PEPSODENT
ORGELFABRIEK TE ALKMAAR
IN DE ASCH GELEGD.
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Woensdag 27 Mei 1936
BINNENLAND.
De gevolgen van Tandfilm
Een zeer felle brand.
PARLEMENTAIR OVERZICHT
Een zomerjurk
HET KON. BEZOEK AAN
l AMSTERDAM.
BEZICHTIGING VAN DE HOLLANDIA-
F ABRIEKEN.
Tegen half vier gistermiddag begon er
te Amsterdam wederom meer drukte op
den Dam te komen en het publiek groeide
zienderoogen aan, toen de Koninklijke
auto's aanreden voor het Paleis, vanwaar
de Koningin en de Prinses volgens het
officieel bekend gemaakte programma te
kwart over vier zouden uitrijaen, om een
rijtocht te maken door de z.g. Vogelen-
buurt aan den overkant van het IJ, die
zou eindigen met een bezoek aan de
Hollandiatabrieken van de firma Kat
tenburg aan den Valkenweg.
In afwijking van dit plan verschenen
de vorstelijke bezoeksters echter reeds te
4 uur voor het Paleis, en een kwartier
eerder dan verwacht werd vertrok de
stoet langs het Damrak en onder het
Oostelijk viaduct door naar de Tolhuis
pont, die in afwachting van de Konink
lijke auto's gereed lag.
Onder gejuich van het publiek ging het
langs den Buiksloterweg, de van der
Pekstraat en den Kamperfoelieweg, waar
men op dit bezoek niet was voorbereid,
naar het bijna voltooide zwembad in het
Florapark aan den Wingerdweg, dat is
gegraven en uitgevoerd door jeugdige
Amsterdamsche werkloozen.
Met belangstelling namen de beide
Hooge Bezoeksters het uitgevoerde werk
In oogenschouw en lieten zij zich de plan
nen voor de voltoolng van het zwembad
uiteenzetten. Voorts onderhield de Konin
gin zich met verschillende jongens, die aan
de uitvoering van het zwembad mede
werken en die verschillende vragen be
antwoordden. Het bezoek duurde ongeveer
een kwartier.
Over het Noord-Hollandsch kanaal ging
het langs den Buiksloterdljk, die evenmin
in het programma der officieele rijtoer was
opgenomen, naar de Vogelenbuurt, waar
de bewoners in dichte rijen langs de kan
ten der smalle straten stonden opgesteld
en met luid gejuich Koningin en Prinses
begroetten. Deze geheele wijk met haar
kleine smalle straatjes, haar knusse lage
huisjes met voortuintjes, haar poortdoor
gangen en plantsoenen, bood een feeste-
lijken aanblik met haar vele vlaggen en
versleringen en de juichende, wuivende
kinderen en volwassenen langs den weg.
Tegen vijf uur werden de „Hollandla-
fabrieken" bereikt. Langs den Valkenweg
hadden zich omstreeks 1600 kinderen op
gesteld van den Amsterdamschen Jeugd
bond aan de Overzijde van hét IJ.
Met hoerageroep en vlaggengewuif be
groette deze kinderschare Koningin en
Prinses. Nauwelijks stond de Koninklijke
auto stil voor den ingang van het groote
gebouw hoofdingang of plechtig klonk
het „Wilhelmus" gespeeld door het politle-
fanfare corps dat tegenover de fabriek
was opgesteld.
Toen de laatste tonen van ons volkslied
weerklonken waren betrad Hare Majesteit
den met planten en bloemen versierden
toegang der fabriek, waar de Koningin
werd ontvangen door den heer J. N. Kat
tenburg (president-directeur) tn den
president-commissaris mr. B. E. Asscher.
Corrie Kattenburg, een dochtertje van
den directeur, bood Hare Majesteit bloe
men aan. terwijl de Prinses bloemen in
ontvangst nam van den jongenheer van
Krieken, een zoontje van een der com
missarissen der vennootschap.
Nadat in de hall nog de overige directeu
ren en commissarissen van deze Naaml.
Vennootschap waren voorgesteld, begon
een wandeling door het groote gebouw,
waar uitsluitend regenkleeding wordt ver
vaardigd.
Bij het verlaten van de gebouwen had
het personeel zich bij den uitgang opge
steld en bracht de hooge bezoeksters een
warme ovatie.
KATHOLIEKE LEIDERS BLIJVEN
IN DE N.S.B.
