Een verblijdend teeken.
77s4® Jaargang
VRIJDAG 12 JUNI 1936
No. 23377
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
STADSNIEUWS.
BUITENLAND.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons BLad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummer* voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque, en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd 2i]n:
per 3 maanden f. 2.35
per week .T.'.f.0.18
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mud.)
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD.
NED. VEREENIGING V AC ANTIE - OORD
VOOR LICHAMELIJK GEBREKKIGEN.
Afdeeling Leiden opgericht.
Dezer dagen is hier ter stede opgericht
de afdeeling „Leiden en Omstreken" van
de Nederlandsche Vereeniging Vacantie-
oord voor Lichamelijk Gebrekkigen. Deze
vereeniging stelt zich ten doel, de belan
gen van kreupele, lamme, hartgebrekkige,
blinde en doove kinderen van alle gezind
ten van 5 tot 15 Jaar te behartigen, o. a.
door uitzending naar een vacantle-oord,
waar ze kunnen profiteeren van een ver
blijf van minstens 6 weken in een heer
lijke en gezonde omgeving en van een lief
derijke verzorging.
Uit den aard der zaak vraagt de behar
tiging van de belangen dezer kinderen, die
tot voor kort niet voor uitzending naar
een vacantiekolonie in aanmerking kon
den komen, veel geld aan werkkapitaal.
Het bestuur der genoemde afdeeling doet
daarom 'n vriendelijk beroep op het me
degevoel van de inwoners van Leiden en
omliggende gemeenten voor bedoelde mis-
deelden en houdt zich ten zeerste aanbe
volen voor medewerking en financieelen
steun.
Men kan zich als lid opgeven bij het
bestuur, dat thans bestaat uit de dames
mej. J. S. B. Bohl, mevr. dr. Murk Jansen,
mevr, Wilmer, en de heeren: A. L, van
Beeck, ir. A. G. Bosman, H. Filippo, W.
Koops Azn., dr. C. P. van Nes en J. J. van
de Poel. Voorzitter is de heer A. L. van
Beeck, Rijnsburgerweg 130, penningmees
ter de heer H. Filippo, Rijn- en Schie-
kade 20 en secretaris de heer W. Koops
Azn., Rijn- en Schiekade 10.
De heer mr. A. van de Sande Bakhuyzen,
burgemeester van Leiden, heeft bereid
willig het eere-voorzitterschap der afdee
ling aanvaard.
CHR. JONGEL. VI». „PREDIKER 12 la"
Gisteravond gaf de. feestcommissie der
C.J.V. „Prediker 12 la" het slot harer
feestelijkheden ter gelegenheid van het
75-jarig bestaan.
Te circa 8.15 uur opende de voorzitter,
de heer D. v. 't Zelfde, deze bijeenkomst
met Ps. 89 1, waarna hij het gebed uit
sprak. Na het lezen van Ps. 103 sprak hij
een kort openingswoord, waarin hij ver
schillende personen bij name wel
kom heette, o.w. den eere-voorzitter,
den heer B. Mazurel, bestuurders der Oud-
Leden ver. „Prediker" en Janvossensteeg-
bewoners. Zij toonden iets voor „Prediker"
over te hebben, „Prediker" wil thans door
dezen avond aan te bieden hun een tegen
prestatie schenken.
Een donderend applaus barstte los, toen
de voorzitter, voorlezing deed van een in
gekomen bedanken van H.M. de Koningin,
als antwoord op het Haar gezonden blijk
van trouw en aanhankelijkheid, tijdens de
ochtendvergadering van 10 Juni Haar aan
geboden.
Daarna werd een begin gemaakt met de
opvoering van het tooneelstuk: „Graaf
Loodgieter". We kunnen hierover verder
kort zijn: het werd andermaal eèn enorm
succes. Grimeering en kapwerk waren in
vertrouwde handen van den heer G.
Hoppezak.
