ndrukken uit Japan.
RARE SNUITERS
BANDIETEN AAN HET WERK
ZOMERPRIJZEN
65 soorten
BISCUITS
alles versch.
Speciaalzaak
ADVERTEERT in bet LEIDSCH DAGBLAD
Bericht van Inzet
AANBESTEDING.
AANBESTEDING
[EIDSCH DAGBLAD - Vierde Blad
Vrijdag 15 Mei 1936
Rond Mongolië.
U kunt er van op aan, dat
het de beste artikelen en de
beste zaken zijn, die regel
matig in dit Dagblad worden
geadverteerd.
voorsolide kwaliteiten
TRIANON-THEATER
MODERN TIMES
B'J HET KIEZEH \JM UW VERfTlflRK.ZEGT U.
GEEF mu mflflR TRIQHON
lllllllimilllllllllHIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIt
OPENBAAR SLACHTHUIS
XI.
(Van onzen correspondent).
Dezer dagen bevatten de Japansche bla
den het bericht, dat de Mongoolsche gou
verneur van de Provincie Hslngan ln
Mansjoekwo, met zes zijner volgelingen
gevangen genomen was en naar Hsinking
gebracht om daar terecht te staan wegens
geheime relaties met de sovjets.
Het zal de vraag zijn of de Telegraaf-
sgentschappen het wel de moeite waard
gevonden zullen hebben deze mededeeling
naar Europa te seinen. (Dit is geschied
en hun terechtstelling is door ons ver
meld. - Red. L.D.) en zelfs als zij het ge
daan hebben zullen zich toch maar heel
weinig krantenlezers er voor hebben ge
ïnteresseerd.
En toch, en toch is het van zooveel be
lang dat de weinige ingewijden zich af
vragen, of deze arrestatie niet later door
de geschiedschrijvers als een der belang
rijkste factoren, die tot het uitbreken van
een tweeden Russlsch-Japanschen oorlog
hebben bijgedragen, zulen boekstaven.
Wij zijn in het Verre Oosten, waar de
tjd geen rol speelt, en daarom zullen we
ter verklaring van de gebeurtenissen in
April 1936 terug moeten gaan tot de der
tiende eeuw van onze jaartelling.
Dit laatste moet er wel aan worden toe
gevoegd. want er gebeuren thans nog vele
dingen in Noord-China, die eerst begrij
pelijk worden, wanneer we er de oude Chi-
neesche schrijvers van het jaar 600 vóór
Christus op na slaan.
Omstreeks 1200 dan lieten de Mongool
sche herdersvolken, gelijk nog heden ten
dage hun kudden grazen langs den rand
van den Gobl-woestijn. De stammen, on
derling verdeeld, groepeerden zich om hun
baanderheeren, erfelijke vorsten met schier
pnbeperkte macht bekleed, niemand boven
o[ naast zich duldend.
Door deze onderlinge verdeeldheid ging
er van het Nomadenvolk der Mongolen
ook geen kracht naar buiten uit. ze trok
ken daarheen, waar het gras groen was
vanaf het Baikalmeer tot diep in het te
genwoordige Mandsjoerije. Wanneer de
sneeuw de enorme vlakten bedekte, leef
den ze van de jacht of leden honger.
Een hard bestaan, dat een hard volk
kweekte, geschikt voor den krijg als geen
ander maar tot dusver zonder leider.
In het begin van de dertiende eeuw
wist de baanderheer (de khan) van de
Vakkastam, langzamerhand door geweld
<n list de andere baanderheeren aan zich
tc onderwerpen en kwam er eenheid.
Die man heette Dhingis Khan.
Haast in den zadel geboren, werd hij de
protste ruitergeneraal van alle tijden,
ik de onderwerping van de andere stam-
acn organiseerde hij zijn krijgers in hor
den. Hij ontwierp voor deze ruiterbenden
een gevechtswijze, die zelfs door Napoleon
niet verbeterd werd. Nog staan de histo
rici voor een raadsel, hoe hij zijn drie
honderdduizend ruiters en bijkans een
millioen paarden waarmede hij op verove
ring uittoog, wist te voeden. -
En op verovering trok hij uit. Van uit
den Gobi ging het eerst tegen China, de
Groote Muur werd in storm genomen en
toen ging het eerst in Zuidelijke en later
in Westelijke richting tot diep in Europa
toe.
