Jhr. Ruys de Beerenbrouck ~h
77ste Jaargang
ZATERDAG 18 APRIL 1936
No. 23332
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
OFFICIEELE KENNISGEVING
Voorzifter der Tweede Kamer en oud-minisfer-presidenf
STADSNIEUWS.
Eerste Nederlandsche n.v.
IM. NO OMEN
Het voornaamste nieuws
van lieden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ctsl per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te (betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f.2.35
per week f.0.18
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.)
Dit nummer bestaat uit ZES bladen
EERSTE BLAD.
herijk van maten en gewichten.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
vestigen er de aandacht van belangheb
benden op, dat in Mei en Juni 1936, in het
perceel Pieterskerkgracht No. 9, zitting
voor den herijk van maten en gewichten
zal worden gehouden. Belanghebbenden
zal schriftelijk mededeeling worden ge
daan van 'het tijdstip waarop zij maten en
gewichten ten herijk kunnen aanbieden.
Zij, die zoodanige mededeeling niet moch
ten ontvangen, kunnen hunne maten en
gewichten ten herijk aanbieden op 16 en
17 Juni 1936 van 9 tot 12 en van 13 tot 16
uur.
Voor bijzonderheden worden belangheb
benden verwezen haar de kennisgeving,
■welke van heden af is aangeplakt ten
Gemeentehuize, aan de Arbeidsbeurs en de
Waag.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRYEN, Secretaris.
Leiden, 18 April 1936. 2277
VEE- EN ZUIVELTENTOON-
STELLING 1936.
EEN DEFINITIEF BESTUUR GEKOZEN.
Gisteren vergaderden wederom de di
verse vertegenwoordigers van organisaties,
welke bij de veehouderij en -handel, zui
vel, land- en tuinbouw enz. betrokken zijn,
om plannen te beramen voor het houden
van een jaarlijksche tentoonstelling alhier.
De vergadering welke ook nu weer be
zocht werd door den wethouder voor het
Marktwezen, den heer M. G. Verwey en
onder presidium stond van den heer J. W.
Bonda, keurde de door het voorloopige be
stuur aangeboden concept-statuten en
huishoudelijk reglement voor de op 3 de
zer opgerichte tentoonstellingsvereeniging,
alsook de conceptbegrooting voor een dit
jaar te houden vee- en zuiveltentoonstel-
ïng, provisorisch goed.
In het bestuur werden gekozentot voor
zitter de heer J. W. Bonda, tot secretaris
de heer I. J. Sloos, Rijnsburgerweg 169, tot
penningmeester de heer P. A. de Gooyer,
Rapenburg 27, tot vice-voorzitter de heer
C. Bakker, tot commissarissen de heeren
J. H. v. d. Kloot en G. J. v. d. Stoel, ter
wijl de heer L. A. Mennes, directeur v. d.
Markt- en Havendienst, die het voorloopig
secretariaat had waargenomen, op grond
der nieuwe statuten ambtshalve in het
bestuur werd gekozen.
Als datum waarop men dit jaar een vee-
en zuiveltentoonstelling met ruiterfeest
denkt te houden, zal zeer waarschijnlijk in
aanmerking komen Donderdag 3 Septem
ber a.s.
Het concept-vraagprogramma 1936, vol
gens hetwelk men dieren en zuivel ter ten
toonstelling zal kunnen inzenden, aan de
'beteekenis waarvan men groote waarde
hechtte, werd in handen van het bestuur
gesteld om in overleg met een commissie
van advies vast te stellen.
CHR. HIST. JONGERENGROEP.
Een nieuw bestuur gekozen.
De Chr. Historische Jongerengroep kwam
gisteravond in het Gebouw Prediker in
jaarvergadering bijeen.
Na gebruikelijke opening en een kort
Inleidend woord van den voorzitter, den
heer F. J. Groot Enzerink, bracht de se
cretaresse, mej. H. J. den Older het jaar
verslag uit. Uit dit verslag, dat in 't kort
de vereenigingszaken in het afgeloopen
jaar vermeldde, vernamen wij dat het le
dental stabiel bleef.