Te Utrecht is een vergadering gehouden
van den Raad van Katholieken uit de
N.S.B. Unaniem is daar besloten, dat de
Katholieke leiders in de N.S.B. zullen
'blijven ondanks het schrijven van het
episcopaat, dat Zondag in de R.K. kerken
is voorgelezen. Het gisteren door ons aan
het „Utrechtsdh Nieuwsblad" ontleende
bericht betreffende graaf de Marchant et
d'Ansembourg was derhalve ook onjuist.
Hij blijft al zijn functies in de N.S.B.
'bezet houden.
KONINGIN OPENT WAALBRUG.
Op 16 Juni a.s.
Van officieele ztide is gistermiddag be
richt ontvangen dat H.M. de Koningin,
vergezeld van H.K.H. Prinses Juliana od
16 Juni a.s. de Waalbrug te Nijmegen of
ficieel zal openen.
De beide Vorstinnen, die in de morgen
uren een bezoek zullen brengen aan Arn
hem en Eist. kunnen tusschen twaalf uur
en half een aan den ingang van de Waal
brug te Lent worden verwacht.
Voor de officieele opening van de brug
zal het woord worden gevoerd door den
minister van Waterstaat, jhr. ir. O. C. A.
van Lidth de Jeude, door den Commissaris
der Koningin in de provincie Gelderland
mr. S. baTon van Heemstra en door den
burgemeester van Nijmegen, den heer J.
A. H. Steinweg.
GEEN VERDEDIGINGSPLAN
ENGELAND—NEDERLAND.
Reuter meldt uit Londen:
In het Lagerhuis verklaarde Baldwin,
in antwoord op de vraag of de regeering,
In verband met het strategisch belang
van Nederland in een luchtaanval, een
plan tot verdediging had opgesteld in
samenwerking met de Nederlandsche
militaire autoriteiten, dat een dergelijk
plan niet bestond.
Toen hem werd gevraagd om hij zich wel
bewust was, dat de directe weg naar
Centraal Europa over Nederland gaat,
antwoordde Baldwin, temidden van ge
lach van de Lagerhuisleden, dat hij zich
hiervan wel degelijk bewust was.
v.-'
ONOOGLIJKE KLEUR
VenW/rferrfeTANDFILM op devolgende
wijze, om schoone en gezonde tanden
te krijgen.
Hot behoud Uwer tanden hangt af van do wijze,
waarop tandfilm verwijderd wordt. Waarom zoudt
ge risico loopen met onafdoende methoden, waar
tandfilm zulke ernstige gevolgen kan hebben? Stel
het kostbare glazuur Uwer tanden niet bloot aan
Iedere willekeurige tandpasta.
Heden ten dage is Pepsodent bekend als de tand
pasta. die tandfilm verwijdert. De wijze, waarop
tandfilm, die de bacteriën in voortdurend contact
met de tanden houdt, wordt verwijderd, is zonder
weerga. Pepsodent polijst de tanden tot ze op na
tuurlijke wijze blinken. Pepsodent bevat geen schu
rende bestanddeelen, die het tandglazuur aantasten.
Om witte, blinkende en gezonde tanden te krijgen,
moet men dus Pepsodent, de tandpasta, die de
tandaanslag verwijdert, gebruiken.
Di, tandpasta dia tandfilm verwijder!.
NU IN NIEUWE 10% GROOTERE TUBES I
12-t-h
4277 (InBez. Med.)
VROUWENBOND TOT VERHOOGING
ZEDELIJK BEWUSTZIJN.
De 52e vergadering te Scheveningen
gehouden.
Gisteren hield in hotel Zeerust te Sche
veningen de Nederlandsche Vrouwenbond
tot verhooging van het zedelijk bewustzijn
zijn 52e jaarvergadering onder presidium
van mevr. Van Heemskerck van Beest
Van Reede tot Ter Aa.
De presidente wees in haar openings
woord op den groei van het bondswerk.
De zorg voor de ongehuwde moeder
komt meer op den voorgrond, evenals een
nieuwe tak van arbeid, het vrij patro
naat, Aan tehuizen met halve vrijheid als
overgangsmaatregel blijkt groote behoef
te bestaan. Tenslotte wees de presidente
op het internationale werk, dat door de
federation abolitionniste wordt verricht.
Het jaarverslag en het financieel ver
slag werden goedgekeurd.