Heel Azië werd veroverd, het Heilige
Land bezet, de Hongaarsche, Duitsche en
Fransche ridders aan den Donau vernie
tigend geslagen.
Als een stormwind kwamen ze opzet
ten, de woeste ruiters op hun kleine paar
den en waar ze verschenen, werd alles
plat gebrand en vernietigd.
Doch even snel als ze gekomen waren
verdwenen ze weer, de terugtocht naar
het Oosten werd aanvaard, doch ln China
bleven ze en Marco Polo, de beroemde
ontdekkingsreiziger vertelt van den glans
van het Mongoolsche hof onder Dhingis
kleinzoon Koeblai Khan.
Maar het ging den Mongolen in China
gelijk het zooveel volken gegaan is. Ze
werden langzaam maar zeker door de
hoogere cultuur van het oeroude Rijk van
het Midden geabsorbeerd. Na honderd Ja
ren waren de Mongolen ln China prac-
tisch verdwenen en de Ming-dynastle
kwam aan het bewind, die op haar beurt
weer plaats zou maken voor de Manchoe-
vorsten.
Dhingis Khan en Koeblai Khan leven
echter in Azië voort als de veroveraars
van Azië en Europa, als de beheerschers
van China.
De Japanners, goede kenners van de
historie, hebben van deze beide namen
een program gemaakt, toen ze nog niet
zoo heel lang geleden de theorie verkon
digden, dat Dhingis Khan feitelijk een ge
boren Japanner zou zijn.
De Mongolen in China verdwenen van
het tooneel, die rond den Gobi konden
zich staande houden tot den huldigen
dag, al werd hun gebied ook in naam in
gelijfd bij het Chineesche rijk.
Binnen-Mongolië noemden de Keizers op
den Drakentroon in Peking het gebied be
zuiden den Gobi, dat het dichtst bij China
lag. Dat benoorden de woestijn werd Bui-
ten-Mongollë geheeten.
Historisch heeft dit zijn beteekenis.
In Binnen-Mongolië leefden de herders
volken als voorheen, rustig hun kudden
weidend. Met de dynastie der Yakkastam-
men was ook de oorlogsgeest verdwenen,
al waren ze ook in een voortdurenden
strijd om het bestaan gewikkeld met de
Chineezen.
Een stille strijd, zoo oud als de wereld,
tusschen de steeds verder oprukkende
Chineesche landbouwers, die het binnen
den Groote Muur te eng werd en de
Mongoolsche nomaden.
Een kamp, die nog heden ten dage
voortduurt. Waar de ploeg van de Chi
neezen verschijnt, verdwijnen de weide
gronden en daarmede de bestaansmoge
lijkheden voor de nomaden.
De regeering ln Peking wist een open
lijk conflict te vermijden, door een ge
deelte van den gescheurden grond aan de
Baanderheeren ln eigendom te geven. Na
de revolutie van 1911. Na den val van de
Manchoedynastle en dg stichting van de
republiek werd deze pojjplek. voortgezet,
vandaar dat de Chineezen er ln slaagden
in Binnen-Mongolië hun invloed te be
houden. naam
Wat echter in de vorige eeuwen in een
langzaam tempo plaats had gehad, toen
de Chineesche boeren nog te voet moesten
emigreeren, werd een lawtne in de tijden
van spoor en autobus.
Meer en meer worden de herders terug
gedrongen, verovert de ploeg de weide
gronden.
In Buiten-Mongolië konden de noma
den het tegen de Chineezen bolwerken,
maar daar dreigde een ander gevaar.
Langzaam maar zeker kwamen in de ze
ventiende eeuw de Kozakken opzetten.
Mongolië werd een bufferstaat tusschen
China en Rusland.
Wanneer dan de Japanners na den oor
log tegen Rusland te hebben gewonnen,
zich in Mantsjoerije gaan vestigen, begrij
pen zij, dat het eenige middel om een wig
tusschen China en de Russen te drijven,
de beheersching van Mongolië is. Het
buitenland wil weten, dat het programma,
voor de langzame verovering van dit ge
bied zou stammen van minister Tanaka,
die dit in een Kroonraad aan den keizer
zou hebben ontvouwd.
Hartstochtelijk is om de echtheid van
dit, het eerst door de Chineezen gepubli
ceerde memorandum gestreden.
De Japanners noemen het een falsifi
catie en bewijzen met de stukken in de
hand, dat Tanaka onmogelijk de auteur
kan zijn.