Het jaarverslag van den penningmees
ter, den heer A. Jansen, wien décharge
voor zijn beheer werd verleend, sloot met
een klein nadeelig saldo. Dank zij een zui
nig beheer was dit nadeelige saldo aan
merkelijk kleiner dan waarmede het jaar
werd begonnen.
Alvorens tot de verkiezing van 'n nieu
wen voorzitter werd overgegaan, motiveer
de de heer Groot Enzerink met een en
kel woord zijn besluit om te bedanken,
voornaamste reden was voor hem het zoo
goed aij uitblijven van contact met de
leden. Ook zijn drukke werkzaamheden
jdn niet vreemd aan dit bedanken. Spr.
voor den ondervonden steun van
bestuurszijde en eindigde met de beste
nr n voor de groep uit te spreken,
minde van den heer H. J. v. d.
werd de scheidende voorzitter
„™ens het bestuur bedankt voor de vele
ericzaamheden, die hij in het belang van
,p,oeP heeft verricht.
Met
overgroote meerderheid van stem-
vfoJ werd hierna de heer D. Hendriks, die
eeider de groep als voorzitter dien-
tot voorzitter gekozen,
on irti?"1 mede-bestuurderen werden hier-
sekozen de heeren H. de Geus, als 2de
Jhr. mr. Ch. J. M. Ruys de Beerenbrouck.
Dc voorzitter van de Tweede Ka
mer, Minister van Staat, jhr. mr. Ch.
J. M. Ruys dc Beerenbrouck, die reeds
eenigen tijd ongesteld was, is gister
middag overleden in den ouderdom
van 62 jaar.
De laatste dagen was in de ziekte
een zoodanige verergering ingetreden,
dat observatie in een ziekenhuis noo-
dig werd geacht.
De zieke werd gistermiddag naar
het Sint Anthonius Gasthuis te
Utrecht overgebracht, waar hij na
korten tijd kalm en zacht is overleden.
De begrafenis van het stoffelijk
overschot zal geschieden a.s. Dinsdag
op de r.k. begraafplaats te Vorden
(Gld.).
De Tweede Kamer is, in verband
met het overlijden van haar President,
jhr. Ruys de Beerenbrouck, telegra
fisch bijeengeroepen op a.s. Maandag.
Met jhr. mr, Charles Joseph Marie
Ruys de Beerenbrouck zoo schrijft ons
het A.N.P. is een der meest op den
voorgrond tredende staatslieden van ons
land heengegaan. In de Katholieke Staats
partij, welke beginselen hij gedurende zijn
gansche politieke loopbaan krachtig heeft
voorgestaan, een der voornaamste figuren,
is hij als premier en als voorzitter van de
volksvertegenwoordiging een persoonlijk
heid geweest van groote beteekenis voor
het staatkundige leven van geheel ons
volk.
Hij paarde de typische karaktereigen
schappen van den Limburger, diens opge
wektheid, gemoedelijkheid en gevoel voor
humor, aan een levendig besef van de
realiteit, dat hem in staat stelde, de
wezenlijke verhoudingen in het politieke
en sociale leven van ons volk scherp te
onderkennen. Onder zijn aangeboren vroo-
lijkheid scholen een diepe' ernst en een
sterk gevoel vari de verantwoordelijkheid,
welke hij in zijn hooge functies te dragen
had. Daarbij bezielde dezen Katholiek een
innige vroomheid, waarvan hij in het
openbare leven slechts uiterst zelden liet
blijken, maar welke als een levende kracht
in zijn mienschelijkheid heeft gewerkt. De
bezoeken, welke hij herhaaldelijk aan
kloosters bracht en zijn verblijf aldaar
sproten voort uit zijn behoefte om in af
zondering van de wereld te vertoeven in
een sfeer, waarin hij de dingen des gees-
tes ongestoord op zich kon laten inwerken
en tevens de kracht kon opdoen, welke hij
voor zijn moeilijken en vermoeienden arbeid
in zoo groote mate behoefde. Aristocraat
van geboorte, toonde jhr. Ruys de Bee
renbrouck in den dagelijkschen omgang
Cen grooten eenvoud en stelde hij belang
in het lot van allen zonder onderscheid,
die hem, in welken rang ook geplaatst, bij
zijn werk terzijde stonden.