Tenslotte zij de keurige tooneelaanklee-
ding geprezen, waarvoor de heer Poptie
geheel belangeloos zijn meubelen had af
gestaan.
Ai met al een waardig slot der „Predi-
ker"-feesten.
CHR. HIST. JONGERENGROEP.
De Staatsregeling in Ned.-Indië.
De Chr. Hist. Jongerengroep hield in het
gebouw Patrimonium een vergadering
welke goed bezocht was.
De voorzitter de heer D. Hendriks las bij
opening een gedeelte uit Rom. 8, waarna
-hij een kort inleidend woord uitsprak.
De heer C. A. Cerayé van 's Gravenhage
heeft in deze samenkomst iets verteld over
de staatsregeling in Ned.-Indië en speciaal
stilgestaan bij de bedoeling van de grond
wetsherziening van 1922. om Indië's zelf
standigheid binnen het staatsverband en
de uitwerking daarvan in de wet op de
staatsinrichting te versterken.
Over de beteekenis van het vertegen
woordigend lichaam, den Volksraad, dat
in den loop der jaren meer aandeel kreeg
in de wetgeving en belangrijker plaats in
den arbeid van de begrootingsopstelling is
de spr. iets uitvoeriger geweest nadat hij
beknopt had aangegeven welk het aan
deel van Nederlandsche en van inheem-
sche ambtenaren is in het bestuur over de
landen en de volken in het Aziatisch ge
biedsdeel.
Een uitvoerige gedachtenwisseling volgde
op dit referaat, dat met groote belangstel
ling werd beluisterd.
In het tweede gedeelte van den avond
is de beschrijvingsbrief der alg. vergade
ring besproken en zijn tot afgevaardigden
naar deze vergadering benoemd de heeren
Hendriks en De Jager.
MEISJE ERNSTIG AANGEREDEN.
Tengevolge van plotseling de straat
oversteken.
Gisteravond te ongeveer kwart voor
zeven heeft in de Sofiastraat een ernstig
ongeval plaatsgevonden, waarvan het 2'/i
jarig meisje M. v. P. het slachtoffer is
geworden. Zij speelde in genoemde straat
met andere kinderen tegenover de ouder
lijke woning en stak toen onverhoeds en
zonder uit te kijken de straat over. Het
werd door het rechterachterwiel gegrepen
van een bestelauto van de firma v. d. L.
bestuurd door den 29-jarigen B. H. Deze
reed zeer langzaam en heeft nog getracht
een aanrijding te voorkomen door het
stuur om te gooien en krachtig te rem
men. Doch het was helaas reeds te laat;
het ldnd geraakte klem tusschen het
achterwiel en de straat. Een der beentjes
werd zoo goed als geheel verbrijzeld, ter
wijl ook het andere beentje ernstig ge
wond werd. In bedenkelijken toestand is
het kind door de auto der E.H.B.O. naar
het Ac. Ziekenhuis overgebracht; heden
morgen was de toestand nog ernstig.
Volgens ooggetuigen treft den chauffeur
geenerlef schuld.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging. Firma P. Stoeke. Zoeterwoud-
scheweg 11. Haarlemmerstraat 197. Leiden,
stoomververij en wasscherri Door den
eigenaar dezer zaak werd als hoofdbena
ming gevoerd: A. Stoeke. Thans wordt
deze handelsnaam eewiizigd in: A. Stoeke.
voorheen oudste lid van de bü vonnis dd.
28 Maart 1931 ontbonden vennootschap
onder, de iflrma „De Leidsche Stoom-
ververii en Chemische Wasscherii onder
de firma P. Stoeke
CHR. KWEEKSCHOOL.
Geslaagd voor het eindexamen akte L.O.
de dames: F. A. Kuypers, Oegstgeest; E. G.
Laman, Leiden; C. Ligt Helm, Den Haag;
A. J. den Ouden, Oegstgeest; M. M. Plante,
Alphen a. d. Rijn; E. A. W. Sleeboom,
Noordwijk. Afgewezen geen.