Ze zullen wel gelijk hebben, want
het werd reeds lang voor dien als brochure
in Tokio gepubliceerd en wat men er ook
verder van zeggen moge, zoo wordt het
door Nippon volgens de letter uitgevoerd.
Heel logisch wordt er bok in beschreven
hoe Japan zich aan de zijde van de her
ders moet scharen, de baanderheeren voor
zich moet trachten te winnen en vooral
ook wijzen op de Japansche afkomst van
Dhingis Khan.
Vijf millioen zielen telt het Mongoolsche
volk heden en sinds enkele tientallen van
jaren boeleeren drie volken om hun gunst.
De Russen, de Chineezen en de Japanners.
De laatste schenen de beste kansen te
hebben, want zij kwamen niet met spade
en ploeg opzetten.
Voor den herder waren verder de ploeg
van den Chinees en de tractor van de Rus
sen haast even groote vijanden.
Ofschoon op papier de Chineesche sou-
vereiniteit erkennend, wisten de Russen
Buiten-Mongolië toch in hun Federatie
van Sovjet Republieken in te lijven.
Na de stichting van Mandsjoekwo kwa
men twee millioen Mongolen onder het
nieuwe bewind, daarvan leefden een groot
gedeelte in de provincie Hsingan. De Ja
panners gaven deze provincie een soort
autonomie met alle mogelijke voordeelen,
om de inwoners voor zich te gewinnen en
een goeden indruk te maken op de ln Bui
ten-Mongolië onder Russische heerschap
pij levende stamgenooten.
Na de bezetting van Noord-China, spe
ciaal van Kalgan, het eindpunt van den
ouden Karavaanweg naar Buiten-Mongo
lië, zijn zij verder druk bezig ook Binnen-
Mongolië aan hun invloedsfeer toe te voe
gen.
Het leek eenige jaren geleden, dat hun
streven succes zou hebben. Ze hadden in
derdaad de beste kansen, ze werkten vol
gens een vast omlijnd program, hadden
geld voor de propaganda en konden zich
inderdaad als de beschermers van de ln
het nauw gebrachte nomaden doen gelden.
Owen Lattimore, de beste kenner van
Mongolië, schrijft in zijn standaardwerk
over de Mongolen:
Mongolië is de sleutel voor de strategi
sche positie tusschen China, Rusland en
Japan. Wanneer men Mansjoekwo als een
bufferstaat wil beschouwen, dan is de pro
vincie Hsingan de bufferprovincie van een
bufferstaat.
Vele Mongolen gelooven, dat de Japan
sche politiek in deze provincie gunstig af
steekt bij het Russische regime ln Buiten-
Mongolië.
Indien de Mongolen onder Mansjoekwo-
Japansch bewind voor Japan gewonnen
kunnen worden, dan beteekent dit voor
Japan het beste bolwerk tegen Russische
agressie.
Kan men dan ook nog de sympathie
winnen van de Mongolen onder Chinee
sche heerschappy in Binnen-Mongolië,
dan kan Japan zijn invloed ver buiten de
grenzen van Mansjoekwo geldend maken
en China zoowel van Rusland als van
Mansjoekwo afsnyden.
Lukt dit echter niet, zouden de Mongo
len in Mansjoekwo niet voor Japan ge
wonnen kunnen worden dan zou dit het
grensprobleem haast onoplosbaar maken.
Tot zoover dit citaat. In de wereldge
schiedenis kent men echter geen onoplos
bare problemen. Want het zwaard oorlog
kan eiken gordiaanschen knoop doorhak
ken. Lattimore's boek verscheen verleden
jaar. het werd dus al eenigen tijd geleden
geschreven.
'Hy spreekt nog veronderstellender wys,
doch sinds is de toestand duidelyker ge
worden en nu komen we op het bericht,
dat we in den aanvang noemden terug. De
Mongoolsche gouverneur van Hsingan is
door de Japanners gevangen genomen,
omdat hy met de Russen in verbinding
stond.
In het licht van het voorgaande betee
kent dat dus de mislukking van de Japan
sche politiek. De Japansche in het En-
gelsch verschynende „Japan Times", die
doorgaans voor een orgaan van het depar
tement van buitenlandsche zaken wordt
gehouden, verklaarde dan ook in een
hoofdartikel, dat inderdaad het streven
om de Mongolen in Hsingan aan zich te
binden schipbreuk had geleden.
