
pelterijen, .winkel in lederwaren.
De winkel in lederwaren: Haarlemmer-
ttraat 95, is opgeheven.
PLANTSOEN-CONCERT.
Donderdag 18 Juni a.s. zal het Muziek-
tezeischap „P.C. en L.", directeur de heer
M. Bolderdijk, het vierde concert verzorgen
»an den Bond van Leidsche Harmonie en
Fanfare Vereenigingen. Dit concert zal
worden gegeven in het Plantsoen (Musis
Sacrum) 's avonds 8 uur precies. Het pu
bliek wordt beleefd verzocht gedurende het
concert niet te loopen. Eventueel „niet
doorgaan" zal op de gewone wijze worden
bekend gemaakt.
Het programma luidt: 1. Marche des
Jeunes Gardes, v. Daumers; 2. Zerom,
ouverture, H.Moratin; 3. La Vestale, ouver
ture, J. G. Kastner; 4. De Karavaan, ka-
'akterstuk, A. Zwart. Pauze. 5. La
yierge de Domremy, fantaisie, J. M. Bon-
iean: 6. Fractidor. ouverture, Ferd. An-
drien; 7. Lanneriana, wals. Jos. Kessels; 8.
Camarades, marsch, D. D. Belleflamme.
ORGELAVOND—FEIKE ASMA.
Het 6e programma der wekelijksche
Orgelavonden in de Hooglandsche Kerk,
ditmaal niet Woensdag, doch morgenavond
b't te voeren door den heer Feike Asma
samengesteld uit werken van Bach
'Fantasie en Fuga G moll); Dupré (Pré-
Me et Fugue)Grison (Toccata)Vlerne
wcherzo)Guilmant- („Weeklacht").
De toegang is vrij.
CHR. KWEEKSCHOOL.
Geslaagd voor de akte L. O. de dames J.
A. Zandbergen, C. Zijst, C. M. de Groot en
de heeren R. Appelmelk, A. Diepenhorst
en C- Boets. Afgewezen één.
In aansluiting op ons bericht inzake
de Zondagmorgenpredikbeurten in l>et
Morschkwartier, verzoekt men ons nog
mede te deelen, dat de Wijkcommissie van
Wijk II der Ned. Herv. Gemeente even
eens op zich heeft genomen om te voor
zien in de beurten, wanneer de Leidsche
predikanten door vacantie verhinderd zijn
om op te treden.
HET LEIDSCHE TOONEELGEZELSCHAP.
Een geslaagde uitvoering.
Zaterdagavond gaf deze nog jonge
vereeniging, in de groote zaal van Zomer-
lust, haar laatste en zeer goed geslaagde
uitvoering in dit seizoen.
De hoop, door den voorzitter den heer
K. Pardon, tijdens zijn openingswoord
uitgesproken, dat het een, voor allen,
mooie avond mocht worden, is in vervul
ling gegaan.
Nadat „De Blue Rhythm Boys" onder
leiding van Jack Smith, zich enkele ma
len hadden laten hooren, volgde de op
voering van twee door Otto Zeegers
geschreven éénacters. n.l. „Wat gezaaid
wordt" een tijdbeeld in een bedrijf, ge
volgd door „de Leugen" een korte schets,
welke laat zien, wat oorlog ls. Onder de
goede regie van Nard Boer werden beide
stukken zeer goed door alle medewerken
den gespeeld; vooral „De Leugen" wist te
ontroeren.
Na de pauze ging „De neef uit Holly
wood" een dolle klucht, waarvan het
goede spel, de mooie typen die de heer
van der Pijl had gemaakt alsmede de
komische verwikkelingen maakte dat de
lachsalvo's niet van de lucht waren.
Een gezellig bal onder leiding van den
heer G. Mieremet tot laat in den nacht
was het slot van dezen geslaagden avond.
ÉVANG. LUTH. NAAIKRANS „DORCAS".
Naar wij vernemen herdenkt de Evang.