Naast de Imposante loods op het ter
rein van de N.V. Hollandsche Construc
tiewerkplaatsen aan den Zoeterwoudsche-
weg, verrijst thans weer het constructie
werk van een nieuwe werkplaats. Deze
werkplaats heeft een lengte van 85 M. en
een breedte van 26 M. en wordt ingericht
v.oor het z.g. nabewerken van de mate
rialen.
Uit het bouwen van deze groote werk-
Waats blijkt wel, dat de directies van de
N.V. Hollandsche Constructiewerkplaat
sen en de Nederlandsche Electrolasch
Maatschappij de toekomst nog met ver
trouwen tegemoet zien, temeer daar nog
zeer onlangs de kantoren en teekenka
mers van deze maatschappijen belangrijk
zijn vergroot.
De beide firma's zijn dan ook voortdu
rend goed van werk voorzien, hetgeen,
naar wij hopen, nog van langen duur zal
mogen zijn.
VISCHWEDSTRUD VOOR WERKLOOZEN
Nog versch ln het geheugen ligt de
roeiwedstrijd voor werkloozen van Maat
schappelijk Hulpbetoon of het Comité der
wedstrijden is alweer volop aan het werk.
Er zal nu weer een Vischwedstrijd ge
houden worden en wel te Oude-Wetering
op Dinsdag 23 Juni a.s., om prijzen, waar
aan tevens een rondvaart over Kager- en
Brasemermeren verbonden is. Aan dezen
wedstrijd en rondvaart kunnen alle werk
loozen deelnemen. Zij kunnen zich daar
voor opgeven tot Dinsdag a.s., 's morgens
van 9 tot 11 uur, aan het stempelkantoor
van Maatschappelijk Hulpbetoon.
POSTAGENTSCHAP.
Maandag 15 Juni a.s. wordt een post
agentschap met telegraafstation gevestigd
ten huize van den heer J. P. Jansen. Cobet-
straat 91, alhier. In verband daarmede
wordt op denzelfden datum de brievenbus
in de Ridderstraat verplaatst naar de
Cobetstraat, vóór het agentschap.
DE WERKLOOSHEID,
Bij den gemeentelijken dienst voor
Sociale Zaken stonden ingeschreven:
Bouwvakarbeiders: baggerlieden 3, be
hangers 18, betonvlechters 26, betonwer
kers 64, fundeeringwerkers 1, giazenwas-
schers 7, granietwerkers 12, grondwerkers
87, heiers 1, metselaars 153, opperlieden
118, schilders 84, sloopers 8, steenbikkers
I, straatmakers 8, hulp-straatmakers 12,
stucadoors, witters 79, timmerlieden 4, uit
voerders 252, voegers 30, ongesch. bouw-
arb. 9. Totaal 977.
Fabrieksarbeiders: bleekers 18, lompen
sorteerders 14, vellenploters 8, zeepfabr.
arb. 4, ongesch, fabrieksarb. 54. Totaal
210.
Kantoorpersoneel: kantoorpersoneel 84.
reizigers, colp. 48, winkelbedienden 31,
incasseerders 11, musici 7, onderwijzers 9,
overheidspersoneel 11, verplegers 2. Totaal
203.
Hotel-, Cafe-pers.: huispersoneel 16,
kellners 39, koks 4. Tctaal 59.
Houtbewerkers: beddenmakers 2, hout
bewerkers 77, kistenmakers 6, kuipers 7,
lijstenmakers 3, meubelmakers 30, meu
belstoffeerders 8. politoerders 2, ongesch.
arbeiders 29. Totaal 164.
Kleermakers: kleermakers 46, kappers
8. schoenmakers e.a. 14. Totaal 68.
Land- en tuinar'o.: bloemisten 31. land
arbeiders 23, Steerifabr. arb. 112, tuinlie
den 25, warmoeziers 11. ongesch. land-
arb. 6. Totaal 96.