De aftredende hoofdbestuursleden, me
vrouw van Heemskerck van Beest-Van
Reede tot ter Aa. mevr. Collard-Keijzer
en mevr. De Jong van Beek en Donk-
Stern werden bij acclamatie herkozen. Als
nieuw hoofdbestuurslid koos de vergade
ring mevr. Van Hoogenhuijze-Bervoets.
In de vergadering voerden o.a. nog het
woord mej. mr. Frida Katz namens den
Nationalen Vrouwenraad en mr. Sark.
secretaris van den Armenraad.
Na een gemeenschappelijke lunch hield
mej. C. Gunning in de middagvergade
ring een voordracht over het werk, dat zij
in opdracht van den bond in Indië ver
richt heeft.
CENTRALE VAN RIJKSPERSONEEL.
In de te Bloemendaal voortgezette ver
gadering van het algemeen bestuur van de
centrale van vereenlgingen van personeel
in rijksdienst werd behandeld het rap
port van een commissie, welke tot taak
had een onderzoek in te stellen, naar de
mogelijkheid en wenscheliikheid van sup
pletie van loon aan arbeidscontractanten
in geval van ziekte, in welk geval men 80
Dercent van het loon ontvangt. Dit vraag
stuk was door bedoelde commissie in be
vestigenden zin beantwoord.
Aanvaardende het raDDort. besloot de
vergadering aan het dageliiksch bestuur
op te dragen de verwezenlijking van de
suppletie-gedachte, in overleg met een
nieuwe commissie, voor te bereiden.
Voorts werden eenige resoluties aange
nomen. Ten eerste werd besloten de vorig
jaar ingezette actie tegen de ten aanzien
van het rijkspersoneel voorgenomen maat
regelen. voort te zetten. Ten tweede: een
actie te ontwikkelen tegen de ten uitvoer
legging door de regeering van de 5 Dercent
salarisverlaging voor de 4e standplaats Der
1 Juli a.s., teneinde deze salarisverminde
ring te voorkomen.
VOOR JAARS KERMIS IN DEN HAAG.
De heer Duymaer van Twist vroeg aan
den Minister van Binnenlandsche zaken:
1. Is het den minister bekend, dat, niet
tegenstaande in de vergunning tot het
houden van kermis in den Dierentuin te
's-Gravenhage voor wat den Zondag be
treft, uitdrukkelijk bepaald werd, dat de
vermakelijkheden niet mogen plaats heb
ben dan na het volkomen eindigen van
alle godsdienstoefeningen, op Zondag 24
Mei de kermisvermakelijkheden reeds ge
opend waren te 5 uur nam., dus vóór den
aanvang der avondgodsdienstoefeningen,
en zijn voortgezet tijdens deze godsdienst
oefeningen?
2. Is het den minister bekend, of bur
gemeester en wethouders van 's-Graven
hage, die de in vraag 1 bedoelde vergun
ning verleenden, kennis dragen van het
niet nakomen van de vermelde, in over
eenstemming met het bepaalde in artikel
4 der Zondagswet gestelde voorwaarde?
Zoo ja, wil de minister de Kamer dan
te dier zake inlichten?
3. Welke maatrgelen denkt de minister, I
indien B. en W. van 's-Gravenhage in
gebreke mochten blijven, te nemen ter
handhaving van de bepalingen der Zon
dagswet?
ALGEMEENE JAARVERGADERING
DER N.V. ,,'s ZOMERS BUITEN
TE ROTTERDAM,
Op de onder leiding van den president
commissaris, den heer G. L. M. van Es, te
Rotterdam gehouden algemeene jaarver
gadering van ,,'s Zomers Buiten", heelt de
directeur, de heer H. A. C. van der Kraan,
over het afgeloopen boekjaar verslag uit
gebracht, waaruit allereerst kon worden
vastgesteld, dat de groote verbeteringen
aan de verschillende complexen, de sterk
doorgevoerde bezuinigingen en de aanmer.
kelljke renteverlaging op de nog uit
staande hypotheken tot resultaat hebben
gehad, dat, al konden de eindjes nog niet
zonder hulp „aan elkaar worden geknoopt"
er toch in vergelijking met 1934 verbete
ring valt te bespeuren. Vooral als wordt in
aanmerking genomen, dat de restauratie
te Zandvoort en te Oud-Leusden in 1935
extra uitgaven vorderde.