Nu wyst het blad er wel op. dat alleen
gebleken Is, dat de hoofden onbetrouwbaar
bleken en dat zulks nog niet wil zeggen,
dat de bevolking achter hen staat, maar
hier schynt de wensch toch vader van de
gedachte.
Naar allen schyn heeft de Japansche
propaganda haar doel niet bereikt, het
geen dus wil zeggen, dat de vreedzame pe
netratie niet gelukt is.
Japan en Mansjoekwo kunnen natuur-
ïyk elke opstandige beweging in dit gebied
onderdrukken ,men mag wellicht aanne
men. dat de Mongolen niet meer anti-
Japansch dan anti-Chineesch of anti-
Russisch zyn, al passen hier eenige vraag-
teekens. Hoofdzaak is echter, dat gelyk
Lattimore het uitdrukt, het grensprobleem
onoplosbaar geworden is.
Dat beteekent heel veel in deze dagen
nu de grensincidenten niet van de lucht
zyn. nu er dagehjks gevochten wordt.
Daarmede is nu ook weer niet gezegd,
dat de oorlog dadeiyk zal uitbreken. In
Azië malen de molens langzaam en er kan
nog heel wat water door de Amoer stroo
men aleer het zoo ver is, al zyn wy er on-
tegenzeggeiyk dichter bygekomen.
De „Japan Times" schryft verder:
Men hoopte (en die hoop is er nog
steeds) dat een liberale politiek tegenover
de Mongolen in Hsingan, die in Buiten-
Mongolië uit de omhelzing van de sovjet
zou bevryden, om hen te vereenigen met
hun stamgenooten in de formatie van een
door Mansjoekwo gecontroleerde Mon-
golenstaat. Op die manier den invloed van
Mansjoekwo en Japan uitbreidende tot
voorby den Gobi.
Men hoopte op die manier ook de Mon
golen in Binnen-Mongolië in dit Mongo-
lenrijk op te nemen, opdat er weer voor
het eerst na eeuwen eenheid in dit gebied
zou heerschen en Japan een vriend zou
hebben gekregen en een sterken bondge
noot, die als buffer tegenover Rusland
dienst zou kunnen doen.
De gevangen genomen gouverneur werd
als een der voornaamste werktuigen be
schouwd om dit te bereiken.
Het failliet van de tot nu toe gevolgde
politiek zou beteekenen, dat de reaction-
naire militairistlsche elementen den bo
ventoon gingen voeren. Tot zoover het
blad.
Het wordt nu zoo langzamerhand ook
duidelyk, waarom de bevelhebber van het
Kwantoengleger, tevens Japansch ambas
sadeur in Mansjoekwo, generaal Minami,
plotseling aftrad.
J. FABIUS.
Geruit Madras
voor Gordijnen 6 ct.
Randvoile v. 25 ct.
Zijden stof v.
Overgordijnen 38 ct.
Pluche voor 58 ct.
Afgep. Gordijnen 45 ct.
Tafelzeil, 120 br. 28 ct.
Gebord.
Schoorst.rand 6 ct.
Zijden
Schoorst.looper 45 ct.
2 Tafellakens v. 45 ct.
6 Vingerdoekjes v. 25 ct.
3 Theedoeken v. 25 ct.
5 Zakdoeken v. 10 ct.
3 stuk Toiletzeep 10 ct.
Breed zijd. Lint
p. El 5 ct.
Sterk zwart
Mach. garen 5 ct.
Borduursel 5 el v. 15 ct.
Breikatoen,
onsknot 10 ct.
Zijd. tricot dames-
Onderjurken 65 ct.
Kind. Onderjurk. 25 ct.
Sterke
dam. directoires 29 ct.
Sterke
kind. directoires 12 ct.
Zijd. dam. kousen 33 ct.
Wol. heer. sokken 25 ct.
Heer. pant, en
borstrokk. 48 ct.
Kinder pyama's 35 ct.
Nieuwste
dam. kragen 25 ct.
Fant.
dam. schorten 38 ct.
Jong. broeken,
bleu en marine 39 ct.
Fluweelen
jong. broeken 85 ct.
Nieuwste
jong. blouses 25 ct.
Kinderjurken
en pakjes 48 ct.
Kind.lioeden v.af 25 ct.