Metaalbewerkers: bankwerkers 97, blik-
bewerkers 24, burgersmeden 45, electri-
ciens 59, galvaniseurs 1, gasfitters 14, ge
reedschapmakers 3, instrumentmakers 6,
iscleerders 8, kernmakers 1. kettingsme
den 34. klinkers 13, koperslagers 4, lab.
bedienden 4, lasschers 6, loodgieters 50,
machinisten 27, metaalboorders 5, metaal
draaiers 17, metaalschavers 2, monteurs
24, pianostemmers 3, polijsters 1, ponsers
5. rijwielherstellers 11, scheepstimmerl. 6,
scheepsschilders 2, stokers 17. tegenhou-
ders 16, verw. monteurs 13, voorslaanders
II, voorwarmers 6, vulcaniseurs 1, vuur
werkers 3, wagenmakers 7, Ijzerwerkers
48, zandvormers 3, goud- en zilversm. 2,
ongesch. arbeiders 39. Totaal 643.
Sigarenmakers: sigarenmakers 5, sig.
sorteerders 3, strippers 2. Totaal 10.
Technici, opzichters: bedrijfsleiders 5,
ingenieurs 3. technikers 8, teekenaars,
opz. 15. werkmeesters 17. Totaal 48.
Textielarbeiders: hekelaars 7, katoen
drukkers 27, kluwers e.a. 7, luikers 12,
plaatsnijders e. a22, schrobbeiaars 2,
spinners 39, spoelers 2, staaldraaddraaiers
15, sterkers 1, strijkers 11, wevers 111,
wolbewerkers 35, ongesch. textielarb. 59.
Totaal 350.
Transportarbeiders: chauffeurs 137,
emballeurs 5, exp. knechten 26. koetsiers
20. loopknechten 36, schippers 102, maga
zijnknechten 58, spoor- en trampers. 16,
wakers 7, transportarb. 55, losse arbeiders
426. Totaal 888.
Typografen: boekbinders 33, boekdruk
kers 15, fotografen 2, hulp-vakarbeiders 3,
letterzetters 32. steendrukkers 2. Totaal 87.
Voedingsmiddelenarb: bakkers 84, mo
lenaars 1, ovenisten 4, slagers 64, suiker
werkers 25, wijnkooperskn. 7, zoutzieders
1, zuivelbereiders 4, ongesch. fabrieksarb.
39. Totaal 229.
Vrouwen: linnenjuffrouw 1, maasters
1, breisters 2, strijksters 2. naaisters 17,
winkeljuffrouwen 12, kantoorpersoneel 18,
apothekersass. 1, onderwijzeressen 4,
boekbindsters 1, serveersters 1, kraamver
zorgsters 1, verpleegsters 9, teekenares-
sen 1, huisel. diensten 152, fabr. arb. 37.
Totaal 260.
Alg. totaal 4292; 13 Juni 1935: 3743;
14 Juni 1934: 3000. Ben. 56 ged. werkloo
zen en 114 werkverschaffing.
De wethouder van fabricage, de heer
J. Splinter Gzn.. is verhinderd morgen
spreekuur te houden.
Reserve-le luitenants C. Bogerd en H.
Hofstede de Groot, van het 6e regiment
veld-artillerie alhier, zijn voor herhalings
oefeningen onder de wapenen gekomen en
vertrekken uit de legerplaats bij Oldebroek
weer met groot verlof.
Morgen zal hier ter stede een speldjes
dag worden gehouden ten bate van Valken-
heide, opvoedingsgesticht voor jongens,
Maandag 15 Juni a.s. hoopt de heer
N. Siljee den dag te herdenken, waarop
hij vijftig jaar geleden in dienst trad bij
de firma A. D, Hakkenberg en Zn., aUjjer.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Chamberlain heeft opzien gewekt.