Luthersche Naaikrans „Dorcas" Woensdag
a.s. haar vijftigjarig bestaan. Moeite en
zorgen bleven ook deze vereeniging niet
gespaard, doch dank zij de volharding van
het bestuur, waarvan de voorzitster sedert
1918 en de secretaresse sedert 1900 haar
functies bekleeden, kon Dorcas. haar roe
ping getrouw, tot heden aan de aanvra
gen om steun voldoen en menig arm ge
zin met Kerstmis met een flink pak klee
ding verblijden. De tijdsomstandigheden
hebben de 1 in an t 'en van Dorcas echter
ook niet ongemoeid gelaten; mogen velen
zich geroepen voelen van hun belangstel
ling blijk'te geven op de te houden recep
tie op Woensdag 17 dezer in de Constls-
torlekamer van de Evang. Luth. Kerk.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd ziin voor het doctoraal examen
Rechtsgeleerdheid mej. H. M. Pressor
(Rotterdam) en de heer C. J. Ph. von
Mühlen (Den Haag).
De heer F. Hakkaart, in dienst bij de
fa. F. v. d. Kloot. Diefsteeg alhier, zal Don
derdag a.s. het feit herdenken, dat hij 40
jaar geleden bij de firma als melklooper
in dienst trad.
Zaterdag slaagden voor het examen
stenografie, afgenomen door den R. K.
Bond „St. Genesius", de dames: D. Bloem-
garten, R. van Galen, J. Offringa en F-
la Riviêre. Tevens slaagden voor machi-
neschrijven, voor denzelfden Bond dc da
mes: D. Bloemgarten, R. van Galen en B.
van Wissen, allen leerlingen van de Ma-
riaschool, Haarl straat alhier.
De opbrengst van' den sDeldjesdag-
verkoop ten bate van „Valkenheide", tehuis
voor verwaarloosde kinderen heeft Zater
dag JU. hier ter stede f. 154.77'/! bedragen.
Gelet op het. slechte weer in de middag
uren en het klein aantal collectanten een
mooi bedrag.
Wij ontvingen het in druk verschenen
jaarverslag over 1935 van de Ver. „De
Ambachtsschool" alhier, waaruit wij reeds
het voornaamste releveerden in ons ver
slag ter gelegenheid van de algemeene
vergadering, waarin ook de diploma's aan
de geslaagde leerlingen werden uitgereikt,
Gisteravond heeft de Harmonie-kapel
„Werkmans Wilskracht" een geslaagd con
cert gegeven in den theetuin van „Oud-
Hortuszicht" order leiding van den heer
Gerardus Dik. Er was veel belangstelling
voor de als steeds goede prestaties van
deze harmonie en men heeft zijn tevreden
heid telkenmale door een luid applaus te
kennen gegeven.
Gistermiddag is de 6-jarige N D„
wonende in de Kruisstraat, doordat zij
over een ijzeren rail struikelde, in de
Middelstegracht te water geraakt. Het ge
lukte den 40-jarigen metselaar P. Dlck-
hof met vrij veel moeite het meisje be
houden op den wal te brengen, waarna zij
in een der nabijgelegen woningen van droge
kleeren werd voorzien.
In de Stedelijke Werkinrichting wa
ren opgenomen: Maandag 8 Juni 45 vol
wassen pers.; Dinsdag 9 Juni 47; Woens
dag 10 Juni 48; Donderdag 11 Juni 47;
Vrijdag 12 Juni 47; Zaterdag 13 Juni 45.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Het werk van den Volkenbond - De
Kleine Entente - De Zee-engten.
Te Genève tast men in het duister wat
er geschieden zal met de sancties. Men
verwacht, dat Engeland de leiding in een
of andere richting zal aangeven, door
Frankrijk gevolgd.
Aan den anderen kant verwacht men,
dat de landen van den Balkanbond en
van de Kleine Entente, die de collectieve
veiligheid krachtig steunen, bereid zijn
aan te dringen op handhaving der sanc
ties tot het uiterste.
De sovjet-unie zou thans voor opheffing
der sancties zi.in, teneinde Mussolini terug
te brengen in het anti-Duitsche front.
Zwitserland. Noorwegen. Ecuador, Chili,
Uruguay en natuurlijk Albanië, Oosten
rijk en Hongarije worden algemeen be
schouwd als tegenstanders van voortzet
ting der sancties.