Wars van alle gewichtige vertoon, bleek
hij, voor wie hem eerlijk tegemoet trad,
van een beminnelijke innemendheid.
Zijn menschenkennis zeide' hem, wien
hij zijn vertrouwen kon geven en menig
een. die hem in het torentje bezocht, waar
het kabinet van den minister van binnen-
landsche zaken zich bevindt, zal zich
belangwekkende gesprekken herinneren,
welke hij daar mocht voeren met den
premier, als deze uit zijn vele herinnerin
gen aan zijn politieke loopbaan boeiend
vertelde Uit die gesprekken bleek ook
herhaaldelijk de groote objectiviteit, waar
mede Ruys de Beerenbrouck in het staat
kundige leven beoordeelde.
Jhr. Ruys de Beerenbrouck is op 1
December 1873 als oudste zoon van jhr.
mr. G. L. M. H. Ruys de Beerenbrouck,
die van 18881891 minister van justitie
in het kabinet-Mackay en van 1893—1918
Commissaris der Koningin in de provincie
Limburg is geweest, te Roermond geboren.
Hij bezocht de gymnasia te Maastricht
en te 's-Gravenhage, studeerde aan de
Universiteit te Leiden en promoveerde op
17 December 1895 tot doctor in de rechts
wetenschap op een proefschrift over „Het
strafrecht in het oude Maastricht".
Na zijn promotie oefende hij eerst eeni
gen tijd te Maastricht de advocatuur uit,
maar weldra werd hij amtenaar bij het
Openbaar Ministerie bij het kantonge
recht. aldaar. Reeds in 1905 kreeg hij
zitting in de Tweede Kamer voor het
kiesdistrict Gulpen en sedert dien tijd zag
hij zijta mandaat telkens hernieuwd. Aan
land- en mijnbouwaangelegenheden wijd
de hij als volksvertegenwoordiger spoedig
bijzondere aandacht.
Op Ruys de Beerenbrouck's initiatief
werden in ons land, naar Duitsch voor
beeld, katholiekendagen gehouden.
Toen zijn vader in 1918 zijn ambt neer
legde en jhr Ch. Ruys de Beerenbrouck
diens plaats innam, moest hij als Kamer
lid bedanken. Maar nog geen half jaar
was hij Commissaris der Koningin in
Limburg, of hij werd naar Den Haag ge
roepen, om een kabinet, steunende op de
rechterzijde, samen te stellen, hetgeen
leidde tot het optreden van het eerste
mïnisterie-Ruys de Beerenbrouck. waar
in hij zelf het departement van binnen-
landsche zaken voor zijn rekening nam.
Hij was de jongste premier, die ons
land ooit, heeft gehad.
Toen die algemeene verkiezingen in 1922
de rechtsche meerderheid in de Tweede
Kamer bestendigden, bleven jhr. Ruys en
zijn meeste ambtgenooten in hun func
tie. Dit tweede Ministerie-Ruys vroeg
echter in October 1923 ontslag, wegens
de verwerping van het ontwerp-Vlootwet
door de Tweede Kamer. Daar het na een
kabinetscrisis van eenige maanden niet
mogelijk bleek, een ander ministerie te
doen optreden, willigde de Koningin het
Een welbesteed leven, een
rustige oude dag en boven
dien geen geldzorgen, wan
neer Uw lijfrente elk kwar
taal wordt thuisgebracht.
Wij zullen gaarne ook met U
eens komen praten. Onze
inlichtingen kosten U niets.
Bijkantoor Leiden, Breestraat 10a
Telefoon 302
Na 6 uur 2479.