De rede van Neville Chamberlain heeft
veel stof opgeworpen. In het Lagerhuis zijn
reeds vragen gesteld, men zie onder En
geland. En inderdaad, vrij duidelijk is de
situatie in de Enge'.sche regeering niet!
In Zuid-Afrika heeft de rede veel opzien
gebaard.
Men verklaart, dat hier sprake is van
een Britsche politiek, die de sancties wil
opgeven en den Volkenbond tot een louter
adviseerend orgaan maken. De meening
heerscht in Zuid-Afrika. dat Chamberlain
met deze rede zijn eigen politieken dood
heeft aangekondigd. Men herinnert er aan,
dat minister-president Hertzog nog on
langs heeft verklaard, dat de Volkenbond
de sancties tegen Italië zoonoodig jaren
lang moet handhaven waarbii Smuts zich
heeft aangesloten
Finland heeft de Ver. Staten ervan in
kennis gesteld, dat het op 15 Juni a.s de
regelmatige halfiaarliiksche termijn der
oorlogsschulden ten bedrage van 164.315
dollar zal betalen. A's eenige
VEREENIGDE STATEN.
LANDON DE CANDIDAAT
DER REPUBLIKEINEN.
Het feit is beslist: Landon, de gouverneur
van Texas, is gekozen tot candidaat der
republikeinen voor het presidentschap op
de conventie zijner partij te Cleveland.
Tevoren liadden Borah, Knox en Van-
derberg zich teruggetrokken. Landon kreeg
984 stemmen, terwijl er nog 19 op Borah
waren uitgebracht.
Ook het program is vastgesteld. De
partij verbindt zich met alle beschikbare
middelen den vrede te zullen bevorderen,
zonder dat dit aangaan van allianties of
bondgenootschappen meebrengt. De Ver-
eenigde Staten moeten geen lid van den
Volkenbond, noch van het Haagsche Hof
Landon.
worden. Met andere landen moet worden
samengewerkt ter vermindering der be
wapening en tot regeling van den wapen
handel. Leger, vloot en luchtmacht moeten
aan de behoeften der nationale defensie
worden aangepast, op de betaling der
oorlogsschulden moet met meer kracht
worden aangedrongen. De staat moet be-
hoeftigen. die den 65-jarigen leeftijd be
reikt hebben, helpen en de werkloosheid
eenergiek bestrijden. Het recht der arbei
ders om zich te organiseeren en hun
eischen door gedelegeerden kenbaar te
maken moet worden gesteund. Aan den
landbouw moeten faciliteiten worden
toegestaan. De consumptie moet vergroot
worden. De begrooting moet in evenwicht
gebracht worden door bezuiniging op de
uitgaven. De partij strijd voor een gezonde
valuta en is gekant tegen iedere devaluatie.
De partij is tegenstandster van 'n mono
polie der trusts.
Landon zeide na zijn verkiezing nog,
dat hij, indien hij tot president zou wor
den gekozen, een wijziging van de grond
wet zou voorstellen, die het den afzonder
lijken staten mogelijk zou maken,
minimumloonen en maximalen arbeidstijd
vast te stellen. Hierbij moet worden opge
merkt, dat dit persoonlijke beginselen van
Landon zijn, die niet voorkomen op het
programma zijner partij.
De regeering heeft bij den raad van
beroep een beschuldiging ingediend tegen
Andrew W. Mellon. De regeering beschul
digt hem ervan een belangrijk deel van
zijn bezittingen reeds aan zijn kinderen
te hebben geschonken. Dit is volgens de
regeering een vooropgezet plan om. dp be
lasting te ontduiken.
BINNENLAND.
Een leger- en vlootdag te Rotterdam
(Binnenland, 3e Blad).
Algemeenc vergadering van het Ned.
Roode Kruis te Eindhoven onder leiding
van H. K. H. Prinses Juliana (Binnenland:
3e Blad).
De staking in het visscherijbedrijf ook te
Egmond geproclameerd (Binnenl., 3e BI.).