In totaal hebben 2000 personen, behoo-
rende tot alle rangen en standen, een
week, veertien dagen of beduidend langer
van de instelling in het voorbije jaar ge
bruik gemaakt. De huurders toonden zich
uitermate ingenomen met de bewoning en
de directie kon met genoegen constateeren,
dat niets door de t>ewoners werd verwaar
loosd. Het aantal huurders, dat telkenmale
terugkomt, wordt steeds grooter. Zelfs zijn
er velen, die 20 jaar achtereen tot de
vaste huurders behooren.
Gememoreerd werd de groote steun, on
dervonden van den notaris, de verschil
lende hypotheekhouders en van patroons.
Op de panden kon dit jaar niet worden
afgeschreven: een inspectie had overigens
aangetoond, dat zij in zeer goeden staat
verkeeren. De jaarlijksche vernieuwing op
meubilair werd geheel afgeschreven, even
als de bedragen voor onkosten, 'reclame en
drukwerken. De permanente verhuur van
enkele woningen gaf de beoogde resulta
ten: verscheidene Indische families (repa-
triëerenden) maakten van 's Zomers Bul
ten gebruik; terwijl ook herstellenden en
rustbehoevenden meermalen een der wo
ningen betrokken. In den vacantietijd was
de bewoning zeer druk: ln het voor- en
najaar (Juni en September) ls voor huur
ders wel plaats.
De heer O. S. Knottnerus werd met al
gemeene stemmen tot commissaris herko
zen. De president bracht hem dank voor
de in het verleden aan de N.V. zeer ge
wichtige bewezen diensten.
Met het jaarverslag, de balans met ver
lies. en winstrekening over 1935 ging de
vergadering volkomen accoord. evenals
met de begrooting voor 1936.
Den directeur werd dank betuigd voor
zijn onverdroten inspanning ln het ver
leden.
HET VASTE LASTENONTWERP.
Ingediende amendementen.
Op het vaste-lasten-ontwerp is een aan
tal amendementen voorgesteld.
Art. 1 bepaalt, dat de rentevoet van alle
vorderingen gedekt door hypotheek op
onroerende goederen, teruggebracht wordt
tot 4 3/4 pCt 's jaars.-yoor le hypotheek en
tot 5'/i pCt. voor hypotheken van lageren
rang.
De heer Drees stelt voor. te lezen resD.
4 3/5 en 5 1/4.
Voorts stelt de heer Drees voor. art. 10 te
lezen als volgt:
„De huurprijzen van gebouwen, welke
voorkomen ln huurovereenkomsten, loo-
nende od den dag waarop de huurverla-
gingen ingevolge deze wet ingaan, worden
teruggebracht tot 80 pCt. van de huur
waarde. die zii zouden hebben, gerekend
naar het peil der huurprijzen op 1 Januari
1931. Overeenkomsten van huur en ver
huur van een gebouw, gesloten na den dag
waarop de huurverlaglngen ingevolge deze
wet Ingaan, mogen, niet worden aangegaan
tegen een huurprijs, welke hooger ls dan
80 pCt. van evengenoe'mde huurwaarde.
Als huurwaarde van 1 Januari 1931
wordt aangenomen het bedrag van den od
dat tijdstip gegolden hebbenden huurprijs.
Echter kan tot het kantongerecht, binnen
welks rechtsgebied het gehuurde gebouw
is gelegen, een verzoek worden gericht, een
andere huurwaarde vast te stellen, op
gTond. dat de op 1 Januari 1931 gegolden
hebbende huurprijs niet een juiste maat
staf voor de in lid 1 van dit artikel be
doelde huurwaarde oplevert. Het daartoe
strekkend verzoek moet. voor wat betreft
de loopende huuroverkomsten, worden in
gediend door den huurder of den verhuur
der van het gebouw of door beiden ge
zamenlijk. voordat de huurverlaging inge
volge deze wet voor dat gebouw is inge
gaan en. voor wat betreft nieuw te sluiten
huurovereenkomsten, worden ingediend
door den verhuurder, voordat de huurover
eenkomst is tot stand gekomen.
Is de bepaling van de huurwaarde van
1 Januari 1931 overeenkomstig den ln het
vorig lid vervatten regel niet mogelijk, dan
stelt op verzoek van den huurder of den
verhuurder of van belden gezamenlijk, de
in art. 11 bedoelde huurkamer van het
kantongerecht de huurwaarde vast. Even-
bedoeld verzoek kan eveneens worden ge
daan door een persoon die voornemens ls
zijn gebouw te verhuren".