2213
(Ingez. Med.)
verzoek om ontslag niet in. zoodat een
eenigszins gereconstrueerd kabinet-Ruys
tot September 1925 de teugels der regee
ring in handen hield.
Nadat jhr. Ruys zeven jaren minister
president was geweest kreeg hij in 1925,
opnieuw zitting in de Tweede Kamer,
welke hem op no. 1 plaatste van de voor
dracht, waaruit de Koningin den Kamer
voorzitter benoemt. Van 1925 tot 1929
heeft hij de vergaderingen der Kamer
geleid.
In November 1925 volgde hij Baron van
Wijnbergen op als voorzitter der Roomsch-
Katholieke Staatspartij.
In 1929 werd jhr. Ruys de Beeren
brouck opnieuw met de vorming van een
kabinet belast. Dit is aan het bewind ge
bleven van 10 Augustus van genoemd jaar
tot 26 Mei 1933.
Als gevolg van de aanneming van een
motie-Boon, tot schorsing van de beraad
slaging over hét wetsontwerp tot vermin
dering van het aantal rechtbanken, is het
toen tot Kamerontbinding en vervroegde
verkiezing gekomen, waarna- het kabinet-
Ruys aftrad.
Sedert 31 Mei was jhr. Ruys weder
Kamervoorzitter.
Vermeld worde nog dat hij dertien
jaren lid is geweest van den gemeente
raad van Maastricht, waar hij een werk
zaam aandeel heeft gehad in de regeling
van de rechtspositie en de pensionneering
van het gemeentepersoneel, in de ver
betering der volkshuisvesting en in de in
voering van de werkloosheidsverzekering.
Jhr. Ruys de Beerenbrouck was voorts
mede-oprichter van de katholieke sociale
actie in Nederland, waarvan hij tot de
reorganisatie in 1912 voorzitter is ge
weest. mede-oprichter van het Limburg-
sche Groene Kruis en van de Roomsch
Katholieke Reclasseeringsvereeniging in
Nederland.
Bij het begin van den oorlog werd
hij benoemd tot regeeringscommissarls
voor de verzorging der Belgische vluchte
lingen in het Zuidelijk gedeelte van Ne
derland. welke functie hij bij zijn benoe
ming tot Commissaris der Koningin in
Limburg neerlegde.
In de Katholieke geheelonthoudings
beweging heeft jhr. Ruys de Beeren
brouck eveneens een belangrijke rol ge
speeld.
In 1927 erkende de regeering zijn ver
diensten door hem tot Minister van Staat
te benoemen. Vele hooge onderscheidin
gen, ook buitenlandsche, zijn hem ten
deel gevallen, hij was o.m. Kamerheer
in buitengewonen dienst van H.M. de
Koningin, Commandeur in de Orde van
den Nederlandschen Leeuw en hij droeg
het grootkruis in de Orde van het Legioen
van Eer van Frankrijk.
Jhr. Ruys was ook voorzitter van den
Mijnraad en lid van den Boschraad.
Eenige jaren geleden heeft hij een
ernstige operatie ondergaan, waardoor
hij zijn kracht niet ten volle heeft kun
nen behouden. Desondanks heeft hij zijn
arbeid ten bate van het land voortgezet.
Dat zijn te vroeg verscheiden hiervan
een gevolg is, schijnt geenszins uit
gesloten.
secretaris, G. van Houten, ie penningm.,
mej. N. Veerman, 2e penningmeesteresse,
de heeren J. de Jager, tweede voorzitter
en H. J. v. d. Weerthof als commissaris.
In de vacature van lsten secretaris kon
nog niet worden voorzien daar de heer H.
A. Koenen, die door enkele leden hiervoor
candidaat gesteld was, niet de door hem
gewensc'nte meerderheid van stemmen
kon verkrijgen en hierdoor zijn candida-
tuur introk. Op een eerstvolgende ver
gadering hoopt men hierin ts voorzien.
Enkele zaken van ondergeschikt belang
werden hierna nog afgedaan.
Op gebruikelijke wijze is tenslotte deze
vergadering, die mede door de heeren Jac.