Van de Britsche dominions zou Zuid-
Afrika sterk voor de voortzetting der
sancties zMn. Het. standpunt der andere
dominions ls niet. bekend, evenmin als dat
van Polen, welks houding steeds zeer cor
rect, doch overigens weinig enthousiast is
geweest.
Men is het intusschen ook te Gnève al
gemeen er over eens. dat er geen sprake
van kan zijn, dat de Volkenbond, hij moge
de sancties opheffen of handhaven, de
annexatie van Abessynië erkent,
In officieele kringen wordt vernomen,
dat de Roemeensche minister Titulescu
uit naam van de Kleine Entente aan de
zaakgelastigden van Frankrijk en Enge
land te Boekarest een nota heeft over
handigd, waarin de Kleine Entente in
18 punten haar politieke actie omschrijft
en duidelijk de vraag stelt, wat er in ge
val van nood zou worden van de hulp der
beide groote mogendheden. De Kleine En
tente zou zich, wanneer het antwoord ne
gatief, of tenminste onbevredigend zou
uitvallen, voorbehouden, zich te beveili
gen met 'n reeks van verdragen en bond-
genootschapDen, die zij het meest oppor
tuun zou achten.
Heden komen de generale staven der
Kleine Entente 'oijeen. De conferentie
heeft ten doel de beslissingen, welke bij
de laatste bespreking der staatshoofden
der Kleine Entente werden genomen, na
der uit te werken.
O.m. zullen in Roemenië en Joego Sla-
vië fabrieken worden ingericht voor de
gemeenschappelijke vervaardiging van
waDens en munitie.
Het Turksche ontwerp voor de nieuwe
conventie inzake de Zee-engten, ter ver
vanging van de overeenkomst, die bij het
verdrag van Lausanne is bepaald, bevat
volgens een officieuze lezing de volgende
richtlijnen: het eerste deel zou betreffen
de algemeene veiligheid van Turkije.
Daarbij worden de artikelen inzake de de-
militarisatie van de Zee-engten opgehe
ven, wordt absolute vrijheid bepaald voor
de handelsscheepvaart en wordt een ver
bod opgelegd aan burgerlijke en militaire
vliegtuigen om over de zee-engten te
vliegen. Het tweede deel behelst de vei
ligheid der Zee-engten. Hierbij wordt
14.000 ton vastgesteld als limiet der ton
nage van buitenlandsche oorlogsschepen,
die door de Zee-engten varen en wordt
een verbod van doortocht opgelegd aan
onderzeebooten. Het derde deel betreft de
veiligheid op de Zwarte Zee. De marine-
vaartuigen van de landen, die niet aan
deze zee grenzen, zullen haar alleen mo
gen bevaren voor een beleefdheidsbezoek
aan de omliggende staten. Zij mogen geen
enkele bedreiging vormen voor de vloten
der aan de Zware Zee grenzende staten
en de toegang zal worden ontzegd aan
een globale tonnage van meer dan 28.000
ton. De doortocht van vreemde oorlogs
schepen is onderworpen aan de verplich
ting een maand tevoren hiervan kennis
te geven, teneinde machtiging voor door
tocht van de Turksche regeering te ver
krijgen.
OOSTENRIJK.
Vandalisme.
In een ter gelegenheid van het 30-jarig
bestaan der boerenvereeniging van Neder-
Oostenrijk gehouden rede herinnerde
bondskanselier Schuschnigg aan de door
de boeren aan het vaderland bewezen
diensten, wanneer dit ln gevaar verkeer
de, o.a. in 1919, 1927 en 1934.
De bondskanselier gaf opnieuw plechtig
getuigenis van zijn voornemen geen duim
breed af te wijken van den door Dollfuss
gebaanden weg.
Vandalen zijn echter weer aan het werk
geweest.
Uit Innsbruck wordt vernomen, dat het
geweldige kruis, dat op den bergtop bij
het Oetztal in Tirol was opgericht ter
eere van de nagedachtenis van Dollfuss,
is vernield en in den 3000 M. diepen af
grond geworpen.