Art, 21 van het wetsontwerp bepaalt o.m.
dat da artikelen 9 tot en met 20 niet van
toepassing zijn ten aanzien van woningen,
gebouwd met rljkssteun. krachtens de
Woningwet verleend.
De heer Drees heeft een amendement
voorgesteld om dit te schrapDen.
De artikelen 9 tot en met 20 vormen
met art. 21 paragraaf 4 (van huurver
laging).
DE N. S. B. EN HET DÉFILÉ
OP DEN DAM.
Aan het einde van het défilé voor H. M.
de Koningin en H. K. H. Prinses Juliana
op den Dam te Amsterdam ts eergisteren
een incident ontstaan, doordat een groep
N.S.B.'ers onder „Houzee"-geroep naar
voren drong en de politie dit verbood. Op
krachtdadige wijze heeft de politie aan de
N.S.B.-betooging toen een einde gemaakt.
Thans heeft de heer ir. Mussert in een
telegram aan H. M. de Koningin gepro
testeerd tegen de houding van den Am
sterdamschen poiitie-commissaris, die
„loyale Nederlanders, hun trouw en ver
knochtheid aan het Oranjehuis en groot
enthousiasme uitend", aldus de heer Mus
sert, met gummiknuppels werden uiteen
geslagen.
Gisteravond is de binnenstad van Alk
maar in opschudding gebracht door een
hevigen brand, welke gewoed heeft ln de
orgelfabriek en muziekhandel van de Gebr.
Spanjaard in de Langestraat. Het onge
veer dertig meter diepe pand. dat uit twee
verdiepingen bestond is vrliwel geheel door
het vuur verwoest.
Te omstreeks half negen zagen de be
woners van een aangrenzenden winkel,
dat de werkplaatsen en de eerste etage
van het gebouw in lichter laaie stonden.
Hoog sloegen de vlammen uit de ramen en
nog voordat de brandweer gealarmeerd
kon worden, stond ook de tweede verdie
ping in vlammen. Binnen enkele oogen-
blikken sloegen de vlammen uit het dak
en hadden z!1 zich ook medegedeeld aan
den aangrenzenden kunsthandel van den
heer Van der Meer. De Alkmaarsche
brandweer rukte met al het beschikbare
materiaal uit en tastte den brand aan
vier zijden aan. Het blusschingswerk ging
met groote moeilijkheden gepaard, omdat
het pand geheel was Ingesloten. Onmid
dellijk werden maatregelen genomen om
uitbreiding van den brand te voorkomen,
hetgeen gelukte.
Daarna werd de aanval op den vuur
haard gericht. Het waren aanvankelUk
zeer angstige oogenbllkken. vooral omdat
het brandende perceel ter linkerzlide be
grensd wordt door het bioscooptheater
„Roxy". waar een voorstelling aan den
gang was. De vertooning werd dadelijk
afgebroken en de zaal ontruimd, hetgeen
vlot in zijn werk ging.
Intusschen had het vuur zich over 66
geheele diepte van het gebouw verspreid
Het hevigst woedde de brand ln het ach
terste gedeelte van het nand. waar enee-
veer twintig orgels en piano's een gemak-
keliike prooi der vlammen werden en waar
tevens een aantal orchestrions in lichter
laaie stond.
Na ruim anderhalf uur hard werken was
de brandweer het vuur meester en kon
met de nablussching worden begonnen.
Toen bleek, dat behalve de winkel van de
firma Spanjaard, welke vooraan de straat
gelegen ls. vrijwel niets gespaard gebleven
was.
De firma was juist twee dagen geleden
opnieuw tegen brand verzekerd. De kunst,
handel van den heer van der Meer kon
worden behouden, hoewel de winkel groote
waterschade bekwam. In het fabrieks
gebouw was tevens de woning van de hee.
ren Spanjaard, welke eveneens geheel ls
uitgebrand. Van den inboedel kon niets
worden gered De oorzaak van den brandi
ls nog niet vastgesteld,
Het onderzoek ls nog gaande. Op het
terrein van den brand bevonden zich de
Burgemeester van Alkmaar, jhr. F. H. van
Kinschot en mr, van der Feen de Lille,
substituut-officier van de arrondissements
rechtbank te Alkmaar alsmede mr. Krabbe,
rechter-commissaris. Deze belangstelling
van de zijde der rechterlijke macht hield
verband met het feit, dat de firma Span
jaard ln staat van faillissement verkeert.