Regeling betreffende de vestiging van
kleine middenstandsbedrijven; voorloopig
verslag der Tweede Kamer (Binnenland,
3e Blad).
Fraude van f. 70.000 te Den Haag (Ge
mengd, 3e Blad en Laatste Berichten, le
Blad)
Brandstichting te Gouda (Gemengd, 3e
Blad).
Tragisch verdrinkingsgeval in het zwem
bad te Sassenheim (Omstreken, 2e Blad).
De roeiwedstrijden van Hollandia begon
nen (Sport, le Blad).
BUITENLAND.
Van Zeeland's poging, in België ëen kabi
net te formeeren, mislukt (Buitenl., le BI.)
Landon gekozen tot republikeinsch can
didaat voor het presidentschap der Ver.
Staten. Het program zijner partij (Buiten
land, le Blad).
Opzien over de jongste rede van Neville
Chamberlain (Buitenland, le Blad).
Dramatisch afscheid van Thomas en Burt
uit het Engelsche Lagerhuis (Buitenland,
le Blad).
Blum's eerste wetten door de Kamer aan
vaard. De stakingsbeweging in Frankrijk
nog niet ten einde (Buitenland, le Blad).
Maarschalk Badoglio keert niet naar
Abessynië terug. Graziani zijn opvolger
(4e Blad).
Titulescu over den Balkanbond (Buiten
land, le Blad).
De buvgerstrijd in China lijkt begonnen
(Buitenland en Tel., le Blad).
ZTE VOORTS LAATSTE BERICHTEN,
EERSTE BLAD.
BELGIË.
De crisis en de stakingen.
Zooals de telegrammen gisteren nog de
den verwachten, is Van Zeeland tenslotte
toch niet geslaagd.
Het falen van Van Zeeland bij het sa
menstellen der regeering is niet toe te
schrijven aan zijn program, doch veeleer
aan de moeilijkheid de portefeuilles te
verdeelen. De socialisten stelden te hooge
eischen (zes portefeuilles) en verzetten
zich bovendien tegen eenige voorgedra
genen der andere partijen.
Van Zeeland zou bovendien gevoeld heb
ben. dat een ministerie van nationale unie
onder zijn leiding eerder mogelijk was
dan een, dat slechts zou steunen op de
socialistische partijen, waarbij de liberale
fractie in de oppositie zou blijven.
De koning heeft na het bedanken van
Van Zeeland direct weer nieuwe bespre
kingen geopend.
Geruchten, dat de socialisten een mip-
derheidsreg^ring zouden vormen, verdie
nen weinig aandacht. Vermoedelijk zal v.
Zeeland een derde opdracht ontvangen,
hetzij zonder of na een nieuwe misluk
king van een ander.
Terwijl de staking te Antwerpen voort
duurt, slaat de stakingsbeweging meer en
meer over. Zoo in het mijnbekken van
Seraing, Ans en Grave Berleir. Ook te
Herstal ls staking uitgebroken in de ko
lenmijn van la petite bachure. 300 ar
beiders hebben 't bovenste deel der mijn
bezet gehouden, doch zij werden door de
rijkswacht verdreven op bevel van den
minister van binnenlandsche zaken.
De manschappen der rijkswacht wer
den in het dorp door de bevolking uitge
jouwd.
De algemeene raad van de Belgische
werkliedenpartij verklaarde zich bereid
elke regeering te ondersteunen, die beslo
ten is, spoedig de volgende herzieningen
te verwezenlijken: herziening der salaris
sen met vaststelling van minima, werk
week van 40 uren, het in stemming bren
gen van wettelijke maatregelen, die de
volledige uitoefening der vrijheden van de
werklieden garandeeren, betaalde vacan-
ties, verhooging van werkloozensteun,
ouderdomspensioen en het in stemming
brengen van wetsontwerpen op werkloos
heidsverzekering en ziekte- en invalidi
teitsverzekering.