Deze afschuwelijke daad van vanda
lisme heeft, zooals begrijpelijk, groote
opwinding veroorzaakt. De gendarmerie
heeft verscheiden Hitlerianen, verdacht
van deze barbaarschheid, gearresteerd.
Te Weenen hebben nat. socialisten in
de opera, waar Bruno Walter het orkest
leidde, stinkbommen geworpen. Hetzelfde
geschiedde in café's en een bioscoop in de
Jodenbuurt. Verscheidene personen, die
hiervan verdacht worden, zijn ln hech
tenis genomen.
DUITSCHLAND.
Goebbels en H <ss aan het woord.
Voor de nationaal-socialistische forma
ties van Hannover en Brunswijk heeft
Goebbels een redevoering uitgesproken,
waarin hij, na de onmacht van den Vol
kenbond te hebben geconstateerd, den
Abessijnschen oorlog tot staan te brengen,
o.m. zeide: Wij achten het mogelijk, dat de
Volkenbond eens een bastion van den
vrede zal zijn, maar men kan het bestaan
van een volk niet op deze basis bouwen.
Daarom hebben wij het leger gereorgani
seerd, teneinde onzen vreedzamen arbeid
te beschermen. Wij hebben de Rijnzone
geremllitariseerd, teneinde zoo noodig ook
ln het Westen een verdediging te kunnen
plaatsen tegenover de pogingen der roo-
cien. Duitschland is de kern van de orde
in Europa geworden; wij willen het natio-
naal-socialisme niet aan de rest van de
wereld opleggen. Het is een gepatenteerd
artikel, dat slechts voor binnenlandsch
Duitsch gebruik wordt benut.
Wij willen evenmin het jonge rijk sieren
met oorlogslauweren. Ons leger heeft, in
den laatsten oorlog zooveel lauweren ge
oogst, dat zij voor een eeuw voldoende zijn.
Evenmin hebben wij er behoefte aan den
gunst van ons volk na te streven door po
litieke avonturen, want wij hebben vol-
diende populariteit. Het Duitsche volk
heeft met een weergalooze unanimiteit het
vredesaanbod van den Fuehrer goedge
keurd. Wat heeft de wereld geantwoord?
Rechtskundige subtiliteiten, kleingeestig
heden. Wij geven de hoop niet op, de we
reld te winnen voor onze vredesaanbiedin-
gen.
Tijdens den gouwdag in Silezië heeft
Rudolf Hess een redevoering uitgesproken,
waarin hij op felle wijze fulmineerde tegen
de communisten, tegen wie de nationaal-
socialisten een krachtig bolwerk der cul
tuur van de waardevolle rassen willen vor
men. een bolwerk, gericht tegen het woe
len der lagere instincten van een slechter
ras. Voorts zeide Hess: „Tot hen. wier taak
en zorg het moet zijn het heil te bereiken
van diegenen, die zij behoeden, in een
groot hiernamaals zeggen wij: wij denken
er niet aan iullle in je werk te storen, wan
neer het dit groote doel dient, maar wij
weigeren iedere inmenging in ons aardsche
streven, ons streven naar vrede, plicht en
gerechtigheid voor de Duitsche menschen
op deze aarde".
FRANKRIJK.
Naar het einde der stakingen.
Mat een zucht van verlichting is het
einde van het conflict in de metaal
industrie begroet, zoodat Zaterdag alle
bezette fabrieken nog zijn ontruimd. Ook
de meeste andere stakingen zijn tot een
einde gebracht. Het centraal comité der
communisten heeft zich nog eens uitge
sproken voor volledigen steun aan de
regeering tot uitvoering van het program
van het Volksfeest. In vrijwel alle belang
rijke plaatsen van het land ziin gisteren
betoogingen gehouden ter viering van de
overwinning van het Volksfront. Vele
leiders voerden het woord.
De politie heeft een op 12 Juni gedateerd
nummer van ,.La lutte ouvriere" in beslag
genomen. Dit blad. dat het orgaan is van
de „Vierde Internationale" hield extremis
tische richtlijnen in voor stakingen.
HONGARIJE.
Spionnen veroordeeld.