Wilbrink en De Geus, leden der advies
commissie werd bijgewoond, gesloten.
BUURTVEK. „MORSCHKWARTIER".
Gisteravond werd een algemeene ver
gadering gehouden van de sportvereenl-
ging Morschkwartier, waarin een bestuur
werd gekozen. Tevens werd besloten naast
de. reeds opgerichte voetbalvereeniging
een buurtvereeniging op te richten.
C. D. U.
De Chr. Dem. Unie afd Leiden hield
haar tweeden cursusavond in het gebouw
„Patrimonium". De heer J. J. Geitz uit den
Haag behandelde „Onze Beginselverklaring
en het Barthianisme". Er werden door en
kele aanwezigen vragen gesteld, welke tot
tevredenheid werden beantwoord. Hierna
werd de cursusavond op de gebruikelijke
wijze gesloten.
LEAGUE OF NATIONS UNION.
Een groep van plm. 60 jongeren, leden
van de EngeLsèhe League of Nations
Union bezoekt ons land en zal Maandag 20
April een dag in Leiden komen, om onder
leiding van het bestuur van de afd. Leiden
van de Ver. voor Volkenbond en Vrede
verschillende musea te bezoeken, 's Mor
gens zal de groep de Lakenhal en een
hofje bekijken. Vóór de lunch, die uit onze
traditdoneele gerechten hartngsla en huts
pot bestaat, zal drs. A. L. van Beeck een
causerie houden over het ontzet van
Leiden en na de lunch zal mej. Emmy de
Bink de jongelui iets vertellen over zweef
vliegen in de omgeving van Leiden, 's Mid
dags zullen o.a. de Universiteit en het
Rijksmuseum 'van Oudheden bezocht
worden. Eenige Laidsctie jongens en
meisjes zullen Maandag de groep verge
zellen.
BEGIN VAN BRAND.
Hedenmorgen omstreeks 8 uur bemerkte
de melkboer D. Kaapaan, dat uit een raam
van de bovenverdieping van perceel Kooi-
hof No. 10, bewoond door het gezin van T.
van K. rook kwam. Hij waarschuwde de
bewoners en de brandweer, welke laatste
onder leiding van inspecteur Couzy spoe
dig ter plaatse was. Het bleek, dat de
brand was ontstaan op de slaapkamer van
de kinderen en het nader onderzoek wees
uit, dat een 5-jarig zoontje onder het bed
van zijn broertje een krant in brand
had gestoken en daarna zonder zijn ouders
ie waarschuwen, naar beneden was gegaan
In afwachting van de komst der brand
weer. droegen behulpzame buren het huis
raad naar buiten De brandweer had het
vuurtje met een slang op de waterleiding
spoedig bedwongen, zoodat de schade
zich beperkte tot een ledikant en de gor
dijnen. In verband met langdurige werk
loosheid was van K. niet meer verzekerd.
De Commissaris van Politie was op het
terrein aanwezig.
Te Amsterdam slaagde voor het dooi
de Ned. Chem. Ver. afgenomen examen
analist 1ste gedeelte chemie mej A. D.
Parqui te Wassenaar, opgeleid door de
Middelbaar Chemische School alhier.
BINNENLAND.
Te Utrecht is, 62 jaar oud, overleden
jhr. Ch. J. M. Ruys de Beerenbrouck, voor
zitter der Tweede Kamer en oud-minister
president (le Blad).
Buitengewone alg. vergadering van den
Vrijz. Dem. Bond (6e Blad).
Sir Henri Deterding wordt morgen 70 j.
(Binnenland, 6e Blad).
Een belangrijke taak voor de borgstel
lingsfondsen (Binnenland, 6e Blad).
Gevolgen van den storm (Gemengd, 5e
Blad).
Te Joure zijn drie woningen afgebrand
(Gemengd, 5e Blad).
Steun aan den bloementeelt (Land- en
Tuinbouw, 4e Blad).
Het congres „Nederland Weerbaar" (Bin
nenland 6e Blad en Laatste Berichten, le
Blad).