Mantels en Jasjes j rjr
en Stoff. blazers l*0ü
Gegarneerde q nr
Wiegen v.af ü«uD
ft*AnjrutnntnM
"aatlein nierstraat
96-98-100
8682
CASINO
Vanaf hedenavond
DE GROOTSTE LACHORKAAN
van WHEELER en WOOLSEY
met THELMA TODD en NO AH BEERY.
Een film zoo vol grappige vondsten, zoo boeiend, zoo
vol afwisseling, zoo melodieus, dat WHEELER-
WHOOLSEY stormenderhand de toeschouwers zullen
veroveren.
VOOR DE PAUZE:
3706
JOHN WAYNE in zijn nieuwste succes
ZONDAG en HEMELVAARTSDAG 2 GROOTE
VOORSTELLINGEN van 4—7 en van 8—11 u.
ZATERDAG en WOENSDAG MATINEÉ, half drie.
Profiteert vanaf hedenavond van onze
Werkdagen: 20 40 65 cen's
Zon- en Feestdagen: 25 50 75 cents-
alleen van VERKADE
worden U bij ons getoond
en wat voor U van groot
belang is,
Wij specialiseeren ons op
VERKADE, verkoopen uit
sluitend dit merk. 3680
KOREVAARSTR. no. 1
TELEF. 3610.
PRIMA TUINSLANG
vanaf 18 ets. p. Mtr.
HET HAARPENHUIS
JAN DE NIE en ZONEN
KORT RAPENBURG 10
hoek Boommarkt - Tel. 25.
Wel Beter - Nooit Duurder
3705
IEDEREN AVOND CHARLIE CHAPLIN
IN ZIJN GROOTSTE FILM
De eenige man die de heele wereld aan het
lachen brengt,
jjp* EEN HOOGTEPUNT VAN 'T FILMSEIZOEN.
Plaatsbespreken dringend aanbevolen.
Zaterdag Matineé - Mafinéeprijzen
5861a
Ter verwydering van over
tollig of ongewenscht haar
op armen of beenen gebruike
men uitsluitend het ontha-
ringsmlddel „L'EPILANT",
verkrijgbaar in flacons van
90 cent en f. 1.50 by
GEBRS. SUSAN
Haarlemmerstraat no. 3941.
8692
•iqnl.inri'f
By de veiling, op
door de Notarissen
te Noordwyk en P. H. RO-
MEYN te Warmond gehou
den, zUn ln bod gebracht:
1. Het woonhuis Dorps
straat B. 201 te Warmond,
op f. 2600.
2. De hyp. vordering groot
f. 5500.— op f.3100.—
3. de hyp. vordering groot
f.3000.— op f.2550
Toeslag in het Stations
koffiehuis te Warmond, op
Woensdag 20 Mei a.s. 8 u. njm.
3659
Zaterdag v.m. van 7'/; tot 11 uur verkoop van een zeer groote
party (voorwaardelijk goedgekeurd) RUNDVLEESCH en VET.
Runderlappen vanaf 15 cent. Rosbief 25 cent, Biefstuk 30 ct.
alles per 5 ons.
5847a Verkooper PH. v. GELDEREN.
Ondergeteekenden zyn voornemens namens hun principaal
op Vrijdag 22 Mei a.s. des voormiddags te 11 uur in het Café
„Trianon" a. d. Breestr. No. 31 te Leiden, aan te besteden:
Het uitbreiden en verbouwen van de villa „AEGIDIA"
a. d. De Laat de Kanterstraat No. 2. hoek Zoeterw.
Singel tc Leiden, ten behoeve van het Rust- en Her
stellingsoord „WELTEVREDEN". 3683
Bestek met 3 teekeningen ad f. 5.00, of franco p. p. f. 5.25
(restitutie f2.501 verkrygbaar eiken werkdag van 912 en
van 25 uur ten kantore van de Architecten.
Architectenbureau DE BRUYN en BOUTER,
Witte Singel 23, Leiden. Telef. No. 3383.
Het Bestuur der Katwyk-
sche Velllngvereenlglng zal
op Vrijdag 22 Mei 1936 v.m.
10 uur aanbesteden:
Het maken van een ge
wapend beton schoeiing
met grond- en straat
werk, enz.
Bestek en teekening ver
krygbaar bdj J. Slingerland,
Valkenb.weg 22, Katwyk a.d.
Ryn a f.2.—, fr. p. p. f. 2.25
(rest. f. 1.—3651
3—4