Het Honvedgereeht veroordeelde acht
personen, wegens spionnage ten gunste
van vreemde mogendheden, tot zware,
sommigen tot 15 jaar, tuchthuisstraf.
Onder de veroordeelden bevinden zich
vier onderdanen van de Kleine Entente-
staten.
VENEZUELA.
Algemeene staking geëindigd.
De algemeene staking die sinds Woens
dag j.l. duurde is geëindigd.
BINNENLAND.
De nieuwe Waalbrug bij Nijmegen. (4e
Blad).
Een noodlottige zeiltocht op bet IJssel-
meer; één doode. (4e Blad).
De opening van den Volksraad door
Jhr. De Jonge; de financieele nota ver
schenen. (2e Blad).
Doodelijk ongeluk op een onbewaakte»,
overweg bij Reeuwijk. (Gemengd, 4e Blad)
BUITENLAND.
Van Zeeland vormt in België een kabi
net. (Buitenland, le Blad).
De Kleine Entente en haar politiek.
(Buitenland, le Blad).
De conventie voor de Turksche Zee-
engten. (Buitenland, le Blad).
Het Zweedsche soc.-dem. kabinet Han
son afgetreden. (Buitenland, le Blad).
Schacht te Athene. (Buitenland, ls
Blad).
Terwijl de stakingen in Frankrijk ten.
einde loopen, breiden zij zich in België
uit. (Buitenland, le Blad).
De uitkeering van den bonus aan Ame-
rikaansche oud-strijders. (Buitenland, le
Blad).
Onrust in de Engelsche regeering. (Bui
tenland, le Blad).
62 jaar oud is overleden de Engelsche
auteur G. K. Chesterton. (Kunst, 2e Blad)
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN,
EERSTE BLAD.
SPANJE.
De ongeregeldheden.
De arbeiders der Rio Tinto-mijnen bij
Huelva besloten vandaag een staking mei
gekruiste armen te beginnen, omdat hun
zes weken loon, dat zij eischten als scha
deloosstelling, niet is uitbetaald.
Te Madrid gaan vandaag 15000 kleerma
kers in staking.
In het dorp Palenciana hebben zich
ernstige incidenten voorgedaan. Er is door
socialistische elementen een aanval ge
pleegd op een patrouille, die van een
inspectie-tocht in de omgeving van het
dorp terugkeerde.
Een der manschappen werd het volks
huis binnengesleept en daar onthoofd. Zijn
kameraden wilden hulp bieden en maakten
daartoe van de vuurwapenen gebruik.
Tv/ee socialisten werden ernstig gewond,
maar de meeste belhamels slaagden erin
te ontsnappen. Er is politie-versterking ter
plaatse aangekomen.
De burgemeester der plaats en een ge
meenteraadslid, beiden communisten, wer
den gearresteerd.
Naar vernomen wordt, heeft een groep
Spanjaarden, 'n honderd man ongeveer, in
de haven van Tanger. een aanval onder
nomen op het Spaansche stoomschip ,.Ala-
saro", op het oogenblik, dat de boot op
het punt stond naai- Spanje te vertrekken.
Onder bedreiging eischten zij van den
kapitein en de bemanning vrij vervoer
naar Spanje.
De kapitein gaf ten slotte toe, maar toen
het schip eenmaal op zee was, verwittigde
hij per radio dc regeering te Madrid, die
daarop order gaf, dat men koers zou zetten
naar Algeciras. Aan een in die haven ge-
stationneerd Spaansch oorlogsschip werd
tegelijkertijd instructie gegeven, de onge-
wenschte gasten te-grijpen en naar Tanger
terug te brengen.
In een café te Madrid heeft een verte
genwoordiger der Mexicaansche stieren
vechters een SDaanschen torero ernstig
met dolksteken gewond. Er ontstond een
handgemeen, waarbij vier personen wer
den gewond; verscheidenen zijn gearres
teerd.
Vergeet niet vóór Uw vacantie onderstaand biljet aan ons toe te zenden
Ondergeteekende
wek
abonné
kwartaal
wonende (straat)A'o
wenscht het „LEIDSCH DAGBLAD" vanaf
opgezonden te hebben aan onderstaand adres:
tegen vergoeding van benoodigde portokosten.