BUITENLAND.
De commissie van dertien verklaart de
verzoeningspoging in het Italiaansch-Abes-
sijnsch conflict mislukt. Maandag komt de
Volkenbondsraad bijeen (3e Blad).
Nog steeds onrust in Spanje (Buiten
land, le Blad).
De Belgische politicus Jaspar uit de poli
tiek (Buitenland, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN,
EERSTE BLAD.
AVONDTEEKENCURSUS WIJKGEBOUW
GELOOF, HOOP, LIEFDE.
Bemoedigend woord van wethouder Verwey
In tegenwoordigheid van wethouder M.
G. Verwey, leeraren en bestuurders, als
mede ouders en leerlingen van den tee
kencursus, die in de wintermaanden in het
wij'kgebouw Langestraat 6769 gehouden
wordt, heeft gisteravond de directeur, de
heer G. H. Dirkzwager, den cursus geslo
ten met bekendmaking van de overgan
gen.
Voor het eerst draagt deze cursus een
meer officieel karakter en is ook omgezet
in een drie-jarigen cursus. Er is zoodoen
de alleen aan J. Kaapaan een diploma voor
handtsekenen uitgereikt.
De beer Dirkzwager deelde mede, dat
bij den aanvang zooveel aanvragen voor
plaatsing van leerlingen waren binnen
gekomen, dat men velen moest terug wij
zen. In den loop van den winter is het
aantal iets teruggeloopen. Spr. hoopte, dat
allen het volgend jaar zouden terug Kee-
ren en zoo den geheelen cursus volgen.
Speciaal werd dank gebracht aan de lee
raren Marks, Verstraten en Alt, voor het
door hen verridhte werk.
Wethouder M. G. Verwey sprak vervol
gens namens B. en W. een kort woord,
waarin hij de leerlingen wees op de waarde
van goede vakkennis, vooral in deze moei
lijke tijden. Vast staat toch, dat naar
mate men meer vakbekwaam is, de kan
sen stijgen op een plaatsje in de maat
schappij. Voor zoover deze avondschool
dit bevordert, hoopt spr. dat op den inge
slagen weg zal worden voortgegaan.
Daarna werd de tentoonstelling van het
werk der leerlingen bekeken. Deze bevat
rechtlijnig, bouwkundig, meubel- en na-
tuurteekenwerk, terwijl tevens nog een
expositie van de resultaten van den in 't
gebouw gehouden huisvlijtcursus voor
jongens tot twaalf jaar wordt gegeven.
Voor vak-modelteekenen zijn bevorderd
■met eervolle vermelding: C. Lefeber, H.
v. d. Vos, P. Noordhoek, W. Muyssert; ge
woon bevorderd: Ph. Smittenaar, F. W.
Tilarsy, J. J. Sloos, J. Onvlee, N. v. d.
Horst, A. Verrney, A. Hoogenboom: voor
waardelijk overgegaan J. Smit, W. Verbooy
en J. v. d. Weyden. Niet over 2 leerlingen.
Voor handteekenen: Eling (eervolle
vermelding), Fr. Nemmer, W. van Rooyen,
C. Seyn, A. Ooster, G. Touwée, T. Muze-
man, P. Stouten, W. van Polanen en O.
Delfos. Voowaardelijk: J. Eradus, J. de Ru,
J. Harteveld. Niet bevorderd 5 leerlingen.
CONGRES VAN WONINGBOUW-
VEREENIGINGEN.
De federatie van te Leiden en omstreken
gevestigde woningbouw-vereenigingen be
richt ons, dat het congres van de Natio
nale Woningraad, Algemeene Bond van
Woningbouwvereenigingen, dit jaar in het
laatst van Juni of begin Juli hier ter stede
zal worden gehouden.
Dr D. E. Bosselaar, rector en dr. C.
de Jong, conrector van het Gemeentelijk
Gymnasium alhier zijn benoemd tot leden
van de commissie, aan welke in 1936 het
afnemen van het stqatsexaijien wordt op
gedragen.