Het filmmateriaal van de bioscoop werd
ln het politiebureau aan de overzijde in
veiligheid gebracht.
TWEEDE KAMER.
WIJZIGING VAN DE
PENSIOENWET.
De Kamer is gisteren weer bijeengeko
men ter behandeling van verschillende
wetsontwerpen.
Op de agenda staan zeer zeker ook
eenige belangrijke punten:
de mechanisatie van de slgarenlndustrie;
de voorzieningen omtrent weerkorpsen en
de bijzondere maatregelen ter verkrijging
van verlaging van sommige vaste lasten en
huren.
Eerst heeft de Kamer eenigen tijd stil
gestaan, zij het niet lang, bij het ontwerp
tot wijziging van enkele bepalingen der
Pensioenwet, waarvan de hoofdbedoeling
is de wijziging van de bijdrage van het
Rijk aan het Pensioenfonds. Nadat enkele
sprekers over eenige speciale punten het
woord hadden gevoerd, heeft minister De
Wilde de bedoeling van het ontwerp Iets
nader toegelicht en daarbij verklaard, dat
de Regeering met het doen van nieuwe
pensioenuitgaven en het op zich nemen
van nieuwe pensioen-verplichtingen voor
zichtig moet zijn. Niettemin wordt er een
onderzoek Ingesteld naar verhooging der
maxima voor weduwen en weezen. Ook zal
er worden nagegaan, wat voor de arbeids
contractanten van het Rijk kan worden
gedaan. Enkele geuite wenschen moest de
minister, noodgedwongen, afwijzen.
Bij de artikelen werd nog even gescher-
een bleeke huiskleur, dat past niet
hij elkaar. AMILDA-zonnebruincrême doet
Uw huiskleur spoedig wijken.
Flacon 90 ct. Tube 60 ct. Doos 50 en 25 ct.
4800 (Ingez. Med.)
DE POSTVLUCHTEN.
Vanmorgen te 8.04 uur is de „Rietvink"
voor zijn vlucht naar Indië van Schiphol
vertrokken.
ALGEMEENE ROOMSCH-KATHOLIEKE
AMBTENARENVEREENIGING.
In de te Utrecht gehouden jaarlijksche
algemeene vergadering van de Algemeene
R.-K. Ambtenarenvereeniging zijn dehee-
ren A. C. Conijn, A. C. Fortgens en mr.
P. J. M. Kallen als bestuursleden herko
zen, en zijn in de plaats van de heeren A.
J. A. v. d. Donck en F. W. Clement, die
zich niet herkiesbaar stelden, als bestuurs
leden gekozen de heeren P. M. Sontrop,
commies bij de directe belastingen te Lei
den, en Th. Steman. referendaris aan de
provinciale griffie te Haarlem.
NEDERLANDSCH-SPAANSCH
ONDERHANDELINGEN OVER EEN
HANDELSVERDRAG.
Naar wij vernemen ligt het in het voor
nemen van het Spaansc'ne ministerie van
handel omstreeks half Juni met Nederland
nieuwe onderhandelingen over een han
delsverdrag te openen. De moeilijkheden,
welke tusschen beide landen gelegen zijn,
zouden naar ons voorts ter oore komt
in hoofdzaak het betalingsverkeer be
treffen.
o
VERSPREIDE BERICHTEN.
Bij Kon. besluit is benoemd tot nota
ris binnen het arrondissement 's-Graven
hage, ter standplaats de gemeente Delft
A. van Engen, candidaat-notarls te Vee-
nendaal en tot notaris binnen het arron
dissement 's-Gravenhage, ter standplaats
's-Gravenhage jhr. F, M. van Spengler,
candidaat-notaris te Voorburg.
Bij Kon. besluit is benoemd tot com
missaris van politie te Baarn B. F. Kipp,
thans hoofdinspecteur van politie te Vel-
sen.
mutseld, maar het ontwerp ging er onge
wijzigd en zonder hoofdelijke stemming
door.
TEGEN DE MECHANISATIE
IN DE SIGAREN-INDUSTRIE
In de sigaren-industrie heerscht een om
vangrijke werkloosheid. Is het verbruik
dus gedaald, en ontstond er zoodoende
minder werk?
Neen.
Van 1925 tot 1934 is het verbruik van
sigaren zelfs toegenomen van 1063 tot 1428
ïrüllloen (per jaar). Geen kleinigheid dus.
Maartegelijkertijd daalde de gemid
delde winkelprijs van 7,28 tot 4,90 cent per
stuk. De vraag naar goedkoope sigaren
nam sterk toe, daardoor is het productie
proces gewijzigd en werd een groot deel
der productie verlegd van het handwerk
naar de mechanisatie, het vervaardigen
van sigaren door de machine. En dit nu
heeft de werkloosheid doen ontstaan.
De Regeering nu wil deze tegengaan
door met tijdelijke maatregelen de mecha
nisatie te bestrijden: een verbod, om siga
ren te maken met machines, die er op 15
Mei 1935 nog niet waren.
Bij het debat kwam ai dadelijk de heer
Van der Waerden verklaren, dat hij de
mechanisatie niet de oorzaak acht van
den slechten toestand in de sigaren-In
dustrie, en dat deze toestand niet kan
worden weggenomen door de tijdelijke
maatregelen van het wetsontwerp, maar
slechts langs den weg, die het Plan van
den Arbeid wijst. En overigens was hij van
oordeel, dat aan de bedrijfsraden een ac
tieve rol bij de uitvoering moet worden
verleend; zy zullen ook het tempo kunnen
bepalen en beheerschen. Dit laatste was
de heer Van de Putt, die zelf een leidende
rol ln de sigaren-industrie vervult, tot op
zekére hoogte met dr. Van der Waerden
eens, maar overigens stond hy op een an
der standpunt; de werkgelegenheid Is,
volgens hem, wel degeiyk door de snelle
rationalisatie verloren gegaan, aangewak.
kerd door den grooten invoer van allerlei
machines uit Duitschland. En nu is het
redeiyk om daartegen in het belang der
werkgelegenheid maatregelen te nemen,
door beperking der mechanisatie dus. mits
deze aan den anderen kant niet lelde tot
prijsverhooging. In denzelfden geest
sprak, ongeveer althans, de heer Smeenk,
al bestreed hy de stelling dat, in het alge
meen, de machine de vyand der arbeiders
is; de machine heeft, integendeel, in nor
male tyden de welvaart en de werkgele
genheid bevorderd. In de huidige omstan
digheden echter oordeelde hy eenige rege
ling der productie noodzakelijk.
Nog enkele andere sprekers hebben het
woord gevoerd, ln verschillenden geest; de
heeren revolutionairen waren er radicaal
tegen; de heer Van Kempen erkende de
noodzakeiykheid van een regeling, doch
had enkele bedenkingen, o. a. wat de
datum betreft, die als gréns voor de toe
laatbaarheid der machines wordt voorge
steld. Enkele denkbeelden, door sommige
sprekers geuit, zyn in amendementen be
lichaamd en ontmoeten we dus later nog
Minister Gelissen heeft de bedoeling van
het ontwerp nog eens ln het kort uiteen
gezet. In zekeren zin schetste hy deze
maatregelen als een offer, dat moet wor
den gebracht, terwille van de sociale
rechtvaardigheid. In de sigaren-industrie,
met haar 50.000 arbeiders, zyn 3500 werk
loozen, en de grootste oorzaak daarvan
ligt in de rationalisatie. En daarom ls de
regeering van oordeel, dat zy het tempo
der rationaliseering eenigszins in handen
moet houden, zonder dat nu de toestana
zou moeten bevriezen. Ook jeugdige ar
beiders en vrouwen zullen daarby belang
hebben, meent de Minister.
Hij bleek intusschen bereid aan cnKeje
wenken gevolg te geven en aan enkele be
zwaren tegemoet te komen. Zoo wu "7
den bovengenoemden datum wel eenigs
zins verschuiven (naar 1936); z°°
klaarde hy niet te hechten aan een wer -
week van 48 uur in verband met de me
chanisatie; zoo zal hy er geen hezwaa
tegen hebben, een commissie van oes^!,n
digen te benoemen, om bepaalde ge™1
te doen nagaan en omtrent enkele pun
normen in de wet te doen opnemen.
wy laten het hierbij. Verschillende co»
crete punten komen bij de artikelen en
amendementen terug.
